Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

cognitio

  • 21 COGNITIO INTUITIVA (INTUITIVE KNOWLEDGE)

    интуитивное знание. У. Оккам обнаруживает трудность в установлении различия между интуитивным и абстрактным знанием, усматривая два пункта их отличия: «Во-первых, в интуитивном познании впервые схватывается единство в многообразии, в абстрактном знании этого нет. Во-вторых, интуитивным знанием я не только устанавливаю вещь как она есть, но и что ее нет, когда ее нет. Абстрактное знание не может установить ни того, ни другого» (W. Ockham. Quodlibeta. V, q. 5). Ср. INTUITUS.

    Латинский словарь средневековых философских терминов > COGNITIO INTUITIVA (INTUITIVE KNOWLEDGE)

  • 22 COGNITIO NATURALIS (NATURAL KNOWLEDGE)

    естественное знание; то, что является общим для всего человеческого рода, т. е. знание первоначал, например, что целое больше составляющих его частей.

    Латинский словарь средневековых философских терминов > COGNITIO NATURALIS (NATURAL KNOWLEDGE)

  • 23 Tanto plus in illis proficit vitiōrum ignoratio, quam in his cognitio virtūltis

    Настолько тем [ скифам ] больше пользы приносит незнание пороков, чем этим [ грекам ] знание добродетели.
    Юстин, "История", II, 15.
    Дикари не злы как раз потому, что они не знают, что значит быть добрым; ибо не развитие познаний и не узда Закона, а безмятежность страстей и неведение порока мешают им совершить зло: tanto plus in illis proficit vitiorum ignoratio, quam in his cognitio virtutis. (Жан-Жак Руссо, Рассуждение о причинах неравенства.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Tanto plus in illis proficit vitiōrum ignoratio, quam in his cognitio virtūltis

  • 24 re-cōgnitiō

        re-cōgnitiō ōnis, f    a reviewing, investigation, examination: consulis, L.

    Latin-English dictionary > re-cōgnitiō

  • 25 Познание вещей

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Познание вещей

  • 26 Знание

    - cognitio; scientia; disciplina; experientia; mathesis; notitia, scientiarum summa, cognoscibilia universa, cuncta scibilia; ingenium (amor ingenii neminem umquam divitem fecit);

    • со знанием дела - ex professo;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Знание

  • 27 Изучение

    - cognitio; studium; examen; examinatio; exploratio; investigatio; indagatio; inquisitio; scrutatio;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Изучение

  • 28 Ознакомление

    - cognitio; notio;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Ознакомление

  • 29 Познание

    - cognitio; scientia;

    • особый метод познания - methodus inveniendi specialis;

    • познание истины - perspicientia veri;

    • теория познания - cognitionis disciplina or theoria, gnoseologia, epistemologia, noetica;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Познание

  • 30 Следствие

    - cognitio; consequentia (последствие, результат); consecutio;

    • следствия - res effectae;

    • вести следствие - quaerere (de morte alicujus; crimen; in aliquem);

    • судебное следствие - quaestio;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Следствие

  • 31 Узнавание

    - cognitio; notio;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Узнавание

  • 32 Kenntnis

    Kenntnis, I) das Bekanntsein mit einer Sache, die Kunde von etwas: notitia alcis rei. – etwas zu jmds. K. bringen, gelangen lassen, jmd. von etwas in K. setzen, alqd in notitiam alcis perferre. alqm notitiā alcis rei instruere (im allg., zu jmds. Kunde bringen); alqm certiorem facere alcis rei od. de alqa re (benachrichtigen); docere alqm alqd od. de alqa re (belehren, zeigen); erudire alqm de alqa re (unterrichten); verb. alqm erudire atque docere: sich in K. von etwas setzen, K. von etw. einziehen, cognoscere de alqa re (in eigener Person); mittere, qui cognoscat de alqa re (durch eine Mittelsperson): K. einziehen lassen (durch Kundschafter), per exploratores cognosci iubere: ohne K. (Kunde, Kundschaft) einzuziehen, inexplorato: nach eingezogener K., explorato: in ff. gesetzt werden, K. erlangen von etw., certiorem fieri de alqa re; doceri alqd: die K. (Kunde) von etw. gelangt wohin, auditur alqd: von etw. K. nehmen, noscere, cognoscere (kennen lernen); alqd discere (sich Auskunft über etw. verschaffen): von etw. keine K. nehmen, alqd ignorare: K. von etw. haben, de alqa re cognovisse; alqd doctum esse: de alqa re certiorem factum esse; audivisse alqd: zu jmds. K. kommen, alci in notitiam venire; in notitiam alcis pervenire: ab alqo cognosci, alqs certior fit de alqa re: zur allgemeinen K. kommen, ab omnibus cognosci. – II) die klare u. deutliche Vorstellung von einer Sache: notitia alcis rei (die Bekanntschaft mit etwas). – notio alcis rei (der Begriff, den man von etwas hat, z.B. notitia od. notio dei). – scientia a lcis rei (das Wissen um etwas). – cognitio od. intellegentia alcis rei (die Einsicht in etwas, das Eindringen durch den Verstand). – prudentia alcis rei (deutliche Einsicht, die man sich in einer Sache erworben hat, so daß man vieles voraussieht u. mit Vorsicht handelt, z.B. futurorum). – K. von der Vergangenheit, memoria praeteritorum: tiefe praktische K. in etwas, summa alcis rei cognitio et prudentia (z.B. rerum civilium): theoretische K. von etw., ratio alcis rei: tiefere wissenschaftliche K. der Literatur, subtilior cognitio ac ratio litterarum. – die Kenntnisse, a) allgemeine: cognitio, scientia, mit u. ohne den Zus. rerum; auch cognitiones rerum; u. verb. cognitio et scientia. – Kenntnisse von etwas, scientia od. cognitio od. prudentia alcis rei: vielseitige K. in etwas, multiplex alcis rei scientia. – b) wissenschaftliche: litterarumscientia (im allg.). – doctrina (Gelehrsamkeit). – disciplina (durch Unterricht erlangte Kenntnis). – (ein Mann etc.) von Kenntnissen, s. kenntnisreich: ohne Kenntnisse, s. kenntnisarm: K. von etwas od. in etwas haben, notitiam alcis rei habere od. tenere; alcis reiscientiam od. prudentiam habere; intellegere [1433] alqd (genaue Einsicht in etw. haben, z.B. in vielen Sprachen, multas linguas); scire alqd (wissen, z.B. musicam); instructum esse alqā re u. ab alqa re. doctum od. eruditum esse alqā re (in etw. unterwiesen, unterrichtet sein); alcis rei non ignarum esse (einer Sache nichtunkundig sein, z.B. medicinae); peritum esse alcis rei (in etw. erfahren sein, z.B. graphidos): in einer Sache bessere Kenntnisse haben (als ein anderer), melius scire de alqa re (z.B. in der Gesetzgebung, de legibus instituendis): genaue K. in etw. haben, alqd penitus nosse: keine K. von (od. Kenntnisse in) etw. haben, alqd nescire; alqd ignorare; alcis rei ignarum esse: nur oberflächliche K. von (od. Kenntnisse in) etw. haben, primoribus labris od. leviter attigisse alqd; primis labris gustasse alqd: nicht einmal oberflächliche K. von (od. oberflächl. Kenntnisse in) etw. haben, alqā re ne imbutum quidem esse: gar keine K. haben, omnium rerum rudem esse: Kenntnisse in der Geschichte haben, complures historias novisse: in der Philosophie, philosophos diligenter audivisse; a philosophia instructum esse: in der Geometrie, eruditum esse geometriā: vom od. im Saitenspiel, fidibus (canere) scire: in der Rechtswissenschaft, responsa iuris consultorum nosse: in der Astrologie u. Sternkunde, astrologiam caelique rationes cognitas habere: sich wissenschaftliche Kenntnisse zu erwerben suchen, in litteris elaborare: sich täglich neue Kenntnisse erwerben, cotidie aliquid addiscere: sich Kenntnisse in etw. erwerben, scientiam alcis rei consequi: seine K. erweitern, doctiorem fieri, durch etwas, alqā re.

    deutsch-lateinisches > Kenntnis

  • 33 scientia

    scĭentĭa, ae, f. (plur. only Vitr. 1, 1, 18; 3, praef. 1) [sciens], a knowing or being skilled in any thing, knowledge, science, skill, expertness, = cognitio, eruditio (freq. and class.).
    (α).
    Absol.:

    aut scire istarum rerum nihil, aut, etiamsi maxime sciemus, nec meliores ob eam scientiam nec beatiores esse possumus,

    Cic. Rep. 1, 19, 32:

    se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre,

    id. ib. 5, 3, 5:

    Antiochus ingenio scientiāque putatur excellere,

    id. Ac. 2, 2, 4:

    omnes trahimur ad cognitionis et scientiae cupiditatem... omnis autem cogitatio aut in consiliis capiendis aut in studiis scientiae cognitionisque versabitur,

    id. Off. 1, 6, 18 sq.; so (with cognitio) id. ib. 1, 44, 158; id. Fin. 5, 12, 34; 5, 18, 48 al.:

    exercere altissimam eruditionem ac scientiam,

    Quint. 1, 4, 6:

    his difficultatibus duae res erant subsidio, scientia atque usus militum,

    Caes. B. G. 2, 20; cf. so (with usus) infra, b:

    nullam rem esse declarant in usu positam militari, quae hujus viri scientiam fugere possit,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    notabo singulas res: etsi nullo modo poterit oratio mea satisfacere vestrae scientiae,

    id. Phil. 2, 23, 57; id. de Or. 1, 20, 92: tuae scientiae excellenti ac singulari non multo plus quam nostri relictum est loci, i. e. for jurisprudence than for oratory, id. Fam. 4, 3, 4:

    ars earum rerum est, quae sciuntur: oratoris autem omnis actio opinionibus, non scientiā continetur,

    id. de Or. 2, 7, 30:

    etsi ars, cum eā non utare, scientiā tamen ipsā teneri potest,

    in theory, theoretically, id. Rep. 1, 2, 2; so (opp. ars) id. Fin. 5, 9, 26; id. Ac. 2, 47, 146:

    alter (Cratippus) te scientiā augere potest, altera (urbs Athenarum) exemplis,

    id. Off. 1, 1, 1; id. de Or. 1, 14, 59:

    jam efficaci do manus scientiae,

    Hor. Epod. 17, 1:

    trivialis scientia,

    Quint. 1, 4, 27: cum tanta sit celeritas animorum... tot artes tantae scientiae, tot inventa, requiring so great knowledge (scientiae is gen. sing.), Cic. Sen. 21, 78 (dub.; B. and K. bracket the words tantae scientiae); cf.:

    physica ipsa et mathematica scientiae sunt eorum, qui, etc.,

    id. de Or. 1, 14, 61.— Plur.: disciplinarum scientiae, Vitr. 3, praef. § 1. —
    (β).
    With gen. obj.:

    rerum magnarum atque artium scientiam consequi,

    Cic. de Or. 1, 6, 20; (with cognitio rei) id. ib. 3, 29, 112:

    Veneti scientiā atque usu nauticarum rerum reliquos antecedunt,

    Caes. B. G. 3, 8:

    sine regionum terrestrium aut maritimarum scientiā,

    Cic. de Or. 1, 14, 60:

    ignoratio futurorum malorum utilior est quam scientia,

    id. Div. 2, 9, 23; so (opp. ignoratio) id. Leg. 1, 6, 18; id. Sull. 13, 39; id. Rep. 1, 6, 11:

    astrologiae scientia,

    id. ib. 1, 14, 22:

    dialecticorum,

    id. Or. 32, 113:

    juris,

    id. Leg. 1, 6, 18:

    rei militaris,

    id. Imp. Pomp. 10, 28; Caes. B. G. 3, 23; 7, 57:

    oppugnationis (with artificium),

    id. ib. 7, 29:

    linguae Gallicae,

    id. ib. 1, 47:

    colendorum deorum (sanctitas),

    Cic. N. D. 1, 41, 116:

    verborum aut faciendorum aut deligendorum,

    id. de Or. 2, 9, 36: qui in alienis morbis profitentur tenere se medicinae scientiam, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 5, 5:

    fundendi aeris,

    Plin. 34, 7, 18, § 46; 35, 12, 44, § 153 et saep.—
    (γ).
    With in or de and abl. (rare):

    scientia in legibus interpretandis,

    Cic. Phil. 9, 5, 10:

    in affectibus omnis generis movendis,

    Quint. 10, 2, 27:

    cujus scientiam de omnibus constat fuisse, ejus ignoratio de aliquo purgatio debet videri,

    Cic. Sull. 13, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > scientia

  • 34 Bekanntschaft

    Bekanntschaft, I) das Bekanntwerden, – sein mit etwas, und zwar: a) mit einer Person: cognitio alcis (das Kennenlernen jmds.). – notitia alcis (das Kennen jmds.). – usus. usus et consuetudo (Umgang). – alte B., vetustas (z. B. iure vetustatis): neue Bekanntschaften, novitates. – genaue, vertraute B, familiaritas: B. mit jmd. haben, usus mihi et consuetudo, familiaritas mihi cum alqo intercedit; uti alqo od. alcis amicitiā familiariter (diese: genaue B.): mit jmd. B. machen, alqm cognoscere: mit jmd. B. gemacht haben, alqm nosse, vidisse: jmds. B. gern machen wollen; alcis adeundi cognoscendique avidum esse: jmds. B. nicht persönlich gemacht haben, ignorare alqm od. alcis faciem: seine B. gemacht zu haben, war mir sehr angenehm, perlibenter eum vidi, eum cognovi (zus.). – b) mit einer Sache: cognitio alcis rei (das Kennenlernen). – notitia alcis rei (das Kennen). – scientia alcis rei (das Wissen). – B. mit etwas haben, notitiam od. scientiam alcis rei habere: einige B. mit den Wissenschaften haben, litteris imbutum esse; in litteris aliquid profecisse: B. mit etwas erlangen, alqd noscere, cognoscere. – II) der Inbegriff der Bekannten: noti; amici. [396] familiares (s. Bekannte, der). – eine ausgebreitete B. haben, multos habere amicos.

    deutsch-lateinisches > Bekanntschaft

  • 35 einseitig

    einseitig, I) nur eine Seite habend: unum latus habens. – II) nur von einer Seite gemacht etc. (Ggstz. »allseitig«, w. vgl.); z.B. ei. Beschäftigung, assiduus usus uni rei deditus: eine ei. Ansicht. quasi curta sententia (Ggstz. perfecta et plena): eine ei. Erkenntnis u. Betrachtung der Natur, cognitio contemplatioque naturae manca quodam modo atque inchoata; cognitio rerum solivaga et ieiuna: auf ei. Verhör Strafe verhängen, parte inauditā alterā statuere aliquid: etw. ei., nicht allseitig bestimmen (definieren), alqd ex parte quadam, non ex omni genere definire: auf diese Weise ist jedes von beiden ohne das andere ei., ita est utraque res sine altera debilis. Einseitigkeit; z.B. alle Ei. ist fehlerhaft, vitiosum est ubique quod nimium est.

    deutsch-lateinisches > einseitig

  • 36 erforschen

    erforschen, exquirere. indagare. investigare (s. »ausforschen« u. »ergründen« die Synon.). – tentare. experiri (auf die Probe stellen, z.B. tent. alcis voluntatem od. animum: u. exp. alcis mentem). – den wahren Grund von etwas e., veram rationem alcis rei exsequi: die Wahrheit e., quid verum sit, exquirere. Erforscher, investigator (vgl. »Ausforscher«). – Erforschung, indagatio. investigatio (Ausspürung). – spectatio. cognitio (Prüfung, Untersuchung). – E. der Wahrheit, investigatio veri; veri inquisitio atque investigatio; cognitio veri (die Prüfung der W.): sich ganz der E. einer Sache hingeben, totum se in alqa re exquirenda collocare.

    deutsch-lateinisches > erforschen

  • 37 Erkenntnis

    Erkenntnis, cognitio (im allg.). – perceptio (das Auffassen); verb. cognitio et perceptio. – perspicientia (das Erkennen u. Auffassen von etwas, z.B. veri). – notitia. scientia (die Vorstellung od. Kenntnis von etw., als Folge des Erkennens). – intellegentia (E. als Vermögen der Seele, z.B. deorum, boni et mali). – sententia. decretum (gefälltes Urteil, das Erkenntnis). – iudicium (das vom Richter u. dann übh. gefällte Urteil). – die Beschränktheit der menschlichen E., angusti hominum sensus. – nach meiner E. (ex od. de) meā sententiā; quantum equidem iudicare possum; ut mihi quidem videtur.

    deutsch-lateinisches > Erkenntnis

  • 38 Völkergeschichte

    Völkergeschichte, *historia gentium. Völkerkrieg, *bellum, quod gentes populique universi inter se gerunt. Völkerkunde, gentium cognitio. – Länder- u. Völkerkunde, *regionum et gentium cognitio.

    deutsch-lateinisches > Völkergeschichte

  • 39 inchoo

    inchŏo (incŏho), āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] commencer, se mettre à faire, entreprendre.    - quod mihi inchoavisti de oratoribus, Cic. Br. 20: l'exposé que tu as commencé pour moi sur les orateurs.    - referamus nos ad eum quem volumus inchoandum, Cic.: remettons-nous à entreprendre le portrait de notre orateur idéal.    - post longa silentia rursus incohat Ismene, Stat. Th. 8, 623: après un long silence Ismène reprend la parole.    - plures reges inchoare, Plin.: désigner d'avance plusieurs rois.    - aras nocturnas inchoare, Virg.: commencer à offrir un sacrifice nocturne.    - inchoatus: - [abcl]a - commencé, entrepris. - [abcl]b - incomplet, imparfait, inachevé, ébauché.    - inchoata cognitio, Cic.: connaissance incomplète.    - inchoata, orum, n.: Cic. ébauches.
    * * *
    inchŏo (incŏho), āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] commencer, se mettre à faire, entreprendre.    - quod mihi inchoavisti de oratoribus, Cic. Br. 20: l'exposé que tu as commencé pour moi sur les orateurs.    - referamus nos ad eum quem volumus inchoandum, Cic.: remettons-nous à entreprendre le portrait de notre orateur idéal.    - post longa silentia rursus incohat Ismene, Stat. Th. 8, 623: après un long silence Ismène reprend la parole.    - plures reges inchoare, Plin.: désigner d'avance plusieurs rois.    - aras nocturnas inchoare, Virg.: commencer à offrir un sacrifice nocturne.    - inchoatus: - [abcl]a - commencé, entrepris. - [abcl]b - incomplet, imparfait, inachevé, ébauché.    - inchoata cognitio, Cic.: connaissance incomplète.    - inchoata, orum, n.: Cic. ébauches.
    * * *
        Inchoo, inchoas, inchoare. Virgil. Commencer, Encommencer.
    \
        Inchoata atque rudia pueris exciderunt. Cic. Imparfaicts.
    \
        Mancum atque inchoatum. Cic. Imparfaict.

    Dictionarium latinogallicum > inchoo

  • 40 notio

    notĭo, ōnis, f. (syn.: cognitio, perceptio, notitia) [st2]1 [-] action d'apprendre, action d'apprendre à connaître, action de prendre connaissance. [st2]2 [-] action de connaître, connaissance; notion, conception, idée (acquise ou innée). [st2]3 [-] sens, signification, valeur (d'un mot). [st2]4 [-] examen, enquête judiciaire, juridiction, droit de connaître d'une affaire, connaissance d'une cause, compétence. [st2]5 [-] décision du censeur, flétrissure, blâme.    - quid tibi hanc aditiost (= aditio est)? Plaut. Truc. 2, 7, 62: pourquoi cherches-tu à la connaître?    - intellegentiae nostrae vis et notio, Cic.: les ressources et la portée de notre intelligence.
    * * *
    notĭo, ōnis, f. (syn.: cognitio, perceptio, notitia) [st2]1 [-] action d'apprendre, action d'apprendre à connaître, action de prendre connaissance. [st2]2 [-] action de connaître, connaissance; notion, conception, idée (acquise ou innée). [st2]3 [-] sens, signification, valeur (d'un mot). [st2]4 [-] examen, enquête judiciaire, juridiction, droit de connaître d'une affaire, connaissance d'une cause, compétence. [st2]5 [-] décision du censeur, flétrissure, blâme.    - quid tibi hanc aditiost (= aditio est)? Plaut. Truc. 2, 7, 62: pourquoi cherches-tu à la connaître?    - intellegentiae nostrae vis et notio, Cic.: les ressources et la portée de notre intelligence.
    * * *
        Notio, Verbale. Plin. Congnoissance.
    \
        Habere notionem alicuius rei. Cic. En avoir la congnoissance.
    \
        Notio. Tacit. Congnoissance de cause, Quand un juge prend la congnoissance d'une matiere.

    Dictionarium latinogallicum > notio

См. также в других словарях:

  • Cognitio — (lat.), s. Causae cognitio …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Cognitĭo — (Cognition, lat.), 1) Erkenntniß; 2) (röm. Ant.), richterliche Untersuchung u. Erkenntniß; bes. in außerordentlichen, nicht durch Gesetz, Edict etc. bestimmten Fällen, od. solchen, für die keine besondere Strafe festgesetzt ist, commissorialische …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Cognitio —    • Cognitio,          в обширнейшем смысле есть судебное расследование и решение правительства, в противоположность расследованию и решению судьи; оно обыкновенно отмечалось словами: extra ordinem …   Реальный словарь классических древностей

  • cognitio — index cognition, hearing, inquiry (systematic investigation), insight, knowledge (learning) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Cognitio — La cognitio est, en droit romain, une procédure extraordinaire qui permet à des représentants du pouvoir, tels que les gouverneurs, de juger par eux mêmes certaines affaires, sans suivre la procédure ordinaire (ordo) ; on parle alors de… …   Wikipédia en Français

  • Cognitio extra ordinem — (die c.e.o) ist das im römischen Recht entwickelte besondere Verfahren, in welchem (statt des in Legis actio und Formularprozess zweigeteilten Verfahren) ein öffentlicher Amtsträger untersucht und entscheidet. Das Verfahren wird auch als… …   Deutsch Wikipedia

  • cognitio — /kdgnish(iy)ow/ In old English law, the acknowledgment of a fine; the certificate of such acknowledgment. In the Roman law, the judicial examination or hearing of a cause …   Black's law dictionary

  • cognitio — /kdgnish(iy)ow/ In old English law, the acknowledgment of a fine; the certificate of such acknowledgment. In the Roman law, the judicial examination or hearing of a cause …   Black's law dictionary

  • cognitio — Same as cognizance …   Ballentine's law dictionary

  • Extraordinaria cognitio — ist eine Gerichtsprozedur im Römischen Recht, in welcher der Iudex als einzige Instanz entscheiden konnte. In der zuvor üblichen Gerichtsprozedur, der Formprozedur (seit 150 v. Chr.), erstellte der Prätor eine Form, die genaue Anweisungen… …   Deutsch Wikipedia

  • Causae cognitio — (lat.), die vom Richter vorgenommene Untersuchung, Prüfung und Erörterung einer Sache. Dann überhaupt die von einer dazu berufenen Person oder Körperschaft vorgenommene Untersuchung einer Angelegenheit …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»