-
1 articulus
ī m. [demin. к artus II ]1) сочленение, сустав ( articulorum dolores C)caput alicujus acuto articulo percutere Pt — сильно стукнуть кого-л. по головеmolli articulo tractare aliquem погов. Q — мягко (ласково) обращаться с кем-л.2) член тела, Lcr тж. рука (a. tremens O); преим. палец3) бот. узел, колено ( sarmentorum C)4) уступ ( articuli montium PM)5) часть, раздел речи, тж. часть предложенияcontinuatio verborum articulis membrisque distincta C — связная речь, расчленённая на большие и малые разделы6) артикль, грамматический член ( noster sermo articulos non desiderat Q)7) момент (подходящий, решающий или поворотный), тж. промежуток времениa. austrīnus PM — период, когда дует южный ветерin articulo CJ — тотчас же, немедленно8) часть, раздел, тж. стадия или ступень9) пункт, момент, (главное) обстоятельство ( difficiles necessitatum articuli Amm)10) юр. случай, положение (non possunt omnes articuli singillatim legibus comprehendi CJ)11) юр. артикул, статья, параграф Dig, CJ -
2 articulus
artĭcŭlus, i, m. dim. [2. artus], a small member connecting various parts of the body, a joint, knot, knuckle.I.A.. Lit.:B.nodi corporum, qui vocantur articuli,
Plin. 11, 37, 88, § 217:hominis digiti articulos habent ternos, pollex binos,
id. 11, 43, 99, § 244:summus caudae articulus,
id. 8, 41, 63, § 153 al.:crura sine nodis articulisque,
Caes. B. G. 6, 27:ipso in articulo, quo jungitur capiti cervix,
Liv. 27, 49:auxerat articulos macies,
i. e. had made more joints, had made the bones visible, Ov. M. 8, 807:articulorum dolores habere,
i. e. gouty pains, Cic. Att. 1, 5 fin.; cf. Cels. 5, 18: postquam illi justa cheragra Contudit articulos, * Hor. S. 2, 7, 16; cf. Pers. 5, 58:gladiatorem vehementis impetus excipit adversarii mollis articulus,
Quint. 2, 12, 2.—Hence, molli articulo tractare aliquem, to touch one gently, softly, Quint. 11, 2, 70.—Of plants:ineunte vere in iis (vitibus), quae relicta sunt, exsistit, tamquam ad articulos sarmentorum, ea quae gemma dicitur,
Cic. Sen. 15, 53; Plin. 16, 24, 36, § 88:ante quam seges in articulum eat,
Col. 2, 11, 9; so Plin. 18, 17, 45, § 159. —Of mountains, a hill connecting several larger mountains:montium articuli,
Plin. 37, 13, 77, § 201.—With an extension of the idea, a limb, member, in gen. (cf. 2. artus), * Lucr. 3, 697.—Hence also for a finger, Prop. 2, 34, 80; so Ov. H. 10, 140; id. P. 2, 3, 18:II.quot manus atteruntur, ut unus niteat articulus!
Plin. 2, 63, 63, § 158:ab eo missus est articulus manūs,
Vulg. Dan. 5, 24:aspiciebat articulos manūs,
ib. ib. 5, 5: erexit me super articulos manuum mearum, on the fingers or palms of my hands, ib. ib. 10, 10. —Trop.A.Of discourse, a member, part, division: articulus dicitur, cum singula verba intervallis distinguuntur caesā oratione, hoc modo: acrimoniā, voce, vultu adversarios perterruisti, Auct. ad Her. 4, 19: continuatio verborum soluta multo est aptior atque jucundior, si est articulis membrisque (kommasi kai kôlois) distincta, quam si continuata ac producta, Cic. de Or. 3, 48, 186: (genus orationis) fluctuans et dissolutum eo quod sine nervis et articulis fluctuat huc et illuc, Auct. ad Her. 4, 11.—B.Hence,
a short clause, Dig. 36, 1, 27;also,
a single word, ib. 35, 1, 4:articulus Est praesentis temporis demonstrationem continet,
ib. 34, 2, 35:hoc articulo Quisque omnes significantur,
ib. 28, 5, 29.—In gram. the pronn. hic and quis, Varr. L. L. 8, § 45 Müll.; the article, Quint. 1, 4, 19.—Of time.1.A point of time, a moment:2.commoditatis omnes articulos scio,
Plaut. Men. 1, 2, 31.—With tempus:qui hunc in summas angustias adductum putaret, ut eum suis conditionibus in ipso articulo temporis astringeret,
at the most critical moment, Cic. Quinct. 5, 19:in ipsis quos dixi temporum articulis,
Plin. 2, 97, 99, § 216: si de singulis articulis [p. 168] temporum deliberabimus, August. ap. Suet. Claud. 4;also without tempus: in ipso articulo,
at the fit moment, at the nick of time, Ter. Ad. 2, 2, 21.—With dies:in articulo diei illius ingressus est,
on that very day, Vulg. Gen. 7, 13.—And with res:in articulo rerum,
Curt. 3, 5; also in articulo, instantly, immediately, = statim, Cod. Just. 1, 33, 3.—Hence with the idea extended,A space, division of time:C.hi cardines singulis articulis dividuntur,
Plin. 18, 25, 59, § 222:octo articuli lunae,
id. 18, 35, 79, § 350: articulus austrinus, i. e. in which auster blows, id. 17, 2, 2, § 11.—Of other abstract things, part, division, point: per eosdem articulos (i.e. per easdem honorum partes) et gradus producere, August. ap. Suet. Claud. 4:stationes in mediis latitudinum articulis, quae vocant ecliptica,
Plin. 2, 15, 13, § 68; Dig. 1, 3, 12:ventum est ergo ad ipsum articulum causae, i. e. ventum ad rei cardinem,
the turning-point, Arn. 7, p. 243.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Русский