-
81 copiolae
cōpiolae, ārum f. [demin. к copia 5. \]маленькое войско, небольшой отряд Brutus ap. C -
82 copior
cōpior, —, ārī depon. [ copia ]в изобилии снабжать себя (multis armis et magno commeātu Q Claudius ap. AG) -
83 copiosus
cōpiōsus, a, um [ copia ]1) обильный, богатый ( patrimonium C)c. a frumento locus C — хлебородный районc. re cibariā AG — изобилующий (богатый) продовольствием; редко с gen. (ager silvestrium caprarum c. Sol)2) богатый, состоятельный (homo C; domus PJ)3) вместительный, объёмистый ( amphorae Pt)4) красноречивый, пространный, состоятельный (sermo PJ; orator C) -
84 cornucopia
-
85 dapsilis
-
86 fastidiosus
fastīdiōsus, a, um1) брезгливый, разборчивый, прихотливый (aestimator Sen; aurium sensus fastidiosissimus rhH.)2) презирающий, пренебрегающийf. litterarum C — презрительно относящийся к литературе3) надменный, важный, гордый (f. in pares rhH.)5) отвратительный, противный, надоевший, опротивевший ( copia H) -
87 festivus
fēstīvus, a, um [ festus ]1) весёлый, забавный (convivium Just; ludi Pl); проникнутый юмором, остроумный ( sermo C); приятный, приветливый, милый (puer C, senex C)2) изящный, красивый ( femina Pl)3) прелестный, уютный (locus Pl; area parva, sed festiva PJ)4) изрядный, порядочный ( copia librorum C) -
88 genialis
I geniālis, e [ genius ]1) относящийся к гению, посвящённый духу-хранителю ( serta O)2) плодотворный, плодовитый ( copia pecudum PM); плодородный ( arva O)3) праздничный, радостный, весёлый, ликующий (dies J; festum O); привлекательный, восхитительный (uva O; litus St)4) брачный, супружеский (torus, lectus C, H etc.)g. praeda O — raptae puellaeII geniālis, is m. (sc. torus) -
89 infrunitus
īn-frūnītus, a, um [ fruniscor ]несносный, невыносимый, пустой, вздорный (animus, mulier Sen; copia Macr) -
90 invenio
in-venio, vēnī, ventum, īre1) находить (vadum Cs; argenti venas C); натыкаться ( populabundum hostem L)i. aliquem domi Pl — застать кого-л. домаinvenimus in annalibus (apud plerosque auctores) L — мы находим (читаем) в летописях (у многих авторов)2) добывать, обретать, получать, стяжать (nomen C; gloriam ex aliqua re Sl)3) раскрывать, открывать ( conjurationem C); вскрывать (causam C etc.); разыскивать, отыскивать (locum, ubi esset Nep); узнавать ( aliquid ex captivis Cs)4) делать возможным ( salutem Sil)viam ferro i. T — проложить дорогу мечомfata viam invenient V — то, что суждено, проложит себе путь, т. е. от судьбы не уйти5) придумывать, выдумывать ( fallaciam Ter)non invenio, quid agam O — ума не приложу, что мне делатьse i. — разобраться (в чём-л.) Sennec medici se inveniunt Pt — даже врачи не понимают, в чём тут дело -
91 merso
āvī, ātum, āre [intens. к mergo ]погружать, окунать ( gregem fluvio V) -
92 naris
nāris, is f.1) ноздря, чаще pl. носnares corrugare Q, H — морщить нос2) обоняние, чутьё3) сообразительность, смёткаhomo emunctae n. H, Ph — тонкий, остроумный человекhomo obesae n. H — тупой, несообразительный человекnaribus uti H — издеваться, насмехатьсяacutae nares H — остроты, тонкий юмор4) отверстие ( nares fossae Vop) -
93 semis
I sēmis indecl.dividere in partes undecim s. Vtr — разделить на 11,5 частейII sēmis, missis m. [semi + as ]1) половина (semissem Africae possidere PM; panem semissem ponere Pt)2) пол-асса Hhomo non semissis погов. Vatinius ap. C — никуда не годный человек4) пол-югера Col, L, PM5) половина римского фута (duo pedes et s. Col)7) (тж. usura semissium или semisses usurarum Col и semisses usurae Dig) 1/2% в месяц, т. е. 6% годовыхsemissibus magna copia (sc. pecuniae) est C — при 6% годовых можно собрать большие средства -
94 suborior
sub-orior, —, īrī depon.возрождаться, вновь возникать ( materiae ex infinīto suborĭtur copia Lcr); образовываться, восстанавливаться ( opulentia tot saeculis suboriens PM) -
95 suppeto
sup-peto, petīvī (petiī), petītum, ere1) 6ыть в достаточном количестве, иметься вдоволь, хвататьne pabuli quidem satis magna copia suppetebat Cs — не было даже в достаточно большом количестве кормовquibuscumque vires suppetebant ad arma ferenda, praesto fuere L — у кого только хватало сил носить оружие, явились в полной готовностиs. cotidianis sumptibus C — хватать на повседневные расходы2) быть в распоряжении, под рукойcrimina suppetunt alicui C — кто-л. располагает достаточным количеством обвинительных материалов3) соответствовать, находиться в соответствииutinam, quae dicis, dictis facta suppetant Pl — о, если бы сказанным тобой словам соответствовали дела, т. е. если бы случилось так, как ты говоришьs. doloribus H — становиться жертвой страданий4) юр. выступать от чьего-л. имени Dig -
96 vigesco
vigēsco, —, —, ere [inchoat. к vigeo ]становиться сильным, крепнуть, расцветать -
97 Satur venter non studet libenter
Сытое брюхо к учению не склонно; сытое брюхо к учению глухо.Поздняя рифмованная формулировка мысли, встречающейся неоднократно у античных писателей, напр. Сенека, Письма, XV: Copia cibōrum subtilitas animi impedītur "Избыток пищи мешает тонкости ума".О том же говорит переводчик Библии на латинский язык, блаженный Иероним (IV в. н. э.), "Письма", 52, 11: Pulchre dicitur apud Graecos: Pinguis venter non gignit sensum tenuem "Хорошо говорится у греков: Толстое брюхо не рождает тонкого ума".Разумников никого никогда не наказывал лишением обеда и ужина, как будто боялся подозрения, что он из экономических расчетов заставляет голодать провинившихся. Он всегда стоял против педагогического изречения: satur venter non studet libenter. (H. Г. Помяловский, Бегуны и спасенные.)Ну, значит, досыта не наедаешься и с голоду не умираешь. Так, так/ Знаешь поговорку: держи голову в холоде, брюхо в голоде, а ноги в тепле. Satur venter non studet libenter. (Д. Н. Мамин-Сибиряк, На рубеже Азии. Очерки захолустного быта.)Латинская пословица говорит: satur venter non studet libenter, а русская переделывает ее так: "сытое брюхо на учение глухо", значит, для прилежного учения требуется некоторого рода пост и содержание желудка впроголодь; и самое учение начинается, таким образом "с голоду" и приводит к голоду. (М. А. Антонович, О почве.)Между прочим, в средние века большую роль в области учения играла поговорка: "satur venter non studet libenter" ("сытое брюхо к учению глухо") и вообще тогда люди держались того взгляда, что для. того, чтобы господствовал и был силен дух, надо не допускать господствовать плоти. (Л. И. Петражицкий, Университеты и наука.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Satur venter non studet libenter
-
98 abundantia
abundantia, ae, f. (abundo), das Ab- u. Überfluten, das Überströmen, I) eig.: Nili, Plin. pan.: sanguinis abundantia ex vulneribus, zu starker Erguß, Plin.: u. so mensium od. mulierum od. feminarum, der zu starke Erguß der Reinigung, die zu starke Reinigung, Plin. – II) übtr., der Überfluß, die reiche Fülle, Reichlichkeit, im üblen Sinne = das Übermaß, palustris, große sumpfartige Strecken, Vitr.: lactis, Plin.: pecuniae, Plin.: vini ceterarumque copiarum, Iustin.: virium, Vell.: commeatuum, Tac.: earum rerum, quae etc., Sall.: omnium rerum, quas natura desiderat, abundantia et copia, Cic. – m. Abstrakten, voluptatum, Cic.: non otii abundantia (Überschwänglichkeit), sed amoris erga te, Cic.: loquendi, Wortschwall, Macr. – prägn. (absol.), je nach dem Zusammenhang, a) an Speisen, Überfüllung, Überladung des Magens (πλησμονή), Suet. Claud. 44, 3. – b) an Geld u. Gut, der Überfluß, der Reichtum, Tac. hist. 2, 94; Agr. 6: Ggstz. inopia, Apul. dogm. Plat. 2, 4 in. – c) an Früchten, reicher Ertrag einer Gegend, Plin. ep. 4, 6, 1; 6, 4, 2: Plur., reichliche Ernten, Arnob. 1, 15. – reichliche Nahrungsmittel, Corp. inscr. Lat. 10, 1492. – u. die reiche Ausstattung an Wein usw., veterum tabernarum, Suet. Claud. 40, 1. – d) die Überladung der Rede, Quint. 12, 1, 20.
-
99 ad [2]
2. ad (altlat. ar, w.s., urspr. wohl at [vgl. at -avus ], gotisch at), Praep. m. Acc., bezeichnet zunächst die im Werden begriffene Annäherung, d.h. Richtung in der Bewegung u. Ausdehnung zu oder nach einem Ziele, dann aber auch die vollendete Annäherung, d.h. Richtung in der Ruhe = Nähe bei einem Punkte, deutsch zu, nach, an (Ggstz. in m. Akk.; vgl. Sen. ep. 73, 16: deus ad homines venit: immo, quod est propius, in homines), I) im Raume: A) eig.: 1) zur Bezeichnung der Richtung in der Bewegung und Ausdehnung: a) in der Bewegung, zu, nach, an, nach od. an... hin, nach od. auf... zu, auf... los, accedere ad aedes has, Plaut., ad flammam, Ter., ad Aquinum, Cic.: proficisci ad eum fundum, ad Capuam, Cic.: proficisci ad Syphacem, auf den S. losmarschieren, Liv.: venire ad Cn. Pompei castra, Cic.: venire ad alqm, zu jmd., Cic., auf jmd. los, Caes.: concurrere ad curiam, Cic.: reverti ad alqm, Caes.: transcurrere ad forum, Ter. – ire visere ad alqm, zu jmd., Ter.: ire ad hostem, auf den F. los, Liv. – spectare, despicere ad alqm, Plaut.: u. spectare ad orientem solem, liegen nach usw. (v. Örtl.), Caes.: u. ebenso vergere ad septentriones, Caes., ad Atticam, Plin. – ducere cohortem ad eam partem munitionis, quae etc., Caes.: ducere legiones ad hostem, auf den F. los, gegen den F., Liv. – mittere legatos ad alqm, Caes.: mittere librum ad alqm, an jmd. schicken, ihm widmen, Cic.: dah. ellipt. libri ad Rhodios (sc. missi), an die Rh., Nep., und auf Büchertiteln, M. Tulli Ciceronis ad M. Brutum orator u. dgl. – tendere manus ad caelum, Caes.: convertere simulacrum Iovis ad orientem, Cic.: vertier (verti) ad lapidem, Lucr. – beim Genet. v. Götternamen mit Auslassung von aedem, zB. ad Dianae (sc. aedem) venire, Ter. – in der Umgangsspr., bei Pers., bes. beim pron. pers., zur Bezeichnung der Wohnung, ad me, ad te, ad se, ad vos, zu mir usw. = in mein Haus (chez moi), Komik., Cic. u.a. – b) in der Ausdehnung, bis zu, bis nach, bis an, bis auf, ab angulo castrorum ad flumen, Caes. – a Salonis ad Oricum, Caes. – m. usque, dona usque ad Numantiam misit ex Asia, Cic.: ab imis unguibus usque ad verticem summum, Cic.
2) zur Bezeichnung der Annäherung, Richtung in der Ruhe = a) bei, an, vor, sedere ad latus eius, Cic.: iacēre ad pedes alcis, Cic.: u. iacēre od. esse ad meridiem, gegen M. (v. Örtl.), Varr. LL. u. Liv.: habere hortos ad Tiberim, Cic.: villa, quae est ad Baulos, Cic.: u. istos libros legit ad Misenum, bei M. = auf dem Landgute bei M., Cic.: pugna ad Trebiam, Liv.: ad Nolam proelium, Cic.: victoria ad Cannas, Liv. – adesse ad portam, Cic.: esse ad dextram, Cic., ad laevam, Plaut.: esse ad manum (s. 1. manus.), Cic.: manere ad regem, Liv., ad exercitum, Caes.: segnius bel lum ad hostes apparatur, Liv.: tantum esse nomen eius exercitus etiam ad ultimas Germanorum nationes, Caes.: ut esset ad posteros miraculi eius monumentum, Liv.: iactantia gloriaque ad posteros, Tac. – bes., esse ad urbem, v. röm. Magistratspers., die mit Gefolge u. Militärbefehl reisen u. an einem Orte ihr Standquartier aufschlagen, Cic.: u. esse od. remanere ad urbem, esse ad portas, v. Feldherrn, der mit dem Oberbefehle vor Rom weilt, aber als solcher in die Stadt zu kommen nicht berechtigt ist, Cic. – esse ad alqm, bei jmd. (im Hause als Besuchender) sein, Cic.: ebenso cenare ad alqm, Gell. – u. oft ad alqm = bei, vor jmd., zur Bezeichnung der Pers., unter deren Leitung, Teilnahme usw. etwas vorgeht (s. Brix Plaut. capt. prol. 49), excusationem quaerere ad Brutum, Cic.: ad iudicem agere, Cic.: ad tibicinem hostias immolare, unter Begleitung eines Flötenspielers, Cic. – ebenso ad alqd, bei, zu etw., zur Bezeichnung des Ggstnds., unter dessen Einflusse etwas vorgeht (s. Fritzsche zu Hor. sat. 2, 8, 32), ad vinum, beim W., ad lumina, beim L., Cic.: ad tibiam, zur Flöte, unter Flötenbegleitung, Cic.: ad lychnuchum ligneolum, Cic.: ad lunam, Verg. u. Hor.: ad lunae lumina, Ov. – b) an = auf, in (s. Brix Plaut. mil. 930. Halm Cic. Rosc. Am. 44), ad forum, Ter.: ad villam, Cic.: ad portum, Plaut.: ad aedem Felicitatis, Cic.: ad orientem, im O., Liv. epit.: ad omnia deorum templa, Cic.: u. so ellipt., ad Castoris (sc. aedem), Cic. – u. zur Bezeichnung v. Örtl., ad capita bubula, zu den O., Suet.: ad gallinas, Plin.
B) übtr.: 1) von der Richtung in der Bewegung, Ausdehnung: a) von der Richtung in der Bewegung: α) übh., nach den Verben, die ein Bewegen, Antreiben usw. zu etw. anzeigen, wie movere, commovere, mutare, ducere, inducere, impellere, hortari, adhortari, admonere, invitare u.a. (w.s.). – β) zur Angabe des Strebens und der Neigung, bei den Substst. cupiditas, aviditas, alacritas u.a. (w.s.). – bei den Adjj. avidus, propensus, intentus, acer u.a. (w.s.). – bei Verben, wie provincia summā contentione ad officia certans, Planc. bei Cic. – γ) zur Angabe der Bestimmung, des Endzwecks, der Absicht, zu, für, bei Substst. (bes. ad mit folg. Gerund. od. Gerundiv.), jedoch fast immer durch ein Verbum gestützt (s. Spengel Ter. Andr. 138), mentis ad omnia caecitas, Cic.: ad auxilium copia, Ter.: ad narrandum benignitas, Plaut.: adiutorem esse ad iniuriam, Cic.: ne irato facultas ad dicendum data esse videatur, Cic.: occasionem ad rem gerendam fore, Cic.: argumentum ad scribendum alci deest, Cic. – bei Adjj., wie natus, factus, doctus, aptus, idoneus, utilis u.a. (w.s.). – nach Verben, wie adiuvare, conferre, facere, conficere, esse (dienen), pertinere u.a. (w.s.). – ebenso nach den Verben deposcere, decernere, deligere u.a. (w.s.). – oft ad id, dazu, deshalb, zu dem Zwecke, ad id fabrefacta navigia, Liv.: duae cohortes ad id ipsum (eigens dazu) instructae intus, Liv.: qui ad id missi erant, Liv. (vgl. Fabri zu Liv. 24, 48, 7 u. Hand Tursell. 1, 126). – u. quid ad rem? was macht das? Cic.: quid ad me? was geht mich das an? Cic. – dah. αα) bei Mitteln, bes. Heilmitteln, zu, für, gegen, quae sint animadversa a medicis... radicum genera ad morsus bestiarum, ad oculorum morbos etc., Cic.: remedium ad tertianam, Petr. – u. auch hier nach Verben, wie esse (sein = dienen), valere, posse, proficere u.a. (w.s.). – ββ) zur Angabe des Geschäfts, zu dem jmd. od. etw. bestimmt od. verwendet wird, zu, alere canes ad venandum, Jagdhunde, Ter.: servos ad remum dare, Liv.: argentum ad vescendum factum, silbernes Tafelgeschirr, Liv. – δ) zur Angabe der Beziehung einer Sache auf eine andere, αα) in bezug, in Hinsicht (im Hinblick) od. Rücksicht auf etw., hinsichtlich, in betreff einer Sache, gegen etw. (s. Schömann Cic. de nat. deor. 2, 155. Schneider Caes. b.G. 5, 1. § 2 u. 3. Fabri Liv. 21, 57, 6. Fritzsche Hor. sat. 2, 2, 108. Heräus Tac. hist. 2, 97, 7. Nägelsb. Stil. § 122, 2), bei Substst., maxima praemia vel ad gratiam vel ad opes vel ad dignitatem, Cic. – nomina ad aliquid (ὀνόματα πρός τι), relative, Quint. – bei Adjj. (s. Wagner Ter. heaut. 370. Meißner Cic. Tusc. 2, 15. Holstein Cic. de fin. 2, 63. Müller Liv. 1, 4, 8. Fabri Liv. 21, 25, 6. Benecke Iustin. 25, 4, 3), insignes ad laudem viri, Cic.: impiger ad labores belli, Cic.: tutus ad ictus, Liv.: modestus ad omnia alia, Ter.: vir ad cetera egregius, Liv.: ad verborum linguaeque certamina rudes, Liv. – bei Verben, non comparandus hic ad illum est, Ter. – elliptisch, non ad Q. Maximi sapientiam, neque ad illius superioris Africani in re gerunda celeritatem, Cic. – ββ) im Verhältnis zu, im Vergleich mit od. zu, gegen, entsprechend (s. Brix Plaut. trin. 873. Halm u. Richter Cic. Verr. 5, 25. Madvig Cic. de fin. 3, 52. Meißner Cic. Tusc. 1, 40. Benecke Cic. Cat. 1, 12. Müller Liv. 1, 8, 4. Fabri Liv. 22, 22, 15), terram ad universi caeli complexum quasi puncti instar obtinere, Cic.: scuta ad amplitudinem corporum parum lata, Liv.: quid ad primum consulatum secundus? Liv.: ellipt. (s. Sorof Cic. de or. 2, 25), at nihil ad nostram hanc, Ter.: quem cognovimus virum bonum et non illitteratum, sed nihil ad Persium, Cic. – u. bei Gegenüberstellung zweier Verhältnisse, quomodo od. sicut od. ut... sic od. ita ad, wie... so zu, quomodo est filius ad patrem, sic est filia ad matrem, Varr. LL. 10. § 41: est ad unum victoriatum denarius, sicut ad alterum victoriatum alter denarius, ibid.: ut unum ad duo, sic decem ad viginti, ibid. § 45: ut unum ad decem, ita decem ad centum, Quint. 5, 11, 34. – b) von der Ausdehnung und Steigerung, bis zu, bis auf, α) übh.: pulli usque ad cinerem ambusti, Plin.: usque ad mortem multare alqm, Ter.: virgis ad necem caedi, Cic. – ad extremum, ad ultimum, »bis aufs äußerste, äußerst = im höchsten Grade«, homo non ad extremum perditus, Liv.: consilium non ad ultimum demens, Liv. – u. ad ultimum, »aufs äußerste = wenn es zum Äußersten kommt«, Curt. – ad summam, »aufs ganze = im ganzen, überhaupt«, Cic. u.a. – β) bei Maßbestimmungen: decoquere ad tertiam partem, Varr.: scrobem ad medium complere, Liv.: ad plenum, Hor. – γ) bei Zahl- u. Geldbestimmungen: αα) zur Angabe des Eintreffens auf eine gewisse Zahl usw., bis zu, bis auf, eadem ad decem homines servabitur portio, Curt.: ad assem perdere, Hor.: ad nummum convenit, Cic.: ad unum (unam) omnes, alle bis auf einen, d.i. bis auf den letzten, Cic.: u. so bl. ad unum, Cic.: ad impuberes, bis auf die Nichtmannbaren, mit Einschluß der N., Caes. – ββ) zur Angabe der Annäherung an eine bestimmte Zahl bis zu, an die, nahe an, nummum Philippeum ad tria milia, Plaut.: quasi talenta ad quindecim, Ter.: (fuimus) omnino ad ducentos, Cic.: cum annos ad L natus esset, Cic. – dah. auch adv. (s. Fabri zu Liv. 22, 41, 2), occisis ad hominum milibus quattuor, Caes.: ad mille ducenti eo proelio ceciderunt, Liv.
2) vom Nebeneinanderstellen u. Nahekommen von Ggstndn.: a) zur Angabe der annähernden Ähnlichkeit (s. Brix Plaut. trin. 873), nach, ut emerem ancillam ad istam faciem, Plaut.: et idem alterum (quaero) ad istanc capitis albitudinem, einen Graukopf etwa wie du, Plaut. – b) zur Angabe dessen, was zu od. bei etw. noch hinzutritt, zu, bei, neben, außer, ad cetera hanc quoque plagam infligere, Cic.: quod ad ius civile pontificium appetatis, Cic.: hoc unum ad pristinam fortunam defuit, Caes. – nisi quid vis od. vultis ad haec, Cic. – dah. ad hoc, ad haec, »zudem, überdies«, Sall. u. Liv.: ad id quod, »außerdem, daß«, usw., Liv.: ad omnia, ad cetera, Liv. (vgl. Hand Tursell. 1, 125). – c) zur Angabe der äußern Veranlassung, auf, bei, auf... hin, infolge, auf Veranlassung, aus, vor (s. Müller Liv. 1, 39, 2. Fabri Liv. 21, 41, 3), respondere, breviter disserere ad alqd, Cic.: ad famam belli novas legiones scribere, Liv.: ad ducis casum perculsa magis, quam irritata est multitudo, Liv. – oder zur Angabe des innern Beweggrundes, auf... hin, aus, vor (s. Müller Liv. 1, 7, 7. Weißenb. Liv. 42, 20, 1), quae (urbes) ad spem diuturnitatis conderentur, Cic.: seu ad metum virium seu ad spem veniae cum dedissent sese, Liv.: in suspensa civitate ad exspectationem novi belli, Liv. – d) zur Angabe der Richtschnur, nach der etw. geschieht, gemäß, nach (Ggstz. contra; s. Drak. Liv. 7, 2, 10. Schuch Apic. 5. § 186), ad perpendiculum, ad lineam, Cic.: ad istorum normam, Cic.: ad voluntatem loqui omnia, Cic.: agere ad praescriptum, Caes.: ad edictum convenire, Liv.: ad manum cantare, ad hunc modum, auf diese W., Cic.: ad tempus, der Zeit gemäß, nach Umständen, Cic. (vgl. unten no. II, 1, b u. no. II, 1, a): ad verbum, wörtlich (zB. ediscere), Cic. (vgl. verbum no. I, b, γ): ad litteras, buchstäblich, Quint. 9, 1, 25.
II) in der Zeit: 1) zur Angabe der Ausdehnung bis zu einem Zeitpunkt: a) mit Rücksicht auf die dazwischen verfließende Zeit, bis zu, bis an, bis auf, bis gegen, ab consulatu eius usque ad extremum tempus, Nep.: ab initio rerum Rom. usque ad P. Mucium pont. max., Cic.: ab hora octava ad vesperum, Cic.: ab condita urbe ad liberatam, Cic. – usque ad hanc aetatem, Cic.: ad summam senectutem, Cic.: ad vesperum, ad multam noctem, Cic.: ad id tempus, ad hoc tempus, bis jetzt, bisher, Caes. u.a.: so auch ad id locorum, Sall. u. Liv.: u. so bl. ad id, ad hoc, Liv. (s. Fabri Liv. 21, 52, 6): ad eum finem, dum etc., Cic.: quem ad finem? wie lange? Cic. – b) mit Rücksicht auf die Währung der Zeit, auf, für, ad exiguum tempus, Cic.: ad breve tempus, Plin.: ad paucos dies, Cic.: ad quoddam tempus, auf einige Zeit, Cic.: ad annos DC, Cic.: ad tempus, auf Zeit (nicht auf die Dauer), Cic.: ad praesens, Cic. 2) zur Angabe des Eintretens auf od. nach einem Zeitpunkt: a) zu, auf, an, nos hic te ad mensem Ianuarium exspectamus, Cic.: te Laodiceae fore ad meum adventum, bei m.A., Cic.: ad aestatem, Liv.: ad lucem, zum Morgen, am Morgen, Cic.: ad meridiem, Plaut.: ad vesperum, Cic.: ad diem dictam, Cic.: ad diem, Cic.: ad (an) eum diem, Tac.: ad praedictum tempus, Liv.: ad tempus, zur gehörigen Zeit, Cic. – ad extremum, Cic. u. Liv., ad ultimum, Liv., ad postremum, Liv., zuletzt (s. Müller Liv. 1, 33, 5). – b) nach, über, binnen (s. Lachm. Lucr. 2, 44. p. 79), ad annum tribunum pl. fore, Cic.: utrum illuc nunc veniam, an ad annos decem, Cic.: ad punctum temporis, binnen od. in einem Augenblick, Cic.: ad Kalendas Graecas, s. Calendae. – / ad seinem Pronom. od. Subst. nachgesetzt, quem ad, Plaut. Bacch. 176: quam ad, Ter. Phorm. 524: quos ad, Cic. de nat. deor. 2, 10: ripam ad Araxis, Tac. ann. 12, 51. – od. zwischen Adjekt. u. Subst., augendam ad invidiam, Tac. ann. 12, 8.
In der Zusammensetzung bezeichnet ad ebenfalls eine Annäherung, heran, herzu, herbei, dabei, zB. accedere, adstare (astare). – dah. auch ein Streben, eine Neigung, s. ad-amo, ac-crēdo u.a. – eine Vermehrung, hinzu, zB. adicere, assumere.
/ Die Schreibung at (gegen Quint. 1, 7, 5. Prob. inst. (IV) 145, 8 sq. Caper (VII) 95, 14. Vel. Long. (VII) 69, 23. Scaur. de orth. (VII) 154, 15), zB. Corp. inscr. Lat. 1, 1252; 2, 4514; 3, 536 u. 3.; in Handschriften, s. Ribbeck, Prolegg. Verg. p. 396. Wagner Orthogr. Verg. p. 426.
-
100 affluens
affluēns (adfluēns), tis, PAdj. m. Compar. u. Superl. (v. affluo), I) reichlich zuströmend, im Überfluß vorhanden, zunächst von Flüssigkeiten, uberiores et affluentiores aquae, Vitr. 8, 1, 2: übtr., omnium rerum copiae, Cic.: copia voluptatium, Liv.: senatorum numerus, Suet.: subst., ex affluenti, in Hülle u. Fülle, Tac. hist. 1, 57. – II) von etw. überfließend = mit etw. im Überfluß-, reichlich versehen, begabt, gesegnet, an etw. ergiebig, reich, m. Genet., loci facies... fontis affluens, Auct. itin. Alex. 21: m. Abl., affluens illo Asiatico ornatu, Liv. Andr. fr.: vestitu, Phaedr.: opibus et copiis, Cic.: bonitate, Cic.: multis corporis animique deliciis, Gell.: omni scelere, Cic.: absol., ornatum illud suave et affluens, Cic. or. 79 Fr.: amicitia divitior et affluentior (die mehr gibt als empfängt), Cic. de amic. 58: affluentissima affluitas largitasque divinae gratiae, Hier. in Iob 38: bonorum omnium affluentissimus largitor, Augustin. conf. 2, 6.
См. также в других словарях:
COPIA — COPIA: The American Center for Wine, Food and the Arts is a cultural museum and education center dedicated to the discovery, understanding, and celebration of wine, food and the arts in American culture. COPIA is located in the Napa Valley in the … Wikipedia
copia (1) — {{hw}}{{copia (1)}{{/hw}}s. f. solo sing. (lett.) Abbondanza. ETIMOLOGIA: dal lat. copia ‘abbondanza’. copia (2) {{hw}}{{copia (2)}{{/hw}}s. f. 1 Trascrizione fedele di uno scritto originale: la copia di una lettera | Brutta –c, la prima stesura … Enciclopedia di italiano
Copia — may refer to: Copia (or Copiae), the ancient city also called Thurii Copia (or Copae or Copiae), an ancient city in Boeotia. copia, a Latin word for abundance , especially used in rhetoric Copia: Foundations of the Abundant Style, a rhetorical… … Wikipedia
copia — COPIÁ, copiez, vb. I. tranz. 1. A transcrie un text, redând exact conţinutul lui. ♦ A reproduce fără originalitate o operă de artă. ♦ intranz. (În şcoală) A redacta o temă, folosind în mod nepermis lucrarea altui elev sau alte surse de informaţie … Dicționar Român
copia — sustantivo femenino 1. Reproducción exacta de alguna cosa y ejemplar que resulta: la copia de una obra de arte, la copia de una fotografía. Hazme la copia de estos planos para entregar al Colegio de Arquitectos. Sinónimo: duplicado. 2.… … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
copia — (Del lat. copĭa). 1. f. Acción de copiar. La copia de obras de arte está legislada. 2. Muchedumbre o abundancia de algo. 3. Reproducción literal de un escrito o de una partitura. 4. En los tratados de sintaxis, lista de nombres y verbos, con los… … Diccionario de la lengua española
COPIA — Dea ubertatis ac abundantiae apud antiquos, Fortunae comes, de qua Lactantius, vetus Statii Schol. in 4. Theb. Haec fingebatur cornu gerere plenum uvis, malis, ac spicis, unde Cornu Copiae proverbialiter, quasi de abundantia celebratur, de quo… … Hofmann J. Lexicon universale
cópia — s. f. 1. Transcrição um texto escrito. = TRASLADO 2. Reprodução de uma obra de arte. ≠ ORIGINAL 3. Reprodução fotográfica de um documento em papel. = FOTOCÓPIA ≠ ORIGINAL 4. Reprodução de documento em formato digital. 5. Imitação, plágio. 6. … … Dicionário da Língua Portuguesa
Copiä — (a. Geogr.), so v. w. Thurium … Pierer's Universal-Lexikon
Copĭa — (lat.), 1) Überfluß, s. Abundantia 3); 2) Abschrift; C. simplex u. C. vidimata, s. Abschrift, Daher Copialien, die Gebühren für die Fertigung von Abschriften … Pierer's Universal-Lexikon
Copĭa — (lat.), Menge, Fülle; als Personifikation mit einem Füllhorn (Cornu copiae) dargestellt. Dann die Vervielfältigung eines Schriftstücks etc. (s. Kopie) … Meyers Großes Konversations-Lexikon