-
1 cupidus
cŭpĭdus, a, um, adj. [cupio], longing, desiring, desirous, eager, in a good and bad sense, wishing, loving, fond, etc. (very freq. and class.); constr. with gen., abl., inf., in, or absol.I.In a good sense.1.Of persons.(α).With gen.:(β).ejus videndi cupidus,
Ter. Hec. 3, 3, 12; so,huc redeundi, abeundi a milite, Vosque hic videndi,
id. ib. 1, 2, 16:redeundi domum,
id. ib. 3, 1, 3:bellandi,
Caes. B. G. 1, 2:te audiendi,
Cic. de Or. 2, 4, 16:valde spectandi,
id. ib. 1, 35, 162: satis faciendi rei publicae, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 1 et saep.:vitae,
Lucr. 6, 1238; Cic. Fam. 14, 4, 1:mortis,
Hor. S. 2, [p. 499] 2, 98:liberorum,
Quint. 4, 2, 42:sententiarum,
id. 5, 13, 31:pacis,
Hor. S. 2, 1, 44 et saep.— Comp.:contentionis quam veritatis,
Cic. de Or. 1, 11, 47.— Sup.:litterarum,
Nep. Cato, 3, 1:nostri,
Cic. de Or. 1, 22, 104. —With inf.:* (γ).attingere,
Prop. 1, 19, 9:moriri,
Ov. M. 14, 215.—With in and abl.:(δ).cupidus in perspiciendā cognoscendāque rerum naturā,
Cic. Off. 1, 43, 154.—Absol.:2.si quicquam cupido optantique obtigit,
Cat. 107, 1:cupidum vires Deficiunt,
Hor. S. 2, 1, 12.—Of things:II.equorum Vis cupida,
Lucr. 2, 265.—In a bad sense, passionately desiring or longing for, eager, greedy, lustful, passionate.A.In gen.1.Of persons.(α).With gen.:(β).auri,
Plaut. Poen. 1, 1, 51; cf.pecuniae,
Cic. Verr. 1, 3, 8:damni,
Plaut. Ps. 4, 7, 34:vini,
id. ib. 1, 2, 50 (not vino, v. Ritschl ad h. l.):rerum novarum, imperii,
Caes. B. G. 5, 6; cf.:rerum novarum,
id. ib. 1, 18:cujuscumque motūs novi,
Tac. H. 1, 80; and:nullius rei nisi imperii,
Nep. Reg. 2, 2:laedendi,
Quint. 5, 7, 16:maledicendi,
id. 6, 2, 16 et saep.—Absol.:2.cupidos moderatis anteferre,
Cic. Font. 14, 32 (10, 22):non esse mirandum, qui in illā re turpis aut cupidus aut petulans fuerit, hāc quoque in re eum deliquisse,
id. Inv. 2, 10, 33:emit homo cupidus (for which, just before, cupiditate incensus),
eager to purchase, id. Off. 3, 14, 59:stultus cupidusque,
Hor. Ep. 1, 2, 24:cupidusque et amata relinquere pernix,
id. A. P. 165 al. —Of things:B.cor,
Lucr. 4, 1138; Prop. 1, 8, 29; Hor. C. 3, 14, 26 al.—In partic.1.Longing from love, pining, languishing for, loving.a.Of persons:b.neu me cupidum eo (sc. ad uxorem ducendam) impulisset,
Ter. Phorm. 1, 3, 6:maritus,
Cat. 64, 375; Tib. 1, 8, 74; Ov. M. 4, 679:cupidi nomen amantis habe,
id. H. 3, 26.—Of things:2.simul ac cupidae mentis satiata libido est,
Cat. 64, 147; Ov. M. 11, 63; id. Am. 3, 7, 9 al.—Desirous of money, avaricious, covetous, Quint. 11, 1, 88:3.multitudo cupidorum hominum,
Cic. Imp. Pomp. 22, 64:homo castus ac non cupidus,
id. Sest. 43, 93; Vitr. 1, 1, 7; so in sup., Suet. Vesp. 16.—Devoted to a party, favoring any one, partial:quaestores vehementer (Verris),
Cic. Verr. 2, 2, 4, § 12:cupidi et irati et conjurati testes,
id. Font. 10, 21 (6, 11):judices (with infesti, invidentes),
Tac. Or. 31; cf. comp.:judex,
Cic. Caecin. 3, 8;and auctor,
id. Clu. 24, 66.—Hence, cŭ-pĭdē, adv., eagerly, in a good and bad sense, zealously, passionately, vehemently, ardently, warmly, partially, etc. (freq. and class.), Plaut. Stich. 2, 1, 11; Ter. Ad. 2, 2, 1; Cic. Att. 6, 3, 3; id. Rosc. Am. 18, 50; id. Phil. 2, 21, 52; Nep. Arist. 1, 4; Quint. 1, 3, 13; Cat. 63, 2; Hor. Ep. 2, 1, 100 et saep.— Comp., Caes. B. G. 1, 15; 5, 15; Liv. 3, 32, 3 al.— Sup., Caes. B. G. 1, 40; id. B. C. 2, 20; Sall. C. 40, 4 al. -
2 cupidus
cupidus adj. with comp. and sup. [CVP-], longing, desiring, desirous, eager, zealous, wishing, loving, fond: eius videndi, T.: bellandi, Cs.: te audiendi: tui, devoted to: contentionis cupidiores quam veritatis: cupidissimus litterarum, N.: cupidissimis omnibus, eager for battle, Cs.: moriri, O.: tuas componere laudes, Tb.: in perspiciendā rerum naturā. — Excessively desirous, passionate, eager, greedy, lustful, covetous: animum cupidum inopiā incendere, T.: cupidos moderatis anteferre: emit homo: pecuniae: rerum novarum, Cs.: animi rixae, H.—Amorous, loving, longing: amantes, O.—Poet.: Eurydicem cupidis amplectitur ulnis, O. — Avaricious, covetous: homo. — Prejudiced, partisan, partial: quaestores vehementer (Verris): multi cupidi tui sunt, partisans: cupidior iudex.* * *cupida -um, cupidior -or -us, cupidissimus -a -um ADJeager/passionate; longing for/desirous of (with gen.); greedy; wanton/lecherous -
3 per-cupidus
per-cupidus adj., very fond: tui. -
4 Cupido
cŭpīdo ( cūpēdo or cuppēdo, Lucr. 1, 1082; 4, 1090; 5, 45), ĭnis, f. (m., Plant. Am. 2, 2, 210; Hor. C. 2, 16, 15; 3, 16, 39; 3, 24, 51; id. S. 1, 1, 61; id. Ep. 1, 1, 33; Ov. M. 8, 74; 9, 734; Sil. 4, 99; and personified in all authors; v. the foll.) [cupidus], access. form of cupiditas, desire, wish, longing, eagerness, in a good and (more usu.) in a bad sense (very freq. in the poets and histt., esp. in Sall.; twice in Quint., but in Cic. only as personified).I.In gen.A.In a good sense: cupido cepit miseram nunc me proloqui, etc. (transl. from Eurip. Med. 57: himeros m hupêlthe, etc.), Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.); cf.:2.Romulum cupido cepit urbis condendae,
Liv. 1, 6, 3:cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,
id. 40, 21, 2; and with inf.:cupido incessit Aethiopiam invisere,
Curt. 4, 8, 3:aquae,
Plaut. Trin. 3, 2, 50; cf.:laticum frugumque,
Lucr. 4, 1093:gloriae,
Sall. C. 7, 3:aeternitatis perpetuaeque famae,
Suet. Ner. 55:lucis,
Quint. 6, prooem. §13: placendi,
id. 10, 7, 17 al. —Trop., of things:B.res medii cuppedine victae,
overcome by their tendency to a centre, Lucr. 1, 1082.—In a bad sense, desire, passion, lust, greed.(α).With gen.:(β).honorum caeca (with avarities),
Lucr. 3, 59; cf.honoris,
Sall. C. 3, 5:mala vitaï,
Lucr. 3, 1077:immitis uvae (i. e. virginis immaturae),
Hor. C. 2, 5, 9:praedae caeca,
Ov. M. 3, 620:intempestiva concubitūs,
id. ib. 10, 689; cf.Veneris,
id. ib. 14, 634 et saep.:difficilia faciundi,
Sall. J. 93, 3:ejus (oppidi) potiundi,
id. ib. 89, 6:quarum (rerum) inmodica cupido inter mortales est,
Liv. 6, 35, 6:populos ad cupidinem novae fortunae erigere,
id. 21, 19, 7.—In plur.:malae dominationis cupidinibus flagrans,
Tac. A. 13, 2.—Absol.:II.homines cupidine caeci,
Lucr. 4, 1153; so id. 4, 1090:cuppedinis acres curae,
id. 5, 45; Hor. C. 2, 16, 15 et saep.:femineus,
Ov. M. 9, 734; cf.muliebris,
Tac. A. 4, 39.—In plur., Hor. S. 1, 2, 111; 2, 7, 85; Tac. A. 3, 52:eo provectas Romanorum cupidines, ut non corpora, ne senectam quidam aut virginitatem inpollutam relinquant,
id. ib. 14, 35.—In partic.A.The desire that springs from love, desire, love:2.differor Cupidine ejus,
Plaut. Poen. 1, 1, 29; cf.:visae virginis,
Ov. M. 13, 906; Plaut. Am. 2, 2, 210; cf. id. Poen. 1, 1, 68. —In plur.:me, Contactum nullis ante cupidinibus,
Prop. 1, 1, 2.—Hence,Personified: Cŭpīdo, ĭnis, m., the god of love, Cupid, son of Venus, Cic. N. D. 3, 23, 58 sq.; Prop. 2, 14, 5 (3, 18, 21); Ov. M. 1, 453; 5, 366 et saep.; Hor. C. 1, 2, 34; 2, 8, 14 al.;(β).in the form CVPEDO,
Inscr. Orell. 1367.—In plur.:mater saeva Cupidinum,
Hor. C. 1, 19, 1 Orell. ad loc.; 4, 1, 5 al.; cf.of sculptured figures: exstant caelati scyphi... Myos in eādem aede Silenos et Cupidines,
Plin. 33, 12, 55, § 155; 36, 5, 4, § 41. —Hence,Cŭpīdĭnĕus, a, um, adj., of or belonging to Cupid ( poet.):B. C.tela,
Ov. Tr. 4, 10, 65:sagittae,
id. R. Am. 157.— Transf., lovely, charming ( = formosus), Mart. 7, 87, 9.—(Cf. cupidus, II. A. 2., and cupiditas, II. B. 1.) Avarice, covetousness:* 2.Narcissum incusat cupidinis ac praedarum,
Tac. A. 12, 57; in plur., id. H. 1, 66.—Personified:Cupido sordidus,
sordid Avarice, Hor. C. 2, 16, 15. -
5 cupido
cŭpīdo ( cūpēdo or cuppēdo, Lucr. 1, 1082; 4, 1090; 5, 45), ĭnis, f. (m., Plant. Am. 2, 2, 210; Hor. C. 2, 16, 15; 3, 16, 39; 3, 24, 51; id. S. 1, 1, 61; id. Ep. 1, 1, 33; Ov. M. 8, 74; 9, 734; Sil. 4, 99; and personified in all authors; v. the foll.) [cupidus], access. form of cupiditas, desire, wish, longing, eagerness, in a good and (more usu.) in a bad sense (very freq. in the poets and histt., esp. in Sall.; twice in Quint., but in Cic. only as personified).I.In gen.A.In a good sense: cupido cepit miseram nunc me proloqui, etc. (transl. from Eurip. Med. 57: himeros m hupêlthe, etc.), Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.); cf.:2.Romulum cupido cepit urbis condendae,
Liv. 1, 6, 3:cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,
id. 40, 21, 2; and with inf.:cupido incessit Aethiopiam invisere,
Curt. 4, 8, 3:aquae,
Plaut. Trin. 3, 2, 50; cf.:laticum frugumque,
Lucr. 4, 1093:gloriae,
Sall. C. 7, 3:aeternitatis perpetuaeque famae,
Suet. Ner. 55:lucis,
Quint. 6, prooem. §13: placendi,
id. 10, 7, 17 al. —Trop., of things:B.res medii cuppedine victae,
overcome by their tendency to a centre, Lucr. 1, 1082.—In a bad sense, desire, passion, lust, greed.(α).With gen.:(β).honorum caeca (with avarities),
Lucr. 3, 59; cf.honoris,
Sall. C. 3, 5:mala vitaï,
Lucr. 3, 1077:immitis uvae (i. e. virginis immaturae),
Hor. C. 2, 5, 9:praedae caeca,
Ov. M. 3, 620:intempestiva concubitūs,
id. ib. 10, 689; cf.Veneris,
id. ib. 14, 634 et saep.:difficilia faciundi,
Sall. J. 93, 3:ejus (oppidi) potiundi,
id. ib. 89, 6:quarum (rerum) inmodica cupido inter mortales est,
Liv. 6, 35, 6:populos ad cupidinem novae fortunae erigere,
id. 21, 19, 7.—In plur.:malae dominationis cupidinibus flagrans,
Tac. A. 13, 2.—Absol.:II.homines cupidine caeci,
Lucr. 4, 1153; so id. 4, 1090:cuppedinis acres curae,
id. 5, 45; Hor. C. 2, 16, 15 et saep.:femineus,
Ov. M. 9, 734; cf.muliebris,
Tac. A. 4, 39.—In plur., Hor. S. 1, 2, 111; 2, 7, 85; Tac. A. 3, 52:eo provectas Romanorum cupidines, ut non corpora, ne senectam quidam aut virginitatem inpollutam relinquant,
id. ib. 14, 35.—In partic.A.The desire that springs from love, desire, love:2.differor Cupidine ejus,
Plaut. Poen. 1, 1, 29; cf.:visae virginis,
Ov. M. 13, 906; Plaut. Am. 2, 2, 210; cf. id. Poen. 1, 1, 68. —In plur.:me, Contactum nullis ante cupidinibus,
Prop. 1, 1, 2.—Hence,Personified: Cŭpīdo, ĭnis, m., the god of love, Cupid, son of Venus, Cic. N. D. 3, 23, 58 sq.; Prop. 2, 14, 5 (3, 18, 21); Ov. M. 1, 453; 5, 366 et saep.; Hor. C. 1, 2, 34; 2, 8, 14 al.;(β).in the form CVPEDO,
Inscr. Orell. 1367.—In plur.:mater saeva Cupidinum,
Hor. C. 1, 19, 1 Orell. ad loc.; 4, 1, 5 al.; cf.of sculptured figures: exstant caelati scyphi... Myos in eādem aede Silenos et Cupidines,
Plin. 33, 12, 55, § 155; 36, 5, 4, § 41. —Hence,Cŭpīdĭnĕus, a, um, adj., of or belonging to Cupid ( poet.):B. C.tela,
Ov. Tr. 4, 10, 65:sagittae,
id. R. Am. 157.— Transf., lovely, charming ( = formosus), Mart. 7, 87, 9.—(Cf. cupidus, II. A. 2., and cupiditas, II. B. 1.) Avarice, covetousness:* 2.Narcissum incusat cupidinis ac praedarum,
Tac. A. 12, 57; in plur., id. H. 1, 66.—Personified:Cupido sordidus,
sordid Avarice, Hor. C. 2, 16, 15. -
6 turpilucricupidus
turpĭlŭcrī̆cŭpĭdus, i, adj. m. [turpis-lucrum-cupidus], = aischrokerdês, covetous of base or dishonest gain, as a term of abuse, Plaut Trin. 1, 2, 63. -
7 artificium
artificium ī, n [artifex], a profession, trade, employment, art: tenue: opera atque artificia, Cs. —Theory, system: de iure.—Skill, knowledge, ingenuity: singulare: gubernatoris, Cs.—Art, craft, cunning, artifice, trick: alqm artificio pervertere: vicisse artificio, Cs.: simulationis. — A work of art: artifici cupidus: haec opera atque artificia.* * *art/craft/trade; skill/talent/craftsmanship; art work; method/trick; technology -
8 cupidē
cupidē adv. with comp. and sup. [cupidus], eagerly, zealously, passionately, vehemently, ardently, gladly: alienos (agros) appetere: cupidius agmen insequi, Cs.: cupidissime populi amicitiam adpetere, Cs.—Ambitiously, in a partisan spirit: nihil agere: quid a senatu fit?* * *cupidius, cupidissime ADVeagerly/zealously/passionately; w/alacrity; hastily/rashly; partially/unfairly -
9 cupiditās
cupiditās ātis ( gen plur. -tātum, rarely -tātium, C.), f [cupidus], a longing, desire, passion, eagerness: nimis confidere propter cupiditatem: insatiabilis veri videndi: pecuniae, Cs.: libertatis. pugnandi, N.: militum, zeal, Cs.: ad reditum: popularis, a demagogue's ambition.—Excessive desire, lust, passion: vita disiuncta a cupiditate: caeca dominatrix animi: mala, T.: coërcere omnīs cupiditates: ardens in cupiditatibus, S.—Avarice, cupidity, covetousness: nisi ipsos caecos redderet cupiditas.— An object of desire: alicuius ex faucibus cupiditatem eripere.—Partisanship, partiality, unfairness: cupiditatis atque inimicitiarum suspicio: dissimulatio cupiditatis: cupiditas ac studium, partiality and prejudice, L.: omni carens cupiditate, etc., i. e. without personal feeling.* * *enthusiasm/eagerness/passion; (carnal) desire; lust; greed/usury/fraud; ambition -
10 faciō
faciō fēcī (old fut perf. faxo; subj. faxim), factus, ere; imper. fac (old, face); pass. fīō, fierī; pass imper. fī [2 FAC-], to make, construct, fashion, frame, build, erect, produce, compose: Lectulos faciundos dedit, T.: navīs: candelabrum factum e gemmis: de marmore signum, O.: pontem in Arare, Cs.: (fanum) a civitatibus factum, founded, L.: duumviri ad aedem faciendam, L.: statuam faciendam locare: (valvae) ad cludendum factae: comoedias, T.: sermonem: epigramma: verbum, speak: carmina, Iu.: scutis ex cortice factis, Cs.: auri pondera facti, wrought, V.—Of actions, to do, perform, make, carry on, execute: Opus, T.: officium, T.: Si tibi quid feci quod placeat, T.: proelium, join, Cs.: iter, Cs.: clamores: clamor fit: eruptiones ex oppido, Cs.: gradum: imperata, Cs.: promissum, fulfil: iudicium: deditionem, S.: fac periclum in litteris, put (him) to the test, T.: me advorsum omnia, oppose me in everything, T.: omnia amici causā: multa crudeliter, N.: initium, begin: praeter aetatem Facere, work too hard for your years, T.: perfacile factu esse, conata perficere, Cs.— To make, produce, cause, occasion, bring about, bring to pass: turbam, T.: ignem ex lignis: iniuriam, Cs.: causas morae, S.: ducis admirationem, excite, L.: luxuriae modum, impose, S.: fugam ex ripā fecit (i. e. fugavit), L.: somnum, induce, Iu.: metum insidiarum, excite, L.: silentio facto, L.: ne qua eius adventūs significatio fiat, become known, Cs.: faciam ut intellegatis: facito, ut sciam: putasne te posse facere, ut, etc.?: fieri potest, ut recte quis sentiat, it may happen: ita fit, ut adsint, it happens: faciendum mihi est, ut exponam, is incumbent: me Facit ut te moneam, compels, T.: facere non possum, quin mittam, etc., I cannot forbear: di faxint ne sit alter (cui, etc.): fac ne quid aliud cures, take care: domi adsitis, facite, T.: ita fac cupidus sis, ut, etc., be sure: iam faxo scies, T.: nulla res magis talīs oratores videri facit, quales, etc. (i. e. ut viderentur): hoc me Flere facit, O.— To make, acquire, obtain, gather, accumulate, gain, take, receive, incur, suffer: rem, T.: praedam, Cs.: pecuniam: stipendia, earn, S.: corhortīs, form, Cs.: corpus, grow fat, Ph.: viam sibi, force, L.: alqm suum, win as a friend, T.: terram suam, i. e. conquer, Cs.: vitae iacturam, Cs.: naufragium: damnum.— To make, render, grant, give, impart, confer: arbitria, H.: potestatem dicendi: sibi iure iurando fidem, give assurance, Cs.: Romanis animum, inspire, L.: copiam pugnandi militibus, L.: audientiam orationi: cui si libido Fecerit auspicium, i. e. if the whim seize him, H.: cognomen colli, L.: mihi medicinam, administer: nobis otia, V.: alcui dolorem: desiderium decemviros creandi, L.— To celebrate, conduct, give, perform, represent: cenas: res divinas: sacra pro civibus: cui (Iunoni), make offerings: vitulā pro frugibus, make sacrifice, V.: cum pro populo fieret: ut fieret, edere, L. — To practise, follow: naviculariam: mercaturas.— To make, depict, represent, assert, say, pretend: in libro se exeuntem e senatu: pugnam ex auro, V.: me unum ex iis feci, qui, etc., pretended to be: ex industriā factus ad imitationem stultitiae, L.: inpendere apud inferos saxum Tantalo: Fecerat et fetam Procubuisse lupam, V.: facio me alias res agere, make as if.—To suppose, assume, grant, admit (only imper. with obj clause): fac audisse (Glauciam): fac ita esse: fac (me) velle, V.— To make, constitute, choose, appoint, render: senatum firmiorem vestrā auctoritate: heredem filiam: exercitum sibi fidum, S.: iter factum conruptius imbri, H.: hi consules facti sunt: ex coriis utres fierent, S.: Candida de nigris, O.: si ille factus esset, had been chosen (consul): alqm certiorem facere, inform ; see certus: ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc., does not leave himself so much character.—Pass., to become, be turned into, be made: fit Aurum ingens coluber, V.: sua cuique deus fit dira cupido? V.— To put in possession of, subject to, refer to: omnia quae mulieris fuerunt, viri fiunt: omnem oram Romanae dicionis fecit, L.: dicionis alienae facti, L.— To value, esteem, regard, appraise, prize: parum id facio, S.: te maxumi, T.: quos plurimi faciunt: voluptatem minimi: dolorem nihili: istuc Aequi bonique facio, am content with, T.— To do (resuming the meaning of another verb): cessas ire ac facere, i. e. do as I say, T.: oppidani bellum parare: idem nostri facere, S.: ‘evolve eius librum’—‘Feci mehercule:’ bestiae simile quiddam faciunt (i. e. patiuntur): aut facere aut non promisse, Ct.: Sicuti fieri consuevit, to happen, S.— To do, act, deal, conduct oneself: Facere contra huic aegre, T.: tuis dignum factis feceris, will act like yourself, T.: bene: adroganter, Cs.: per malitiam, with malice: aliter, S.: facere quam dicere malle, act, S.: mature facto opus est, prompt action, S. — To act, take part, take sides: idem plebes facit, S.: idem sentire et secum facere Sullam: cum veritas cum hoc faciat, is on his side: nihilo magis ab adversariis quam a nobis: eae res contra nos faciunt: adversus quos fecerint, N.— To arrange, adjust, set: Vela, spread, V.: pedem, brace, V.— To be fit, be useful, make, serve, answer, do: Ad talem formam non facit iste locus, O.: ad scelus omne, O.: Stemmata quid faciunt? avail, Iu.* * *Ifacere, additional forms Vdo, make; create; acquire; cause, bring about, fashion; compose; accomplishIIfacere, feci, factus Vdo, make; create; acquire; cause, bring about, fashion; compose; accomplish -
11 imperium (inp-)
imperium (inp-) ī, n [impero], a command, order, direction, injunction: meum Inperium exequi, T.: imperio parere, Cs.: Iovis, V.: imperiis deūm expositis, L.: Naturae imperio gemimus, cum, etc., Iu.—Command, authority, control, power, ascendency, sway: mitto imperium, T.: tenere imperium in suos: Reges in ipsos imperium est Iovis, H.: mater, quoius sub imperiost, mala, T.: pro imperio submovere, arbitrarily, L.: domesticum: arcesse, aut imperium fer, give the order yourself, H.: imperio pueri leonem tradere, O.: Di, quibus imperium est animarum, V.: rerum imperiis hominumque minor, subject to, H.—Supreme power, sovereignty, sway, dominion, empire, supremacy, authority: regium, S.: cupidus imperi singularis, sole dominion: Caesaris, Cs.: imperium extra ordinem dare: sub populi R. imperium dicionemque cadere: Imperium Dido regit, V.: de imperio dimicare: civitati imperium totius provinciae pollicetur, Cs.: auctoritate magis quam imperio regere, L.: Romanorum imperia perferre, dominion, Cs.: imperia legum potentiora quam hominum, L.: gravidam imperiis Italiam regere, sovereignties, V. —A public office, magistracy: cuius (consulis) in imperio, term: nec imperia expetenda: gessi maxima imperia.—Command-in-chief, supreme command, military authority: cum imperio esse: unum imperium cum ipsis habere, be under the same military head, Cs.: mercatorem cum imperio ac securibus misimus.—A dominion, realm, empire: urbes inimicissimae huic imperio: contra imperium populi R. pugnare, Cs.: Imperium Oceano qui terminet, V.: auspicia imperi Romani, Ta.: luxuria imperii, i. e. of the court, Iu.—Of persons, an authority, officer, general: sine imperio copias relinquere, Cs.: imperia et potestates, military and civil authorities: Erat plena lictorum et imperiorum provincia, Cs.—Fig., rule, control: vide, si in animis hominum regale imperium sit: coactae Imperio sexūs, i. e. ambition, Iu. -
12 līvor
līvor ōris, m [LIV-], a bluish color, black and blue spot, bruise: Uva livorem ducit ab uvā, a taint, Iu.—Fig., envy, spite, malice, ill-will: summotum patriā proscindere, Livor, Desine, O.: cupidus, Pr.: obtrectatio et livor, Ta.—Person., O.* * *bluish discoloration (produced by bruising, etc); envy, spite -
13 novus
novus adj. [1 NV-], new, not old, young, fresh, recent: civitates condere novas: nobilitas, S.: ut rursus novus de integro exsudetur labor, a new task... all over again, L.: imperator, S.: novum de integro proelium, L.: hanc ipsam novam (rem) devoravit, his latest windfall: flores, new-blown, H.: serpens, which has cast its old skin, O.: caro, fresh, Iu.— Plur m. as subst, the moderns, our contemporaries: Quae veteres factitarunt si faciant novi, T.— Sing n. as subst: num quidnam esset novi? any news? —With tabernae, the new shops (of money-changers in the Forum): tabernae argentariae, quae nunc novae appellantur, arsere, L.: sub novis (sc. tabernis): Nova via, New street (skirting the north-western slope of the Palatine hill), L.—With tabulae, new account-books, a new account (cancelling old debts): quid enim exspectas? bellum?... an tabulas novas? i. e. an abolition of debts: polliceri tabulas novas, S.—With homo, the first of a family to obtain a curule office, one newly ennobled, an upstart, self-made man: me hominem novum consulem fecistis: hominibus novis honores mandare.—As subst.. Hic novus Arpinas, ignobilis, Iu.: pauci consules facti sunt, novus ante me nemo: plebes novos extollebat, men without ancestors, S.—With res, a new thing, news, novelty, innovation, revolution: rem ullam novam adlatam esse: Maelius novis rebus studens, a revolution: cupidus rerum novarum, Cs.: plebes novarum rerum cupida, S.: novarum rerum avidi, S.— New, novel, strange, singular, unusual, unheard of: em nova res ortast, T.: genus pugnae, Cs.: nova tibi haec sunt et inopinata?: Ignoti nova forma viri, V.: monstra, H.: nova acies inaudita ante id tempus, L.— Sing n. as subst: ne quid novi fiat.— New, unused, unaccustomed, inexperienced: maritus, T.: Et rudis ad partūs et nova miles eram, O.: delictis hostium novus, Ta.—Of order, only sup, latest, last, hindermost, extreme: novissimi histriones: novissimum agmen, rear, Cs.: verba, parting, V.: <*>auda, i. e. end, O.— Plur m. as subst, the rear, last line: novissimis praesidio esse, Cs.: novissimos adorti, Cs.* * *nova -um, novior -or -us, novissimus -a -um ADJnew, fresh, young; unusual, extraordinary; (novae res, f. pl. = revolution) -
14 singulāris
singulāris e, adj. [singuli], one by one, one at a time, alone, single, solitary, singular: genus, i. e. solitary: singularis mundus atque unigena: homo cupidus imperi singularis, exclusive dominion: sunt quaedam in te singularia... quaedam tibi cum multis communia, peculiar.—Plur. m. as subst., under the empire, the select horse, body-guard: ala Singularium, Ta.— Singular, unique, matchless, unparalleled, extraordinary, remarkable: magnitudo animi: vir: homines ingenio: facultas dicendi: mihi gratias egistis singularibus verbis: fides, N.: inpudentia: crudelitas, Cs.: quid tam singulare (est), quam ut, etc.* * *singularis, singulare ADJalone, unique; single, one by one; singular, remarkable -
15 adpeto
1.ap-pĕto ( adp-, Lachm., Baiter, Weissenb., Halm; app-, Ritschl, Kayser), īvi or ii, ītum, 3, v. a. and n. (class.; in poetry rare); act., to strive after a thing, to try to get, to grasp after (syn.: adfecto, nitor in aliquid).I.Lit.A.In gen.:B.solem manibus adpetere,
Cic. Div. 1, 23, 46; so id. ib. 2, 41:placentam,
Plin. 7, 53, 54, § 183; so, adpetere manum osculis, to seize upon the hand with kisses, i. e. in order to kiss it, Plin. 11, 45, 103, § 250;hence, appeti, of old men whose hands one seizes and kisses: haec enim ipsa sunt honorabilia, salutari, adpeti, decedi, adsurgi, etc.,
Cic. Sen. 18, 63; hence (like accedere), to go or come somewhere, to approach, arrive at:urbem,
Suet. Caes. 42.— Of things without life: mare terram adpetens, pressing or rushing on, Cic. N. D. 2, 39, 100:crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia adpetendo loca,
by continually advancing farther, Liv. 1, 8:Thule, quam hactenus nix et hiems adpetebat,
only snow and frost had approached, Tac. Agr. 10.—Esp., to attack, to fall or seize upon, assault, assail (syn.:C.peto, adgredior, adorior, invado): lapidibus appetere,
Cic. Dom. 5, 13:ferro atque insidiis,
id. Rosc. Am. 11, 30; id. Planc. 29 fin.:umerum gladio,
Caes. B. C. 2, 35; Liv. 7, 26:aquila aquaticas aves adpetit,
Plin. 10, 3, 3, § 9:morsu,
Tac. H. 4, 42; Dig. 38, 2, 14; 48, 5, 27 al.— Trop.:ignominiis omnibus appetitis,
Cic. Quint. 31:me amor appetit,
Plaut. Cist. 2, 1, 8:(uxor) falsā suspitione appetitur,
Vulg. Num. 5, 14.—Trop., [p. 142] to strive after earnestly, to desire eagerly, to long for (syn.: peto, cupio, expeto; opp. declino, aspernor; v. infra): aliut in dies magis adpetitur, * Lucr. 5, 1279:II.ut bona naturā adpetimus, sic a malis naturā declinamus,
Cic. Tusc. 4, 6, 13; cf. id. N. D. 3, 13, 33:idem non modo non recusem, sed appetam etiam atque deposcam,
id. Phil. 3, 14:inimicitias potentium appetere,
id. Mil. 36; so id. Rosc. Am. 18; id. Verr. 2, 5, 2; id. Agr. 2, 23:alterum esse adpetendum, alterum aspernandum,
id. Fin. 1, 9, 31 al.:amicitiam,
Caes. B. G. 1, 40:adulescentium familiaritates,
Sall. C. 14, 5:hereditates,
Suet. Aug. 60:divitias,
Vulg. Sap. 8, 5; ib. 1 Tim. 6, 10:nihil ornamentorum,
Suet. Vesp. 12 al.:alienum,
Phaedr. 1, 4, 1:nec abnuendum imperium nec adpetendum,
Sen. Thyest. 472 et saep.—Also of food, to have an appetite for (cf. appetitio, II. B.):appetitur vilis oliva,
Mart. 9, 27:pisciculos minutos, caseum,
Suet. Aug. 76.—Constr. with inf. as object:ut adpetat animus agere semper aliquid,
Cic. Fin. 5, 20, 55; Stat. Th. 1, 234; Pall. 10, 13, 2.—Neutr., to draw on or nigh, to approach, be at hand (only of time and things having relation to it;A.syn.: venio, advenio, adpropinquo, adsum): cum appetit meridies,
Plaut. Most. 3, 1, 116:dies adpetebat,
Caes. B. G. 6, 35:nox jam adpetebat,
Liv. 8, 38; so id. 5, 44; 10, 42:tempus anni,
id. 34, 13; so id. 22, 1; 29, 10 al.:lux,
Tac. A. 4, 51 al.:partitudo cui appetit,
Plaut. Aul. 1, 1, 36:consularia comitia adpetebant,
Liv. 41, 28:adpetit finis,
Sen. Cons. ad Marc. 23 fin. — Hence, appĕtens ( adp-), entis, P. a. (acc. to II.); pr. striving passionately after something; hence,In gen., desirous of, eager for; constr. with gen.:B.appetens gloriae atque avidus laudis,
Cic. Imp. Pomp. 3:nihil est adpetentius similium sui,
id. Lael. 14, 50:studiosissimi adpetentissimique honestatis,
id. Tusc. 2, 24, 58; so Sall. C. 5, 4; id. J. 7, 1; Plin. 31, 6, 36, § 69:turbidi et negotiorum adpetentes,
Tac. A. 14, 57; id. H. 1, 49; 3, 39; 4, 6; 4, 83; Gell. 16, 3.—Esp., eager for money (cf. abundans), avaricious:2.homo non cupidus neque appetens,
Cic. Agr. 2, 8:grati animi, non appetentis, non avidi signa,
id. de Or. 2, 43, 182.— Adv.: appĕtenter ( adp-), eagerly, in a grasping spirit or manner:ne cupide quid agerent, ne adpetenter,
Cic. Off. 1, 10, 33; App. M. 7, p. 192, 40 Elm.— Comp. and sup. not used.appĕto ( adp-), ōnis, m. [1. appeto], he that strives eagerly for a thing, Laber. ap. Non. p. 74, 8 (Com. Rel. p. 251 Rib.). -
16 adtingo
at-tingo (not adt-), tĭgi, tactum, 3, v. a. [tango] (ante-class. form attĭgo, ĕre, v. infra; attinge = attingam, acc. to Paul. ex Fest. p. 26 Müll.; v. Müll. ad h. l.; concerning attigo, āre, v. fin.), to touch, come in contact with; constr. with the acc.; poet. with ad.I.Lit.A.In gen.: mento summam aquam, vet. poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10: vestem, Att. ap. Non. p. 75, 32:B.Egone Argivum imperium attingam,
id. Trag. Rel. p. 166 Rib.:suaviter (omnia) attingunt,
Lucr. 4, 623:nec enim ullum hoc frigidius flumen attigi,
Cic. Leg. 2, 3, 6:prius quam aries murum attigisset,
Caes. B. G. 2, 32:pedibus terram,
Nep. Eum. 5, 5:quisquis (vas) attigerit,
Vulg. Lev. 15, 23:nos nihil tuorum attigimus,
id. Gen. 26, 29:(medicus) pulsum venarum attigit,
Tac. A. 6, 50:se esse possessorem soli, quod primum Divus Augustus nascens attigisset,
Suet. Aug. 5 (cf. Ov. Tr. 4, 3, 46: Tactaque nascenti corpus haberet humus, acc. to the practice of laying new-born children upon the ground; v. tollo).— Poet.: (Callisto) miles erat Phoebes, nec Maenalon attigit ( nor did there touch, set foot on) ulla Gratior hac Triviae, Ov. M. 2, 415:usque ad caelum attingebat stans in terrā,
Vulg. Sap. 18, 16.—With partic. access. ideas.1.To touch by striking, to strike; rarely in a hostile manner, to attack, assault:2.ne me attingas,
Plaut. As. 2, 2, 106;ne attigas me,
id. Truc. 2, 2, 21:ne attigas puerum istac caussā,
id. Bacch. 3, 3, 41 (quoted by Non. p. 75, 33):Si tu illam attigeris secus quam dignumst liberam,
Ter. Phorm. 2, 3, 91.—Of lightning: ICTV. FVLMINIS. ARBORES. ATTACTAE. ARDVERINT., Fragm. Fratr. Arval. Inscr. Orell. 961; cf.Fest. s. v. scribonianum, p. 333 Müll., and s. v. obstitum, p. 193: si Vestinus attingeretur, i. e. ei bellum indiceretur,
Liv. 8, 29; so Suet. Ner. 38.—In mal. part., aliquam, to touch:3.virginem,
Ter. Hec. 1, 2, 61; Cat. 67, 20.—To touch in eating, to taste, crop:4.nulla neque amnem Libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam,
Verg. E. 5, 26.—Of local relations, to come to a place, to approach, reach, arrive at (class.;5.esp. freq. in the histt.): aedīs ne attigatis,
Plaut. Most. 2, 2, 37:ut primum Asiam attigisti,
Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 8:cum primis navibus Britanniam attigit,
Caes. B. G. 4, 23:Siciliam,
Nep. Dion, 5, 3:Syriam ac legiones,
Tac. A. 2, 55:saltuosos locos,
id. ib. 4, 45:Urbem,
id. Or. 7 fin.:In paucis diebus quam Capreus attigit etc.,
Suet. Tib. 60; id. Calig. 44; id. Vesp. 4 al.—Transf., to touch, lie near, border upon, be contiguous to:II.Theseus... Attigit injusti regis Gortynia tecta,
Cat. 64, 75:Cappadociae regio, quae Ciliciam attingeret,
Cic. Fam. 15, 4, 4; id. Pis. 16 fin.:(stomachus) utrāque ex parte tonsillas attingens, etc.,
id. N. D. 2, 54, 135:eorum fines Nervii attingebant,
Caes. B. G. 2, 15:ITEM. COLLEGIA. QVAE. ATTINGVNT. EIDEM. FORO,
Inscr. Orell. 3314:attingere parietem,
Vulg. Ezech. 41, 6.—Trop.A.In gen., to touch, affect, reach:B.nec desiderium nos attigit,
Lucr. 3, 922 ( adficit, Lachm.):ante quam voluptas aut dolor attigerit,
Cic. Fin. 3, 5, 16:nimirum me alia quoque causa delectat, quae te non attingit,
id. Leg. 2, 1, 3:quo studio providit, ne qua me illius temporis invidia attingeret,
id. Fam. 3, 10, 10:si qua de Pompeio nostro tuendo... cura te attingit,
id. Att. 9, 11, A:erant perpauci, quos ea infamia attingeret, Liv 27, 11, 6: cupidus attingere gaudia,
to feel, Prop. 1, 19, 9:vox, sonus, attigit aures,
Val. Fl. 2, 452; Claud. B. Get: 412; Manil. 1, 326.—Esp.1.To touch upon in speaking, etc., to mention slightly:2.paucis rem,
Plaut. Truc. 4, 4, 11:summatim attingere,
Lucr. 3, 261:ut meos quoque attingam,
Cat. 39, 13:quod perquam breviter perstrinxi atque attigi,
Cic. de Or. 2, 49, 201; id. Fam. 2, 4 fin.:si tantummodo summas attigero,
Nep. Pelop. 1, 1:invitus ea, tamquam vulnera, attingo, sed nisi tacta tractataque sanari non possunt,
Liv. 28, 27:ut seditionem attigit,
Tac. A. 1, 35:familiae (Galbae) breviter attingam,
Suet. Galb. 3 al. —To touch, i. e. to undertake, enter upon some course of action (esp. mental), to apply one's self to, be occupied with, engage in, to take in hand, manage:3.quae isti rhetores ne primoribus quidem labris attigissent,
Cic. de Or. 1, 19, 87; cf. id. Cael. 12; id. Arch. 8:egomet, qui sero ac leviter Graecas litteras attigissem,
id. de Or. 1, 18, 82:orationes,
id. Or. 13, 41:poëticen,
Nep. Att. 18, 5; so Suet. Aug. 85:liberales disciplinas omnes,
id. Ner. 52:studia,
id. Gram. 9:ut primum forum attigi, i. e. accessi, adii,
applied myself to public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:arma,
Liv. 3, 19:militiam resque bellicas,
Suet. Calig. 43:curam rei publicae,
id. Tib. 13:ad Venerem seram,
Ov. A. A. 2, 701.—(Acc. to I. B. 4.) To arrive somewhere:4.quod ab illo attigisset nuntius,
Plaut. Bacch. 2, 2, 19 (cf. id. ib. 3, 5, 3: si a me tetigit nuntius).—(Acc. to I. B. 5.) To come near to in quality, to be similar; or to belong to, appertain to, to concern, relate to:* 5.quae nihil attingunt ad rem nec sunt usui,
Plaut. Merc. 1, 1, 32:haec quemque attigit,
id. ib. 1, 1, 20:attingit animi naturam corporis similitudo,
Cic. Tusc. 4, 13, 30; id. Fam. 13, 7, 4; id. ad Q. Fr. 1, 1, 1:quae non magis legis nomen attingunt, quam si latrones aliqua sanxerint,
id. Leg. 2, 5:Segestana, Centuripina civitas, quae cum officiis, fide, vetustate, tum etiam cognatione populi Romani nomen attingunt,
id. Verr. 2, 5, 32:(labor) non attingit deum,
id. N. D. 1, 9, 22:primus ille (locus), qui in veri cognitione consistit, maxime naturam attingit humanam,
id. Off. 1, 6, 18; id. Tusc. 5, 33, 93; id. Fin. 5, 9.—Si quid eam humanitus attigisset (for the usu. euphemism, accidisset), if any misfortune had happened to her, App. Mag. p. 337.► Ne me attiga atque aufer manum, Turp.ap. Non. p. 75, 30 dub. (Rib. here reads attigas, Com. Rel. p. 98): custodite istunc, ne attigat, Pac., Trag. Rel. p. 105 Rib. -
17 appeto
1.ap-pĕto ( adp-, Lachm., Baiter, Weissenb., Halm; app-, Ritschl, Kayser), īvi or ii, ītum, 3, v. a. and n. (class.; in poetry rare); act., to strive after a thing, to try to get, to grasp after (syn.: adfecto, nitor in aliquid).I.Lit.A.In gen.:B.solem manibus adpetere,
Cic. Div. 1, 23, 46; so id. ib. 2, 41:placentam,
Plin. 7, 53, 54, § 183; so, adpetere manum osculis, to seize upon the hand with kisses, i. e. in order to kiss it, Plin. 11, 45, 103, § 250;hence, appeti, of old men whose hands one seizes and kisses: haec enim ipsa sunt honorabilia, salutari, adpeti, decedi, adsurgi, etc.,
Cic. Sen. 18, 63; hence (like accedere), to go or come somewhere, to approach, arrive at:urbem,
Suet. Caes. 42.— Of things without life: mare terram adpetens, pressing or rushing on, Cic. N. D. 2, 39, 100:crescebat interim urbs, munitionibus alia atque alia adpetendo loca,
by continually advancing farther, Liv. 1, 8:Thule, quam hactenus nix et hiems adpetebat,
only snow and frost had approached, Tac. Agr. 10.—Esp., to attack, to fall or seize upon, assault, assail (syn.:C.peto, adgredior, adorior, invado): lapidibus appetere,
Cic. Dom. 5, 13:ferro atque insidiis,
id. Rosc. Am. 11, 30; id. Planc. 29 fin.:umerum gladio,
Caes. B. C. 2, 35; Liv. 7, 26:aquila aquaticas aves adpetit,
Plin. 10, 3, 3, § 9:morsu,
Tac. H. 4, 42; Dig. 38, 2, 14; 48, 5, 27 al.— Trop.:ignominiis omnibus appetitis,
Cic. Quint. 31:me amor appetit,
Plaut. Cist. 2, 1, 8:(uxor) falsā suspitione appetitur,
Vulg. Num. 5, 14.—Trop., [p. 142] to strive after earnestly, to desire eagerly, to long for (syn.: peto, cupio, expeto; opp. declino, aspernor; v. infra): aliut in dies magis adpetitur, * Lucr. 5, 1279:II.ut bona naturā adpetimus, sic a malis naturā declinamus,
Cic. Tusc. 4, 6, 13; cf. id. N. D. 3, 13, 33:idem non modo non recusem, sed appetam etiam atque deposcam,
id. Phil. 3, 14:inimicitias potentium appetere,
id. Mil. 36; so id. Rosc. Am. 18; id. Verr. 2, 5, 2; id. Agr. 2, 23:alterum esse adpetendum, alterum aspernandum,
id. Fin. 1, 9, 31 al.:amicitiam,
Caes. B. G. 1, 40:adulescentium familiaritates,
Sall. C. 14, 5:hereditates,
Suet. Aug. 60:divitias,
Vulg. Sap. 8, 5; ib. 1 Tim. 6, 10:nihil ornamentorum,
Suet. Vesp. 12 al.:alienum,
Phaedr. 1, 4, 1:nec abnuendum imperium nec adpetendum,
Sen. Thyest. 472 et saep.—Also of food, to have an appetite for (cf. appetitio, II. B.):appetitur vilis oliva,
Mart. 9, 27:pisciculos minutos, caseum,
Suet. Aug. 76.—Constr. with inf. as object:ut adpetat animus agere semper aliquid,
Cic. Fin. 5, 20, 55; Stat. Th. 1, 234; Pall. 10, 13, 2.—Neutr., to draw on or nigh, to approach, be at hand (only of time and things having relation to it;A.syn.: venio, advenio, adpropinquo, adsum): cum appetit meridies,
Plaut. Most. 3, 1, 116:dies adpetebat,
Caes. B. G. 6, 35:nox jam adpetebat,
Liv. 8, 38; so id. 5, 44; 10, 42:tempus anni,
id. 34, 13; so id. 22, 1; 29, 10 al.:lux,
Tac. A. 4, 51 al.:partitudo cui appetit,
Plaut. Aul. 1, 1, 36:consularia comitia adpetebant,
Liv. 41, 28:adpetit finis,
Sen. Cons. ad Marc. 23 fin. — Hence, appĕtens ( adp-), entis, P. a. (acc. to II.); pr. striving passionately after something; hence,In gen., desirous of, eager for; constr. with gen.:B.appetens gloriae atque avidus laudis,
Cic. Imp. Pomp. 3:nihil est adpetentius similium sui,
id. Lael. 14, 50:studiosissimi adpetentissimique honestatis,
id. Tusc. 2, 24, 58; so Sall. C. 5, 4; id. J. 7, 1; Plin. 31, 6, 36, § 69:turbidi et negotiorum adpetentes,
Tac. A. 14, 57; id. H. 1, 49; 3, 39; 4, 6; 4, 83; Gell. 16, 3.—Esp., eager for money (cf. abundans), avaricious:2.homo non cupidus neque appetens,
Cic. Agr. 2, 8:grati animi, non appetentis, non avidi signa,
id. de Or. 2, 43, 182.— Adv.: appĕtenter ( adp-), eagerly, in a grasping spirit or manner:ne cupide quid agerent, ne adpetenter,
Cic. Off. 1, 10, 33; App. M. 7, p. 192, 40 Elm.— Comp. and sup. not used.appĕto ( adp-), ōnis, m. [1. appeto], he that strives eagerly for a thing, Laber. ap. Non. p. 74, 8 (Com. Rel. p. 251 Rib.). -
18 attingo
at-tingo (not adt-), tĭgi, tactum, 3, v. a. [tango] (ante-class. form attĭgo, ĕre, v. infra; attinge = attingam, acc. to Paul. ex Fest. p. 26 Müll.; v. Müll. ad h. l.; concerning attigo, āre, v. fin.), to touch, come in contact with; constr. with the acc.; poet. with ad.I.Lit.A.In gen.: mento summam aquam, vet. poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10: vestem, Att. ap. Non. p. 75, 32:B.Egone Argivum imperium attingam,
id. Trag. Rel. p. 166 Rib.:suaviter (omnia) attingunt,
Lucr. 4, 623:nec enim ullum hoc frigidius flumen attigi,
Cic. Leg. 2, 3, 6:prius quam aries murum attigisset,
Caes. B. G. 2, 32:pedibus terram,
Nep. Eum. 5, 5:quisquis (vas) attigerit,
Vulg. Lev. 15, 23:nos nihil tuorum attigimus,
id. Gen. 26, 29:(medicus) pulsum venarum attigit,
Tac. A. 6, 50:se esse possessorem soli, quod primum Divus Augustus nascens attigisset,
Suet. Aug. 5 (cf. Ov. Tr. 4, 3, 46: Tactaque nascenti corpus haberet humus, acc. to the practice of laying new-born children upon the ground; v. tollo).— Poet.: (Callisto) miles erat Phoebes, nec Maenalon attigit ( nor did there touch, set foot on) ulla Gratior hac Triviae, Ov. M. 2, 415:usque ad caelum attingebat stans in terrā,
Vulg. Sap. 18, 16.—With partic. access. ideas.1.To touch by striking, to strike; rarely in a hostile manner, to attack, assault:2.ne me attingas,
Plaut. As. 2, 2, 106;ne attigas me,
id. Truc. 2, 2, 21:ne attigas puerum istac caussā,
id. Bacch. 3, 3, 41 (quoted by Non. p. 75, 33):Si tu illam attigeris secus quam dignumst liberam,
Ter. Phorm. 2, 3, 91.—Of lightning: ICTV. FVLMINIS. ARBORES. ATTACTAE. ARDVERINT., Fragm. Fratr. Arval. Inscr. Orell. 961; cf.Fest. s. v. scribonianum, p. 333 Müll., and s. v. obstitum, p. 193: si Vestinus attingeretur, i. e. ei bellum indiceretur,
Liv. 8, 29; so Suet. Ner. 38.—In mal. part., aliquam, to touch:3.virginem,
Ter. Hec. 1, 2, 61; Cat. 67, 20.—To touch in eating, to taste, crop:4.nulla neque amnem Libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam,
Verg. E. 5, 26.—Of local relations, to come to a place, to approach, reach, arrive at (class.;5.esp. freq. in the histt.): aedīs ne attigatis,
Plaut. Most. 2, 2, 37:ut primum Asiam attigisti,
Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 8:cum primis navibus Britanniam attigit,
Caes. B. G. 4, 23:Siciliam,
Nep. Dion, 5, 3:Syriam ac legiones,
Tac. A. 2, 55:saltuosos locos,
id. ib. 4, 45:Urbem,
id. Or. 7 fin.:In paucis diebus quam Capreus attigit etc.,
Suet. Tib. 60; id. Calig. 44; id. Vesp. 4 al.—Transf., to touch, lie near, border upon, be contiguous to:II.Theseus... Attigit injusti regis Gortynia tecta,
Cat. 64, 75:Cappadociae regio, quae Ciliciam attingeret,
Cic. Fam. 15, 4, 4; id. Pis. 16 fin.:(stomachus) utrāque ex parte tonsillas attingens, etc.,
id. N. D. 2, 54, 135:eorum fines Nervii attingebant,
Caes. B. G. 2, 15:ITEM. COLLEGIA. QVAE. ATTINGVNT. EIDEM. FORO,
Inscr. Orell. 3314:attingere parietem,
Vulg. Ezech. 41, 6.—Trop.A.In gen., to touch, affect, reach:B.nec desiderium nos attigit,
Lucr. 3, 922 ( adficit, Lachm.):ante quam voluptas aut dolor attigerit,
Cic. Fin. 3, 5, 16:nimirum me alia quoque causa delectat, quae te non attingit,
id. Leg. 2, 1, 3:quo studio providit, ne qua me illius temporis invidia attingeret,
id. Fam. 3, 10, 10:si qua de Pompeio nostro tuendo... cura te attingit,
id. Att. 9, 11, A:erant perpauci, quos ea infamia attingeret, Liv 27, 11, 6: cupidus attingere gaudia,
to feel, Prop. 1, 19, 9:vox, sonus, attigit aures,
Val. Fl. 2, 452; Claud. B. Get: 412; Manil. 1, 326.—Esp.1.To touch upon in speaking, etc., to mention slightly:2.paucis rem,
Plaut. Truc. 4, 4, 11:summatim attingere,
Lucr. 3, 261:ut meos quoque attingam,
Cat. 39, 13:quod perquam breviter perstrinxi atque attigi,
Cic. de Or. 2, 49, 201; id. Fam. 2, 4 fin.:si tantummodo summas attigero,
Nep. Pelop. 1, 1:invitus ea, tamquam vulnera, attingo, sed nisi tacta tractataque sanari non possunt,
Liv. 28, 27:ut seditionem attigit,
Tac. A. 1, 35:familiae (Galbae) breviter attingam,
Suet. Galb. 3 al. —To touch, i. e. to undertake, enter upon some course of action (esp. mental), to apply one's self to, be occupied with, engage in, to take in hand, manage:3.quae isti rhetores ne primoribus quidem labris attigissent,
Cic. de Or. 1, 19, 87; cf. id. Cael. 12; id. Arch. 8:egomet, qui sero ac leviter Graecas litteras attigissem,
id. de Or. 1, 18, 82:orationes,
id. Or. 13, 41:poëticen,
Nep. Att. 18, 5; so Suet. Aug. 85:liberales disciplinas omnes,
id. Ner. 52:studia,
id. Gram. 9:ut primum forum attigi, i. e. accessi, adii,
applied myself to public affairs, Cic. Fam. 5, 8, 3:arma,
Liv. 3, 19:militiam resque bellicas,
Suet. Calig. 43:curam rei publicae,
id. Tib. 13:ad Venerem seram,
Ov. A. A. 2, 701.—(Acc. to I. B. 4.) To arrive somewhere:4.quod ab illo attigisset nuntius,
Plaut. Bacch. 2, 2, 19 (cf. id. ib. 3, 5, 3: si a me tetigit nuntius).—(Acc. to I. B. 5.) To come near to in quality, to be similar; or to belong to, appertain to, to concern, relate to:* 5.quae nihil attingunt ad rem nec sunt usui,
Plaut. Merc. 1, 1, 32:haec quemque attigit,
id. ib. 1, 1, 20:attingit animi naturam corporis similitudo,
Cic. Tusc. 4, 13, 30; id. Fam. 13, 7, 4; id. ad Q. Fr. 1, 1, 1:quae non magis legis nomen attingunt, quam si latrones aliqua sanxerint,
id. Leg. 2, 5:Segestana, Centuripina civitas, quae cum officiis, fide, vetustate, tum etiam cognatione populi Romani nomen attingunt,
id. Verr. 2, 5, 32:(labor) non attingit deum,
id. N. D. 1, 9, 22:primus ille (locus), qui in veri cognitione consistit, maxime naturam attingit humanam,
id. Off. 1, 6, 18; id. Tusc. 5, 33, 93; id. Fin. 5, 9.—Si quid eam humanitus attigisset (for the usu. euphemism, accidisset), if any misfortune had happened to her, App. Mag. p. 337.► Ne me attiga atque aufer manum, Turp.ap. Non. p. 75, 30 dub. (Rib. here reads attigas, Com. Rel. p. 98): custodite istunc, ne attigat, Pac., Trag. Rel. p. 105 Rib. -
19 ausculto
ausculto, āvi, ātum, 1, v. freq. [perh. a union of two roots, that of audio, auris ausis, and of the Sanscr. çru = to hear; v. Bopp, Gloss. p. 396 b.], to hear any person or thing with attention, to listen to, give ear to, akroasthai (cf. audio init.; in the anteclass. per. freq., but not in Lucr.; in the class. per. rare).I.In gen.: Ita est cupidus orationis, ut conducat qui auscultet, Cato ap. Gell. 1, 15, 9:II.ausculto atque animum adverto sedulo,
Plaut. Stich. 4, 1, 40:In rem quod sit praevortaris quam re advorsā animo auscultes,
id. Ps. 1, 3, 8; id. Trin. 3, 3, 50; id. Truc. 2, 4, 46:nimis eum ausculto libens,
id. Poen. 4, 2, 19; id. Aul. 3, 5, 22:Ausculta paucis, nisi molestumst,
Ter. Ad. 5, 3, 20; id. And. 3, 3, 4 and 5:jam scies: Ausculta,
id. Phorm. 5, 8 (9), 7: illos ausculto lubens, Afran. ap Non. p. 246, 15: Nec populum auscultare, * Cat. 67, 39:sermonem,
Vulg. Gen. 4, 23:verba,
ib. Tob. 9, 1: aures diligenter auscultabunt, ib. Isa, 32, 3.—EspA.To listen to something believingly, to give credit to, etc.a.With acc.:b. B.crimina,
Plaut. Ps. 1, 5, 12.—To listen in secret to something, to overhear:C.quid habeat sermonis, auscultabo,
Plaut. Poen. 4, 1, 6:omnia ego istaec auscultavi ab ostio,
id. Merc. 2, 4, 9.—Of servants, to attend or wait at the door, as in Gr. hupakouein:D.ad fores auscultato atque serva has aedīs,
Plaut. Truc. 1, 2, 1: jam dudum ausculto et cupiens tibi dicere servus Pauca, reformido, * Hor. S. 2, 7, 1 Heind.—Alicui or absol., to hear obediently, to obey, heed (cf. audio):► It is difficult to believe, in the verse of Afranius, videt ludos, hinc auscultavi procul, that auscultare is equivalent to videre, spectare, acc.hi auscultare dicuntur, qui auditis parent,
Varr. L. L. 6, § 83 Müll.:auscultare est obsequi: audire ignoti quod imperant soleo, non auscultare,
Non. p. 246, 9 sq.: magis audiendum quam auscultandum censeo, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57, 131:Age nunc vincito me auscultato filio,
Plaut. Bacch. 4, 8, 14:Qui mi auscultabunt,
id. As. 1, 1, 50; id. Curc. 2, 1, 8; id. Most. 3, 1, 58; 3, 1, 99; id. Mil. 2, 6, 16; id. Ps. 1, 5, 38; id. Poen. 1, 1, 69; 1, 2, 98; id. Rud. 2, 6, 56; 3, 3, 32; id. Stich. 1, 2, 89:seni auscultare,
Ter. And. 1, 3, 4:vin tu homini stulto mi auscultare?
id. Heaut. 3, 3, 24; id. Ad. 3, 3, 66; 5, 8, 12: mihi ausculta: vide, ne tibi desis, * Cic. Rosc. Am. 36, 104.—With acc.: nisi me [p. 209] auscultas, Plaut. Trin. 3, 2, 36 (we should perhaps here, in accordance with the general idiom, read mi; so Ritschl).—In pass. impers.: De. Ad portum ne bitas, dico jam tibi. Ch. Auscultabitur, you shall be obeyed, it shall be done, Plaut. Merc. 2, 3, 127.to Non. p. 246, 16. -
20 avarus
ăvārus, a, um, adj. ( gen. plur. fem. avarūm, Plaut. Truc. 2, 8, 9 dub.; Speng., aurum) [1. aveo, Gell. 10, 5, 13], eagerly desirous of something, esp. of possessions, avaricious, covetous, greedy (opp. largus, Quadrig. ap. Non. p. 510, 20: avarum et avidum ita discernuntur: avarum semper in reprehensione est;I.avidum autem malis aliquando, aliquando bonis adjungitur,
Non. p. 442, 12 sq.; v. II.; syn.: avidus, cupidus, tenax, sordidus).Lit.:II.meretrix,
Ter. Eun. 5, 4, 5, and Cat. 110, 7; cf.:Carmine formosae, pretio capiuntur avarae,
Tib. 3, 1, 7:leno,
Ter. Heaut. prol. 39:avarus et furax homo,
Cic. de Or. 2, 66, 268:semper avarus eget,
Hor. Ep. 1, 2, 56:quantum discordet parcus avaro,
id. ib. 2, 2, 194.—With gen.:publicae pecuniae,
Tac. H. 1, 49:caedis,
Claud. B. Get. 606 et saep.— Poet. transf. to inanimate things:fuge litus avarum,
Verg. A. 3, 44 ( = avarorum, Serv.):Troja, i. e. with reference to the perjured avarice of Laomedon,
Ov. M. 11, 208 (cf.:perjura Troja,
Verg. A. 5, 811; Ov. M. 11, 215):fraus,
Hor. C. 4, 9, 37:spes,
id. ib. 4, 11, 25:venter,
id. Ep. 1, 15, 32:mare,
id. C. 3, 29, 61: Acheron. Verg. G. 2, 492:ignis,
Prop. 3, 26, 10 al. —Transf., in the poets sometimes without the access. idea of reproach: Graiis praeter laudem nullius avaris, eager only for glory, Hor.A.P.324:a.agricola,
Verg. G. 1, 48.— Comp.:avariores magistratus,
Cic. Verr. 2, 3, 82:ruberes, Viveret in terris te si quis avarior uno,
Hor. Ep. 2, 2, 157. — Sup.:homo avarissime et spurcissime,
Cic. Verr. 2, 1, 37.— Adv., covetously, greedily, avariciously, etc.Ante-class. form ăvārĭter, Cato and Quadrig. ap. Non. p. 510, 17:b.ingurgitare,
Plaut. Curc. 1, 2, 35. —Of gluttony:si quis avidus poscit escam avariter,
Plaut. Rud. 4, 7, 12; cf. avaritia, II.—Class. form ăvārē:avare pretium statui arti meae,
Ter. Heaut. prol. 48:aliquid facere,
Cic. Off. 3, 8, 37; Nep. Lys. 4, 1:superbe avareque imperitare victis,
Liv. 21, 1, 3; cf. Curt. 4, 7.— Comp., more eagerly, more greedily:avarius exigere opus,
Col. 1, 7, 1.— Sup.:avarissime horas suas servare,
Sen. Ot. Sap. 32.
См. также в других словарях:
cupidus — index inquisitive, partial (biased) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
cupidus — Latin, meaning ‘desirable’, e.g. the specific epithet of Encephalartos cupidus, referring to its striking form, thought by the author to render it desirable to cycad collectors … Expanded glossary of Cycad terms
Cupidus — Darstellung von Eros (Kapitolinisches Museum, Rom) Eros (Athen, ca. 470–450 v. Chr.) Eros (gr. Ἔρως, lat. Érōs) ist in der griechischen Mythologie der Gott der begehrlichen Liebe. Ihm … Deutsch Wikipedia
Cupidus und Psyche — Gemälde von William Adolphe Bouguereau Canova: Amor und Psyche, Paris … Deutsch Wikipedia
Encephalartos cupidus — dantytasis galvonis statusas T sritis vardynas apibrėžtis Zamijinių šeimos dekoratyvinis augalas (Encephalartos cupidus), paplitęs pietų Afrikoje. atitikmenys: lot. Encephalartos cupidus šaltinis Valstybinės lietuvių kalbos komisijos 2007 m.… … Lithuanian dictionary (lietuvių žodynas)
homo rerum novarum cupidus — index malcontent Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
uldscendi cupidus — index vindictive Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
cupide — [ kypid ] adj. • 1371; lat. cupidus, de cupere « désirer » ♦ Vieilli Qui est avide d argent. ⇒ âpre (au gain), avide, rapace. Un homme d affaires cupide. Par ext. Un regard, un geste cupide. Adv. CUPIDEMENT , 1583 . ⊗ CONTR. Désintéressé,… … Encyclopédie Universelle
cupid — CUPÍD, Ă, cupizi, de, adj. (livr.) Apucător, avid de câştig; lacom, hrăpăreţ. – Din fr. cupide, lat. cupidus. Trimis de LauraGellner, 01.08.2004. Sursa: DEX 98 CUPÍD adj. v. aprig, apucător, avid, hrăpăreţ, lacom, neîndestulat, nesătul. Trimis… … Dicționar Român
Gerundivo — El gerundivo (del latín: gerundivum relativo a lo que debe llevarse a cabo ) es una forma verbal impersonal. Es el nombre dado al participio pasivo futuro del verbo latino, y por su valor adjetival está englobado normalmente dentro de los… … Wikipedia Español
Cugy (VD) — VD dient als Kürzel für den Schweizer Kanton Waadt und wird verwendet, um Verwechslungen mit anderen Einträgen des Namens Cugy zu vermeiden. Cugy … Deutsch Wikipedia