Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

compărātĭo

  • 1 comparatio

    1.
    compărātĭo ( conp-), ōnis, f. [1. comparo], a comparing, comparison (in good prose).
    I.
    In gen.: comparationis duo sunt modi;

    unus cum idemne sit an aliquid intersit quaeritur: alter, cum quid praestet aliud alii quaeritur,

    Cic. de Or. 3, 29, 117; cf. id. ib. §

    116: potest incidere saepe contentio et comparatio, de duobus honestis utrum honestius,

    id. Off. 1, 43, 152:

    majorum, minorum, parium,

    id. Top. 18, 71:

    orationis suae cum scriptis alienis,

    id. de Or. 1, 60, 257:

    rerum,

    Quint. 2, 4, 24:

    argumentorum,

    id. 5, 13, 57:

    in comparatione alicujus (post-Aug.): strata erant itinera vilioribus sarcinis, quas in conparatione meliorum avaritia contempserat,

    Curt. 3, 11, 20 Vogel ad loc.; so,

    ex conparatione regis novi, desiderium excitabatur amissi,

    id. 10, 8, 9; cf. Lact. 7, 15, 7.—
    II.
    Esp.
    A.
    A trial of skill, contention:

    in comparationem se demittere,

    Suet. Rhet. 6.—
    B.
    A relation, comparison:

    cum solis et lunae et quinque errantium ad eandem inter se comparationem est facta conversio,

    Cic. N. D. 2, 20, 51.—
    C.
    Translation of the Gr. analogia, Cic. Univ. 4 fin.; 5; 7.—
    * D.
    An agreement, contract (v. 1. comparo, II. B.):

    provincia sine sorte, sine comparatione, extra ordinem data,

    Liv. 6, 30, 3.—
    E.
    Of animals, a coupling, pairing:

    boum,

    Col. 6, 2, 13.—
    F.
    In rhet.:

    criminis,

    a defensive comparison of a crime with a good deed, on account of which the crime was committed, Cic. Inv. 1, 11, 15; 2, 24, 72; Auct. Her. 1, 14, 24; 1, 15, 25.—
    G.
    In gram.
    1.
    A climax, Don. p. 1745 P.—
    2.
    The comparative degree, Quint. 1, 5, 45.
    2.
    compărātĭo, ōnis, f. [2. comparo].
    I.
    A preparing, providing for, preparation, etc. (rare, but in good prose):

    novi belli,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 9; cf.

    pugnae, Auct. B. Afr. 35: veneni,

    Liv. 42, 17, 6:

    comparatio disciplinaque dicendi,

    Cic. Brut. 76, 263:

    novae amicitiae,

    Sen. Ep. 9, 6.—
    II.
    A procuring, gaining, acquiring:

    testium,

    Cic. Mur. 21, 44:

    voluptatis,

    id. Fin. 2, 28, 92:

    criminis,

    i. e. of all the materials for an accusation, id. Clu. 67, 191:

    quibus ego ita credo, ut nihil de meā comparatione deminuam,

    id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 16.—Hence,
    B.
    In late Lat., a purchasing, purchase, Dig. 5, 1, 52; 41, 3, 41.

    Lewis & Short latin dictionary > comparatio

  • 2 comparatio

    construction; material/constituent; combination/conjunction; relationship; comparison, weighing of merits; plea from greater good; comparative degree; preparation, making ready; procuring, provision; arrangement, settlement

    Latin-English dictionary > comparatio

  • 3 comparātiō (conp-)

        comparātiō (conp-) ōnis, f    [1 comparo], a preparing, providing for, preparation: novi belli: veneni, L.: dicendi.—A procuring, gaining, acquiring: testium: voluptatis: criminis, i. e. of the materials for an accusation.

    Latin-English dictionary > comparātiō (conp-)

  • 4 comparātiō (conp-)

        comparātiō (conp-) ōnis, f    [2 comparo], a comparing, comparison, inquiry by comparison: de duobus honestis utrum honestius: alqd in comparationem referre, to challenge comparison, Ta.— A relation, aspect: eadem inter se. — An agreement, contract: provincia sine comparatione data, L.—In rhet.: criminis, a defence by a comparison.

    Latin-English dictionary > comparātiō (conp-)

  • 5 conparatio

    1.
    compărātĭo ( conp-), ōnis, f. [1. comparo], a comparing, comparison (in good prose).
    I.
    In gen.: comparationis duo sunt modi;

    unus cum idemne sit an aliquid intersit quaeritur: alter, cum quid praestet aliud alii quaeritur,

    Cic. de Or. 3, 29, 117; cf. id. ib. §

    116: potest incidere saepe contentio et comparatio, de duobus honestis utrum honestius,

    id. Off. 1, 43, 152:

    majorum, minorum, parium,

    id. Top. 18, 71:

    orationis suae cum scriptis alienis,

    id. de Or. 1, 60, 257:

    rerum,

    Quint. 2, 4, 24:

    argumentorum,

    id. 5, 13, 57:

    in comparatione alicujus (post-Aug.): strata erant itinera vilioribus sarcinis, quas in conparatione meliorum avaritia contempserat,

    Curt. 3, 11, 20 Vogel ad loc.; so,

    ex conparatione regis novi, desiderium excitabatur amissi,

    id. 10, 8, 9; cf. Lact. 7, 15, 7.—
    II.
    Esp.
    A.
    A trial of skill, contention:

    in comparationem se demittere,

    Suet. Rhet. 6.—
    B.
    A relation, comparison:

    cum solis et lunae et quinque errantium ad eandem inter se comparationem est facta conversio,

    Cic. N. D. 2, 20, 51.—
    C.
    Translation of the Gr. analogia, Cic. Univ. 4 fin.; 5; 7.—
    * D.
    An agreement, contract (v. 1. comparo, II. B.):

    provincia sine sorte, sine comparatione, extra ordinem data,

    Liv. 6, 30, 3.—
    E.
    Of animals, a coupling, pairing:

    boum,

    Col. 6, 2, 13.—
    F.
    In rhet.:

    criminis,

    a defensive comparison of a crime with a good deed, on account of which the crime was committed, Cic. Inv. 1, 11, 15; 2, 24, 72; Auct. Her. 1, 14, 24; 1, 15, 25.—
    G.
    In gram.
    1.
    A climax, Don. p. 1745 P.—
    2.
    The comparative degree, Quint. 1, 5, 45.
    2.
    compărātĭo, ōnis, f. [2. comparo].
    I.
    A preparing, providing for, preparation, etc. (rare, but in good prose):

    novi belli,

    Cic. Imp. Pomp. 4, 9; cf.

    pugnae, Auct. B. Afr. 35: veneni,

    Liv. 42, 17, 6:

    comparatio disciplinaque dicendi,

    Cic. Brut. 76, 263:

    novae amicitiae,

    Sen. Ep. 9, 6.—
    II.
    A procuring, gaining, acquiring:

    testium,

    Cic. Mur. 21, 44:

    voluptatis,

    id. Fin. 2, 28, 92:

    criminis,

    i. e. of all the materials for an accusation, id. Clu. 67, 191:

    quibus ego ita credo, ut nihil de meā comparatione deminuam,

    id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 16.—Hence,
    B.
    In late Lat., a purchasing, purchase, Dig. 5, 1, 52; 41, 3, 41.

    Lewis & Short latin dictionary > conparatio

  • 6 suffrāgātor (subf-)

        suffrāgātor (subf-) ōris, m    [suffragor], a favorer, supporter, partisan: suffragatorum comparatio: me suffragatore meliore uti.

    Latin-English dictionary > suffrāgātor (subf-)

  • 7 comparativa

    compărātīvus, a, um, adj. [1. comparo], of or pertaining to comparison, depending on comparison, comparative.
    I.
    In gen.:

    judicatio,

    Cic. Inv. 2, 25, 76 (cf. 1. comparatio, I.):

    genus causae (opp. simplex),

    Quint. 7, 4, 3:

    vocabulum,

    Gell. 5, 21, 13.— Subst.: compărātīva, ōrum, n., words in the comparative degree, comparatives, Quint. 9, 3, 19.— Adv.: compărā-tīvē, with comparison:

    dicere,

    Gell. 5, 21, 14; Ambros. de Fide, 5, 9, 71.—
    II.
    Esp. in gram.
    A.
    Gradus, or absol., the comparative, Don. p. 1745 P. et saep.—
    B.
    Casus, the ablative, Prisc. p. 671 P.

    Lewis & Short latin dictionary > comparativa

  • 8 comparativus

    compărātīvus, a, um, adj. [1. comparo], of or pertaining to comparison, depending on comparison, comparative.
    I.
    In gen.:

    judicatio,

    Cic. Inv. 2, 25, 76 (cf. 1. comparatio, I.):

    genus causae (opp. simplex),

    Quint. 7, 4, 3:

    vocabulum,

    Gell. 5, 21, 13.— Subst.: compărātīva, ōrum, n., words in the comparative degree, comparatives, Quint. 9, 3, 19.— Adv.: compărā-tīvē, with comparison:

    dicere,

    Gell. 5, 21, 14; Ambros. de Fide, 5, 9, 71.—
    II.
    Esp. in gram.
    A.
    Gradus, or absol., the comparative, Don. p. 1745 P. et saep.—
    B.
    Casus, the ablative, Prisc. p. 671 P.

    Lewis & Short latin dictionary > comparativus

  • 9 comparatus

    compăra-tus, ūs, m. [id.], a relation, proportion (cf. 1. comparatio, II. B.):

    modulorum,

    Vitr. 7 praef. fin.

    Lewis & Short latin dictionary > comparatus

  • 10 contentio

    contentĭo, ōnis, f. [contendo] (acc. to contendo, II.), an eager stretching, a straining, exertion of the powers of body or mind, tension, effort, a vigorous struggling or striving for something, a struggle after (very freq. and in good prose).
    I.
    In gen.
    A.
    Prop.:

    contentio et summissio vocis,

    Cic. Off. 1, 41, 146; id. de Or. 1, 61, 261:

    vocis,

    id. Tusc. 2, 24, 56:

    vocis aut lateris,

    Plin. 26, 13, 85, § 137 al.:

    gravitatis et ponderum,

    of gravitation, Cic. N. D. 2, 45, 116:

    animi (opp. relaxatio),

    id. de Or. 2, 5, 21; cf. id. Arch. 6, 12 et saep.—With gen. of the object:

    disputationis,

    Cic. de Or. 3, 61, 230:

    honorum (with ambitio),

    id. Off. 1, 25, 87; cf.

    palmae,

    Quint. 1, 2, 24:

    dignitatis,

    id. 4, 5, 12; cf.:

    libertatis dignitatisque,

    Liv. 4, 6, 11 al. —
    B.
    Transf.
    1.
    Labored, formal speech (opp. talk, conversation): quoniam magna vis orationis est, eaque duplex, altera contentionis, altera sermonis;

    contentio disceptationibus tribuatur judiciorum... sermo in circulis, etc.,

    Cic. Off. 1, 37, 132; 2, 14, 48 Heine ad loc.; cf.: sermo est oratio remissa et finitima cottidianae locutioni;

    contentio est oratio acris, etc.,

    Auct. Her. 3, 13, 23.—
    * 2.
    Gregum = admissura, Censor. 5.—
    II.
    In partic.
    A.
    (Acc. to contendo, II. B. 2.) A contest, contention, strife (with weapons or words), a fight, dispute, controversy (so most freq.):

    contentiones proeliorum,

    Cic. Off. 1, 26, 90; cf.:

    magna belli,

    id. Sest. 27, 58:

    contentiones, quae cum inimicissimis fiunt,

    id. Off. 1, 38, 137; so with cum, id. Phil. 2, 3, 7; id. Leg. 3, 11, 25 al.:

    cum aliquo de aliquā re,

    Quint. 4, 2, 132:

    de aliquā re,

    Cic. Leg. 3, 10, 24; Liv. 4, 6, 4; Quint. 5, 14, 12 al.:

    adversus procuratores,

    Tac. Agr. 9:

    inter aliquos,

    Cic. Sest. 21, 47; Quint. 10, 1, 47; Suet. Claud. 15 et saep.; cf.:

    inter aliquos de aliquā re,

    Cic. Ac. 2, 43, 132 et saep.:

    contentionis cupidiores quam veritatis,

    id. de Or. 1, 11, 47; Curt. 8, 4, 33.—
    B.
    (Acc. to contendo, II. B. 3.) A comparison, contrast:

    si contentio quaedam et comparatio fiat,

    Cic. Off. 1, 17, 57; 1, 43, 152; cf. id. Inv. 1, 12, 17:

    quaedam hominum ipsorum,

    id. Planc. 2, 5; id. Inv. 2, 39, 114:

    fortunarum,

    id. Pis. 22, 51.—Hence,
    2.
    T. t.
    a.
    In rhetoric, a contrasting of one thought with another, antithesis, Auct. Her. 4, 15, 21; Cic. de Or. 3, 53, 203; Quint. 9, 1, 31; 9, 2, 2.—
    b.
    In gram., comparison, Varr. L. L. 8, § 75 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > contentio

  • 11 declinatio

    dēclīnātĭo, ōnis, f. [id.], a bending from a thing, a bending aside; an oblique inclination or direction (good prose).
    I.
    Lit.:

    lanceam exigua corporis declinatione vitare,

    Curt. 9, 7 fin.; cf.:

    quot ego tuas petitiones parva quadam declinatione effugi,

    Cic. Cat. 1, 6, 15:

    declinare dixit (Epicurus) atomum perpaulum, et ipsa declinatio ad libidinem fingitur, etc.,

    id. Fin. 1, 6, 19; so of the oblique motion of atoms, id. Fat. 10, 22; 22, 47.—
    B.
    Like the Gr. klima, the supposed slope of the earth towards the poles, a region of the earth or sky, a climate:

    declinatio mundi,

    Col. 1 prooem. § 22; so,

    mundi,

    id. 3, 1, 3; cf.:

    positio caeli et declinatio,

    id. 1, 6, 18;

    so correspond. with regio caeli,

    Col. 4, 24, 2; cf.

    also caeli,

    the altitude of the pole, Vitr. 9, 7, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., a turning away from any thing; an avoiding, avoidance: ut bona natura appetimus, sic a malis natura declinamus;

    quae declinatio, si cum ratione fiet, cautio appelletur,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13; cf.

    so opp. appetitio,

    id. N. D. 3, 13, 33; and in plur. Gell. 14, 1, 23:

    laboris, periculi,

    Cic. Clu. 53 fin.
    B.
    t. t.
    1.
    Of rhetor. lang., a short digression:

    declinatio brevis a proposito, non ut superior illa digressio,

    Cic. de Or. 3, 53 fin.; id. Part. 15; cf. Quint. 9, 1, 32 and 34.—
    2.
    Of gramm. lang.: variation, inflection.
    (α).
    In the older grammarians, every change of form which a word undergoes; as declension, strictly so called, conjugation, comparison, derivation, etc., Varr. L. L. 8, § 2 sq.; 10, § 11 sq.; Cic. de Or. 3, 54; cf.

    also of declension in its stricter sense,

    Quint. 1, 4, 29; 1, 5, 63;

    of conjugation,

    id. 1, 4, 13;

    of derivation,

    id. 8, 3, 32; 2, 15, 4.—
    (β).
    Among the later grammarians, of declension, properly so called, as distinguished from conjugatio, comparatio, derivatio, etc. So, Donatus: in declinatione compositivorum nominum, p. 174 P. (p. 13 Lind.).

    Lewis & Short latin dictionary > declinatio

  • 12 elatio

    ēlātĭo, ōnis, f. [1. effero], a carrying out.
    I.
    Lit. (post-class.): FERRI, Inscr. Fratr. Arval. ap. Marin. 43 and 402.—
    B.
    In partic.
    1.
    A carrying to the grave, a burial:

    mortui,

    Dig. 11, 7, 14, § 3.—
    2.
    A lifting or raising up:

    onerum,

    Vitr. 8, 10:

    maris,

    i. e. high waves, Vulg. Psa. 92, 6. —
    II.
    Trop. (class.).
    A.
    A being carried away or hurried along; transport, passion:

    laetitia quasi gestientis animi elatio voluptaria,

    Cic. Fin. 3, 10 fin. (cf.: efferri laetitiā, under effero, II. B.).—
    B.
    Exaltation, elevation:

    elatio et magnitudo animi,

    Cic. Off. 1, 19, 64; cf.:

    elatio atque altitudo orationis,

    id. Brut. 17, 66:

    parium autem comparatio nec elationem habet nec submissionem,

    id. Top. 18, 71.—
    C.
    Self-exaltation, pride, elation (cf.:

    superbia, insolentia, arrogantia, vanitas, fastus, fastidium),

    Ambros. Psa. 4, 8; Serm. 17, 36 fin.; Arn. 2, 63; Vulg. 2 Macc. 5, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > elatio

  • 13 incidentia

    1.
    incĭdo, cĭdi, cāsum, 3 ( fut. part. act. incasurus, Plin. 2, 27, 27, § 97; perf. scanned incĭdĕrunt, Lucr. 6, 1174), v. n. [in-cado], to fall into or upon a thing, to fall, light upon (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr. with in and acc.; less freq. with other prepp., with the dat., or absol.
    (α).
    With in and acc.:

    in foveam,

    Cic. Phil. 4, 5, 12:

    ex spelunca saxum in crura ejus incidit,

    id. Fat. 3, 6:

    e nubi in nubem vis incidit ardens fulminis,

    Lucr. 6, 145; cf. id. 296:

    in segetem flamma,

    falls, Verg. A. 2, 305:

    pestilentia in urbem,

    Liv. 27, 23 fin.:

    ut incideret luna tum in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,

    entered, Cic. Rep. 1, 14, 22:

    in oculos,

    Plin. 20, 17, 73, § 187:

    incidentibus vobis in vallum portasque,

    Liv. 27, 13, 2:

    in laqueos,

    Juv. 10, 314.—
    (β).
    With other prepp.:

    incidit ictus Ingens ad terram duplicato poplite Turnus,

    Verg. A. 12, 926:

    (turris) super agmina late incidit,

    id. ib. 2, 467.—
    (γ).
    With dat.:

    incidere portis,

    to rush into, Liv. 5, 11, 14; 5, 26, 8:

    lymphis putealibus,

    Lucr. 6, 1174:

    caput incidit arae,

    Ov. M. 5, 104: Sagunti ruinae nostris capitibus incident, Liv. 21, 10, 10:

    ultimis Romanis,

    id. 28, 13, 9:

    jacenti,

    Stat. Th. 5, 233:

    hi duo amnes confluentes incidunt Oriundi flumini,

    empty, fall into, Liv. 44, 31, 4:

    modo serius incidis (sol) undis,

    sink, Ov. M. 4, 198.—
    (γ).
    Absol.:

    illa (hasta) volans, umeri surgunt qua tegmina summa, incidit,

    Verg. A. 10, 477: incidit Adriaci spatium admirabile rhombi, i. e. into the fisherman ' s net, Juv. 4, 39. —
    B.
    In partic., to fall upon, meet, or come upon unexpectedly, fall in with a person or thing.
    (α).
    With in and acc.:

    in aliquem incurrere atque incidere,

    Cic. Planc. 7, 17:

    cum hic in me incidit,

    id. ib. 41, 99:

    C. Valerius Procillus, cum in fuga catenis vinctus traheretur, in ipsum Caesarem incidit,

    Caes. B. G. 1, 53, 5:

    in insidias,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; cf.:

    in quos (milites), si qui ex acie fugerint, de improviso incidant,

    id. Rosc. Am. 52, 151:

    in manus alicujus,

    id. Clu. 7, 21:

    in vituperatores,

    id. Fam. 7, 3, 6; 6, 1, 25.—
    (β).
    With inter:

    inter catervas armatorum,

    Liv. 25, 39.—
    (γ).
    With dat.:

    qui (oculi) quocumque inciderunt,

    Cic. Mil. 1, 1; Plin. Ep. 5, 6, 13; Quint. 11, 3, 50:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    incidit huic Appennicolae bellator filius Anni,

    Verg. A. 11, 699.—
    (δ).
    With acc. alone (late Lat.):

    bene quod meas potissimum manus incidisti,

    App. M. 6, p. 176, 24; id. ib. p. 179, 4:

    fatales laqueos,

    Vulc. Gall. Avid. Caes. 2, § 2.—
    C.
    Transf., to fall upon, attack, assault: triarii consurgentes... in hostem incidebant. Liv. 8, 8, 13:

    postquam acrius ultimis incidebat Romanus,

    id. 28, 13, 9.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fall into any condition.
    (α).
    With in and acc.:

    in morbum,

    Cic. Fam. 13, 29, 4: in febriculam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    in miserias,

    id. Phil. 2, 10, 24; cf.:

    qui inciderant (sc. in morbum) haud facile septimum diem superabant,

    Liv. 41, 21, 5:

    ut si in hujusmodi amicitias ignari casu aliquo inciderint,

    Cic. Lael. 12, 42:

    quodsi quis etiam a culpa vacuus in amicitiam ejus inciderat,

    Sall. C. 14, 4:

    in honoris contentionem,

    Cic. Lael. 10, 34:

    in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem,

    id. Off. 1, 8, 26:

    in furorem et insaniam,

    Cic. Pis. 20, 46. —
    (β).
    With acc. alone:

    caecitatem, Ambros. de Tobia, 2: iram,

    Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10:

    amorem,

    id. ib. 14, 1.—
    B.
    To fall upon, befall:

    eo anno pestilentia gravis incidit in urbem agrosque,

    Liv. 27, 23, 6:

    tantus terror incidit ejus exercitui,

    fell upon, Caes. B. C. 3, 13, 2; cf.:

    ut nihil incidisset postea civitati mali, quod, etc.,

    happened, Cic. de Or. 1, 7, 26.—
    C.
    In partic.
    1.
    To fall upon accidentally; to light upon, in thought or conversation:

    non consulto, sed casu in eorum mentionem incidi,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 50; id. Lael. 1, 3; cf.:

    fortuito in sermonem alicujus incidere,

    id. de Or. 1, 24, 111:

    in eum sermonem incidere, qui, etc.,

    id. Lael. 1, 2:

    in varios sermones,

    id. Att. 16, 2, 4:

    cum in eam memoriam et recordationem nuper ex sermone quodam incidissemus,

    id. Brut. 2, 9:

    iterum in mentionem incidimus viri,

    Tac. H. 4, 5; Plin. Ep. 9, 33, 1.—
    2.
    To come or occur to one's mind:

    sapiens appeteret aliquid, quodcumque in mentem incideret et quodcumque tamquam occurreret,

    come into his mind, Cic. Fin. 4, 16, 43; cf. Ter. Phorm. 1, 3, 5; id. Heaut. 3, 1, 75:

    redeunti, ex ipsa re mihi incidit suspicio,

    id. And. 2, 2, 22; 3, 2, 21:

    tanta nunc suspicio de me incidit,

    id. Ad. 4, 4, 5:

    dicam, verum, ut aliud ex alio incidit,

    id. Heaut. 3, 3, 37:

    nihil te effugiet atque omne. quod erit in re occurret atque incidet,

    Cic. de Or. 2, 34, 147:

    potantibus his apud Sex. Tarquinium incidit de uxoribus mentio,

    Liv. 1, 57, 6.—
    3.
    To fall upon, happen in a certain time.
    (α).
    With in and acc.:

    quod in id rei publicae tempus non incideris, sed veneris — judicio enim tuo, non casu in ipsum discrimen rerum contulisti tribunatum tuum—profecto vides, quanta vis, etc.,

    Cic. Fam. 2, 7, 2:

    quorum aetas in eorum tempora, quos nominavi, incidit,

    Cic. Or. 12, 39; cf. id. Fam. 5, 15, 3:

    quoniam in eadem rei publicae tempora incidimus,

    id. ib. 5, 8, 3 fin.:

    facies me in quem diem Romana incidant mysteria certiorem,

    id. Att. 6, 1, 26:

    cum in Kalendas Januarias Compitaliorum dies incidisset,

    id. Pis. 4, 8:

    quae (bella) in ejus aetatem gravissima inciderunt,

    Quint. 12, 11, 16: in eum annum quo erat Hortensius consul futurus, incidere, to fall into, i. e. to extend the case until, etc., id. 6, 5, 4; cf.:

    quintus annus cum in te praetorem incidisset,

    Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139.—
    (β).
    With acc. alone (late Lat.):

    ut menses... autumnale tempus inciderent,

    Sol. 1, § 44.—
    4.
    To fall out, happen, occur:

    et in nostra civitate et in ceteris, multis fortissimis atque optimis viris injustis judiciis tales casus incidisse,

    Cic. Fam. 5, 17, 3:

    si quid tibi durius inciderit,

    Prop. 1, 15, 28; cf.: si casus inciderit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    incidunt saepe tempora cum, etc.,

    id. Off. 1, 10, 31:

    eorum ipsorum, quae honesta sunt, potest incidere saepe contentio et comparatio,

    id. ib. 1, 43, 152:

    potest incidere quaestio,

    Quint. 7, 1, 19:

    verbum si quod minus usitatum incidat,

    id. 2, 5, 4:

    in magnis quoque auctoribus incidunt aliqua vitiosa,

    id. 10, 2, 15; 11, 1, 70; Cels. 5, 27, 3: ea accidisse non quia haec facta sunt, arbitror;

    verum haec ideo facta, quia incasura erant illa,

    Plin. 2, 27, 27, § 97:

    si quando ita incidat,

    Quint. 2, 5, 5; cf.:

    forte ita incidit, ut, etc.,

    Liv. 26, 23, 2:

    forte ita inciderat, ne, etc.,

    id. 1, 46, 5.—
    5.
    To fall in with, coincide, agree with, in opinion, etc.:

    ne ipse incidat in Diodorum, etc.,

    Cic. Fat. 8, 15.—
    6.
    To stumble upon, undertake at random:

    sic existumes non me fortuito ad tuam amplitudinem meis officiis amplectendam incidisse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 8, 3.— Hence in part. pres.: incĭdentĭa, subst., occurrences, events, Amm. 14, 5, 4; 22, 9, 2 al.
    2.
    incīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [in-caedo], to cut into, cut through, cut open, cut up (class.).
    I.
    Lit.:

    teneris arboribus incisis atque inflexis,

    Caes. B. G. 2, 17, 4:

    arbores,

    Plin. 12, 14, 30, § 54; 32, § 58:

    inciditur vitro, lapide, osseisve cultellis,

    id. 12, 25, 54, § 115; cf.:

    palmes inciditur in medullam,

    id. 14, 9, 11, § 84:

    venam,

    to open, id. 29, 6, 58, § 126; Cels. 2, 8; Tac. A. 16, 19; cf.:

    incisi nervi,

    Plin. 11, 37, 88, § 218:

    circa vulnus scalpello,

    Cels. 5, 27, 3:

    pinnas,

    to clip, Cic. Att. 4, 2, 5; so,

    vites falce,

    Verg. E. 3, 11:

    pulmo incisus,

    cut up, divided, Cic. Div. 1, 39, 85; cf.:

    eupatoria foliis per extremitates incisis,

    i. e. notched, indented, Plin. 5, 6, 29, § 65:

    nos linum incidimus, legimus,

    cut through, cut, Cic. Cat. 3, 5, 10:

    funem,

    Verg. A. 3, 667: corpora mortuorum, to dissect, Cels. praef.:

    nocentes homines vivos,

    id. ib.:

    quid habet haruspex cur pulmo incisus etiam in bonis extis dirimat tempus?

    Cic. Div. 1, 39, 85:

    si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint,

    cut through, broken through, Quint. 2, 13, 16:

    squamisque incisus adaestuat amnis,

    Stat. Th. 5, 517:

    non incisa notis marmcra publicis,

    engraved, Hor. C. 4, 8, 13:

    tabula... his ferme incisa litteris fuit,

    Liv. 6, 29 fin.
    B.
    Transf.
    1.
    To cut in, to carve, engrave, inscribe on any thing; usually constr. with in and abl.; less freq. with in and acc., the dat., or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    id non modo tum scripserunt, verum etiam in aere incisum nobis tradiderunt,

    Cic. Verr. 2, 4, 65; cf.:

    foedus in columna aenea incisum et perscriptum,

    id. Balb. 23, 53; id. Verr. 2, 2, 63, § 154:

    in qua basi grandibus litteris P. Africani nomen erat incisum,

    id. ib. 2, 4, 34, §

    74: nomina in tabula incisa,

    id. Fam. 13, 36, 1:

    notum est carmen incisum in sepulcro,

    id. de Sen. 17, 61; id. Pis. 29, 72; id. Font. 14, 31:

    incidens litteras in fago recenti,

    Plin. 16, 9, 14, § 35:

    indicem in aeneis tabulis,

    Suet. Aug. 101:

    quae vos incidenda in aere censuistis,

    Plin. Pan. 75, 1.—
    (β).
    With in and acc.:

    quae (acta) ille in aes incidit,

    Plin. Pan. 1, 7, 16:

    leges in aes incisae,

    Liv. 3, 57 fin.:

    lege jam in aes incisā,

    Suet. Aug. 28 fin.:

    quod ita erit gestum, lex erit, et in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt, etc.,

    Cic. Phil. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With dat. ( poet. and post-Aug.):

    verba ceris,

    Ov. M. 9, 529:

    amores arboribus,

    Verg. E. 10, 53:

    fastos marmoreo parieti,

    Suet. Gramm. 17:

    nomen non trabibus aut saxis,

    Plin. Pan. 54, 7; cf.:

    primum aliquid da, quod possim titulis incidere,

    i. e. among your titles, Juv. 8, 69.—
    (δ).
    Absol.:

    incidebantur jam domi leges,

    Cic. Mil. 32, 87; cf.:

    tabula his litteris incīsa,

    Liv. 6, 29, 9:

    sine delectu morum quisquis incisus est,

    inscribed, registered, Sen. Ben. 4, 28:

    Victorem litteris incisis appellare,

    Macr. S. 3, 6, 11.—
    2.
    To make by [p. 921] cutting, to cut (rare):

    ferroque incidit acuto Perpetuos dentes et serrae repperit usum,

    Ov. M. 8, 245:

    novas incide faces, tibi ducitur uxor,

    Verg. E. 8, 29; Col. 2, 21, 3.
    II.
    Trop.
    A.
    To break off, interrupt, put an end to:

    poëma ad Caesarem, quod institueram, incidi,

    have broken off, stopped, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 11:

    inciditur omnis jam deliberatio, si intellegitur non posse fieri,

    id. de Or. 2, 82, 336; cf. Liv. 32, 37, 5:

    tandem haec singultu verba incidente profatur,

    Stat. Th. 9, 884:

    novas lites,

    Verg. E. 9, 14:

    ludum,

    Hor. Ep. 1, 14, 36:

    vocis genus crebro incidens,

    broken, interrupted, Cic. de Or. 3, 58, 217.—
    B.
    To cut off, cut short, take away, remove:

    media,

    to cut short, Cic. Phil. 2, 19, 47:

    qui mihi pinnas inciderant nolunt easdem renasci,

    id. 4, 2, 5:

    Tarquinius spe omni reditus incisā exsulatum Tusculum abiit,

    cut off, Liv. 2, 15, 7:

    spe incisā,

    id. 3, 58, 6; 35, 31, 7; cf. id. 44, 6, 13; 44, 13, 3:

    tantos actus,

    Sil. 3, 78:

    ipsam, quam promimus horam casus incidit,

    Sen. Ep. 101:

    testamentum,

    to annul, invalidate, Dig. 28, 4, 3.—
    C.
    In rhet., to make by cutting, to cut:

    aequaliter particulas,

    Cic. Or. 61, 205.— Hence,
    1.
    incī-sum, i, n., rhet. t. t. for the Gr. komma, a section or division of a sentence, a clause: quae nescio cur, cum Graeci kommata et kôla nominent, nos non recte incisa et membra dicamus, Cic. Or. 62, 211 (for which:

    incisiones et membra,

    id. 64, 261):

    incisum erit sensus non expleto numero conclusus, plerisque pars membri,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. ib. 22; 32; 44; 67; 123.—
    2.
    incīsē, adv., in short clauses:

    quo pacto deceat incise membratimve dici,

    Cic. Or. 63, 212; cf. incisim.

    Lewis & Short latin dictionary > incidentia

  • 14 incido

    1.
    incĭdo, cĭdi, cāsum, 3 ( fut. part. act. incasurus, Plin. 2, 27, 27, § 97; perf. scanned incĭdĕrunt, Lucr. 6, 1174), v. n. [in-cado], to fall into or upon a thing, to fall, light upon (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr. with in and acc.; less freq. with other prepp., with the dat., or absol.
    (α).
    With in and acc.:

    in foveam,

    Cic. Phil. 4, 5, 12:

    ex spelunca saxum in crura ejus incidit,

    id. Fat. 3, 6:

    e nubi in nubem vis incidit ardens fulminis,

    Lucr. 6, 145; cf. id. 296:

    in segetem flamma,

    falls, Verg. A. 2, 305:

    pestilentia in urbem,

    Liv. 27, 23 fin.:

    ut incideret luna tum in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,

    entered, Cic. Rep. 1, 14, 22:

    in oculos,

    Plin. 20, 17, 73, § 187:

    incidentibus vobis in vallum portasque,

    Liv. 27, 13, 2:

    in laqueos,

    Juv. 10, 314.—
    (β).
    With other prepp.:

    incidit ictus Ingens ad terram duplicato poplite Turnus,

    Verg. A. 12, 926:

    (turris) super agmina late incidit,

    id. ib. 2, 467.—
    (γ).
    With dat.:

    incidere portis,

    to rush into, Liv. 5, 11, 14; 5, 26, 8:

    lymphis putealibus,

    Lucr. 6, 1174:

    caput incidit arae,

    Ov. M. 5, 104: Sagunti ruinae nostris capitibus incident, Liv. 21, 10, 10:

    ultimis Romanis,

    id. 28, 13, 9:

    jacenti,

    Stat. Th. 5, 233:

    hi duo amnes confluentes incidunt Oriundi flumini,

    empty, fall into, Liv. 44, 31, 4:

    modo serius incidis (sol) undis,

    sink, Ov. M. 4, 198.—
    (γ).
    Absol.:

    illa (hasta) volans, umeri surgunt qua tegmina summa, incidit,

    Verg. A. 10, 477: incidit Adriaci spatium admirabile rhombi, i. e. into the fisherman ' s net, Juv. 4, 39. —
    B.
    In partic., to fall upon, meet, or come upon unexpectedly, fall in with a person or thing.
    (α).
    With in and acc.:

    in aliquem incurrere atque incidere,

    Cic. Planc. 7, 17:

    cum hic in me incidit,

    id. ib. 41, 99:

    C. Valerius Procillus, cum in fuga catenis vinctus traheretur, in ipsum Caesarem incidit,

    Caes. B. G. 1, 53, 5:

    in insidias,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; cf.:

    in quos (milites), si qui ex acie fugerint, de improviso incidant,

    id. Rosc. Am. 52, 151:

    in manus alicujus,

    id. Clu. 7, 21:

    in vituperatores,

    id. Fam. 7, 3, 6; 6, 1, 25.—
    (β).
    With inter:

    inter catervas armatorum,

    Liv. 25, 39.—
    (γ).
    With dat.:

    qui (oculi) quocumque inciderunt,

    Cic. Mil. 1, 1; Plin. Ep. 5, 6, 13; Quint. 11, 3, 50:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    incidit huic Appennicolae bellator filius Anni,

    Verg. A. 11, 699.—
    (δ).
    With acc. alone (late Lat.):

    bene quod meas potissimum manus incidisti,

    App. M. 6, p. 176, 24; id. ib. p. 179, 4:

    fatales laqueos,

    Vulc. Gall. Avid. Caes. 2, § 2.—
    C.
    Transf., to fall upon, attack, assault: triarii consurgentes... in hostem incidebant. Liv. 8, 8, 13:

    postquam acrius ultimis incidebat Romanus,

    id. 28, 13, 9.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fall into any condition.
    (α).
    With in and acc.:

    in morbum,

    Cic. Fam. 13, 29, 4: in febriculam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    in miserias,

    id. Phil. 2, 10, 24; cf.:

    qui inciderant (sc. in morbum) haud facile septimum diem superabant,

    Liv. 41, 21, 5:

    ut si in hujusmodi amicitias ignari casu aliquo inciderint,

    Cic. Lael. 12, 42:

    quodsi quis etiam a culpa vacuus in amicitiam ejus inciderat,

    Sall. C. 14, 4:

    in honoris contentionem,

    Cic. Lael. 10, 34:

    in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem,

    id. Off. 1, 8, 26:

    in furorem et insaniam,

    Cic. Pis. 20, 46. —
    (β).
    With acc. alone:

    caecitatem, Ambros. de Tobia, 2: iram,

    Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10:

    amorem,

    id. ib. 14, 1.—
    B.
    To fall upon, befall:

    eo anno pestilentia gravis incidit in urbem agrosque,

    Liv. 27, 23, 6:

    tantus terror incidit ejus exercitui,

    fell upon, Caes. B. C. 3, 13, 2; cf.:

    ut nihil incidisset postea civitati mali, quod, etc.,

    happened, Cic. de Or. 1, 7, 26.—
    C.
    In partic.
    1.
    To fall upon accidentally; to light upon, in thought or conversation:

    non consulto, sed casu in eorum mentionem incidi,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 50; id. Lael. 1, 3; cf.:

    fortuito in sermonem alicujus incidere,

    id. de Or. 1, 24, 111:

    in eum sermonem incidere, qui, etc.,

    id. Lael. 1, 2:

    in varios sermones,

    id. Att. 16, 2, 4:

    cum in eam memoriam et recordationem nuper ex sermone quodam incidissemus,

    id. Brut. 2, 9:

    iterum in mentionem incidimus viri,

    Tac. H. 4, 5; Plin. Ep. 9, 33, 1.—
    2.
    To come or occur to one's mind:

    sapiens appeteret aliquid, quodcumque in mentem incideret et quodcumque tamquam occurreret,

    come into his mind, Cic. Fin. 4, 16, 43; cf. Ter. Phorm. 1, 3, 5; id. Heaut. 3, 1, 75:

    redeunti, ex ipsa re mihi incidit suspicio,

    id. And. 2, 2, 22; 3, 2, 21:

    tanta nunc suspicio de me incidit,

    id. Ad. 4, 4, 5:

    dicam, verum, ut aliud ex alio incidit,

    id. Heaut. 3, 3, 37:

    nihil te effugiet atque omne. quod erit in re occurret atque incidet,

    Cic. de Or. 2, 34, 147:

    potantibus his apud Sex. Tarquinium incidit de uxoribus mentio,

    Liv. 1, 57, 6.—
    3.
    To fall upon, happen in a certain time.
    (α).
    With in and acc.:

    quod in id rei publicae tempus non incideris, sed veneris — judicio enim tuo, non casu in ipsum discrimen rerum contulisti tribunatum tuum—profecto vides, quanta vis, etc.,

    Cic. Fam. 2, 7, 2:

    quorum aetas in eorum tempora, quos nominavi, incidit,

    Cic. Or. 12, 39; cf. id. Fam. 5, 15, 3:

    quoniam in eadem rei publicae tempora incidimus,

    id. ib. 5, 8, 3 fin.:

    facies me in quem diem Romana incidant mysteria certiorem,

    id. Att. 6, 1, 26:

    cum in Kalendas Januarias Compitaliorum dies incidisset,

    id. Pis. 4, 8:

    quae (bella) in ejus aetatem gravissima inciderunt,

    Quint. 12, 11, 16: in eum annum quo erat Hortensius consul futurus, incidere, to fall into, i. e. to extend the case until, etc., id. 6, 5, 4; cf.:

    quintus annus cum in te praetorem incidisset,

    Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139.—
    (β).
    With acc. alone (late Lat.):

    ut menses... autumnale tempus inciderent,

    Sol. 1, § 44.—
    4.
    To fall out, happen, occur:

    et in nostra civitate et in ceteris, multis fortissimis atque optimis viris injustis judiciis tales casus incidisse,

    Cic. Fam. 5, 17, 3:

    si quid tibi durius inciderit,

    Prop. 1, 15, 28; cf.: si casus inciderit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    incidunt saepe tempora cum, etc.,

    id. Off. 1, 10, 31:

    eorum ipsorum, quae honesta sunt, potest incidere saepe contentio et comparatio,

    id. ib. 1, 43, 152:

    potest incidere quaestio,

    Quint. 7, 1, 19:

    verbum si quod minus usitatum incidat,

    id. 2, 5, 4:

    in magnis quoque auctoribus incidunt aliqua vitiosa,

    id. 10, 2, 15; 11, 1, 70; Cels. 5, 27, 3: ea accidisse non quia haec facta sunt, arbitror;

    verum haec ideo facta, quia incasura erant illa,

    Plin. 2, 27, 27, § 97:

    si quando ita incidat,

    Quint. 2, 5, 5; cf.:

    forte ita incidit, ut, etc.,

    Liv. 26, 23, 2:

    forte ita inciderat, ne, etc.,

    id. 1, 46, 5.—
    5.
    To fall in with, coincide, agree with, in opinion, etc.:

    ne ipse incidat in Diodorum, etc.,

    Cic. Fat. 8, 15.—
    6.
    To stumble upon, undertake at random:

    sic existumes non me fortuito ad tuam amplitudinem meis officiis amplectendam incidisse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 8, 3.— Hence in part. pres.: incĭdentĭa, subst., occurrences, events, Amm. 14, 5, 4; 22, 9, 2 al.
    2.
    incīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [in-caedo], to cut into, cut through, cut open, cut up (class.).
    I.
    Lit.:

    teneris arboribus incisis atque inflexis,

    Caes. B. G. 2, 17, 4:

    arbores,

    Plin. 12, 14, 30, § 54; 32, § 58:

    inciditur vitro, lapide, osseisve cultellis,

    id. 12, 25, 54, § 115; cf.:

    palmes inciditur in medullam,

    id. 14, 9, 11, § 84:

    venam,

    to open, id. 29, 6, 58, § 126; Cels. 2, 8; Tac. A. 16, 19; cf.:

    incisi nervi,

    Plin. 11, 37, 88, § 218:

    circa vulnus scalpello,

    Cels. 5, 27, 3:

    pinnas,

    to clip, Cic. Att. 4, 2, 5; so,

    vites falce,

    Verg. E. 3, 11:

    pulmo incisus,

    cut up, divided, Cic. Div. 1, 39, 85; cf.:

    eupatoria foliis per extremitates incisis,

    i. e. notched, indented, Plin. 5, 6, 29, § 65:

    nos linum incidimus, legimus,

    cut through, cut, Cic. Cat. 3, 5, 10:

    funem,

    Verg. A. 3, 667: corpora mortuorum, to dissect, Cels. praef.:

    nocentes homines vivos,

    id. ib.:

    quid habet haruspex cur pulmo incisus etiam in bonis extis dirimat tempus?

    Cic. Div. 1, 39, 85:

    si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint,

    cut through, broken through, Quint. 2, 13, 16:

    squamisque incisus adaestuat amnis,

    Stat. Th. 5, 517:

    non incisa notis marmcra publicis,

    engraved, Hor. C. 4, 8, 13:

    tabula... his ferme incisa litteris fuit,

    Liv. 6, 29 fin.
    B.
    Transf.
    1.
    To cut in, to carve, engrave, inscribe on any thing; usually constr. with in and abl.; less freq. with in and acc., the dat., or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    id non modo tum scripserunt, verum etiam in aere incisum nobis tradiderunt,

    Cic. Verr. 2, 4, 65; cf.:

    foedus in columna aenea incisum et perscriptum,

    id. Balb. 23, 53; id. Verr. 2, 2, 63, § 154:

    in qua basi grandibus litteris P. Africani nomen erat incisum,

    id. ib. 2, 4, 34, §

    74: nomina in tabula incisa,

    id. Fam. 13, 36, 1:

    notum est carmen incisum in sepulcro,

    id. de Sen. 17, 61; id. Pis. 29, 72; id. Font. 14, 31:

    incidens litteras in fago recenti,

    Plin. 16, 9, 14, § 35:

    indicem in aeneis tabulis,

    Suet. Aug. 101:

    quae vos incidenda in aere censuistis,

    Plin. Pan. 75, 1.—
    (β).
    With in and acc.:

    quae (acta) ille in aes incidit,

    Plin. Pan. 1, 7, 16:

    leges in aes incisae,

    Liv. 3, 57 fin.:

    lege jam in aes incisā,

    Suet. Aug. 28 fin.:

    quod ita erit gestum, lex erit, et in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt, etc.,

    Cic. Phil. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With dat. ( poet. and post-Aug.):

    verba ceris,

    Ov. M. 9, 529:

    amores arboribus,

    Verg. E. 10, 53:

    fastos marmoreo parieti,

    Suet. Gramm. 17:

    nomen non trabibus aut saxis,

    Plin. Pan. 54, 7; cf.:

    primum aliquid da, quod possim titulis incidere,

    i. e. among your titles, Juv. 8, 69.—
    (δ).
    Absol.:

    incidebantur jam domi leges,

    Cic. Mil. 32, 87; cf.:

    tabula his litteris incīsa,

    Liv. 6, 29, 9:

    sine delectu morum quisquis incisus est,

    inscribed, registered, Sen. Ben. 4, 28:

    Victorem litteris incisis appellare,

    Macr. S. 3, 6, 11.—
    2.
    To make by [p. 921] cutting, to cut (rare):

    ferroque incidit acuto Perpetuos dentes et serrae repperit usum,

    Ov. M. 8, 245:

    novas incide faces, tibi ducitur uxor,

    Verg. E. 8, 29; Col. 2, 21, 3.
    II.
    Trop.
    A.
    To break off, interrupt, put an end to:

    poëma ad Caesarem, quod institueram, incidi,

    have broken off, stopped, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 11:

    inciditur omnis jam deliberatio, si intellegitur non posse fieri,

    id. de Or. 2, 82, 336; cf. Liv. 32, 37, 5:

    tandem haec singultu verba incidente profatur,

    Stat. Th. 9, 884:

    novas lites,

    Verg. E. 9, 14:

    ludum,

    Hor. Ep. 1, 14, 36:

    vocis genus crebro incidens,

    broken, interrupted, Cic. de Or. 3, 58, 217.—
    B.
    To cut off, cut short, take away, remove:

    media,

    to cut short, Cic. Phil. 2, 19, 47:

    qui mihi pinnas inciderant nolunt easdem renasci,

    id. 4, 2, 5:

    Tarquinius spe omni reditus incisā exsulatum Tusculum abiit,

    cut off, Liv. 2, 15, 7:

    spe incisā,

    id. 3, 58, 6; 35, 31, 7; cf. id. 44, 6, 13; 44, 13, 3:

    tantos actus,

    Sil. 3, 78:

    ipsam, quam promimus horam casus incidit,

    Sen. Ep. 101:

    testamentum,

    to annul, invalidate, Dig. 28, 4, 3.—
    C.
    In rhet., to make by cutting, to cut:

    aequaliter particulas,

    Cic. Or. 61, 205.— Hence,
    1.
    incī-sum, i, n., rhet. t. t. for the Gr. komma, a section or division of a sentence, a clause: quae nescio cur, cum Graeci kommata et kôla nominent, nos non recte incisa et membra dicamus, Cic. Or. 62, 211 (for which:

    incisiones et membra,

    id. 64, 261):

    incisum erit sensus non expleto numero conclusus, plerisque pars membri,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. ib. 22; 32; 44; 67; 123.—
    2.
    incīsē, adv., in short clauses:

    quo pacto deceat incise membratimve dici,

    Cic. Or. 63, 212; cf. incisim.

    Lewis & Short latin dictionary > incido

  • 15 ordinatio

    ordĭnātĭo, ōnis, f. [ordino], a setting in order, regulating, arranging; an order, arrangement, regulation (mostly postAug.).
    I.
    Lit.: architectura constat ex ordinatione, quae Graece taxis dicitur, et ex dispositione. Ordinatio est modica membrorum operis commoditas separatim, universaeque proportionis ad symmetriam comparatio, Vitr. 1, 2.—Of vines, Col. 4, 29, 12.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., an ordering, regulating, orderly arrangement:

    comitiorum,

    Vell. 2, 124, 3:

    anni,

    Suet. Aug. 31:

    vitae,

    Plin. Ep. 9, 28, 4: mundus est ornata ordinatio dei munere, App. de Mundo, 1, p. 251.—
    B.
    In partic.
    1.
    An orderly regulation of state affairs, rule, government:

    quid ordinatione civilius?... quam turpe, si ordinatio eversione, libertas servitute mutetur?

    Plin. Ep. 8, 24, 8.—
    2.
    An appointing to office, installation of magistrates, governors:

    cur sibi visum esset ordinatione proximā Aegypto praeficere Metium Rufum,

    Suet. Dom. 4.—
    3.
    A regulation, ordinance, decree, edict of an emperor:

    cum rerum omnium ordinatio... observanda sit, tum, etc.,

    Plin. Ep. 10, 58 (66), 10. —
    4.
    (Eccl. Lat.) Ordination:

    episcopalis,

    Sid. Ep. 7, 6 fin.:

    cleri,

    August. Bon. Conj. 24; Cassiod. Hist. Eccl. 9, 36.—
    5.
    Transf.:

    dispositis ordinationibus,

    in ranks, rows, App. M. 10, p. 253.

    Lewis & Short latin dictionary > ordinatio

  • 16 paratio

    părātĭo, ōnis, f. [1. paro], a preparing, getting, procuring (rare for comparatio; not in Cic.): nulla inest paratio, Afran. ap. Non. 219, 27:

    rerum,

    Dig. 30, 1, 39 fin.:

    regni,

    a striving after sovereignty, Sall. J. 31, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > paratio

  • 17 proportio

    prō-portĭo, ōnis, f., comparative relation, proportion, symmetry, analogy, likeness (class.): proportio, quod dicunt analogon, Varr. L. L. 10, § 2 Müll.; Cic. Univ. 5: Penatis singulariter Labeo Antistius posse dici putat, quia pluraliter Penates dicantur: cum patiatur proportio etiam Penas dici, ut optimas, primas, Antias, Fest. s. v. penatis, p. 253 Müll.: id optime assequitur quae Graece analogia, Latine (audendum est enim, quoniam haec primum a nobis novantur) comparatio, proportiove dici potest, Cic. Univ. 4; Quint. 1, 6, 3 and 9:

    uti proportione,

    Varr. R. R. 1, 18, 3; Cic. Verr. 2, 4, 21, § 46.

    Lewis & Short latin dictionary > proportio

  • 18 subfragator

    suffrāgātor ( subf-), ōris, m. [id.], one who votes for another, a supporter, partisan, suffragator (class.):

    suffragatorum comparatio,

    Cic. Mur. 21, 44:

    historicis notior, suffragatoribus obscurior,

    id. ib. 7, 16:

    ex fucosis firmi suffragatores evadunt,

    Q. Cic. Pet. Cons. 9, 35:

    meus in petendis honoribus,

    Plin. Ep. 4, 17, 6; id. Pan. 92, 3:

    competitoris sui suffragatorem agere,

    Val. Max. 4, 5, 3:

    candidati laborare desiimus: suffragatores incipimus,

    Sen. Brev. Vit. 17, 5.—With gen.-obj.:

    quaesturae,

    for the office of quæstor, Sen. Ben. 7, 28, 2.—
    II.
    Transf., in gen., a favorer, supporter:

    te et suffragatores tuos ulciscar,

    Plaut. Cas. 2, 4, 20:

    propter studia suffragatorum,

    Varr. R. R. 3, 5, 18:

    cum suffragatore suo,

    Suet. Vesp. 23; Plin. Ep. 3, 20, 5; App. Dogm. Plat. 2, p. 16, 56.

    Lewis & Short latin dictionary > subfragator

  • 19 suffragator

    suffrāgātor ( subf-), ōris, m. [id.], one who votes for another, a supporter, partisan, suffragator (class.):

    suffragatorum comparatio,

    Cic. Mur. 21, 44:

    historicis notior, suffragatoribus obscurior,

    id. ib. 7, 16:

    ex fucosis firmi suffragatores evadunt,

    Q. Cic. Pet. Cons. 9, 35:

    meus in petendis honoribus,

    Plin. Ep. 4, 17, 6; id. Pan. 92, 3:

    competitoris sui suffragatorem agere,

    Val. Max. 4, 5, 3:

    candidati laborare desiimus: suffragatores incipimus,

    Sen. Brev. Vit. 17, 5.—With gen.-obj.:

    quaesturae,

    for the office of quæstor, Sen. Ben. 7, 28, 2.—
    II.
    Transf., in gen., a favorer, supporter:

    te et suffragatores tuos ulciscar,

    Plaut. Cas. 2, 4, 20:

    propter studia suffragatorum,

    Varr. R. R. 3, 5, 18:

    cum suffragatore suo,

    Suet. Vesp. 23; Plin. Ep. 3, 20, 5; App. Dogm. Plat. 2, p. 16, 56.

    Lewis & Short latin dictionary > suffragator

  • 20 testimoniales

    testĭmōnĭālis, e, adj. [testimonium], of, belonging to, or serving for evidence, testimonial (late Lat.).
    I.
    Adj.:

    comparatio,

    Tert. adv. Psych. 16 fin.
    II.
    Subst.: te-stĭmōnĭāles, ĭum, f. (sc. litterae), testimonials, Cod. Th. 7, 20, 12; 7, 21, 4; Veg. Mil. 3, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > testimoniales

См. также в других словарях:

  • Comparatio — is a rhetorical strategy that uses comparison to persuade people. Comparatio relies upon people s knowledge or beliefs about a phenomenon, and then discursively links that phenomenon to a different phenomenon about which the speaker/writer wishes …   Wikipedia

  • Comparatio — (lat.), der Vergleich, s. Komparation; c. literarum, Vergleichung einer Handschrift durch Schriftverständige (s. Schriftvergleichung) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Comparatio — Comparatĭo (lat.), Vergleichung, s. Komparation …   Kleines Konversations-Lexikon

  • comparatio — index comparison Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Comparatio literarum — (Rechtsw.), Vergleichung der Handschriften, s. u. Urkunde …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Comparatio literarum — Comparatio literarum, lat., Vergleichung der Handschriften …   Herders Conversations-Lexikon

  • comparatio —    (s.f.) Specie di antitesi, essa consta di due concetti messi a confronto in forma sindetica o asindetica:    Es.: Richelieu, grand, subli­me, implacabile ennemi; Mazarin, souple, adroit, et dangereux ami. comparazione …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • comparatio literarum — /kompareysh(iy)ow lidareram/ In the civil law, comparison of writings, or handwritings. A mode of proof allowed in certain cases …   Black's law dictionary

  • comparatio literarum — /kompareysh(iy)ow lidareram/ In the civil law, comparison of writings, or handwritings. A mode of proof allowed in certain cases …   Black's law dictionary

  • comparatio literarum — A comparison of letters; that is, of handwritings …   Ballentine's law dictionary

  • Philosophy (The) of the Italian Renaissance — The philosophy of the Italian Renaissance Jill Kraye TWO CULTURES: SCHOLASTICISM AND HUMANISM IN THE EARLY RENAISSANCE Two movements exerted a profound influence on the philosophy of the Italian Renaissance: scholasticism and humanism, both of… …   History of philosophy

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»