-
1 arripio
ar-ripio, ripuī, rēptum, ere [ rapio ]1) хватать, поспешно брать, схватывать (gladium Pl; manum alicujus Hirt); схватить, пойматьaliquem medium a. Ter — схватить кого-л. поперёк телаa. aliquem comā O — ухватить кого-л. за волосыignis omnia, quae arripuit Lact — всё, что охватил огоньa. aliquem L — арестовать (схватить) кого-л.2) воспринимать, перенимать, усваивать, запоминатьpueri celeriter res innumerabiles arripiunt C — дети быстро схватывают (усваивают) множество вещей3) ловить, пользоваться (occasionem L; causam ad aliquid C); ухватиться (за), радостно принимать (встретить) ( omen VM); горячо приниматься, усердно заниматься ( litteras Graecas C)4) нападать, штурмовать ( turbata castra V); бичевать, порицать (primores populi, luxuriam H)5) требовать в суд, привлекать к судебной ответственности, обвинять ( aliquem L)6)а) захватывать, завладевать ( imperium C)Ausoniae tellurem a. velis V — поплыть на всех парусах для захвата Авзонийской землиб) присваивать себе ( cognomen aliquid C); перен. завоёвывать, приобретать ( auctoritatem C) -
2 facio
fēcī, factum, ere (арх.: imper. face = fac ; fut. II faxo = fecero; pf. conjct. faxim = fecerim; pass. см. fīo)1) делать (statua ex aere facta C; scuta ex cortĭce f. Cs); производить, совершать (impĕtum in hostem C; eruptiones ex oppīdo Cs; incursionem L); изготовлять, выделывать (caseum, vinum Vr); строить, сооружать (muros, classem, pontem in Arări Cs); раскидывать, разбивать (castra Cs, C); разводить, добывать ( ignem ex lignis C); прокладывать, проводить (viam sibi L; semĭtam Pl)quo facto Pt — когда это было сделано (совершено, готово), т. е. после этого2) воспитывать, формировать ( mores Sen)3) производить, порождать, выделять ( calorem PM); класть, откладывать ( ova Vr); выводить (pullos Vr; subolem Col, PM); давать ( multam herbam Col)4) произноситьf. verba C, L — говорить5) сочинять, слагать (orationem C; versus C, H); составлять, писать ( litteras ad aliquem C)7) разрешать, позволять, предоставлять ( alicui transĭtum L)f. alicui potestatem (gratiam или copiam) dicendi L — позволить говорить (предоставить слово) кому-л.8) поступать, действовать, вести себя (humaniter C; arroganter Cs; bene, male alicui Pl, Ter etc.; contra aliquem Sl)alicui aegre f. Ter — огорчать кого-л.f. cum (ab) aliquo C, Nep etc. — действовать заодно с кем-л. (поддерживать кого-л.)f. adversus aliquem L etc. — быть (действовать) против кого-л.9) ( о правонарушениях) совершать (scelus, facinus, caedem, furtum Pl, C etc.)10) приносить в жертву (Jovi aliquid L или aliquā re Vr)f. sacra (sacrificium или res divīnas) C — совершать жертвоприношения11) (тж. bene f. Sen etc.) благотворно действовать, помогатьnec coelum nec aquae faciunt O — плохо действуют (на меня здесь) и климат, и вода12) быть полезным, иметь значениеplurimum facit diligenter nosse causas Q — чрезвычайно важно основательно знать суть делаgratiam f. delicti Sl — прощать (чью-л.) провинность14) брать, забирать, захватывать (praedam Cs, Nep; manubias C)15) получать (stipendia Sl, L); зарабатывать (lucrum C; assem Pt); наживать, накоплять ( maximam pecuniam C)corpus f. CC, Ph — полнеть16) собирать, взыскивать ( tribūtum C)17) набирать (exercitum C, VP; auxilia mercēde T)18) проделывать, проходить, пробегать (iter C; cursu quinquaginta stadia Just)20) составлять, равняться (duplicatum jugĕrum Col; dodrantem bonorum Dig)21) приносить, воздавать ( gratulationem alicui C)gratiam f. alicui alicujus rei L — благодарить кого-л. за что-л.22) заниматься (какой-л. профессией)f. argentariam C — вести денежные операции (быть менялой)medicinam f. Pl, Ph — заниматься врачеваниемmedicinam f. alicui C — лечить кого-л.23) быть способным (пригодным), подходить, соответствовать ( ad aliquid или alicui rei)24) заключать (pacem, indutias C)25) совершать, осуществлять, проводитьf. bellum Cs — начинать войну или Cs, C вести войнуproelio facto Cs — после бояfugam f. Sl, L — обращать и обращаться в бегствоf. deditionem Sl — сдаваться (победителю)f. moram alicui Pl, C — задерживать кого-л.comitia f. C — проводить комиции (собрания)26) выполнять (promissa C; imperata Cs)jussa f. O — повиноваться приказаниям27) устраивать (cenas, ludos C)28) возбуждать, вызывать (desiderium alicui alicujus rei L; spem C, L; suspicionem C); причинять, доставлять ( dolorem alicui C); внушать (metum CC, T, L)f. fletum C и f. flere O — доводить до слёзfidem alicui f. L — внушить кому-л. уверенность (убедить кого-л.) (в чём-л.)29) обусловливать, создаватьquid sit, quod memoriam facit Q — (вопрос о том), в чём сущность памяти30) терпеть, нести (detrimentum, damnum C)naufragium f. C etc. — терпеть кораблекрушениеf. vitium C, PM — приходить в негодность, портиться31) допускать, (пред)полагать, воображатьfac, qui ego sum, esse te C — вообрази, что ты — я, т. е. представь себя на моём местеse f. — делать вид, прикидываться (se f. alias res agere C)32) делать (кого-л. кем-л.), выбирать или назначать (aliquem herēdem, consulem C etc.)f. aliquem reum C — привлечь кого-л. к судебной ответственностиaliquem testem f. Ter, L — взять кого-л. в свидетелиse aliquem f. Ter, C — прикинуться кем-л. (выдать себя за кого-л.)33) превращать, обращать (Siciliam provinciam f. VP)aliquem certum ( certiorem) f. Pl, V etc. — поставить кого-л. в известность34) делать чьим-л. достоянием, присваиватьoptionem alicujus f. Sl — предоставить кому-л. выборaliquem sui juris f. VP — подчинить себе кого-л.aliquem proprii juris f. Just — предоставить кому-л. независимостьaliquam terram suam f. Cs — завладеть какой-л. землёй35) ценить, уважать, ставить (maximi, pluris, parvi, minimi, nihili Pl, Ter, C etc.)aequi bonique f. aliquid C — быть вполне удовлетворённым чём-л.36) выводить на сцену, представлять (bonas matrōnas, meretrīces malas Ter)37) (тж. se f.) отправляться, направляться ( ad stelas Pt)se intra limen f. Ap — переступить порогhaec ut primum ante judĭcis conspectum facta es Ap — как только она (Венера) предстала перед судьёй (Парисом)incumbite in causam, ut facitis O — работайте (и впредь) над этим, как работаетеf. non possum, quin ad te litteras mittam C — не могу (удержаться, чтобы) не послать тебе письма40) euph.si quid eo factum esset C — если с ним что-л. случится (т. е. если он умрёт)suae rei causā f. Pt — ventrem exoneraref. Ctl, Pers, J, O, Pt, M — concumbere41) (как вспом. гл. для описательно-подчёркнутой императивности)fac fideli sis fidelis Pl — будь верен тому, кто верен (тебе)fac exspectes O — ожидай -
3 libo
I lībo, āvī, ātum, āre1) брать сверху, снимать немного (aliquid ex или ab aliquā re C etc.)2) отведывать, пробовать, есть или пить понемногу (jecur L; liquores O; pocula Bacchi V)3) заимствовать, почерпать, извлекать (aliquid ex omnibus disciplinis C)4) дотрагиваться, прикасаться (summa flumina l. V; l. cibos digitis O; l. arenam pede O)oscula alicui l. V — целовать кого-л.5) поверхностно знакомиться (l. artes T)6) убавлять, уменьшать7) нарушать, отнимать ( virginitatem O)8) возливать ( honorem laticum in mensam V); приносить в жертву ( frugem Cerĕri O); воскурять ( tura diis O)libato (abl. abs.) V — совершив возлияниеlacte (vino) l. PM — делать возлияния молоком (вином)9) посвящать (alicui lacrimas O; carmina aris Prp)II Libo, ōnis f.Либон, cognomen в роде Скрибониев и Марциев C -
4 sumo
sūmo, sūmpsī, sūmptum, ere [ sub + emo ]1)а) брать (librum in manūs C; arma Sl)gratā s. manu H — принимать с благодарностьюб) хватать, схватывать ( ferrum ad aliquem interficiendum L)sumpsisse probra, deinde saxa, postremo ferrum T — пустить в ход сначала ругательства, затем камни и, наконец, оружиеs. aliquem generum T — сделать кого-л. своим зятемв) брать в свои руки, захватывать (proelio sumpta Thessalia Fl)2) собирать, убирать ( frumentum ex agris Cs)3) брать взаймы, занимать (pecuniam ab aliquo Ter, C etc.)4) принимать ( cognomen C)s. vultūs acerbos O — принять суровый видs. animum ex eventu T — принимать решение в зависимости от исхода (дела)s. sibi imperatorias partes Cs — присвоить себе роль полководцаs. sibi arrogantiam Cs — обнаглетьs. animum T, O — (при)ободритьсяs. animum censoris H — принять на себя роль критикаs. superbiam H — проникнуться гордостьюs. vires H — усиливатьсяsupplicium de (или ex) aliquo s. Cs, L — казнить кого-л.poenam s. C — карать, мститьs. gaudia O, Calp — наслаждаться радостямиs. laudem O — стяжать славу5) принимать внутрь ( venenum Nep); есть (panem perfusum aquā frigidā Su; cibum Nep, Macr); выпивать (cyathos H; aquam M)7) усыновлять ( liberos Sl)8) приводить, упоминать ( homines notos C)s. aliquid argumenti loco C — привести что-л. в качестве доказательства10) выбирать, избирать (sibi philosophiae studium C; aliquem sibi imperatorem Nep)11) устанавливать, назначать ( colloquendi tempus Nep)12) покупать, приобретать ( obsonia parvo H)13) нанимать ( navem in aliquem locum C)14) тратить, расходовать (laborem frustra Cs)curis sumptus Poëta ap. C — измученный заботами15) предпринимать, начинать (operam C; bellum Sl)s. aliquem celebrare H — взяться прославить кого-л.sumpsi hoc mihi, ut ad te scriberem C — я решил написать тебе16) полагать, принимать (за основу) ( aliquid ad concludendum C) -
5 adhaereo
ad-haereo, haesī, haesum, ēre1) держаться (за что-л.) (alicui rei, in aliquā re, редко aliquid), быть прикреплённымa. ancoris T — стоять на якореa. saxis L — держаться (цепляться) за скалы2)а) прилегать, покрывать (sudor adhaeret ovibus V; pallium humerum adhaeret Tert); застревать, засесть ( in visceribus C); задерживаться, оставаться, не покидать (stativis castris a. T); быть близким, держаться близко, льнуть, не отставатьa. in corpore suo Sen — зависеть от потребностей тела, ноvincto in corpore a. O — прильнуть к скованному телу (Андромеды)б) сопутствовать, быть неразлучно связанным (altissimis invidia adhaeret VP)3) примыкать, быть приверженным ( cultu — dat.— Christiano Amm)4) находиться близко, быть смежным, граничить, примыкать ( continenti L) -
6 latro
I lātro, āvī, ātum, āre1) лаятьcanis timĭdus, vehementius latrat, quam mordet погов. QC — робкая собака сильнее лает, чем кусаетl. aliquem Pl, H etc. — лаять на кого-л. (pass. latrari a canibus PM)2) орать, горланить, рычать (latrant, non loquuntur C); громогласно требовать (l. aliquid sibi Lcr)rumpi et l. H — надрываться от крика3) шуметь ( undae latrantes V)4) урчать ( stomachus latrans H)II latro, ōnis m. (греч.)1) наёмник, преим. наёмный солдат Enn, Pl, Vr2) разбойник, бандит, душегуб ( plenus latronum locus C); пират (l. gentiumque vastator Sen)3) поэт. охотник V4) игральный камень, пешка O, MIII Latro, ōnis m.Латрон, римск. cognomen; наиболее известен M. Porcius L., оратор из Испании времён Августа Q, Sen
См. также в других словарях:
NICEPHORIUS — Graece Νικηφόριος, cognomen Iovis, ab urbe Nicephorio, circa Edessam; ubi fanum habuit, e quo responsu accepit Hadrianus, apud Spartian. in Vita illius c. 2. Habuit autem praesumptionem Imperii mox futuri ex fano quoque Nicephorii Iovis manante… … Hofmann J. Lexicon universale
CAMERARIUS — in Regno Angliae, idem cum Cambellano seu Cubivulario est, apud Fletam, l. 2. c. 6. §. 2. Vide supra. In Regno Scotiae, idem est, qui Iustitiarius itinerans dicitur in Anglia: Is enim certis anni tempporibus totam Scotiam peragrat et in delicta… … Hofmann J. Lexicon universale
MIMUS — sermonis est cuiuslibet seu facti, cum lascivia, imitatio, finitore Diomede: unde Pantomimi, omnium rerum imitatores; et Archimimi, mimorum principes dicti sunt. Vide Scalig. Poet. l. 1. c. 10. Nomen Pantomimi primus usurpavit Pylades, ex Asia… … Hofmann J. Lexicon universale
PERJURIUM — quanto in horrore fuerit Atheniensibus, vel hinc videre est, quod, sicut virum bonum indigitare volentes, eum vocârunt ἔυορκον, i. e. iuratae fidei tenacem, Hesiod. in ἔργ. v. 188. Οὐδέ τις ἐυόρκου χάρις ἔςςεται οὔτε δικαίου. Et Aristophanes… … Hofmann J. Lexicon universale
SAPONARIA — I. SAPONARIA locus prope Tullum, seu suburbium eius in Lotharingia, ubi Concil. A. C. 859. Vulgo Savonieres. Item Lucaniae castellum, ubi olim Grumentium. II. SAPONARIA melius SAPONARIAE, villa olim Regia, a sapone, qui ibi conficiebatur,… … Hofmann J. Lexicon universale
attribuer — Attribuer, Attribuere, Ascribere. Attribuer, bailler, Adiudicare. S attribuer, Assumere sibi, Asciscere sibi. S attribuer quelque chose, et en faire son propre, Vindicare sibi aliquid. Usurper, s attribuer et prendre par authorité contre droit et … Thresor de la langue françoyse
ACINACIS — nomen gladii, apud Latin. Occasione veteris laminae, quae fascium strui imposita, Martis simulacrum fuit, apud Herodot. l. 4. cui Scythae populi quotannis hostias, cum aliorum pecorum, tum equorum offerebant. Hinc ab Acinace, cognomen Petri… … Hofmann J. Lexicon universale
AGATHODAEMONES — apud Lamprid. in Heliogabalo, c. 28. Aeyptios dracunculos Romae habuit, quos illi (dicere volebat Phoenices) Agathodaemones vocant: cognomen nempe Graecum hoc draconum fuit. Philon Bybliensis apud Eusebium de Praepar. Euangel. l. 1. c. 7.… … Hofmann J. Lexicon universale
ARGIVA — Iuno ab Argis ita cognominata, quô locô sacra eius celebrabantur. Virg. Aen. l. 3. v. 547. Iunoni Argivae sacros adolemus honores. Signum eius hôc modô describit Pausan. l. 2. Deae signum (inquit) in solio sedet, eximiâ magnitudine, aurô et ebore … Hofmann J. Lexicon universale
BRENNUS — I. BRENNUS Gallorum Senonum Dux, qui cum 300. armatorum milibus in Italiam irrumpens, Clusium, hodie Chiusi, in Tuscia, obsedit, inde a Romanis, quorum opem obsessi imploraverant, depulsus: in hos proin armis conversis, illos apud Alliam fluv.… … Hofmann J. Lexicon universale
DACI — pop. erant Transrhenani, Danubio fluv. et Anartibus, silvaeque Hercyniae finitimi, quos olim Hungariae partem habitasse plerique tradunt, et post in maritima loca Norvegiae proxime cessisse. Lucan. l. 2. v. 53. Hinc Dacus, premat inde Getes. Stat … Hofmann J. Lexicon universale