Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

contrahere/de

  • 1 contrahere

    1) собирать: turbam (1. 4 § 6 D. 47, 8), frumentum (1. 7 pr. D. 49, 5), aureos (1. 96 pr. D. 30.) 2) в силу соглашения установить правоотношение, hypothecam contrahere (l. 33 § 4. D. 41, 3), особ. а) заключить обязательное отношение: contractus (subst.) договор, добровольное соглашение двух сторон, по которому или обе стороны взаимно, или одна относительно другой обязываются к определенному действию: оmnem obligationem pro contiractu habendam existimandum est, ut, ubicunque aliquis obligetur, et contrahi videatur (1. 20 D. 5, 1. 1. 16 D. 3, 5. 1. 3 § 3. 1. 4 D. 42, 4. 1. 23 D. 50, 17);

    contractum esse ultro citroque obligationem, quod ухнЬллбгмб vocant (1. 19 D. 50, 16);

    verba contraxerunt, gesserunt non pertinent ad testandi jus (1. 20 eod.); (1. 3 D. 42, 5. 1. 21 D. 44, 7); (§ 2 J. 3, 13. 1. 1 pr. D. 44, 7);

    prout quidque contractum est, ita et solvi debet (1. 80 D. 46, 3); (1. 100 D. 50, 17);

    contrah. stipulationem (1. 1 pr § 4 D. 45, 1), negotia (1. 57 D. 44, 7. 1. 5 D. 50, 17), nomina (1. 37 § 1 D. 3, 5), debita (1. 39 § 3 D. 10, 2), aes alienum (1. 17 § 1 D. 29, 1). Contractus в собств. смысле означ. договор, который по гражданскому праву можно было осуществить посредством иска против. pactum (1. 7 § 1 D. 2, 14. Gai. III. 137. IV. 38. 80); о займе (1. 20 D. 5, 1. 1. 9 § 2 D. 14, 6. 1. 2 D. 20, 4); иногда в против. этому договору (1. 10. 19. D. 50, 16); тк. самый акт, документ (1. 14 C. 4, 30. 1. 14 §1 C. 8, 38);

    b) совершить сговор или вступить в брак: contrah. aponsalia, nuptias, matrimonium (1. 10. 11. 14 D. 23, 1. 1. 10. 12 § 1. 1. 34 § 1. 1 35 D. 23, 2);

    c) установить родственную связь в силу усыновления (1. 12 § 4 D. 23, 2).

    3) совершать, contrah. delicta (1. 1 D. 1, 3), crimen (1. 2 § 2 D. 12, 5. 1. 15. 31 § 4 D. 39, 5), stuprum, incestum (1. 16 § 1 D. 34, 9. 1. 39 § 8 D. 48, 5), fraudem (1. 8 pr. D. 39, 4), culpam (1. 31 § 2 D 3, 5), damnum (1. 57 l). 26, 7).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > contrahere

  • 2 CONTRAHERE

    to contract - определять; в частности, определять относится ли данный род к некоторому виду, или данный вид к некоторой индивидуальности. Например, человек ограничен своей принадлежностью к роду животных, а Петр - своей принадлежностью к виду людей.

    Латинские философские термины > CONTRAHERE

  • 3 CONTRAHERE (CONTRACT)

    ограничивать, определять, устанавливать отношения, в частности, определять, относится ли данный вид к определенному роду, а индивид - к определенному виду. Человек, например, определен своей принадлежностью к роду «животное», а Петр - своей принадлежностью к виду «человек».

    Латинский словарь средневековых философских терминов > CONTRAHERE (CONTRACT)

  • 4 Корчить

    - contrahere;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Корчить

  • 5 contraho

    contrahere, contraxi, contractus V TRANS
    enter into/upon relationship/agreement/business/marriage/loan/battle, deal with; bring/draw together/in, assemble, collect/gather; unite in friendship/alliance; sadden/depress/diminish/contract/tighten; cause/provoke (disease/war); commit

    Latin-English dictionary > contraho

  • 6 Навлекать

    - contrahere; suscipere 3b; afferre; importare; vocare;

    • навлечь на себя несчастье - malum sibi conficere / parare;

    • навлечь на себя ненависть других - aliorum odium adversus se concitare;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Навлекать

  • 7 contraho

    contrăho, ĕre, traxi, tractum - tr. - [st2]1 [-] rassembler, réunir. [st2]2 [-] lier, contracter (une alliance); conclure, faire une transaction. [st2]3 [-] produire, causer, faire, provoquer, faire naître, engager (un combat); s'attirer, encourir, commettre. [st2]4 [-] contracter (une maladie). [st2]5 [-] resserrer, diminuer, contracter, amoindrir, réduire; figer (en parl. d'un liquide); arrêter (une diarrhée, un vomissement). [st2]6 [-] au fig. serrer, restreindre, réprimer.    - contrahere vela, Hor.: carguer les voiles, replier les voiles.    - contrahere negotium cum aliquo: faire des affaires avec qqn, traiter d’affaires avec qqn.    - contrahere negotium alicui: causer de l'embarras à qqn.    - molestias contrahere, Cic. Fam. 2, 16, 5: s'attirer des désagréments.    - saginam corporis contrahere, Just. 21, 2: prendre trop d'embonpoint.    - contrahere perjurium: commettre un parjure.    - contrahere bellum alicui cum aliquo: attirer à qqn une guerre avec qqn.    - copias contrahere: réunir des troupes.    - frontem contrahere: contracter le front, rider le front.    - morbum contrahere: contracter une maladie.    - contrahere animos: attrister les coeurs.
    * * *
    contrăho, ĕre, traxi, tractum - tr. - [st2]1 [-] rassembler, réunir. [st2]2 [-] lier, contracter (une alliance); conclure, faire une transaction. [st2]3 [-] produire, causer, faire, provoquer, faire naître, engager (un combat); s'attirer, encourir, commettre. [st2]4 [-] contracter (une maladie). [st2]5 [-] resserrer, diminuer, contracter, amoindrir, réduire; figer (en parl. d'un liquide); arrêter (une diarrhée, un vomissement). [st2]6 [-] au fig. serrer, restreindre, réprimer.    - contrahere vela, Hor.: carguer les voiles, replier les voiles.    - contrahere negotium cum aliquo: faire des affaires avec qqn, traiter d’affaires avec qqn.    - contrahere negotium alicui: causer de l'embarras à qqn.    - molestias contrahere, Cic. Fam. 2, 16, 5: s'attirer des désagréments.    - saginam corporis contrahere, Just. 21, 2: prendre trop d'embonpoint.    - contrahere perjurium: commettre un parjure.    - contrahere bellum alicui cum aliquo: attirer à qqn une guerre avec qqn.    - copias contrahere: réunir des troupes.    - frontem contrahere: contracter le front, rider le front.    - morbum contrahere: contracter une maladie.    - contrahere animos: attrister les coeurs.
    * * *
        Contraho, contrahis, pen. corr. contraxi, contractum, contrahere. Virgil. Amasser, Assembler.
    \
        Crura contrahere. Ouid. Retirer ses jambes.
    \
        Contrahere collum. Cic. Retirer, Accourcir, Serrer contre les espaules.
    \
        Contrahere se. Cic. Se serrer et retirer en un monceau, Se raccourcir.
    \
        Contrahere ad colloquium. Liu. Faire assemblee pour parlementer.
    \
        Contrahere ad colloquium gentes feras. Plin. Assembler pour parlementer ensemble et communiquer.
    \
        Ea molestissime ferre homines debent, quae ipsorum culpa contracta sunt. Cic. Qui sont advenues par leurs faultes.
    \
        Contrahere, Coagulare. Plin. Fici succus coaguli modo lac contrahit. Il fait prendre et cailler le laict, comme la tournure.
    \
        Contrahere aes alienum. Cicero. Faire beaucoup de debtes, S'endebter.
    \
        AEruginem. Plin. Accueillir la rouille, S'enrouiller.
    \
        Amicitiam virtus contrahit. Cic. Attire à amitié, ou Attraict.
    \
        Animum contrahit musica: cui opponitur Remittit. Cic. Elle rend triste et pensif.
    \
        Ne contrahas aut demittas animum. Cicero. Ayes tousjours bon courage.
    \
        Qui contraxerant eis cum Carthaginiesibus bellum. Liu. Qui leur avoyent engendré ceste guerre contre, etc.
    \
        Beneuolentiam a persona nostra contrahere. Author ad Herennium. Attraire.
    \
        Causam mortis sibi contrahere. Plin. Estre cause de sa mort.
    \
        Certamen. Liu. Combatre.
    \
        Cicatrices vulnerum. Plinius. Retirer et reserrer les cicatrices, Appetisser.
    \
        Cladem. Liu. Si sua temeritate contractae cladi superesset. S'il survivoit la perte et desconfiture, ou s'il vivoit apres la perte et desconfiture advenue par son oultrecuidance.
    \
        Culpam. Pomponius. Cic. Faire une faulte.
    \
        Damnum. Cic. Recevoir dommage.
    \
        Frontem. Cic. Fronser ou rider le front, Soy refrongner, Faire mauvaise chere.
    \
        Inimicitias. Quintil. Acquerir inimitiez.
    \
        Iram alicuius sibi contrahere. Ouid. Faire courroucer aucun contre nous, Gaigner ou acquerir l'ire et courroux d'aucun.
    \
        Iter. Propert. Accourcir, Abbreger.
    \
        Iura. Stat. Ne point user de rigueur.
    \
        Lites. Cic. Commencer proces.
    \
        Litigium inter aliquos. Plaut. Faire ou esmouvoir noise, Mettre debat et dissension.
    \
        Malum contrahitur. Celsus. On prend mal ou maladie.
    \
        Morbum. Plin. Gaigner une maladie.
    \
        Nefas. Liu. Violer la religion.
    \
        Noxam. Columel. Tomber en maladie, Gaigner un mal, Se gaster, S'empirer.
    \
        Odium. Author ad Herennium. Se faire hair.
    \
        Offensionem. Cic. Causer quelque inimitié.
    \
        Opus ingens in minores gyros. Stat. Serrer, Appetisser.
    \
        Orationem contrahere, et Dilatare, contraria. Cic. Accourcir, Abbreger. \ Periculum. Liu. Se mettre en danger.
    \
        Piaculum sibi et Reipublicae. Liu. Faire une offense, dont il fault que luy et la Republique se purge et satisface.
    \
        Pituitam. Celsus. Engendrer, Faire venir.
    \
        Poenam sibi. Caesar. Estre cause de la peine qu'on endure.
    \
        Rationem cum aliquo. Cic. Avoir à faire avec aucun.
    \
        Tempus. Plin. iunior. Abbreger.
    \
        Tristitiam contrahere dicuntur bilis atra. Cels. Engendrer, Causer.
    \
        Aduersam valetudinem ex re aliqua contrahere. Plin. iun. Prendre ou gaigner une maladie.
    \
        Vela. Cic. Caller et baisser les voiles. Et per metaphoram, Se retirer de faire quelque chose.
    \
        Ventrem. Plin. Reserrer le ventre.
    \
        Dies medius rerum contraxit vmbras. Ouid. A accourci.
    \
        Vultum contrahere. Ouid. Se refrongner.
    \
        Contrahere res. Cic. Faire contract et paction de quelque chose que ce soit, Contracter.
    \
        Contrahere cum aliquo. Cic. Avoir à faire avec aucun, Contracter avec luy, et besongner.
    \
        Quantis molestiis vacant, qui nihil omnino cum populo contrahunt! Cic. Qui n'ont que faire avec le peuple.

    Dictionarium latinogallicum > contraho

  • 8 contraho

    con-traho, trāxī, tractum, ere, zusammenziehen, beiziehen, I) vereinigend: 1) eig.: a) zusammen-, beiziehen = ziehend vereinigen, von lebl. Subjj., pituitam, semen, Cels. – mit in u. Akk., umorem in caput, Cels.: aquam intus in uterum, Cels.: in se caliginem, Plin.

    b) zusammenziehen, beiziehen = versammeln, sammeln, vereinigen, gew. leb. Wesen (Ggstz. dissipare, dispergere), captivos, Liv.: agrestes, Ov.: serpentes, Plin.: muscas, Plin.: undique fontes, Ov.: iumenta et camelos a Susis, Curt. – dispersos cives in unam urbem, Val. Max. – v. lebl. Subjj., contraxit eos non officii modo cura, sed etiam studium spectaculi, Liv. – Insbes.: α) (als milit. t. t.) Truppen, Schiffe usw. beiziehen, an sich ziehen, u. (mit u. ohne in unum locum, in unum) auf einen Punkt zusammenziehen, vereinigen, konzentrieren, auxilia, Suet. u. Iustin.: exercitum, Vell.: copias, Nep.: equitum et peditum copias, Pompei. in Cic. ep.: praesidia, quae in Umbria sunt, Pompei. in Cic. ep.: naves circiter LXXX cogere contrahereque, Caes.: magnam classem, Nep. – copias subito, Nep., celeriter, Nep. – undique exercitum, Liv., omnes copias, Curt., naves, Liv., od. auxilia a finitimis, Iustin.: ex omnibus oppidis copias, Pompei. in Cic. ep.: ex finitimis regionibus cohortes ex delectibus Pompeianis, Caes. – auxilia in Graecia, Iustin.: copias ad Bononiam, Suet. – illuc od. eo suas copias, Nep.: onerarias naves ex omni Graeciae ora eodem, Liv.: Luceriam omnes copias, Cic.: Veios ingentem exercitum, Liv.: in una castra decem legiones, Vell.: exercitum od. impedimenta in unum locum, Caes. u. Liv.: omnes od. omnia in unum, Liv. u. Cic.: dispersos milites in unum, Sall. – veteranos in suum auxilium, Suet.: naves ad exercitum traiciendum, Liv. – β) zur Unterredung, zur Beratung, zur Versammlung zusammenbringen, versammeln, kommen lassen, Scipionem et Hasdrubalem ad colloquium dirimendarum simultatium causā, Liv. – domum fidissimos amicorum, Iustin.: praefectos copiarum in praetorium, Curt.: in unum omnes copias ducesque, Liv. – bes. den Senat (b. Cic. cogere), pauci tantum patrum, quos casus obtulerat, contracti a consulibus, Liv.: senatus (Romanus) edicto contrahitur, Val. Max.: c. senatum (= βουλήν) in gymnasio, Iustin.: decuriones, Plin. ep. – γ) zu einer Korporation vereinigen, verbinden, ii, qui in idem contracti fuerint, Traian. in Plin. ep. 10, 34 (43), 1.

    c) einsammelnd zusammenbringen, zusammentragen, sammeln, omnis generis commeatum, Suet.: aurum, Plin.: exemplaria, Suet.: haec vetera (diese alten Schriftstücke), Tac. dial.: undique libros, Suet.: plures domos emptionibus per procuratores, Vell. – Insbes.: α) Früchte usw. zusammen-, einbringen, einheimsen, apes mella contrahunt, Plin.: venenum aliud ex radicibus herbarum contrahitur (vegetabilisches), aliud ex animalibus mortiferis reservatur (animalisches), Ps. Quint. decl. – β) Geld zusammenbringen, aufbringen, einnehmen, bes. als Erlös, c. pecuniam (Ggstz. erogare), Val. Max. – m. ex u. Abl., pecunia per quaestorem populi Romani ex praeda vendita contracta, Gell.: pecuniam ex viatico amicorum ipsiusque Caesaris, Tac.: ex pretio viridis olei plus quam multitudine mali nummorum contrahitur, Col. – m. Dat. (wozu?), pecuniam, quam tuae saluti contraxeram, Sen.

    2) übtr.: a) Gemüter zusammenbringen, in der Zuneigung vereinigen, contrahit celeriter similitudo eos, Liv.: illa (Venus) rudes animos hominum contraxit in unum, Ov.

    b) eines Verbindung zusammenbringen, herbeiführen, α) eine freundschaftliche od. verwandtschaftliche knüpfen, eingehen, v. lebl. Subjj., c. amicitiam, Cic. de amic. 48 u. (mit Ggstz. dissipare discordiam) Cic. de amic. 24: vinculum amicitiae, Val. Max. 4, 7 in. – v. Pers., c. matrimonium (Ggstz. matrimonium solvere, dimittere), Iustin. u. Suet.: affinitas inter Caesarem et Pompeium contracta nuptiis, Vell. – β) eine geschäftliche Verbindung eingehen, abschließen, in etw. sich einlassen, rem, rationem, negotium, Cic.: emptionem ac venditionem, ICt.: res contractae, Verträge, Cic.: male contractae res, mißliche Umstände, in die wir verfangen sind, Cic. – m. cum u. Abl. od. m. inter se, cum multis res rationesque contractae, Geschäfts- u. Handelsverbindungen, Cic.: c. magnam rationem cum Mauritaniae rege, Cic.: c. nihil cum alqo, sich mit jmd. nichts zu schaffen machen, Cic.: res inter se c. emendo, vendendo, mutuum dando, Liv. – u. ohne Objekt, is qui od. ii quibuscum contrahebat, sich (in ein Geschäft) einließ, Cic.: neque si tecum agas aliquid neque si cum altero contrahas, vacare officio potes, Cic.

    c) einen Zustand jmdm. od. sich zuziehen, herbeiführen, verwirken, α) übh.: aes alienum u. aes alienum novum, Cic.: aes alienum in popina, Cic., od. luxu, Curt.: aes alienum cum creditore, Sen. – a nostra persona benevolentiam, von seiten unserer Person W. gewinnen, Cornif. rhet.: bellum, Liv.: alci od. sibi bellum cum alqo, Liv.: causas bellorum et bella, Mela. – causam certaminis cum alqo, Liv.: mortis sibi causam, Plin.: contracto iam inter Aetolos et Trallos certamine, sich entsponnen hatte, Liv.: clades suā temeritate contracta, Liv.: c. culpam, ICt. (u. so ea est contracta a nobis culpa, ut etc., Cic. ad Att. 11, 24, 1). – in maximis lucris paulum aliquid damni (v. Kaufhandel), Cic. – inimicitias domui, Quint.: plurimum invidiae alqā re, Suet.: numinis iram sibi, Ov. – aliquid litigii inter hos duos, Plaut.: lites, Plaut. u. Cic. – malum culpā, Cic.: molestias liberalitate suā, Cic. – necessitates ad bellum cum Romanis, Liv.: contrahitur mihi negotium, ich werde in Verlegenheit gebracht, Cic.: c. nefas celanda effando, Liv.: c. noxam, Schaden nehmen, Col. u. Apul.: odium hoc facinore, Vell.: tantum odium immoderati imperii crudelitate, Iustin. – incerti, morando an veniendo plus periculi contraherent, Liv.: conscientia contracti culpā periculi, Liv.: c. peregre habitando in singulas noctes tantum sibi reique publicae piaculi, verwirken, Liv.: c. sibi poenam, Hirt. b. G.: c. porcam, als Strafe verwirken, Cic. – c. rixam ex occursu, Vell. – v. lebl. Subjj., si mercatura quaestuosa in maximis rebus aliquid damni contraxerit, Cic.: apud Lacedaemonios virtus Alcibiadis plus invidiae quam gratiae contraxit, Iustin.: eiusmodi res et invidiam contrahunt in vita et odium in oratione, si inconsiderate tractes, Cornif. rhet.: si causae turpitudo contrahet offensionem, Cic.: illa, quae rabie contracta toleravimus, Sall. fr. – β) physische Übel zuziehen, herbeiführen, αα) an andern, v. lebl. Subjj., multorum dierum inopia contraxerat pestem, Iustin.: tristitia, quam videtur bilis atra contrahere, Cels. – ββ) an sich, sich zuziehen, v. Pers., stranguriae morbum, Plin.: cruditatem illic (dort = beim Mahle), Quint.: valetudinem adversam ferventissimis aestibus, Plin. ep.: dolor capitis vel vino vel cruditate contrahitur, Cels.: tussis multis modis contrahitur, Cels. – c. morbum ex aegritudine od. ex dolore, Iustin.: causam valetudinis ex profluvio alvi, Suet.: saginam corporis et valetudinem oculorum ex nimia luxuria, Iustin. – v. Lebl., situm aut mucorem (v. Essig), Col.: ne situ penora mucorem contrahant, Col.

    II) nach innen, verkürzend, verengernd, verdichtend zusammenziehen, 1) eig.: a) verkürzend zusammenziehen, einziehen, α) die Gliedmaßen usw. am Körper, αα) übh.: c. membrum (Ggstz. porrigere, extendere, Cic. u. Cels.: collum, cerviculam (Ggstz. tendere, extendere), Cic. u. Quint.: supercilia (Ggstz. remittere), Quint.: manum celeri motu (Ggstz. explicare), Quint.: tres digitos (Ggstz. explicare), Quint.: medium digitum in pollicem explicitis tribus, Quint.: digitos in pugnum, Plin.: crura, Ov.: brachia alci, für jmd. (um ihm Platz zu machen), Verg.: labra nimium, Cels.: rictum, Lact.: frontem, in Falten ziehen, vor Unwillen, Kummer usw. (Ggstz. frontem exporrigere, explicare, remittere; zuw. auch Ggstz. gaudere), Plaut., Cic., Quint. u. Plin. ep.: u. so vultum, Ov. – bina cornua, v. den Schnecken (Ggstz. protendere), Plin.: pinnarum oculos in acervum, v. Pfau (Ggstz. expandere colores), Plin.: habiliora sunt corpora, quae in arma (Rüstung) sua contrahi possunt (sich einschnüren lassen), quam quae superfunduntur (darüber hinausgehen), Sen. – u. se contrahere, sich zusammenziehen, sich verengern, zB. contrahit se millepeda tactu, Plin.: u. (Ggstz. se dilatare) tum pulmones se contrahunt aspirantes tum respiratu dilatant, Cic. – u. Passiv contrahi medial, sich zusammenziehen, sich verengern, nervi musculique contrahuntur (Ggstz. in suum locum veniunt), Cels.: contrahitur rictus, Ov.: cum spiritus (Atem) timore contrahitur, Sen.: u. Ggstz. dilatari, zB. stomachi partes eae, quae sunt infra id quod devoratur, dilatantur; quae autem supra, contrahuntur, Cic.: u. Ggstz. diffundi, zB. tumor frigore omni contrahitur, calore diffunditur, Cels.: und Ggstz. distendi (aufgetrieben werden), ovis sanguinariam herbam pasta toto ventre distenditur contrahiturque, Col. – contractum aliquo morbo bovis cor, Cic. de div. 2, 37. – contractum genibus tangas caput, so das du zusammengekauert mit den Knien den K. berührst, Hor. sat. 2, 7, 61: und so gravissimo frigore solus atque contractus vigilabit in lectulo, Hieron. epist. 53 (dagegen Hor. ep. 1, 7, 12 contractus leget, eingezogen, ungestört). – ββ) (besond. als mediz. t. t.) krampfhaft zusammenziehen, einziehen, bes. Passiv contrahi medial = sich zusammenziehen, sich einziehen, sich vor Krampf krümmen, sowohl momentan, saepe crura manusque contrahuntur, Cels.: ubi aegro crura contrahuntur, Cels.: contractis membris clamitans se vivere, Suet. – als dauernd, nervi qui contrahuntur, gelähmte Sehnen, Cels.: contracti aliquo morbo nervi, Cels.: recenti cicatrice contracti articuli, Cels.: contracti cruris aridi nervi, Sen. – Partiz. subst., contractī, ōrum, m., Gelähmte, Arnob. 1, 48. – β) andere Ggstde.: αα) übh.: appropinquante manu folia (v. einem Kraute), Plin.: arcum, spannen, Iuven. – ββ) als naut. t. t., c. vela, die S. einziehen, reffen, bildl. = sich im Glücke mäßigen, s. Cic. ad Att. 1, 16, 2. Quint. 12. prooem. § 4. Hor. carm. 2, 10, 23. – γγ) als t. t. der Baukunst, zusammenziehen, verjüngen, columnam, Vitr. 4, 3, 4 (vgl. 3, 3, 12 u. 4, 7, 2): pyramis XXIV gradibus in metae cacumen se contrahens, Plin. 36, 31.

    b) verdichtend zusammenziehen, α) Wunden usw., vulnera, cicatrices, Plin.: fibulae oras vulneris paulatim contrahunt, Cels. – β) den Stuhlgang hart machen, verstopfen (Ggstz. solvere), alvum, ventrem, Cels.: in senectute alvus contrahitur, tritt Verstopfung ein, Cels. – γ) Gliedmaßen starr-, steif machen, v. Frost, Todeskälte, gew. Partiz. contractus = starr, steif, digitus torpens contractusque frigore, taub u. steif durch Fr., Suet.: vermes rigore contracti decidunt, Col.: mori contractam cum te cogunt frigora (die Mücke im Winter), Phaedr. – u. v. Frost selbst, contracto frigore pigrae, träg von starren- der Kälte (von den Bienen), Verg. georg. 4, 259; vgl. pigrum est enim contractumque frigus, Sen. de ira 2, 19, 2. – δ) eine Flüssigkeit zusammenziehen, gerinnen machen, lac, Plin.: sanguinem, v. der Furcht (Ggstz. diffundere), Gell.

    2) übtr.: a) räumlich zusammenziehen, verkürzen, verengern, diffunditur mare latissimum iterumque contrahitur, Mart. Cap.: c. castra (milit. t. t., auch mit dem Zusatz in exiguum orbem), Caes. u. Liv.: lacum, Plin. ep.: spatia orae magis magisque (v. Hispanien), Mela: contracta aequora iactis in altum molibus, Hor.: c. lucis iter (v. der Sonne), Prop.: orbem (v. Monde), Ov.: umbras (v. Tage), Ov.: horrida tempestas contraxit caelum, verengte (für den Augenschein) den Horizont, d.i. umhüllte, umnachtete den H., Hor. epod. 13, 1.

    b) der Zeitdauer nach verkürzen, abkürzen (Ggstz. extendere), tempus epulandi, Plin. pan.: tempora dicendi, Quint.

    c) Rede u. Schrift zusammenziehen, zusammenfassen, verkürzen, kürzer sprechen, kurz ausdrücken, kurz fassen (Ggstz. extendere, dilatare), poëta inusitatius contraxerat meûm factûm pro meorum factorum, Cic.: orationem aut ex verbo dilatare aut in verbum contrahere, Cic.: sit nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, Quint.: c. nomina, verba, Cic.: mollia vocabula et Graeca ad lenitatem versus contrahere, extendere, inflectere (v. Homer), Plin. ep.: ut breviter contraham summam, Quint.: rerum notitia in artum contracta, Vell.: c. praecepta in unum, Ov.: quaelibet ex iis artibus in paucos libros, Quint.: opus in minores gyros, Stat.

    d) dem numerischen usw. Umfang nach in die Enge zusammenziehen, einschränken, beschränken, ermäßigen, α) übh.: c. universitatem generis humani eamque gradatim ad pauciores, postremo deducere ad singulos, Cic.: ea contrahere in angustumque deducere, Cic. – u. scherzh., res tuae ita contractae, ut ›nec caput nec pedes‹, zusammengewickelt (= verwickelt), Cic. ep. 7, 31, 2. – β) Affekte: appetitus omnes contrahere sedareque, Cic.: cupidinem, Hor.

    e) Gemüt, Herz, Mut einengen, beengen, beklommen machen, pressen, c. animum (Ggstz. remittere), Cic.: animum c. ac demittere, Cic.: cui non animus formidine divûm contrahitur? Lucr.: cuius non contractum sollicitudine animum illius argutiae (kluge Einfälle) solvant? Sen. – u. übtr. auf die Pers., tum (sol) quasi tristitiā quādam contrahit terram tum vicissim laetificat, Cic.: ut et bonis amici (des Fr.) quasi diffundantur et incommodis contrahantur, daß man sich (das Herz) sowohl durch das Glück des Freundes erweitert als durch seine Unannehmlichkeiten beengt fühlt, Cic.

    lateinisch-deutsches > contraho

  • 9 contraho

    con-traho, trāxī, tractum, ere, zusammenziehen, beiziehen, I) vereinigend: 1) eig.: a) zusammen-, beiziehen = ziehend vereinigen, von lebl. Subjj., pituitam, semen, Cels. – mit in u. Akk., umorem in caput, Cels.: aquam intus in uterum, Cels.: in se caliginem, Plin.
    b) zusammenziehen, beiziehen = versammeln, sammeln, vereinigen, gew. leb. Wesen (Ggstz. dissipare, dispergere), captivos, Liv.: agrestes, Ov.: serpentes, Plin.: muscas, Plin.: undique fontes, Ov.: iumenta et camelos a Susis, Curt. – dispersos cives in unam urbem, Val. Max. – v. lebl. Subjj., contraxit eos non officii modo cura, sed etiam studium spectaculi, Liv. – Insbes.: α) (als milit. t. t.) Truppen, Schiffe usw. beiziehen, an sich ziehen, u. (mit u. ohne in unum locum, in unum) auf einen Punkt zusammenziehen, vereinigen, konzentrieren, auxilia, Suet. u. Iustin.: exercitum, Vell.: copias, Nep.: equitum et peditum copias, Pompei. in Cic. ep.: praesidia, quae in Umbria sunt, Pompei. in Cic. ep.: naves circiter LXXX cogere contrahereque, Caes.: magnam classem, Nep. – copias subito, Nep., celeriter, Nep. – undique exercitum, Liv., omnes copias, Curt., naves, Liv., od. auxilia a finitimis, Iustin.: ex omnibus oppidis copias, Pompei. in Cic. ep.: ex finitimis regionibus cohortes ex delectibus Pompeianis, Caes. – auxi-
    ————
    lia in Graecia, Iustin.: copias ad Bononiam, Suet. – illuc od. eo suas copias, Nep.: onerarias naves ex omni Graeciae ora eodem, Liv.: Luceriam omnes copias, Cic.: Veios ingentem exercitum, Liv.: in una castra decem legiones, Vell.: exercitum od. impedimenta in unum locum, Caes. u. Liv.: omnes od. omnia in unum, Liv. u. Cic.: dispersos milites in unum, Sall. – veteranos in suum auxilium, Suet.: naves ad exercitum traiciendum, Liv. – β) zur Unterredung, zur Beratung, zur Versammlung zusammenbringen, versammeln, kommen lassen, Scipionem et Hasdrubalem ad colloquium dirimendarum simultatium causā, Liv. – domum fidissimos amicorum, Iustin.: praefectos copiarum in praetorium, Curt.: in unum omnes copias ducesque, Liv. – bes. den Senat (b. Cic. cogere), pauci tantum patrum, quos casus obtulerat, contracti a consulibus, Liv.: senatus (Romanus) edicto contrahitur, Val. Max.: c. senatum (= βουλήν) in gymnasio, Iustin.: decuriones, Plin. ep. – γ) zu einer Korporation vereinigen, verbinden, ii, qui in idem contracti fuerint, Traian. in Plin. ep. 10, 34 (43), 1.
    c) einsammelnd zusammenbringen, zusammentragen, sammeln, omnis generis commeatum, Suet.: aurum, Plin.: exemplaria, Suet.: haec vetera (diese alten Schriftstücke), Tac. dial.: undique libros, Suet.: plures domos emptionibus per procuratores, Vell. –
    ————
    Insbes.: α) Früchte usw. zusammen-, einbringen, einheimsen, apes mella contrahunt, Plin.: venenum aliud ex radicibus herbarum contrahitur (vegetabilisches), aliud ex animalibus mortiferis reservatur (animalisches), Ps. Quint. decl. – β) Geld zusammenbringen, aufbringen, einnehmen, bes. als Erlös, c. pecuniam (Ggstz. erogare), Val. Max. – m. ex u. Abl., pecunia per quaestorem populi Romani ex praeda vendita contracta, Gell.: pecuniam ex viatico amicorum ipsiusque Caesaris, Tac.: ex pretio viridis olei plus quam multitudine mali nummorum contrahitur, Col. – m. Dat. (wozu?), pecuniam, quam tuae saluti contraxeram, Sen.
    2) übtr.: a) Gemüter zusammenbringen, in der Zuneigung vereinigen, contrahit celeriter similitudo eos, Liv.: illa (Venus) rudes animos hominum contraxit in unum, Ov.
    b) eines Verbindung zusammenbringen, herbeiführen, α) eine freundschaftliche od. verwandtschaftliche knüpfen, eingehen, v. lebl. Subjj., c. amicitiam, Cic. de amic. 48 u. (mit Ggstz. dissipare discordiam) Cic. de amic. 24: vinculum amicitiae, Val. Max. 4, 7 in. – v. Pers., c. matrimonium (Ggstz. matrimonium solvere, dimittere), Iustin. u. Suet.: affinitas inter Caesarem et Pompeium contracta nuptiis, Vell. – β) eine geschäftliche Verbindung eingehen, abschließen, in etw. sich einlassen, rem, rationem,
    ————
    negotium, Cic.: emptionem ac venditionem, ICt.: res contractae, Verträge, Cic.: male contractae res, mißliche Umstände, in die wir verfangen sind, Cic. – m. cum u. Abl. od. m. inter se, cum multis res rationesque contractae, Geschäfts- u. Handelsverbindungen, Cic.: c. magnam rationem cum Mauritaniae rege, Cic.: c. nihil cum alqo, sich mit jmd. nichts zu schaffen machen, Cic.: res inter se c. emendo, vendendo, mutuum dando, Liv. – u. ohne Objekt, is qui od. ii quibuscum contrahebat, sich (in ein Geschäft) einließ, Cic.: neque si tecum agas aliquid neque si cum altero contrahas, vacare officio potes, Cic.
    c) einen Zustand jmdm. od. sich zuziehen, herbeiführen, verwirken, α) übh.: aes alienum u. aes alienum novum, Cic.: aes alienum in popina, Cic., od. luxu, Curt.: aes alienum cum creditore, Sen. – a nostra persona benevolentiam, von seiten unserer Person W. gewinnen, Cornif. rhet.: bellum, Liv.: alci od. sibi bellum cum alqo, Liv.: causas bellorum et bella, Mela. – causam certaminis cum alqo, Liv.: mortis sibi causam, Plin.: contracto iam inter Aetolos et Trallos certamine, sich entsponnen hatte, Liv.: clades suā temeritate contracta, Liv.: c. culpam, ICt. (u. so ea est contracta a nobis culpa, ut etc., Cic. ad Att. 11, 24, 1). – in maximis lucris paulum aliquid damni (v. Kaufhandel), Cic. – inimicitias domui, Quint.: plurimum invidiae alqā re, Suet.: numinis iram sibi, Ov. –
    ————
    aliquid litigii inter hos duos, Plaut.: lites, Plaut. u. Cic. – malum culpā, Cic.: molestias liberalitate suā, Cic. – necessitates ad bellum cum Romanis, Liv.: contrahitur mihi negotium, ich werde in Verlegenheit gebracht, Cic.: c. nefas celanda effando, Liv.: c. noxam, Schaden nehmen, Col. u. Apul.: odium hoc facinore, Vell.: tantum odium immoderati imperii crudelitate, Iustin. – incerti, morando an veniendo plus periculi contraherent, Liv.: conscientia contracti culpā periculi, Liv.: c. peregre habitando in singulas noctes tantum sibi reique publicae piaculi, verwirken, Liv.: c. sibi poenam, Hirt. b. G.: c. porcam, als Strafe verwirken, Cic. – c. rixam ex occursu, Vell. – v. lebl. Subjj., si mercatura quaestuosa in maximis rebus aliquid damni contraxerit, Cic.: apud Lacedaemonios virtus Alcibiadis plus invidiae quam gratiae contraxit, Iustin.: eiusmodi res et invidiam contrahunt in vita et odium in oratione, si inconsiderate tractes, Cornif. rhet.: si causae turpitudo contrahet offensionem, Cic.: illa, quae rabie contracta toleravimus, Sall. fr. – β) physische Übel zuziehen, herbeiführen, αα) an andern, v. lebl. Subjj., multorum dierum inopia contraxerat pestem, Iustin.: tristitia, quam videtur bilis atra contrahere, Cels. – ββ) an sich, sich zuziehen, v. Pers., stranguriae morbum, Plin.: cruditatem illic (dort = beim Mahle), Quint.: valetudinem adversam ferventissimis aestibus, Plin. ep.: dolor capitis vel
    ————
    vino vel cruditate contrahitur, Cels.: tussis multis modis contrahitur, Cels. – c. morbum ex aegritudine od. ex dolore, Iustin.: causam valetudinis ex profluvio alvi, Suet.: saginam corporis et valetudinem oculorum ex nimia luxuria, Iustin. – v. Lebl., situm aut mucorem (v. Essig), Col.: ne situ penora mucorem contrahant, Col.
    II) nach innen, verkürzend, verengernd, verdichtend zusammenziehen, 1) eig.: a) verkürzend zusammenziehen, einziehen, α) die Gliedmaßen usw. am Körper, αα) übh.: c. membrum (Ggstz. porrigere, extendere, Cic. u. Cels.: collum, cerviculam (Ggstz. tendere, extendere), Cic. u. Quint.: supercilia (Ggstz. remittere), Quint.: manum celeri motu (Ggstz. explicare), Quint.: tres digitos (Ggstz. explicare), Quint.: medium digitum in pollicem explicitis tribus, Quint.: digitos in pugnum, Plin.: crura, Ov.: brachia alci, für jmd. (um ihm Platz zu machen), Verg.: labra nimium, Cels.: rictum, Lact.: frontem, in Falten ziehen, vor Unwillen, Kummer usw. (Ggstz. frontem exporrigere, explicare, remittere; zuw. auch Ggstz. gaudere), Plaut., Cic., Quint. u. Plin. ep.: u. so vultum, Ov. – bina cornua, v. den Schnecken (Ggstz. protendere), Plin.: pinnarum oculos in acervum, v. Pfau (Ggstz. expandere colores), Plin.: habiliora sunt corpora, quae in arma (Rüstung) sua contrahi possunt (sich einschnüren lassen), quam quae superfunduntur (dar-
    ————
    über hinausgehen), Sen. – u. se contrahere, sich zusammenziehen, sich verengern, zB. contrahit se millepeda tactu, Plin.: u. (Ggstz. se dilatare) tum pulmones se contrahunt aspirantes tum respiratu dilatant, Cic. – u. Passiv contrahi medial, sich zusammenziehen, sich verengern, nervi musculique contrahuntur (Ggstz. in suum locum veniunt), Cels.: contrahitur rictus, Ov.: cum spiritus (Atem) timore contrahitur, Sen.: u. Ggstz. dilatari, zB. stomachi partes eae, quae sunt infra id quod devoratur, dilatantur; quae autem supra, contrahuntur, Cic.: u. Ggstz. diffundi, zB. tumor frigore omni contrahitur, calore diffunditur, Cels.: und Ggstz. distendi (aufgetrieben werden), ovis sanguinariam herbam pasta toto ventre distenditur contrahiturque, Col. – contractum aliquo morbo bovis cor, Cic. de div. 2, 37. – contractum genibus tangas caput, so das du zusammengekauert mit den Knien den K. berührst, Hor. sat. 2, 7, 61: und so gravissimo frigore solus atque contractus vigilabit in lectulo, Hieron. epist. 53 (dagegen Hor. ep. 1, 7, 12 contractus leget, eingezogen, ungestört). – ββ) (besond. als mediz. t. t.) krampfhaft zusammenziehen, einziehen, bes. Passiv contrahi medial = sich zusammenziehen, sich einziehen, sich vor Krampf krümmen, sowohl momentan, saepe crura manusque contrahuntur, Cels.: ubi aegro crura contrahuntur, Cels.: contractis membris clamitans se vivere, Suet. – als
    ————
    dauernd, nervi qui contrahuntur, gelähmte Sehnen, Cels.: contracti aliquo morbo nervi, Cels.: recenti cicatrice contracti articuli, Cels.: contracti cruris aridi nervi, Sen. – Partiz. subst., contractī, ōrum, m., Gelähmte, Arnob. 1, 48. – β) andere Ggstde.: αα) übh.: appropinquante manu folia (v. einem Kraute), Plin.: arcum, spannen, Iuven. – ββ) als naut. t. t., c. vela, die S. einziehen, reffen, bildl. = sich im Glücke mäßigen, s. Cic. ad Att. 1, 16, 2. Quint. 12. prooem. § 4. Hor. carm. 2, 10, 23. – γγ) als t. t. der Baukunst, zusammenziehen, verjüngen, columnam, Vitr. 4, 3, 4 (vgl. 3, 3, 12 u. 4, 7, 2): pyramis XXIV gradibus in metae cacumen se contrahens, Plin. 36, 31.
    b) verdichtend zusammenziehen, α) Wunden usw., vulnera, cicatrices, Plin.: fibulae oras vulneris paulatim contrahunt, Cels. – β) den Stuhlgang hart machen, verstopfen (Ggstz. solvere), alvum, ventrem, Cels.: in senectute alvus contrahitur, tritt Verstopfung ein, Cels. – γ) Gliedmaßen starr-, steif machen, v. Frost, Todeskälte, gew. Partiz. contractus = starr, steif, digitus torpens contractusque frigore, taub u. steif durch Fr., Suet.: vermes rigore contracti decidunt, Col.: mori contractam cum te cogunt frigora (die Mücke im Winter), Phaedr. – u. v. Frost selbst, contracto frigore pigrae, träg von starren- der Kälte (von den Bienen), Verg. georg. 4, 259; vgl. pigrum est enim contractumque frigus, Sen. de ira 2, 19, 2. –
    ————
    δ) eine Flüssigkeit zusammenziehen, gerinnen machen, lac, Plin.: sanguinem, v. der Furcht (Ggstz. diffundere), Gell.
    2) übtr.: a) räumlich zusammenziehen, verkürzen, verengern, diffunditur mare latissimum iterumque contrahitur, Mart. Cap.: c. castra (milit. t. t., auch mit dem Zusatz in exiguum orbem), Caes. u. Liv.: lacum, Plin. ep.: spatia orae magis magisque (v. Hispanien), Mela: contracta aequora iactis in altum molibus, Hor.: c. lucis iter (v. der Sonne), Prop.: orbem (v. Monde), Ov.: umbras (v. Tage), Ov.: horrida tempestas contraxit caelum, verengte (für den Augenschein) den Horizont, d.i. umhüllte, umnachtete den H., Hor. epod. 13, 1.
    b) der Zeitdauer nach verkürzen, abkürzen (Ggstz. extendere), tempus epulandi, Plin. pan.: tempora dicendi, Quint.
    c) Rede u. Schrift zusammenziehen, zusammenfassen, verkürzen, kürzer sprechen, kurz ausdrücken, kurz fassen (Ggstz. extendere, dilatare), poëta inusitatius contraxerat meûm factûm pro meorum factorum, Cic.: orationem aut ex verbo dilatare aut in verbum contrahere, Cic.: sit nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, Quint.: c. nomina, verba, Cic.: mollia vocabula et Graeca ad lenitatem versus contrahere, extendere, inflectere (v. Homer), Plin. ep.: ut breviter contraham summam, Quint.: rerum notitia
    ————
    in artum contracta, Vell.: c. praecepta in unum, Ov.: quaelibet ex iis artibus in paucos libros, Quint.: opus in minores gyros, Stat.
    d) dem numerischen usw. Umfang nach in die Enge zusammenziehen, einschränken, beschränken, ermäßigen, α) übh.: c. universitatem generis humani eamque gradatim ad pauciores, postremo deducere ad singulos, Cic.: ea contrahere in angustumque deducere, Cic. – u. scherzh., res tuae ita contractae, ut ›nec caput nec pedes‹, zusammengewickelt (= verwickelt), Cic. ep. 7, 31, 2. – β) Affekte: appetitus omnes contrahere sedareque, Cic.: cupidinem, Hor.
    e) Gemüt, Herz, Mut einengen, beengen, beklommen machen, pressen, c. animum (Ggstz. remittere), Cic.: animum c. ac demittere, Cic.: cui non animus formidine divûm contrahitur? Lucr.: cuius non contractum sollicitudine animum illius argutiae (kluge Einfälle) solvant? Sen. – u. übtr. auf die Pers., tum (sol) quasi tristitiā quādam contrahit terram tum vicissim laetificat, Cic.: ut et bonis amici (des Fr.) quasi diffundantur et incommodis contrahantur, daß man sich (das Herz) sowohl durch das Glück des Freundes erweitert als durch seine Unannehmlichkeiten beengt fühlt, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > contraho

  • 10 frons

    [st1]1 [-] frons, frondis, f.: - [abcl][b]a - feuilles, feuillage. - [abcl]b - guirlandes de feuilles. - [abcl]c - couronne de feuillage.[/b]    - arch. fros, Varr. R. 1, 24, 3 (Charis. 130, 34) ; frus, frundis, Enn. An. 577; frundes, Enn. An. 261, cf. Charis. 130, 29; Prisc. 1, 35.    - sine fronde, Ov. Tr. 3, 10, 75: sans verdure.    - nos delubra deum miseri festa velamus fronde, Virg. En. 2: nous, malheureux, nous ornons les temples des dieux de feuillages de fête. [st1]2 [-] frons, frontis, f.:    - genre masc.: Plaut. Mil. 202, cf. Gell. 15, 9, 4; Non. 204, 26. a - front (de l'homme et de l'animal).    - frontem ferire, Cic. Att. 1, 1, 1: se frapper le front (signe de contrariété).    - frontem contrahere, Cic. Clu. 72: rider le front.    - frontem adducere (trahere), Sen. Ben. 1, 1, 5 ; 6, 7, 1: plisser le front, se renfrogner.    - frontem remittere, Plin. Ep. 2, 5, 5 (frontem exporgere, Ter. ad. 839; frontem explicare, Hor. O. 3, 29, 16: dérider, éclaircir le front.    - frons non percussa, Cic. B. 278: point de tapes sur le front [signe d'émotion de l'orateur].    - frons occipitio prior est, Cato, R. R. 4: le front est avant l'occiput (= il faut que le maître ait l'oeil sur ses affaires; l'oeil du maître vaut mieux que ses talons). b - visage, air, physionomie, mine; air grave, gravité.    - frons laeta parum (ei est), Virg. En. 6, 862: son visage est sombre.    - frons tranquilla et serena, Cic. Tusc. 3, 31: un front (un air) calme et serein.    - verissima fronte aliquid dicere, Cic. Rab. P. 35: dire qqch avec l'air le plus sincère.    - haec fero fronte et vultu bellissime, sed angor intimis sensibus, Cic. Att. 5, 10, 3: je supporte cela fort joliment sur mon front et sur ma mine, mais je souffre au fond de moi-même.    - fronte occultare sententiam, Cic. Lael. 65: cacher ses pensées derrière son front.    - tabella quae frontes aperit, mentes tegit, Cic. Planc. 16: bulletin de vote, qui laisse voir les fronts à découvert, mais qui voile les pensées.    - in fronte ostentatio est, intus veritas occultatur, Cic. Fin. 2, 78: tandis qu'il y a parade sur le front, à l'intérieur se cachent les vrais sentiments.    - utrum fronte an mente dubitatur, Cic. Att. 4, 15, 7: est-ce en apparence ou sincèrement? on ne sait.    - non reliquiae pristinae frontis apparent, Cic. Fam. 9, 10, 2: on ne voit plus aucune trace de ma sévérité.    - frontem contrahere, Cic.: plisser le front, prendre un air sévère. c - front, siège des sentiments: hardiesse, pudeur, honte.    - perisse frontem de rebus, Pers. 5, 104 (sub. inf.):... que le monde a perdu toute honte.    - frons durissima: front dépourvu de toute honte.    - proterva fronte, Hor. O. 2, 5, 16: avec un front éhonté (= effrontément).    - humana fronte, certe leni placidaque, Sen. Ben. 2, 13, 2: avec (sur les traits) de la bonté, ou du moins avec une douceur avenante.    - frons durior, Juv. 8, 189: front plus éhonté.    - frons durissima, Sen. Ben. 4, 38, 2: front dépourvu de toute honte.    - salva fronte, Juv. 1, 1, 205: sans vergogne.    - frons: aplomb, assurance; Hor. Ep. 1, 9, 10.    - frons: pudeur; Pers. 5, 104. d - face d'une chose, partie antérieure, tête; frontispice, façade, côté; parement (d'un mur); couverture (d'un livre).    - frons aedium, Vitr. 3, 2: la façade d'une maison.    - frons navium, Virg.: la proue des navires.    - geminae frontes, Ov. Tr. 1, 1, 8: la double bordure (d'un manuscrit enroulé).    - in fronte: sur le devant, de face.    - a fronte: par devant.    - a fronte cratibus protegebat, Caes. BC. 1, 25: en avant, il protégeait (les radeaux) avec des fascines.    - a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur, si in Galliam venerit, Cic. Phil. 3, 13, 32: par derrière, par devant, sur ses flancs, (Antoine) se verra cerné, s'il entre dans la Gaule. e - front (d'une armée).    - castrorum frons: front du camp.    - dextrā fronte, Tac.: à l'aile droite. g - aspect, apparence.    - decipit frons prima multos, Phaedr. 4, 2, 6: beaucoup se laissent séduire par l'apparence.    - primā fronte (ex prima fronte), Quint.: au premier coup d'oeil, à première vue.    - in fronte, Ov. (in frontem, Sall. Tac.): au premier coup d'oeil, à première vue.
    * * *
    [st1]1 [-] frons, frondis, f.: - [abcl][b]a - feuilles, feuillage. - [abcl]b - guirlandes de feuilles. - [abcl]c - couronne de feuillage.[/b]    - arch. fros, Varr. R. 1, 24, 3 (Charis. 130, 34) ; frus, frundis, Enn. An. 577; frundes, Enn. An. 261, cf. Charis. 130, 29; Prisc. 1, 35.    - sine fronde, Ov. Tr. 3, 10, 75: sans verdure.    - nos delubra deum miseri festa velamus fronde, Virg. En. 2: nous, malheureux, nous ornons les temples des dieux de feuillages de fête. [st1]2 [-] frons, frontis, f.:    - genre masc.: Plaut. Mil. 202, cf. Gell. 15, 9, 4; Non. 204, 26. a - front (de l'homme et de l'animal).    - frontem ferire, Cic. Att. 1, 1, 1: se frapper le front (signe de contrariété).    - frontem contrahere, Cic. Clu. 72: rider le front.    - frontem adducere (trahere), Sen. Ben. 1, 1, 5 ; 6, 7, 1: plisser le front, se renfrogner.    - frontem remittere, Plin. Ep. 2, 5, 5 (frontem exporgere, Ter. ad. 839; frontem explicare, Hor. O. 3, 29, 16: dérider, éclaircir le front.    - frons non percussa, Cic. B. 278: point de tapes sur le front [signe d'émotion de l'orateur].    - frons occipitio prior est, Cato, R. R. 4: le front est avant l'occiput (= il faut que le maître ait l'oeil sur ses affaires; l'oeil du maître vaut mieux que ses talons). b - visage, air, physionomie, mine; air grave, gravité.    - frons laeta parum (ei est), Virg. En. 6, 862: son visage est sombre.    - frons tranquilla et serena, Cic. Tusc. 3, 31: un front (un air) calme et serein.    - verissima fronte aliquid dicere, Cic. Rab. P. 35: dire qqch avec l'air le plus sincère.    - haec fero fronte et vultu bellissime, sed angor intimis sensibus, Cic. Att. 5, 10, 3: je supporte cela fort joliment sur mon front et sur ma mine, mais je souffre au fond de moi-même.    - fronte occultare sententiam, Cic. Lael. 65: cacher ses pensées derrière son front.    - tabella quae frontes aperit, mentes tegit, Cic. Planc. 16: bulletin de vote, qui laisse voir les fronts à découvert, mais qui voile les pensées.    - in fronte ostentatio est, intus veritas occultatur, Cic. Fin. 2, 78: tandis qu'il y a parade sur le front, à l'intérieur se cachent les vrais sentiments.    - utrum fronte an mente dubitatur, Cic. Att. 4, 15, 7: est-ce en apparence ou sincèrement? on ne sait.    - non reliquiae pristinae frontis apparent, Cic. Fam. 9, 10, 2: on ne voit plus aucune trace de ma sévérité.    - frontem contrahere, Cic.: plisser le front, prendre un air sévère. c - front, siège des sentiments: hardiesse, pudeur, honte.    - perisse frontem de rebus, Pers. 5, 104 (sub. inf.):... que le monde a perdu toute honte.    - frons durissima: front dépourvu de toute honte.    - proterva fronte, Hor. O. 2, 5, 16: avec un front éhonté (= effrontément).    - humana fronte, certe leni placidaque, Sen. Ben. 2, 13, 2: avec (sur les traits) de la bonté, ou du moins avec une douceur avenante.    - frons durior, Juv. 8, 189: front plus éhonté.    - frons durissima, Sen. Ben. 4, 38, 2: front dépourvu de toute honte.    - salva fronte, Juv. 1, 1, 205: sans vergogne.    - frons: aplomb, assurance; Hor. Ep. 1, 9, 10.    - frons: pudeur; Pers. 5, 104. d - face d'une chose, partie antérieure, tête; frontispice, façade, côté; parement (d'un mur); couverture (d'un livre).    - frons aedium, Vitr. 3, 2: la façade d'une maison.    - frons navium, Virg.: la proue des navires.    - geminae frontes, Ov. Tr. 1, 1, 8: la double bordure (d'un manuscrit enroulé).    - in fronte: sur le devant, de face.    - a fronte: par devant.    - a fronte cratibus protegebat, Caes. BC. 1, 25: en avant, il protégeait (les radeaux) avec des fascines.    - a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur, si in Galliam venerit, Cic. Phil. 3, 13, 32: par derrière, par devant, sur ses flancs, (Antoine) se verra cerné, s'il entre dans la Gaule. e - front (d'une armée).    - castrorum frons: front du camp.    - dextrā fronte, Tac.: à l'aile droite. g - aspect, apparence.    - decipit frons prima multos, Phaedr. 4, 2, 6: beaucoup se laissent séduire par l'apparence.    - primā fronte (ex prima fronte), Quint.: au premier coup d'oeil, à première vue.    - in fronte, Ov. (in frontem, Sall. Tac.): au premier coup d'oeil, à première vue.
    * * *
    I.
        Frons, frontis, foe. ge. Plin. Le front.
    \
        Matutina frons. Martial. Triste chere, Visage rechigné, comme au matin quand on vient de dormir.
    \
        Solicita. Horat. Visage chagrin.
    \
        Trunca frons tauri. Ouid. A qui on a rompu les cornes.
    \
        Vrbana frons. Horat. Visage hardi et asseuré.
    \
        A fronte. Ouid. De front, Par devant.
    \
        Pompeius Scauro studet: sed vtrum fronte, an mente dubitatur. Cic. On doubte s'il le fait de cueur, ou s'il en porte seulement le visage, et en fait le semblant, Si c'est de cueur ou de mine et semblant.
    \
        AEquata fronte currere. Silius. Courir ensemble aussi fort l'un que l'autre, tellement que la teste de l'un ne passe point la teste de l'autre.
    \
        Concurrunt nubes frontibus aduersis. Lucret. Heurtent l'une contre l'autre.
    \
        Contrahere frontem. Cic. Se refrongner, Se rider le front.
    \
        Conuersis frontibus incurrunt tauri. Virg. Heurtent, Joustent.
    \
        Senectus rugis frontem exarat. Horat. Fait rider le front, Fait venir des rides.
    \
        Frontem explicare vel exporrigere dicimur, quum hilarescimus. Terent. Horat. Se desenfrongner et faire belle chere.
    \
        Fronte et vultu bellis aliquid ferre, sed intimis sensibus angi. Cic. Quand par dehors on fait semblant de n'en point estre marri, Quand on fait bonne mine.
    \
        Inuerecunda frons. Quintil. Eshonté.
    \
        Frontem obducere. Quintil. Se refrongner.
    \
        Frontem perfricare. Caluus apud Quintilianum. S'eshonter, Perdre toute honte.
    \
        Periit illi frons. Persius. Il est eshonté, Il a perdu toute honte.
    \
        Porrectiore fronte mecum loquaris oportet. Plaut. Plus joyeusement.
    \
        Obducta fronte, Corrugata fronte, Contracta fronte, Caperata fronte aliquid facere. Plaut. Rechineement, A regret, Avec tristesse, Refrongnement, En rechignant.
    \
        Praecinctus arundine frontem. Ouid. Qui porte sur la teste un chappeau de roseau.
    \
        Promittere aliquid fronte. Quintil. D'entree.
    \
        Vallatus frontem radiis. Ouid. Qui ha la teste environnee de rayons.
    \
        Remittere frontem. Plin. iunior. Relascher de la severité et austerité, Estre doulx et gratieux.
    \
        Frons causae non satis honesta est. Quintil. L'entree, Le commencement.
    \
        Prima fronte. Quintil. D'entree, De prime face.
    \
        In frontem statuerat ferratos. Tacit. En front, A la poincte.
    \
        Dirigere frontem. Quintil. Dresser la poincte d'une bataille.
    \
        In fronte Caucasi. Par le devant de la montaigne Caucasus.
    II.
        Frons, huius frondis, f. g. Virgil. La fueille des arbres. C'est aussi aucunesfois le rameau d'arbre, Rainseau, Fronde.
    \
        Frondes consternunt terram. Virgil. La terre est couverte et tapissee de, etc.
    \
        Viridi super fronde requiescere. Virgil. Se reposer soubs la ramee.
    \
        Festa fronde velamus delubra. Virgil. Nous emmayons les temples en signe de feste et joye. Vide Velo, in VELVM.

    Dictionarium latinogallicum > frons

  • 11 velum

    [st1]1 [-] vēlum, i, n. [p. *vexlum, cf. vexillum; veho]:    - voir hors site velum. a - voile de navire.    - surt. au plur.: vela dare, Cic. Or. 75 ; facere Cic. Tusc. 4, 9: mettre à la voile.    - vela fieri imperavit, Cic. Verr. 5, 88: il commanda qu'on mît à la voile.    - vela dirigere, Caes. *BC. 2, 25: diriger sa course.    - fig. vela orationis pandere, Cic. Tusc. 4, 9: déployer les voiles d'une dissertation, entrer à pleines voiles dans un exposé.    - vela contrahere, Cic. Att. 1, 16, 2: caler, plier les voiles, s'arrêter.    - vela dare ad... Cic. de Or. 2, 187: faire voile sur un point, se diriger vers.    - remigio veloque fugere, Plaut. As. 157: fuir à la rame et à la voile = à toutes jambes.    - vela pandere (deducere, solvere): déployer les voiles.    - vela contrahere (legere, subducere, subnectere): carguer les voiler, plier les voiles.    - plenissimis velis navigare, Cic. Dom. 10, 24: voguer à pleines voiles.    - fugere remis velisque (remigio veloque): fuir en toute hâte, à toutes jambes.    - velis equisque decertare, Cic.: lutter de toutes ses forces.    - retrorsum vela dare, Hor.: revenir sur ses pas (changer de vie).    - dare vela famae, Mart.: [présenter la voile à la renommée]= se prêter à la renommée.    - au sing. Plaut. Mil. 1317, etc. ; Virg. En. 1, 103 ; 1, 400 ; Ov. M. 7, 491, etc. b - [poét.] = navire.    - Ov. M. 7, 664 ; 9, 594. [st1]2 [-] vēlum, i, n. [*veslum; cf. vestis]: a - voile, toile, tenture, rideau.    - in ipso aditu portus tabernacula carbaseis intenta velis conlocabat, Cic. Verr. 5, 30: à l'entrée même du port, il plaçait ses tentes couvertes de voiles de lin le plus fin.    - velis amicti, non togis, Cic. Cat. 2, 22: vêtus de voiles, non de toges. b - voile (de théâtre pour protéger du soleil), vélarium.    - Lucr. 4, 75; Prop. 4, 1, 15; Ov. A. A. 1, 103 ; V.-Max. 2, 4, 6. c - voile, masque, voile pour cacher à la vue.    - Plin. Ep. 4, 19, 3 ; [fig.] Cic. Q. 1, 1, 15.
    * * *
    [st1]1 [-] vēlum, i, n. [p. *vexlum, cf. vexillum; veho]:    - voir hors site velum. a - voile de navire.    - surt. au plur.: vela dare, Cic. Or. 75 ; facere Cic. Tusc. 4, 9: mettre à la voile.    - vela fieri imperavit, Cic. Verr. 5, 88: il commanda qu'on mît à la voile.    - vela dirigere, Caes. *BC. 2, 25: diriger sa course.    - fig. vela orationis pandere, Cic. Tusc. 4, 9: déployer les voiles d'une dissertation, entrer à pleines voiles dans un exposé.    - vela contrahere, Cic. Att. 1, 16, 2: caler, plier les voiles, s'arrêter.    - vela dare ad... Cic. de Or. 2, 187: faire voile sur un point, se diriger vers.    - remigio veloque fugere, Plaut. As. 157: fuir à la rame et à la voile = à toutes jambes.    - vela pandere (deducere, solvere): déployer les voiles.    - vela contrahere (legere, subducere, subnectere): carguer les voiler, plier les voiles.    - plenissimis velis navigare, Cic. Dom. 10, 24: voguer à pleines voiles.    - fugere remis velisque (remigio veloque): fuir en toute hâte, à toutes jambes.    - velis equisque decertare, Cic.: lutter de toutes ses forces.    - retrorsum vela dare, Hor.: revenir sur ses pas (changer de vie).    - dare vela famae, Mart.: [présenter la voile à la renommée]= se prêter à la renommée.    - au sing. Plaut. Mil. 1317, etc. ; Virg. En. 1, 103 ; 1, 400 ; Ov. M. 7, 491, etc. b - [poét.] = navire.    - Ov. M. 7, 664 ; 9, 594. [st1]2 [-] vēlum, i, n. [*veslum; cf. vestis]: a - voile, toile, tenture, rideau.    - in ipso aditu portus tabernacula carbaseis intenta velis conlocabat, Cic. Verr. 5, 30: à l'entrée même du port, il plaçait ses tentes couvertes de voiles de lin le plus fin.    - velis amicti, non togis, Cic. Cat. 2, 22: vêtus de voiles, non de toges. b - voile (de théâtre pour protéger du soleil), vélarium.    - Lucr. 4, 75; Prop. 4, 1, 15; Ov. A. A. 1, 103 ; V.-Max. 2, 4, 6. c - voile, masque, voile pour cacher à la vue.    - Plin. Ep. 4, 19, 3 ; [fig.] Cic. Q. 1, 1, 15.
    * * *
        Velum, veli. Plin. Un voile.
    \
        Tumida. Horat. Enflez de vent.
    \
        Aptare classem velis. Virgil. Equiper et apprester ses navires pour faire voile et monter sur mer.
    \
        Arripere tellurem velis. Virgil. Prendre terre et aborder, ou prendre port.
    \
        Dare vela. Quintil. Faire voile, Desployer les voiles sur la mer.
    \
        Dare vela retrorsum. Horat. Retourner contremont, ou en arriere, Changer de propos et d'advis.
    \
        Vela dare suae famae, per translationem. Martial. Suyvre renommee, Tascher d'avoir bruit, Se donner grand bruit.
    \
        Ingenio vela secunda dare. Ouid. Quand Dieu inspire et donne la grace à l'esprit d'un homme de bien continuer et parachever le cours de son entreprinse.
    \
        Intenta vela theatris. Lucret. Tenduz, ou Estenduz.
    \
        Humida vela legit nauita. Virgil. Recueille et serre.
    \
        Obtendere velis rem aliquam. Cicero. Couvrir et desguiser ou pallier.
    \
        Permittere vela ventis. Quintil. Se hasarder et commettre à la fortune, Mettre la plume au vent.
    \
        Subducta vela. Sil. Ostez ou destenduz et liez au maz du navire.
    \
        Trahere vela. Virgil. Caller et baisser les voiles.
    \
        Aurae vocant vela. Virg. Le bon vent nous invite à faire voiles.
    \
        Velis equisque. Cic. De tout son povoir et puissance.

    Dictionarium latinogallicum > velum

  • 12 zusammenziehen

    zusammenziehen, I) v. tr: 1) an einem Punkt vereinigen: contrahere od. cogere od. conducere, alle drei auch mit dem Zus. in unum locum od. bl. in unum (d.i. an einem Ort, auf einem Punkt, z.B. das Heer, Truppen, Schiffe etc.); verb. cogere contrahereque – colligere, auch mit dem Zus. in unum (sammeln, Soldaten etc., dann auch Wolken etc.). – copulando iungere od. coniungere (verbinden, z.B. zwei Wörter). – sich z.,contrahi; cogi; contrahi et cogi; colligi, auch se congregare (sich zusammenscharen, z.B. congregant se exercitus). – 2) mit dem Nebenbegriff des Verkürzens: contrahere (im allg., z.B. castra in exiguum orbem: u. mem bra, col lum: u. orationem: u. in paucos libros). – astringere (straff anziehen, zusammenschnüren, z.B. die Hände; dann v. der zusammenziehenden Käl te; auch v. bitterschmeckenden Ggstdn. u. v. Heilmitteln, astringieren [z.B. alvum]). – COARTARE (ins Enge ziehen, kurz zusammenfassen, z.B. omnia in unum librum). – zwei Silben in eine z., duas syllabas in unam cogere.sich z., se contrahere (im allg); se astringere. astringi (v. den Eingeweiden): sich krampfhaft z. (von Gliedern), contrahi; convelli (konvulsivisch). – II) v. intr.: 1) miteinander ziehen: unā migrare (im allg.). – uno agmine proficisci od. ire (in einem Zuge abmarschieren oder marschieren, v. Soldaten). – 2) einerlei Wohnung beziehen: in eandem domum migrare – mit jmd. z., migrare ad alqm.

    deutsch-lateinisches > zusammenziehen

  • 13 cicatrix

    cĭcātrix, īcis, f. [st2]1 [-] cicatrice. [st2]2 [-] écorchure, égratignure. [st2]3 [-] marque d'une incision, trace d'une entaille.    - donec cicatrix sit, Cels.: jusqu'à la cicatrisation.    - cicatrix adversa, Cic.: cicatrice d'une blessure reçue par devant.    - refricare obductam jam rei publicae cicatricem, Cic. Agr. 3: rouvrir les plaies déjà fermées de la république.    - cicatricem contrahere (ducere, inducere): fermer une plaie, cicatriser.    - cicatricem rumpere, Curt.: rouvrir une blessure.    - cicatricem tollere (emendare), Plin.: faire disparaître une cicatrice.    - cicatricibus operis remanentibus, Plin.: (la statue) gardant la trace des entailles.    - linum ostendit non una cicatrix, Juv.: plus d'une couture laisse voir le fil.
    * * *
    cĭcātrix, īcis, f. [st2]1 [-] cicatrice. [st2]2 [-] écorchure, égratignure. [st2]3 [-] marque d'une incision, trace d'une entaille.    - donec cicatrix sit, Cels.: jusqu'à la cicatrisation.    - cicatrix adversa, Cic.: cicatrice d'une blessure reçue par devant.    - refricare obductam jam rei publicae cicatricem, Cic. Agr. 3: rouvrir les plaies déjà fermées de la république.    - cicatricem contrahere (ducere, inducere): fermer une plaie, cicatriser.    - cicatricem rumpere, Curt.: rouvrir une blessure.    - cicatricem tollere (emendare), Plin.: faire disparaître une cicatrice.    - cicatricibus operis remanentibus, Plin.: (la statue) gardant la trace des entailles.    - linum ostendit non una cicatrix, Juv.: plus d'une couture laisse voir le fil.
    * * *
        Cicatrix, pen. prod. cicatricis, pen. etiam prod. f. g. Terent. Cicatrice, La marque d'une playe.
    \
        Aduersas cicatrices ostendere. Cic. Qu'on a receu par devant.
    \
        Corporea cicatrix. Plin. Un remplissement de chair qui vient au lieu de l'oz rompu qui a esté osté.
    \
        Foeda cicatrix. Horat. Laide.
    \
        Non vna cicatrix. Iuuenal. Plusieurs cicatrices.
    \
        Coit cicatrix. Plaut. La playe se reprend et referme.
    \
        Contrahere cicatrices. Plin. Appetisser.
    \
        Declarat cicatrix. Cic. La cicatrice le monstre.
    \
        Ducitur cicatrix. Ouid. La playe se reprend et referme.
    \
        Exceptae aduerso corpore cicatrices. Cic. Playes receues par devant.
    \
        Fallit cicatrix. Plin. Elle est si petite qu'on ne la voit point.
    \
        Indere cicatrices in scapulas alicuius. Plaut. La batre ou fouetter tant par les espaules qu'il en emporte les marques.
    \
        Obducta cicatrix. Cic. Playe reprinse et refermee.
    \
        Refricare cicatricem. Cic. Rafreschir et renouveler la playe.

    Dictionarium latinogallicum > cicatrix

  • 14 quicunque

    quīcumque (quīcunque), quaecumque (quaecunque), quodcumque (quodcunque)    - tmèse qua re cumque Cic. Div. 2, 7 ; quod ad cumque genus Cic. Leg. 2, 46 ; quam se cumque in partem Cic. de Or. 3, 60 II arch. quescumque plur. Cato, d. Prisc. p. 960. [st1]1 [-] relatif quel... que...    - quicumque transiliet moenia mea peribit, Liv.: quiconque franchira mes murailles périra.    - quicumque is est, Cic. Fam. 10, 31, 8: quel qu'il soit.    - quaecumque mihi proponetur fortuna, subeatur, Cic. Cat. 4, 2: quelle que soit la destinée qui m'attende, je suis prêt à la supporter.    - hoc praeceptum, cujuscumque est... Cic. Lael. 60: ce précepte, quel qu'en soit l'auteur...    - ad id, quodcumque decebit, accommodare orationem, Cic. de Or. 123, approprier le discours à tout ce que demanderont les bienséances.    - quaecumque... possunt Cic. de Or. 2, 5: tout ce qui peut...    - quicumque nati sunt, Cic. Har. 49: tous ceux qui ont vu le jour.    - quoscumque audivi, quacumque potui ratione, placavi, Cic. Q. 1, 24: tous ceux que j'ai entendus, je les ai calmés par tous les moyens que j'ai pu.    - quodcumque militum contrahere poteritis, Pomp. d. Att. 8, 12 a, 4: tout ce que vous pourrez réunir de soldats.    - sic peribit quaecumque Romana lugebit hostem: ainsi périra toute Romaine qui pleurera un ennemi.    - quoscumque adit ad suam sententiam perducit: il range à son avis tous ceux qu'il rencontre.    - di duint tibi quaecumque optes, Plaut. Trin. 436: que les dieux t'accordent tout ce que tu souhaites ! [st1]2 [-] indéfini n'importe quel.    - quorumcumque generum, Cic. Tim. 14: de n'importe quels genres.    - quamcumque in partem, Cic. Att. 3, 21: dans n'importe quel sens.    - locupletare aliquem quacumque ratione, Cic. Off. 1, 43: enrichir qqn par tous les moyens possibles.    - qui quacumque de causa ad eos venerunt, ab injuria prohibent: ceux qui, pour une raison quelconque, viennent vers eux sont à l'abri de la violence.    - quae sanari poterunt, quacumque ratione sanabo, Cic. Cat. 2, 5, 11: les plaies qui pourront être guéries, je les guérirai à tout prix.    - quacumque condicione: à n'importe quelle condition.    - cuicumque, nedum parenti, defensionem tribuendam, Tac. An. 13, 20, 3: n'importe qui, et surtout une mère, devait avoir le droit de se défendre.    - cuicumque mortalium, nedum veteri et provido duci, barbarae astutiae patuissent, Tac. An. 13, 38, 2: tout mortel, et surtout un général vieux et prudent, eût éventé cette ruse barbare.    - cf. Cic. Nat. 2, 164 ; de Or. 1, 51; Q. 2, 8, 1.
    * * *
    quīcumque (quīcunque), quaecumque (quaecunque), quodcumque (quodcunque)    - tmèse qua re cumque Cic. Div. 2, 7 ; quod ad cumque genus Cic. Leg. 2, 46 ; quam se cumque in partem Cic. de Or. 3, 60 II arch. quescumque plur. Cato, d. Prisc. p. 960. [st1]1 [-] relatif quel... que...    - quicumque transiliet moenia mea peribit, Liv.: quiconque franchira mes murailles périra.    - quicumque is est, Cic. Fam. 10, 31, 8: quel qu'il soit.    - quaecumque mihi proponetur fortuna, subeatur, Cic. Cat. 4, 2: quelle que soit la destinée qui m'attende, je suis prêt à la supporter.    - hoc praeceptum, cujuscumque est... Cic. Lael. 60: ce précepte, quel qu'en soit l'auteur...    - ad id, quodcumque decebit, accommodare orationem, Cic. de Or. 123, approprier le discours à tout ce que demanderont les bienséances.    - quaecumque... possunt Cic. de Or. 2, 5: tout ce qui peut...    - quicumque nati sunt, Cic. Har. 49: tous ceux qui ont vu le jour.    - quoscumque audivi, quacumque potui ratione, placavi, Cic. Q. 1, 24: tous ceux que j'ai entendus, je les ai calmés par tous les moyens que j'ai pu.    - quodcumque militum contrahere poteritis, Pomp. d. Att. 8, 12 a, 4: tout ce que vous pourrez réunir de soldats.    - sic peribit quaecumque Romana lugebit hostem: ainsi périra toute Romaine qui pleurera un ennemi.    - quoscumque adit ad suam sententiam perducit: il range à son avis tous ceux qu'il rencontre.    - di duint tibi quaecumque optes, Plaut. Trin. 436: que les dieux t'accordent tout ce que tu souhaites ! [st1]2 [-] indéfini n'importe quel.    - quorumcumque generum, Cic. Tim. 14: de n'importe quels genres.    - quamcumque in partem, Cic. Att. 3, 21: dans n'importe quel sens.    - locupletare aliquem quacumque ratione, Cic. Off. 1, 43: enrichir qqn par tous les moyens possibles.    - qui quacumque de causa ad eos venerunt, ab injuria prohibent: ceux qui, pour une raison quelconque, viennent vers eux sont à l'abri de la violence.    - quae sanari poterunt, quacumque ratione sanabo, Cic. Cat. 2, 5, 11: les plaies qui pourront être guéries, je les guérirai à tout prix.    - quacumque condicione: à n'importe quelle condition.    - cuicumque, nedum parenti, defensionem tribuendam, Tac. An. 13, 20, 3: n'importe qui, et surtout une mère, devait avoir le droit de se défendre.    - cuicumque mortalium, nedum veteri et provido duci, barbarae astutiae patuissent, Tac. An. 13, 38, 2: tout mortel, et surtout un général vieux et prudent, eût éventé cette ruse barbare.    - cf. Cic. Nat. 2, 164 ; de Or. 1, 51; Q. 2, 8, 1.
    * * *
        Quicunque, quaecunque, quodcunque. Cic. Quiconque, Quelconque, Chascun.
    \
        Ciceronem cuicunque eorum fortiter opposuerim. Quintil. A chascun d'eulx, Auquel d'eulx que ce soit.
    \
        Quicunque, geminatum. Cic. Quoscunque de te queri audiui, quacunque potui ratione placaui. Touts ceulx que j'ay ouy qui se plaignoyent de toy, Touts ceulx qui, etc.
    \
        Quodcunque militum contrahere poteritis, contrahatis. Cic. Tout ce que vous pourrez amasser de gents de guerre.
    \
        Quicunque in dicendo sumus. Cic. Tels que nous sommes.
    \
        Quicunque sal. Plin. De toute sorte, Quel qu'il soit.
    \
        Quaecunque mens illa fuit, Gabinii fuit. Cic. Quelle quelle ait esté.
    \
        Illa ipsa facultate, quancunque habet, etc. Cicero. Telle que tu has.
    \
        Vos in omni fortuna quaecunque erit oblata, complectar. Cic. Quelque fortune qui vous puisse advenir.

    Dictionarium latinogallicum > quicunque

  • 15 miles

    mīles, itis, c. (viell. zu griech. ὅ-μῑλος, Haufe), der Soldat, I) im allg.: a) eig. (Sing. oft kollektiv, s. Mützell Curt. 3, 1. § 1): tribuni militum, Caes.: militum introitus (Einzug), Caes.: milites Antoniani, Caes., Romani, Sullani, Iugurthini, Sall.: milites argentati, aurati, Liv.: miles auxiliarius (Ggstz. legionarius), Asin. Poll. in Cic. ep.: milites auxiliarii, Liv.: milites gregarii, Cic.: milites legionarii decimae legionis, Caes.: milites maritimi, Plaut.: miles mercennarius, Liv.: milites mercennarii, Nep.: milites novi, Sall. u. Liv., veteres, Sall.: miles tumultuarius, Sen.: segnes atque inutiles rei publicae milites, Liv.: miles statarius, Liv.: miles vernaculus, miles vernaculae legionis, Auct. b. Alex.: milites veterani, Caes.: vetus miles, Ggstz. tiro, Liv.: milites voluntarii, Liv. – milites armari (ins Gewehr treten) iubet, Caes.: iis (armis) censeo armetis milites, Pompeius in Cic. ep.: avocare milites a signis, Traian. in Plin. ep.: colligere milites Pachyno e terrestri praesidio, Cic.: conducere milites in unum, Sall.: conducere mercede milites, Liv.: conscribere voluntarios paucos milites, Liv.: conscribere milites ex Asia, Lentul. in Cic. ep., in Epiro atque Aetolia, Caes.: contrahere dispersos milites in unum, Sall. (u. so quodcumque militum contrahere poteritis, Pompeius in Cic. ep.): dare (stellen) milites, Liv.: deligere ex legionibus plurimorum stipendiorum milites, Liv.: dimittere milites, Cic., veteranos milites, Caes.: disponere milites certis spatiis intermissis, Caes.: legere milites, Pompeius in Cic. ep. u. Liv.: legere militem, verb. legere militem exercitumque conscribere, Iustin.: voluntarios milites ordinare centuriareque, in die verschiedenen Waffengattungen einreihen u. in Zenturien abteilen, Liv.: scribere (ausheben) milites, Sall. u. Liv.: scribere milites in snpplementum, Liv. – v. Offizier, Plaut. u. Ter. – u. (= miles gregarius) v. gemeinen Soldaten (im Ggstz. zu den Offizieren), Liv. (s. Fabri Liv. 22, 14, 15). – zur Kaiserzeit auch von niederen kaiserl. Beamten, die Waffen trugen u. zum Militäretat gehörten, spät. ICt. – b) übtr.: α) v. Pers.: rudis ad partus et nova miles eram, Neuling, Ov.: miles erat Phoebes, war gleichs. die Trabantin (v. einer Nymphe), Ov.: Carneades laboriosus et diuturnus sapientiae miles, Kämpfer, Streiter für d. W., Val. Max. 8, 7. ext. 5. – β) der Stein im Brett- od. Kriegsspiel, Ov. trist. 2, 477. – II) insbes., milites oft = Fußsoldaten, Fußgänger (im Ggstz. zu equites, das gew. dabeisteht od. vorhergeht), Caes., Liv. u.a. – ebenso Sing. miles kollektiv im Ggstz. zu eques, Liv. u.a. Vgl. Drak. u. Fabri Liv. 22, 37, 7. – / Archaist. Nbf. meiles, Plur. meilites, Corp. inscr. Lat. 1. no. 204. lin. 7 u. 10 sqq. – Spät. Nbf. a) milex, Gromat. vet. 246, 19. Corp. inscr. Lat. 6, 3637. – b) milis, Corp. inscr. Lat. 14, 241; vgl. Prob. inst. 126, 36 u. app. 197, 28.

    lateinisch-deutsches > miles

  • 16 morbus

    morbus, ī, m. (zu morior; als Grundform *morodho-s, was sterben macht), die Krankheit, I) physische: a) leb. Wesen: gravis, levis, Cels.: longinquus, Liv., od. longus, Liv. u. Cels., Ggstz. acutus, Cels.: insanabilis, Cic.: inexplicabilis, Plin. ep.: irremediabilis, Salv.: impudicus, Vitr.: articularis, Gicht, Plin. u.a.: maior, Cels. u. Apul.: m. comitialis, die Epilepsie, Cels.: dass. caducus, Apul., od. divinus, Apul., od. sacer, Lucan.: regius od. arquatus, die Gelbsucht, Cels.: gravis et periculosus, Liv.: perniciosior, Cic.: peniciosissimus, Veget. mil.: pernicialis, Liv.: mortifer, Cic.: morbi viriles, Sen. – morbo affectus (befallen), Gell.: aeger morbo gravi od. gravi et periculoso, Liv., gravi corporis morbo Tac.: diutinis morbis aegra corpora, Liv.: homo miser et cum corporis morbo tum animi dolore confectus, Cic. – morbi ingruunt, Curt., ingruunt in agrestes, Liv., ingruunt universis populis, Plin.: vulgati contactu in homines morbi, Liv.: stranguriae morbum contrahere, Plin.: contrahere morbum ex dolore od. ex aegritudine, Iustin.: perniciosissimus morbus nascitur, Veget. mil.: morbum nancisci, Nep.: in morbum cadere od. incĭdere od. delabi, Cic.: in morbum de integro incĭdere einen Rückfall bekommen, Cic.: implicari morbo, Caes., od. in morbum, Nep.: gravi morbo afflictari, Liv.: morbo corripi, s. cor-ripiono. I, 2, d: morbo opprimi, Cic.: vi morbi opprimi, Cic.: uno genere morbi affligi, Cic.: in morbo esse, Cic.: morbo laborare, Cic.: morbo gravi et mortifero affectum esse, Cic.: morbo conflictari, Nep.: mortifero morbo urgeri, Cic.: morbo decedere, mit Tode abgehen (sterben), Eutr.: u. so morbo aquae intercutis, Suet.: morbo perire, Nep., od. mori, Nep. u. Liv.: hoc morbo mori, Cic.: morbo absumi od. confici, Sall.: levare alci morbum, Plaut.: morbum depellere, Cic.: morbo levari, Cic.: ex morbo evadere, Cic.: ex morbo convalescere, Cic.: assurgere ex morbo, Liv., e gravi corporis morbo, Tac.: e gravi morbo recreari, Cic.: nondum ex longinquitate gravissimi morbi recreatus, Cic.: defunctā civitate plurimorum morbis, paucis funeribus, Liv.: a morbo valui, ab animo aeger fui, Plaut. – morbum simulare, sich krank stellen, Cic. – alci morbum optare, Sen., precari, Cic. – in morbo consumat, möge er es (das Geld) in Krankheit aufzehren, eine Verwünschungsformel, Sen. de ben. 4, 39, 2. – b) die Krankheit der Bäume u. Pflanzen, infestantur et arbores morbis, Plin. 17, 216 (vgl. ibid. § 218 u. 224). – c) personif. als Gottheit, Sen. Herc. fur. 694: im Plur., Verg. Aen. 6, 275. Claud. VI. cons. Hon. 323. – II) (wie νόσος) die geistige Krankheit, a) Verdruß, Kummer, id illi morbo, id illi seniost, darüber wird sie verdrießlich u. mürrisch, Plaut. truc. 466: si in te aegrotant artes antiquae tuae, omnibus amicis morbum tu incuties gravem, ut te videre audireque aegroti sient, Plaut. trin. 72 sqq. – b) die Leidenschaft, Sucht, krankhafte Leidenschaft (Liebhaberei), animi morbi (Seelenkrankheiten) sunt cupiditates immensae et inanes divitiarum, gloriae etc., Cic. de fin. 1, 59: venio nunc ad istius, quem ad modum ipse appellat, studium, ut amici eius, morbum (krankhafte Passion) et insaniam (rasende Leidenschaft), Cic. Verr. 4, 1: ut ad meum te morbum vocem, Sen. exc. contr. 3. praef. § 10: morbo proditor, ein Verräter aus Passion, Vell. 2, 83, 1. – auch von unreiner Leidenschaft, Wollust der Verschnittenen, turpium virorum, Hor. carm. 1, 37, 10.

    lateinisch-deutsches > morbus

  • 17 eng

    eng, angustus (nicht breit, nicht geräumig, beengt, schmal, Ggstz. latus, meist als Tadel). – artus (eingeengt, nicht weit, knapp angezogen, Ggstz. laxus, gew. als Lob; dah. auch uneig. [= eng verbindend] von der Freundschaft etc.). – contractus (zusammengezogen, steht dem ang. näher als dem art.; dah. verb. contractus et angustus, z.B. Nilus). – compressus (zusammengedrückt, gedrängt, Ggstz. spatiosus, z.B. os [Mündung]). – brevis (kurz, verkürzt, schmal, Ggstz. latus, plenus, z.B. orbis: u. confinium). – sehr e., perangustus. – eine engere Verbindung, Gemeinschaft, Gesellschaft, societas interior od. propior. – enger machen, contrahere (z.B. um die halbe Breite, dimidiā latitudine); eine Örtl., s. einengen: enger werden, in artius coire, cogi: die Welt wird ihm zu e., orbis terrarum eum non capit.Adv.anguste; arte. – die Schiffe e. zusammenstellen, naves in arto stipare: die Truppen e. zusammenziehen, exercitum in unum locum contrahere; exercitum in unum locum od. in unum cogere: eine Stadt e. einschließen, urbem operibus undique cingere (rings mit Belagerungswerken umgeben); urbem obsidione premere (stark blockieren).

    deutsch-lateinisches > eng

  • 18 krank

    krank, aeger (leidend). – aegrotus (von einer Krankheit befallen u. dadurch außer Tätigkeit gesetzt, siech). – affectus valetudine. invalidus. infirmus. imbecillus (unwohl, unpäßlich, oft euphemistisch für aeger u. aegrotus). – schwer k., graviter aeger od. aegrotans; gravi morbo aeger; gravi morbo correptus od. implicitus od. affectus: schwer u. gefährlich k., gravi et periculoso morbo aeger: tödlich k., mortifero morbo correptus od. implicitus od. affectus; mortifere aegrotans: leicht k., leviter aeger od. aegrotans; levi morbo affectus. – der k. Staat, res publica aegra (der leidende); res publica aegrota (der außer Tätigkeit gesetzte). – krank werden (erkranken), aegrotare coepisse; morbo od. (adversā) valetudine affici od. tentari od. corripi [1492]( von einer Krankheit ergriffen werden); morbum nancisci (eine Krankheit bekommen); in morbum od. in adversam valetudinem incĭdere. morbo od. in morbum implicari (in Krankheit fallen, geraten); morbum od. valetudinem contrahere (sich eine Krankheit zuziehen): tödlich k. werden, mortifere aegrotare coepisse; mortifero morbo affici; mortiferum morbum contrahere (durch, infolge von etwas, alqā re): sehr od. schwer k. werden, graviter aegrotare coepisse; gravi morbo corripi; gravi (od. graviore) morbo implicari: gefährlich k. werden, in periculosum morbum implicari: mehrmals schwer u. gefährlich k. werden, graves et periculosas valetudines aliquot experiri: leicht od. unbedeutend k. werden, leviter aegrotare coepisse; levi od. leviore morbo affici: wieder k. werden, in morbum recĭdere; de integro in morbum incĭdere: an derselben Krankheit k. werden, in idem genus morbi incĭdere: ich werde kränker, increscit valetudo. krank sein, aegrotare; aegrotum esse; morbo laborare, affectum esse; morbo vexari od. conflictari; iniquā valetudine conflictari: schwer od. sehr k. sein, graviter aegrotare: gefährlich k. sein, periculose aegrotare: tödlich k. sein, aegrotare mortifere; mortifero morbo affectum esse od. urgeri: leicht, unbedeutend k. sein, leviter aegrotare.krank liegen, -daniederliegen, in lecto iacēre od. esse, im Zshg. auch bl. iacēre od. cubare (übh. krank im Bett liegen); lecto teneri oder affixum esse (das Bett hüten müssen); aegrotare (krank sein, s. oben). – schwer k. liegen, graviter iacēre: graviter aegrotare: in jmds. Hause k. liegen, aegrum in alcis domo cubare.an etwas krank sein od. liegen, aegrum esse alqā re (leidend sein durch) etwas, z.B. vulneribus: u. gravi et periculoso morbo); aegrotare ab oder ex alqa re (durch etwas in einen Krankheitszustand versetzt sein, z.B. ab oder ex amore); cubare ex alqa re (daniederliegen an etwas, z.B. ex duritie alvi); laborare ex alqa re (an etwas leiden, z.B. ex pedibus): an der Seele, am Gemüt k. sein, ab animo aegrum esse; animus aegrotat. – jmd. krank machen, morbum alci afferre od. incutere; alqm valetudine tentare.sich krank stellen, k. tun, aegrum simulare; se aegrotare simulare; valetudinem simulare.

    deutsch-lateinisches > krank

  • 19 niedergeschlagen

    niedergeschlagen, humilis. demissus. verb. humilis atque demissus (dem der Mut gebeugt ist, kleinmütig). – abiectus od. abiectior. – afflictus. fractus. demissus fractusque. fractus et demissus. iacens (dem der Mut gebrochen ist, mutlos). – perculsus. profligatus (tief gebeugt); verb. perculsus et abiectus. – timidus (furchtsam, verzagt). – tristis. maestus (traurig, w. vgl.). – a spe alienus (aller Hoffnung fremd). – etwas n., subtristis: sehr n., gravissime afflictus. – n. sein, animo esse demisso oder humili atque demisso od. abiecto oder fracto oder demisso fractoque od. fracto et demisso; animo cecidisse; esse perculso et abiecto animo; iacēre (z.B. quid iaces? quid maeres? d. i. warum bist du niederg.? warum bist du traurig? u. militum iacent animi, d. i. die Soldaten sind n.). – n. werden, animo demitti od. se demittere; animo deficere; animum demittere od. contrahere; animum contrahere et demittere; animum abicere: bei keiner Gefahr n. werden, nulli periculo animum submittere: im Schmerze n. werden, dolore debilitari. – jmd. n. machen, alcis animum oder alqm frangere; alcis animum infringere oder affligere oder percellere. Adv.humili animo. emisse. demisso animo. humili atque demisso animo (kleinmütig). – ablecte. abiecto od. fracto od. afflicto animo. demisso fractoque animo (mutlos). – timido animo (verzagt). – tristi animo (traurig).

    deutsch-lateinisches > niedergeschlagen

  • 20 Schuld, schuld

    Schuld, schuld, I) was man schuldig ist: debitum (im allg., jede Verbindlichkeit, auch Geldschuld). – pecunia debita (schuldiges Geld, Geldschuld). – pecunia credita (ausgeliehenes Geld, außenstehender Schuldposten). – nomen (der Schuldposten, der in das Rechnungsbuch eingetragen wird od. ist). – die ganze Schuld, solidum. – Schulden, aes alienum: drückende Schulden, aes alienum grave: Schulden machen, sich in Sch. stecken, aes alienum facere, contrahere, conflare: in Schulden geraten, in aes alienum incĭdere: Schulden haben, aes alienum habere; in aere alieno esse; debere (schuldig sein): keine Schulden haben, in aere alieno nullo esse; debere nummum nemini: in Sch. stecken, ex aere alieno laborare; obaëratum esse: aere alieno premi (von Sch. gedrückt werden): tief oder bis über die Ohren in Sch. stecken, versunken sein, aere alieno demersum od. obrutum od. oppressum esse; animam debere (sprichw., Ter. Phorm. 661): er ist in meiner Sch., in aere meo est (auch = er ist mir verpflichtet, hat Verpflichtungen gegen mich): an eine Sch. mahnen, [2073] aeris alieni admonere (auch bildl. = an ein gegebenes Versprechen): eine Sch. einfordern, debitum flagitare (von jmd., alqm): eine Sch. eintreiben, nomen exigere: die ganze Sch. einfordern, in solidum appellare: seine Schulden abtragen, bezahlen, aes alienum solvere, dissolvere, persolvere: aus den Sch. kommen, aere alieno exire: einen Teil seiner Schulden abtragen, bezahlen, aes alienum minuere: die Sch. der Natur bezahlen (bildl. – sterben), debitum naturae reddere od. persolvere; naturae satis facere: ich bezahle dem Vaterlande meine Sch., solvo patriae, quod debeo. – Schulden halber, propter debitum: Schulden halber in Hast sein, pecuniae iudicatum in vinculis esse. – II) Fehler, Vergehen und wirkende Ursache dazu: vitium (tadelnswürdiges Vergehen). – culpa (strafwürdiges Vergehen). – noxa. noxia (Schaden bringende Handlung). – delictum (pflicht- u. gesetzwidriges Vergehen). – meritum (die Schuld als Handlung, durch die man sich um jmd. schlecht verdient macht). – crimen (die zur Last gelegte Tat, die Beschuldigung.) – causa (die Ursache zu einem Fehler od. Vergehen). – durch eigene Sch., culpā (z.B. nusquam culpā male rem gessit); meo merito (z.B. morior). – ganz ohne meine Sch., nullā meā culpā: nullo meo merito. – Sch. haben, in noxa esse od. teneri (den Schaden verübt, die Schuld auf sich geladen haben); in culpa esse (strafwürdig sein): vhne Sch. sein, keine Sch. haben, extra noxiam esse (den Schaden nicht verübthaben); extra culpam esse. culpā vacare (nicht strafwürdig sein): in gleicher Sch. sein, in simili culpa esse oder versari: die Sch. auf sich laden, culpam suscipere; culpam oder facinus in se admittere: jmdm. die Sch. beilegen, beimessen, zuschreiben, culpam alci attribuere oder assignare: jmdm. die Sch. von etwas beimessen, zuschreiben, convertere alci alqd in culpam: jmdm. die Sch. beimessen, daß etc., assignare alcis culpae, quod etc.: die Sch. auf jmd. wälzen, werfen, schieben, jmdm. die Sch. zuschieben, culpam od. causam in alqm conferre; culpam od. causam in alqm transferre; culpam in alqm derivare oder inclinare (von sich auf jmd.): die Sch. auf etwas werfen, schieben, culpam conferre in alqd (z.B. in senectutem); culpam transferre ad alqd (z.B. ad negotia): die Sch. von etwas auf jmd. schieben, wälzen, conferre culpam alcis rei od. in alqa re in alqm; causam alcis rei delegare alci: die Sch. von etw. auf etw. schieben, alqd od. culpam alcis rei conferre in alqd: jmdm. etw. schuld geben, alqd alci crimini dare od. vitio vertere: jmdm. etwas auf den Kopf schuld geben, aperte dicere alqm alqd fecisse: sich etwas zu schulden (zuschulden) kommen lassen, culpam merere od. committere od. contrahere; delinquere. – die Schuld fällt auf jmd., culpa oder causa confertur in alqm; culpa attribuitur alci. – an etwas schuld sein, causam esse alcis rei (v. Pers. u. Lebl., z.B. mortis); vitium esse alcis rei (der Fehler von etwas sein, z.B. hoc copiae vitium est): es ist jmd. oder etwas schuld daran, es liegt an jmd. die Schuld, est cuipa alqs (z.B. [2074] wenn etc., si etc.); est culpa in alqo oder in alqa re; est alqd in causa (z.B. in causa haec [folgende Umstände] sunt: u. nec suam segnitiem sed vim morbi in causa esse, quo serius dilectus perficeretur); alqd alcis culpā od. vitio contigit (z.B. quod non Academiae vitio sed tarditate hominum arbitror contigisse): daran ist der Übermut eurer Väter schuld, patrum vestrorum id superbiā factum est: was ist schuld daran? quae est causa rei? quid est in causa?: es ist nicht meine Sch., daß etc., ich bin nicht sch. daran daß etc., non meo vitio fit, ut etc.; non stetit per me, ut etc.: er war sch. daran, daß nicht etc., stetit per eum, quo minus etc.

    deutsch-lateinisches > Schuld, schuld

См. также в других словарях:

  • contrahere — index abridge (shorten), concentrate (consolidate), contract, retrench Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • aes alienum contrahere — index overdraw Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Furiosus nullum negotium contrahere (gerere) potest (quia non intelligit quod agit) — An insane person cannot make a contract (because he cannot understand what he is doing.) …   Ballentine's law dictionary

  • contracter — 1. contracter [ kɔ̃trakte ] v. tr. <conjug. : 1> • 1361; lat. jur. contractus, de contrahere « resserrer » 1 ♦ S engager par un contrat, une convention, à satisfaire (une obligation), à respecter (des clauses). Contracter une assurance. ⇒… …   Encyclopédie Universelle

  • kontrahieren — zusammenziehen * * * kon|tra|hie|ren 〈V. tr.; hat〉 1. zusammenziehen 2. vereinbaren 3. jmdn. kontrahieren zum Zweikampf fordern ● einen Vertrag kontrahieren schließen [<lat. contrahere „zusammenziehen, versammeln, zustande bringen“; zu trahere …   Universal-Lexikon

  • contraer — (Del lat. contrahere < cum, con + trahere, traer.) ► verbo transitivo/ pronominal 1 Hacer más pequeña una cosa: ■ algunos metales se contraen con el frío; contrajo el músculo. SE CONJUGA COMO traer SINÓNIMO disminuir encoger 2 Reducir una… …   Enciclopedia Universal

  • Kontrakt — Vertrag; Abkommen * * * Kon|trakt [kɔn trakt], der; [e]s, e: Vertrag: der Kontrakt der Schauspielerin wurde erneuert. Syn.: ↑ Abkommen, ↑ Pakt, ↑ Vereinbarung. * * * Kon|trạkt 〈m. 1〉 Ver …   Universal-Lexikon

  • kontraktil — kon|trak|til 〈Adj.; Med.〉 zusammenziehbar [→ Kontraktion, kontrahieren] * * * kon|trak|til <Adj.> [zu lat. contractum, 2. Part. von: contrahere, ↑ kontrahieren] (Med.): fähig, sich zusammenzuziehen: es Gewebe. * * * kontraktil   [zu… …   Universal-Lexikon

  • contracta — CONTRACTÁ, contractez, vb. I. I. tranz. 1. A încheia un contract. 2. A lua asupra sa o obligaţie, a se îndatora la... ♢ expr. A contracta o datorie = a face o datorie, a se împrumuta. 3. A se molipsi de..., a se îmbolnăvi de ..., a lua o boală …   Dicționar Român

  • contrage — CONTRÁGE, contrág, vb. III. refl. (Despre două silabe învecinate) A se reduce la o singură emisiune vocalică (vocală sau diftong). – Din lat. contrahere (dupa trage). Trimis de IoanSoleriu, 16.04.2007. Sursa: DEX 98  A se contrage ≠ a se dilata… …   Dicționar Român

  • abbreger — Abbreger, act. acut. C est rendre bref et accourcir, Breuiare, Contrahere, Circuncidere quae ad rem non pertinent, B. ex Varrone, Aucuns prononcent Abbrevier. Abbreger quelque chose, et la dire en peu de paroles, Perstringere rem aliquam,… …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»