Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

consciam

  • 1 conscius

    conscĭus, a, um [cum + scio] [st1]1 [-] qui sait avec d'autres, confident, témoin, complice.    - homo meorum in te studiorum maxime conscius, Cic. Fam. 5, 5, 1: l'homme du monde qui est le plus dans la confidence du dévouement que je te témoigne.    - nec mihi conscius est ullus homo, Plaut. Rud. 4, 2, 21: je n'ai personne pour confident.    - fac me consciam, Plaut. Cist. 2, 3, 46: fais de moi ta confidente.    - populos habent universos conscios libidinis suae, Cic. Verr. 2, 3: ils ont des peuples entiers comme témoins de leur bon plaisir.    - maleficii conscius, Cic. Clu. 59: complice du crime.    - interficiendi Agrippae conscius, Tac. An. 3, 30: complice du meurtre d'Agrippa.    - conscios delendae tyrannidis indicare, Cic. Tusc. 2, 52: dénoncer les conjurés qui conspiraient la destruction de la tyrannie.    - conscius alicui rei: complice de qqch.    - facinori conscius, Cic. Cael. 52: complice d'un crime.    - mendacio meo conscius, Cic. Verr. 4, 124: complice de mon mensonge.    - conscium esse alicui alicujus rei, Sall. C. 22, 2: être complice avec qqn de qqch.    - in privatis omnibus (rebus) conscius, Cic. Att. 1, 18, 1: mon confident dans toutes les affaires privées. [st1]2 [-] ayant la connaissance intime de, conscient de.    - avec sibi cum sibi nullius essent conscii culpae, Cic. Off. 3, 73: conscients de n'avoir aucune responsabilité.    - mens sibi conscia recti, Virg. En. 1, 604: intelligence consciente du bien.    - cf. Caes. BG. 1, 14, 2.    - avec in + abl. nulla sibi turpi conscius in re, Lucr. 6, 393: qui a conscience de n'avoir trempé dans aucun acte honteux.    - avec prop. inf. mihi sum conscius numquam me... fuisse, Cic. Tusc. 2, 10: j'ai conscience de n'avoir jamais été...    - cf. Ter. Ad. 348; Cic. Fam. 6, 21, 1; Liv. 1, 49, 2, etc.    - avec inter. ind. cum mihi conscius essem, quanti te facerem, Cic. Fam. 13, 8, 1, ayant conscience de la haute estime que j'ai pour toi.    - abs. conscii sibi, Sall. J. 40, 2: se sentant coupables.    - cf. Liv. 33, 28, 8 ; Ov. H. 20, 47.    - sans sibi lupus, conscius audacis facti, Virg. En. 11, 812: le loup, conscient de son acte audacieux.    - conscia mens recti, Ov. F. 4, 311: n'ayant rien à se reprocher.    - poét. conscia virtus, Virg. En. 5, 455: courage conscient de lui-même (la conscience de sa valeur).    - en mauv. part conscius animus, Lucr. 4, 1135: âme consciente de sa faute, qui se sent coupable.    - cf. Plaut. Most. 544; Sall. C. 14, 3.    - etsi mihi sum conscius numquam me nimis vitae cupidum fuisse, Cic. Tusc. 2, 10: bien que j'aie conscience de n'avoir jamais été trop attaché à la vie.    - cum sibi conscius esset, quam inimicum deberet Caesarem habere, Hirt. BG. 8, 44: car sa conscience lui disait combien il méritait l'inimitié de César.
    * * *
    conscĭus, a, um [cum + scio] [st1]1 [-] qui sait avec d'autres, confident, témoin, complice.    - homo meorum in te studiorum maxime conscius, Cic. Fam. 5, 5, 1: l'homme du monde qui est le plus dans la confidence du dévouement que je te témoigne.    - nec mihi conscius est ullus homo, Plaut. Rud. 4, 2, 21: je n'ai personne pour confident.    - fac me consciam, Plaut. Cist. 2, 3, 46: fais de moi ta confidente.    - populos habent universos conscios libidinis suae, Cic. Verr. 2, 3: ils ont des peuples entiers comme témoins de leur bon plaisir.    - maleficii conscius, Cic. Clu. 59: complice du crime.    - interficiendi Agrippae conscius, Tac. An. 3, 30: complice du meurtre d'Agrippa.    - conscios delendae tyrannidis indicare, Cic. Tusc. 2, 52: dénoncer les conjurés qui conspiraient la destruction de la tyrannie.    - conscius alicui rei: complice de qqch.    - facinori conscius, Cic. Cael. 52: complice d'un crime.    - mendacio meo conscius, Cic. Verr. 4, 124: complice de mon mensonge.    - conscium esse alicui alicujus rei, Sall. C. 22, 2: être complice avec qqn de qqch.    - in privatis omnibus (rebus) conscius, Cic. Att. 1, 18, 1: mon confident dans toutes les affaires privées. [st1]2 [-] ayant la connaissance intime de, conscient de.    - avec sibi cum sibi nullius essent conscii culpae, Cic. Off. 3, 73: conscients de n'avoir aucune responsabilité.    - mens sibi conscia recti, Virg. En. 1, 604: intelligence consciente du bien.    - cf. Caes. BG. 1, 14, 2.    - avec in + abl. nulla sibi turpi conscius in re, Lucr. 6, 393: qui a conscience de n'avoir trempé dans aucun acte honteux.    - avec prop. inf. mihi sum conscius numquam me... fuisse, Cic. Tusc. 2, 10: j'ai conscience de n'avoir jamais été...    - cf. Ter. Ad. 348; Cic. Fam. 6, 21, 1; Liv. 1, 49, 2, etc.    - avec inter. ind. cum mihi conscius essem, quanti te facerem, Cic. Fam. 13, 8, 1, ayant conscience de la haute estime que j'ai pour toi.    - abs. conscii sibi, Sall. J. 40, 2: se sentant coupables.    - cf. Liv. 33, 28, 8 ; Ov. H. 20, 47.    - sans sibi lupus, conscius audacis facti, Virg. En. 11, 812: le loup, conscient de son acte audacieux.    - conscia mens recti, Ov. F. 4, 311: n'ayant rien à se reprocher.    - poét. conscia virtus, Virg. En. 5, 455: courage conscient de lui-même (la conscience de sa valeur).    - en mauv. part conscius animus, Lucr. 4, 1135: âme consciente de sa faute, qui se sent coupable.    - cf. Plaut. Most. 544; Sall. C. 14, 3.    - etsi mihi sum conscius numquam me nimis vitae cupidum fuisse, Cic. Tusc. 2, 10: bien que j'aie conscience de n'avoir jamais été trop attaché à la vie.    - cum sibi conscius esset, quam inimicum deberet Caesarem habere, Hirt. BG. 8, 44: car sa conscience lui disait combien il méritait l'inimitié de César.
    * * *
        Conscius, Adiectiuum. Tesmoing privé et scachant l'affaire d'autruy.
    \
        Meorum omnium consiliorum conscius. Cic. Qui scait tous mes secrets.
    \
        Futuri conscius. Lucan. Qui scait ce qui est à venir.
    \
        Mens sibi conscia recti. Virgil. Le cueur qui tesmoigne à l'homme de n'avoir que bien vescu.
    \
        Ego conscia mihi sum, a me culpam esse hanc procul. Terent. Je scay certainement en mon cueur que je ne suis point coulpable de ce faict.
    \
        Mens bene conscia. Horat. Qui scait certainement n'avoir faict aucun mal.
    \
        Conscium facere aliquem. Plaut. Luy descouvrir son secret.
    \
        Consciam facere rem aliquam. Plaut. Bailler à congnoistre quelque chose.
    \
        Conscius. Tacitus. Coulpable de quelque cas.
    \
        Animus conscius. Plaut. Qui se sent coulpable de quelque chose.
    \
        Vultus conscius. Seneca. Qui monstre qu'on est coulpable.
    \
        Conscius alicui in priuatis rebus. Cic. Qui scait les privez affaires d'autruy.

    Dictionarium latinogallicum > conscius

  • 2 conscius

    cōnscius, a, um (con u. scio), I) mit einem andern um etw. wissend, mitbewußt, u. subst. der Mitwisser, die Mitwisserin, der Zeuge, die Zeugin, der, die Vertraute, der Teilnehmer, die Teilnehmerin usw., α) m. Genet.: homo meorum in te studiorum et officiorum maxime conscius, Cic.: c. arcanorum, ein Vertrauter, Amm.: c. coniurationis, ein Mitverschworener, Sall.: c. necis (Ggstz. auctor), Suet.: poet., c. fati sidera, Verg.: u. m. Dat. pers., alci conscium esse tanti facinoris, tanti sceleris, um die Tat jmds. wissen, Ter., Sall. u.a. (vgl. Fabri u. Dietsch Sall. Cat. 22, 2. Mützell Curt. 6, 6 [24], 36. Nipp. Tac. ann. 1, 43). – β) m. Dat. = wissend um usw. (s. Heinsius u. Burm. Ov. met. 6, 588. Ruhnken Ov. her. 15, 138. Oudend. Lucan. 1, 20): c. facinori, Cic.: coeptis, Ov.: tot mysteriis, Apul.: poet., c. sacris nox, Ov.: c. conubiis aether, Verg. – γ) m. in u. Abl.: c. in privatis rebus, Cic. – δ) m. de u. Abl.: his de rebus conscium esse Pisonem, Cic. ad Att. 2, 24, 3. – ε) m. folg. Acc. u. Infin., parturire eam nec gravidam esse ex te solus conscius es (darum weißt du allein), Ter. Hec. 392. – ζ) m. folg. indir. Fragesatz: res, multis consciis quae gereretur, elata, Nep. Dion. 8, 4. – η) absol. (s. Heß Tac. Germ. 10, 8), fac me consciam, Plaut.: nec mihi conscius est ullus homo, Plaut.: sine ullo conscio, Cic.: conscios celare, Liv.: consciis loca tradit, den Mitverschworenen, Nep.: se ministros deorum, illos conscios (Vertraute), Tac.: von Vertrauten in Liebessachen, conscia cum possit scriptas portare tabellas, Ov.: miseram se conscia clamet, Hor.: poet. v. Lebl., nox, silva, Ov. – II) bei sich selbst etw. wissend, selbstbewußt, sich bewußt (mit u. ohne sibi), A) im allg.: α) m. Genet.: si alicuius iniuriae sibi c. fuisset, Caes.: c. sibi recti (mens), Verg. – β) m. Dat.: c. factis mens, Lucr. – γ) m. in u. Abl.: nulla c. sibi turpi in re, Lucr. – δ) m. folg. Acc. u. Infin.: etsi mihi sum c. numquam me nimis cupidum fuisse vitae, Cic.: conscius mihi sum nihil me scientem deliquisse, Liv. – ε) m. folg. indir. Fragesatz: cum sibi c. esset, quam inimicum deberet Caesarem habere, Hirt. b. G. – ζ) m. Adv.: mulieres male sibi consciae, sich nichts Guten bewußt, schuldbewußt, Iustin. 2, 5, 7. – η) absol.: conscii sibi, Sall.: ego pol quae mihi sum conscia, certo scio etc., Ter.: poet., virtus c., Verg. – B) insbes., des Unrechts sich bewußt, schuldbewußt (vgl. Fabri u. Dietsch Sall. Cat. 14, 3), animus, Plaut., Sall. u.a.: poet. übtr., vultus, Sen. poët.

    lateinisch-deutsches > conscius

  • 3 conscius

    cōnscius, a, um (con u. scio), I) mit einem andern um etw. wissend, mitbewußt, u. subst. der Mitwisser, die Mitwisserin, der Zeuge, die Zeugin, der, die Vertraute, der Teilnehmer, die Teilnehmerin usw., α) m. Genet.: homo meorum in te studiorum et officiorum maxime conscius, Cic.: c. arcanorum, ein Vertrauter, Amm.: c. coniurationis, ein Mitverschworener, Sall.: c. necis (Ggstz. auctor), Suet.: poet., c. fati sidera, Verg.: u. m. Dat. pers., alci conscium esse tanti facinoris, tanti sceleris, um die Tat jmds. wissen, Ter., Sall. u.a. (vgl. Fabri u. Dietsch Sall. Cat. 22, 2. Mützell Curt. 6, 6 [24], 36. Nipp. Tac. ann. 1, 43). – β) m. Dat. = wissend um usw. (s. Heinsius u. Burm. Ov. met. 6, 588. Ruhnken Ov. her. 15, 138. Oudend. Lucan. 1, 20): c. facinori, Cic.: coeptis, Ov.: tot mysteriis, Apul.: poet., c. sacris nox, Ov.: c. conubiis aether, Verg. – γ) m. in u. Abl.: c. in privatis rebus, Cic. – δ) m. de u. Abl.: his de rebus conscium esse Pisonem, Cic. ad Att. 2, 24, 3. – ε) m. folg. Acc. u. Infin., parturire eam nec gravidam esse ex te solus conscius es (darum weißt du allein), Ter. Hec. 392. – ζ) m. folg. indir. Fragesatz: res, multis consciis quae gereretur, elata, Nep. Dion. 8, 4. – η) absol. (s. Heß Tac. Germ. 10, 8), fac me consciam, Plaut.: nec mihi conscius est ullus homo, Plaut.: sine ullo conscio, Cic.: conscios celare, Liv.: consciis loca tradit, den
    ————
    Mitverschworenen, Nep.: se ministros deorum, illos conscios (Vertraute), Tac.: von Vertrauten in Liebessachen, conscia cum possit scriptas portare tabellas, Ov.: miseram se conscia clamet, Hor.: poet. v. Lebl., nox, silva, Ov. – II) bei sich selbst etw. wissend, selbstbewußt, sich bewußt (mit u. ohne sibi), A) im allg.: α) m. Genet.: si alicuius iniuriae sibi c. fuisset, Caes.: c. sibi recti (mens), Verg. – β) m. Dat.: c. factis mens, Lucr. – γ) m. in u. Abl.: nulla c. sibi turpi in re, Lucr. – δ) m. folg. Acc. u. Infin.: etsi mihi sum c. numquam me nimis cupidum fuisse vitae, Cic.: conscius mihi sum nihil me scientem deliquisse, Liv. – ε) m. folg. indir. Fragesatz: cum sibi c. esset, quam inimicum deberet Caesarem habere, Hirt. b. G. – ζ) m. Adv.: mulieres male sibi consciae, sich nichts Guten bewußt, schuldbewußt, Iustin. 2, 5, 7. – η) absol.: conscii sibi, Sall.: ego pol quae mihi sum conscia, certo scio etc., Ter.: poet., virtus c., Verg. – B) insbes., des Unrechts sich bewußt, schuldbewußt (vgl. Fabri u. Dietsch Sall. Cat. 14, 3), animus, Plaut., Sall. u.a.: poet. übtr., vultus, Sen. poët.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > conscius

  • 4 conscius

    con-scĭus, a, um, adj. [scio], that knows something in company with others or by himself, knowing with others or self-knowing (freq. in all periods and species of composition).
    I.
    Knowing or conscious of something with another, privy to; and subst., a (male or female) participant in a thing, an accessory, accomplice, confidant, etc.; constr. with the gen., dat., in, and de aliquā re, an obj.- or rel.-clause, or absol. (cf. Rudd. II. p. 71).
    (α).
    With gen. with or without dat. pers. (cf. b infra):

    qui tam audacis facinoris mi conscius,

    Ter. Phorm. 1, 3, 4; cf.:

    alius alii tanti facinoris conscii,

    Sall. C. 22, 2:

    si conscius Dymno tanti sceleris fuissem,

    Curt. 6, 10, 20; and:

    nondum tot flagitiorum exercitui meo conscius,

    Tac. A. 1, 43:

    T. Pomponius, homo omnium meorum in te studiorum et officiorum maxime conscius,

    Cic. Fam. 5, 5, 1; so,

    maleficii,

    id. Clu. 22, 59:

    conjurationis,

    Sall. C. 37, 1:

    ante actae vitae,

    Liv. 9, 26, 14:

    infirmitatis nostrae,

    Quint. 10, 3, 19:

    interficiendi Postumi Agrippae,

    Tac. A. 3, 30; cf.:

    Caesarianae necis,

    Suet. Ner. 3;

    and necis (opp. auctor),

    id. ib. 33:

    peccati erilis,

    Hor. S. 2, 7, 60:

    adjutores quosdam, conscios sui ( = sui consilii) nactus,

    Caes. B. C. 3, 108, 2.— Poet.:

    arva versi regis,

    Ov. M. 7, 385; cf.:

    quorum nox conscia sola est,

    id. ib. 13, 15:

    fati sidera,

    Verg. A. 4, 519:

    mentis,

    Ov. H. 17, 265 al. —
    (β).
    With dat.:

    huic facinori tanto tua mens liberalis conscia esse non debuit,

    Cic. Cael. 21, 52:

    temeritati et mendacio meo,

    id. Verr. 2, 4, 56, § 124 (quoted in Arus. Mess. p. 220 Lind.):

    Fabricium quem... conscium illi facinori fuisse arbitrabatur,

    Cic. Clu. 20, 56 al.:

    verbis,

    Tib. 1, 9, 41:

    coeptis,

    Ov. M. 7, 194.— Poet.:

    sacris nox,

    Ov. M. 6, 588 Heins.:

    deliciis meis antra,

    id. H. 15, 138:

    conubiis aether,

    Verg. A. 4, 168 Wagn. N. cr.:

    gens nascenti conscia Nilo,

    Luc. 1, 20.—
    (γ).
    With in:

    mihi in privatis omnibus conscius,

    Cic. Att. 1, 18, 1; so,

    conscius vestris in lacrimis adfueram,

    Prop. 1, 10, 2.—
    * (δ).
    With de:

    addit ad extremum, se audisse a Curione his de rebus conscium esse Pisonem,

    Cic. Att. 2, 24, 3; cf. conscientia, II. A. b.—
    (ε).
    With rel.-clause:

    multis consciis quae gereretur,

    Nep. Dion, 8, 4.—
    (ζ).
    Absol.:

    nec mihi conscius est ullus homo,

    Plaut. Rud. 4, 2, 21; id. Truc. 1, 1, 40; cf.:

    fac me consciam,

    id. Cist. 2, 3, 46; Ter. Heaut. 1, 1, 69; Cic. Att. 2, 24, 1; cf. Nep. Milt. 3, 6; Quint. 5, 7, 37; Tac. A. 1, 5; Hor. C. 3, 6, 29.— Poet.:

    cetera nox et nos et turris conscia novit,

    Ov. H. 18, 105:

    silva,

    id. M. 2, 438:

    rubor,

    Cat. 65, 24 al. —Hence, subst.: conscĭus, i, m., of those who are participants in a crime, conspiracy, etc., a partaker, jointconspirator, accessory, accomplice, confidant, etc., Nep. Dion, 9, 1; Quint. 4, 2, 48; 9, 2, 81 sq.; Suet. Dom. 10:

    consciorum nomina exponere,

    Curt. 8, 6, 24:

    Othonis,

    Tac. H. 1, 39 al.:

    se (sacerdotes Germanorum) ministros deorum, illos (equos) conscios putant (sc. deorum),

    id. G. 10.—
    II.
    With sibi, knowing something in one's self, conscious of.
    A.
    In gen., in a good and bad sense.
    (α).
    With gen.:

    qui (sc. populus Romanus) si alicujus injuriae sibi conscius fuisset, etc.,

    Caes. B. G. 1, 14; so,

    sibi nullius culpae,

    Cic. Off. 3, 18, 73:

    mihi dissimulati in ullā parte judicii,

    Quint. 3, 6, 64:

    sibi irae et iracundiae,

    Suet. Claud. 38:

    sermonis adversus majestatem tuam habiti nullius conscii sumus nobis,

    Curt. 7, 1, 21:

    mens sibi recti,

    Verg. A. 1, 604; cf.

    without sibi,

    Ov. F. 4, 311:

    admissae nequitiae,

    Prop. 1, 15, 38:

    audacis facti (lupus),

    Verg. A. 11, 812.—
    (β).
    With dat.:

    sibi factis mens,

    Lucr. 3, 1018.—
    (γ).
    With in:

    nuila sibi turpi in re,

    Lucr. 6, 393.—
    (δ).
    With acc. and inf. as object, Ter. Ad. 3, 2, 50: etsi mihi sum conscius, numquam [p. 427] me nimis cupidum fuisse vitae, Cic. Tusc. 2, 4, 10; Quint. 12, 11, 8.—
    (ε).
    With rel. - or subj.-clause:

    cum sibi conscius esset, quam inimicum deberet Caesarem habere,

    Hirt. B. G. 8, 44 fin. —With adv.:

    mulieres male sibi consciae,

    Just. 2, 5, 7.— Absol.:

    ego pol, quae mihi sum conscia, hoc certo scio, etc.,

    Ter. Eun. 1, 2, 119:

    conscia mens ut cuique sua est, etc.,

    Ov. F. 1, 485.— Poet.:

    virtus,

    Verg. A. 12, 668.— Constrr. analogous to the Greek: conscius sum mihi benefacienti and benefaciens (sunoida emautôi pepoiêkoti or poiôn), are mentioned by Prisc. p. 1205 P., as much used earlier, but without exs. in proof.—
    B.
    In partic., conscious to one's self of wrong (rare, and mostly poet.):

    nihil est miserius quam animus hominis conscius,

    Plaut. Most. 3, 1, 13:

    animus,

    Lucr. 4, 1131; Sall. C. 14, 3; Sen. Hippol. 496.— Poet.:

    vultus,

    Sen. Herc. Fur. 692.

    Lewis & Short latin dictionary > conscius

См. также в других словарях:

  • METELLUS Q. Caecilius — a domita Macedonia Macedonicus vocatus. Praetor Pseudo philippum, et Achaeos, quos bis praeliô fudit, triumphandos Mummio tradidit. Invisus plebi ob nimiam severitatem, ideo Consul aegre factus. Liv. l. 59. Etiam in Hispan. victor, moriens 4.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ROBERTUS Cortenaeus — Imperator Constantinopolitanus, Petro Patri, ex Iolanta Hannonica, successit, A. C. 1224. Hic, cum nobili cuidam Burgundo uxorem rapuisset, ille aulam ingressus, auribus naribusque hanc truncavit, matrem vero, rei consciam, in mare dedit… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • cognoistre — Cognoistre, act. penac. Cognoscere, Aussi vient il dudit verbe Latin, et tout ainsi qu iceluy Latin de {{t=g}}ginôskéin{{/t}} ou {{t=g}}gignôskéin{{/t}} verbe Grec (car la consonante c est la tenuë de {{t=g}}g.{{/t}} Il se prend aussi pour… …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»