-
21 condītiō
condītiō ōnis, f [condio], a preserving: frugum.—A spicing, seasoning: ciborum.* * *agreement/contract; terms, proposal/option; situation; (misread condicio); marriage (contract); spouse; relation of lover; paramour; (misread condicio); seasoning/flavoring/spicing (of food/wine); method of preserving (food); creating, making; thing made, work; creation (Vulgate) -
22 conditio
1.condĭtĭo (condition, etc.), v. condicio, etc.2.condĭtĭo, ōnis, f. [condo], a making, creating; and, meton., a thing made, a work (eccl. Lat.), Prud. Ham. 19; Tert. Habit. Mul. 8; id. Spect. 2 al.3.condītĭo, ōnis, f. [condio].I.A preserving of fruits, etc.:II.amurcae,
Varr. R. R. 1, 61.—In plur., Varr. R. R. 1, 61 (for Cic. Div. 1, 51, 116, v. condicio, II. B.).—A spicing, seasoning, flavoring:suci,
Varr. L. L. 5, § 109:vini,
Col. 12, 53, 1.—In plur.:ciborum,
Cic. N. D. 2, 58, 146. -
23 lex
lex, lēgis, f. [perh. Sanscr. root lag-, lig-, to fasten; Lat. ligo, to bind, oblige; cf. religio], a proposition or motion for a law made to the people by a magistrate, a bill (cf. institutum).I.Lit.:II.legem ferre: antiquare,
Cic. Off. 2, 21, 73:rogare,
id. Phil. 2, 29, 72:leges ac jura ferre,
Juv. 2, 72:legem promulgavit pertulitque, ut, etc.,
Liv. 33, 46:Antonius fixit legem a dictatore comitiis latam, qua, etc.,
Cic. Att. 14, 12:legem sciscere de aliqua re,
id. Planc. 14, 35:populus R. jussit legem de civitate tribuenda,
id. Balb. 17, 38:repudiare,
id. Lael. 25, 96.—Transf.A.A bill which has become a law in consequence of its adoption by the people in the comitia, a law (cf.: jus, fas; decretum, edictum, scitum): legem constituere alicui, Cic. Caecin. 14, 40:B.legem gravem alicui imponere,
id. Ac. 2, 8, 23:legem neglegere, evertere, perfringere,
id. Cat. 1, 7, 18:neglegere, perrumpere,
id. Leg. 1, 15, 42:leges ac jura labefactare,
id. Caecin. 25, 70:legem condere,
Liv. 3, 34: leges duodecim tabularum, the laws composed by the decemvirs, the foundation of Roman legislation, Liv. 3, 33 sq.:nunc barbaricā lege certumst jus meum omne persequi,
i. e. by the Roman law, that of the Twelve Tables, Plaut. Capt. 3, 1, 32.—Esp. in phrases.1.Lege and legibus, according to law, by law, legally:2.ejus morte ea ad me lege redierunt bona,
Ter. And. 4, 5, 4:Athenas deductus est, ut ibi de eo legibus fieret judicium,
Nep. Phoc. 3, 4.—Legis actio, a statutory process:3.actiones quas in usu veteres habuerunt legis actiones appellabantur, vel ideo quod legibus proditae sunt,... vel ideo quia ipsarum legum verbis accommodatae erant, et ideo inmutabiles proinde atque leges observabantur,
Gai. Inst. 4, 11; cf. § 12 sqq.—Hence, in partic.: lege agere, to proceed strictly according to law.a.Of the lictor, to execute a sentence:b.Fulvius praeconi imperavit, ut lictorem lege agere juberet,
Liv. 26, 15, 9. —To bring a legal or statutory action: una injuria est tecum. Chr. Lege agito ergo, Ter. Phorm. 5, 7, 90: lege agito dicebatur ei cujus intentio contemptibilis adversario videbatur, Don. ad Ter. l. l.: lege agito mecum;4.molestus ne sis,
Plaut. Aul. 3, 3, 11:lege egit in hereditatem paternam exheres filius,
Cic. de Or. 1, 38, 175; 1, 36, 167; id. Verr. 2, 1, 45, § 115.—Fraudem legi facere, to evade the law:C.ut ne legi fraudem faciant aleariae, adcuratote ut, etc.,
the law against dicing, Plaut. Mil. 2, 2, 9:quod emancupando filium fraudem legi fecisset,
Liv. 7, 16, 9; cf. Val. Max. 8, 6, 3; cf.also: facio fraudem senatus consulto,
Cic. Att. 4, 12, 1.—In gen., a law, precept, regulation, principle, rule, mode, manner:D.qui disciplinam suam legem vitae putet,
Cic. Tusc. 2, 4, 11:communis condicio lexque vitae,
id. ib. 4, 29, 62; id. Balb. 7, 18:haec lex in amicitia sauciatur,
id. Lael. 12, 40:quaero cur vir bonus has sibi tam gravis leges imposuerit,
id. Ac. 2, 8, 23:lex veri rectique,
id. ib. 2, 9, 27:aliquam legem vitae accipere,
Sen. Ep. 108, 6:ad legem naturae revertamur,
id. ib. 25, 4:leges in historia observandae,
Cic. Leg. 1, 1, 5:quis nescit primam esse historiae legem, ne quid falsi dicere audeat?
id. de Or. 2, 15, 62; id. Fam. 5, 12, 3:vetus est lex amicitiae, ut idem amici semper velint,
id. Planc. 2, 5:hanc ad legem formanda est oratio,
id. de Or. 3, 49, 190:versibus est certa quaedam et definita lex,
id. Or. 58:legibus suis (i. e. philosophiae) parere,
id. Tusc. 5, 7, 19:leges Epicuri,
id. ib. 5, 37, 108; 4, 4, 7; Sen. Ep. 94, 15; Suet. Ner. 24:vetus lex sermonis,
Quint. 1, 5, 29:contra leges loquendi,
id. 1, 8, 13:lex et ratio loquendi,
Juv. 6, 453:secundum grammaticam legem,
Gell. 13, 21, 22:legem esse aiunt disciplinae dialecticae, etc.,
id. 16, 2, 1:citharae leges,
Tac. A. 16, 4:beneficii,
Sen. Ben. 2, 10, 4:sic ingens rerum numerus jubet atque operum lex,
Juv. 7, 102:scimus hujus opusculi illam esse legem, etc.,
Plin. Ep. 4, 14, 5:qui titulus sola metri lege constringitur,
id. ib. 4, 14, 8.—Of things:quā sidera lege mearent,
by what law, what rule, Ov. M. 15, 71.—Hence, sine lege, without order, in confusion, confusedly:exspatiantur equi... quaque impetus egit, Hac sine lege ruunt,
Ov. M. 2, 204:jacent collo sparsi sine lege capilli,
id. H. 15, 73:haec in lege loci commoda Circus habet,
quality, nature, id. Am. 3, 2, 20; cf.:sub lege loci sumit mutatque figuras,
id. Hal. 32.—A contract, agreement, covenant:E.oleam faciundam hac lege oportet locare, etc.,
Cato, R. R. 145:in mancipii lege,
a contract of sale, Cic. de Or. 1, 39, 178; cf.:Manilianas venalium vendendorum leges ediscere,
id. ib. 1, 58, 246: collegii Aesculapii, Inscr. ap. Fabrett. p. 724, n. 443.—A condition, stipulation (cf. condicio).1.In gen. (mostly ante-class.):2.ego dabo ei talentum, primus qui in crucem excucurrerit, Set ca lege, ut offigantur bis pedes,
Plaut. Most. 2, 1, 13:quia nequit, qua lege licuit velle dixit fieri,
id. Stich. 3, 1, 58: estne empta mi haec? Pe. His legibus [p. 1056] habeas licet, id. Ep. 3, 4, 39:hac lege tibi adstringo meam fidem,
Ter. Eun. 1, 2, 22:legibus dictis,
Liv. 9, 5, 3:dicta tibi est lex,
Hor. Ep. 2, 2, 18:sed vos saevas imponite leges,
Juv. 7, 229.—Hence of conditions or terms of peace:F.pax data Philippo in has leges est,
Liv. 33, 30:quibus ante dictum est legibus, pacem fecerunt,
id. 30, 43:pacemque his legibus constituerunt,
Nep. Tim. 2:se sub leges pacis iniquae Tradere,
Verg. A. 4, 618:leges et foedera jungere,
id. ib. 12, 822:in leges ire,
Stat. S. 1, 1, 27.—In eccl. Lat. esp., the law of Moses:nolite putare quoniam veni solvere legem,
Vulg. Matt. 5, 17; 11, 13;often called lex Moysi,
id. Luc. 2, 22; id. Act. 15, 5;but more freq. lex Domini,
id. Luc. 2, 23; id. Psa. 4, 2:lex Dei,
id. 2 Esdr. 10, 28 sq.;also cf.: lex Altissimi,
id. Eccl. 19, 21:lex tua,
id. Psa. 39, 8; 118, 18:lex mea,
id. Prov. 3, 1.—Also of a precept of the Mosaic law:ista est lex animantium,
Vulg. Lev. 11, 46:istae sunt leges quas constituit Dominus,
id. Num. 30, 17. -
24 alterno
āvī, ātum, āre [ alternus I ]1) делать (что-л.) с перерывами, попеременно, по очереди, чередовать, перемежатьtauri alternantes proelia miscent V — быки, поочерёдно нападая, ведут бойa. vices O — чередоватьсяa. fidem O — делать то правдоподобным, то неправдоподобным2) колебаться -
25 casualis
-
26 colonarius
colōnārius, a, um [ colonus ]относящийся к крестьянину-колону, крестьянский ( condicio CTh) -
27 conditio
I condītio, ōnis f. [ condio ]1) маринование, приготовление, заготовка впрок ( frugum C)2) добавление приправ, улучшение вкуса и аромата, сдабривание (vini Col; ciborum C)II conditio, ōnis f. [ condo ]2) творение, создание, дело TertIII conditio, ōnis f. и производные (неправ.) v. l. = condicio -
28 derisorius
dērīsōrius, a, umсмехотворный, смешной ( condicio Dig) -
29 iniquus
in-īquus, a, um [ aequus ]1) неровный, пересечённый (locus Cs, L); крутой, обрывистый (mons O; ascensus L)2) неравный (distributio Dig; pugna V)3) неблагоприятный, вредный ( caelum iniquum ad maturanda semina Mela); неудобный, трудный (tempus, locus, via L, Cs); опасный ( palus iniqua nesciis T)per aequa per iniqua погов. L — при любых обстоятельствах, любым способом4) нерасположенный, враждебный, недоброжелательный (alicui C etc.; Parcae H)5) слишком строгий, несправедливый (judex Ter; pater Ter; condicio C)6) негодующийiniquae mentis H — раздосадованный; возмущённый ( vitiis alicujus H)iniquo aninio aliquid terre (pati) Ter, C, L — переносить что-л. неохотно (с досадой) -
30 libertinus
I lībertīnus, a, um [ libertus ]вольноотпущенный, относящийся к классу вольноотпущенников (homo C; mulier L; condicio Dig)II lībertīnus, ī m.вольноотпущенник Pl, C etc.; тж. сын вольноотпущенника Su, Is -
31 miser
era, erum1) несчастный, обездоленный (vir, civitas C; plebs L)habere aliquem miserrimum C — мучить (угнетать) кого-л.m. alicujus rei H, PJ — несчастный в каком-л. отношении2) плачевный, жалкий, убогий, печальный (condicio, fortuna C); скудный ( praeda Cs); плохой ( carmen V)3) низкий, негодный, отвратительный ( homo perdĭtus miserque Ter)4) ужасный, страстный (cupido H; amor V)5) мучительный ( fames Sl) -
32 peregrinus
I peregrīnus, a, um [ peregre ]1)а) иноземный, чужой (navis Pl; mores L, J)б) привозной, иностранной породы ( bos Col); перелётный ( volucris Ph)timor p. L — страх перед внешним врагомprovincia peregrina (sors inter peregrinos) L — должность претора, разбиравшего споры между иностранцами (praetor p. Dig)2) дорожный, путевой3) несведущий, неопытный (p. atque hospes in aliqua re C)II peregrīnus, īчужеземец, иностранец ( peregrini atque advēnae C); иностранный резидент (в Риме) C -
33 tolerabilis
-
34 vicis
(gen.) (acc. em, abl. e; pl. nom. и acc. ēs, dat. и abl. ĭbus; остальные падежи неупотр.) f.1) смена, перемена, следование, чередованиеvices loquendi Q — разговор, беседа, диалогvices vitae Ap — сменяющие друг друга периоды жизни, этапы существованияnumerorum vices Ap — чередования чисел; т. е. разные числовые комбинацииvices mutare H (peragere O) — претерпевать изменения, (из)меняться, чередоватьсяnox perăgit vicem O — ночь сменяет (день), т. е. наступает ночьalternā vice Col, PM, PJ (alternis vicibus Sen, PJ) или per (in T, O) vices O, PM или vicibus factis O — посменно, по очереди, попеременно, в свою очередь, чередуясь(suis) vicibus PM etc. — в определённой последовательности, определённым образом чередуясьversā vice и vice versā SenT, AG, Just etc. — наоборот2) превратность судьбы, судьба, удел, участь, pl. превратности, опасностиvice fortunarum humanarum commoveri L — быть поражённым превратностью (неустойчивостью) человеческой судьбыhabet has vices condicio mortalium PJ — таковы превратности условий жизни человека3) место, пост(suc)cedere in vicem L или accedere ad vicem alicujus C — вступать на чьё-л. место, замещать кого-л.vicem alicujus rei praestare O или obtinere Q — служить вместо чего-л. или занимать чьё-л. место4) задание, обязанность, функция, служба, рольsacra regiae vicis deserere L — пренебрегать обрядами, выполнение которых было возложено на царейvice alicujus fungi PJ — выполнять чью-л. роль, делать чьё-л. дело5) возмещение, воздаяние, отплата ( alicujus rei L); возмездие ( injuriae T)reddĭtā alicui vice Pt — отплатив кому-л. ( за обиду)plus vice simplici H — больше, чем простая отплатаreddere vicem merĭtis O — отблагодарить за услуги. — см. vicem и invicem -
35 Causa proxima, non remōta spectātur
см. Condicio sine qua non юр.Принимается во внимание ближайшая, а не отдаленная причина.Есть общий юридический принцип: causa proxima, non remota: Эта causa proxima есть влияние одного мозгового центра на другой, независимо от того, чем вызвано раздражение этого центра. (А. Н. Крылов, В комиссию А. Н. Баха.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Causa proxima, non remōta spectātur
-
36 Curatio funeris, conditio sepulturae, pompa exsequiārum magis sunt vivōrum solacia, quam subsidia mortuōrum
Заботы о погребении, устройство гробницы, пышность похорон - все это скорее утешение живых, чем помощь мертвым.Августин, "О граде Божием", I, 12.Лично я предоставляю обычаю установить распорядок похоронного обряда и охотно отдам свое мертвое тело на благоусмотрение тех, - кто бы это ни оказался, - кому придется взять на себя эту заботу. - И святая истина сказана одним из святых: curatio funeris, condicio sepulturae, pompa exsequiarum magis sunt vivorum solacia, quam subsidia mortuorum. (Мишель Монтень, Наши чувства устремляются за пределы нашего "я".)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Curatio funeris, conditio sepulturae, pompa exsequiārum magis sunt vivōrum solacia, quam subsidia mortuōrum
-
37 Sine qua non
"Без чего нет"....условие sine qua non западных держав, то есть эвакуация Дунайских княжеств, вообще еще не представлено царю в настойчивой форме. (К. Маркс, Турецкий вопрос в палате общин.)Я, конечно, не против железных дорог; но я против того, чтоб этим занялось правительство. Некоторые возражения противу проекта неоспоримы. Например: о заносе снега. Для сего должна быть выдумана новая машина, sine qua non. (А. С. Пушкин - В. Ф. Одоевскому, конец ноября - декабрь, 1836.)Вот моя трагедия, раз уж вы непременно хотите ее, но я требую, чтобы прежде прочтения вы пробежали последний том Карамзина. Она полна славных шуток и тонких намеков на историю того времени, вроде наших киевских и каменских обиняков. Надо понимать их - это sine qua non. (Он же, Наброски предисловия к "Борису Годунову".)Реакционеры часто обвиняли французских философов XVIII в., энциклопедистов, в том, что их пропаганда подготовила великую французскую революцию. Несомненно эта пропаганда была условием sine qua non революции. (Г. В. Плеханов, О мнимом кризисе марксизма.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Sine qua non
-
38 Vox clamantis in deserto
Глас вопиющего в пустыне.Евангелие от Иоанна, 1.23 (от Матфея, 3.3; от Луки, 3.4; от Марка, 1.3): Ego vox clamantis in deserto: Dirigite viam Domini, sicut dixit Eaias prorheta. "Я глас вопиющего в пустыне: выпрямьте путь Господу, как сказал пророк Исайя".- Слова Иоанна Крестителя.Клевета неистощима, истина же, повторяемая раз за разом, как глас вопиющего в пустыне, так и остается vox clamantis in deserto. (H. С. Лесков, Большие брани (общественные заметки).)Вся статья непременно ( condicio sine qua non) должна быть под заголовком "явления, пропущенные нашею критикою: граф Л. Толстой и его сочинения". Первый ее отдел - общий и называется: "Взгляд на отношения современной критики к литературе - vox clamantis in deserto". Тут я рассмотрел все направления, не щадя ни одного. (А. А. Григорьев - Н. Н. Страхову, 12.XII 1861.)В 1862 году он [ А. А. Григорьев ] написал две статьи о гр. Л. Н. Толстом, а так как западническая критика в это время продолжала господствовать, то он, в укор ей, поставил под этими статьями заглавие: явления нашей литературы, пропущенные критикой. В своем письме в редакцию -он настаивал, чтобы непременно статьи шли под этим заглавием, а под первою статьею выставил эпиграф: vox clamantis in deserto, т. e. глас вопиющего в пустыне. (Н. Н. Страхов, Критический разбор "Войны и мира".)В своей всегдашней заботе об уменьшении народных тягостей, он [ Д. А. Ровинский ] доказывал, что лишением прокурора права отвода 6 присяжных составит уменьшение для 44 губерний России в 11.000 человек присяжных, избавленных от бесполезной траты времени и расходов. Мнение Ровинского осталось vox clamantis in deserto... (А. Ф. Кони, Дмитрий Александрович Ровинский.)Я вижу свой братский долг в том, чтобы представить французской публике Стефана Цвейга. Правда, я это уже сделал в своей книге "Предтечи", написанной в годы войны и защищавшей мир во время войны; одну из глав ее я посвятил его прекрасной драме "Иеремия", которую и рассматриваю как символ вечной трагедии человечества, распинающего пророков, пытающихся его спасти: "Vox clamantis in deserto". (Ромен Роллан, Предисловие к первому французскому изданию сборника новелл Стефана Цвейга "Амок".)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Vox clamantis in deserto
-
39 Заботы о погребении, устройство гробницы, пышность похорон - все это скорее утешение живых, чем помощь мертвым
Curatio funeris, condicio sepulturae, pompa exsequiorum...Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Заботы о погребении, устройство гробницы, пышность похорон - все это скорее утешение живых, чем помощь мертвым
-
40 У кого была возможность получить без труда сладостную пальму?
Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > У кого была возможность получить без труда сладостную пальму?
См. также в других словарях:
condicio — (izg. kondìcio) m DEFINICIJA v. kondicija (1) SINTAGMA condicio sine qua non (izg. condicio sȉne kvȃ nȏn) o nečemu bez čega se ne može; ob. o preduvjetu bez kojeg se ne može nastaviti rasprava ETIMOLOGIJA lat … Hrvatski jezični portal
condicio — index article (precept), condition (contingent provision), condition (state), contract, overture, posture ( … Law dictionary
condicio sine qua non — {{hw}}{{condicio sine qua non}}{{/hw}}locuz. sost. f. inv. (pl. lat. condiciones sine quibus non ) Condizione necessaria: la maggiore età è una condicio sine qua non per l esercizio del diritto di voto … Enciclopedia di italiano
condicio mortalis — index mortality Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Condicio-sine-qua-non-Formel — Die Condicio sine qua non Formel (von lat. conditio sine qua non; klassisches Latein: condicio sine qua non, wörtlich: „Bedingung, ohne die nicht“) ist eine Methode in der Rechtswissenschaft und Rechtspraxis sowie der Philosophie, mit der… … Deutsch Wikipedia
Condicio-sine-qua-non — Die Conditio sine qua non Formel (von lat. „conditio sine qua non“; klassisches Latein: „condicio sine qua non“ wörtlich: „Bedingung, ohne die nicht“) ist eine Methode in der Rechtswissenschaft und Rechtspraxis sowie der Philosophie, mit der… … Deutsch Wikipedia
condicio sine qua non — con·dì·cio sì·ne qua non loc.s.f.inv., lat. CO condizione indispensabile per compiere un azione o per il verificarsi di un fatto {{line}} {{/line}} ETIMO: lat. condicio sine qua non propr. condizione senza la quale non … Dizionario italiano
condició — con|di|ci|ó Mot Agut Nom femení … Diccionari Català-Català
deterlor condicio — index deterioration Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
extrema condicio — index ultimatum Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
par condicio — par con·dì·cio loc.s.f.inv., lat. 1. TS dir. spec. con riferimento a situazioni debitorie, parità di trattamento dei creditori 2. CO spec. nel linguaggio giornalistico, situazione in cui a ogni soggetto vengono garantite pari opportunità, spec.… … Dizionario italiano