-
1 kvarta, kveina
-
2 KVARTA
* * *(að), v. to complain; kvarta um e-t, to complain of a thing.* * *að, to complain; k. um e-t, to complain of, Fas. ii. 370, Háv. 52. -
3 KÆRA
* * *I)(-ða, -ðr), v.1) to discuss, debate (þeir kærðu þetta um hríð milli sín);2) to bring forward, mention; herra R. kærði krankleik sinn, pleaded his illness; kæra vandræði sín fyrir e-m to disclose one’s troubles to one;3) to complain of (þeir kærðu mjök áhlaup hans);4) to accuse, make a charge against one (kæra e-n um þjófnað); kæra á e-n, to lay to one’s charge (Svíar kærðu mjök á Hákon konung, at hann hafði brennt Vermaland); kæra sik, to complain, murmur (þegar bœndr tóku at kæra sik).f. complaint; murmur.* * *ð, to accuse, complain of, also to plead, with acc.; Þorsteinn kvaðsk eigi vilja kæra frændr sína um þetta mál, Rd. 234; hvervetna þar sem ef er á nokkru máli, þá kæri þeir sem um þat mál eigu at dæma, K. Á. 204; hann kærði angr sinn, Str. 4; kæra vandræði sín, k. mál sín fyrir e-m, Hkr. i. 196, Fms. x. 24; er lands-nauðsynjar verða fyrir honum kærðar, Sks. 496:—to plead, herra Rafn kærði krankleik sinn, Bs. i. 782; kæra mál sín, to plead one’s cause, Gþl. 16; öll mál ok sakarferli skyldi fyrir dómanda kærask, Stj. 164; kæra lög eðr lof, to debate laws or licenses, Grág. i. 5; þótt þeir kærði ( debated) þetta um hríð milli sín, Hkr. ii. 42.2. to complain, with prepp.; kæra á e-n, to make a charge or complaint against, accuse; má hón nú ekki á okkr kæra, þvíat ek senda kiðit sem ek hét, Stj. 197; Svíar kærðu mjök á Hákon konung, at hann hafði brennt Vermaland, Fms. x. 2: to plead against, accuse, gékk fram sira Jón holt ok kærði á Ketils-sonu, at þeir hefði úlögliga tekit fyrir honum kvikfé mart, Bs. i. 738: ef nokkurr kærir á þá jörð, Jb. 253; engi hafði á kært né at fundit, Dipl. i. 7; við hvern eiga þessir menn at kæra, against whom have these men to complain? Dropl. 16: kæra sik, to complain, murmur; þegar bændr tóku at k. sik, Fms. iv. 271, Stj. 294. -
4 FRÝJA
I)(frý, frýða, frýt), v.1) to defy, taunt (hón frýði honum með mörgum orðum): f. e-m hugar, to challenge one’s courage; þessi klæði frýja ykkr föður-hefnda, those clothes challenge you to revenge your father;2) f. á e-t, to complain of; to egg (goad) on.f. taunt, reproach; verja sik frýju, to clear one self of reproach.* * *pres. frýr, pret. frýði, pres. with the neg. suf. frýr-at, Lex. Poët., to defy, challenge, question, taunt, with dat. of the person; hón fryði honum með mörgum orðum, Fas. i. 142: with gen. of the thing, to challenge, question; frýja e-m hugar, to question one’s courage, Nj. 60, Ísl. ii. 102; meir frýr þú mér grimmleiks en aðrir menn, Eg. 255; þessi klæði frýja ykkr föður-hefnda, those clothes challenge you to revenge your father, Ld. 260; er hvárigum sóknar at f., neither needed to be spurred on, Fms. xi. 131; konungr kvað öngan þess mundu f. honum, the king said that no one would challenge, question him as to that, v. 337; hvárki frý ek mér skygnleiks eðr áræðis (the words of a bravo), Nj. 258; engan heyri ek efndanna f., Fms. vii. 121; enginn frýr þér vits, en meir ertu grunaðr um gæzku, no one questions thy wit ( head), but thy godliness ( heart) is more questioned, Sturl. i. 135; frýr nú skutrinn (better skutnum) skriðar, a pun, now the stern hangs, the stern-rowers pull feebly, Grett. 113 new Ed.II. frýja á e-t, a law phrase, to complain of, protest; cp. áfrýja, ef annarr hvárr frýr á hlut sinn, Gþl. 23; frýja á mál, N. G. L. i. 26; buðu þeir biskupi þann kost fyrir þat sem á var frýð, Bs. i. 754: to egg on, ekki skaltú hér enn þurfa mjök á at f., Nj. 58; þyrfti þat þeim at bæta sem brotið var á, en eigi hinum, er á frýðu ( who provoked), Sturl. iii. 162. -
5 GEFA
* * *(gef; gaf, gáfum; gefinn), v.1) to give (gefa e-m e-t);hann gaf þeim góðar gjafar, he gave them good gifts;gefa e-m ráð, to give one advice;gefa hljóð, to give a hearing;gefa e-m sök, e-t at sök, to lay to one’s charge, to bring a charge against one;gefa slög, to deal blows;gefa e-m drekka, to give one to drink;impers., e-m gefr byr (byri), one gets a fair wind (gaf þeim byr ok sigla þeir í haf);absol., gaf þeim vel, they got a fair wind;ef fœri gefr á, if you get a chance;ef yðr (dat.) gefr eigi missýi í þessu máli, if you are not mistaken in this matter;þat gaf öllum vel skilja, it was clear for all to understand;2) to give, grant;gefa heimleyfi, to grant furlough;gefa e-m grið, to grant quarter or pardon to one;gefa e-m líf, to grant one his life;3) to give in matrimony (ek var ung gefin Njáli);4) to give fodder to cattle, to feed (gefa göltum, nautum, kúm, hestum);5) gefa staðar, to stop;lét hann þá staðar gefa róðrinn, he stopped rowing;6) e-m er e-t svá gefit, or svá gefit um e-t, one is so and so disposed, thinks so and so of a thing (ef þér er þetta svá gefit sem þú segir);7) with preps.:gefa sér litit (mikit) af (or at) e-u, to take little (much) notice of;gefa á e-t, to pour water on;fig. to press on (gefr Ormr þá á);gefa e-m til e-s, to give in return for a thing (gefa fé til sátta);impers., honum hafði vel gefit til (had good luck) um hefndina;gefa sér mikit (lítit) um e-t, to take great (little) interest in (= gefa sér mikit, lítit, af or at e-u);gefa sér fátt um e-t, to take coldly, take little notice of;gefa e-t upp, to give up (gefa upp alla mótstöðu);gefa sik upp, to surrender;gefa upp gamalmenni, to give old people up, let them starve;gefa upp leiguna, to remit the rent;gefa upp sakir, to remit offences;upp gefinn, exhausted;gefa e-t við e-u, to give in payment for;gefa sik við, to give in (þat er líkara, at ek gefa mik við);8) refl., gefast.* * *pret. gaf, 2nd pers. gaft, mod. gafst, pl. gáfu; pres. gef; pret. subj. gæfi; part. gefinn; with neg. suff. gef-at, gaft-attu, Fm. 7; mid. form gáfumk ( dabat or dabant mihi, nobis), Stor. 23, Bragi, Edda: [Goth. giban = διδόναι; A. S. gifan; Engl. give; Dutch geven; O. H. G. gepan; Germ. geben; Swed. gifva; Dan. give.]A. To give, with acc. of the thing, dat. of the person; g. gjafar, to give gifts, Fm. 7, Fms. vii. 40, Nj. 29, Hm. 48; mikit eitt skala manni gefa, 51; hann kvaðsk eingin yxn eiga þau áðr at honum þætti honum gefandi (gerundial, worth giving to him), Rd. 256; hann gaf stórgjafir öllu stórmenni, Ld. 114; hann gaf þeim góðar gjafir at skilnaði, Gísl. 9; Rútr gaf henni hundrað álna, Nj. 7; viltú g. mér þá, 73, 75, 281, passim.II. to give in payment, to pay; gefa vildim vit þér fé til, we will give thee money for it, Nj. 75; yðr væri mikit gefanda (gerundial) til, at þér hefðit ekki íllt átt við Gunnar, you would have given a great deal not to have provoked Gunnar, 98; ek mun g. þér til Guðrúnu dóttur mína ok féit allt, id.: to lay out, hann gaf sumt verðit þegar í hönd, Gísl. 12; gefa e-t við e-u, to pay for a thing; at þér gefit mjök margra Kristinna manna líf við yðvarri þrályndi, that you will cause the loss of many Christian lives with your stubbornness, Fms. iv. 195; þat er líkara at ek gefa mikit við, Nj. 53; gefa sik við e-u, to give oneself to a thing, attend to, be busy about, mod.: gefa í milli, to discount; hygg at hvat þú gefr í milli tveggja systra, Fms. iv. 195 (hence milli-gjöf, discount).III. in special sense, to give in matrimony; Njáll bað konu til handa Högna ok var hon honum gefin, Nj. 120; Vígdís var meir gefin til fjár en brautargengis, V. had been more wedded to the money than to her advancement, Ld. 26; segir at dóttir þeirra muni eigi betr verða gefin, 114:—gefa saman, to betroth, Fms. x. 381:—in mod. sense to marry, of the clergyman.2. to give as a dowry, portion; búum þeim er Sveinn hafði gefit til hennar, Fms. x. 310 (hence til-gjöf, dowry); eigi skal ok í klæðum meira heiman gefask með konu en þriðjungr (hence heiman-gjöf, dowry), Gþl. 212:—so also, gefa í erfðir, to give as inheritance, Bs. i. 285:—gefa ölmusu, to give alms, Bs. passim; gefa fátækum, to give to the poor, passim.IV. to give, grant; hann gaf honum vald yfir öllu landi, Fms. i. 18; gefa heimleyfi, to grant ‘home-leave,’ furlough, ix. 474; gefa orlof, ii. 64; gefa grið, to grant a truce to one, pardon, Nj. 165, Fms. ix. 479; gefa e-m líf, to grant one his life, 470.V. in various phrases; gefa e-m nafn, to give one a name, Nj. 91, Fms. i. 23, Grág. ii. 146; gefa þakkir, to give thanks, Fms. i. 231; gefa e-m tillæti, to indulge one, Nj. 169; gefa e-m rúm, to give place to one, Fms. ii. 254, vi. 195; gefa ráð, to give counsel, advice, Nj. 75, 78; gefa góð orð, to give good words, answer gently; gefa e-m stór orð, to give one big words, Fms. v. 158; gefa slög, to deal blows, ix. 313; gefa gaum at, to give heed to, Nj. 57, Eg. 551; gefa hljóð, to give a hearing, in public speaking, Nj. 230; gefa tóm, to give time, leisure, 98; gefa ró reiði, to calm one’s wrath, 175:—gefa e-m sök, to bring a charge against, complain of, 82; ok gaf ek þó hjálminum enga sök á því, I did not like the helmet less for that, Ld. 128; at eigi sé mælt, at þú gefir dauðum sök, that thou bringest a charge against a dead man (which was unlawful), Nj. 82; en hvártki okkat gefr þat öðru at sök, neither of us likes the other the less for that, 52; ekki gef ek þér þat at sök þótt þú sér engi bleyðimaðr, 54; engi þorði þó sakir á at gefa, none durst complain, Al. 123; Sigurðr jarl bað konung eigi gefa Þrændum þetta at sök, Fms. i. 57; gefa kæru upp á e-n, to give in a complaint against one, Dipl. ii. 13.2. gefa sér um …, to give oneself trouble about, take interest in, mostly followed by a noun; gefa sér fátt um e-t, to take coolly; gefa sér mikit um, to take great interest in; Þorfinnr lét gefa honum mat, en gaf sér lítið at honum, but else took little notice of him, Grett. 96; ekki er þess getið, at hann gæfi sér mikit um, that he shewed great interest, Fms. i. 289; mun ek mér ok ekki um þetta gefa, I will let this pass, not take offence at it, Boll. 354; en ef til mín kæmi tveir eða þrír, þá, gaf ek mér ekki um, then I took no notice of it, Fms. ii. 151; konungr gaf sér fátt um þat, Fb. i. 261; hann þóttisk vita hvat keisaranum mislíkaði ok gaf sér þó ekki um at sinni, Fms. vi. 71; ok gáfu sér ekki um viðbúnaðinn, vii. 87; so also, Skúli gaf sér litið at hvat biskup sagði, S. troubled himself little at what the bishop said, Bs. i. 873:—akin is the mod. phrase, eg gef ekki um það, I do not want it; gefðu ekki um það, do not care for it, mind it not; eg gaf ekki um að sjá það, I did not want to see it, etc.3. gefa staðar, to stop; lét hann þá staðar gefa róðrinn, he stopped rowing, Fms. vi. 384; konungr gaf staðar ok hlýddi til frásagnar þeirra, viii. 400; ok þá er sá íss gaf staðar ok rann eigi, Edda 3; ok þeir gefa eigi stað ferðinni fyrr en þeir kómu norðr, 151 (pref.); svá at staðar gaf (MS. naf) höndin við sporðinn, 40.VI. to give out, deal out; hón bað gefa sér drekka, bade give him to drink, Eg. 604: to give a dose, gefa e-m eitr, Al. 156:—absol. to give fodder to cattle, gefa göltum, Hkv. 2. 37; gefa nautum, kúm, hestum, Sturl. ii. 42, Gísl. 28:—gefa á, to dash over, of sea-water, cp. ágjöf: to pour water on, var gluggr á ofninum syá at útan mátti á gefa, Eb. 134; síðan lét hann gefa útan á baðit í glugg, 136; gefa á ker, to fill a goblet, Clar.: metaph. to press on, gefr Ormr þá á, Fb. i. 530 (in wrestling).VII. with prepp., fyrir-gefa, to forgive, freq. in mod. usage, but scarcely found in old writers; so also gefa til, cp. Dan. tilgive, D. N., vide Safn i. 96, (rare and obsolete):—gefa upp, to give up; gefa upp gamalmenni, to give old people up, let them starve, Fms. ii. 225; gefa upp föður eða móður, 227; bændr báðu hann gefa upp eyna, Grett. 145: to remit, en þó vil ek nú upp gefa þér alla leiguna, Nj. 128; gaf honum upp reiði sína, Fms. x. 3, 6; ok gefit oss upp stórsakir, ii. 33; Brján konungr gaf upp þrysvar útlögum sínum inar sömu sakir, Nj. 269: absol., hvárt vilit þér gefa honum upp, pardon him, 205; gefa upp alla mótstöðu, to give up all resistance, Fms. ix. 322; gefa sik upp, to give oneself up, surrender, i. 198; þá gefum vér upp várn stað, 104; gefa upp ríki, konungdóm, to give up the kingdom, abdicate, resign, x. 4, xi. 392: to give up, hand over to one, Magnús konungr gaf honum upp Finnferðina með slíkum skildaga, vii. 135; ek vil gefa ykkr upp búit at Varmalæk, Nj. 25; allir hafa þat skaplyndi at gefa þat fyrst upp er stolit er, 76: to give up, leave off, gefa upp leik, to give up playing, Fas. iii. 530; gefa upp horn, Fms. vi. 241: to exhaust, empty, upp ætlu vér nú gefnar gersimar yðrar, vii. 197.B. IMPERS., a naut. term; e-m gefr byri, byr (acc. pl. or sing.), one gets a fair wind; gaf þeim byr ok sigla þeir í haf, Nj. 4; gaf þeim vel byri, 138; er þeir vóru búnir ok byr gaf, Eg. 99: so also absol. with or without dat. of the person, gaf kaupmönnum burt af Grænlandi, the sailors got a wind off Greenland, so as to sail from it, Fb. iii. 454; því at eigi gaf suðr lengra, Fms. ii. 185; gaf þeim vel, ix. 268; gaf honum ílla, x. 4; gaf honum eigi austan, Nj. 63: so in the saying, svo gefr hverjum sem hann er góðr.2. in other phrases, to get a chance; ef færi (acc.) gefr á, if you get a chance, Nj. 266; halda njósnum, nær bezt gæfi færi á honum, to keep a look-out, when there was best chance to get at him, 113; til þess gefr nú vel ok hógliga, ‘tis a fair and easy opportunity for that, Al. 156; mæltu menn at honum hafði vel gefit til ( had good luck) um hefndina, Fms. vii. 230; ef yðr (dat.) gefr eigi missýni í þessu máli, if you are not mistaken in this matter, Fbr. 32; gaf þeim glámsýni (q. v.) er til vóru komnir, Sturl. i. 179, Stj. 401; þá gaf mér sýn, then I beheld (in a vision), Fms. vii. 163; þat gaf öllum vel skilja, it was clear for all to understand, it lay open to all, vi. 70; e-m gefr á að líta, one can see, i. e. it is open and evident.C. REFLEX., gefask vel (ílla), to shew oneself, prove good ( bad); það sé ván at þú gefisk honum eigi vel, er þú gefsk öllum öðrum mönnum ílla, Nj. 32; eigi deilir litr kosti ef þú gefsk vel, 78; hversu gafsk Björn þér, Kári, 265; opt hafa mér vel gefisk yður ráð, your counsels have often proved good to me, Ld. 252; hefir þeim þat ok aldri vel gefisk ( it has never turned out well) í þessu landi, Fms. vii. 22; ílla gefask ílls ráð, a saying, Nj. 20; hétu allir góðu um at gefask vel (i. e. to fight manfully), Fms. vii. 262:—to happen, turn out, come to pass, sem síðan gafsk, x. 416; svá honum gafsk, so it turned out for him, Sl. 20; ok svá gæfisk, ef eigi hefði Guð þá sína miskun til sent, and so it would have come to pass, unless …, Fms. x. 395:—gefsk mér svá, it seems to me so, methinks it is so, Karl. 290, 308 (vide A. V. 2. above); þat allsheri at undri gefsk, to all people it is a wonder, Ad. 18; e-m er e-t svá gefit, to be so and so disposed, to think so and so of a thing; ef þér er þetta svá gefit sem þú segir, Fms. v. 236; svá er mér gefit, son minn, at ek em þér fegin orðin, Ó. H. 33; sagði hann at svá mundi jarli gefit, Fms. ix. 244; en svá ætla ek flestum lendum mönnum gefit, at eigi munu skiljask frá Skúla jarli, 429, v. l.; þyki mér ok sem svá muni flestum gefit, at fé sé fjörvi firr, Ld. 266; en þat mun þó mestu um stýra hversu Þórdísi er um gefit, 302; síðan talaði konungr þetta mál við systur sína, ok spurði hversu henni væri um þetta gefit, Fms. ii. 221: of the gifts of nature, mikill máttr er gefinn goðum várum, Nj. 132; ok er þat mál manna, at henni hafi allt verit ílla gefit þat er henni var sjálfrátt, i. e. that she was a bad woman in everything of her own making (but well gifted by nature), 268; ok svá er sagt at honum hafi flestir hlutir höfðinglegast gefnir verit, 254.2. with prepp., gefask upp, to give up, give in, surrender, Nj. 64, 124, Eg. 79: mod. to lose one’s breath: upp gefinn, upset; eigi þykjumk ek upp gefinn þó at ek sjá smávofur, Grett. 112; eigi þyki mér vit upp gefnir, ef vit veitumk at, 131; en þó at þeir feðgar sé ríkir menn, þá eru vér þó ekki upp gefnir fyrir þeim, Fb. ii. 195: in mod. usage, exhausted, having lost one’s breath, eg er uppgefinn; also of a horse, hann gafsk upp, harm er stað-uppgefinn:—e-m gefsk yfir, to do wrong, commit a fault, fail; þat mæla menn at þessi hlutr hafi konunginum yfir gefisk helzt, Fms. xi. 283; ef göfgum mönnum gáfusk stórir hlutir yfir, if the noble gave gross offence, did evil things, Bs. i. 107; engi er svá vitr at eigi gefisk yfir nokkut sinn, Karl. 451:—to give oneself to one, gefask Kristi, N. G. L. i. 339; gefsk þú hánum þá í dag með Guði, Nj. 157; gefask á vald e-s, to give oneself into another’s power, Fms. ix. 479.II. recipr. to give to one another; gefask gjöfum, Bret. 48; gáfusk þeir gjöfum áðr þeir skildu, Bs. i. 274.III. part. gefinn, given to a thing, in a spiritual sense, devout; g. fyrir bækr, lestr, smíðar, etc., given to books, reading, workmanship, etc. -
6 kveinka
(að), v. to complain.* * *að, to complain; k. um e-t, O. H. L. 78, Rb. 174, Bs. ii. 64: mod., k. sér, to wail, cry, from pain. -
7 kæra
* * *I)(-ða, -ðr), v.1) to discuss, debate (þeir kærðu þetta um hríð milli sín);2) to bring forward, mention; herra R. kærði krankleik sinn, pleaded his illness; kæra vandræði sín fyrir e-m to disclose one’s troubles to one;3) to complain of (þeir kærðu mjök áhlaup hans);4) to accuse, make a charge against one (kæra e-n um þjófnað); kæra á e-n, to lay to one’s charge (Svíar kærðu mjök á Hákon konung, at hann hafði brennt Vermaland); kæra sik, to complain, murmur (þegar bœndr tóku at kæra sik).f. complaint; murmur.* * *u, f. a complaint, esp. as a law term, a complaint made before a king or court, Fb. ii. 170, Dipl. ii. 13: a murmur, Stj. 291: a quarrel, dispute, 131.COMPDS: kæruefni, kærulauss. -
8 VANDA
(að), v.1) to work elaborately, bestow great pains on, prepare carefully (hón gerði honum ok klæði öll, er mest skyldi vanda);vandaðr, elaborate, highly finished (vandaðr skipabúnaðr);vandaðar krásir, choice dainties;2) to pick out the best, choose carefully (muntu þurfa at vanda til ferðar þessar bædi menn ok skip);3) to find fault with, be particular about, care, mind, with a negative (vanda lítt um siðu manna); vanda ek eigi, þótt sá sé drepinn, I mind not though he be killed; vanda um e-t við e-n, to find fault with one for a thing, complain of;4) refl., vandast, to become difficult, precarious (þykki mér nú vanda málit); impers., vandast um e-t, it becontes difficult.* * *að, to make elaborately, take care and pains in a work or a choice, to pick out the best, choose; vanda til ferðar bæði menn ok skip, Nj. 122; búa ferð sína ok vanda menn til, Orkn. 108; þat var siðr um ríkra manna börn, at vanda mjök menn til at ausa vatni ok gefa nöfn, Fms. i. 14; þurfti þann stað at vanda, at hann væri sléttr, Eg. 275; vóru menn vandaðir til at varðveita hofin at vitrleik ok réttlæti, Landn. (Append.) 334; svá skal sannaðar-menn vanda at frændsemi við aðilja, at …, Grág. i. 30, 75, ii. 245; vanda skal búa í þingkvöð, at fjár-eign, i. 142; svá skal vanda sögu sem um erlendis víg, i. e. the procedure is the same as, 183; svá skal vanda tíð at eiðfæra ómaga, sem til þess at eiga hreppa-dóm, the same season is to be appointed for it as for h., 245.2. to work elaborately; þann bæ lét hann mjök vanda, Eb. 26; hón görði honum klæði öll þau er mest skyldi vanda, Fs. 61; láta göra skip ok vanda sem mest, 322; göra drykkju-skála ok vanda sem mest, Fms. i. 290; þú skalt vanda sem mest bæði hátt ok orðfæri ok einna mest kenningar, Fb. i. 215: vandaðr, choice, elaborate; stofu nýja ok vandaða, Eg. 49; skip vandat at öllu sem mest, 68; skip vandat forkunnar-mjök at smíð. Orkn. 332; mikit lið ok frítt ok mjök vandaðan skipabúnað, Fms. x. 36; var vandaðr mjök róðr á drekanum, vi. 309; stöpul vandaðan, Bs. i. 132; vandaðar krásir, choice, Fms. iv. 160; umgörð vandaða, Fs. 97.3. vanda sig, vanda ráð sitt, to be honest, lead a righteous life, passim; lítt vandaðr, not very honest, Fms, xi. 275; ú-vandaðr, plain, common, dishonest.II. [ vanda = to carp at, find fault, Ivar Aasen], to object, make difficulties:1. only in the negative phrase, vanda ekki, not to mind; hann sagði dóttur sinni, at hann mundi eigi vanda at gipta honum dóttur sína, Stj. 206; vanda eigi, to mind not, care not; vanda ek eigi ( I mind not) þótt sá sé drepinn, 181; vanda ekki ( care not) hvárt luklar finnask, Al. 44; vandar eigi þótt þykkt so skipat, 41.2. to find fault, be fastidious; hvárt sem þær vanda eðr gefa ósæmilig orö, D. N. ii. 16; þá eigu hásetar eigi at vanda þá hlezlu fyrir styrimanni ok fari við svá búit, N. G. L. ii. 275: and thus freq. in mod. speech of Norway, ‘vanda maten’ (cp. Icel. mat-vandr); in Icel. it remains in the phrase, vanda um e-t, to complain of, Eg. 142, 711, Landn. 141, Orkn. 90, Fs. 137, Eb. 144, Gullþ. 26, Dropl. 15.III. reflex. to become difficult, precarious; nú vandask málit, Nj. 4; vandask ráða-görðin, Fms. vii. 183. -
9 aumka
(að), v. to commiserate, to feel pity for (a person, etc.).* * *að, to bewail, to complain, esp. in the impers. phrase, a. sik, to feel compassion for, Bær. II, Al. 10, Róm. 182, Bret. 98, Fagrsk. ch. 34; now freq. used in reflex., aumkast yfir e-t, to pity. -
10 DEILA
* * *I)(-da, -dr), v.sú á, er deilir með jötna sonum grund ok með goðum, that river which parts the giants and the gods;alit þat land, er vatnsföll deila til sjófar, of which the rivers form the boundaries down to the sea;vildi H. bæði kjósa ok deila, H. would both choose and deal (viz. divide the catch in shares and choose for himself the share he liked best);láta en kjósa ok deila, to give one an arbitrary power in a case;with dat. (hversu má keisarinn deila sér í tvá staði);2) to deal out, apportion, allot;deildr hlutr, a share allotted to one;deila dögurð, mat á málum, to deal out portions of food in a household;deila víg með verum, to deal victory fairly among men;3) to distinguish, discern, = greina;eptir þat sá sól ok mátti þá deila ættir, they could then discern the quarters of heaven;deila liti, to discern colours;eigi deilir litr kosti (acc. pl.), colour is no sure test of the quality;4) to busy or occupy oneself with, deal with (engi maðr á önnur mál at deila í kirkju, nema biðja fyrir sér);hann við Ríg rúnar deildi, he capped ritnes (spells) with R.;deila orðspeki við e-n, to contend in learning with one;þótt hringbrotar heiptir deili, though men hate one another;deila kníf ok kjötstykki, to share knife and meat;5) deila við e-n, to quarrel with one (deila við heimska hali);deili gröm við þik, may the fiends bandy words with thee;deila um e-t, to quarrel, contest about;þeir deildu um (they have a lawsuit about) jarðir;deila á e-n, to contend against one;deila illyrðum, illdeildum, to chide, abuse one another;deila afli, ofríki, við e-n, to deal harshly and overbearingly with one;impers., ef í þat deilir, if there be dissent on that point;ef í deilir með þeim, if they disagree;6) to be master of, possess (deila bauga, fé);hug skaltu deila, thou shalt control thy mind (feelings);þar er munuð deilir, when love is concerned, in a matter of love;7) refl., deilast, to spread, branch off (svá viða sem kristni deilist um heim);meðan mér deilist lífit til, as long, as life is granted me;deilast at e-u, to disagree about a thing.f. disagreement, contest;eiga, halda, deilu við e-n, to quarrel or contend with one.* * *d, [Goth. dailjan and ga-dailjan = μερίζειν, μεταδιδόναι, διαιρεθν, etc.; A. S. dælan; Engl. to deal; Germ. theilen; O. H. G. tailjan; Swed. dela; Dan. dele.]I. with acc. (never dat.), to deal, divide; the phrase, vilja bæði kjósa ok deila, will both choose and deal, of unfair dealing, a metaphor taken from partners, e. g. fishermen, where one makes the division into shares (deilir), and the others choose (kjósa) the shares they like best, Ld. 38; deildr hlutr, a dealt lot. i. e. share dealt or allotted to one, Grág. i. 243; d. e-m e-t, to allot one a thing, to deal out to one, ii. 294: deila dögurð, d. mat (in mod. usage skamta), to deal out portions of food in a household, Ísl. ii. 337; sér at þar var manni matr deildr, Gísl. 47; þú kunnir aldregi d. mönnum mat, Ls. 46: þá er maðr á brot heitinn ef honum er eigi deildr matr á malum, Grág. i. 149; cp. the proverb, djarfr er hver inn deildan verð; d. fé, Skm. 22; d. bauga, Rm. 20; d. e-t út, to deal out, give, Fms. xi. 434.2. of places, to divide, bound; fírðir deila, the firths are the boundaries, Grág. ii. 217; vatnsföll ( rivers) d. til sjávar. Eg. 131: sva vítt sem vatnsföll deila til sjávar, Landn. 57. K. Þ. K. 34.β. used impers. as it seems; deilir norðr vatnsföllum, Ísl. ii. 345; fjöll þau er vatnsföll deilir af milli héraða, the fells that divide the waters, form the water-shed, between the counties, Grág. i. 432; þar er víkr deilir, Hlt.3. metaph. to distinguish, discern; eptir þat sá sól, ok máttu þá d. ættir, after that the sun broke forth, and they could discern the airts (of heaven), Fb. i. 431, Fms. iv. 38; deila liti, to discern colours (lit-deili), hence the proverb, eigi deilir litr kosti (acc. pl.), colour (i. e. look, appearance) is no sure test, Nj. 78: metaph., d. víg, to act as umpire in a fight, tourney, or the like, Ls. 22: we ought perh. to read deila (not bera) tilt með tveim, 38.4. various phrases, deila sér illan hlut af, to deal onself a had share in, to deal badly in a thing, Ld. 152: the phrase, e-t deilir máli (impers.), it goes for a great deal, is of great importance, Hs. 65, mod. usage skipta máli, miklu, etc.: d. mál, to deal with a thing, Hom. 34; d. mál e-s, to deal speech, to discuss or confer with one, Ó. H. 82 (in a verse): d. e-n málum, to deal, i. e. speak, confer, with one, Krók. 36 C: d. orðspeki við e-n, to deal, i. e. contend in learning with one, Vþm. 55; rúnar, Rm. 42; eiga við e-t at d., to have to deal with a thing, Fms. viii. 288: the phrase, d. mál brotum, to deal piecemeal with a case, take a partial or false view of a thing, or is the metaphor taken from bad payment (in bauga-brot, q. v.)? Eb. 184; þeir hafa eigi deilt þetta mál brotum, i. e. they have done it thoroughly, have not been mistaken, Konr. 52: to share in a thing, d. kníf ok kjötstykki, to share knife and meat, Grág., Ísl. ii. 487: the phrase, d. hug, to ‘deal one’s mind,’ pay attention to, with a notion of deep concern and affliction; heil vertú Sváfa, hug skaltú d., thy heart shall thou cleave, Hkv. Hjörv. 40: deildusk hugir, svá at huskarlar héldu varla vatni, their minds were so distraught, that the house-carles could hardly forbear weeping, Fms. vi. (in a verse); hence a hardened man is called lítill skapdeildar maðr, (Hugdeila, mind’s concern, is the name of a poem of the 17th century): at þeir deildi enga úhæfu, that they should forbear dealing outrageously, Fms. i. 22; d. heiptir, to deal hatred, to hate (poët.), Hkv. 41: d. afli, ofríki við e-n, to deal harshly and overbearingly with one. Fms. i. 34; d. illyrðum, ill-deildum, to chide, abuse one another, Háv. 37, Ld. 158.II. neut. to be at feud, quarrel; the saying, sjaldan veldr einn þegar tveir deila; deili gröm við þig, Hkv. I. 43; ek bað flögð d. við þau, Sighvat: d. til e-s, to quarrel for a thing, Eg. 510: d. upp á e-n, to complain of one, Stj. 294. Exod. xvii. 2, ‘Why chide ye with me?’β. impers., ef í þat deilir, if there be dissent on that point, Grág. ii. 125; ef í deilir með þeim, if they dissent, i. 58.2. d. um e-t, to contend about a thing, as a law term; þeir deildu ( they had a lawsuit) um jarðir, Fms. iv. 201; þeir deildu um landaskipti, 315; þeir deildu um land þat er var …, Landn. 125; þeir deildu um leysingja-arf, 100, 101: metaph., d. um stafn, to come to a close fight, Orkn. 232.III. reflex. to spread, branch off; vatnsföll deilask milli héraða, Grág. ii. 218; svá víða sem hón (i. e. Christianity) deilisk um heim, Hom. 49.2. meðan mér deilisk lífit til, as long as life be dealt (i. e. granted) me, Fms, viii. 205; e-t deilisk af, a thing comes to pass, Hkr. iii. 55 (in a verse); kölluðu þeir, at lengi mundi vörn deilask af úti, that a long defence would be dealt out, i. e. there would be a long struggle, Sturl. i. 59, cp. the Goth. afdailjan = to pay off; hugr deilisk (vide above): þat mun oss drjúgt deilask, it will cost us dear, Am. 19. -
11 frýja
I)(frý, frýða, frýt), v.1) to defy, taunt (hón frýði honum með mörgum orðum): f. e-m hugar, to challenge one’s courage; þessi klæði frýja ykkr föður-hefnda, those clothes challenge you to revenge your father;2) f. á e-t, to complain of; to egg (goad) on.f. taunt, reproach; verja sik frýju, to clear one self of reproach.* * *u, f. a defiance, challenge, question, taunt, Fs. 8, Bs. i. 734, Ld. 236; verja sik frýju, to clear oneself of all question, i. e. do a thing blamelessly, Sturl. iii. 68; ek varða mik kvenna frýju, I cleared myself from the taunts of woman, Eb. (in a verse): frýju-laust, n. adj. blamelessly; berjask f., to fight hard, Glúm. 381; þeir sækja bardagann f., Fms. xi. 136; hann kvað Einar mundu elt hafa f., Sturl. i. 68: frýju-orð, n. taunting words, Fms. vii. 272, xi. 374, Nj. 108. -
12 klaga
-
13 kretta
(pret. kratt), v. to murmur, complain (engi þorði um at kretta).* * *pret. kratt, a def. strong verb, to maunder, murmur; engi þorði um at kretta, Grett. 140 A, B; Uxi kratt jafnan um, Finnb. 280 C; þeir þoldu ílla, en krittu (kruttu?) um, Fas. i. 129. -
14 KVEINA
(að), v. to wail, lament; kveina um e-t, to com plain of (er hér kveinat um eldiviðarfæð).* * *að. [Ulf. qainon = πενθειν; A. S. cwânjan; Engl. whine, wanion; Germ. weinen]:—either, kveina um e-t (mod. k. yfir e-u), to complain of a thing, or absol. to wail, mourn, lament, but not used transitively as in A. S.; er hér kveinat um eldiviðar-fæð, Fms. i. 291; görðit hón hjufra né höndum slá, né k. um sem konur aðrar, Gkv. 1. 1 (2. 11); taka nú k. um þat, er …, Al. 52, Fas. iii. 154; hón kveinaði um mjök meðan hón starfaði, Hom. 113: absol., munu þér k. ok kalla til Dróttins, Stj. 441; krytja eðr k., 370, Fas. i. 200; en þeir létu sem þeir heyrði eigi hvat er hón kveinaði, Fms. vi. 352. -
15 óð-inndæla
u, f. a απ. λεγ., [qs. of-inndæla (?) from of and eindæll or inndæll = strange, odd]:— a puzzle (?); ek skal kæra um óðindælu mína sjálfs, I have to complain of my puzzle, an accident that has happened to me, Fms. vi. 374. -
16 ákæra
-
17 vandræðast
(dd), v. refl. to grumble over, complain of (vandræðast um e-t).
См. также в других словарях:
complain — com·plain vi: to make a complaint Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster. 1996. complain I ( … Law dictionary
complain — UK US /kəmˈpleɪn/ verb [I] ► to tell someone that something is wrong or not satisfactory, and that you are annoyed about it: complain about sth »Workers complain about the conditions in which they are forced to work. complain that »The chief… … Financial and business terms
Complain — Com*plain (k[o^]m*pl[=a]n ), v. i. [imp. & p. p. {Complained} (k[o^]m*pl[=a]nd ); p. pr. & vb. n. {Complaining}.] [F. complaindre, LL. complangere; com + L. plangere to strike, beat, to beat the breast or head as a sign of grief, to lament. See… … The Collaborative International Dictionary of English
Complain — Com*plain , v. t. To lament; to bewail. [Obs.] [1913 Webster] They might the grievance inwardly complain. Daniel. [1913 Webster] By chaste Lucrece s soul that late complain d Her wrongs to us. Shak. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
complain — ► VERB 1) express dissatisfaction or annoyance. 2) (complain of) state that one is suffering from (a symptom of illness). DERIVATIVES complainer noun. ORIGIN Old French complaindre, from Latin complangere bewail … English terms dictionary
complain — (v.) late 14c., find fault, lament, from stem of O.Fr. complaindre to lament (12c.), from V.L. *complangere, originally to beat the breast, from L. com , intensive prefix (see COM (Cf. com )), + plangere to strike, beat the breast (see PLAGUE (Cf … Etymology dictionary
complain — [v] grumble about accuse, ascribe, attack, beef*, bellyache*, bemoan, bewail, bitch, carp, cavil, charge, contravene, criticize, defy, demur, denounce, deplore, deprecate, differ, disagree, disapprove, dissent, expostulate, find fault, fret, fuss … New thesaurus
complain — [kəm plān′] vi. [ME compleinen < OFr complaindre < VL * complangere, orig., to beat the breast < L com , intens. + plangere, to strike: see PLAINT] 1. to claim or express pain, displeasure, etc. 2. to find fault; declare annoyance 3. to… … English World dictionary
complain — com|plain W3S2 [kəmˈpleın] v [Date: 1300 1400; : Old French; Origin: complaindre, from Vulgar Latin complangere, from Latin com ( COM ) + plangere ( PLAINT)] 1.) [I,T not in passive] to say that you are annoyed, not satisfied, or unhappy about… … Dictionary of contemporary English
complain — verb 1 (intransitive, transitive not in passive) to say that you are annoyed, dissatisfied, or unhappy about something or someone: They ve already been given a 10% raise so why are they complaining? | You never ask my opinion about anything, Rod… … Longman dictionary of contemporary English
complain */*/*/ — UK [kəmˈpleɪn] / US verb [intransitive/transitive] Word forms complain : present tense I/you/we/they complain he/she/it complains present participle complaining past tense complained past participle complained to say that you are not satisfied… … English dictionary