Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

capt

  • 121 confido

    con-fīdo, fĭsus sum, 3, v. n., to trust confidently in something, confide in, rely firmly upon, to believe, be assured of (as an enhancing of sperare, Cic. Att. 6, 9, 1; Nep. Milt. 1, 1; freq. and class. in prose and poetry); constr. with abl., acc. and inf., with dat., rarely with de, ut, or absol.
    (α).
    With abl. (in verb. finit. very rare with personal object):

    aut corporis firmitate aut fortunae stabilitate,

    Cic. Tusc. 5, 14, 40:

    copiā et facultate causae,

    id. Rosc. Com. 1, 2; id. Tusc. 5, 3, 8:

    illum, quo antea confidebant, metuunt,

    id. Att. 8, 13, 2; id. Clu. 1, 1:

    naturā loci,

    Caes. B. G. 3, 9; 7, 68; id. B. C. 1, 58:

    castrorum propinquitate,

    id. ib. 1, 75 fin.; 3, 83; Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14, 4:

    jurejurando,

    Suet. Caes. 86; cf.:

    neque milites alio duce plus confidere aut audere,

    Liv. 21, 4, 4:

    socio Ulixe,

    Ov. M. 13, 240 (v. also under g).—So esp. with part. pass.:

    confisus, a, um: neque Caesar opus intermittit confisus praesidio legionum trium,

    Caes. B. C. 1, 42; 1, 75; 3, 106; Auct. B. Alex. 10, 5, Auct. B. G. 8, 3; 8, 15;

    Auct. B. Afr. 49: tam potenti duce confisus,

    Liv. 24, 5, 12; 28, 42, 12:

    nullā aliā urbe,

    Cic. Fam. 12, 14, 4; Lentul. ib. 12, 15, 3:

    patientiā nostrā,

    Plin. Pan. 68, 2:

    senatus consulto,

    Suet. Caes. 86.—
    (β).
    With acc. and inf. (so most freq. in all per.), Plaut. Stich. 3, 2, 1; Ter. Heaut. 1, 1, 108; id. Ad. 5, 3, 40; Cic. Verr. 2, 5, 69, § 177; id. Off. 3, 2, 5; id. Att. 1, 10, 2; 6, 7, 1; 6, 9, 1 al.; Caes. B. G. 1, 23 fin.; id. B. C. 2, 10; Sall. C. 17, 7; id. J. 26, 1; Nep. Milt. 1, 1; Liv. 4, 32, 6; 36, 40, 2; 44, 13, 7; Quint. 5, 12, 17; 11, 1, 92; Suet. Caes. 29; id. Oth. 10; Ov. M. 9, 256:

    (venti et sol) siccare prius confidunt omnia posse Quam, etc.,

    Lucr. 5, 391.—
    (γ).
    With dat. (very freq.;

    and so almost always of personal objects): me perturbasset ejus sententia, nisi vestrae virtuti constantiaeque confiderem,

    Cic. Phil. 5, 1, 2; cf. id. Att. 16, 16, A, 5;

    1, 9, 2: cui divinationi,

    id. Fam. 6, 6, 4:

    his rebus magis quam causae suae,

    id. Inv. 1, 16, 22; id. Verr. 2, 2, 28, § 69; id. Sest. 64, 135; id. Mil. 23, 61; id. Fin. 1, 9, 31; Liv. 38, 48, 13:

    virtuti militum,

    Caes. B. C. 3, 24:

    cui (peditum parti) maxime confidebat,

    id. ib. 2, 40:

    equitatui,

    id. ib. 3, 94;

    Auct. B. Afr. 60: fidei Romanae,

    Liv. 21, 19, 10; 22, 18, 8; 29, 12, 1;

    40, 12, 15 al.: huic legioni Caesar confidebat maxime,

    Caes. B. G. 1, 40; 1, 42. —Esp. freq. with sibi, to rely on one's self, have confidence in one's self:

    neque illi sibi confisi ex portā prodire sunt ausi,

    Caes. B. C. 3, 7:

    dum sibi uterque confideret,

    id. ib. 3, 10; Cic. Fl. 1, 5; id. Clu. 23, 63; id. Har. Resp. 16, 35; id. Ac. 2, 11, 36; id. Fin. 3, 8, 29; id. Lael. 5, 17; 9, 30; id. Rep. 3, 13, 23; Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 6; Auct. B. Afr. 19; Sen. Tranq. 14, 2; id. Ep. 72, 2; Liv. 4, 18, 1:

    fidei legionum, Auct. B. Alex. 6, 2: suae virtuti,

    Liv. 3, 67, 5; 21, 57, 12:

    felicitati regis sui,

    Curt. 3, 14, 4:

    Graecorum erga se benevolentiae,

    id. 4, 10, 16; 7, 7, 28; 7, 9, 1; 9, 2, 25; Tac. A. 1, 81; 14, 36; id. H. 1, 14; Sen. Ep. 4, 7.—Dub. whether dat. or abl. (cf. supra a): suis bonis. Cic. Tusc. 5, 13, 40:

    viribus,

    Caes. B. G. 1, 53:

    dis immortalibus,

    Sall. C. 52, 28:

    his amicis sociisque,

    id. ib. 16, 4; id. J. 112, 2:

    suis militibus,

    Liv. 2, 45, 4:

    quibus (rebus),

    Quint. 3, 6, 8:

    ostento,

    Suet. Tib. 19 al. —
    (δ).
    With de:

    externis auxiliis de salute urbis confidere,

    Caes. B. C. 2, 5 fin.:

    de consuetudine civitatis,

    Dig. 1, 3, 34; Nep. Milt. 1, 1.—
    (ε).
    With acc.:

    confisus avos,

    Stat. Th. 2, 573; cf. Prisc. 18, p. 1185 P.; cf.:

    nihil nimis oportet confidere,

    Cic. Tusc. 1, 32, 78.—
    (ζ).
    With ut, Plin. Ep. 2, 5, 7 (but in Cic. Q. Fr. 1, 2, 5, § 16, confido is prob. a gloss; v. Orell. N. cr.).—
    (η).
    Absol.:

    non confidit,

    Plaut. Ps. 4, 7, 107: ubi legati satis confidunt, die [p. 414] constituto, Senatus utrisque datur, Sall. J. 13, 9.—
    * II.
    Poet. with inanim. subjects:

    remis confisa minutis parvula cymba,

    Prop. 1, 11, 9.—Hence, confīdens, entis, P. a. (lit. confident, trusting to something; hence with exclusive ref. to one's self), selfconfident; in a good and (more freq.) in a bad sense (class.).
    A.
    In a good sense (perh. only ante-class.), bold, daring, undaunted:

    decet innocentem servum atque innoxium Confidentem esse,

    Plaut. Capt. 3, 5, 8:

    qui me alter est audacior homo? aut qui me confidentior?

    id. Am. 1, 1, 1:

    senex, ellum, confidens, catus,

    Ter. And. 5, 2, 14.— Comp.:

    quod est nimio confidentius,

    Gell. 10, 26, 9.—
    B.
    In a bad sense, shameless, audacious, impudent:

    qui fortis est, idem est fidens, quoniam confidens malā consuetudine loquendi in vitio ponitur, ductum verbum a confidendo, quod laudis est, etc.,

    Cic. Tusc. 3, 7, 14: improbus, confidens, nequam, malus videatur, Lucil. ap. Non. p. 262, 11; Turp. ib. p. 262, 13:

    homo,

    Ter. Phorm. 1, 2, 73 (cf. Cic. Caecin. 10, 27); Cic. Phil. 7, 1, 3; * Hor. S. 1, 7, 7; Quint. 9, 3, 65; Suet. Dom. 12.— Sup.:

    juvenum confidentissime,

    Verg. G. 4, 445:

    mendacium,

    App. Mag. p. 318, 27.—Hence, adv.: confīdenter.
    1.
    In a good sense, boldly, daringly:

    confidenter hominem contra colloqui,

    Plaut. Am. 1, 1, 183; 2, 2, 207; id. Capt. 3, 5, 6.— Comp.:

    dicere,

    Cic. Cael. 19, 44:

    loqui,

    id. de Or. 2, 7, 28.—
    2.
    In a bad sense, audaciously, impudently, Afran. ap. Non. p. 262, 17; Ter. Heaut. 5, 3, 7.— Sup.:

    confidentissime resistens,

    Auct. Her. 2, 5, 8 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > confido

  • 122 conpes

    1.
    com-pēs ( conp-), pĕdis, f. (m. acc. compedem meum, Vulg. Thren. 3, 7; plur. compedes parati, Lact. Mort. Persec. c. 21), a (wooden) fetter or shackle, for the feet (usu. in plur.).
    I.
    Prop., nom. and acc.:

    jubete huic crassas conpedis inpingier,

    Plaut. Capt. 3, 5, 76:

    ut istas conpedis Tibi adimam,

    id. ib. 5, 4, 30; id. Men. 1, 1, 4; id. Pers. 2, 3, 17; Ter. Phorm. 2, 1, 19; gen. conpedium, Plaut. Pers. 3, 3, 15, abl.:

    conpedibus levior filius,

    id. Capt. 5, 4, 28; Cato ap. Gell. 11, 18, 18; Hor. Ep. 1, 16, 77; Juv. 10, 182.—In sing. gen. compedis, Claud. in Eutr. prol. 2, 3; acc. compedem, Vulg. Thren. 3, 7; abl.:

    durā compede,

    Tib. 1, 7, 42:

    validā,

    id. 2, 6, 25; Hor. Epod. 4, 4; Ov. Tr. 4, 1, 5:

    magnā,

    Juv. 11, 80 (nom. and dat. of sing. apparently not in use).—Prov.:

    compedes, quas ipse fecit, ipsus ut gestet faber,

    Aus. Idyll. 7 fin.
    II.
    Trop., fetlers, bonds, bands, chains:

    corporis,

    Cic. Tusc. 1, 31, 75:

    ipsum Philippum compedes eas (urbes) Graeciae appellare,

    Liv. 32, 37, 4:

    grata (of the chains of love),

    Hor. C. 1, 33, 14:

    gratā compede vinctum aliquem puella tenet,

    id. ib. 4, 11, 24:

    nivali compede vinctus Hebrus,

    id. Ep. 1, 3, 3: aërias corpori imponere, of adverse winds, Varr. ap. Non. p. 28, 13.—And of a hinderance in gen.:

    has compedes, fasces inquam hos laureatos, etc.,

    Cic. Att. 8, 3, 5. —
    B.
    As a female ornament of silver, Plin. 33, 12, 54, § 151.
    2.
    compes, i. q. compos, acc, to Prisc. 1, p. 553.

    Lewis & Short latin dictionary > conpes

  • 123 crucio

    crŭcĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [crux].
    I.
    Orig., to put to death on the cross, to crucify (only in eccl. Lat.), Lact. Mort. Pers. 2, 1.—
    II.
    In gen., to put to the rack, to torture, torment (freq. and class., esp. in the signif. B.).
    A.
    Physically:

    cum vigiliis et fame cruciaretur,

    Cic. Fin. 2, 20, 65:

    tribunos militum verberatos servilibusque omnibus suppliciis cruciatos trucidando occidit,

    Liv. 29, 18, 14 Drak. N. cr.:

    cum cruciabere dirae Sanguine serpentis,

    Ov. M. 2, 651:

    cruciataque diris Corpora tormentis,

    id. ib. 3, 694 al.:

    qui advehuntur quadrupedanti crucianti canterio,

    i. e. torturing the rider by its uneasy motion, Plaut. Capt. 4, 2, 34.—
    2.
    Transf. of inanimate things:

    terra ferro, ligno, igni, lapide, fruge omnibus cruciatur horis,

    Plin. 2, 63, 63, § 157; so,

    aes cruciatur in primis accensumque restinguitur sale,

    id. 33, 3, 20, § 65.—
    B.
    Mentally.
    (α).
    Act.:

    graviter adulescentulum,

    Ter. Heaut. 5, 5, 1; id. Eun. 2, 3, 93; Hor. S. 1, 10, 78 al.:

    officii me deliberatio cruciat cruciavitque adhuc,

    Cic. Att. 8, 15, 2:

    ut ipsus sese cruciat aegritudine!

    Plaut. Bacch. 3, 3, 89:

    ne crucia te, obsecro, anime mi,

    Ter. Eun. 1, 2, 15; cf. Hor. S. 1, 2, 22:

    quos major sollicitudo cruciat,

    Just. 6, 3, 9:

    illud me cruciat, quod, etc.,

    Mart. 11, 94, 5. —So pass.:

    tanto dolore cruciatus est,

    Just. 12, 13, 9.—
    (β).
    Medial (only in Plaut. and Ter.), to afflict one's self, to grieve, be afflicted:

    ut miserae matres cruciantur!

    Plaut. Truc. 2, 5, 2; cf.:

    crucior miser,

    Ter. And. 5, 2, 10; with acc. and inf.:

    crucior me lapidem non habere, ut, etc.,

    Plaut. Capt. 3, 4, 68; Ter. Heaut. 4, 2, 6; and with acc. of neutr. pron.:

    istuc crucior, a viro me tali abalienarier,

    Plaut. Mil. 4, 8, 11; id. Trin. 5, 2, 46.

    Lewis & Short latin dictionary > crucio

  • 124 curo

    cūro (old orthog. COERO and COIRO, Inscr. Orell. 31; 560; 570:

    coeret, coerari, coerandi,

    Cic. Leg. 3, 4, 10), āvi, ātum, 1 ( perf. subj. curassis, Plaut. Most. 2, 2, 93; id. Ps. 1, 3, 3; id. Poen. 3, 1, 50; inf. pass. curarier, id. Capt. 3, 5, 79), v. a. [cura], to care for, take or have care of, to be solicitous for, to look or attend to, trouble one's self about, etc. (very freq. in every period and species of composition); constr. with the acc., the acc. with the gerundive, the inf. with ut, ne, the simple subj., the dat. or absol.
    I.
    In gen.
    1.
    Of persons.
    (α).
    With acc.:

    curare omnia studiosissime ac diligentissime,

    Cic. Fam. 4, 13, 7; cf.:

    diligenter praeceptum,

    Nep. Eum. 9, 5:

    magna di curant, parva neglegunt,

    Cic. N. D. 2, 66, 167:

    negotia aliena,

    id. Top. 17, 66; Hor. S. 2, 3, 19:

    mandatum,

    Cic. Att. 5, 7 init.:

    cenam,

    Plaut. Rud. 4, 6, 11; cf.

    opsonium,

    id. Merc. 3, 3, 22:

    domum,

    to cleanse, Petr. 71, 7:

    vestimenta curare et polire,

    Dig. 47, 2, 12 pr.:

    funus,

    Ter. And. 1, 1, 81 Ruhnk.; cf.

    in this sense, cadaver,

    Suet. Ner. 49; and:

    Aegyptii jussi corpus Alexandri suo more curare,

    Curt. 10, 10, 13; in other connections, curare corpus means to nourish, take care of one's self, to refresh, invigorate one's self, Lucr. 2, 31; 5, 937:

    nunc corpora curare tempus est,

    Liv. 21, 54, 2; 3, 2, 10; 26, 48, 3; Curt. 3, 8, 22 al.;

    in the same sense, membra,

    Hor. S. 2, 2, 81:

    cutem,

    id. Ep. 1, 2, 29; 1, 4, 15:

    pelliculam,

    id. S. 2, 5, 38:

    se,

    Ter. Ad. 5, 1, 1; Cic. Phil. 9, 3, 6; id. de Or. 3, 61, 230; cf.:

    se suamque aetatem,

    Plaut. Ps. 4, 7, 34:

    virum,

    Tib. 1, 5, 33; and in part. perf.:

    curati cibo,

    Liv. 9, 37, 7:

    omnes vinoque et cibo curatos domos dimisit,

    id. 34, 16, 5: vineam, to tend, Cato ap. Plin. 17, 22, 35, § 195; cf.

    apes,

    Col. 9, 14 et saep.:

    res rationesque eri,

    to superintend, Plaut. Ps. 2, 2, 32:

    pensa ac domos, of the women of the family,

    Mel. 1, 9, 6:

    sociorum injurias,

    Sall. J. 14, 19:

    sublimia,

    Hor. Ep. 1, 12, 15; cf. id. ib. 1, 4, 5:

    preces (Diana),

    id. C. S. 71:

    prodigia,

    to endeavor to avert, ward off, Liv. 1, 20, 7 et saep.:

    munus te curaturum scio, Ut mittas mihi,

    Plaut. Truc. 2, 4, 79; cf.:

    aquam mulsam prope ut sit,

    Varr. R. R. 3, 16, 28:

    te multum amamus, quod ea (signa) abs te diligenter parvoque curata sunt,

    provided, Cic. Att. 1, 3, 2; cf.

    II. C. infra: ego illum cum curā magnā curabo tibi,

    Plaut. Men. 5, 4, 7 and 9; so,

    aliquem,

    id. Stich. 1, 2, 39; 5, 3, 9; Cic. Ac. 2, 38, 121: curatur a multis, timetur a pluribus, is courted (cf. therapeuein), Plin. Ep. 1, 5, 15 et saep.—With a negative: quos peperisti ne cures, be unconcerned, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 9, 656; Plaut. Poen. 3, 1, 50:

    alii, quasi corpus nullum sit hominis, ita praeter animum nihil curant,

    care for nothing except the mind, Cic. Fin. 4, 14, 36:

    viri nihil perjuria curant (with nihil metuere),

    Cat. 64, 148:

    non ego istuc curo, qui sit, unde sit,

    Plaut. Most. 3, 1, 95: alia cura, a conversational expression (lit. trouble yourself about something else;

    hence),

    do not trouble yourself, never mind, id. Mil. 3, 3, 55 and 60;

    and in like sense, aliud cura,

    Ter. Phorm. 2, 1, 5.—
    (β).
    With acc. and gerundive, to cause something to be done, to order, to urge on, etc. (in good prose and very freq.;

    predominant in Cæsar): pontem in Arari faciundum,

    Caes. B. G. 1, 13:

    obsides inter eos dandos,

    id. ib. 1, 19; 3, 11;

    4, 29 et saep.: buculam faciendam,

    Cic. Div. 1, 24, 48:

    epistulam mihi referendam,

    id. Att. 8, 5, 1:

    fratrem interficiendum,

    Nep. Timol. 1, 4 al. —
    (γ).
    With part. perf pass.:

    inventum tibi curabo et mecum adductum Tuom Pamphilum,

    Ter. And. 4, 2, 1.—
    (δ).
    With inf. (most freq. with a negative):

    ea nolui scribere, quae nec indocti intellegere possent, nec docti legere curarent,

    would take the trouble, Cic. Ac. 1, 2, 4;

    so negatively,

    id. de Or. 1, 20, 91; id. Fam. 1, 9, 16; cf.:

    nihil Romae geritur, quod te putem scire curare,

    id. ib. 9, 10, 1; 3, 8, 7; Suet. Caes. 86; Hor. C. 2, 13, 39; id. Ep. 1, 17, 58; id. A. P. 133; 297; Ov. M. 11, 370; 11, 682 et saep.—Affirmatively:

    si qui sunt, qui illud curent defendere,

    Cic. Tusc. 5, 31, 87:

    qui istas res scire curavit,

    id. Fl. 27, 64:

    mando tibi, uti cures lustrare,

    Cato, R. R. 141:

    aspice, si quid Et nos, quod cures proprium fecisse, loquamur,

    Hor. Ep. 1, 17, 5; 1, 16, 17; id. A. P. 35; 460 sq.; Suet. Dom. 20; id. Gram. 24.—
    (ε).
    With acc. and inf. pass.:

    neque vero haec inter se congruere possent, ut natura et procreari vellet et diligi procreatos non curaret,

    Cic. Fin. 3, 19, 62:

    symbolos proponi et saxis proscribi curat,

    Just. 2, 12, 2; 3, 5, 12.—
    (ζ).
    With nom. and inf.:

    ego capitis mei periculo patriam liberavi, vos liberi sine periculo esse non curatis,

    Auct. Her. 4, 53, 66. —
    (η).
    With ut, ne, or a simple subj.:

    pater curabit ut, etc.,

    Plaut. Am. 1, 2, 25 sq.:

    si fecisset, se curaturam, ut, etc.,

    Cic. Div. 1, 24, 48; Quint. 4, 2, 47; Suet. Aug. 92.—So in concluding letters: cura ut valeas, take care of yourself, be careful of your health (for which da operam ut valeas, fac valeas, et al. sim.), Cic. Fam. 7, 5, 3; 7, 6, 2; 7, 15, 2; 7, 20, 3; id. Q. Fr. 3, 4, 6; 3, 8, 6; id. Att. 1, 5, 8; 2, 2, 3 et saep.:

    omnibus rebus cura et provide, ne quid ei desit,

    id. ib. 11, 3, 3; Quint. 1, 1, 34; 2, 5, 24; Suet. Aug. 94 et saep.:

    ne illa quidem curo mihi scribas, quae, etc.,

    Cic. Fam. 2, 8, 1:

    jam curabo sentiat, quos attentarit,

    Phaedr. 5, 2, 6; Petr. 58, 2:

    curare uti Romae ne essent,

    Suet. Rhet. 1 init.
    (θ).
    With dat. (ante-and post-class.):

    illis curandum censeo,

    Plaut. Rud. 1, 2, 92; so, omnibus, Att. ap. Macr. S. 6, 1:

    rebus publicis,

    Plaut. Trin. 4, 3, 50:

    rebus alienis,

    id. Truc. 1, 2, 41:

    rebus meis,

    App. Mag. p. 297.—
    (ι).
    With quod:

    nam quod strabonus est, non curo,

    Petr. 68, 8.—
    (κ).
    With de:

    vides, quanto hoc diligentius curem quam aut de rumore aut de Pollione,

    Cic. Att. 13, 21, 3.—
    (λ).
    Absol.:

    curasti probe,

    Ter. And. 5, 2, 6; cf. Plant. Rud. 2, 3, 50: abi intro;

    ego hic curabo,

    id. Bacch. 2, 2, 49; id. Pers. 1, 3, 5:

    ubi quisque legatus aut tribunus curabat,

    commanded, Sall. J. 60, 1; cf.:

    in eā parte,

    id. ib. 60, 5:

    in postremo loco cum equitibus,

    id. ib. 46, 7.—
    (μ).
    Impers.:

    curabitur,

    Plaut. Capt. 3, 5, 70; id. Men. 3, 3, 15; Ter. And. 2, 3, 29:

    curetur,

    id. Hec. 2, 2, 15. —
    2.
    Of things ( poet.):

    quae causa suscipienda curarit sollemnia sacra,

    Lucr. 5, 1163:

    nec vera virtus Curat reponi deterioribus,

    Hor. C. 3, 5, 30; with ut, Lucr. 5, 1015; 3, 127; 6, 231 Lachm.; with ne:

    quod ne miremur sopor atque oblivia curant,

    id. 4, 826 (822).—
    II.
    In partic., t. t.
    A.
    In state affairs, to take the charge of, to manage the business of, to do a thing in behalf of the state, to administer, govern, preside over, command, etc.
    (α).
    With acc.:

    bellum maritimum curare,

    Liv. 7, 26, 10; so,

    Asiam,

    Tac. A. 4, 36:

    Achaiam,

    id. ib. 5, 10:

    superioris Germaniae legiones,

    id. ib. 6, 30; cf. id. ib. 1, 31; cf.:

    duabus his artibus... se remque publicam curabant,

    Sall. C. 9, 3. —
    (β).
    Absol.:

    Faesulanum in sinistrā parte curare jubet,

    Sall. C. 59, 3; cf. id. J. 46, 7:

    duo additi qui Romae curarent,

    Tac. A. 11, 22.—
    B.
    In medic. lang., to heal, cure.
    (α).
    With acc.:

    an quod corpora curari possint, animorum medicina nulla sit?

    Cic. Tusc. 3, 2, 4; id. Clu. 14, 40:

    adulescentes gravius aegrotant, tristius curantur,

    id. Sen. 19, 67; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 5:

    aegrum,

    Liv. 5, 5, 12:

    quadrupedes,

    Quint. 2, 10, 6:

    aliquem frigidis,

    Suet. Aug. 81:

    aliquem radice vel herbā,

    Hor. Ep. 2, 2, 151 et saep.: morbos, Cels. prooem.; Quint. 2, 3, 6; Curt. 5, 9, 3; 7, 1, 22:

    vulnus,

    Liv. 2, 17, 4; Quint. 4, 2, 84 et saep.:

    apparentia vitia,

    Quint. 12, 8, 10. —Rarely, to operate:

    qui ferrum medici prius quam curetur aspexit,

    Quint. 4, 5, 5. —
    (β).
    Absol.:

    medicinae pars, quae manu curat,

    Cels. 7 praef.; so Quint. 2, 17, 39 al. —Hence, P. a. as subst.: cūrans, antis, m., = medicus, a physician:

    plurimi sub alterutro curantis errore moriuntur,

    Cels. 3, 8, 5.—Also cūrandus, i, m., the patient:

    nisi festinare curandi imbecillitas cogit,

    Col. 7, 2, 12.—
    b.
    Trop. (ironically):

    cum provinciam curarit, sanguinem miserit, mihi tradiderit enectam, etc.,

    Cic. Att. 6, 1, 2:

    reduviam (corresp. with capiti mederi),

    id. Rosc. Am. 44, 128.—
    C.
    In mercantile lang., to take care of money matters, to adjust or settle, pay, etc.:

    (nummos) pro signis,

    Cic. Att. 1, 8, 2; cf.:

    pecuniam pro eo frumento legatis,

    Liv. 44, 16, 2:

    dimidium pecuniae redemptori tuo,

    Cic. Q. Fr. 2, 4, 2; id. Quint. 4, 15:

    me cui jussisset curaturum,

    that I would make payment according to his direction, id. Fam. 16, 9, 3.— Hence, cūrātus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    1.
    Earnest, anxious (post-Aug.):

    curatissimae preces,

    Tac. A. 1, 13 fin.: interim me [p. 503] quidam... secreto curatoque sermone corripit, monet, etc., Plin. Ep. 9, 13, 10.—
    2.
    Taken care of, managed, attended to:

    boves curatiores,

    Cato, R. R. 103:

    sacra,

    Cic. Balb. 24, 55:

    nitida illa et curata vox,

    Quint. 11, 3, 26.— Adv.: cūrātē, carefully, diligently; only in comp.:

    curatius disserere,

    Tac. A. 2, 27; 14, 21; 16, 22; Plin. Ep. 1, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > curo

  • 125 custodio

    custōdĭo, īvi, or ĭi, ītum, 4 ( fut. pass. custodibitur, Plaut. Capt. 3, 5, 71), v. a. [id.], to watch, protect, keep, defend, guard (freq. and class.).
    I.
    In gen.
    A.
    With material objects: Q. Caepio Brutus pro consule provinciam Macedoniam, tueatur, defendat, custodiat incolumemque conservet, Cic. Phil. 10, 11, 26:

    tuum corpus domumque,

    id. Mil. 25, 67:

    quod me receperit, juverit, custodierit,

    id. Planc. 10, 26; cf.:

    in meā salute custodiendā,

    id. ib. 1, 1:

    me non solum amicorum fidelitas, sed etiam universae civitatis oculi custodiunt,

    id. Phil. 12, 9, 22:

    ut haec insula ab eā (Cerere)... incoli custodirique videatur,

    id. Verr. 2, 4, 49, § 107:

    urbes,

    Quint. 7, 10, 13:

    maritimam oram viginti navibus longis,

    Liv. 36, 2, 11 (cf. tueri, id. 36, 2, 7):

    officinam diligentiā,

    Plin. 12, 14, 32, § 59:

    castra nocte, ne quis elabi posset,

    Liv. 9, 42, 6:

    amictum,

    Quint. 5, 14, 31:

    poma in melle,

    to lay up, preserve, Col. 12, 45, 3:

    paries, qui laevum marinae Veneris latus Custodit,

    Hor. C. 3, 26, 6:

    tua,

    id. S. 2, 3, 151:

    hic stilus... me veluti custodiet ensis,

    id. ib. 2, 1, 40.—Esp.: se, to be on the watch:

    quanto se opere custodiant bestiae,

    Cic. N. D. 2, 49, 126:

    fac ut diligentissime te ipsum custodias,

    id. Att. 14, 17, A, 8.—
    (β).
    With ab:

    Gortynii templum magnā curā custodiunt non tam a ceteris quam ab Hannibale,

    Nep. Hann. 9, 4:

    poma ab insomni dracone,

    Ov. M. 9, 190:

    cutem a vitiis,

    Plin. 28, 8, 25, § 89.—
    B.
    With immaterial objects (freq. in postAug. prose), to keep, preserve, regard, take heed, observe, maintain:

    id quod tradatur posse percipere animo et memoriā custodire,

    Cic. de Or. 1, 28, 127:

    dicta litteris,

    id. ib. 2, 2, 7; cf.:

    ex his (arboribus) quas memoria hominum custodit,

    Plin. 16, 44, 85, § 234:

    illa quae scriptis reposuimus, velut custodire desinimus,

    Quint. 11, 2, 9;

    opp. mutare,

    id. 12, 8, 6:

    modum ubique,

    id. 4, 2, 35:

    regulam loquendi,

    id. 1, 7, 1:

    praecepta,

    Col. 1, 8, 15:

    eam rationem,

    id. 4, 29, 11:

    ordinem,

    id. 12, 4, 1:

    quae custodienda in olearam curā... praecipiemus,

    Plin. 17, 18, 29, § 125:

    morem,

    id. 14, 12, 14, § 88:

    religiose quod juraveris,

    id. Pan. 65, 2 et saep.—
    (β).
    With ab:

    teneriores annos ab injuriā sanctitas docentis custodiat,

    Quint. 2, 2, 3.—
    (γ).
    With ut or ne:

    in aliis quoque propinquitatibus custodiendum est, ut inviti judicemur dixisse,

    Quint. 11, 1, 66:

    quo in genere id est praecipue custodiendum, ne, etc.,

    id. 8, 3, 73; 8, 5, 7; Col. 4, 24, 11:

    ut custoditum sit ne umquam veniret, etc.,

    Suet. Tib. 7.—
    II.
    With the access. idea of hindering free motion, in a good or bad sense.
    A.
    In gen., to hold something back, to preserve, keep:

    multorum te oculi et aures non sentientem... speculabuntur atque custodient,

    Cic. Cat. 1, 2, 6:

    aliquem, ne quid auferat,

    to watch, observe, id. Div. in Caecil. 16, 51:

    ejus (sc. epistulae) custodiendae et proferendae arbitrium tuum,

    Cic. Att. 15, 13, 1:

    librum,

    id. Fam. 6, 5, 1:

    codicillos,

    Suet. Tib. 51:

    prodit se quamlibet custodiatur simulatio,

    Quint. 12, 1, 29.—
    B.
    Esp., to hold in custody, hold captive:

    noctu nervo vinctus custodibitur,

    Plaut. Capt. 3, 5, 71; Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 50:

    ducem praedonum,

    id. Verr. 2, 5, 27, § 68:

    obsides,

    Caes. B. G. 6, 4:

    Domitium,

    id. B. C. 1, 20:

    bovem,

    Verg. A. 8, 218 et saep.—Hence, * cu-stōdītē, adv. (acc. to I.), cautiously, carefully:

    ut parce custoditeque ludebat!

    Plin. Ep. 5, 16, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > custodio

  • 126 custodite

    custōdĭo, īvi, or ĭi, ītum, 4 ( fut. pass. custodibitur, Plaut. Capt. 3, 5, 71), v. a. [id.], to watch, protect, keep, defend, guard (freq. and class.).
    I.
    In gen.
    A.
    With material objects: Q. Caepio Brutus pro consule provinciam Macedoniam, tueatur, defendat, custodiat incolumemque conservet, Cic. Phil. 10, 11, 26:

    tuum corpus domumque,

    id. Mil. 25, 67:

    quod me receperit, juverit, custodierit,

    id. Planc. 10, 26; cf.:

    in meā salute custodiendā,

    id. ib. 1, 1:

    me non solum amicorum fidelitas, sed etiam universae civitatis oculi custodiunt,

    id. Phil. 12, 9, 22:

    ut haec insula ab eā (Cerere)... incoli custodirique videatur,

    id. Verr. 2, 4, 49, § 107:

    urbes,

    Quint. 7, 10, 13:

    maritimam oram viginti navibus longis,

    Liv. 36, 2, 11 (cf. tueri, id. 36, 2, 7):

    officinam diligentiā,

    Plin. 12, 14, 32, § 59:

    castra nocte, ne quis elabi posset,

    Liv. 9, 42, 6:

    amictum,

    Quint. 5, 14, 31:

    poma in melle,

    to lay up, preserve, Col. 12, 45, 3:

    paries, qui laevum marinae Veneris latus Custodit,

    Hor. C. 3, 26, 6:

    tua,

    id. S. 2, 3, 151:

    hic stilus... me veluti custodiet ensis,

    id. ib. 2, 1, 40.—Esp.: se, to be on the watch:

    quanto se opere custodiant bestiae,

    Cic. N. D. 2, 49, 126:

    fac ut diligentissime te ipsum custodias,

    id. Att. 14, 17, A, 8.—
    (β).
    With ab:

    Gortynii templum magnā curā custodiunt non tam a ceteris quam ab Hannibale,

    Nep. Hann. 9, 4:

    poma ab insomni dracone,

    Ov. M. 9, 190:

    cutem a vitiis,

    Plin. 28, 8, 25, § 89.—
    B.
    With immaterial objects (freq. in postAug. prose), to keep, preserve, regard, take heed, observe, maintain:

    id quod tradatur posse percipere animo et memoriā custodire,

    Cic. de Or. 1, 28, 127:

    dicta litteris,

    id. ib. 2, 2, 7; cf.:

    ex his (arboribus) quas memoria hominum custodit,

    Plin. 16, 44, 85, § 234:

    illa quae scriptis reposuimus, velut custodire desinimus,

    Quint. 11, 2, 9;

    opp. mutare,

    id. 12, 8, 6:

    modum ubique,

    id. 4, 2, 35:

    regulam loquendi,

    id. 1, 7, 1:

    praecepta,

    Col. 1, 8, 15:

    eam rationem,

    id. 4, 29, 11:

    ordinem,

    id. 12, 4, 1:

    quae custodienda in olearam curā... praecipiemus,

    Plin. 17, 18, 29, § 125:

    morem,

    id. 14, 12, 14, § 88:

    religiose quod juraveris,

    id. Pan. 65, 2 et saep.—
    (β).
    With ab:

    teneriores annos ab injuriā sanctitas docentis custodiat,

    Quint. 2, 2, 3.—
    (γ).
    With ut or ne:

    in aliis quoque propinquitatibus custodiendum est, ut inviti judicemur dixisse,

    Quint. 11, 1, 66:

    quo in genere id est praecipue custodiendum, ne, etc.,

    id. 8, 3, 73; 8, 5, 7; Col. 4, 24, 11:

    ut custoditum sit ne umquam veniret, etc.,

    Suet. Tib. 7.—
    II.
    With the access. idea of hindering free motion, in a good or bad sense.
    A.
    In gen., to hold something back, to preserve, keep:

    multorum te oculi et aures non sentientem... speculabuntur atque custodient,

    Cic. Cat. 1, 2, 6:

    aliquem, ne quid auferat,

    to watch, observe, id. Div. in Caecil. 16, 51:

    ejus (sc. epistulae) custodiendae et proferendae arbitrium tuum,

    Cic. Att. 15, 13, 1:

    librum,

    id. Fam. 6, 5, 1:

    codicillos,

    Suet. Tib. 51:

    prodit se quamlibet custodiatur simulatio,

    Quint. 12, 1, 29.—
    B.
    Esp., to hold in custody, hold captive:

    noctu nervo vinctus custodibitur,

    Plaut. Capt. 3, 5, 71; Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 50:

    ducem praedonum,

    id. Verr. 2, 5, 27, § 68:

    obsides,

    Caes. B. G. 6, 4:

    Domitium,

    id. B. C. 1, 20:

    bovem,

    Verg. A. 8, 218 et saep.—Hence, * cu-stōdītē, adv. (acc. to I.), cautiously, carefully:

    ut parce custoditeque ludebat!

    Plin. Ep. 5, 16, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > custodite

  • 127 dolus

    dŏlus, i, m. [Sanscr. dal-bhas, deceit; Gr. dolos, cunning, delear, bait]. Orig., a device, artifice; hence, evil intent, wrongdoing with a view to the consequences (opp. culpa, negligence; cf. also: fallacia, fraus, astutia, calliditas).—In the older, and esp. the jurid. lang.: dolus malus, a standing expression for guile, fraud, deceit: doli vocabulum nunc tantum in malis utimur, apud antiquos etiam in bonis rebus utebatur. Unde adhuc dicimus Sine dolo malo, nimirum quia solebat dici et bonus, Paul. ex Fest. p. 69, 10 Müll.: in quibus ipsis (formulis) cum ex eo (sc. Aquillio) quaereretur, quid esset dolus malus? respondebat;

    cum esset aliud simulatum, aliud actum,

    Cic. Off. 3, 14, 60; cf. id. Top. 9 fin.; and id. N. D. 3, 30: Labeo sic definit: Dolum malum esse omnem calliditatem, fallaciam, machinationem ad circumveniendum, fallendum, decipiendum alterum adhibitam, Dig. 4, 3, 1; so, dolus malus, acc. to Cic. Off. 3, 15, 61; 3, 24; id. Fl. 30, 74; id. Att. 1, 1, 3:

    dolo malo instipulari,

    Plaut. Rud. 5, 3, 25; in a pub. law formula in Liv. 1, 24 fin.; and 38, 11; Ter. Eun. 3, 3, 9 Don.; Dig. 4, 3 tit.: de dolo malo, and ib. 44, 4 tit.: de doli mali et metus exceptione, et saep.; opp. culpa, Cod. 5, 40, 9.—Far more freq. and class. (but rarely in Cic.),
    II.
    Without malus, guile, deceit, deception:

    haud dicam dolo,

    Plaut. Trin. 1, 2, 53:

    non dolo dicam tibi,

    id. ib. 2, 4, 79; id. Men. 2, 1, 3; ita omnes meos dolos, fallacias, Praestigias praestrinxit commoditas patris, Poëta ap. Cic. N. D. 3, 29, 73; cf.:

    huic quia bonae artes desunt, dolis atque fallaciis contendit,

    Sall. C. 11, 2:

    aliquem ductare dolis,

    Plaut. Capt. 3, 4, 109:

    consuere,

    id. Am. 1, 1, 211:

    versare,

    Verg. A. 2, 62:

    nectere,

    Liv. 27, 28 init. et saep.:

    nam doli non doli sunt, nisi astu colas,

    Plaut. Capt. 2, 1, 30;

    so with astu,

    Suet. Tib. 65; Verg. A. 11, 704; cf.

    with astutia,

    Sall. C. 26, 2:

    per sycophantiam atque per doctos dolos,

    Plaut. Ps. 1, 5, 70; cf. ib. 113:

    per dolum atque insidias,

    Caes. B. G. 4, 13, 1;

    and with this last cf.: magis virtute quam dolo contendere, aut insidiis niti,

    id. ib. 1, 13, 6.—Prov.:

    dolo pugnandum est, dum quis par non est armis,

    Nep. Hann. 10:

    tempus atque occasionem fraudis ac doli quaerere,

    Caes. B. C. 2, 14, 1;

    so with fraus,

    Liv. 1, 53:

    consilio etiam additus dolus,

    id. 1, 11:

    per dolum ac proditionem,

    id. 2, 3:

    dolis instructus et arte Pelasgā,

    Verg. A. 2, 152 et saep.:

    subterranei = cuniculi,

    Flor. 1, 12, 9:

    volpis,

    Lucr. 3, 742; cf. id. 5, 858 and 863; Vulg. Matt. 26, 4 et saep.—
    III.
    Transf., the means or instrument of deceit:

    dolos saltu deludit, i. e. the nets,

    Ov. Hal. 25:

    subterraneis dolis peractum urbis excidium,

    Flor. 1, 12, 9.—Dolus, as a deity, Val. Fl. 2, 205:

    superavit dolum Trojanum,

    Dolon, Plaut. Ps. 4, 7, 142.—
    B.
    = culpa:

    dolo factum suo,

    by his own fault, Hor. S. 1, 6, 90.

    Lewis & Short latin dictionary > dolus

  • 128 dominus

    dŏmĭnus (in inscrr. sometimes written by syncop. DOMNVS), i, m. [Sanscr. damanas, he who subdues, root dam-; Gr. damaô, damnêmi, v. domo] Prop., one who has subdued or conquered; hence, a master, possessor, ruler, lord, proprietor, owner (cf. herus).
    I.
    Prop.: quam dispari Dominare domino! Poëta ap. Cic. Off. 1, 39, 139:

    nec domo dominus, sed domino domus honestanda est, etc.,

    Cic. ib. 39, 139; cf. id. Fin. 1, 18, 58:

    (vilicus) consideret, quae dominus imperaverit, fiant, etc.,

    Cato R. R. 5, 3 sq.;

    so opp. servus,

    Plaut. Am. 2, 2, 227; id. Mil. 3, 1, 149; Ter. Ad. 5, 6, 6; id. Eun. 3, 2, 33; Varr. R. R. 1, 2, 17; id. ap. Non. 355, 19; Cic. Deiot. 11, 30; Sall. J. 31, 11 et saep.;

    opp. familia,

    Ter. Ad. 1, 2, 9;

    opp. ancilla,

    Cic. de Or. 2, 68, 276; and (with herus) Plaut. Capt. 2, 3, 3; cf. id. Ps. 4, 7, 90 sq.; Cic. N. D. 2, 63 et saep.—Also of the master's son, the young master, Plaut. Capt. prol. 18:

    siet in iis agris, qui non saepe dominos mutant... de domino bono colono melius emetur,

    Cato R. R. 1, 4; cf. Cic. Att. 12, 19; id. de Sen. 16, 56; Hor. Ep. 2, 2, 174; so,

    rerum suarum,

    Cic. Tusc. 3, 5, 11: auctionum, id. [p. 609] Quint. 5, 19:

    insularum,

    Suet. Caes. 41:

    equi,

    id. ib. 61 et saep.—
    II.
    In gen., a master, lord, ruler, commander, chief, proprietor, owner (in republican Rome of public men, usually with the accessory notion, unlawful, despotic):

    hujus principis populi et omnium gentium domini atque victoris,

    Cic. Planc. 4 fin.; id. Off. 3, 21, 83; cf.:

    quippe qui (sc. populi) domini sint legum, judiciorum, belli, pacis, foederum, capitis, uniuscujusque, pecuniae,

    id. Rep. 1, 32:

    di domini omnium rerum ac moderatores,

    id. Leg. 2, 7; cf. id. Fin. 4, 5; id. Univ. 7:

    videsne, ut de rege (sc. Tarquinio) dominus exstiterit? hic est enim dominus populi, quem Graeci tyrannum vocant, etc.,

    id. Rep. 2, 26; cf. id. 1, 45; Verg. A. 4, 214.— Trop.:

    liberatos se per eum dicunt gravissimis dominis, terrore sempiterno ac nocturno metu,

    Cic. Tusc. 1, 21;

    of the judge: qui rei dominus futurus est,

    id. de Or. 2, 17, 72; poët. of the possessor of an art, Ov. M. 1, 524; 13, 138.—
    b.
    Poet., sometimes as an adj.:

    dominae manus,

    Ov. Am. 2, 5, 30:

    arae,

    Stat. Th. 5, 578:

    praebere caput domina venale sub hasta,

    the auction spear, Juv. 3, 33.—
    B.
    In partic.
    1.
    With or without convivii or epuli, the master of a feast, the entertainer, host, Cic. Vatin. 13; Lucil., Varr., and Sall. ap. Non. 281, 21 sq.; Varr. ap. Gell. 13, 11, 5; Liv. 23, 8 al.—
    2.
    The master of a play or of public games; the employer of players or gladiators:

    quae mihi atque vobis res vortat bene Gregique huic et dominis atque conductoribus,

    Plaut. As. prol. 3; Cic. Att. 2, 19, 3.—
    3.
    In the period of the empire (Augustus and Tiberius declined it, Suet. Aug. 53; Tib. 27), a title of the emperors, Suet. Dom. 13; Mart. 5, 8; 10, 72; Phaedr. 2, 5, 14; Inscr. Orell. 1109; 1146 al.—
    4. 5.
    In respectful greeting, like our Sir, Sen. Ep. 3; Mart. 6, 88; Suet. Claud. 21.—
    6.
    A master or assignee of a forfeited estate, Cic. Quint. 15, 50.—
    7.
    Of Christ, the Lord (eccl. Lat.):

    Augusti Caesaris temporibus natus est Dominus Christus,

    Oros. 6, 17 fin.; Vulg. Johan. 13, 13 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > dominus

См. также в других словарях:

  • CAPT — or Capt may refer to:*Captain (Capt), a rank *Connecticut Academic Performance Test (CAPT) …   Wikipedia

  • capt — càpt išt. Càpt už nósies …   Bendrinės lietuvių kalbos žodyno antraštynas

  • Capt — abbrev. Captain * * * …   Universalium

  • Capt. — Capt. abbreviation captain …   Usage of the words and phrases in modern English

  • Capt — Le nom est porté dans l Isère, on le rencontre aussi dans les Vosges et en Suisse. Le dictionnaire de M.T. Morlet en fait une variante de l occitan cap (= la tête, le chef, latin caput) …   Noms de famille

  • Capt — abbrev. Captain …   English World dictionary

  • capt — var. of capped ppl. a …   Useful english dictionary

  • Capt — Der Myers Briggs Typindikator (kurz MBTI, von englisch Myers Briggs type indicator – nach Katharine Briggs und Isabel Myers) ist ein Werkzeug der Psychologie zur Einschätzung der Persönlichkeit. Es stellt eine Form der Persönlichkeits Typologie… …   Deutsch Wikipedia

  • capt — 1 càpt interj. 1. čiupt, kapt (sugriebimui, nutvėrimui nusakyti): Càpt už rankos – ir nutvėriau Vvr. Càpt už kojos ir įkando Dkš. Aš tik càpt už strielbos! BM289. Vilkas capt vieną avelę nutvėrė ir nusivedė M.Valanč. Capt knygas pačiai iš… …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • capt — oo·capt; usu·capt; usu·capt·able; usu·capt·ible; …   English syllables

  • CAPT. — abbr. Captain. * * * Mil. captain. Also, CPT * * * abbrev Captain (in titles) * * * Capt. abbreviation captain Thesaurus: written abbreviationshyponym * * * Capt., Captain. * * * abbr. Captain * * * abbr …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»