Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

circum+ea+loca

  • 1 circum

    circum [properly acc. from circus = kirkos], adv. and prep., designates either an entire encompassing or surrounding of an object, or a proximity only partially em. bracing or comprehending it, around, about, all around, peri, amphi
    I.
    Adv.
    A.
    Around, round about, all around, etc., perix:

    furcas circum offigito,

    Cato, R. R. 48, 2; Varr. R. R. 3, 14, 1;

    Verg A 3, 230: quia (locus) vastis circum saltibus claudebatur,

    Tac. A. 4, 25:

    molli circum est ansas amplexus acantho,

    Verg. E. 3, 45:

    age tu interim Da cito ab Delphio Cantharum circum,

    Plaut. Most. 1, 4, 33:

    quae circum essent opera tueri,

    Caes. B. C 2, 10:

    interea Rutuli portis circum omnibus instant,

    Verg. A. 10, 118 (i. e. circumcirca fusi:

    nam modo circum adverbium loci est, Serv.): omnem, quae nuno.umida circum Caligat, nu. bem eripiam,

    id. ib. 2, 605; Tib. 1, 3, 77; 1, 5, 11. sed circum tutae sub moenibus urbis aquantur, round about under the walls, Verg. G 4, 193. faciundum haras quadratas circum binos pedes, all around, i. e. on every side, two feet, Varr. R. R. 3, 10, 3 Schneid.—
    b.
    Strengthened with undique (in later Latin also sometimes written as one word, circumundique), from everywhere around, around on all sides:

    circum Undique convenere,

    Verg. A. 4, 416; Lucr. 3, 404:

    clausis circum undique portis,

    Stat. S. 2, 5, 13; 5, 1, 155; id. Th. 2, 228:

    oppositu circumundique aliarum aedium,

    Gell. 4, 5, 3; 13, 24, 1; 14, 2, 9;

    so with totus and omnis,

    Varr. R. R. 3, 14, 1; Verg. A. 10, 118.—
    B.
    Of an incomplete circuit, esp. of the part that meets the view, lies on the hither side, etc. (v. under II.):

    hostilibus circum litoribus,

    Tac. A. 2, 24:

    aestas... aperto circum pelago peramoena,

    id. ib. 4, 67:

    gentibus innumeris circum infraque relictis,

    Ov. M. 4, 668; Stat. Achill. 1, 56:

    corpus servans circumque supraque vertitur,

    id. Th. 9, 114; Albin. Carm. ap. Maecen. 46.
    II.
    Prep. with acc.
    A.
    Around, abow (implying a complete circuit):

    armillas quattuor facito, quas circum orbem indas,

    Cato, R. R. 21, 4:

    terra circum axem se summā celeritate convertit,

    Cic. Ac. 2, 39, 123; Quint. 2, 17, 19 Zumpt N. cr.:

    ligato circum collum sudario,

    Suet. Ner. 51:

    terque novas circum felix eat hostia fruges,

    Verg. G. 1, 345:

    at genitor circum caput omne micantes Deposuit radios,

    Ov. M. 2, 40.—
    B.
    As in adv. B., of an incomplete circuit, about, upon, around, near:

    capillus sparsus, promissus, circum caput Rejectus neglegenter,

    Ter. Heaut. 2, 3, 49:

    flexo circum cava tempora cornu,

    Ov. M. 7, 313; 10, 116; 11, 159:

    tum Salii ad cantus incensa altaria circum adsunt,

    Verg. A. 8, 285:

    varios hic flumina circum Fundit humus flores,

    on the borders of the rivulets, id. E. 9, 40:

    urgeris turbā circum te stante,

    Hor. S. 1, 3, 135; cf. id. C. 2, 16, 33:

    circum renidentes Lares,

    id. Epod. 2, 66; Verg. G. 2, 484; cf. Luc. 2, 557:

    illi indignantes Circum claustra fremunt,

    Verg. A. 1, 56:

    oras et litora circum errantem,

    id. ib. 3, 75.—
    C.
    Circum very freq. expresses, not a relative motion around a given central point, but an absol. circular movement, in which several objects named form separate points of a periphery, in, into, among... around, to... around, etc.:

    te adloquor, Quae circum vicinos vages,

    Plaut. Mil. 2, 5, 14: ego Arpini volo esse pridie Cal., deinde circum villulas nostras errare, not round about our villas, but in our villas around, Cic. Att. 8, 9, 3; cf Hor. S. 1, 6, 58:

    tum Naevius pueros circum amicos dimittit,

    to friends around, Cic. Quint. 6, 25; Suet. Ner. 47:

    cum praetorem circum omnia fora sectaretur,

    Cic. Verr 2, 2, 70, § 169:

    Apronius ducebat eos circum civitates,

    id. ib. 2, 3, 26, §

    65: ille circum hospites cursabat,

    id. ib. 2, 4, 19, §

    41: lenonem quondam Lentuli concursare circum tabernas,

    id. Cat. 4, 8, 17:

    dimissis circum municipia litteris,

    Caes. B. C. 3, 22:

    circum oram maritimam misit, ut, etc.,

    Liv. 29, 24, 9:

    legatio sub idem tempus in Asiam et circum insulas missa,

    id. 42, 45, 1; Suet. Aug. 64; id. Caes. 41; id. Calig. 28; 41; Hor. S. 2, 3, 281; id. Ep 1, 1, 49: et te circum omnes alias irata puellas Differet, to or among all the other maidens around, Prop. 1, 4, 21—
    D.
    With the prevailing idea of neighborhood, vicinity, in the environs of, in the vicinity of, at, near:

    circum haec loca commorabor,

    Cic. Att. 3, 17, 2; Pompei ib. 8, 12, C, 1 exercitu in foro et in omnibus templis, quae circum forum sunt, conlocato, Cic. Opt. Gen. 4, 10:

    urbes, quae circum Capuam sunt,

    id. Agr. 1, 7, 20:

    cum tot essent circum hastam illam,

    id. Phil. 2, 26, 64 Wernsd. N. cr.:

    non succurrit tibi, quamdiu circum Bactra haereas?

    Curt. 7, 8, 21, Tac. A. 4, 74. —
    E.
    Of persons who surround one (as attendants, friends, etc.); in Gr.peri or amphi tina:

    paucae, quae circum illam essent,

    Ter. Eun. 3, 5, 33; Cic. Att. 9, 9, 4:

    omnium flagitiorum atque facinorum circum se tamquam stipatorum catervas habebat,

    Sall. C. 14, 1; cf. id. ib. 26, 4:

    Hectora circum,

    Verg. A. 6, 166.—Circum pedes for ad pedes, of servants in attendance, is rare, Cic. Verr. 2, 1, 36, § 92;

    v ad, I. D. 3. b.—

    Circum is sometimes placed after its subst.
    ,

    Varr. L. L. 5, § 31 Müll., Lucr 1, 937; 4, 220; 6, 427; Cic. N. D. 2, 41, 105; Verg. E. 8, 12; 8, 74; 9, 40; id. A. 1, 32; 2, 515; 2, 564; 3, 75: 6, 166; 6, 329; 9, 440; Tib. 1, 1, 23; 1, 5, 51; Stat. Th. 3, 395.—
    III.
    In composition the m remains unchanged before consonants; before vowels it was, acc. to Prisc. p. 567 P., and Cassiod. p. 2294 ib., written in like manner, but (except before j and v) not pronounced. Yet in the best MSS. we find the orthography circuitio, circuitus, and even circueo together with circumeo; cf. Neue, Formenl. 2, p. 736 sq. —Signif.,
    a.
    Acc. to II. A.: circumcido, circumcludo, circumculco, circumfluo, circumfodio, circumfundo, etc.—
    b.
    Acc. to II. B.: circumcolo, circumflecto, circumjaceo, circumicio.—
    c.
    Acc. to II. C.: circumcellio, circumcurso, circumduco, circumfero, circumforaneus.—In many compounds, circum has sometimes one and sometimes another signif., as in circumdo, circumeo, circumsisto, etc.; v. h. vv.—
    With verbs compounded with circum, this preposition is never repeated before the following [p.
    336] object; e. g. circumcursare circum aliquid and similar phrases are not found.

    Lewis & Short latin dictionary > circum

  • 2 istic

        istic aec, oc and uc (with -ne, istucine), pron demonstr.    [iste+ce].—Referring to that which is at hand or related to the person addressed, that of yours, that mentioned by you: istaec res, T.: circum istaec loca commorari.—As subst: istuc quidem considerabo: istoc vilius, T.: istuc fractum: Istucine interminata sum hinc abiens tibi? T.: Ego istuc aetatis, T.—As a strong demonstr., this same, this, the very: quid istic narrat, that fellow, T.
    * * *
    I
    there, over there, in that place; where you are; herein, in this affair
    II
    istaec, istoc PRON
    that of yours/mentioned by you/at hand

    Latin-English dictionary > istic

  • 3 commoror

    com-mŏror ( conm-), ātus, 1, v. dep. n. and a. ( act. access. form ‡ commŏro, āre, acc. to Prisc. p. 797 P.).
    I.
    Neutr.
    A.
    Prop., to stop somewhere, to tarry, linger, abide, sojourn, remain, stay (class.;

    most freq. in Cic. (about thirty times) and in Quint.): Romae,

    Cic. Quint. 6, 23; id. Att. 5, 12, 3:

    Ephesi,

    id. Fam. 3, 5, 5:

    Asturae,

    id. ib. 6, 19, 2:

    Brundisii,

    Suet. Aug. 17:

    ibidem,

    Cic. Clu. 13, 37:

    hic,

    Quint. 4, 2, 22:

    ad Helorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 36, § 95 (ad Cybistra, id. Fam. 15, 4, 6; B. and K. moratus): circum istaec loca, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 1:

    apud aliquem,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    apud Alyziam,

    id. Fam. 16, 3, 1:

    in tam miserā vitā,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6.— Absol.:

    Milo paulisper, dum se uxor comparat, commoratus est,

    Cic. Mil. 10, 28:

    commorandi natura devorsorium nobis, non habitandi locum dedit,

    id. Sen. 23, 84:

    quaesivit... an tardare ac commorari te melius esset,

    id. ad Brut. 1, 18, 1:

    paulisper consistere et commorari,

    id. Rosc. Com. 16, 48; Suet. Tib. 11.—Of things:

    commorantes menses trahere,

    bring in, Plin. 22, 25, 71, § 147.—
    B.
    Trop. (mostly with in or absol.; only once [p. 383] with cum):

    consilium diutius in armis civilibus commorandi,

    Cic. Fam. 6, 10, 1; Quint. 8, 3, 46:

    cum singulis paene syllabis,

    id. 8, prooem. §

    31: in componendā togā,

    id. 11, 3, 156.—Of discourse:

    ut haereat in eādem commoreturque sententiā,

    to dwell upon, Cic. Or. 40, 137 (quoted by Quint. 9, 1, 41); cf. id. de Or. 2, 72, 292:

    fortasse supervacaneum fuerit hic commorari,

    Quint. 4, 2, 22. — Absol.:

    ipsa mihi veritas manum injecit et paulisper consistere et commorari cogit,

    Cic. Rosc. Com. 16, 48.—
    II.
    Act., to stop, detain, retard one (ante- and post-class.).—

    Prop.: an te auspicium conmoratum est?

    Plaut. Am. 2, 2, 58:

    me nunc conmoror, has foris quom non ferio,

    id. Ps. 4, 7, 35:

    cantharum,

    id. Men. 1, 2, 64; Sen. Contr. 2, 14, 10; Isid. Orig. 11, 3, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > commoror

  • 4 conmoror

    com-mŏror ( conm-), ātus, 1, v. dep. n. and a. ( act. access. form ‡ commŏro, āre, acc. to Prisc. p. 797 P.).
    I.
    Neutr.
    A.
    Prop., to stop somewhere, to tarry, linger, abide, sojourn, remain, stay (class.;

    most freq. in Cic. (about thirty times) and in Quint.): Romae,

    Cic. Quint. 6, 23; id. Att. 5, 12, 3:

    Ephesi,

    id. Fam. 3, 5, 5:

    Asturae,

    id. ib. 6, 19, 2:

    Brundisii,

    Suet. Aug. 17:

    ibidem,

    Cic. Clu. 13, 37:

    hic,

    Quint. 4, 2, 22:

    ad Helorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 36, § 95 (ad Cybistra, id. Fam. 15, 4, 6; B. and K. moratus): circum istaec loca, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 1:

    apud aliquem,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    apud Alyziam,

    id. Fam. 16, 3, 1:

    in tam miserā vitā,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6.— Absol.:

    Milo paulisper, dum se uxor comparat, commoratus est,

    Cic. Mil. 10, 28:

    commorandi natura devorsorium nobis, non habitandi locum dedit,

    id. Sen. 23, 84:

    quaesivit... an tardare ac commorari te melius esset,

    id. ad Brut. 1, 18, 1:

    paulisper consistere et commorari,

    id. Rosc. Com. 16, 48; Suet. Tib. 11.—Of things:

    commorantes menses trahere,

    bring in, Plin. 22, 25, 71, § 147.—
    B.
    Trop. (mostly with in or absol.; only once [p. 383] with cum):

    consilium diutius in armis civilibus commorandi,

    Cic. Fam. 6, 10, 1; Quint. 8, 3, 46:

    cum singulis paene syllabis,

    id. 8, prooem. §

    31: in componendā togā,

    id. 11, 3, 156.—Of discourse:

    ut haereat in eādem commoreturque sententiā,

    to dwell upon, Cic. Or. 40, 137 (quoted by Quint. 9, 1, 41); cf. id. de Or. 2, 72, 292:

    fortasse supervacaneum fuerit hic commorari,

    Quint. 4, 2, 22. — Absol.:

    ipsa mihi veritas manum injecit et paulisper consistere et commorari cogit,

    Cic. Rosc. Com. 16, 48.—
    II.
    Act., to stop, detain, retard one (ante- and post-class.).—

    Prop.: an te auspicium conmoratum est?

    Plaut. Am. 2, 2, 58:

    me nunc conmoror, has foris quom non ferio,

    id. Ps. 4, 7, 35:

    cantharum,

    id. Men. 1, 2, 64; Sen. Contr. 2, 14, 10; Isid. Orig. 11, 3, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > conmoror

  • 5 isthic

    1.
    istic (not isthic), aec, oc, and uc, pron. demonstr. [for iste-ce; v. Neue, Formenl. II. p. 211 sqq.], this same, this, the very (person or thing).
    I.
    In gen.
    A.
    Substantively:

    isne istic fuit, quem vendidisti?

    Plaut. Capt. 5, 3, 10:

    quid istic narrat,

    Ter. Phorm. 5, 8, 6; id. Heaut. 3, 3, 18.—
    B.
    With a subst., usually with special reference to the person addressed, that of yours, that mentioned by or related to you (cf. iste):

    istac lege filiam tuam sponden mihi dari?

    Plaut. Trin. 5, 2, 38:

    cum istoc ornatu,

    id. Curc. 1, 1, 2:

    istic labor,

    id. Truc. 2, 6, 40:

    haud istoc modo solita se me ante appellare,

    as you now do, id. ib. 1, 2, 60:

    istaec praeda,

    id. Rud. 4, 7, 16:

    istic servus,

    id. Ps. 2, 4, 47: Sos. Egone? Amph. Tu istic, you yourself, id. Am. 2, 1, 25:

    quis istic est qui deos tam parvi pendit?

    id. Rud. 3, 2, 36:

    istaec miseria,

    id. ib. 2, 1, 45:

    malum istoc,

    id. Bacch. 3, 1, 15:

    istaec res,

    Ter. Hec. 4, 2, 17:

    circum istaec loca commorari,

    Cic. Att. 8, 12, C, 1.—
    C.
    Esp., in neutr. sing. and plur.:

    si istuc ita est,

    Varr. R. R. 1, 2:

    istuc quidem considerabo,

    Cic. Ac. 1, 4:

    ergo istoc magis, quia vanilocu's, vapulabis,

    so much the more, Plaut. Am. 1, 1, 222:

    istoc vilius,

    Ter. Ad. 5, 9, 24:

    dicitur, quidem, istuc, inquit, a Cotta,

    Cic. Div. 1, 5, 8:

    istuc fractum,

    id. Pis. 26, 62:

    non posse istaec sic abire,

    id. Att. 14, 1.—With gen.:

    quid istuc est verbi?

    Plaut. Curc. 1, 1, 32:

    istuc aeta tis homo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 58; id. Phorm. 5, 8, 1.—
    II.
    Esp., with the demonstr. particle ce, and in interrogations cine:

    istucine interminata sum hinc abiens tibi?

    Ter. Eun. 5. 1, 14; Plaut. Ps. 3, 2, 58:

    istocine pacto me adjutas?

    id. ib. 1, 1, 81:

    istaece ridicularia,

    id. Truc. 3, 2, 16.—Hence,
    2.
    istic (old form isti, Plaut. Capt. 2, 2, 28 Brix ad loc.; id. Ep. 5, 2, 56; Verg. A. 2, 661; 10, 557 Rib.), adv. [for isti-ce], there, in that place, here.
    I.
    Lit., of place:

    cave cuiquam indicassis aurum meum esse istic,

    Plaut. Aul. 4, 2, 1:

    Heus! vos pueri! Quid istic agitis?

    id. Most. 4, 2, 30:

    quid istic habitat,

    id. Cist. 2, 3, 55:

    intellego te re istic prodesse: hic ne verbo quidem levare me posse,

    Cic. Att. 3, 12, 3:

    ibi malis esse... quam istic ubi, etc.,

    id. Fam. 1, 10; 7, 13, 2; 14, 14, 2:

    istic nunc metuende jace,

    Verg. A. 10, 557; Liv. 7, 40 fin.:

    quid istic tibi negoti est?

    Ter. And. 5, 2, 8:

    tu istic mane,

    id. Eun. 5, 2, 70. —
    II.
    Transf., herein, i. e. in this affair, on this occasion:

    neque istic, neque alibi,

    Ter. And. 2, 5, 9: Ausculta. Phi. Istic sum, id. Hec. 1, 2, 39:

    istic sum, inquit, exspectoque quid respondeas,

    I am listening, Cic. Fin. 5, 26, 78 fin.: rem publicam ut vos istic expedistis, ita, pro nostrā parte, etc., i. e. on that side, on your side, Cassiod. ap. Cic. Fam. 12, 13, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > isthic

  • 6 istic

    1.
    istic (not isthic), aec, oc, and uc, pron. demonstr. [for iste-ce; v. Neue, Formenl. II. p. 211 sqq.], this same, this, the very (person or thing).
    I.
    In gen.
    A.
    Substantively:

    isne istic fuit, quem vendidisti?

    Plaut. Capt. 5, 3, 10:

    quid istic narrat,

    Ter. Phorm. 5, 8, 6; id. Heaut. 3, 3, 18.—
    B.
    With a subst., usually with special reference to the person addressed, that of yours, that mentioned by or related to you (cf. iste):

    istac lege filiam tuam sponden mihi dari?

    Plaut. Trin. 5, 2, 38:

    cum istoc ornatu,

    id. Curc. 1, 1, 2:

    istic labor,

    id. Truc. 2, 6, 40:

    haud istoc modo solita se me ante appellare,

    as you now do, id. ib. 1, 2, 60:

    istaec praeda,

    id. Rud. 4, 7, 16:

    istic servus,

    id. Ps. 2, 4, 47: Sos. Egone? Amph. Tu istic, you yourself, id. Am. 2, 1, 25:

    quis istic est qui deos tam parvi pendit?

    id. Rud. 3, 2, 36:

    istaec miseria,

    id. ib. 2, 1, 45:

    malum istoc,

    id. Bacch. 3, 1, 15:

    istaec res,

    Ter. Hec. 4, 2, 17:

    circum istaec loca commorari,

    Cic. Att. 8, 12, C, 1.—
    C.
    Esp., in neutr. sing. and plur.:

    si istuc ita est,

    Varr. R. R. 1, 2:

    istuc quidem considerabo,

    Cic. Ac. 1, 4:

    ergo istoc magis, quia vanilocu's, vapulabis,

    so much the more, Plaut. Am. 1, 1, 222:

    istoc vilius,

    Ter. Ad. 5, 9, 24:

    dicitur, quidem, istuc, inquit, a Cotta,

    Cic. Div. 1, 5, 8:

    istuc fractum,

    id. Pis. 26, 62:

    non posse istaec sic abire,

    id. Att. 14, 1.—With gen.:

    quid istuc est verbi?

    Plaut. Curc. 1, 1, 32:

    istuc aeta tis homo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 58; id. Phorm. 5, 8, 1.—
    II.
    Esp., with the demonstr. particle ce, and in interrogations cine:

    istucine interminata sum hinc abiens tibi?

    Ter. Eun. 5. 1, 14; Plaut. Ps. 3, 2, 58:

    istocine pacto me adjutas?

    id. ib. 1, 1, 81:

    istaece ridicularia,

    id. Truc. 3, 2, 16.—Hence,
    2.
    istic (old form isti, Plaut. Capt. 2, 2, 28 Brix ad loc.; id. Ep. 5, 2, 56; Verg. A. 2, 661; 10, 557 Rib.), adv. [for isti-ce], there, in that place, here.
    I.
    Lit., of place:

    cave cuiquam indicassis aurum meum esse istic,

    Plaut. Aul. 4, 2, 1:

    Heus! vos pueri! Quid istic agitis?

    id. Most. 4, 2, 30:

    quid istic habitat,

    id. Cist. 2, 3, 55:

    intellego te re istic prodesse: hic ne verbo quidem levare me posse,

    Cic. Att. 3, 12, 3:

    ibi malis esse... quam istic ubi, etc.,

    id. Fam. 1, 10; 7, 13, 2; 14, 14, 2:

    istic nunc metuende jace,

    Verg. A. 10, 557; Liv. 7, 40 fin.:

    quid istic tibi negoti est?

    Ter. And. 5, 2, 8:

    tu istic mane,

    id. Eun. 5, 2, 70. —
    II.
    Transf., herein, i. e. in this affair, on this occasion:

    neque istic, neque alibi,

    Ter. And. 2, 5, 9: Ausculta. Phi. Istic sum, id. Hec. 1, 2, 39:

    istic sum, inquit, exspectoque quid respondeas,

    I am listening, Cic. Fin. 5, 26, 78 fin.: rem publicam ut vos istic expedistis, ita, pro nostrā parte, etc., i. e. on that side, on your side, Cassiod. ap. Cic. Fam. 12, 13, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > istic

  • 7 circumicio

    circum-ĭcĭo or circum-jĭcĭo (access. form circum-jăcĭo, Liv 33, 18, 17, where more recent editt. read circumagere), jēci, jectum, 3, v. a.
    I.
    To cast, throw, or place around (in good class. prose)' amic tum, Varr. L. L. 5, § 132:

    vallum, Liv 35, 4, 6: fossam quoque et alia munimenta verticibus iis... circumjecere,

    id. 38, 19, 5:

    pars urbis, cui brevior orbis munitionis circumjectus erat,

    id. 36, 9, 12 miles moenibus Cremonensium castra sua, castris vallum circumjecerat, Tac H. 3, 26 vehicula, id. A. 14, 37' multitudinem hominum totis moenibus, Caes. B. G. 2, 6 equites levisque armaturae quod erat cornibus circumjectum, Liv. 33, 18, 11 custodes, Tac. A. 6, 19 al.—In pass. with acc. (depending on circum):

    quod anguis vectem circumjectus fuisset,

    had wound itself around, Cic. Div. 2, 28, 62.—Hence, circumjec-tus, a, um, of localities, lying around, surrounding ' aedificia muris, Liv. 9, 28, 5:

    silvae itineri,

    id. 35, 30, 6:

    moenia regiae,

    Tac. H. 5, 11 fin.Absol.:

    lucus, Liv 31, 24, 17: silvae,

    Suet. Aug. 100:

    campi,

    Curt. 3, 1, 3:

    nemora,

    id. 3, 10, 2 oppida, Tac. A. 4, 27:

    nationes,

    id. ib. 6, 31;

    12, 31: civitates,

    id. H. 3, 43 fin.. tecta, id A 15, 37.— Subst.' circumjecta, ōrum, n. (sc. loca), the neighborhood:

    vagi circumjecta populabantur,

    Tac. A. 1, 21.— Trop., of discourse (cf. circumjaceo, II.): circumjectae orationis copia, standing by, * Quint. 4, 2, 117.—
    II.
    Aliquid aliquā re, to encompass or environ, to surround: extremitatem caeli rotundo ambitu, Cic. Univ. 8, 23:

    planities saltibus circumjecta,

    surrounded, Tac. A. 2, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > circumicio

  • 8 circumjecta

    circum-ĭcĭo or circum-jĭcĭo (access. form circum-jăcĭo, Liv 33, 18, 17, where more recent editt. read circumagere), jēci, jectum, 3, v. a.
    I.
    To cast, throw, or place around (in good class. prose)' amic tum, Varr. L. L. 5, § 132:

    vallum, Liv 35, 4, 6: fossam quoque et alia munimenta verticibus iis... circumjecere,

    id. 38, 19, 5:

    pars urbis, cui brevior orbis munitionis circumjectus erat,

    id. 36, 9, 12 miles moenibus Cremonensium castra sua, castris vallum circumjecerat, Tac H. 3, 26 vehicula, id. A. 14, 37' multitudinem hominum totis moenibus, Caes. B. G. 2, 6 equites levisque armaturae quod erat cornibus circumjectum, Liv. 33, 18, 11 custodes, Tac. A. 6, 19 al.—In pass. with acc. (depending on circum):

    quod anguis vectem circumjectus fuisset,

    had wound itself around, Cic. Div. 2, 28, 62.—Hence, circumjec-tus, a, um, of localities, lying around, surrounding ' aedificia muris, Liv. 9, 28, 5:

    silvae itineri,

    id. 35, 30, 6:

    moenia regiae,

    Tac. H. 5, 11 fin.Absol.:

    lucus, Liv 31, 24, 17: silvae,

    Suet. Aug. 100:

    campi,

    Curt. 3, 1, 3:

    nemora,

    id. 3, 10, 2 oppida, Tac. A. 4, 27:

    nationes,

    id. ib. 6, 31;

    12, 31: civitates,

    id. H. 3, 43 fin.. tecta, id A 15, 37.— Subst.' circumjecta, ōrum, n. (sc. loca), the neighborhood:

    vagi circumjecta populabantur,

    Tac. A. 1, 21.— Trop., of discourse (cf. circumjaceo, II.): circumjectae orationis copia, standing by, * Quint. 4, 2, 117.—
    II.
    Aliquid aliquā re, to encompass or environ, to surround: extremitatem caeli rotundo ambitu, Cic. Univ. 8, 23:

    planities saltibus circumjecta,

    surrounded, Tac. A. 2, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > circumjecta

  • 9 circumjicio

    circum-ĭcĭo or circum-jĭcĭo (access. form circum-jăcĭo, Liv 33, 18, 17, where more recent editt. read circumagere), jēci, jectum, 3, v. a.
    I.
    To cast, throw, or place around (in good class. prose)' amic tum, Varr. L. L. 5, § 132:

    vallum, Liv 35, 4, 6: fossam quoque et alia munimenta verticibus iis... circumjecere,

    id. 38, 19, 5:

    pars urbis, cui brevior orbis munitionis circumjectus erat,

    id. 36, 9, 12 miles moenibus Cremonensium castra sua, castris vallum circumjecerat, Tac H. 3, 26 vehicula, id. A. 14, 37' multitudinem hominum totis moenibus, Caes. B. G. 2, 6 equites levisque armaturae quod erat cornibus circumjectum, Liv. 33, 18, 11 custodes, Tac. A. 6, 19 al.—In pass. with acc. (depending on circum):

    quod anguis vectem circumjectus fuisset,

    had wound itself around, Cic. Div. 2, 28, 62.—Hence, circumjec-tus, a, um, of localities, lying around, surrounding ' aedificia muris, Liv. 9, 28, 5:

    silvae itineri,

    id. 35, 30, 6:

    moenia regiae,

    Tac. H. 5, 11 fin.Absol.:

    lucus, Liv 31, 24, 17: silvae,

    Suet. Aug. 100:

    campi,

    Curt. 3, 1, 3:

    nemora,

    id. 3, 10, 2 oppida, Tac. A. 4, 27:

    nationes,

    id. ib. 6, 31;

    12, 31: civitates,

    id. H. 3, 43 fin.. tecta, id A 15, 37.— Subst.' circumjecta, ōrum, n. (sc. loca), the neighborhood:

    vagi circumjecta populabantur,

    Tac. A. 1, 21.— Trop., of discourse (cf. circumjaceo, II.): circumjectae orationis copia, standing by, * Quint. 4, 2, 117.—
    II.
    Aliquid aliquā re, to encompass or environ, to surround: extremitatem caeli rotundo ambitu, Cic. Univ. 8, 23:

    planities saltibus circumjecta,

    surrounded, Tac. A. 2, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > circumjicio

  • 10 circumspecto

    I.
    Prop.
    (α).
    Absol.:

    dum circumspecto,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 45 (al.:

    me circumspecto): quanto se opere custodiant bestiae, ut in pastu circumspectent,

    Cic. N. D. 2, 49, 126:

    primum circumspectans tergiversari,

    Liv. 4, 14, 4; Plin. 8, 4, 5, § 9:

    circumspectans huc et illuc,

    Auct. Her. 4, 49, 62.—
    (β).
    With acc.: te hercle ego circumspectabam, Plaut. Ps. 4, 1, 8:

    alia,

    Ter. Eun. 3, 5, 54; 2, 2, 60:

    inter se,

    Tac. H. 2, 29:

    ora principum,

    Liv. 26, 18, 6:

    quousque me circumspectabitis?

    id. 6, 18, 7; cf. Tac. H. 4, 8:

    omnia,

    to look about anxiously, Cic. Pis. 41, 99; Sall. J. 72, 2; cf.:

    mare et silvas, ignota omnia circumspectantes,

    Tac. Agr. 32 Ritter (Halm: circum spectantes).— Pass.:

    muta atque inanima, tectum et parietes circumspectabantur,

    Tac. A. 4, 69 fin.
    (γ).
    With a rel.-clause:

    Nabis quanam ipse evaderet circumspectabat,

    Liv. 34, 39, 8; cf. with foll. si, id. 25, 36, 5:

    si quam reperiat,

    Auct. Her. 4, 49, 62.—
    (δ).
    With acc. and ut with subj.:

    dum alius alium, ut proelium ineant, circumspectant,

    Liv. 2, 10, 9.—
    (ε).
    Reflex. (only in Plaut.; cf.

    circumspicio, I. A.): loca contemplat, circumspectat sese, atque aedis noscitat,

    Plaut. Trin. 4, 2, 21; cf. id. Bacch. 2, 3, 45 supra.—
    II.
    Trop.:

    dubitans, circumspectans, haesitans, tanquam rate in mari immenso nostra vehitur oratio,

    Cic. Tusc. 1, 30, 73:

    circumspectantes defectionis tempus,

    watching, waiting, on the look-out for, Liv. 21, 39, 5:

    initium erumpendi,

    Tac. H. 1, 55:

    Vespasianus bellum armaque et procul vel juxta sitas vires circumspectabat,

    carefully weighed, considered, id. ib. 2, 74; so,

    fugam et fallendi artes,

    id. ib. 3, 73:

    medicamina quasso imperio,

    Sil. 15, 7:

    omnes argumentorum locos,

    Quint. 12, 8, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > circumspecto

  • 11 circumsaepio

    circum-saepĭo ( - sēp-), sepsi, septum, īre, v. a., to hedge or fence round with something, to surround, enclose (not anteAug.):

    circumsepta loca parietibus,

    Col. 1, 6, 4; Dig. 41, 2, 3, § 14: stagnum aedificiis, * Suet. Ner. 31:

    solium circumsaeptum lapide Thrasio,

    on a platform of Thrasian marble, id. ib. 50:

    (Tarquinius) armatis corpus circumsepsit,

    Liv. 1, 49, 2.—Of a hostile surrounding:

    custodiis,

    Lact. 1, 14, 10:

    in quādam turre,

    Front. 1, 6, 5.— Trop.:

    īsdem ignibus circumsaepti,

    Cic. Har. Resp. 21, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > circumsaepio

  • 12 Circa

    1.
    circā, a later access. form for circum; not freq. before the Aug. per., esp. in Livy and Quintilian [acc. to Klotz, circa = circum ea; cf: antea, interea, postea, praeterea, etc.].
    I.
    Adv.
    A.
    ( = circum, I. B.) Around, round about, all around, in the environs or neighborhood:

    gramen erat circa,

    Ov. M. 3, 411:

    ripaeque lacusque Responsant circa,

    Verg. A. 12, 757:

    at circa gravibus pensis affixa puella... remittat opus,

    Tib. 1, 3, 87:

    circaque quā tumor est,

    Cels. 5, 28, 3; 5, 28, 4: fluvius ab tergo; ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat, Liv. 27, 18, 5; 28, 33, 2:

    circa Padus amnis,

    id. 21, 43, 4 Weissenb. ad loc.:

    caligo, quam circa umidi effuderant montes,

    Curt. 4, 12, 20:

    alibi quam Romao circaque,

    Plin. 26, 1, 1, § 1; Quint. 12, prooem. § 2; Tac. A. 2, 11.—
    B.
    Circa esse, to be in the region around, in the neighborhood:

    ex montibus qui circa sunt,

    Liv. 1, 4, 6:

    Tarquinium moribundum cum qui circa erant excepissent,

    id. 1, 41, 1:

    sed non passi sunt ii, qui circa erant,

    Nep. Eum. 10, 4:

    eversa est turris quodque circa muri erat,

    Liv. 34, 29, 6:

    Corinthus et quae circa est regio,

    Plin. 24, 9, 42, § 69; Quint. 10, 7, 16. —Also freq. without esse, in connection with a subst.:

    multarum circa civitatum irritatis animis,

    the towns lying around, Liv. 1, 17, 4; 9, 2, 1; 27, 30, 3; 29, 29, 2;

    42, 64, 2: angulus muri erat in planiorem patentioremque quam cetera circa vallem vergens ( = cetera loca quae circa erant),

    id. 21, 7, 5:

    corpora multa virūm circa,

    Verg. A. 7, 535; Plin. 3, 17, 21, § 124.—
    C.
    Strengthened: undique circa and circa omnis ( = circum), round about, all around: frumento undique circa ex agris convecto. Liv. 42, 56, 8; 23, 19, 8;

    nam et circa omnia defecerunt,

    id. 9, 23, 10:

    cum tam procul Romani unica spes, circa omnia hostium essent,

    id. 21, 11, 12; cf. id. 9, 2, 7 Drak.:

    exhausto circa omni agro,

    id. 31, 38, 1; 24, 3, 3; Val. Fl. 8, 2; Flor. 1, 18, 12 Duker; Quint. 9, 2, 45.—
    II.
    Prep. with acc.
    A.
    In space.
    1.
    ( = circum, II. B.) Prop., in the region which surrounds, about, around, on the sides of:

    quam (Hennam) circa lacus lucique sunt plurimi atque laetissimi flores omni tempore anni,

    Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107:

    noctu ligna contulerunt circa casam eam, in quā quiescebat,

    Nep. Alcib. 10, 4:

    circa flumina et lacus frequens nebula est,

    Sen. Q. N. 5, 3, 1:

    circa equum Alexandri,

    Curt. 4, 15, 26:

    illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 10; id. S. 2, 6, 34:

    quem circa tigres jacent,

    Ov. M. 3, 668.—
    2.
    ( = circum, II. C.) Into... around, to... round about, etc. (first in Livy):

    Romulus legatos circa vicinas gentes misit,

    Liv. 1, 9, 2:

    legatis circa duodecim populos missis,

    id. 4, 23, 5; 28, 26, 11:

    circa domos ire,

    id. 26, 13, 1; 25, 9, 2; 39, 18, 2;

    29, 22, 3: circa civitates missi legati,

    id. 21, 49, 7 Weissenb.; 31, 3, 5; Plin. 7, 37, 37, § 123; Suet. Aug. 49; id. Ner. 28:

    litteris circa praefectos dimissis,

    Liv. 42, 51, 1:

    custodes circa omnes portas missi,

    id. 28, 26, 11; 26, 13, 1.—
    3.
    ( = circum, II. D.) With the prevailing idea of neighborhood, vicinity, in the region of, near to, near by:

    Capuam et urbis circa Capuam occupare,

    Cic. Agr. 1, 7, 22:

    circa Liternum posuit castra,

    in the neighborhood of, Liv. 23, 35, 6:

    tabernae erant circa forum,

    Quint. 6, 3, 38:

    circa Armeniae montes,

    Curt. 5, 1, 13:

    Acesinen amnem,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    domum auream,

    Suet. Ner. 38:

    sacrificantem,

    id. Claud. 36.—
    b.
    As a less definite designation of place for in:

    Orestis liberi sedem cepere circa Lesbum insulam,

    Vell. 1, 2, 5:

    circa Mesopotamiam subsistere,

    Curt. 4, 9, 1:

    quod circa Syriam nascitur,

    Plin. 19, 3, 16, § 46;

    Quint. prooem. § 20: initia statim primi libri,

    id. 1, 5, 44; cf.

    finem,

    id. 4, 3, 5:

    virentes campos,

    Hor. C. 2, 5, 5:

    cum amor saeviet circa jecur,

    id. ib. 1, 25, 15 (cf. Petr. 17, 8:

    dolor saevit in praecordiis). So esp. freq. in medic. lang.: circa faciem, nares, aures, labra,

    Cels. 5, 28, 2; 5, 2, 8.—So in Livy, with names of places, approaching the more general use of later writers, v. infra, C.:

    quadriduum circa rupem consumptum,

    Liv. 21, 37, 3:

    compositis circa Opuntem rebus,

    id. 28, 7, 9:

    iisdem diebus circa Chalcidem Thoas... eandem fortunam habuit,

    id. 35, 37, 5 Weissenb. ad loc.; cf.:

    multos circa unam rem ambitus fecerim,

    id. 27, 27, 12 Weissenb. ad loc.—
    4.
    ( = circum, II. E.) In respect to persons who surround one (as attendants, friends, adherents, etc.), around, about:

    multa sibi opus esse, multa canibus (sarcast. for indagatoribus) suis, quos circa se haberet,

    Cic. Verr. 2, 1, 48, § 126:

    ex iis trecentos juvenes inermes circa se habebat,

    Liv. 29, 1, 2:

    omnes,

    Suet. Aug. 48; id. Calig. 43:

    circa regem erat et Phrygum turba,

    Curt. 3, 1, 17:

    e spadonibus, qui circa reginam erant,

    id. 4, 10, 25: omne sed officium circa te semper obibat turba tui sexūs, [p. 334] Mart. 1, 91, 3:

    quod omnes circa te similes tui effecisti,

    Plin. Pan. 83, 3.—In the language of the imperial court:

    circa latus alicujus agere,

    to wait on, altend, Dig. 27, 1, 30.—Hence also without a verb: circa aliquem, = hoi peri tina, the attendants, companions of a person:

    omnibus vero circa eum gratuito aut levi fenore obstrictis,

    Suet. Caes. 27; id. Dom. 9; cf. Liv. 21, 49, 7 Drak.—
    B.
    (Peculiar to the form circa). In time, designating nearness, proximity to a definite point of time, about (first in Livy; cf.

    circiter): postero die circa eandem horam in eundem locum rex copias admovit,

    Liv. 42, 57, 10:

    circa eum mensem,

    Plin. 9, 18, 33, § 69:

    lucis ortum,

    Curt. 5, 3, 7:

    lucem,

    Suet. Oth. 11:

    mediam noctem,

    id. Claud. 2:

    vernum aequinoctium,

    Col. 5, 6, 19:

    Kalendas et Idus Octobr.,

    id. 5, 10, 8, 5, 10, 12; 5, 12, 2 al.; Plin. Ep. 1, 7, 4; Pall. 2, 4; 2, 7 al.—With definite numbers:

    septimum diem,

    Cels. 2, 6:

    undecimam horam,

    Suet. Caes. 88:

    lustra decem,

    Hor. C. 4, 1, 6; Scrib. 227.—With general designations of time:

    tempora illa,

    Quint. 11, 3, 143:

    tempora Peloponnesia,

    id. 12, 10, 4:

    Murenae Cepionisque conjurationis tempus,

    Vell. 2, 93, 1:

    Magni Pompeii aetatem,

    Plin. 33, 12, 55, § 156:

    mortem,

    id. 11, 37, 73, § 189:

    initia imperii,

    Suet. Claud. 7.—And in the designation of periods of time by persons who belonged to them (cf. ante):

    circa Demetrium Phalerea,

    about the time of Demetrius Phalereus, Quint. 2, 4, 41 Spald.:

    Tisiam et Coraca,

    id. 2, 17, 7:

    Philippum,

    id. 12, 10, 6:

    Ciceronem,

    Sen. Contr. 1 praef.:

    Attium,

    Vell. 1, 17, 1.—
    2.
    In numerical designations, about, nearly, almost (first in Livy for the usual ad or circiter):

    ea fuere oppida circa septuaginta,

    Liv. 45, 34, 6:

    quingentos Romanorum,

    id. 27, 42, 8:

    decem milia Persarum,

    Curt. 4, 6, 30:

    sestertium vicies,

    Suet. Claud. 6:

    quartum milliarium,

    id. Ner. 48:

    selibram,

    Cels. 4, 19:

    singulas heminas,

    id. 7, 15.—
    C.
    (Also peculiar to the form circa, and only in post-Aug. prose; esp. freq. in Quint., occurring more than seventy times.) Trop. for the designation of an object about which, as if it were a centre, any thing moves, is done, etc., around, about, in, in respect to, etc.; depending upon substt., adjj., or verbs.
    1.
    Upon substantives:

    circa eosdem sensus certamen atque aemulatio,

    Quint. 10, 5, 5:

    circa S litteram deliciae,

    id. 1, 11, 6:

    verba dissensio,

    id. 3, 11, 5:

    memoriam suam vanitas atque jactatio,

    id. 11, 2, 22:

    hoc opiniones,

    id. 2, 15, 1;

    Plin 8, 16, 19, § 48: quem pugna est,

    Quint. 8, 6, 1; 7, 1, 15:

    voces inani studio,

    id. 8, prooem §

    18 et saep: rura sermo,

    Plin. 18, 1, 1, § 5:

    classicum brevis et expeditus labor,

    Plin. Ep 3, 9, 13:

    hospitia nullum fastidium,

    id. Pan. 20, 3:

    publica circa bonas artes socordia,

    Tac. A. 11, 15:

    principem novo exemplo, i. e. in principe,

    Suet. Claud. 14.—
    2.
    Upon adjectives:

    non circa plurium artium species praestantem, sed in omnibus eminentissimum,

    Quint. 12, 10, 12:

    jus nostrum attentior,

    id. 4, 5, 21:

    studia mentis erectae,

    id. 1, 3, 10:

    lites raras ridiculi,

    id. 7, 1, 43:

    praecepta utiles sententiae,

    id. 10, 1, 52; 6, 1, 42 al.:

    corporis curam morosior,

    Suet. Caes. 45:

    victum indifferens,

    id. ib. 53:

    deos ac religiones neglegentior,

    id. Tib. 69:

    administrationem imperii vacuus,

    id. Dom. 3 al.:

    summa scelera distentum,

    Tac. A. 16, 8 fin.:

    adfectationem Germanicae originis ultro ambitiosi,

    id. G. 28:

    excessus otiosus,

    id. Or. 22:

    se animati,

    Just. 14, 1, 3 al. —
    3.
    Upon verbs facetum quoque non tantum circa ridicula opinor consistere, Quint. 6, 3, 19:

    hoc disputatum est,

    id. 1, 5, 34:

    priores erratur,

    id. 2, 5, 26:

    formas litterarum haerere,

    id. 1, 1, 21, cf. id. 5, 10, 114; Suet. Aug. 71. res tenues morari, Quint 1, 1, 35:

    consilium elegendi successoris in duas factiones scindebantur,

    Tac. H. 1, 13:

    Medeam, Thyestem (tragoedias) tempus consumas,

    id. Or. 3:

    successorem omnia ordinari,

    Suet. Claud. 45:

    ceremonias, item circa omnium ordinum statum quaedam correxit,

    id. ib. 22.
    Circa very rarely follows its case:

    quem circa,

    Cic.
    Verr. 2, 4, 48, § 107; Ov. A. A. 2, 577; id..3, 668; cf. circum, II. fin.
    2.
    Circa, ae, v. Circe.

    Lewis & Short latin dictionary > Circa

  • 13 circa

    1.
    circā, a later access. form for circum; not freq. before the Aug. per., esp. in Livy and Quintilian [acc. to Klotz, circa = circum ea; cf: antea, interea, postea, praeterea, etc.].
    I.
    Adv.
    A.
    ( = circum, I. B.) Around, round about, all around, in the environs or neighborhood:

    gramen erat circa,

    Ov. M. 3, 411:

    ripaeque lacusque Responsant circa,

    Verg. A. 12, 757:

    at circa gravibus pensis affixa puella... remittat opus,

    Tib. 1, 3, 87:

    circaque quā tumor est,

    Cels. 5, 28, 3; 5, 28, 4: fluvius ab tergo; ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat, Liv. 27, 18, 5; 28, 33, 2:

    circa Padus amnis,

    id. 21, 43, 4 Weissenb. ad loc.:

    caligo, quam circa umidi effuderant montes,

    Curt. 4, 12, 20:

    alibi quam Romao circaque,

    Plin. 26, 1, 1, § 1; Quint. 12, prooem. § 2; Tac. A. 2, 11.—
    B.
    Circa esse, to be in the region around, in the neighborhood:

    ex montibus qui circa sunt,

    Liv. 1, 4, 6:

    Tarquinium moribundum cum qui circa erant excepissent,

    id. 1, 41, 1:

    sed non passi sunt ii, qui circa erant,

    Nep. Eum. 10, 4:

    eversa est turris quodque circa muri erat,

    Liv. 34, 29, 6:

    Corinthus et quae circa est regio,

    Plin. 24, 9, 42, § 69; Quint. 10, 7, 16. —Also freq. without esse, in connection with a subst.:

    multarum circa civitatum irritatis animis,

    the towns lying around, Liv. 1, 17, 4; 9, 2, 1; 27, 30, 3; 29, 29, 2;

    42, 64, 2: angulus muri erat in planiorem patentioremque quam cetera circa vallem vergens ( = cetera loca quae circa erant),

    id. 21, 7, 5:

    corpora multa virūm circa,

    Verg. A. 7, 535; Plin. 3, 17, 21, § 124.—
    C.
    Strengthened: undique circa and circa omnis ( = circum), round about, all around: frumento undique circa ex agris convecto. Liv. 42, 56, 8; 23, 19, 8;

    nam et circa omnia defecerunt,

    id. 9, 23, 10:

    cum tam procul Romani unica spes, circa omnia hostium essent,

    id. 21, 11, 12; cf. id. 9, 2, 7 Drak.:

    exhausto circa omni agro,

    id. 31, 38, 1; 24, 3, 3; Val. Fl. 8, 2; Flor. 1, 18, 12 Duker; Quint. 9, 2, 45.—
    II.
    Prep. with acc.
    A.
    In space.
    1.
    ( = circum, II. B.) Prop., in the region which surrounds, about, around, on the sides of:

    quam (Hennam) circa lacus lucique sunt plurimi atque laetissimi flores omni tempore anni,

    Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107:

    noctu ligna contulerunt circa casam eam, in quā quiescebat,

    Nep. Alcib. 10, 4:

    circa flumina et lacus frequens nebula est,

    Sen. Q. N. 5, 3, 1:

    circa equum Alexandri,

    Curt. 4, 15, 26:

    illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 10; id. S. 2, 6, 34:

    quem circa tigres jacent,

    Ov. M. 3, 668.—
    2.
    ( = circum, II. C.) Into... around, to... round about, etc. (first in Livy):

    Romulus legatos circa vicinas gentes misit,

    Liv. 1, 9, 2:

    legatis circa duodecim populos missis,

    id. 4, 23, 5; 28, 26, 11:

    circa domos ire,

    id. 26, 13, 1; 25, 9, 2; 39, 18, 2;

    29, 22, 3: circa civitates missi legati,

    id. 21, 49, 7 Weissenb.; 31, 3, 5; Plin. 7, 37, 37, § 123; Suet. Aug. 49; id. Ner. 28:

    litteris circa praefectos dimissis,

    Liv. 42, 51, 1:

    custodes circa omnes portas missi,

    id. 28, 26, 11; 26, 13, 1.—
    3.
    ( = circum, II. D.) With the prevailing idea of neighborhood, vicinity, in the region of, near to, near by:

    Capuam et urbis circa Capuam occupare,

    Cic. Agr. 1, 7, 22:

    circa Liternum posuit castra,

    in the neighborhood of, Liv. 23, 35, 6:

    tabernae erant circa forum,

    Quint. 6, 3, 38:

    circa Armeniae montes,

    Curt. 5, 1, 13:

    Acesinen amnem,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    domum auream,

    Suet. Ner. 38:

    sacrificantem,

    id. Claud. 36.—
    b.
    As a less definite designation of place for in:

    Orestis liberi sedem cepere circa Lesbum insulam,

    Vell. 1, 2, 5:

    circa Mesopotamiam subsistere,

    Curt. 4, 9, 1:

    quod circa Syriam nascitur,

    Plin. 19, 3, 16, § 46;

    Quint. prooem. § 20: initia statim primi libri,

    id. 1, 5, 44; cf.

    finem,

    id. 4, 3, 5:

    virentes campos,

    Hor. C. 2, 5, 5:

    cum amor saeviet circa jecur,

    id. ib. 1, 25, 15 (cf. Petr. 17, 8:

    dolor saevit in praecordiis). So esp. freq. in medic. lang.: circa faciem, nares, aures, labra,

    Cels. 5, 28, 2; 5, 2, 8.—So in Livy, with names of places, approaching the more general use of later writers, v. infra, C.:

    quadriduum circa rupem consumptum,

    Liv. 21, 37, 3:

    compositis circa Opuntem rebus,

    id. 28, 7, 9:

    iisdem diebus circa Chalcidem Thoas... eandem fortunam habuit,

    id. 35, 37, 5 Weissenb. ad loc.; cf.:

    multos circa unam rem ambitus fecerim,

    id. 27, 27, 12 Weissenb. ad loc.—
    4.
    ( = circum, II. E.) In respect to persons who surround one (as attendants, friends, adherents, etc.), around, about:

    multa sibi opus esse, multa canibus (sarcast. for indagatoribus) suis, quos circa se haberet,

    Cic. Verr. 2, 1, 48, § 126:

    ex iis trecentos juvenes inermes circa se habebat,

    Liv. 29, 1, 2:

    omnes,

    Suet. Aug. 48; id. Calig. 43:

    circa regem erat et Phrygum turba,

    Curt. 3, 1, 17:

    e spadonibus, qui circa reginam erant,

    id. 4, 10, 25: omne sed officium circa te semper obibat turba tui sexūs, [p. 334] Mart. 1, 91, 3:

    quod omnes circa te similes tui effecisti,

    Plin. Pan. 83, 3.—In the language of the imperial court:

    circa latus alicujus agere,

    to wait on, altend, Dig. 27, 1, 30.—Hence also without a verb: circa aliquem, = hoi peri tina, the attendants, companions of a person:

    omnibus vero circa eum gratuito aut levi fenore obstrictis,

    Suet. Caes. 27; id. Dom. 9; cf. Liv. 21, 49, 7 Drak.—
    B.
    (Peculiar to the form circa). In time, designating nearness, proximity to a definite point of time, about (first in Livy; cf.

    circiter): postero die circa eandem horam in eundem locum rex copias admovit,

    Liv. 42, 57, 10:

    circa eum mensem,

    Plin. 9, 18, 33, § 69:

    lucis ortum,

    Curt. 5, 3, 7:

    lucem,

    Suet. Oth. 11:

    mediam noctem,

    id. Claud. 2:

    vernum aequinoctium,

    Col. 5, 6, 19:

    Kalendas et Idus Octobr.,

    id. 5, 10, 8, 5, 10, 12; 5, 12, 2 al.; Plin. Ep. 1, 7, 4; Pall. 2, 4; 2, 7 al.—With definite numbers:

    septimum diem,

    Cels. 2, 6:

    undecimam horam,

    Suet. Caes. 88:

    lustra decem,

    Hor. C. 4, 1, 6; Scrib. 227.—With general designations of time:

    tempora illa,

    Quint. 11, 3, 143:

    tempora Peloponnesia,

    id. 12, 10, 4:

    Murenae Cepionisque conjurationis tempus,

    Vell. 2, 93, 1:

    Magni Pompeii aetatem,

    Plin. 33, 12, 55, § 156:

    mortem,

    id. 11, 37, 73, § 189:

    initia imperii,

    Suet. Claud. 7.—And in the designation of periods of time by persons who belonged to them (cf. ante):

    circa Demetrium Phalerea,

    about the time of Demetrius Phalereus, Quint. 2, 4, 41 Spald.:

    Tisiam et Coraca,

    id. 2, 17, 7:

    Philippum,

    id. 12, 10, 6:

    Ciceronem,

    Sen. Contr. 1 praef.:

    Attium,

    Vell. 1, 17, 1.—
    2.
    In numerical designations, about, nearly, almost (first in Livy for the usual ad or circiter):

    ea fuere oppida circa septuaginta,

    Liv. 45, 34, 6:

    quingentos Romanorum,

    id. 27, 42, 8:

    decem milia Persarum,

    Curt. 4, 6, 30:

    sestertium vicies,

    Suet. Claud. 6:

    quartum milliarium,

    id. Ner. 48:

    selibram,

    Cels. 4, 19:

    singulas heminas,

    id. 7, 15.—
    C.
    (Also peculiar to the form circa, and only in post-Aug. prose; esp. freq. in Quint., occurring more than seventy times.) Trop. for the designation of an object about which, as if it were a centre, any thing moves, is done, etc., around, about, in, in respect to, etc.; depending upon substt., adjj., or verbs.
    1.
    Upon substantives:

    circa eosdem sensus certamen atque aemulatio,

    Quint. 10, 5, 5:

    circa S litteram deliciae,

    id. 1, 11, 6:

    verba dissensio,

    id. 3, 11, 5:

    memoriam suam vanitas atque jactatio,

    id. 11, 2, 22:

    hoc opiniones,

    id. 2, 15, 1;

    Plin 8, 16, 19, § 48: quem pugna est,

    Quint. 8, 6, 1; 7, 1, 15:

    voces inani studio,

    id. 8, prooem §

    18 et saep: rura sermo,

    Plin. 18, 1, 1, § 5:

    classicum brevis et expeditus labor,

    Plin. Ep 3, 9, 13:

    hospitia nullum fastidium,

    id. Pan. 20, 3:

    publica circa bonas artes socordia,

    Tac. A. 11, 15:

    principem novo exemplo, i. e. in principe,

    Suet. Claud. 14.—
    2.
    Upon adjectives:

    non circa plurium artium species praestantem, sed in omnibus eminentissimum,

    Quint. 12, 10, 12:

    jus nostrum attentior,

    id. 4, 5, 21:

    studia mentis erectae,

    id. 1, 3, 10:

    lites raras ridiculi,

    id. 7, 1, 43:

    praecepta utiles sententiae,

    id. 10, 1, 52; 6, 1, 42 al.:

    corporis curam morosior,

    Suet. Caes. 45:

    victum indifferens,

    id. ib. 53:

    deos ac religiones neglegentior,

    id. Tib. 69:

    administrationem imperii vacuus,

    id. Dom. 3 al.:

    summa scelera distentum,

    Tac. A. 16, 8 fin.:

    adfectationem Germanicae originis ultro ambitiosi,

    id. G. 28:

    excessus otiosus,

    id. Or. 22:

    se animati,

    Just. 14, 1, 3 al. —
    3.
    Upon verbs facetum quoque non tantum circa ridicula opinor consistere, Quint. 6, 3, 19:

    hoc disputatum est,

    id. 1, 5, 34:

    priores erratur,

    id. 2, 5, 26:

    formas litterarum haerere,

    id. 1, 1, 21, cf. id. 5, 10, 114; Suet. Aug. 71. res tenues morari, Quint 1, 1, 35:

    consilium elegendi successoris in duas factiones scindebantur,

    Tac. H. 1, 13:

    Medeam, Thyestem (tragoedias) tempus consumas,

    id. Or. 3:

    successorem omnia ordinari,

    Suet. Claud. 45:

    ceremonias, item circa omnium ordinum statum quaedam correxit,

    id. ib. 22.
    Circa very rarely follows its case:

    quem circa,

    Cic.
    Verr. 2, 4, 48, § 107; Ov. A. A. 2, 577; id..3, 668; cf. circum, II. fin.
    2.
    Circa, ae, v. Circe.

    Lewis & Short latin dictionary > circa

  • 14 compleo

    com-plĕo ( conp-), ēvi, ētum, 2 (contr. forms: complerunt, complerint, complerat, complesse, etc., for compleverunt, etc., very often), v. a. [pleo, whence suppleo, plenus], to fill up, fill full, fill out (class. in prose and poetry).
    I.
    Lit., of material objects.
    A.
    In gen., with acc. of place, vessel, etc., filled.
    (α).
    Alone:

    hostes fossam complent,

    Caes. B. G. 5, 40; Auct. B. Hisp. 16; Tac. H. 2, 25:

    tune aut inane quicquam putes esse, cum ita conpleta et conferta sint omnia, ut, etc.,

    Cic. Ac. 2, 40, 125:

    metu, ne compleantur navigia,

    Liv. 41, 3, 2:

    deducunt socii navis et litora conplent,

    Verg. A. 3, 71:

    conplebant Laidos aedes (amatores),

    Prop. 2, 6, 1:

    corpora quae loca complerent,

    occupy space, Lucr. 1, 522:

    legiones cum loca Camporum complent,

    id. 2, 324:

    milites complent murum,

    Caes. B. G. 7, 27:

    vigiles domum Flavii complevere,

    Tac. H. 3, 69; id. A. 15, 33:

    scrobem ad medium,

    Col. Arb. 4, 5:

    non bene urnam,

    Ov. M. 12, 616:

    vascula,

    Quint. 1, 2, 28:

    paginam,

    to fill out, write full, Cic. Att. 13, 34 fin.:

    speluncas, of the winds,

    Lucr. 6, 197.—
    (β).
    With abl. of material, etc.:

    fossas sarmentis et virgultis,

    Caes. B. G. 3, 18:

    totum prope caelum... humano genere conpletum est,

    Cic. Tusc. 1, 12, 28:

    mundum animorum multitudine,

    id. Div. 2, 58, 119:

    bestiis omnium gentium circum conplere,

    Liv. 44, 9, 4:

    naufragorum trepidatione passim natantium flumen conpleverunt,

    id. 42, 62, 6:

    Hispanias Gallias Italiam monumentis ingentium rerum,

    id. 30, 28, 4:

    quos (gradus) ubi accusator concitatis hominibus complerat,

    Cic. Clu. 34, 93:

    munus Apolline dignum libris,

    Hor. Ep. 2, 1, 217:

    late loca milite,

    Verg. A. 2, 495:

    naves serpentibus,

    Nep. Hann. 11, 6:

    amphoras plumbo,

    id. ib. 9, 3:

    statuas aëneas pecuniā,

    id. ib. 9, 3:

    horrea messibus,

    Luc. 3, 66:

    complentur moenia et tecta maerentium turbā,

    Tac. A. 3, 1:

    Palatium multitudine et clamoribus complebant,

    id. ib. 14, 61:

    virgultibus et cratibus et corporibus exanimis complere lossas,

    id. ib. 4, 51; cf.

    also: et terrae... stirpium renovatione complentur,

    Cic. N. D. 2, 51, 128.—
    (γ).
    With gen.:

    conviviumque vicinorum cottidie conpleo,

    Cic. Sen. 14, 46:

    cum completus jam mercatorum carcer esset,

    id. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    quae causa... ararum conpleverit urbis,

    Lucr. 5, 1162.—
    B.
    Esp.
    1.
    In milit. lang.
    a.
    To make the army, a legion, etc., of a full number, to complete, fill up:

    legiones in itinere,

    Caes. B. C. 1, 25:

    cohortes pro numero militum complet,

    Sall. C. 56, 1; Nep. Milt. 5, 1:

    legione completā per maniplos,

    Sil. 8, 119.—
    b.
    To man, fill with men:

    classem Romanam sociis navalibus,

    Liv. 24, 11, 9:

    naves colonis pastoribusque,

    Caes. B. C. 1, 56; cf.:

    has (naves) sagittariis tormentisque compleverunt,

    id. ib. 2, 4:

    naves bis denas aut plures,

    Verg. A. 11, 327 Serv.—
    2.
    To fill, impregnate:

    alias (mulieres),

    Lucr. 4, 1249; 4, 1275.—
    3.
    Transf., of light, sound, etc. (freq.).
    a.
    To fill with light, maké full:

    ut cuncta suā luce conpleat (sol),

    Cic. Rep. 6, 17, 17:

    mundum suā luce,

    id. N. D. 2, 46, 119:

    terras largā luce,

    id. ib. 2, 19, 43:

    orbem (luna),

    Tib. 2, 4, 18:

    lunae se cornua lumine complent,

    Verg. A. 3, 645:

    quod maria ac terras omnis caelumque rigando Conpleat (sol),

    Lucr. 5, 595.—
    b.
    To fill with sound, cause to resound, etc., to fill, make full:

    omnia clamoribus,

    Lucr. 4, 1014:

    omnia vocibus,

    id. 5, 1065:

    nemus querellis,

    id. 2, 358; cf.:

    nemus timendā voce,

    Hor. Epod. 6, 9:

    aëra tinnitibus et murmure,

    Ov. M. 14, 537:

    atria ululatu,

    id. ib. 5, 153:

    atria fremitu,

    id. ib. 5, 3 et saep.:

    fremitu aequora,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 37:

    aures (sonus),

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. Agr. 3, 1, 3:

    caelum clamore,

    Sen. Herc. Oet. 798: aures sermonibus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 31: clamor omnia variis terrentium ac paventium vocibus complet, Liv. 5, 21, 11.—
    c.
    Of odors, etc.:

    omnia primo motu ac spiritu suo, vini, unguenti, corporis odore complesset,

    Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; cf. Veg. Vet. 1, 17, 3. —
    4.
    Transf., to cover, overwhelm:

    Dianam (i. e. simulacrum) coronis et floribus,

    i. e. to deck, adorn, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77:

    vortentibus Telebois telis conplebantur corpora,

    Plaut. Am. 1, 1, 95.—
    5.
    To fill, sate with food or drink:

    multo cibo et potione,

    Cic. Tusc. 5, 35, 100:

    se flore Liberi,

    Plaut. Cist. 1, 2, 8:

    haec avis scribitur conchis se solere conplere,

    Cic. N. D. 2, 49, 124.—
    II.
    Trop.
    A.
    To supply fully, furnish abundantly:

    exercitum omni copiā,

    Caes. B. C. 2, 25 fin.
    B.
    To fill with any notion, story, desire, humor, passion:

    completi sunt animi auresque vestrae, me... obsistere, etc.,

    Cic. Agr. 3, 1, 3:

    reliquos (milites) bonā spe,

    Caes. B. C. 2, 21:

    aliquem gaudio,

    Cic. Fin. 5, 24, 69:

    taedio,

    Quint. 8, 6, 14:

    animos robore,

    Luc. 5, 412:

    omnia luctu,

    Sall. C. 51, 9:

    omnia terrore,

    Liv. 34, 9, 13:

    cuncta pavore,

    Curt. 3, 13, 10 al. —With gen.:

    aliquem erroris et dementiae,

    Plaut. Am. 1, 2, 9:

    aliquem flagitii et formidinis,

    id. Men. 5, 5, 3.—
    C.
    To make complete or perfect, to finish; of a promise, to fulfil it:

    lustrationem (annuam) menstruo spatio (luna),

    Cic. N. D. 1, 31, 87; cf. Verg. A. 5, 46:

    his rebus completis legiones reduci jussit,

    Caes. B. C. 3, 46 (Dinter, ex conj., comparatis):

    nocturnum erat sacrum, ita ut ante mediam noctem conpleretur,

    Liv. 23, 35, 15:

    studia,

    Gell. 13, 5:

    conplent ea beatissimam vitam,

    Cic. Fin. 5, 24, 71; cf. id. ib. 3, 13, 43; id. Tusc. 5, 16, 47:

    summam promissi,

    id. Verr. 2, 3, 49, § 116:

    rerum humanarum sorte completā,

    Curt. 10, 6, 6 al. —
    2.
    Of time, to finish, complete:

    Gorgias centum et septem conplevit annos,

    Cic. Sen. 5, 13:

    cum VII. et LXX. annos complesset,

    Nep. Att. 21, 1:

    Corvinus centesimum annum complevit,

    Val. Max. 8, 13, 1; Lact. Op. Dei, 4, 3; cf.:

    sua fata,

    Ov. Tr. 4, 10, 77:

    sua tempora,

    id. M. 15, 816:

    quinque saecula vitae suae,

    id. ib. 15, 395:

    materna tempora,

    i. e. the time of pregnancy, id. ib. 3, 312; cf. id. ib. 11, 311:

    semel quadrigis, semel desultore misso, vix unius horae tempus utrumque curriculum conplebat,

    Liv. 44, 9, 4.—Hence, complētus, a, um, P. a.
    * A.
    Prop., filled full, full: alveus Tiberis ruderibus, * Suet. Aug. 30.—
    B.
    Trop., complete, perfect:

    completus et perfectus verborum ambitus,

    Cic. Or. 50, 168.—
    * Comp., Gell. 1, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > compleo

  • 15 conpleo

    com-plĕo ( conp-), ēvi, ētum, 2 (contr. forms: complerunt, complerint, complerat, complesse, etc., for compleverunt, etc., very often), v. a. [pleo, whence suppleo, plenus], to fill up, fill full, fill out (class. in prose and poetry).
    I.
    Lit., of material objects.
    A.
    In gen., with acc. of place, vessel, etc., filled.
    (α).
    Alone:

    hostes fossam complent,

    Caes. B. G. 5, 40; Auct. B. Hisp. 16; Tac. H. 2, 25:

    tune aut inane quicquam putes esse, cum ita conpleta et conferta sint omnia, ut, etc.,

    Cic. Ac. 2, 40, 125:

    metu, ne compleantur navigia,

    Liv. 41, 3, 2:

    deducunt socii navis et litora conplent,

    Verg. A. 3, 71:

    conplebant Laidos aedes (amatores),

    Prop. 2, 6, 1:

    corpora quae loca complerent,

    occupy space, Lucr. 1, 522:

    legiones cum loca Camporum complent,

    id. 2, 324:

    milites complent murum,

    Caes. B. G. 7, 27:

    vigiles domum Flavii complevere,

    Tac. H. 3, 69; id. A. 15, 33:

    scrobem ad medium,

    Col. Arb. 4, 5:

    non bene urnam,

    Ov. M. 12, 616:

    vascula,

    Quint. 1, 2, 28:

    paginam,

    to fill out, write full, Cic. Att. 13, 34 fin.:

    speluncas, of the winds,

    Lucr. 6, 197.—
    (β).
    With abl. of material, etc.:

    fossas sarmentis et virgultis,

    Caes. B. G. 3, 18:

    totum prope caelum... humano genere conpletum est,

    Cic. Tusc. 1, 12, 28:

    mundum animorum multitudine,

    id. Div. 2, 58, 119:

    bestiis omnium gentium circum conplere,

    Liv. 44, 9, 4:

    naufragorum trepidatione passim natantium flumen conpleverunt,

    id. 42, 62, 6:

    Hispanias Gallias Italiam monumentis ingentium rerum,

    id. 30, 28, 4:

    quos (gradus) ubi accusator concitatis hominibus complerat,

    Cic. Clu. 34, 93:

    munus Apolline dignum libris,

    Hor. Ep. 2, 1, 217:

    late loca milite,

    Verg. A. 2, 495:

    naves serpentibus,

    Nep. Hann. 11, 6:

    amphoras plumbo,

    id. ib. 9, 3:

    statuas aëneas pecuniā,

    id. ib. 9, 3:

    horrea messibus,

    Luc. 3, 66:

    complentur moenia et tecta maerentium turbā,

    Tac. A. 3, 1:

    Palatium multitudine et clamoribus complebant,

    id. ib. 14, 61:

    virgultibus et cratibus et corporibus exanimis complere lossas,

    id. ib. 4, 51; cf.

    also: et terrae... stirpium renovatione complentur,

    Cic. N. D. 2, 51, 128.—
    (γ).
    With gen.:

    conviviumque vicinorum cottidie conpleo,

    Cic. Sen. 14, 46:

    cum completus jam mercatorum carcer esset,

    id. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    quae causa... ararum conpleverit urbis,

    Lucr. 5, 1162.—
    B.
    Esp.
    1.
    In milit. lang.
    a.
    To make the army, a legion, etc., of a full number, to complete, fill up:

    legiones in itinere,

    Caes. B. C. 1, 25:

    cohortes pro numero militum complet,

    Sall. C. 56, 1; Nep. Milt. 5, 1:

    legione completā per maniplos,

    Sil. 8, 119.—
    b.
    To man, fill with men:

    classem Romanam sociis navalibus,

    Liv. 24, 11, 9:

    naves colonis pastoribusque,

    Caes. B. C. 1, 56; cf.:

    has (naves) sagittariis tormentisque compleverunt,

    id. ib. 2, 4:

    naves bis denas aut plures,

    Verg. A. 11, 327 Serv.—
    2.
    To fill, impregnate:

    alias (mulieres),

    Lucr. 4, 1249; 4, 1275.—
    3.
    Transf., of light, sound, etc. (freq.).
    a.
    To fill with light, maké full:

    ut cuncta suā luce conpleat (sol),

    Cic. Rep. 6, 17, 17:

    mundum suā luce,

    id. N. D. 2, 46, 119:

    terras largā luce,

    id. ib. 2, 19, 43:

    orbem (luna),

    Tib. 2, 4, 18:

    lunae se cornua lumine complent,

    Verg. A. 3, 645:

    quod maria ac terras omnis caelumque rigando Conpleat (sol),

    Lucr. 5, 595.—
    b.
    To fill with sound, cause to resound, etc., to fill, make full:

    omnia clamoribus,

    Lucr. 4, 1014:

    omnia vocibus,

    id. 5, 1065:

    nemus querellis,

    id. 2, 358; cf.:

    nemus timendā voce,

    Hor. Epod. 6, 9:

    aëra tinnitibus et murmure,

    Ov. M. 14, 537:

    atria ululatu,

    id. ib. 5, 153:

    atria fremitu,

    id. ib. 5, 3 et saep.:

    fremitu aequora,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 37:

    aures (sonus),

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. Agr. 3, 1, 3:

    caelum clamore,

    Sen. Herc. Oet. 798: aures sermonibus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 31: clamor omnia variis terrentium ac paventium vocibus complet, Liv. 5, 21, 11.—
    c.
    Of odors, etc.:

    omnia primo motu ac spiritu suo, vini, unguenti, corporis odore complesset,

    Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; cf. Veg. Vet. 1, 17, 3. —
    4.
    Transf., to cover, overwhelm:

    Dianam (i. e. simulacrum) coronis et floribus,

    i. e. to deck, adorn, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77:

    vortentibus Telebois telis conplebantur corpora,

    Plaut. Am. 1, 1, 95.—
    5.
    To fill, sate with food or drink:

    multo cibo et potione,

    Cic. Tusc. 5, 35, 100:

    se flore Liberi,

    Plaut. Cist. 1, 2, 8:

    haec avis scribitur conchis se solere conplere,

    Cic. N. D. 2, 49, 124.—
    II.
    Trop.
    A.
    To supply fully, furnish abundantly:

    exercitum omni copiā,

    Caes. B. C. 2, 25 fin.
    B.
    To fill with any notion, story, desire, humor, passion:

    completi sunt animi auresque vestrae, me... obsistere, etc.,

    Cic. Agr. 3, 1, 3:

    reliquos (milites) bonā spe,

    Caes. B. C. 2, 21:

    aliquem gaudio,

    Cic. Fin. 5, 24, 69:

    taedio,

    Quint. 8, 6, 14:

    animos robore,

    Luc. 5, 412:

    omnia luctu,

    Sall. C. 51, 9:

    omnia terrore,

    Liv. 34, 9, 13:

    cuncta pavore,

    Curt. 3, 13, 10 al. —With gen.:

    aliquem erroris et dementiae,

    Plaut. Am. 1, 2, 9:

    aliquem flagitii et formidinis,

    id. Men. 5, 5, 3.—
    C.
    To make complete or perfect, to finish; of a promise, to fulfil it:

    lustrationem (annuam) menstruo spatio (luna),

    Cic. N. D. 1, 31, 87; cf. Verg. A. 5, 46:

    his rebus completis legiones reduci jussit,

    Caes. B. C. 3, 46 (Dinter, ex conj., comparatis):

    nocturnum erat sacrum, ita ut ante mediam noctem conpleretur,

    Liv. 23, 35, 15:

    studia,

    Gell. 13, 5:

    conplent ea beatissimam vitam,

    Cic. Fin. 5, 24, 71; cf. id. ib. 3, 13, 43; id. Tusc. 5, 16, 47:

    summam promissi,

    id. Verr. 2, 3, 49, § 116:

    rerum humanarum sorte completā,

    Curt. 10, 6, 6 al. —
    2.
    Of time, to finish, complete:

    Gorgias centum et septem conplevit annos,

    Cic. Sen. 5, 13:

    cum VII. et LXX. annos complesset,

    Nep. Att. 21, 1:

    Corvinus centesimum annum complevit,

    Val. Max. 8, 13, 1; Lact. Op. Dei, 4, 3; cf.:

    sua fata,

    Ov. Tr. 4, 10, 77:

    sua tempora,

    id. M. 15, 816:

    quinque saecula vitae suae,

    id. ib. 15, 395:

    materna tempora,

    i. e. the time of pregnancy, id. ib. 3, 312; cf. id. ib. 11, 311:

    semel quadrigis, semel desultore misso, vix unius horae tempus utrumque curriculum conplebat,

    Liv. 44, 9, 4.—Hence, complētus, a, um, P. a.
    * A.
    Prop., filled full, full: alveus Tiberis ruderibus, * Suet. Aug. 30.—
    B.
    Trop., complete, perfect:

    completus et perfectus verborum ambitus,

    Cic. Or. 50, 168.—
    * Comp., Gell. 1, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > conpleo

  • 16 frīgidus

        frīgidus adj. with comp. and sup.    [FRIG-], cold, cool, chill, chilling: nec ullum hoc frigidius flumen attigi: ut nec Frigidior Thracam ambiat Hebrus, H.: loca frigidissima, Cs.: Praeneste, H.: sub Iove frigido, H.: vesper, V.: anguis in herbā, V.: quartana, ague, H.: annus, winter, V.: Illa Stygiā nabat iam frigida cymbā, cold in death, V.: membra nati, O.: mors, V.: circum praecordia sanguis, i. e. dread, V.: cui frigida mens est Criminibus, whose conscience shudders, Iu.: rumor, chilling, H.: horror, V.— Plur n. as subst: calida et frigida, cold and heat: Frigida pugnabant calidis, O.—Fig., cold, indifferent, remiss, feeble: in dicendo: accusatoribus frigidissimis uti: Frigidus Aetnam Insiluit, in cold blood, H.: bello Dextera, feeble, V.: (apes) frigida tecta relinquunt, dull, V. — Without force, flat, insipid, dull, trivial, frigid, vain: calumnia: verba frigidiora.
    * * *
    frigida -um, frigidior -or -us, frigidissimus -a -um ADJ
    cold, cool, chilly, frigid; lifeless, indifferent, dull

    Latin-English dictionary > frīgidus

  • 17 circiter

    circĭter, adv. and prep. [circus].
    I.
    Adv.
    A.
    Of place, round about, on every side: lapidem fuisse quadratum circiter (i. e. cubical) in mediā arcā vinctum candelis quaquaversum, Cass. Hem. ap. Plin. 13, 13, 27, § 85 (cf. the passage cited under circum, I. A. 1., from Varr. R. R. 3, 10, 3).—
    B.
    Of time, designating nearness to a fixed point, about, near (cf. ante, post):

    illic noster est fortasse circiter triennium,

    Plaut. Mil. 2, 3, 79:

    circiter duobus mensibus,

    Varr. R. R. 3, 10, 6:

    diebus circiter quindecim ad fines Belgarum pervenit,

    Caes. B. G. 2, 2:

    horā diei circiter quartā,

    id. ib. 4, 23: circiter horā decimā noctis, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 1: circiter luminibus accensis Uticam pervenit, Auct. B. Afr. 89 fin.
    C.
    Of number, about, near, not far from:

    circiter quingentae species,

    Varr. L. L. 6, 5, 61:

    circiter CCXX. naves eorum paratissimae,

    Caes. B. G. 3, 14:

    circiter milia hominum CXXX. superfuerunt,

    id. ib. 1, 26; 1, 27;

    1, 31: circiter pars quarta,

    Sall. C. 56, 3:

    mons suberat circiter mille passuum,

    Caes. B. G. 1, 25:

    circiter duūm milium intervallo,

    Sall. J. 106, 5:

    circiter parte tertiā (armorum) celatā et in oppido retentā, etc.,

    Caes. B. G. 2, 32 fin.; 1, 25:

    ita dies circiter quindecim iter fecerunt,

    id. ib. 1, 15:

    hic locus ab hoste circiter passus sexcentos aberat,

    id. ib. 1, 49:

    ad flumen Rhenum milia passuum ex eo loco circiter quinque pervenerunt,

    id. ib. 1, 53:

    cum decem circiter milia ab hoste abessent,

    Liv. 28, 1, 7.—
    II.
    Prep. with acc. (orig. an adv. with acc. of time or of space traversed; cf. Hand, Turs. II. p. 71 sq.).
    A.
    Of place (very rare): nisi, ut opinor, Loca haec circiter excidit mihi (cista), Plaut, Cist. 4, 2, 8.—
    B.
    Transf., of time, about, near:

    redito huc circiter meridiem,

    Plaut. Most. 3, 1, 52 Ritschl:

    circiter meridiem exercitum in castra deduxit,

    Caes. B. G. 1, 50:

    nos circiter Kalendas in Formiano erimus,

    Cic. Att. 2, 4, 6:

    circiter Idus Novembrīs in Italiā speramus fore,

    id. Fam. 14, 5, 2:

    circiter Idus Maias,

    id. Att. 2, 17, 1:

    noctem, Auct. B. Afr. 89: mensem,

    Varr. R. R. 3, 8, 3; 2, 11, 7;

    Kalendas Junias,

    Sall. C. 17, 1:

    octavam circiter horam,

    Hor. Ep. 1, 7, 47.
    Circiter very rarely follows its case; v.
    Plaut. Cist. II. A. supra.

    Lewis & Short latin dictionary > circiter

  • 18 fertilis

    fertĭlis, e, adj. [fero, I. B. 3.].
    I.
    Fruitful, fertile (class.; syn.: ferax, fecundus, uber).
    A.
    Lit.
    (α).
    Absol.:

    ager, quamvis fertilis, sine cultura fructuosus esse non potest,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13:

    Asia tam opima est ac fertilis. ut, etc.,

    id. de Imp. Pomp. 6, 14:

    agri opimi et fertiles,

    id. Agr. 2, 19, 51; cf.:

    agri uberrimi maximeque fertiles,

    id. Div. 1, 42, 94:

    agri lati et fertiles,

    id. Verr. 2, 3, 51, § 120; id. N. D. 2, 53:

    ager fertilis et praeda onustus,

    Sall. J. 87, 1; Ov. F. 5, 12, 23:

    terra,

    Liv. 45, 30, 4:

    Africa,

    Hor. C. 3, 16, 31:

    Tibur,

    id. ib. 4, 3, 10:

    oliveta,

    id. ib. 2, 15, 8:

    Bacchus (i. e. vinum),

    id. ib. 2, 6, 19:

    herba,

    Ov. F. 3, 240:

    annus,

    Prop. 4 (5), 8, 14:

    cornu nutricis (i. e. Copiae),

    Ov. F. 5, 127.— Poet.:

    serpens, i. e. the Hydra,

    continually producing new heads, Ov. H. 9, 95.— Comp.:

    uberius solum fertilioremve segetem,

    Quint. 12, 10, 25.—

    Prov.: fertilior seges est alienis semper in agris,

    Ov. A. A. 1, 349.— Sup.:

    quae fertilissima sunt Germaniae loca circum Hercyniam silvam,

    Caes. B. G. 6, 24, 2:

    regio agri,

    id. ib. 7, 13 fin.:

    ager,

    Liv. 29, 25, 12:

    quaestus,

    Plin. H. N. 14 praef. § 5.—
    (β).
    With gen.:

    proferre possum multos fertiles agros alios aliorum fructuum,

    fertile, some in one kind of produce, some in another, Cic. N. D. 2, 52, 131; cf.:

    ager frugum fertilis,

    Sall. J. 17, 5:

    fertilis hominum frugumque Gallia,

    Liv. 5, 34, 2:

    tellus frugum pecorisque,

    Hor. C. S. 29:

    mare testae,

    id. S. 2, 4, 31:

    insulae pabuli tantum,

    Plin. 6, 22, 24, § 86:

    arenae vitri,

    id. 5, 19, 17, § 75.— Comp.:

    incolae (Taprobanes) auri margaritarumque grandium fertiliores quam Indi,

    richer in, Plin. 6, 22, 24, § 81.—
    (γ).
    With abl.:

    ager a litore arboribus fertilis, intus frugibus tantum,

    Plin. 5, 5, 5, § 33:

    flumen auro,

    id. 6, 23, 26, § 98.—
    (δ).
    With ad:

    tractus fertilis ad omnia,

    Plin. 2, 78, 80, § 190.—
    (ε).
    With a and abl.:

    Aetna a sacro numquam non fertilis igni,

    Lucil. Aetna, 556.—
    B.
    Trop., fertile, productive ( poet. and in post-Aug. prose):

    fertile pectus habes,

    Ov. Pont. 4, 2, 11:

    Bacche, soles Phoebo fertilis esse tuo,

    Prop. 4 (5), 6, 76:

    tanto priscorum cura fertilior fuit,

    Plin. H. N. 14 praef. § 3.—
    II.
    That makes fruitful or fertile, fertilizing ( poet. and in post-Aug. prose): dea (i. e. Ceres), Ov. M. 5, 642:

    Nilus,

    Tib. 1, 7, 22; [p. 741] Val. Fl. 7, 608:

    majores fertilissimum in agro oculum domini esse dixerunt,

    Plin. 18, 6, 8, § 43.—Hence, * adv.: fertĭlĭter, fruitfully, abundantly:

    derelicta (metalla) fertilius revivescunt,

    Plin. 34, 17, 49, § 164.

    Lewis & Short latin dictionary > fertilis

  • 19 ferveo

    fervĕo, bŭi, 2, or fervo, vi, 3 (the latter form ante-and post-class., Plaut. Pseud. 3, 2, 51; Lucr. 2, 41 al.; poet. in class. per., e.g. Verg. G. 1, 456; id. A. 8, 677; Prop. 2, 8, 32;

    not in Hor.: si quis antiquos secutus fervĕre brevi media syllaba dicat, deprehendatur vitiose loqui, etc.,

    Quint. 1, 6, 7), v. n. [root phru-, to wave, flicker; Sanscr. bhur-, be restless; cf. phrear, Germ. Brunnen, Lat. fretum; v. Fick, Vergl. Wört. p. 140; Curt. Gr. Etym. p. 304], to be boiling hot, to boil, ferment, glow (class.; most freq. in poets.; syn.: calere, aestuare, ebullire, ardescere, ignescere; ardere, flagrare, tepere).
    I.
    Lit.
    (α).
    Form ferveo:

    cum aliqua jam parte mustum excoctum in se fervebit,

    Col. 12, 19, 5:

    quaecumque immundis fervent allata popinis,

    steam, smoke, Hor. S. 2, 4, 62:

    bacas bullire facies: et ubi diu ferbuerint,

    Pall. Jan. 19:

    exemptusque testa, Qua modo ferbuerat Lyaeus,

    Stat. S. 4, 5, 16:

    stomachus domini fervet vino,

    Juv. 5, 49.—
    (β).
    Form fervo: fervit aqua et fervet: fervit nunc, fervet ad annum, Lucil. ap. Quint. 1, 6, 8: quando (ahenum) fervit, Titin. ap. Non. 503, 5: facite ut ignis fervat, Pomp. ap. Non. 504, 27:

    postea ferve bene facito (brassicam): ubi ferverit, in catinum indito,

    Cato, R. R. 157, 9:

    sol fervit,

    is hot, Gell. 2, 29, 10.—
    (γ).
    In an uncertain form;

    ferventem,

    Plin. 32, 5, 18, § 51:

    fervere,

    id. 14, 9, 11, § 83.—
    II.
    Poet. transf.
    1.
    To boil up, foam, rage:

    omne Excitat (turbo) ingenti sonitu mare, fervĕre cogens,

    Lucr. 6, 442:

    omnia tunc pariter vento nimbisque videbis Ferĕre,

    Verg. G. 1, 456.—
    2.
    To be in a ferment, to swarm with numbers; to come forth in great numbers, to swarm forth: fervĕre piratis vastarique omnia circum, Varr. ap. Non. 503, 22:

    Marte Fervĕre Leucaten,

    Verg. A. 8, 677; cf.:

    opere omnis semita fervet... Quosque dabas gemitus, cum litora fervĕre late Prospiceres,

    id. ib. 4, 407 sq.:

    fora litibus omnia fervent,

    Mart. 2, 64, 7:

    forte tuas legiones per loca campi fervere cum videas,

    Lucr. 2, 41:

    fervere classem,

    id. 2, 47; Att. ap. Paul. ex Fest. p. 78 Müll. (Trag. v. 483 Rib.):

    fervent examina putri De bove,

    Ov. F. 1, 379; Val. Fl. 6, 588; Sil. 6, 317; 9, 243 al.—
    III. (α).
    Form ferveo:

    usque eo fervet efferturque avaritia, ut, etc.,

    Cic. Quint. 11, 38; cf.:

    fervet avaritiā miseroque cupidine pectus,

    Hor. Ep. 1, 1, 33:

    et fervent multo linguaque corque mero,

    Ov. F. 2, 732:

    animus tumida fervebat ab ira,

    id. M. 2, 602:

    fervet immensusque ruit profundo Pindarus ore,

    rages, Hor. C. 4, 2, 7: fervet opus redolentque thymo fragrantia mella, glows, i. e. is carried on briskly, Verg. G. 4, 169; Lucil. Aetna, 167:

    inter vos libertorumque cohortem Pugna fervet,

    Juv. 5, 29:

    equus cui plurima palma fervet,

    shines, id. 8, 59.— Poet., with inf.: sceptrumque capessere fervet, burns, i. e. eagerly desires, Claud. ap. Ruf. 2, 295:

    stagna secare,

    id. B. Gild. 350.—
    (β).
    Form fervo: heu cor irā fervit caecum, amentiā rapior ferorque, Att. ap. Non. 503, 7; cf.:

    cum fervit maxime,

    Ter. Ad. 4, 1, 18 (Prisc. p. 866 P.): hoc nunc fervit animus, hoc volo, Afran. ap. Non. 503, 9:

    domus haec fervit flagiti,

    Pomp. ib. 8:

    se fervere caede Lacaenae,

    Val. Fl. 7, 150; cf.:

    hostem fervere caede novā,

    Verg. A. 9, 693.— Pass. impers.: quanta vociferatione fervitur! Afran. ap. Non. 505, 25.— Hence, fervens, entis, P. a., boiling hot, glowing, burning.
    A.
    Lit.:

    foculi,

    Plaut. Capt. 4, 2, 67:

    aqua,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67; cf.:

    ferventissima aqua,

    Col. 12, 50, 21: ferventes fusili ex argilla glandes, * Caes. B. G. 5, 43, 1:

    rotae,

    swift, Sil. 2, 199; cf. Ov. P. 1, 8, 68:

    aurum,

    shining, Mart. 10, 74, 6:

    in cinere ferventi leniter decoquere,

    Plin. 25, 8, 50, § 90:

    saxa vapore,

    Lucr. 1, 491:

    cera,

    Plin. 11, 37, 45, § 127:

    dictamnum fervens et acre gustu,

    id. 25, 8, 53, § 92:

    horae diei,

    id. 17, 22, 35, § 189:

    vulnus,

    smoking, warm, Ov. M. 4, 120:

    ferventia caedibus arva,

    Sil. 9, 483:

    (fluvius) Spumeus et fervens,

    raging, Ov. M. 3, 571:

    vultus modesto sanguine,

    glowing, blushing, Juv. 10, 300.— Subst.:

    si ferventia os intus exusserint,

    Plin. 30, 4, 9, § 27.—
    2.
    Transf., of sound, hissing:

    (sono) resultante in duris, fervente in umidis,

    Plin. 2, 80, 82, § 193.—
    B.
    Trop., hot, heated, inflamed, impetuous:

    fortis animus et magnus in homine non perfecto nec sapiente ferventior plerumque est,

    too ardent and impetuous, Cic. Off. 1, 15, 46: ferventes latrones, violent, furious, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 3:

    quale fuit Cassi rapido ferventius amni Ingenium,

    impetuous, Hor. S. 1, 10, 62:

    meum Fervens difficili bile tumet jecur,

    id. C. 1, 13, 4:

    fervens ira oculis,

    sparkling, Ov. M. 8, 466:

    mero fervens,

    drunken, Juv. 3, 283.— Sup.:

    in re ferventissima friges,

    Auct. Her. 4, 15, 21.— Hence, adv.: ferventer, hotly, warmly: ferventer loqui, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2; cf.:

    ferventissime concerpi,

    id. ib. 8, 6, 5:

    ferventius,

    Aug. de Genes. ad Lit. 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > ferveo

  • 20 fumo

    fūmo, āre, v. n. [fumus], to smoke, steam, reek, fume.
    I.
    Lit. (class.):

    acri sulphure montes Oppleti calidis ubi fumant fontibus aucti,

    Lucr. 6, 748:

    late circum loca sulphure fumant,

    Verg. A. 2, 698:

    recenti fossione terram fumare calentem,

    Cic. N. D. 2, 9, 25:

    est animadversum, fumare aggerem, quem cuniculo hostes succenderant,

    Caes. B. G. 7, 24, 2:

    tepidusque cruor fumabat ad aras,

    Verg. A. 8, 106:

    cum fumant altaria donis,

    Lucr. 6, 752; Hor. C. 3, 18, 8:

    fumantes pulvere campos,

    Verg. A. 11, 908:

    equos fumantes sudore,

    id. ib. 12, 338: quod ita domus ipsa fumabat, smoked, reeked (with banquets), Cic. Sest. 10, 24 (cf. Sen. Ep. 64): et jam summa procul villarum culmina fumant, are smoking (with fires for the preparation of food), i. e. evening approaches, Verg. E. 1, 83.—
    II.
    Trop.:

    si nullus terror, non obruta jam nunc Semina fumarent belli,

    Sil. 1, 654.

    Lewis & Short latin dictionary > fumo

См. также в других словарях:

  • SUBURANA Tribus — inter Urbanas prima recensetur, a Varrone de L. L. l. 4. sic dicta, quod sub muro terreo Carinarum esset, vel quod fuerit sub antiqua Urbe. Apud Sext. Pompeium vero, Suburam a pago Sucusano. Verrius appellatam ait; probatque eorum auctoritate,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CIRCUS Maximus — locus in urbe roma amplissimus ac pulcherrimus, spectaculis olim destinatus. Eum Tarquinius Priscus non exstruxit solum sed et exornavit, Liv. l. 1. c. 35. Tum primum Circo, qui nunc maximus dicitur, designatus locus est: loca divisa Patribus… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

  • COLONIA — I. COLONIA Angliae oppid. apud Antoninum, quae etsi ex distantia videatur esse Subdury, nomen tamen Colne illi magis convenite scribit Talbotus. Vide Colcestria. II. COLONIA oppidum fuit, in quod Romani Magistratus ex urbe cives traduxêre, vel… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • IMAGINES — I. IMAGINES in Gentilium religione multi usûs, qui tamen non apud omnes eorum semper viguit. Nam fuêre, qui urcumque Numina colentes varia, aut Solem saltem sub variis nominibus, neque atas, neque statuas Imag insque ullas eorum hab uêre, nec… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • LIMBO circumflua chlamys — apud Stat. Theb. l. 6. v. 540. At tibi Maeonio fertur circum flus limbo. Pro meritis Admete chlamys, repetitaque multo Murice. vestis erat limbo insignis, cuius περιῤῥοὴν his verbis eleganter describit; quemadmodum circum vestem purpuram currere …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PALATINUS Mons Romae — inhabitatus longô tempore ante urbem conditam a Valentiâ Itali filiâ, inde ab Euandro, qui et arcem in eo constituit. Idem inter septem colles praecipuus, ideoque celebris prae reliquis, varias sui nominis causas habet apud auctores bonos. Nam et …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Ancienne université de Louvain — Université de Louvain Nom original Studium Generale Lovaniense Informations Fondation 1425 Fondateur …   Wikipédia en Français

  • CAMPUS Martius — I. CAMPUS Martius etiam nomen est, quo insigniri solet amplior planities iuxta maiores Urbes, in qua incolae armorum exercitio opram dabant, instar Camporum Martiorum iuxta Romam, quorum 8. fuisse P. Victor auctor est. Vide Marlianum, Topograph.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CONCILIA — apud Romanos dicta sunt, partis populi conventus, ad aliquid iubendum: Cuius generis erant, quae a Tribunis Pleb. indicebantur Comitia. Illi enim ius quidem vocandae plebis, non tamen universi populi, habuerunt. Nihilominus indifferenter Concilii …   Hofmann J. Lexicon universale

  • HYPOCAUSTUM — inter loca, quae non essent intra balneas, sed iis tantum inserviebant, Vitruv. infra laudaudo fuit fornax seu caminata structura subrerranea, Calidario, Calidae lavationi, atquae Vasario (Balnearum partibus) subposita, in qua ad calefaciendum… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»