Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

contaminare

  • 1 contaminare

    замарывать, пятнать: cont. fistulas, lacus (1. 1 § 1 D. 47, 11): в пер. см.: исказить, бесчестить (1. 8 C. Th. 9, 38. 1. 26 C. Th. 16, 5. 1. 1 C. Th. 16. 6);

    contaminatio, бесчестие (1. 2 § 3 D 48, 5. 1. 6 C. Th. 16, 5).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > contaminare

  • 2 contamino

    contāmĭno, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] mettre en contact, mêler, mélanger.    - contaminare fabulas, Ter. Andr. 16: fondre ensemble plusieurs comédies. [st1]2 [-] souiller par contact.    - Don. And. 16; Liv. 1,48, 7 ; 45, 5, 4 ; Suet. Ner. 56. [st1]3 [-] salir, infecter, souiller, corrompre, altérer, contaminer; profaner.    - contaminare se vitiis, Cic. Tusc. 1, 72: se souiller de vices. --- cf. Cic. Cat. 1, 29.    - contaminare veritatem mendacio, Cic. Sull. 45: altérer la vérité par un mensonge.    - et ipsi non introierunt in praetorium, ut non contaminarentur, Vulg.: eux-mêmes n'entrèrent pas dans le prétoire pour ne pas se souiller.
    * * *
    contāmĭno, āre, āvi, ātum - tr. - [st1]1 [-] mettre en contact, mêler, mélanger.    - contaminare fabulas, Ter. Andr. 16: fondre ensemble plusieurs comédies. [st1]2 [-] souiller par contact.    - Don. And. 16; Liv. 1,48, 7 ; 45, 5, 4 ; Suet. Ner. 56. [st1]3 [-] salir, infecter, souiller, corrompre, altérer, contaminer; profaner.    - contaminare se vitiis, Cic. Tusc. 1, 72: se souiller de vices. --- cf. Cic. Cat. 1, 29.    - contaminare veritatem mendacio, Cic. Sull. 45: altérer la vérité par un mensonge.    - et ipsi non introierunt in praetorium, ut non contaminarentur, Vulg.: eux-mêmes n'entrèrent pas dans le prétoire pour ne pas se souiller.
    * * *
        Contamino, contaminas, pen. cor. contaminare. Avoir les mains pleines de boue, et en souiller et ordir ou barbouller quelque chose, Contaminer Souiller.
    \
        Contaminare fabulas. Terent. Faire une broullerie et meslange de comedies, Quand de deux Greques on en faict une Latine.

    Dictionarium latinogallicum > contamino

  • 3 contamino

    con-tāmino, āvī, ātum, āre (con u. *tagmino zu tango), in Berührung bringen, berühren, I) im allg.: manus, quibus contaminatur, Tert. apol. 17. Vgl. Gloss. IV, 42, 12 ›contaminare, contingere‹. – II) insbes.: A) mit Fremdartigem in Berührung bringen, m. Acc. = verderben, verhunzen, m. Ang. wodurch? durch Abl., ne hoc gaudium contaminet vita aegritudine aliquā, Ter. eun. 552. – fabulas, verächtl. vom Verarbeiten u. Verschmelzen zweier griechischer Originale in ein lateinisches Stück, Ter. Andr. prol. 16 u. heaut. prol. 17. – u. gentes, durch Übertritt in den Plebejerstand (von einem Patrizier, der von einem Plebejer an Kindes Statt angenommen wird), Cic. de domo 35. – B) mit Unreinem in Berührung bringen u. so beflecken, besudeln, entweihen, entehren, a) physisch, c. deam Syriam urinā, Suet.: fistulas, lacus, ICt. – bes. unkeusch betasten, durch unnatürliche Lüste beflecken, schänden, ingenuos, Petr. 108, 3. – gew. Partiz. Perf. contāminātus mit Superl. = durch Unkeuschheit, durch unnatürliche Lüste befleckt, lustbefleckt, α) v. Pers.: c. grex turpium morbo virorum (= spadones), Hor.: homo contaminatissimus, Cic. – Plur. subst., contāminātī, ōrum, m., lustbefleckte Knaben, Buhlknaben (= exoleti), Tac. ann. 15, 37. – β) von Lebl.: collegae tui c. spiritus (Atem), Cic.: c. flos aetatis, Suet.: c. membra, Suet. – b) moralisch, personam culpā, Cornif. rhet.: veritatem aliquo mendacio, Cic.: se sanguine alcis, Cic.: se scelere, sese maleficio, Cic.: se humanis vitiis (mit den gewöhnlichen Lastern der Menschen), Cic.: se ipsos ac domos suas nefandā praedā, Liv. – im Passiv, quā lege sanguinem suum contaminari, Liv.: selten ohne Abl., ne qua religio deûm impune contaminaretur, Suet. – c) geistig, cuius significationis multo assiduoque usu totum id verbum ita contaminatum est, ut etc., hat einen so schmutzigen Sinn bekommen, Gell. 2, 6, 25. – Partiz. Perf. contāminātus m. Superl., befleckt, entweiht, entehrt (Ggstz. integer), gew. mit Ang. wodurch? durch Abl., α) v. Pers.: facinore, Caes.: tot parricidiis, Cic.: homo sceleribus flagitiisque contaminatissimus, Cic. de domo 23. – absol. = schuldbefleckt, unrein, se ut consceleratos contaminatosque ab ludis... abactos esse, Liv. – β) v. der Gesinnung usw., contaminata omni scelere mens, Liv. – absol., c. superstitio (Ggstz. pietas et religio), Cic. – γ) v. Vornahmen, Zuständen, iudicia corrupta et contaminata paucorum vitio ac turpitudine, Cic.: vita contaminatissima (höchst schuldbeflecktes) et consceleratissima, Augustin. de civ. dei 1, 9. – Neutr. Plur. subst., ut anteponantur integra contaminatis, Cic. top. 69.

    lateinisch-deutsches > contamino

  • 4 culpa

    culpa (altlat. colpa), ae, f., das Verschulden, die Verschuldung, die Schuld, I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh. (Ggstz. laus): c. belli, Liv.: c. delicti, Cic.: c. neglegentiae, Q. Cic. – correctio huius culpae, Cic.: liberatio culpae, Cic.: satisfactio culpae, Quint. – nulla conscientia de culpa, Sall. Cat. 35, 2. – affinis culpae, Cic.: sibi nullius conscius culpae, Plin. ep.; vgl. istius nescius culpae, Verg.: expers culpae, Suet.: a culpa vacuus, Sall.: culpae reus, Cic. – c. aliena, Cic.: magna, maxima, Cic.: minor, Cic.: turpis, Cic. – Abl. culpā, durch (eigenes) V., zB. nihil mihi mali casus attulit; omnia culpā contracta sunt, Cic.: nusquam culpā male rem gessit, Nep.: culpā amittere alqd, Liv.: ebenso meā culpā, tuā culpā, suā culpā u. dgl., zB. non meā culpā saepe ad vos oratum mitto, es ist nicht meine Sch., daß ich usw., Sall.: magis adeo id facilitate, quam aliā ullā culpā meā contigit, Cic.: nemo, nisi suā culpā, diu dolet, Quint.: summā meā culpā, Cic. – culpā alcis, zB. accusatorum culpā, Val. Max.: nullā ducis culpā, Tac.: bes. oft accĭdit alqd culpā alcis, operā et culpā alcis, culpā senectutis, Cic.: ea molestissime ferre homines debent, quae ipsorum culpā contracta sunt, Cic. – abesse a culpa, sowohl v. Pers., zB. innocens est quispiam, verum tamen, quamquam abest a culpa, suspicione tamen non caret, Cic.; als v. Lebl., ferre fortunam praesertim quae absit a culpa, Cic. – abest culpa ab alqo od. ab alqa re, zB. a filio, Quint.: quicquid accĭderit, a quo mea culpa absit, animo forti feram, Cic. – non abhorrere a tali culpa (v. Pers.), Cic.: absolvere alqm culpā niveis lapillis (Ggstz. damnare nigris), Ov. – accusare populi culpam, non accusatoris, Cic. – admittere in se culpam, Ter.: enixe amovere ab se culpam, Liv.: arguere alqm culpae (Ggstz. liberare culpae), Liv.: ea culpa, quam arguo, Liv.: assignare culpae alcis imprudentiaeque, quod (daß) etc., Cic.: assignare culpae fortunam (zur persönl. Sch. anrechnen) Auct. b. Afr.: uni culpam attribuere, Cic.: augere culpam, culpam alcis rei, Cic., culpam suam, Plin. ep.: avertere omnem culpam in fraudem Carthaginiensium, Liv. – carere culpā, Plaut., Cic. u.a.: coarguere suam culpam, Cic.: commereri culpam, Plaut.: commerere culpam, Ter., culpam in se, Plaut.: committere culpam, Cic.: communicare culpam suam cum altero, Cic. – conferre culpam suam in senectutem, Cic., culpam omnem in Domitium, Cic., in me omnem illorum temporum culpam, Cic., huius circumsessionis tuae causam et culpam in alios, Cic.: ut in eo ipso, in quo reprehendatur, culpam in adversarium conferat, Cic. – in quo non modo culpa nulla, sed ne suspicio quidem potuit consistere (Platz greifen), Cic.: cum in homine nulla culpa inveniretur, Cic. – culpā contaminare personam (seinen Charakter), Cornif. rhet.: contrahere culpam (v. Pers.), Cic.: fortunam in culpam convertere, jmdm. sein Schicksal als Schuld beimessen, Cic.: corrigere virtute culpam suam, Liv. – dare alci summam laudem vitio et culpae, Cic.: dare veniam culpae, Ov.: demovere culpam ab aliis, Cic.: derivare culpam suam in alqm, Cic. – non potes effugere huius culpae poenam, Cic. – est culpa mea, tua etc., est culpa alcis, zB. sed haec mea culpa est, Cic.: tua summa culpa est, si etc., du bist am meisten schuld, Cic.: tua tamen non nulla culpa est, Cic.: nostra nulla culpa est, Cic.: de reliquo iam nostra culpa erit, si etc., Cic.: multorum est enim et varia culpa, Cic.: hominum esse istam culpam, non deorum, Cic. – est culpa in alqo od. in alqa re, zB. ego culpam non in nauarchis, sed in te fuisse demonstro, Cic.: illa modo in ducibus culpa, quod ut odio essent civibus fecerant, alia omnis penes milites noxia erat, Liv.: in hominum vitiis ais esse culpam, Cic.: dav. verschieden scit culpam in facto, non scelus esse meo, Ov. trist. 4, 1, 24. – est culpa penes alqm, zB. ego etiam illorum esse hanc culpam credidi, quae te est penes, Ter.: ne penes ipsos culpa esset cladis forte Gallico bello acceptae, Liv.: si vicarii dati, penes eos culpa est, qui etc., Traian. in Plin. ep. – esse in culpa, v. Pers.u. Lebl., zB. nos in culpa sumus, Cic.: simili sunt in culpa, qui etc., Cic.: medicus magna est in culpa, si etc., Cic.: malo Tironis verecundiam in culpa esse, quam illiberalitatem Curii, Cic.: Ggstz. extra culpam esse, zB. dico aut omnes extra culpam fuisse, aut, si uni culpa attribuenda sit, in eo maximam fuisse, qui summum imperium obtineret, aut, si omnes in culpa fuerint, oportuisse etc., Cic.: extra culpam belli esse, Liv. – excludere culpam, unmöglich machen, zB. eam dedisses hominibus rationem, quae vitia culpamque excluderet, Cic. – fateri culpam suam, Quint. – haeret omnis culpa sola in alqo, Ter.: haeret in alqo culpa crimenque, Cic. – ignoscere culpae minori, Petron.: incĭdere in hoc culpae genus non fraude, Cic.: inclinare omnem culpam in collegam, Liv.: invenire alqm in culpa, Ter. – liberare alqm culpā, Cic.: liberare alqm culpae (Ggstz. arguere alqm culpae), Liv.: luere culpam maiorum (von den Nachkommen), Curt.: sanguine liberûm suorum culpam defectionis luere, Liv.-merere culpam in alqa re, Ter., od. alqā re, zB. prave quid imperando, Mela: videndum est an minui culpa possit, Quint. – piare miserorum morte culpam hanc, Verg.: plectere culpam, Cic.: ponere se extra omnem culpam causamque, Cic.: non omnes, qui Oppianicum condemnarunt, in culpa sunt ac suspicione ponendi, als Schuld habend u. verdächtig anzusehen, Cic.: praestare culpam, für die Sch. Bürgschaft leisten, Cic.: purgare (rechtfertigen) culpam, Liv. – redimere praeteritam culpam, ausgleichen, gut machen, Planc. in Cic. ep. (vgl. redimere nullam congiario culpam, nullam alimentis crudelitatem, Plin. pan.): regerere communem culpam in alqm, Plin. ep.: remittere culpam, Val. Flacc.: a se removere culpam, Liv.: remotum esse a culpa (v. Pers.), Cic.: reprehendere alcis culpam, Cic.: residet culpa alcis rei in alqo, Cic. – subest nulla culpa, Cic. fr.: suscipere culpam, culpam alcis rei, aliquid culpae recusando, Cic.: in se suscipere istius culpam crimenque, Cic.: sustinere culpam alcis rei, die Sch. von etw. tragen, v. Pers., Cic.; u. v. Lebl., zB. horum malorum omnium culpam fortuna sustinet, Cic.; u. (v. Pers.) m. folg. quod (daß usw.), ut iam ne istius quidem rei culpam sustineam, quod minus diu fuerim in provincia, quam fortasse fuerit utile, Cic. – teneri aliquā culpā erroris humani, Cic.: transferre culpam (omnem culpam) in alios od. in se, Cic.: transferre suam culpam ad negotia, Sall.: tribuere alqd culpae alcis, Cornif. rhet., Caes. u.a. – vacare culpā, omni culpā (v. Pers.), Cic.: vacare culpā in alqa re (v. Pers.), Cic.: versari in simili culpa (v. Pers.), Cic.: vertere culpam alcis rei in gloriam alqā re, Plin. ep.: vitare culpam, Hor. – im Plur., ut hoc iam ante confirmem, in hoc uno genere omnes inesse culpas istius maximas avaritiae, maiestatis, dementiae, libidinis, crudelitatis, Cic. Verr., 5, 42: seraque fata, quae manent culpas etiam sub Orco, Hor. carm. 3, 22, 29: u. so Plur. noch Hor. carm. 4, 4, 36; 4, 15, 11. Vitr. 3, 1, 4. Apul. de dogm. Plat. 2, 27. Arnob. 1, 27 u.a. Auson. lud. sept. sap. praef. 14 u.a. – b) insbes.: α) die Schuld der Unkeuschheit, der Fall, culpa inter viros ac feminas vulgata, Tac.: celare culpam falsa sub imagine, Ov. – β) die Schuld der Nachlässigkeit, die Nachlässigkeit, die man verschuldet, si neque maiorem feci ratione malā rem, nec sum facturus vitio culpāve (durch Verschwendung oder N.) minorem, Hor. sat. 2, 6, 6 sq.: u. so Gaius dig. 17, 2, 72. Ulp. dig. 42, 5, 8. § 3. – 2) meton., die Schuld = der schuldige Gegenstand, continuo culpam (die Ursache der Seuche, das kranke Schaf) ferro compesce, Verg. georg. 3, 468. – II) übtr., das Gebrechen einer Sache (Ggstz. laus, Vollkommenheit), operum et laudes et culpae, Vitr. 3, 1, 4.

    lateinisch-deutsches > culpa

  • 5 urina

    ūrīna, ae, f. (zu altind. var(i), Wasser), der Harn, Urin, I) eig.: fistula od. iter urinae, Harnröhre, Cels.: urinam reddere, sein Wasser lassen, harnen, Cels.: so auch urinam facere, Colum.: urinam citare, tardare, Cels.: urinam emoliri manu, Cels.: calculis per urinam eiectis, Suet.: cum illum urinae difficultas torqueret, Sen.: ut in urina, ut in unguibus naturae contagio valet, Cic.: alqm urinā respergere, Val. Max.: urinā contaminare, Suet.: urinam humanam vel etiam suam bibere, Augustin.: in urina crus attollere (v. männl. Hunde), in urina sedere (v. weibl.), Plin. – Plur., urinas ciere, Plin. 21, 138: u. so Plur. auch Plin. 21, 139 u. 28, 244. Veget. mul. 5, 14, 19. – II) übtr., der Samen, urina genitalis, Plin. 8, 168: urina concepta, Iuven. 11, 170.

    lateinisch-deutsches > urina

  • 6 licet

    [st1]1 [-] lĭcet, ēre, lĭcŭit et lĭcĭtum est: il est permis.    - id mihi licet: cela m’est permis.    - cum in servum omnia liceant... Sen. Clem. 1, 18, 2: bien que tout soit permis contre un esclave...    - per me licet: [il est permis par moi] = je le veux bien, je ne m'oppose pas.    - dum per aetatem licet, Ter. Ad. 1, 2, 28: tandis que l'âge le permet.    - licet si per vos, Ter.: avec votre permission.    - quod per leges licet: dans la mesure où les lois le permettent.    - hoc feci, dum licuit, Cic.: je l'ai fait tant que cela a été permis.    - alicui licet + inf.: il est permis à qqn.    - mihi non licet esse pigrum (pigro): il ne m’est pas permis d’être paresseux.    - licet nobis esse bonis (bonos): nous pouvons être des gens honnêtes.    - licuit esse otioso Themistocli, Cic. Tusc. 1, 15: Thémistocle aurait pu vivre éloigné de la vie politique.    - ut iis ingratis esse non liceat, Cic. Off. 2, 18, 63: afin qu'il ne leur soit pas possible d'être ingrats.    - mihi neglegenti esse non licet, Cic. Att. 1, 17, 6: il ne m'est pas permis d'être négligent.    - illis timidis et ignavis licet esse, Liv. 21, 44, 3: ils peuvent bien être peureux et lâches.    - si civi Romano licet esse Gaditanum, Cic. Balb. 12, 29: s'il est permis à un citoyen romain d'être Gaditain.    - procuratorem tibi esse non licuit, Quint. 4, 4, 6: il ne t'est pas permis de représenter le demandeur.    - mihi non licet esse piam, Ov. H. 14, 64: il ne m'est pas permis d'être vertueuse.    - licet nemini contra patriam ducere exercitum, Cic. Phil. 13, 6, 14: il n'est permis à personne de faire marcher une armée contre sa patrie.    - Catoni licuit Tusculi se in otio delectare, Cic. Rep. 1, 1, 1: Caton aurait pu jouir de la tranquillité à Tusculum.    - noli metuere ne quaeram qui licuerit aedificare navem senatori, Cic. Verr. 2, 5, 18, § 45: ne crains pas que je demande comment il a été permis à un sénateur de construire un navire.    - his cognosci licuit quantum esset hominibus praesidii in animi firmitudine, Caes. BC. 3: il fut possible d’apprendre d’eux [que de secours était aux hommes dans l’énergie morale] = l’importance du secours que les hommes puisaient dans leur énergie morale.    - licet + prop. inf.: il est permis que.    - licet nos esse bonos: nous pouvons être des gens honnêtes.    - Syracusanum in ea parte urbis habitare non licet, Cic.: il n'est pas permis à un Syracusain d'habiter cette partie de la ville.    - licet me id scire quid sit? Plaut. Ps. 1, 1, 14: me serait-il permis de savoir de quoi il s'agit?    - non licet me isto tanto bono uti, Cic. Verr. 2, 5, 59, § 154: il ne m’est pas permis d’user de cet avantage si grand.    - ex eis locis, in quibus te habere nihil licet, Cic.: de ces lieux où tu ne peux rien avoir.    - licet (ut) + subj.: il est permis de.    - licet ut laborem impertiam... Cic.: il m'est loisible de consacrer mes efforts...    - memini, cum dicto haud audebat; facto nunc laedat licet, Plaut. Capt. 2, 2, 53: je me souviens du temps où il n'osait pas me dire un mot; maintenant il peut me maltraiter en action.    - ludas licet, Ter. Phorm. 2, 2, 33: tu peux jouer.    - intellegi licet: on peut comprendre.    - liceat vivere, Ter.: puisse-t-il vivre!    - liceto, Tab.: qu'il soit permis.    - ab ista non pedem discedat, si licessit (= licuerit), Plaut. As.: il ne la quitterait pas d'une semelle, s'il le pouvait. [st1]2 [-] licet, conj. + subj.: quoique, bien que.    - fremant omnes licet, dicam quod sentio: tout le monde dût-il protester, je dirai ce que je pense.    - licet terrores in me impendeant, Cic.: bien que j'aie tout à craindre.    - voir liceo, liceor.
    * * *
    [st1]1 [-] lĭcet, ēre, lĭcŭit et lĭcĭtum est: il est permis.    - id mihi licet: cela m’est permis.    - cum in servum omnia liceant... Sen. Clem. 1, 18, 2: bien que tout soit permis contre un esclave...    - per me licet: [il est permis par moi] = je le veux bien, je ne m'oppose pas.    - dum per aetatem licet, Ter. Ad. 1, 2, 28: tandis que l'âge le permet.    - licet si per vos, Ter.: avec votre permission.    - quod per leges licet: dans la mesure où les lois le permettent.    - hoc feci, dum licuit, Cic.: je l'ai fait tant que cela a été permis.    - alicui licet + inf.: il est permis à qqn.    - mihi non licet esse pigrum (pigro): il ne m’est pas permis d’être paresseux.    - licet nobis esse bonis (bonos): nous pouvons être des gens honnêtes.    - licuit esse otioso Themistocli, Cic. Tusc. 1, 15: Thémistocle aurait pu vivre éloigné de la vie politique.    - ut iis ingratis esse non liceat, Cic. Off. 2, 18, 63: afin qu'il ne leur soit pas possible d'être ingrats.    - mihi neglegenti esse non licet, Cic. Att. 1, 17, 6: il ne m'est pas permis d'être négligent.    - illis timidis et ignavis licet esse, Liv. 21, 44, 3: ils peuvent bien être peureux et lâches.    - si civi Romano licet esse Gaditanum, Cic. Balb. 12, 29: s'il est permis à un citoyen romain d'être Gaditain.    - procuratorem tibi esse non licuit, Quint. 4, 4, 6: il ne t'est pas permis de représenter le demandeur.    - mihi non licet esse piam, Ov. H. 14, 64: il ne m'est pas permis d'être vertueuse.    - licet nemini contra patriam ducere exercitum, Cic. Phil. 13, 6, 14: il n'est permis à personne de faire marcher une armée contre sa patrie.    - Catoni licuit Tusculi se in otio delectare, Cic. Rep. 1, 1, 1: Caton aurait pu jouir de la tranquillité à Tusculum.    - noli metuere ne quaeram qui licuerit aedificare navem senatori, Cic. Verr. 2, 5, 18, § 45: ne crains pas que je demande comment il a été permis à un sénateur de construire un navire.    - his cognosci licuit quantum esset hominibus praesidii in animi firmitudine, Caes. BC. 3: il fut possible d’apprendre d’eux [que de secours était aux hommes dans l’énergie morale] = l’importance du secours que les hommes puisaient dans leur énergie morale.    - licet + prop. inf.: il est permis que.    - licet nos esse bonos: nous pouvons être des gens honnêtes.    - Syracusanum in ea parte urbis habitare non licet, Cic.: il n'est pas permis à un Syracusain d'habiter cette partie de la ville.    - licet me id scire quid sit? Plaut. Ps. 1, 1, 14: me serait-il permis de savoir de quoi il s'agit?    - non licet me isto tanto bono uti, Cic. Verr. 2, 5, 59, § 154: il ne m’est pas permis d’user de cet avantage si grand.    - ex eis locis, in quibus te habere nihil licet, Cic.: de ces lieux où tu ne peux rien avoir.    - licet (ut) + subj.: il est permis de.    - licet ut laborem impertiam... Cic.: il m'est loisible de consacrer mes efforts...    - memini, cum dicto haud audebat; facto nunc laedat licet, Plaut. Capt. 2, 2, 53: je me souviens du temps où il n'osait pas me dire un mot; maintenant il peut me maltraiter en action.    - ludas licet, Ter. Phorm. 2, 2, 33: tu peux jouer.    - intellegi licet: on peut comprendre.    - liceat vivere, Ter.: puisse-t-il vivre!    - liceto, Tab.: qu'il soit permis.    - ab ista non pedem discedat, si licessit (= licuerit), Plaut. As.: il ne la quitterait pas d'une semelle, s'il le pouvait. [st1]2 [-] licet, conj. + subj.: quoique, bien que.    - fremant omnes licet, dicam quod sentio: tout le monde dût-il protester, je dirai ce que je pense.    - licet terrores in me impendeant, Cic.: bien que j'aie tout à craindre.    - voir liceo, liceor.
    * * *
        Licet, licebat, licuit, licere, Impersonale. Cic. Neque licebat locum numini consecratum turpi flagitio contaminare. Il n'estoit point licite ne permis, Il n'est permis, etc.
    \
        Peccare nemini licet. Cic. Il ne loist, ou n'est loisible, ne licite à personne de, etc.
    \
        Licet tibi esse bono viro. Cic. Licuit enim esse otioso Themistocli, licuit Epaminundae. Themistocles se povoit bien passer de travailler.
    \
        Nobis non licet esse tam disertis. Martialis. Nous ne povons pas estre, etc.
    \
        Cui non licet esse clienti? Martial. Qui est ce qui ne peult, etc. Qui empesche un chascun d'estre, etc.
    \
        Licet, Responsio permittentis vel concedentis. Plaut. - fac accures. CH. licet. Je suis content, Il sera faict.
    \
        - coepit me obsecrare Vt sibi liceret discere id de me. Terent. Qu'il peust apprendre ce de moy.
    \
        Non idem mihi licet, quod iis qui nobili genere nati sunt. Cic. Je ne puis pas faire ce que font, etc.
    \
        Modo liceat viuere, est spes. Terent. Pourveu que je puisse vivre.
    \
        Mea hercle causa saluos sis licet. Plaut. Je suis content, je n'y mets nul empeschement.
    \
        Sinetis nunc facere, dum per aetatem licet. Terent. Ce pendant qu'il est en aage de ce faire.
    \
        Per me vel stertas licet. Cic. Je t'en baille congé, Je suis content.
    \
        Licet, absolute, pro potes facere. Cic. Tu peuls faire si tu veulx.
    \
        Vt in Illyrico passim videre licet. Varro. Comme on peult veoir.
    \
        Licet, Aduerbium concedentis, quemadmodum Esto. Virgil. Soit ainsi.
    \
        Licet, pro Quanuis, aduersatiua particula est, fere sequente Tamen. Cic. Licet ipsi nos amemus, tamen nec numero Hispanos, nec robore Gallos, etc. Ja soit que, etc.

    Dictionarium latinogallicum > licet

  • 7 contamino

    con-tāmino, āvī, ātum, āre (con u. *tagmino zu tango), in Berührung bringen, berühren, I) im allg.: manus, quibus contaminatur, Tert. apol. 17. Vgl. Gloss. IV, 42, 12 ›contaminare, contingere‹. – II) insbes.: A) mit Fremdartigem in Berührung bringen, m. Acc. = verderben, verhunzen, m. Ang. wodurch? durch Abl., ne hoc gaudium contaminet vita aegritudine aliquā, Ter. eun. 552. – fabulas, verächtl. vom Verarbeiten u. Verschmelzen zweier griechischer Originale in ein lateinisches Stück, Ter. Andr. prol. 16 u. heaut. prol. 17. – u. gentes, durch Übertritt in den Plebejerstand (von einem Patrizier, der von einem Plebejer an Kindes Statt angenommen wird), Cic. de domo 35. – B) mit Unreinem in Berührung bringen u. so beflecken, besudeln, entweihen, entehren, a) physisch, c. deam Syriam urinā, Suet.: fistulas, lacus, ICt. – bes. unkeusch betasten, durch unnatürliche Lüste beflecken, schänden, ingenuos, Petr. 108, 3. – gew. Partiz. Perf. contāminātus mit Superl. = durch Unkeuschheit, durch unnatürliche Lüste befleckt, lustbefleckt, α) v. Pers.: c. grex turpium morbo virorum (= spadones), Hor.: homo contaminatissimus, Cic. – Plur. subst., contāminātī, ōrum, m., lustbefleckte Knaben, Buhlknaben (= exoleti), Tac. ann. 15, 37. – β) von Lebl.: collegae tui c. spiritus (Atem), Cic.: c. flos aetatis, Suet.: c. membra,
    ————
    Suet. – b) moralisch, personam culpā, Cornif. rhet.: veritatem aliquo mendacio, Cic.: se sanguine alcis, Cic.: se scelere, sese maleficio, Cic.: se humanis vitiis (mit den gewöhnlichen Lastern der Menschen), Cic.: se ipsos ac domos suas nefandā praedā, Liv. – im Passiv, quā lege sanguinem suum contaminari, Liv.: selten ohne Abl., ne qua religio deûm impune contaminaretur, Suet. – c) geistig, cuius significationis multo assiduoque usu totum id verbum ita contaminatum est, ut etc., hat einen so schmutzigen Sinn bekommen, Gell. 2, 6, 25. – Partiz. Perf. contāminātus m. Superl., befleckt, entweiht, entehrt (Ggstz. integer), gew. mit Ang. wodurch? durch Abl., α) v. Pers.: facinore, Caes.: tot parricidiis, Cic.: homo sceleribus flagitiisque contaminatissimus, Cic. de domo 23. – absol. = schuldbefleckt, unrein, se ut consceleratos contaminatosque ab ludis... abactos esse, Liv. – β) v. der Gesinnung usw., contaminata omni scelere mens, Liv. – absol., c. superstitio (Ggstz. pietas et religio), Cic. – γ) v. Vornahmen, Zuständen, iudicia corrupta et contaminata paucorum vitio ac turpitudine, Cic.: vita contaminatissima (höchst schuldbeflecktes) et consceleratissima, Augustin. de civ. dei 1, 9. – Neutr. Plur. subst., ut anteponantur integra contaminatis, Cic. top. 69.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > contamino

  • 8 culpa

    culpa (altlat. colpa), ae, f., das Verschulden, die Verschuldung, die Schuld, I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh. (Ggstz. laus): c. belli, Liv.: c. delicti, Cic.: c. neglegentiae, Q. Cic. – correctio huius culpae, Cic.: liberatio culpae, Cic.: satisfactio culpae, Quint. – nulla conscientia de culpa, Sall. Cat. 35, 2. – affinis culpae, Cic.: sibi nullius conscius culpae, Plin. ep.; vgl. istius nescius culpae, Verg.: expers culpae, Suet.: a culpa vacuus, Sall.: culpae reus, Cic. – c. aliena, Cic.: magna, maxima, Cic.: minor, Cic.: turpis, Cic. – Abl. culpā, durch (eigenes) V., zB. nihil mihi mali casus attulit; omnia culpā contracta sunt, Cic.: nusquam culpā male rem gessit, Nep.: culpā amittere alqd, Liv.: ebenso meā culpā, tuā culpā, suā culpā u. dgl., zB. non meā culpā saepe ad vos oratum mitto, es ist nicht meine Sch., daß ich usw., Sall.: magis adeo id facilitate, quam aliā ullā culpā meā contigit, Cic.: nemo, nisi suā culpā, diu dolet, Quint.: summā meā culpā, Cic. – culpā alcis, zB. accusatorum culpā, Val. Max.: nullā ducis culpā, Tac.: bes. oft accĭdit alqd culpā alcis, operā et culpā alcis, culpā senectutis, Cic.: ea molestissime ferre homines debent, quae ipsorum culpā contracta sunt, Cic. – abesse a culpa, sowohl v. Pers., zB. innocens est quispiam, verum tamen, quamquam abest a culpa, suspicione tamen non caret, Cic.; als v. Lebl., ferre fortunam praesertim
    ————
    quae absit a culpa, Cic. – abest culpa ab alqo od. ab alqa re, zB. a filio, Quint.: quicquid accĭderit, a quo mea culpa absit, animo forti feram, Cic. – non abhorrere a tali culpa (v. Pers.), Cic.: absolvere alqm culpā niveis lapillis (Ggstz. damnare nigris), Ov. – accusare populi culpam, non accusatoris, Cic. – admittere in se culpam, Ter.: enixe amovere ab se culpam, Liv.: arguere alqm culpae (Ggstz. liberare culpae), Liv.: ea culpa, quam arguo, Liv.: assignare culpae alcis imprudentiaeque, quod (daß) etc., Cic.: assignare culpae fortunam (zur persönl. Sch. anrechnen) Auct. b. Afr.: uni culpam attribuere, Cic.: augere culpam, culpam alcis rei, Cic., culpam suam, Plin. ep.: avertere omnem culpam in fraudem Carthaginiensium, Liv. – carere culpā, Plaut., Cic. u.a.: coarguere suam culpam, Cic.: commereri culpam, Plaut.: commerere culpam, Ter., culpam in se, Plaut.: committere culpam, Cic.: communicare culpam suam cum altero, Cic. – conferre culpam suam in senectutem, Cic., culpam omnem in Domitium, Cic., in me omnem illorum temporum culpam, Cic., huius circumsessionis tuae causam et culpam in alios, Cic.: ut in eo ipso, in quo reprehendatur, culpam in adversarium conferat, Cic. – in quo non modo culpa nulla, sed ne suspicio quidem potuit consistere (Platz greifen), Cic.: cum in homine nulla culpa inveniretur, Cic. – culpā contaminare personam (seinen Charakter), Cornif. rhet.: contrahere
    ————
    culpam (v. Pers.), Cic.: fortunam in culpam convertere, jmdm. sein Schicksal als Schuld beimessen, Cic.: corrigere virtute culpam suam, Liv. – dare alci summam laudem vitio et culpae, Cic.: dare veniam culpae, Ov.: demovere culpam ab aliis, Cic.: derivare culpam suam in alqm, Cic. – non potes effugere huius culpae poenam, Cic. – est culpa mea, tua etc., est culpa alcis, zB. sed haec mea culpa est, Cic.: tua summa culpa est, si etc., du bist am meisten schuld, Cic.: tua tamen non nulla culpa est, Cic.: nostra nulla culpa est, Cic.: de reliquo iam nostra culpa erit, si etc., Cic.: multorum est enim et varia culpa, Cic.: hominum esse istam culpam, non deorum, Cic. – est culpa in alqo od. in alqa re, zB. ego culpam non in nauarchis, sed in te fuisse demonstro, Cic.: illa modo in ducibus culpa, quod ut odio essent civibus fecerant, alia omnis penes milites noxia erat, Liv.: in hominum vitiis ais esse culpam, Cic.: dav. verschieden scit culpam in facto, non scelus esse meo, Ov. trist. 4, 1, 24. – est culpa penes alqm, zB. ego etiam illorum esse hanc culpam credidi, quae te est penes, Ter.: ne penes ipsos culpa esset cladis forte Gallico bello acceptae, Liv.: si vicarii dati, penes eos culpa est, qui etc., Traian. in Plin. ep. – esse in culpa, v. Pers.u. Lebl., zB. nos in culpa sumus, Cic.: simili sunt in culpa, qui etc., Cic.: medicus magna est in culpa, si etc., Cic.: malo Tironis verecundiam in culpa esse, quam illibe-
    ————
    ralitatem Curii, Cic.: Ggstz. extra culpam esse, zB. dico aut omnes extra culpam fuisse, aut, si uni culpa attribuenda sit, in eo maximam fuisse, qui summum imperium obtineret, aut, si omnes in culpa fuerint, oportuisse etc., Cic.: extra culpam belli esse, Liv. – excludere culpam, unmöglich machen, zB. eam dedisses hominibus rationem, quae vitia culpamque excluderet, Cic. – fateri culpam suam, Quint. – haeret omnis culpa sola in alqo, Ter.: haeret in alqo culpa crimenque, Cic. – ignoscere culpae minori, Petron.: incĭdere in hoc culpae genus non fraude, Cic.: inclinare omnem culpam in collegam, Liv.: invenire alqm in culpa, Ter. – liberare alqm culpā, Cic.: liberare alqm culpae (Ggstz. arguere alqm culpae), Liv.: luere culpam maiorum (von den Nachkommen), Curt.: sanguine liberûm suorum culpam defectionis luere, Liv.- merere culpam in alqa re, Ter., od. alqā re, zB. prave quid imperando, Mela: videndum est an minui culpa possit, Quint. – piare miserorum morte culpam hanc, Verg.: plectere culpam, Cic.: ponere se extra omnem culpam causamque, Cic.: non omnes, qui Oppianicum condemnarunt, in culpa sunt ac suspicione ponendi, als Schuld habend u. verdächtig anzusehen, Cic.: praestare culpam, für die Sch. Bürgschaft leisten, Cic.: purgare (rechtfertigen) culpam, Liv. – redimere praeteritam culpam, ausgleichen, gut machen, Planc. in Cic. ep. (vgl. redimere nullam congiario culpam,
    ————
    nullam alimentis crudelitatem, Plin. pan.): regerere communem culpam in alqm, Plin. ep.: remittere culpam, Val. Flacc.: a se removere culpam, Liv.: remotum esse a culpa (v. Pers.), Cic.: reprehendere alcis culpam, Cic.: residet culpa alcis rei in alqo, Cic. – subest nulla culpa, Cic. fr.: suscipere culpam, culpam alcis rei, aliquid culpae recusando, Cic.: in se suscipere istius culpam crimenque, Cic.: sustinere culpam alcis rei, die Sch. von etw. tragen, v. Pers., Cic.; u. v. Lebl., zB. horum malorum omnium culpam fortuna sustinet, Cic.; u. (v. Pers.) m. folg. quod (daß usw.), ut iam ne istius quidem rei culpam sustineam, quod minus diu fuerim in provincia, quam fortasse fuerit utile, Cic. – teneri aliquā culpā erroris humani, Cic.: transferre culpam (omnem culpam) in alios od. in se, Cic.: transferre suam culpam ad negotia, Sall.: tribuere alqd culpae alcis, Cornif. rhet., Caes. u.a. – vacare culpā, omni culpā (v. Pers.), Cic.: vacare culpā in alqa re (v. Pers.), Cic.: versari in simili culpa (v. Pers.), Cic.: vertere culpam alcis rei in gloriam alqā re, Plin. ep.: vitare culpam, Hor. – im Plur., ut hoc iam ante confirmem, in hoc uno genere omnes inesse culpas istius maximas avaritiae, maiestatis, dementiae, libidinis, crudelitatis, Cic. Verr., 5, 42: seraque fata, quae manent culpas etiam sub Orco, Hor. carm. 3, 22, 29: u. so Plur. noch Hor. carm. 4, 4, 36; 4, 15, 11. Vitr. 3, 1, 4. Apul. de dogm. Plat. 2, 27. Arnob.
    ————
    1, 27 u.a. Auson. lud. sept. sap. praef. 14 u.a. – b) insbes.: α) die Schuld der Unkeuschheit, der Fall, culpa inter viros ac feminas vulgata, Tac.: celare culpam falsa sub imagine, Ov. – β) die Schuld der Nachlässigkeit, die Nachlässigkeit, die man verschuldet, si neque maiorem feci ratione malā rem, nec sum facturus vitio culpāve (durch Verschwendung oder N.) minorem, Hor. sat. 2, 6, 6 sq.: u. so Gaius dig. 17, 2, 72. Ulp. dig. 42, 5, 8. § 3. – 2) meton., die Schuld = der schuldige Gegenstand, continuo culpam (die Ursache der Seuche, das kranke Schaf) ferro compesce, Verg. georg. 3, 468. – II) übtr., das Gebrechen einer Sache (Ggstz. laus, Vollkommenheit), operum et laudes et culpae, Vitr. 3, 1, 4.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > culpa

  • 9 urina

    ūrīna, ae, f. (zu altind. var(i), Wasser), der Harn, Urin, I) eig.: fistula od. iter urinae, Harnröhre, Cels.: urinam reddere, sein Wasser lassen, harnen, Cels.: so auch urinam facere, Colum.: urinam citare, tardare, Cels.: urinam emoliri manu, Cels.: calculis per urinam eiectis, Suet.: cum illum urinae difficultas torqueret, Sen.: ut in urina, ut in unguibus naturae contagio valet, Cic.: alqm urinā respergere, Val. Max.: urinā contaminare, Suet.: urinam humanam vel etiam suam bibere, Augustin.: in urina crus attollere (v. männl. Hunde), in urina sedere (v. weibl.), Plin. – Plur., urinas ciere, Plin. 21, 138: u. so Plur. auch Plin. 21, 139 u. 28, 244. Veget. mul. 5, 14, 19. – II) übtr., der Samen, urina genitalis, Plin. 8, 168: urina concepta, Iuven. 11, 170.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > urina

  • 10 contāminō

        contāminō āvī, ātus, āre    [contamen, collat. form of contagio], to bring into contact, mingle, blend, unite: Graecas (fabulas), T.—To corrupt, defile: spiritum.—Fig., to corrupt, defile, pollute, stain, spoil, taint: gaudium aegritudine, T.: se vitiis: sanguinem suum lege (Canuleiā), L.: veritatem mendacio: sese maleficio: se praedā, L.: contaminati facinore, Cs.: tot parricidiis: iudicia.
    * * *
    contaminare, contaminavi, contaminatus V TRANS
    corrupt, defile (w/filth/intercourse), stain, befoul spoil; ruin, dishonor; debase w/mixture of inferior material; contaminate, infect; pollute (morally)

    Latin-English dictionary > contāminō

  • 11 contaminata

    con-tāmĭno, āvi, ātum, 1, v. a. [from stem tag, tango].
    I.
    Orig., to bring into contact, touch.
    A.
    In gen. (very rare):

    manus quibus contaminatur,

    Tert. Apol. 17; cf.: contaminare, contingere, Gloss. ap. Mai, Auct. Class. VI. p. 518 a.—
    B.
    To bring into union, to mingle, blend together, unite. So twice in Ter. of the blending of parts of different comedies into one whole:

    multas Graecas fabulas,

    Ter. Heaut. prol. 17; id. And. prol. 16; cf. upon this Grauert, Analekten. p. 116 sq.—
    II.
    To deteriorate by mingling, corrupt, contaminate, defile, stain, pollute (something by something; very freq., esp. in the trop. signif., and in Cic.; not in Quint.).
    A.
    Lit.:

    deam Syriam urinā,

    Suet. Ner. 56:

    lacus (connected with spurcare aquas),

    Dig. 47, 11, 1:

    spiritum,

    Cic. Pis. 9, 20.—Of unnatural vice:

    ingenuos,

    Petr. 108, 3.—
    B.
    Trop.:

    gaudium aegritudine aliquā,

    to mar, efface, Ter. Eun. 3, 5, 4:

    se humanis vitiis (joined with se inquinare domesticis vitiis atque flagitiis),

    Cic. Tusc. 1, 30, 72:

    sanguinem suum lege (Canuleia),

    Liv. 4, 1, 2:

    gentes, i. e. by adoption into a plebeian family,

    Cic. Dom. 13, 35:

    ordines neglegentiā,

    Suet. Vesp. 9:

    veritatem aliquo mendacio,

    Cic. Sull. 16, 45:

    mentem omni scelere,

    Liv. 40, 13, 4; cf.:

    aliquem scelere,

    Tac. A. 1, 35; and:

    se sanguine,

    Cic. Cat. 1, 12, 29:

    sese maleficio,

    id. Rosc. Am. 40, 116:

    se ipsos ac domos suas nefanda praeda,

    Liv. 29, 18, 8 al. —In part. perf.:

    contaminati facinore,

    Caes. B. G. 7, 43; so,

    tot parricidiis,

    Cic. Phil. 12, 7, 15:

    multis flagitiis,

    id. Clu. 35, 97:

    omnibus probris,

    Suet. Aug. 65; id. Vit. 4:

    judicia vitio paucorum (joined with corrupta),

    Cic. Div. in Caecil. 21, 70:

    verbum assiduo usu,

    Gell. 2, 6, 25.—Hence, contāmĭnā-tus, a, um, P. a., stained with guilt, polluted, contaminated, impure, vile, defiled:

    se ut consceleratos contaminatosque ab ludis abactos esse,

    Liv. 2, 37, 9; cf.:

    pars civitatis, velut contaminata,

    id. 4, 4, 6:

    superstitio,

    Cic. Clu. 68, 194 al. —So several times of incontinence, * Hor. C. 1, 37, 9:

    flos aetatis,

    Suet. Caes. 49:

    paene omnibus membris,

    id. Ner. 29.— Sup.: homo sceleribus [p. 445] flagitiisque contaminatissimus, Cic. Prov. Cons. 6, 14; id. Dom. 9, 23.—Subst.
    1.
    contāmĭnāti, ōrum, m., abandoned youths, Tac. A. 15, 37.—
    2.
    contāmĭ-nāta, ōrum, n., adulterated things:

    ut anteponantur... integra contaminatis,

    Cic. Top. 18, 69.— Comp. and adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > contaminata

  • 12 contaminati

    con-tāmĭno, āvi, ātum, 1, v. a. [from stem tag, tango].
    I.
    Orig., to bring into contact, touch.
    A.
    In gen. (very rare):

    manus quibus contaminatur,

    Tert. Apol. 17; cf.: contaminare, contingere, Gloss. ap. Mai, Auct. Class. VI. p. 518 a.—
    B.
    To bring into union, to mingle, blend together, unite. So twice in Ter. of the blending of parts of different comedies into one whole:

    multas Graecas fabulas,

    Ter. Heaut. prol. 17; id. And. prol. 16; cf. upon this Grauert, Analekten. p. 116 sq.—
    II.
    To deteriorate by mingling, corrupt, contaminate, defile, stain, pollute (something by something; very freq., esp. in the trop. signif., and in Cic.; not in Quint.).
    A.
    Lit.:

    deam Syriam urinā,

    Suet. Ner. 56:

    lacus (connected with spurcare aquas),

    Dig. 47, 11, 1:

    spiritum,

    Cic. Pis. 9, 20.—Of unnatural vice:

    ingenuos,

    Petr. 108, 3.—
    B.
    Trop.:

    gaudium aegritudine aliquā,

    to mar, efface, Ter. Eun. 3, 5, 4:

    se humanis vitiis (joined with se inquinare domesticis vitiis atque flagitiis),

    Cic. Tusc. 1, 30, 72:

    sanguinem suum lege (Canuleia),

    Liv. 4, 1, 2:

    gentes, i. e. by adoption into a plebeian family,

    Cic. Dom. 13, 35:

    ordines neglegentiā,

    Suet. Vesp. 9:

    veritatem aliquo mendacio,

    Cic. Sull. 16, 45:

    mentem omni scelere,

    Liv. 40, 13, 4; cf.:

    aliquem scelere,

    Tac. A. 1, 35; and:

    se sanguine,

    Cic. Cat. 1, 12, 29:

    sese maleficio,

    id. Rosc. Am. 40, 116:

    se ipsos ac domos suas nefanda praeda,

    Liv. 29, 18, 8 al. —In part. perf.:

    contaminati facinore,

    Caes. B. G. 7, 43; so,

    tot parricidiis,

    Cic. Phil. 12, 7, 15:

    multis flagitiis,

    id. Clu. 35, 97:

    omnibus probris,

    Suet. Aug. 65; id. Vit. 4:

    judicia vitio paucorum (joined with corrupta),

    Cic. Div. in Caecil. 21, 70:

    verbum assiduo usu,

    Gell. 2, 6, 25.—Hence, contāmĭnā-tus, a, um, P. a., stained with guilt, polluted, contaminated, impure, vile, defiled:

    se ut consceleratos contaminatosque ab ludis abactos esse,

    Liv. 2, 37, 9; cf.:

    pars civitatis, velut contaminata,

    id. 4, 4, 6:

    superstitio,

    Cic. Clu. 68, 194 al. —So several times of incontinence, * Hor. C. 1, 37, 9:

    flos aetatis,

    Suet. Caes. 49:

    paene omnibus membris,

    id. Ner. 29.— Sup.: homo sceleribus [p. 445] flagitiisque contaminatissimus, Cic. Prov. Cons. 6, 14; id. Dom. 9, 23.—Subst.
    1.
    contāmĭnāti, ōrum, m., abandoned youths, Tac. A. 15, 37.—
    2.
    contāmĭ-nāta, ōrum, n., adulterated things:

    ut anteponantur... integra contaminatis,

    Cic. Top. 18, 69.— Comp. and adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > contaminati

  • 13 contamino

    con-tāmĭno, āvi, ātum, 1, v. a. [from stem tag, tango].
    I.
    Orig., to bring into contact, touch.
    A.
    In gen. (very rare):

    manus quibus contaminatur,

    Tert. Apol. 17; cf.: contaminare, contingere, Gloss. ap. Mai, Auct. Class. VI. p. 518 a.—
    B.
    To bring into union, to mingle, blend together, unite. So twice in Ter. of the blending of parts of different comedies into one whole:

    multas Graecas fabulas,

    Ter. Heaut. prol. 17; id. And. prol. 16; cf. upon this Grauert, Analekten. p. 116 sq.—
    II.
    To deteriorate by mingling, corrupt, contaminate, defile, stain, pollute (something by something; very freq., esp. in the trop. signif., and in Cic.; not in Quint.).
    A.
    Lit.:

    deam Syriam urinā,

    Suet. Ner. 56:

    lacus (connected with spurcare aquas),

    Dig. 47, 11, 1:

    spiritum,

    Cic. Pis. 9, 20.—Of unnatural vice:

    ingenuos,

    Petr. 108, 3.—
    B.
    Trop.:

    gaudium aegritudine aliquā,

    to mar, efface, Ter. Eun. 3, 5, 4:

    se humanis vitiis (joined with se inquinare domesticis vitiis atque flagitiis),

    Cic. Tusc. 1, 30, 72:

    sanguinem suum lege (Canuleia),

    Liv. 4, 1, 2:

    gentes, i. e. by adoption into a plebeian family,

    Cic. Dom. 13, 35:

    ordines neglegentiā,

    Suet. Vesp. 9:

    veritatem aliquo mendacio,

    Cic. Sull. 16, 45:

    mentem omni scelere,

    Liv. 40, 13, 4; cf.:

    aliquem scelere,

    Tac. A. 1, 35; and:

    se sanguine,

    Cic. Cat. 1, 12, 29:

    sese maleficio,

    id. Rosc. Am. 40, 116:

    se ipsos ac domos suas nefanda praeda,

    Liv. 29, 18, 8 al. —In part. perf.:

    contaminati facinore,

    Caes. B. G. 7, 43; so,

    tot parricidiis,

    Cic. Phil. 12, 7, 15:

    multis flagitiis,

    id. Clu. 35, 97:

    omnibus probris,

    Suet. Aug. 65; id. Vit. 4:

    judicia vitio paucorum (joined with corrupta),

    Cic. Div. in Caecil. 21, 70:

    verbum assiduo usu,

    Gell. 2, 6, 25.—Hence, contāmĭnā-tus, a, um, P. a., stained with guilt, polluted, contaminated, impure, vile, defiled:

    se ut consceleratos contaminatosque ab ludis abactos esse,

    Liv. 2, 37, 9; cf.:

    pars civitatis, velut contaminata,

    id. 4, 4, 6:

    superstitio,

    Cic. Clu. 68, 194 al. —So several times of incontinence, * Hor. C. 1, 37, 9:

    flos aetatis,

    Suet. Caes. 49:

    paene omnibus membris,

    id. Ner. 29.— Sup.: homo sceleribus [p. 445] flagitiisque contaminatissimus, Cic. Prov. Cons. 6, 14; id. Dom. 9, 23.—Subst.
    1.
    contāmĭnāti, ōrum, m., abandoned youths, Tac. A. 15, 37.—
    2.
    contāmĭ-nāta, ōrum, n., adulterated things:

    ut anteponantur... integra contaminatis,

    Cic. Top. 18, 69.— Comp. and adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > contamino

  • 14 contingo

    1.
    con-tingo, tĭgi, tactum, 3, v. a. and n. [tango], to touch on all sides. to touch, take hold of, seize (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    facile cibum terrestrem rostris,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    funem manu,

    Verg. A. 2, 239; cf. Ov. M. 2, 151:

    munera Cerealia dextrā,

    id. ib. 11, 122:

    undas pede,

    id. ib. 2, 457:

    focos ore tremente,

    id. Tr. 1, 3, 44:

    terram osculo,

    Liv. 1, 56, 12:

    ora nati sacro medicamine,

    Ov. M. 2, 123; cf. id. ib. 14, 607:

    montes suo igni (sol),

    Lucr. 4, 407; cf. Cat. 64, 408, and Suet. Ner. 6:

    cibos sale modico,

    to sprinkle, Cels. 2, 24: sidera comā ( poet. designation for a very great height), Ov. F. 3, 34; cf.:

    nubes aërio vertice (Taurus),

    Tib. 1, 7, 15: summa sidera plantis, to reach the stars (a poet. designation of great prosperity), Prop. 1, 8, 43:

    mitem taurum,

    Ov. M. 2, 860; cf. id. ib. 8, 423:

    glebam,

    id. ib. 11, 111:

    paene terram (luna),

    Cic. Div. 2, 43, 91:

    caules (vitis),

    id. N. D. 2, 47, 120:

    dextras consulum (as a friendly greeting or congratulation),

    Liv. 28, 9, 6; so,

    manum,

    Vell. 2, 104, 5; 2, 107, 4.—
    B.
    With partic. access. ideas.
    1.
    To eat, partake of, taste ( poet.):

    neque illinc Audeat esuriens dominus contingere granum,

    Hor. S. 2, 3, 113:

    cibos ore,

    Ov. M. 5, 531:

    aquas,

    id. ib. 15, 281:

    fontem,

    id. ib. 3, 409.—
    2.
    To touch impurely (very rare):

    corpus corpore,

    Plaut. Am. 2, 2, 204.—
    3.
    To touch, i. e. to be near, neighboring, or contiguous, to border upon, to reach, extend to; with acc., dat., or inter se; with acc.:

    Helvi, qui fines Arvernorum contingunt,

    Caes. B. G. 7, 7 fin.:

    turri adactā et contingente vallum,

    id. ib. 5, 43; cf.:

    in saltu Vescino Falernum contingente agrum,

    Liv. 10, 21, 8:

    praesidium coloniarum Illyricum contingentium,

    Suet. Aug. 25. —With dat.:

    ut radices montis ex utrāque parte ripae fluminis contingant,

    Caes. B. G. 1, 38.—With inter se:

    ut (milites) contingant inter se atque omnem munitionem expleant,

    Caes. B. C. 1, 21; cf. id. B. G. 7, 23.—
    4.
    With the idea of motion, to reach something by moving, to attain to, reach, come to, arrive at, meet with, etc. (mostly poet.); with acc.:

    optatam metam cursu,

    Hor. A. P. 412:

    Ephyren pennis,

    Ov. M. 7, 392:

    Italiam,

    Verg. A. 5, 18:

    fines Illyricos,

    Ov. M. 4, 568:

    Creten,

    id. ib. 8, 100:

    Cadmeïda arcem,

    id. ib. 6, 217:

    rapidas Phasidos undas,

    id. ib. 7, 6:

    auras,

    to come into the air, id. ib. 15, 416 al.:

    avem ferro,

    to hit, Verg. A. 5, 509; cf. Ov M. 8, 351: ullum mortalem (vox mea), id. id. 2, 578; cf.

    thus aures,

    id. ib. 1, 211; and aures fando, with the acc. and inf., id. ib. 15, 497: aevi florem, to come to or reach the flower of age, Lucr. 1, 565.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to touch, to seize upon, affect (rare). multitudo agrestium, quos in aliquā suā fortunā publica quoque contingebat cura, Liv. 22, 10, 8:

    contactus nullis ante cupidinibus,

    Prop. 1, 1, 2:

    quam me manifesta libido contigit!

    Ov. M. 9, 484: animum curā. Val. Fl. 7, 173; cf.:

    aliquem (curā), contacti simili sorte,

    Ov. Tr. 3, 4, 78. —Far more freq.,
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 2.) To touch with pollution, to pollute, stain, defile, etc.; so generally in part. perf. (as a verb. finit. the kindr. contamino was in use):

    (Gallos) contactos eo scelere velut injectā rabie ad arma ituros,

    Liv. 21, 48, 3; so,

    contacta civitas rabie duorum juvenum,

    id. 4, 9, 10:

    omnes eā violatione templi,

    id. 29, 8, 11 (for which id. 29, 18, 8:

    nefandà praedā se ipsos ac domos contaminare suas): plebs regiā praedā,

    id. 2, 5, 2; cf. id. 4, 15, 8:

    equi candidi et nullo mortali opere contacti,

    Tac. G. 10: dies (sc. Alliensis) religione, [p. 450] Liv. 6, 28, 6:

    pectora vitiis,

    Tac. Or. 12.—Once absol.:

    contactus ensis,

    Sen. Hippol. 714.—
    2.
    (Acc. to I. B. 3.) With aliquem aliquā re or only aliquem, to be connected with or related to, to concern:

    ut quisque tam foede interemptos aut propinquitate aut amicitiā contingebat,

    Liv. 25, 8, 2:

    aliquem sanguine ac genere,

    id. 45, 7, 3; 24, 22, 14:

    aliquem artissimo gradu,

    Suet. Aug. 4:

    domum Caesarum nullo gradu,

    id. Galb. 2; cf. absol.:

    deos (i. e. Maecenatem et Augustum) quoniam propius contingis,

    have more ready access to the great, Hor. S. 2, 6, 52:

    Sabinum modico usu,

    to have little intercourse with, Tac. A. 4, 68:

    multis in Italiā contactis gentibus Punici belli societate,

    Liv. 31, 8, 11; cf.:

    si crĭmine contingantur,

    have part in, Dig. 11, 4, 1:

    haec consultatio Romanos nihil contingit,

    concerns not, Liv. 34, 22, 12; cf.:

    quae (causa) nihil eo facto contingitur,

    id. 40, 14, 9.—
    3.
    (Acc. to I. B. 4.) To attain to, reach, arrive at something, to come to (very rare):

    quam regionem cum superavit animus naturamque sui similem contigit et agnovit,

    Cic. Tusc. 1, 19, 43.—
    b.
    With and without dat. of person; of occurrences, to happen to one, to befall, fall to one's lot, to succeed in, obtain a thing; and absol., to happen, fall to, turn out, come to pass (so most freq. in all perr. and species of composition; in gen., of favorable, but sometimes of indifferent, or even adverse occurrences).
    (α).
    With dat.:

    cui tam subito tot contigerint commoda,

    Ter. Eun. 5, 8, 3:

    haec tot propter me gaudia illi contigisse laetor,

    id. Hec. 5, 3, 35:

    quod isti (Crasso) contigit uni,

    Cic. de Or. 2, 56, 228; 1, 35, 164; id. Off. 1, 43, 153; id. Fam. 5, 21, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1; Caes. B. G. 1, 43; Quint. 10, 1, 115; 12, 11, 29; Suet. Caes. 35; id. Calig. 3, 10 et saep.; Ov. M. 3, 321; 11, 268; 15, 443; Hor. Ep. 1, 2, 46; 1, 4, 10; 1, 17, 9 et saep.:

    cum tanto plura bene dicendi exempla supersint quam illis contigerunt,

    Quint. 10, 2, 28: quam mihi maxime hic hodie contigerit malum, Enn. ap. Non. p. 268, 12:

    quod (sc. servitus) potentibus populis saepe contigit,

    Cic. Tusc. 5, 6, 15; id. Cat. 1, 7, 16:

    cum miseri animi essent, quod plerisque contingeret,

    id. N. D. 1, 11, 27; id. Phil. 14, 8, 24; id. Fam. 5, 16, 5; id. Sen. 19, 71; id. Off. 2, 14, 50; 2, 19, 65; id. Fam. 11, 16, 2 al.: quoties ipsi testatori aliquid contingit, a misfortune befalls, etc., Dig. 28, 3, 6:

    si quid ei humanitus contigerit,

    ib. 34, 4, 30 fin. (cf. ib. § 2: sive in viā aliquid mihi humanitus acciderit, and v. 2. accido, II. B.).— Impers. with inf.:

    non cuivis homini contingit adire Corinthum,

    Hor. Ep. 1, 17, 36:

    mihi Romae nutriri atque doceri,

    id. ib. 2, 2, 41:

    mihi recusare principatum,

    Vell. 2, 124, 2:

    mihi cognoscere (eos),

    Quint. 12, 11, 3; 1, 1, 11; 5, 7, 25; 6, 1, 4 al.—And, at the same time, a dat. of the predicate (post-class. and rare):

    quo tempore mihi fratrique meo destinari praetoribus contigit,

    Vell. 2, 124, 4:

    maximo tibi et civi et duci evadere contigit,

    Val. Max. 5, 4, ext. 2 (in Ov. M. 11, 220, the better read. is nepotem); cf. Haase in Reisig. Lect. p. 794 sq.—With ut:

    volo hoc oratori contingat, ut, etc.,

    Cic. Brut. 84, 290; id. Off. 1, 1, 3; id. Phil. 5, 18, 49; Quint. 11, 2, 51 al. —
    (β).
    With acc. (very rare):

    sors Tyrrhenum contigit,

    fell upon Tyrrhenus, Vell. 1, 1 fin.:

    Italiam palma frugum,

    Plin. 18, 11, 29, § 109.—
    (γ).
    Absol. (very freq.):

    hanc mi expetivi, contigit,

    Ter. And. 4, 2, 13:

    magis adeo id facilitate quam aliā ullā culpā meā contigit,

    Cic. de Or. 2, 4, 15:

    quod si nulla contingit excusatio,

    Quint. 11, 1, 81:

    ubi quid melius contingit et unctius,

    Hor. Ep. 1, 15, 44 et saep.—With abl.:

    quia memoria atque actio naturā non arte contingant,

    Quint. 3, 3, 4; so id. 1, 1, 33; 2, 2, 11 al.—With ex:

    gratia, quae continget ex sermone puro atque dilucido,

    Quint. 11, 1, 53; so id. 8, 3, 70:

    ex eādem brassicā contingunt aestivi autumnalesque cauliculi,

    arise, spring, Plin. 19, 8, 41, § 138 al.:

    nihil horum nisi in complexu loquendi serieque contingit,

    Quint. 1, 5, 3.—With inf.:

    fingere cinctutis non exaudita Cethegis Continget,

    Hor. A. P. 51; Quint. 1, 1, 11; 5, 7, 25:

    concitare invidiam, etc.... liberius in peroratione contingit,

    id. 6, 1, 14.—With ut:

    quod nunquam opinatus fui... id contigit, ut salvi poteremur domi,

    Plaut. Am. 1, 1, 32; so Quint. 4, 1, 7; 9, 3, 72; 11, 2, 39.
    2.
    con-tingo ( - tinguo), ĕre, v. a., to wet, moisten (perh. only in Lucr. and Verg.).
    I.
    Lit.:

    oras, pocula circum mellis liquore,

    Lucr. 1, 938:

    semina rerum colore,

    id. 2, 755:

    lac parco sale,

    to sprinkle, Verg. G. 3, 403:

    tonsum corpus amurcā,

    id. ib. 3, 448. —
    II.
    Trop.:

    musaeo contingens cuncta lepore,

    Lucr. 1, 934 and 947; 4, 9 and 22.

    Lewis & Short latin dictionary > contingo

  • 15 continguo

    1.
    con-tingo, tĭgi, tactum, 3, v. a. and n. [tango], to touch on all sides. to touch, take hold of, seize (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    facile cibum terrestrem rostris,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    funem manu,

    Verg. A. 2, 239; cf. Ov. M. 2, 151:

    munera Cerealia dextrā,

    id. ib. 11, 122:

    undas pede,

    id. ib. 2, 457:

    focos ore tremente,

    id. Tr. 1, 3, 44:

    terram osculo,

    Liv. 1, 56, 12:

    ora nati sacro medicamine,

    Ov. M. 2, 123; cf. id. ib. 14, 607:

    montes suo igni (sol),

    Lucr. 4, 407; cf. Cat. 64, 408, and Suet. Ner. 6:

    cibos sale modico,

    to sprinkle, Cels. 2, 24: sidera comā ( poet. designation for a very great height), Ov. F. 3, 34; cf.:

    nubes aërio vertice (Taurus),

    Tib. 1, 7, 15: summa sidera plantis, to reach the stars (a poet. designation of great prosperity), Prop. 1, 8, 43:

    mitem taurum,

    Ov. M. 2, 860; cf. id. ib. 8, 423:

    glebam,

    id. ib. 11, 111:

    paene terram (luna),

    Cic. Div. 2, 43, 91:

    caules (vitis),

    id. N. D. 2, 47, 120:

    dextras consulum (as a friendly greeting or congratulation),

    Liv. 28, 9, 6; so,

    manum,

    Vell. 2, 104, 5; 2, 107, 4.—
    B.
    With partic. access. ideas.
    1.
    To eat, partake of, taste ( poet.):

    neque illinc Audeat esuriens dominus contingere granum,

    Hor. S. 2, 3, 113:

    cibos ore,

    Ov. M. 5, 531:

    aquas,

    id. ib. 15, 281:

    fontem,

    id. ib. 3, 409.—
    2.
    To touch impurely (very rare):

    corpus corpore,

    Plaut. Am. 2, 2, 204.—
    3.
    To touch, i. e. to be near, neighboring, or contiguous, to border upon, to reach, extend to; with acc., dat., or inter se; with acc.:

    Helvi, qui fines Arvernorum contingunt,

    Caes. B. G. 7, 7 fin.:

    turri adactā et contingente vallum,

    id. ib. 5, 43; cf.:

    in saltu Vescino Falernum contingente agrum,

    Liv. 10, 21, 8:

    praesidium coloniarum Illyricum contingentium,

    Suet. Aug. 25. —With dat.:

    ut radices montis ex utrāque parte ripae fluminis contingant,

    Caes. B. G. 1, 38.—With inter se:

    ut (milites) contingant inter se atque omnem munitionem expleant,

    Caes. B. C. 1, 21; cf. id. B. G. 7, 23.—
    4.
    With the idea of motion, to reach something by moving, to attain to, reach, come to, arrive at, meet with, etc. (mostly poet.); with acc.:

    optatam metam cursu,

    Hor. A. P. 412:

    Ephyren pennis,

    Ov. M. 7, 392:

    Italiam,

    Verg. A. 5, 18:

    fines Illyricos,

    Ov. M. 4, 568:

    Creten,

    id. ib. 8, 100:

    Cadmeïda arcem,

    id. ib. 6, 217:

    rapidas Phasidos undas,

    id. ib. 7, 6:

    auras,

    to come into the air, id. ib. 15, 416 al.:

    avem ferro,

    to hit, Verg. A. 5, 509; cf. Ov M. 8, 351: ullum mortalem (vox mea), id. id. 2, 578; cf.

    thus aures,

    id. ib. 1, 211; and aures fando, with the acc. and inf., id. ib. 15, 497: aevi florem, to come to or reach the flower of age, Lucr. 1, 565.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to touch, to seize upon, affect (rare). multitudo agrestium, quos in aliquā suā fortunā publica quoque contingebat cura, Liv. 22, 10, 8:

    contactus nullis ante cupidinibus,

    Prop. 1, 1, 2:

    quam me manifesta libido contigit!

    Ov. M. 9, 484: animum curā. Val. Fl. 7, 173; cf.:

    aliquem (curā), contacti simili sorte,

    Ov. Tr. 3, 4, 78. —Far more freq.,
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 2.) To touch with pollution, to pollute, stain, defile, etc.; so generally in part. perf. (as a verb. finit. the kindr. contamino was in use):

    (Gallos) contactos eo scelere velut injectā rabie ad arma ituros,

    Liv. 21, 48, 3; so,

    contacta civitas rabie duorum juvenum,

    id. 4, 9, 10:

    omnes eā violatione templi,

    id. 29, 8, 11 (for which id. 29, 18, 8:

    nefandà praedā se ipsos ac domos contaminare suas): plebs regiā praedā,

    id. 2, 5, 2; cf. id. 4, 15, 8:

    equi candidi et nullo mortali opere contacti,

    Tac. G. 10: dies (sc. Alliensis) religione, [p. 450] Liv. 6, 28, 6:

    pectora vitiis,

    Tac. Or. 12.—Once absol.:

    contactus ensis,

    Sen. Hippol. 714.—
    2.
    (Acc. to I. B. 3.) With aliquem aliquā re or only aliquem, to be connected with or related to, to concern:

    ut quisque tam foede interemptos aut propinquitate aut amicitiā contingebat,

    Liv. 25, 8, 2:

    aliquem sanguine ac genere,

    id. 45, 7, 3; 24, 22, 14:

    aliquem artissimo gradu,

    Suet. Aug. 4:

    domum Caesarum nullo gradu,

    id. Galb. 2; cf. absol.:

    deos (i. e. Maecenatem et Augustum) quoniam propius contingis,

    have more ready access to the great, Hor. S. 2, 6, 52:

    Sabinum modico usu,

    to have little intercourse with, Tac. A. 4, 68:

    multis in Italiā contactis gentibus Punici belli societate,

    Liv. 31, 8, 11; cf.:

    si crĭmine contingantur,

    have part in, Dig. 11, 4, 1:

    haec consultatio Romanos nihil contingit,

    concerns not, Liv. 34, 22, 12; cf.:

    quae (causa) nihil eo facto contingitur,

    id. 40, 14, 9.—
    3.
    (Acc. to I. B. 4.) To attain to, reach, arrive at something, to come to (very rare):

    quam regionem cum superavit animus naturamque sui similem contigit et agnovit,

    Cic. Tusc. 1, 19, 43.—
    b.
    With and without dat. of person; of occurrences, to happen to one, to befall, fall to one's lot, to succeed in, obtain a thing; and absol., to happen, fall to, turn out, come to pass (so most freq. in all perr. and species of composition; in gen., of favorable, but sometimes of indifferent, or even adverse occurrences).
    (α).
    With dat.:

    cui tam subito tot contigerint commoda,

    Ter. Eun. 5, 8, 3:

    haec tot propter me gaudia illi contigisse laetor,

    id. Hec. 5, 3, 35:

    quod isti (Crasso) contigit uni,

    Cic. de Or. 2, 56, 228; 1, 35, 164; id. Off. 1, 43, 153; id. Fam. 5, 21, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1; Caes. B. G. 1, 43; Quint. 10, 1, 115; 12, 11, 29; Suet. Caes. 35; id. Calig. 3, 10 et saep.; Ov. M. 3, 321; 11, 268; 15, 443; Hor. Ep. 1, 2, 46; 1, 4, 10; 1, 17, 9 et saep.:

    cum tanto plura bene dicendi exempla supersint quam illis contigerunt,

    Quint. 10, 2, 28: quam mihi maxime hic hodie contigerit malum, Enn. ap. Non. p. 268, 12:

    quod (sc. servitus) potentibus populis saepe contigit,

    Cic. Tusc. 5, 6, 15; id. Cat. 1, 7, 16:

    cum miseri animi essent, quod plerisque contingeret,

    id. N. D. 1, 11, 27; id. Phil. 14, 8, 24; id. Fam. 5, 16, 5; id. Sen. 19, 71; id. Off. 2, 14, 50; 2, 19, 65; id. Fam. 11, 16, 2 al.: quoties ipsi testatori aliquid contingit, a misfortune befalls, etc., Dig. 28, 3, 6:

    si quid ei humanitus contigerit,

    ib. 34, 4, 30 fin. (cf. ib. § 2: sive in viā aliquid mihi humanitus acciderit, and v. 2. accido, II. B.).— Impers. with inf.:

    non cuivis homini contingit adire Corinthum,

    Hor. Ep. 1, 17, 36:

    mihi Romae nutriri atque doceri,

    id. ib. 2, 2, 41:

    mihi recusare principatum,

    Vell. 2, 124, 2:

    mihi cognoscere (eos),

    Quint. 12, 11, 3; 1, 1, 11; 5, 7, 25; 6, 1, 4 al.—And, at the same time, a dat. of the predicate (post-class. and rare):

    quo tempore mihi fratrique meo destinari praetoribus contigit,

    Vell. 2, 124, 4:

    maximo tibi et civi et duci evadere contigit,

    Val. Max. 5, 4, ext. 2 (in Ov. M. 11, 220, the better read. is nepotem); cf. Haase in Reisig. Lect. p. 794 sq.—With ut:

    volo hoc oratori contingat, ut, etc.,

    Cic. Brut. 84, 290; id. Off. 1, 1, 3; id. Phil. 5, 18, 49; Quint. 11, 2, 51 al. —
    (β).
    With acc. (very rare):

    sors Tyrrhenum contigit,

    fell upon Tyrrhenus, Vell. 1, 1 fin.:

    Italiam palma frugum,

    Plin. 18, 11, 29, § 109.—
    (γ).
    Absol. (very freq.):

    hanc mi expetivi, contigit,

    Ter. And. 4, 2, 13:

    magis adeo id facilitate quam aliā ullā culpā meā contigit,

    Cic. de Or. 2, 4, 15:

    quod si nulla contingit excusatio,

    Quint. 11, 1, 81:

    ubi quid melius contingit et unctius,

    Hor. Ep. 1, 15, 44 et saep.—With abl.:

    quia memoria atque actio naturā non arte contingant,

    Quint. 3, 3, 4; so id. 1, 1, 33; 2, 2, 11 al.—With ex:

    gratia, quae continget ex sermone puro atque dilucido,

    Quint. 11, 1, 53; so id. 8, 3, 70:

    ex eādem brassicā contingunt aestivi autumnalesque cauliculi,

    arise, spring, Plin. 19, 8, 41, § 138 al.:

    nihil horum nisi in complexu loquendi serieque contingit,

    Quint. 1, 5, 3.—With inf.:

    fingere cinctutis non exaudita Cethegis Continget,

    Hor. A. P. 51; Quint. 1, 1, 11; 5, 7, 25:

    concitare invidiam, etc.... liberius in peroratione contingit,

    id. 6, 1, 14.—With ut:

    quod nunquam opinatus fui... id contigit, ut salvi poteremur domi,

    Plaut. Am. 1, 1, 32; so Quint. 4, 1, 7; 9, 3, 72; 11, 2, 39.
    2.
    con-tingo ( - tinguo), ĕre, v. a., to wet, moisten (perh. only in Lucr. and Verg.).
    I.
    Lit.:

    oras, pocula circum mellis liquore,

    Lucr. 1, 938:

    semina rerum colore,

    id. 2, 755:

    lac parco sale,

    to sprinkle, Verg. G. 3, 403:

    tonsum corpus amurcā,

    id. ib. 3, 448. —
    II.
    Trop.:

    musaeo contingens cuncta lepore,

    Lucr. 1, 934 and 947; 4, 9 and 22.

    Lewis & Short latin dictionary > continguo

  • 16 taminare

    tāmĭnāre violare:

    hinc contaminare dictum,

    Fest. p. 363 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > taminare

  • 17 temero

    tĕmĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [id.; prop. to treat rashly; hence, pregn.], to violate, profane, defile, dishonor, disgrace, desecrate, pollute:

    temerare violare sacra et contaminare, dictum videlicet a temeritate,

    Fest. p. 365 Müll, (mostly poet.; sometimes in post-Aug. prose;

    syn., scelero, polluo): sacra deae,

    Tib. 3, 5, 7:

    hospitii sacra,

    Ov. H. 17, 3:

    Cereale nemus securi,

    id. M. 8, 741: templa Minervae, Verg. A. 6, 840:

    arae, foci, deum delubra, sepulcra majorum temerata ac violata,

    Liv. 26, 13, 13;

    delubra oculis profanis,

    Claud. B. G. 102;

    sacra deo vasa,

    Sulp. Sev. Chron. 2, 6, 5;

    sacraria probro,

    Ov. M. 10, 695:

    patrium cubile,

    id. ib. 2, 592; 15, 501; cf.:

    thalamos pudicos,

    id. Am. 1, 8, 19:

    eandem Juliam in matrimonio Agrippae,

    Tac. A. 1, 53; id. H. 3, 80:

    Venerem maritam,

    Ov. H. 15 (16), 283; cf.:

    temerata Auge,

    id. ib. 9, 49:

    vi aliam,

    App. M. 1, p. 106, 9:

    conjugale praeceptum,

    id. ib. 5, p. 162, 19:

    fluvios venenis, Ov M. 7, 535: dapibus nefandis Corpora,

    id. ib. 15, 75:

    aures incestis vocibus,

    id. Tr. 2, 503:

    nubila volatu (Perseus),

    Stat. Th. 3, 463; cf.

    Alpes (Hannibal),

    Sil. 15, 532:

    litus,

    Luc. 3, 194: castra infausta temerataque, dishonored by the crime of mutiny, Tac. A. 1, 30:

    trux puer et nullo temeratus pectora motu,

    Stat. Achill. 1, 302;

    temerata est nostra voluntas,

    Ov. M. 9, 627:

    puram fidem,

    id. P. 4, 10, 82.

    Lewis & Short latin dictionary > temero

См. также в других словарях:

  • contaminare — CONTAMINÁRE, contaminări, s.f. Acţiunea de a (se) contamina şi rezultatul ei. – v. contamina. Trimis de IoanSoleriu, 15.06.2004. Sursa: DEX 98  CONTAMINÁRE s. v. molipsire. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  contamináre s. f., g. d …   Dicționar Român

  • contaminare — [dal lat. contaminare, affine a tangĕre toccare ] (io contàmino, ecc.). ■ v. tr. 1. a. [produrre contaminazione ad ambienti o persone] ▶◀ inquinare. ‖ contagiare, infettare. ⇓ ammorbare, (pop.) appestare. ◀▶ bonificare, decontaminare,… …   Enciclopedia Italiana

  • contaminare — index infect, taint (contaminate) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • contaminare — con·ta·mi·nà·re v.tr. (io contàmino) 1a. LE insozzare, lordare: l orrendo mostro da l infernal grotte,| che gli rapisce e contamina i cibi (Ariosto) 1b. CO infettare, ammorbare: il colera contamina le acque | corrompere un ambiente; inquinare,… …   Dizionario italiano

  • contaminare — {{hw}}{{contaminare}}{{/hw}}v. tr.  (io contamino ) 1 Insudiciare, introducendo sostanze nocive, producendo guasti e sim.: contaminare con rifiuti le acque di un fiume; SIN. Inquinare. 2 Infettare. 3 (fig.) Corrompere moralmente: contaminare la… …   Enciclopedia di italiano

  • contaminare — v. tr. 1. insudiciare, inquinare, sporcare, imbrattare, insozzare, lordare, infestare, deturpare CONTR. pulire, purgare, purificare, disinfestare, disinquinare, decontaminare, bonificare, espurgare 2. infettare, contagiare 3. (fig.) corrompere,… …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • contaminer — [ kɔ̃tamine ] v. tr. <conjug. : 1> • 1213; lat. contaminare 1 ♦ Relig. Souiller par un contact impur. 2 ♦ Transmettre une maladie à (qqn). Il a contaminé ses camarades. P. p. adj. Sang contaminé (par le virus du sida). ♢ Polluer. ⇒ infecter …   Encyclopédie Universelle

  • Kontamination — Infektion; Ansteckung * * * Kon|ta|mi|na|ti|on 〈f. 20〉 1. 〈Sprachw.〉 Wortkreuzung, Verschmelzung zweier bedeutungsverwandter Wörter od. Wortteile zu einem neuen Wort, z. B. „vorwiegend“ aus vorherrschend u. überwiegend 2. 〈allg.〉 Verunreinigung,… …   Universal-Lexikon

  • inquinare — in·qui·nà·re v.tr. 1. AD TS ecol. alterare le caratteristiche e l equilibrio dell ambiente naturale con sostanze nocive, rendendolo inadatto o dannoso alla vita umana, animale e vegetale: gli scarichi industriali inquinano l aria Sinonimi:… …   Dizionario italiano

  • contamina — CONTAMINÁ, contaminez, vb. I. 1. tranz. A transmite o boală molipsitoare; a infecta, a molipsi. 2. refl. (lingv.; despre două limbi) A se încrucişa; (despre două cuvinte) a se influenţa reciproc (schimbându şi forma). 3. fig. A influenţa , a… …   Dicționar Român

  • contaminar — (Del lat. contaminare, ensuciar tocando.) ► verbo transitivo/ pronominal 1 Transmitir una cosa sustancias capaces de envenenar a otra: ■ se contaminaron las aguas con los residuos tóxicos de la fábrica. SINÓNIMO infectar 2 Causar una cosa manchas …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»