-
41 clamo
clāmo, āvi, ātum, āre (vgl. calare, clarus), I) v. intr. laut rufen, schreien, schreiend klagen u. dgl., a) v. Menschen: ne clama, schrei nicht so, Ter.: eo (naso) magnum clamat (von Schnarchenden), Plaut.: clamabat flebatque simul, Ov.: cum diu occulte suspirassent, postea iam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt, Cic.: de te autem, Catilina, cum tacent, clamant, ihr Schweigen gilt so viel, als ob sie schrien, Cic.: clamare et poscere, ut etc., mit Geschrei, lärmend fordern, Liv.: in clamando esse bene robustum et exercitum (v. schlechten Redner [vgl. clamator]: Ggstz. in dicendo aliquid posse), Cic. – mit de u. Abl., de suo et de uxoris interitu, sich laut beklagen über usw., Cic. – m. in u. Abl., poet. v. personif. Abstr., et non ulla meo clamat in ore fides, keine Beteuerungen der treuen Liebe erschallen lasse, Prop. 1, 18, 18. – b) v. Tieren: (cicada) rogata est, ut taceret. Multo validius clamare occoepit, Phaedr. 3, 16, 6 sq.: anseres, qui tantummodo clamant (laut schnattern), nocere non possunt, Cic. Rosc. Am. 57. – c) von Lebl.: clamante procellā, Sil.: spumea saxosis clamat convallibus unda, Sil.: clamant amnes, freta, nubila, silvae, Stat. – II) v. tr. laut rufen, 1) = anrufen, herbeirufen, ianitorem, Plaut.: comites, Ov.: matrem saepius ore, Ov.: morientem nomine, Verg.: clamatus verna, Mart.: veniet tibi conviva clamatus prope, der aus der Nachbarschaft herbeigerufene, Mart.: clamata (die Gerufene) refugit, Ov.: Thesea crudelem surdas ad un das, Ov.: m. 1. Supin., e somno pueros cum mane expergitum clamo, Lucil. sat. 3, 56. – m. dopp. Acc. = laut bezeichnen, laut nennen, Dareum adhuc regem, Curt.: alqm furem, Hor.: se deum, Prop.: alqos ingenuos honestosque, Petr.: cotidie felices mortuos, Ps. Quint. decl.: im Passiv m. dopp. Nom., ab eis quos deserit insanus imperitus temerariusque clamabitur, Cic. Acad. fr. inc. p. 89 M. (b. Augustin. c. Acad. 3, 7, 15). – dah. spätlat. = einladen, ad se suos parentes, Testam. porc. § 14 (in Haases opusc. 2, 180): amicos ad prandium, Anthol. Lat. 326 R. (lemm.). – 2) (in Prosa gew.) laut rufen = ausrufen, laut verkünden, laut bezeugen, laut klagen, u. m. Ang. nach wem zu? gegen wen? ( durch ad od. in m. Akk. u. durch bl. Dat.) = zurufen, α) m. dem Ausruf im Acc., hoc de pecunia, Cic.: meridiem, ausrufen, daß Mittag sei, Aquil. fr.: vicinas aquas, bei den Nachbarinnen Wasser! Wasser! rufen, Prop. 4, 8, 58: in foro olitorio triumphum, Triumph! rufen, Liv. (s. Fabri Liv. 21, 62, 2): u. so per urbem diem ac noctem Saturnalia clamata, Liv.: clamata palma theatris, ausgerufen, verkündet, Ov.: von personif. Abstr., quid enim restipulatio clamat? Cic. – β) mit dem Ausruf in direkter Rede, infantem in utero matris in Marrucinis Io triumphe! clamasse, Liv.: omnes Prehende furem! clamant, Petr.: pari voce clamatum est Ad arma! Flor.: clamabit enim Pulchre! Bene! Recte! Hor.: clamans, Ista quidem vis est! Suet.: u. ad me omnes clamant, Ianua, culpa tua est! Catull.: clamo mihi ipse, Numera annos tuos! Sen. – γ) mit dem Ausruf in indirekter Rede, im Acc. m. Infin. (s. Fritzsche Hor. sat. 2, 7, 25), clamare ille, cum raperetur, nihil se miserum fecisse, Cic.: rex... flens clamare coepit candelabrum factum esse e gemmis, Cic.: u. (v. personif. Lebl.) quae (tabulae) se corruptas esse clamant, Cic.: veritas ipsa clamabat quodam modo, non posse adduci, ut etc., Cic. – δ) mit dem Ausruf im indir. Fragesatz, quid facto esset opus puerperae... illis... clamat de via, Ter. Andr. 490 sq. – ε) mit dem Ausruf im Finalsatz mit ut od. ne und Konj., clamare coeperunt, sibi ut haberet hereditatem, Cic. Verr. 2, 47: clamans in hostem (dem F. zurufend), ne rex Croesus occideretur, Gell. 5, 9, 2.
-
42 cri
cri [kʀi]masculine nouna. ( = éclat de voix) [de personne] cry ; (très fort) scream ; (ton aigu) shriek ; (de douleur, de peur) cry• pousser des cris (de joie/triomphe) to cry out (in joy/triumph)• cri aigu or perçant piercing cry* * *kʀinom masculin1) ( de personne) cry; ( plus fort) shout; ( aigu) screamun cri de douleur/surprise — a cry of pain/surprise
pousser des cris de douleur/plaisir — to cry out in pain/pleasure
••pousser or jeter les hauts cris — to protest loudly
* * *kʀi nm1) (d'appel) cry, shout, (de peur, de surprise) screamJ'ai entendu un cri. — I heard a scream.
à grands cris [réclamer, s'indigner, dénoncer] — at the top of one's voice
2) [animal] cry, callIl sait reconnaître les cris des oiseaux. — He can identify the calls of birds.
c'est le dernier cri fig — it's the latest fashion, it's the in thing
Ces chaussures sont du dernier cri. — These shoes are the latest fashion., These shoes are the in thing.
* * *cri nm1 ( de personne) cry; ( plus fort) shout; ( aigu) scream; un cri de douleur/d'effroi/de surprise a cry of pain/of fright/of surprise; un cri de détresse a cry for help; des cris de joie/protestation cries of joy/protest; un cri déchirant a heart-rending cry; un cri perçant a piercing scream; un cri aigu a shriek; au cri de ‘vive la révolution’ shouting ‘long live the revolution’; à grands cris [réclamer, protester] loudly; un cri d'amour a passionate declaration of love; pousser un cri to scream (de in); pousser un grand cri to scream loudly; pousser des cris de douleur/plaisir to cry out in pain/pleasure; ⇒ dernier;2 ( d'animal) gén cry; ( d'oiseau) call; la pauvre bête poussait des cris lamentables the poor creature was crying out pitifully; comment s'appelle le cri du renard/paon? what noise does the fox/peacock make?cri d'alarme cry of alarm; cri du cœur cry from the heart, cri de cœur; cri de guerre lit, fig war cry; cri primal Psych primal scream.pousser or jeter les hauts cris to protest loudly.[kri] nom masculincri de douleur cry ou scream of paincri de joie cry ou shout of joycri d'indignation cry ou scream of indignationcri d'horreur shriek ou scream of horrorjeter ou pousser un cri to cry outpousser un cri de joie/douleur to cry out with joy/in paina. (sens propre) to cry out, to shoutjeter ou pousser des hauts cris to raise the roof, to raise a hue and cry, to kick up a fuss[d'un petit oiseau] chirp[d'une chouette, d'un paon, d'un singe] screech[d'une mouette] cry[d'un dindon] gobble[d'un perroquet] squawk[d'un canard] quack[d'une oie] honk[d'une souris] squeak[d'un porc] squeal3. [parole] cryjeter ou lancer un cri d'alarme to warn against the dangerdéfiler au cri de "des subventions!" to march chanting "subsidies!"cri du cœur cri de coeur, cry from the heart————————à grands cris locution adverbialedemander ou réclamer quelque chose à grands cris to cry out ou to clamour for something————————dernier cri locution adjectivale[voiture, vidéo] state-of-the-art————————dernier cri nom masculin invariablea. [vêtement] it's the (very) latest vogue ou fashion ou thingb. [machine, vidéo] it's state-of-the-art -
43 clamo
clāmo, āvi, ātum, āre (vgl. calare, clarus), I) v. intr. laut rufen, schreien, schreiend klagen u. dgl., a) v. Menschen: ne clama, schrei nicht so, Ter.: eo (naso) magnum clamat (von Schnarchenden), Plaut.: clamabat flebatque simul, Ov.: cum diu occulte suspirassent, postea iam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt, Cic.: de te autem, Catilina, cum tacent, clamant, ihr Schweigen gilt so viel, als ob sie schrien, Cic.: clamare et poscere, ut etc., mit Geschrei, lärmend fordern, Liv.: in clamando esse bene robustum et exercitum (v. schlechten Redner [vgl. clamator]: Ggstz. in dicendo aliquid posse), Cic. – mit de u. Abl., de suo et de uxoris interitu, sich laut beklagen über usw., Cic. – m. in u. Abl., poet. v. personif. Abstr., et non ulla meo clamat in ore fides, keine Beteuerungen der treuen Liebe erschallen lasse, Prop. 1, 18, 18. – b) v. Tieren: (cicada) rogata est, ut taceret. Multo validius clamare occoepit, Phaedr. 3, 16, 6 sq.: anseres, qui tantummodo clamant (laut schnattern), nocere non possunt, Cic. Rosc. Am. 57. – c) von Lebl.: clamante procellā, Sil.: spumea saxosis clamat convallibus unda, Sil.: clamant amnes, freta, nubila, silvae, Stat. – II) v. tr. laut rufen, 1) = anrufen, herbeirufen, ianitorem, Plaut.: comites, Ov.: matrem saepius ore, Ov.: morientem nomine, Verg.: clamatus verna, Mart.: veniet tibi con-————viva clamatus prope, der aus der Nachbarschaft herbeigerufene, Mart.: clamata (die Gerufene) refugit, Ov.: Thesea crudelem surdas ad un das, Ov.: m. 1. Supin., e somno pueros cum mane expergitum clamo, Lucil. sat. 3, 56. – m. dopp. Acc. = laut bezeichnen, laut nennen, Dareum adhuc regem, Curt.: alqm furem, Hor.: se deum, Prop.: alqos ingenuos honestosque, Petr.: cotidie felices mortuos, Ps. Quint. decl.: im Passiv m. dopp. Nom., ab eis quos deserit insanus imperitus temerariusque clamabitur, Cic. Acad. fr. inc. p. 89 M. (b. Augustin. c. Acad. 3, 7, 15). – dah. spätlat. = einladen, ad se suos parentes, Testam. porc. § 14 (in Haases opusc. 2, 180): amicos ad prandium, Anthol. Lat. 326 R. (lemm.). – 2) (in Prosa gew.) laut rufen = ausrufen, laut verkünden, laut bezeugen, laut klagen, u. m. Ang. nach wem zu? gegen wen? ( durch ad od. in m. Akk. u. durch bl. Dat.) = zurufen, α) m. dem Ausruf im Acc., hoc de pecunia, Cic.: meridiem, ausrufen, daß Mittag sei, Aquil. fr.: vicinas aquas, bei den Nachbarinnen Wasser! Wasser! rufen, Prop. 4, 8, 58: in foro olitorio triumphum, Triumph! rufen, Liv. (s. Fabri Liv. 21, 62, 2): u. so per urbem diem ac noctem Saturnalia clamata, Liv.: clamata palma theatris, ausgerufen, verkündet, Ov.: von personif. Abstr., quid enim restipulatio clamat? Cic. – β) mit dem Ausruf in direkter Rede, infantem in utero matris in Marrucinis Io trium-————phe! clamasse, Liv.: omnes Prehende furem! clamant, Petr.: pari voce clamatum est Ad arma! Flor.: clamabit enim Pulchre! Bene! Recte! Hor.: clamans, Ista quidem vis est! Suet.: u. ad me omnes clamant, Ianua, culpa tua est! Catull.: clamo mihi ipse, Numera annos tuos! Sen. – γ) mit dem Ausruf in indirekter Rede, im Acc. m. Infin. (s. Fritzsche Hor. sat. 2, 7, 25), clamare ille, cum raperetur, nihil se miserum fecisse, Cic.: rex... flens clamare coepit candelabrum factum esse e gemmis, Cic.: u. (v. personif. Lebl.) quae (tabulae) se corruptas esse clamant, Cic.: veritas ipsa clamabat quodam modo, non posse adduci, ut etc., Cic. – δ) mit dem Ausruf im indir. Fragesatz, quid facto esset opus puerperae... illis... clamat de via, Ter. Andr. 490 sq. – ε) mit dem Ausruf im Finalsatz mit ut od. ne und Konj., clamare coeperunt, sibi ut haberet hereditatem, Cic. Verr. 2, 47: clamans in hostem (dem F. zurufend), ne rex Croesus occideretur, Gell. 5, 9, 2. -
44 pied
nm.1. oyoq (oyoqning oshiqdan pastki qismi); doigts de pied oyoq barmoqlari; pied plat yassi oyoqlik; se fouler le pied oyog‘ini chiqarib olmoq; loc. être pieds nus, nu-pieds oyoqyalang, yalangoyoq bo‘lmoq; passer une rivière à pied sec daryodan oyog‘ini ho‘l qilmay o‘ tmoq; de pied en cap boshdan oyoq; mettre pied à terre tushmoq; avoir un pied dans la tombe bir oyog‘i yerda, bir oyog‘i go‘rda bo‘lmoq; coup de pied tepki; recevoir un coup de pied tepki yemoq; loc.fam. tu es bête comme tes pieds o‘lgiday ahmoqsan; j'ai joué comme un pied men juda yomon chaldim; marcher sur les pieds de qqn. birovga hurmatsizlik qilmoq; casser les pieds (de, à qqn) birovga mijg‘ovlik qilmoq; ça te fera les pieds bu senga yaxshigina dars bo‘ladi; mettre les pieds dans le plat ishni pachavasini chiqarmoq; je n'y ai jamais mis les pieds men u yerga oyoq ham bosmaganman; il s'est levé du pied gauche u chap yoni bilan turibdi; pieds et poings liés oyoq-qo‘li bog‘langan; faire des pieds et des mains pour + inf. biror narsa qilish uchun kuyib pishmoq; attendre qqn. de pied ferme biror kishini dadillik bilan kutmoq; au pied levé tayyorgarliksiz2. loc. (sur, à, en) sur ses pieds, sur un pied oyoqda, tik turib; retomber sur ses pieds qiyin ahvoldan manfaat bilan chiqib olmoq; sur pied oyoqda; dès cinq heures, il est sur pied soat beshdan beri, u oyoqda; mettre sur pied une entreprise korxonani oyoqqa turg‘izmoq; à pied piyoda; allons-y à pied piyoda ketdik; course à pied yugurish; il a été mis à pied u ishdan haydalgan, bo‘shatilgan edi; à pieds joints juft oyoqlab; en pied bor bo‘yicha; un portrait en pied bor bo‘yicha chizilgan rasm; aux pieds de qqn. birovning oldida (egilib, bukilib); se jeter, tomber aux pieds de qqn. birovning oyog‘iga yiqilmoq, bosh urmoq, yolvormoq3. loc. avoir pied suvni bo‘ylaganda oyog‘i yerga tegib turmoqlik; perdre pied oyog‘i yerga yetmaslik; lâcher pied yon bermoq, chekinmoq4. avoir bon pied, bon oeil hali bardam bo‘lmoq; pied à pied qadam-baqadam5. oyoq, oyoq tomoni, poya, etak, tag, pastki qism; le pied et la tête d'un lit karavotning bosh va oyoq tomoni; caler le pied d'une échelle narvonning oyog‘ini mahkam joylamoq; le pied du mur devorning tagi, pastki qismi; la maison est au pied de la colline uy tepalikning tagida, etagida; typogr. le pied d'une lettre literaning pastki qismi, asosi; loc. être à pied du mur burchakka qisib qo‘yilgan bo‘ lmoq, biror narsa qilishga majbur qilib qo‘yilgan bo‘ lmoq; être au PIED-À-TERRE PIGEON pied d'oeuvre ishning oldida bo‘lmoq; fruits vendus sur pied daraxtning shoxida, terilmasdan burun sotilgan meva6. tuyoq (qassobxonalarda sotiladigan qismi); pieds de veau, de mouton, de porc buzoq, qo‘y, cho‘chqa tuyog‘i7. band, dasta, shoxcha, poya; pied de vigne tok, tok zangi; des pieds de salade salatning bandlari8. oyoq, poya; un verre à pied rumka; pied de table stolning oyog‘ i; fig. prendre son pied o‘rnashib olmoq9. fut (0,324 mga teng uzunlik o‘lchovi); loc.fig. il aurait voulu être (à) cent pieds sous terre u yer yorilmadiyu, yerga kirib ketmadi; vx. il tirait un nez d'un pied de long u umidsizlikka tushgan va xijolat bo‘lib qolgan edi10. anglo-saksonlarda uzunlik o‘lchovi; miliya (0,3048 m); aeronavtikada xalqaro balandlik o‘lchovi; l'avion vole à 10 000 pieds samolyot 10 000 milya balandlikda uchmoqda11. au pied de la lettre so‘zma-so‘z, aynan; prendre son pied maza, huzur qilmoq, rohatlanmoq; quel pied! maza, rohat! c'est le pied bu juda maza12. sur (le, un) pied -day, darajasida; être traité, reçu sur le pied de -day, darajasida muomala qilinmoq, qabul qilinmoq; sur un pied d'égalité bir xil darajada, teng; armée sur le pied de guerre jangovor shtatdagi armiya; au petit pied qisqa, qulochkashlamay13. pied à coulisse qalinlik va diametrni o‘lchaydigan asbob14. poét. turoq; les pieds d'un vers latin lotin tilidagi she'rning turog‘i.bot.adj. maymoq. -
45 la brosse à reluire
1) предмет или человек, с помощью которого пытаются набить себе ценуQui ne connaît René Rezeau, ce petit homme moustachu [...], ce génie largement répandu dans les distributions de prix des écoles chrétiennes? Tenez-vous bien et respectez-moi, car c'est mon grand-oncle. Le retour à la terre, le retour de l'Alsace, le retour à la foi, l'éternel retour. Non, vous n'avez pas oublié ce programme. C'est lui "la brosse à reluire de la famille", c'est lui le grand homme. (H. Bazin, Vipère au poing.) — Кто не знает Рене Резо, этого усатого человечка [...], этот исключительный талант, проявлявшийся при раздаче наград в католических школах. А теперь узнаете такое! и будете относиться ко мне с уважением, потому что это был мой двоюродный дедушка. Возвращение французов к земле, возвращение Эльзаса, возвращение к вере, в общем, сплошное возвращение. Нет, конечно, вы не забыли этого девиза. Это он - гордость семьи, это он - великий человек.
3) арго пистолет- Ta gueule, porc! hurla le larbin en pointant sa brosse à reluire nouveau genre vers le bide ubuesque de l'avocat. (L. Malet, Les paletots sans manches.) — - Заткнись, свинья! - прорычал лакей, нацелив свой пистолет нового образца в карикатурный живот адвоката.
Dictionnaire français-russe des idiomes > la brosse à reluire
-
46 pain
-
47 côte
cote [kɔt]1. feminine nouna. [de valeur boursière] quotation ; [de voiture d'occasion] quoted value ; (aux courses) odds (de on)b. ( = popularité) rating• elle a/n'a pas la cote auprès du patron (inf) she is/isn't in the boss's good books• cote de popularité/de confiance popularity/approval ratingc. (pour classement) classification mark ; [de livre de bibliothèque] classification mark (Brit), call number (US)2. compounds► cote d'alerte [de rivière] flood level• atteindre la cote d'alerte [chômage, épidémie] to reach crisis point ; [pollution] to reach dangerous levels* * *kɔtentrée or admission à la cote — stock exchange listing
inscrit or admis à la cote — listed (on the stock exchange)
2) Commerce (de voiture d'occasion, timbre) quoted value3) ( aux courses) odds (pl)4) (de personne, lieu, film) ratingavoir la cote (colloq) auprès de quelqu'un — [célébrité] to be popular with somebody; [individu] to be well thought of by somebody
ne plus avoir la cote — (colloq) to have fallen from grace
5) ( sur un plan) dimension6) ( sur une carte) spot heightà la cote plus/moins 20 — 20 metres above/below sea level
7) ( marque de classement) classification mark; ( numéro de livre) pressmark GB, call number US•Phrasal Verbs:* * *kɔt nf1) (en Bourse) quotation, (valeur) quoted value2) [cheval]la cote de — the odds pl on
3) [candidat] rating4) (= mesure) (sur une carte) spot height, (sur un croquis) dimension5) (= repère de classement) classification mark* * *cote nf1 Fin ( valeur en Bourse) quotation; ( liste des valeurs) (stock exchange) list; entrée or admission à la cote stock exchange listing; inscrit or admis à la cote listed (on the stock exchange); marché hors cote curb market, over-the-counter market; actions hors cote unlisted shares;2 Comm (de voiture d'occasion, timbre) quoted value;4 (de personne, lieu, film) rating; jouir d'une cote élevée to enjoy a high rating; avoir la cote○ auprès de qn [célébrité] to be popular with sb; [individu] to be well thought of by sb; tu as la cote○! you're in favourGB!; ne plus avoir la cote○ to have fallen from grace; leur cote est en baisse their popularity is waning; la chimie n'a pas la cote○ chemistry is unpopular;5 ( sur un plan) dimension;6 ( sur une carte) spot height; à la cote plus/moins 20 20 metres above/below sea level;cote d'alerte flood level; fig danger level; cote d'amour popularity rating; cote de crédit Fin credit rating; cote foncière land tax; cote mal taillée compromise; cote mobilière council tax GB, local rates (pl) US; cote de popularité = cote d'amour.[kot] nom féminin[à monter, à descendre] hill2. [rivage] coast[vu d'avion, sur une carte] coastline4. [de porc, d'agneau, de veau] chop[de bœuf] rib6. NAUTIQUE————————côte-à-côte locution adverbiale[marcher, s'asseoir] side by sidela Côte d'Amour the Atlantic coast near La Baulela Côte d'Argent the Atlantic coast between the Gironde and Bidassoa estuariesla Côte d'Azur the French Rivierala Côte de Coromandel the Coromandel Coastla Côte d'Émeraude part of the Northern French coast, near Saint-Malola Côte de Malabar the Malabar Coastla Côte d'Opale the coast between Calais and Dieppela Côte Vermeille part of the Mediterranean coast, between Collioure and Cerbère -
48 AHHUAYOH
ahhuayoh, nom possessif sur ahhua-tl.Qui a des épines, épineux.Angl., bristly, spiny, thorny. R.Joe Campbell 1997 (ahuayo).Est dit de la plante huitzquilitl. Sah11,137.de la plante tzitzicazquilitl. Sah11,135.de la plante âcazacatl. Sah11,196.de la fleur du figuier de barbarie, nopalxôchitl. Sah11,210du nopalxochitl ou nochxôchitl. Sah11,213 (avâio)." ahhuayoh moca ahhuatl ", garnie d'épines, pleine d'épines - llena de espinulas, repleta de espinulas.Décrit la figue de barbarie, nochtli.Cod Flor XI 124r = ECN11,72 = Acad ist MS 214r." in icâpollo huel âhhuayoh, moca ahhuatl ", ses baies ont beaucoup d'épines, sont pleines d'épines. Décrit la plante "tetzitzilin". CF XI 184v = ECN11,88 = CM 233v. = Sah11,197." ahhuayoh chamâhuac, âhhuayoh zazalic ", il a de grosses épines, des épines qui collent - it has coarse thorns sticky thorns. Décrit le cactus 'teôcomitl'. Sah11,21. (hâoaio)." ahhuayoh coyametl ", porc-épic." izhuayoh, ahhuayoh ", elle a des feuilles, elle a des épines - leafy, rickly.Est dit de la plante acazacatl. Sah11,196." huîtzyoh ahhuayoh ", plein de grosses épines, plein de petites épines - esta lleno de espinas, esta lleno de espinulas. Décrit le caméléon tapaxin.Cod Flor XI 97r = ECN11, 64 = Acad Hist MS 300v. = Sah11,92.*\AHHUAYOH caractère, bristly, est dit d'une mauvaise personne. Sah10,21 (bristly de bristle, se hérisser).*\AHHUAYOH métaphor., avec la négation âh-." ahtihuitzyoh ahtahhuayoh îpân nimitznomachîtia ", je me recommande à toi qui es heureux, litt. sans épines.*\AHHUAYOH métaphor., qui a des descendants." in têcih tzoneh, izteh, îxcuâmoleh, têntzoneh, îxhuihuah, cacamayoh, tzicuehualloh, huitzyoh, ahhuayoh ", die Grossmutter der Familie hat Haare, Nägel, Augenbrauen und einen Bart, hat Enkel, Neben Mais Kölbchen, Splitter, Dornen und zarte Stacheln. Sah 1950,14:17.*\AHHUAYOH toponyme. -
49 lunch
lunch [lʌnt∫]déjeuner m• he is at lunch ( = away from office) il est parti déjeuner* * *[lʌntʃ] 1.noun déjeuner m2.lunch! —
intransitive verb déjeuner (on, off de)••out to lunch — (colloq) dingue (colloq)
-
50 frais
%=1, FRAÎCHE adj.1. (légèrement froid) прохла́дный, све́жий*;un vent (un temps) frais — све́жий <прохла́дный> ве́тер (прохла́дная пого́да); une matinée (une nuit) frais — прохла́дное (↓све́жее) у́тро (прохла́дная ночь); devenir frais — свеже́ть/по=, холода́ть/по=; станови́ться/стать све́жим <све́жее>; un frais parfum — све́жий <прохла́дный spéc.> за́пах ду́ховde l'eau (une boisson) frais — прохла́дн|ая вода́ (-ый напи́ток);
2. fig. (sans cordialité) прохла́дный;une réception plutôt frais — прохла́дный приём
des œufs (des légumes) frais — све́жие яйца́ (о́вощи); du poisson frais — све́жая ры́ба; du porc frais — све́жая свини́на; de la viande trop frais — па́рное мя́со; des nouvelles fraiss — све́жие но́вости; de.s souvenirs tout frais — неда́вние <све́жие> воспомина́ния; des traces toutes fraiss — совсе́м све́жие следы́; attention, peinture frais! — осторо́жно, окра́шено!; l'encre est encore frais — черни́ла ещё не вы́сохли; une blessure frais — неда́вняя <све́жая> ра́на; de l'argent frais — но́вые [де́нежные] фо́ндыdu pain frais — све́жий < свежеиспечённый> хлеб;
des couleurs fraiss — све́жие <я́ркие> кра́ски; des joues fraiss — све́жие щёки; le teint frais — све́жий цвет лица́des fleurs fraiss — све́жие цветы́;
5. (qui n'a pas servi) све́жий, неиспо́льзованный; но́вый* (nouveau);des chevaux frais — све́жие ло́шади; des draps frais — све́жие про́стыни; ta chemise n'est pas frais — на тебе́ <у тебя́> несве́жая руба́шкаdes troupes fraiss — све́жие войска́;
║ fig.:une âme frais — чи́стая <неиспо́рченная> душа́une sensibilité toute frais — повы́шенная чувстви́тельность;
6. (alerte, vert) бо́дрый*;il est frais et dispos — он свеж и бодрun vieillard encore très frais — ещё о́чень бо́дрый стари́к;
7. (éclatant) зво́нкий*;une voix frais — зво́нкий <зву́чный> го́лос; ● nous voilà frais ! — ну и вли́пли [мы]!, вот так исто́рия!un rire frais — зво́нкий смех;
-
51 pur
-E adj.1. (emplois concrets) чи́стый*, свобо́дный от при́меси, без при́меси;de l'eau chimiquement pure — хими́чески чи́стая вода́; à l'état pur — в чи́стом ви́де; une race pure — чи́стая поро́да; un ciel pur — чи́стое не́бо; un bleu très pur — чи́сто-голубо́й, чи́сто-си́ний цвет; une voix pure — чи́стый звук го́лоса; un tissu pur laine — чистошерстяна́я ткань; confiture pur sucre pur fruit — конфитю́р <варе́нье> из натура́льных проду́ктов; du saucisson pur porc — колбаса́ из одно́й свини́ныde l'alcool pur — чи́стый спирт;
2. (emplois abstraits) чи́стый; безупре́чный (sans reproche); непоро́чный (im- maculé); пра́вильный;les sciences pures — чи́стые нау́ки; son intention était pure — его́ наме́рения бы́ли чи́стыми; une joie pure — чи́стая < неомрачённая> ра́дость; pur de tout soupçon — вне вся́кого подозре́ния; незапя́тнанный подозре́нием; pur de toute tache — незапя́тнанный ║ une jeune fille pure — чи́стая <неви́нная> де́вушка; des mœurs pures — чи́стые <непоро́чные> нра́вы; j'ai la conscience pure — у меня́ чи́стая со́весть ║ un profil pur — соверше́нный <пра́вильный> про́филь; des lignes pures — чи́стые <соверше́нные> ли́нии; il parle un français très pur — он говори́т на чисте́йшем францу́зском языке́; un style (une langue) très pur(e) — о́чень чи́ст|ый стиль (-ая речь)«la Critique de la raison pure» de Kant «— Кри́тика чи́стого ра́зума» Ка́нта;
3. (en valeur de renforcement) чи́стый, соверше́нный, са́мый настоя́щий;c'est la pure vérité — э́то чи́стая <соверше́нная> пра́вда; agir en pure perte — де́йствовать ipf. впусту́ю, зря стара́ться/по=; c'est une pure folie — э́то чи́стое <са́мое настоя́щее> безу́мие; de pure forme — чи́сто форма́льно, для профо́рмы; чи́сто форма́льный; par un pur hasard — по чи́стой случа́йности, чи́сто <соверше́нно> случа́йно; pur et simple — просто́й; c'est une pure et simple formalité — э́то чи́стая форма́льность, э́то про́сто-на́просто форма́льностьpar pure curiosité — из чи́стого любопы́тства;
■ m, f правове́рн|ый, -ая -
52 patientia
I.Lit.A.In gen.:B.pati entia est honestatis aut utilitatis causā rerum arduarum ac difficilium voluntaria ac diuturna perpessio,
Cic. Inv. 2, 54, 163:patientia famis et frigoris,
id. Cat. 1, 10, 26:hominum ea patientia, virtus frugalitasque est,
id. Verr. 2, 2, 3, § 7:paupertatis,
id. Agr. 2, 24, 64:audiendi,
Quint. 11, 2, 8; 12, 9, 9.—In partic., submission to unnatural lust, pathicism, Cic. Verr. 2, 5, 13, § 34; Sen. Q. N. 1, 16, 5; id. Vit. Beat. 13, 3; Tac. A. 6, 1; Petr. 9 and 25; Mos. et Rom. Leg. Coll. 5, 3, 2.—II.Transf.A.Forbearance, indulgence, lenity:B.constantiam dico? nescio an melius patientiam possem dicere,
Cic. Lig. 9, 26:quousque tandem abutere, Catilina, patientiā nostrā?
id. Cat. 1, 1, 1; id. Pis. 2, 5:quem duplici panno patientia velat,
Hor. Ep. 1, 17, 25:levius fit patientiā Quicquid corrigere est nefas,
id. C. 1, 24, 19.—In a bad sense, indolence, want of spirit: ne quis in me aut nimiam patientiam, aut nimium stuporem arguat, Porc. Latro ap. Sen. Contr. 2, 15; Plin. Ep. 6, 31, 5:C.in patientiā firmitudinem simulans,
Tac. A. 6, 46.—Submissiveness, subjection:usque ad servilem patientiam demissus,
Tac. A. 14, 26:Britanniam uno praelio veteri patientiae restituit,
id. Agr. 16; id. H. 2, 29. -
53 agito
agito, āvī, ātum, āre (Intens. v. ago), mit Hast, Eifer in Bewegung setzen, hastig-, eifrig treiben, I) eig.: 1) vom Treiben der Tiere = antreiben, in Lauf setzen, hin- u. her-, herumtreiben, u. (bes. bei Dichtern) übh. treiben, lenken, a) übh.: iumentorum gregem ibi, Varr.: per ampla spatia urbis equos velut publicos signatis, quod dicitur, calceis, wie mit Extrapost jagen, Amm.: calcari quadrupedem advorsum clivum, Plaut.: currus ad flumina, Verg.: spumantem equum, Verg.: quadrigas, Varr. LL. u. Suet.: u. spatium agitandi (verst. equos), zu tummeln, Nep.: lanigeros greges hirtasque capellas, poet. für »halten«, Verg. – b) vom Jagen des Wildes usw. = vor sich her-, umhertreiben, jagen, hetzen (s. Drak. Liv. 41, 9, 6. Heinsius u. Burm. Ov. met. 5, 605. Burm. Prop. 1, 1, 12), feras, Cic. u. Liv.: lupus etiam Romae interdiu agitatus, Liv.: asini feri venatibus agitantur, Amm.: aquila insectans alias aves et agitans, Cic. – totā urbe (die Feinde), Verg.: chelydros, verscheuchen, verjagen, Verg. – prägn. = eine Örtl. durchjagen, saltus venatu, Ps. Quint. decl. 3, 4: u. bl. Dictaeos saltus, Sil. 2, 94. – c) raubend forttreiben, hominum praedas et pecorum, Amm. 16, 9, 1.
2) v. Treiben, Schütteln des Windes usw. = auftreiben, hin- u. hertreiben, schütteln, peitschen, mare ventorum vi agitari atque turbari, Cic.: arena magnā vi agitata, Sall.: humus arida vento agitatur, wird umhergewirbelt, Sall.: ventis agitatur pinus, Hor.: austro agitata Charybdis, Ov.: agitati ignes (amoris) fortius arserunt, durch die Bewegung im Fluge entbrennen (dem wirklichen Feuer gleich) um so stärker die Flammen der Liebe, Ov.
3) v. Treiben des Wassers = treiben, umhertreiben, agitata fluctibus Helle, Prop.: defluit saxis agitatus umor, Hor.: (Peneus) deiectu gravi tenues agitantia fumos nubila conducit, einen zarten Rauch auftreibende Wasserwolken, Ov.
4) v. der raschen u. unsteten Bewegung der Dinge übh. = in rasche Bewegung setzen, umhertreiben, agitari inter se concursu, von den Atomen, Cic.: respuit ab se atque per aes agitat, vom Magnet, Lucr.
5) v. jeder Art von Bewegung im Ggstz. zur Ruhe, a) übh. in Bewegung setzen, bewegen, anregen, rege machen, ligna, Varr. fr.: bilem atram, Varr. fr.: quod ipsum agitatur aliunde, Cic.: quod pulsu agitatur externo, Cic.: mens agitat molem, regt, bewegt das All, Verg. – insbes. b) von schneller u. häufiger Bewegung = hin- u. herbewegen, treiben, schütteln, corpora huc illuc, Sall.: digitos (beim Rechnen), an den Fingern zählen, Plin. ep.: caput agitasse cacumen, hin- u. herneigen, Ov.: alas, Ov.: eam (navem triremem) in portu agitari iubet, einige Bewegungen machen, Nep. – hastam (= thyrsum). schütteln, Ov.: manu hunc pessulum, rütteln an usw., Lucil. fr.: habenas manibus, poet. für »lenken«, Ov. – iubebis rutabulo ligneo agitari quod decoxeris, wirst umrühren lassen, Col.: cum refrigeraverit, agitabis, umrühren, Apic. – u. c) von der körperl. Bewegung (durch Fahren, Laufen usw.), Bewegung machen, Bewegung verschaffen, corpus levi gestatione agitandum, man muß dem Körper od. sich Bewegung machen, Cels.: u. so nunc mari nunc terrā agitare corpus, Plin. ep.
II) übtr.: 1) wie ein Tier, dem man die Sporen gegeben, antreiben, aufregen, anspornen, reizen zu etw., absol., quem gloria Turni obliquā invidiā stimulisque agitabat amaris, den des Turnus Ehre mit scheelem Neid aufregt u. stachelndem Ingrimm, Verg.: est deus in nobis, agitante calescimus illo, Ov.: agitatus cupidine regni, Flor. – m. in u. Akk., in furias agitantur equae, Ov.: in exitium urbis agitata gens, Flor.
2) wie ein Wild auf- od. umhertreiben, -jagen, zusetzen, hetzen, verfolgen, beunruhigen, plagen, quälen (s. die Auslgg. zu Nep. Them. 9, 4. Duker Flor. 1, 8, 7. Drak. Sil. 16, 683), a) übh.: dii deaeque te agitant irati, Plaut.: qui utrosque error vos agitat, Pompon. com. fr.: atra bilis agitat hominem, Plaut.: quae res te agitat? welcher Alp drückt dich? Plaut.: ut eos agitent insectenturque furiae, Cic. (vgl. multis iniuriis iactata atque agitata aequitas, Cic.): amens, agitantibus furiis sororis ac viri, Liv. (vgl. Müller Liv. 1, 48, 7): sceleris poenis agitatur, Cic.: scelerum furiis agitatus, Verg.: Agamemnonius scaenis (auf der Bühne) agitatus Orestes, Verg.: Tyrrhenam fidem aut gentes agitare quietas, bestürmen (um zu einem Bündnis zu bewegen), Verg. – dah. b) jmdm. od. einer Sache mit Worten zusetzen, ihn geißeln, verspotten (s. Sorof Cic. de or. 2, 229. Matthiä Cic. Mur. 21), vesanum poëtam agitant pueri, Hor.: facete agitavit in tribunatu Gracchum, Cic.: quas personas agitare solemus, non sustinere, Cic.: alcis saevis fastidia verbis, Hor.
3) wie ein Meer aufregen, in Unruhe-, in Verwirrung bringen (von politischen Stürmen usw.; vgl. Beier Cic. de off. 1, 82), seditionibus tribuniciis atrociter res publica agitabatur, Sall.: plebs agitari coepta tribuniciis procellis, Liv.: his rebus agitatis, Cic.
4) etw. in Reden gleichs. hin- u. hertreiben = etw. (bes. stark, eifrig) besprechen, verhandeln, betreiben, verfechten, behaupten, has res, Caes.: rem ultro citroque, Liv.: versare in animo secum unam quamque rem, agitare deinde sermonibus, Liv.: omnibus conciliis eam rem agitari, Liv.: res agitata in contionibus, iactata in iudiciis, Cic.: agraria lex vehementer agitabatur, Cic.: quaestiunculae apud Taurum philosophum in convivio agitatae, Gell.: commentationes, in quibus philosophia remotior subtiliorque agitabatur, Gell.: cum de foedere victor agitaret, Liv.: Romae per omnes locos et conventus de facto consulis agitari, Sall.: agitatum in urbe ab tribunis plebis, ut tribuni militum crearentur, Liv. 4, 30, 1: omnium ore agitabatur m. folg. Akk. u. Infin., Dict. 5, 11: u. agitare coepit m. folg. Akk. u. Infin., Auct. b. Hisp. 25, 3.
5) etw. im Geiste u. in Gedanken hin- u. herbewegen = sich mit etw. beschäftigen, es überdenken, überlegen, erwägen, zu Rate gehen, Rat pflegen, u. in bezug auf etw. Beabsichtigtes = etw. im Sinne haben, auf etw. sinnen, denken, ausgehen, Absichten haben, mit etw. od. mit dem Gedanken umgehen, m. folg. Acc. des Obj. (mit u. ohne in corde, in animo, in mente, od. bl. animo, mente, s. Weißenb. Liv. 21, 2, 2. Drak. Liv. 41, 18, 1. Heräus Tac. hist. 1, 12, 6), rem in corde, Plaut.: in animo bellum, Liv.: rem in mente, Varr. LL. u. Cic.: rem cum animo, Sall. fr.: rem animo (animis), Cic., Sall. u.a.: rem mente, Cic., Liv. u.a.: rem cum corde suo, Fronto: rem secum, Ter., Sall. u.a.: tuum est sic agitare animo, ut etc., dich in eine solche Stimmung zu versetzen, daß usw., Cic.: u. ohne den Zstz. in animo u. dgl., res multum agitata, Cic.: fugam, Sall. fr., Verg. u. Liv.: defectionem, Liv. epit.: moenia novae urbis, damit (mit dem Gedanken) umgehen, eine neue Stadt zu gründen, Flor.: quae cum multos dies noctesque aestuans agitaret, Sall. (vgl. Drak. Liv. 25, 36, 5). – m. folg. Infin., ut mente agitaret bellum renovare, Nep.: aliquid invadere magnum mens agitat mihi, Verg. – m. folg. de u. Abl. (s. Fabri Liv. 24, 18, 3. Weißenb. Liv. 31, 46, 6), de adoptione secum et cum proxumis, Tac.: de extremis secum, Flor., u. bl. de supremis, Tac., auf den Tod denken: de Rhodani transitu, Liv.: de regno, Liv.: de bello, Tac.: de inferendo bello, Liv.: de petenda civitate, Suet. – m. Acc.-Pron. u. folg. indir. Fragesatz, id ego semper mecum sic agito, quo pacto etc., Att. fr.: id plebes agitabat, quonam modo etc., Liv.: cum quidnam esset animo agitaret, Liv.: consules novi cum inter se agitarent, uti (daß) alter Samnites hostes alter Etruscos deligeret, quantaque in hanc aut in illam provinciam copiae satis esset, Liv.: agitavere, num Messalinam secretis minis depellerent amore Silii, Tac.: hoc agitabam, an cotem illam secare novaculā possem, Flor. – griech. mit Partic. (st. ut), Alexandrum... interempturi seditionibus agitastis (st. ut interimeretis), Iustin. 14, 4, 12. – absol., ipse longe aliter animo agitabat, er selbst hatte ganz andere Pläne in seinem Innern, Sall. Iug. 11, 1.
6) den Geist in Bewegung, in Tätigkeit setzen, anregen, üben, beschäftigen, haud ferme armis atque equis corpus exercui, sed animum in litteris agitavi, Ps. Sall. de rep. 2, 10, 2: quibus (curis de salute rei publicae) agitatus et exercitatus animus, Cic.: geo metriā agitari animos et acui ingenia, Quint.: tempus idoneum agitandis per studium ingeniis et exercendis per opera corporibus, Sen.
7) übh. (wie ago u. ἄγω), etwas in Bewegung setzen = a) Feste u. festliche Veranstaltungen feiern, begehen, halten, Dionysia, Ter.: dies festos, Cic.: diem meum natalem, Plaut.: festa gaudia, Sil. – convivium, Plaut., Ter. u. Suet.: convivium regium, Fronto: choros, Verg. – b) Handlungen u. Zustände aller Art eifrig treiben, betreiben, verrichten, tun, ausüben, vornehmen, ins Werk setzen, ihnen nachzukommen suchen, sie halten, beobachten u. dgl., custodiam, Plaut.: imperium, die Herrschaft handhaben, Sall.: iustitiam, Plin. ep.: gaudium atque laetitiam, laut seine Freude u. Lust äußern, Sall.: odium adversus alqm, auslassen, Tac.: pacem, den Fr. pflegen, Sall. u.a. (s. Deder. Dict. 5, 11): praesidia, bilden, Sall.: moras, Sall.: mutas artes, betreiben, Verg.: imaginem belli navalis, ein Seemanöver abhalten (v. der Flotte), Flor.: praecepta parentis mei, ihnen nachzukommen-, sie zu erfüllen suchen, Sall.: honorem per quinquennium, fünf Jahre lang den Beamten spielen, Tac.: inter pastores regnum, den König spielen, Iustin. – u. so im Pass. agitari, betrieben werden, walten, heerschen, im Schwange sein, pax agitatur, Sall.: indutiae agitabantur, Sall.: laetitiae, maeror, luctus atque gaudia agitabantur, Sall.: agitabantur pro ingenio ducis calidiora consilia, Liv.: crimen vetus agitatum iam et te praetore iactatum, Cic.: omnis Pompeianorum colonorumque dissensio cum iam inveterasset ac multos annos esset agitata, Cic. – u. im Pass. unpers., paucorum arbitrio belli domique agitabatur, man handelte, verfuhr, Sall.: u. so aequo iure et modesto agitatum, Sall. fr. – c) eine Zeit zubringen, verleben, tunc aevum, Enn. fr.: magnis sub legibus aevum, Verg.: vita hominum sine cupiditate agitabatur, Sall. – dah. absol. = leben, bestehen, agitandi inops (ohne Mittel), Sall. hist. fr. 1, 41 (45), 11: u. so (Gallia) nunc malis fructibus ipsa vix agitat, Sall. hist. fr. 2, 96 (3, 1), 9: Arionem bene agitare (εὖ πράττειν), befinde sich wohl, Gell. 16, 19, 20: tres per id tempus qui agitabant nobiles facillime, Porc. in Suet. vit. Ter. 1. p. 28, 5 R. – d) (sc. se) irgendwo sich umhertreiben, sein Wesen treiben, sich aufhalten, weilen, verweilen, vacuis porticibus secretus agitat, Tac.: laeti, neque procul, Germani agitabant, Tac. – bes. von Reiterei, equitatum omnem... pro castris agitare iubet, Sall.: Numidae pro muro dies noctesque agitare, Liv.: consul dum inter primores agitat, Liv. – dah. irgendwo leben, wohnen, hausen, bes. von Nomadenvölkern, Libyes propius mare agitabant, Sall: qui montium editis inculti atque eo ferocius agitabant, Tac. ann. 4, 46. – e) wie unser es treiben = sich benehmen, postremo ferocius agitare, quam solitus erat, trieb es frecher, als er es sonst getan hatte, Sall. Cat. 23, 3; u. so Sall. Iug. 63, 5. – u. f) als jmd. auf der Bühne auftreten, m. dopp. Nom., modo hic agitat leno (als K.), modo adulescens, modo senex, Plaut. Men. prol. 75 (Schöll liest ›habitat‹).
-
54 mutabilis
mūtābilis, e (muto), wandelbar, veränderlich, launisch, omne corpus m. est, Cic.: ea forma rei publicae m. est, Cic.: m. vulgi animus, Liv.: varium et mutabile semper femina, Verg.: pectus m., das sich lenken, zureden läßt, Ov.: quid... mutabilius? Val. Max.: mutabilissimae sunt deorum voluntates, Porc. Latro decl. in Catil. 16.
-
55 hirsutus
hirsutus, a, um [st2]1 [-] qui a des pointes, garni de piquants (plante). [st2]2 [-] hérissé (en parl. du poil); velu. [st2]3 [-] au fig. dur (à prononcer), rude. [st2]4 [-] qui est sans culture, grossier, bourru, sauvage.* * *hirsutus, a, um [st2]1 [-] qui a des pointes, garni de piquants (plante). [st2]2 [-] hérissé (en parl. du poil); velu. [st2]3 [-] au fig. dur (à prononcer), rude. [st2]4 [-] qui est sans culture, grossier, bourru, sauvage.* * *Hirsutus, pen. prod. Adiectiuum, ab Horreo et seta, quasi horrens setis. Martial. Velu, Couvert d'un poil rude et picquant comme les porceaux.\Hirsutae spinis quaedam animantes. Cic. Herissonnees, comme un porc espic.\Hirsutum. Ouid. Aspre, Rude. -
56 ozymum
Ozymum, huius ozymi. Pers. Alii legunt Ocimum, siue Ocymum. Aucuns dient que c'est une maniere de viande faicte d'intestins de porc hachez menu, Les autres dient que c'est toute herbe odoriferante. -
57 soupe
f -
58 agito
agito, āvī, ātum, āre (Intens. v. ago), mit Hast, Eifer in Bewegung setzen, hastig-, eifrig treiben, I) eig.: 1) vom Treiben der Tiere = antreiben, in Lauf setzen, hin- u. her-, herumtreiben, u. (bes. bei Dichtern) übh. treiben, lenken, a) übh.: iumentorum gregem ibi, Varr.: per ampla spatia urbis equos velut publicos signatis, quod dicitur, calceis, wie mit Extrapost jagen, Amm.: calcari quadrupedem advorsum clivum, Plaut.: currus ad flumina, Verg.: spumantem equum, Verg.: quadrigas, Varr. LL. u. Suet.: u. spatium agitandi (verst. equos), zu tummeln, Nep.: lanigeros greges hirtasque capellas, poet. für »halten«, Verg. – b) vom Jagen des Wildes usw. = vor sich her-, umhertreiben, jagen, hetzen (s. Drak. Liv. 41, 9, 6. Heinsius u. Burm. Ov. met. 5, 605. Burm. Prop. 1, 1, 12), feras, Cic. u. Liv.: lupus etiam Romae interdiu agitatus, Liv.: asini feri venatibus agitantur, Amm.: aquila insectans alias aves et agitans, Cic. – totā urbe (die Feinde), Verg.: chelydros, verscheuchen, verjagen, Verg. – prägn. = eine Örtl. durchjagen, saltus venatu, Ps. Quint. decl. 3, 4: u. bl. Dictaeos saltus, Sil. 2, 94. – c) raubend forttreiben, hominum praedas et pecorum, Amm. 16, 9, 1.2) v. Treiben, Schütteln des Windes usw. = auftreiben, hin- u. hertreiben, schütteln, peitschen, mare ventorum vi agitari atque turbari, Cic.: arena————magnā vi agitata, Sall.: humus arida vento agitatur, wird umhergewirbelt, Sall.: ventis agitatur pinus, Hor.: austro agitata Charybdis, Ov.: agitati ignes (amoris) fortius arserunt, durch die Bewegung im Fluge entbrennen (dem wirklichen Feuer gleich) um so stärker die Flammen der Liebe, Ov.3) v. Treiben des Wassers = treiben, umhertreiben, agitata fluctibus Helle, Prop.: defluit saxis agitatus umor, Hor.: (Peneus) deiectu gravi tenues agitantia fumos nubila conducit, einen zarten Rauch auftreibende Wasserwolken, Ov.4) v. der raschen u. unsteten Bewegung der Dinge übh. = in rasche Bewegung setzen, umhertreiben, agitari inter se concursu, von den Atomen, Cic.: respuit ab se atque per aes agitat, vom Magnet, Lucr.5) v. jeder Art von Bewegung im Ggstz. zur Ruhe, a) übh. in Bewegung setzen, bewegen, anregen, rege machen, ligna, Varr. fr.: bilem atram, Varr. fr.: quod ipsum agitatur aliunde, Cic.: quod pulsu agitatur externo, Cic.: mens agitat molem, regt, bewegt das All, Verg. – insbes. b) von schneller u. häufiger Bewegung = hin- u. herbewegen, treiben, schütteln, corpora huc illuc, Sall.: digitos (beim Rechnen), an den Fingern zählen, Plin. ep.: caput agitasse cacumen, hin- u. herneigen, Ov.: alas, Ov.: eam (navem triremem) in portu agitari iubet, einige Bewegungen machen, Nep. – hastam (= thyrsum). schütteln, Ov.:————manu hunc pessulum, rütteln an usw., Lucil. fr.: habenas manibus, poet. für »lenken«, Ov. – iubebis rutabulo ligneo agitari quod decoxeris, wirst umrühren lassen, Col.: cum refrigeraverit, agitabis, umrühren, Apic. – u. c) von der körperl. Bewegung (durch Fahren, Laufen usw.), Bewegung machen, Bewegung verschaffen, corpus levi gestatione agitandum, man muß dem Körper od. sich Bewegung machen, Cels.: u. so nunc mari nunc terrā agitare corpus, Plin. ep.II) übtr.: 1) wie ein Tier, dem man die Sporen gegeben, antreiben, aufregen, anspornen, reizen zu etw., absol., quem gloria Turni obliquā invidiā stimulisque agitabat amaris, den des Turnus Ehre mit scheelem Neid aufregt u. stachelndem Ingrimm, Verg.: est deus in nobis, agitante calescimus illo, Ov.: agitatus cupidine regni, Flor. – m. in u. Akk., in furias agitantur equae, Ov.: in exitium urbis agitata gens, Flor.2) wie ein Wild auf- od. umhertreiben, -jagen, zusetzen, hetzen, verfolgen, beunruhigen, plagen, quälen (s. die Auslgg. zu Nep. Them. 9, 4. Duker Flor. 1, 8, 7. Drak. Sil. 16, 683), a) übh.: dii deaeque te agitant irati, Plaut.: qui utrosque error vos agitat, Pompon. com. fr.: atra bilis agitat hominem, Plaut.: quae res te agitat? welcher Alp drückt dich? Plaut.: ut eos agitent insectenturque furiae, Cic. (vgl. multis iniuriis iactata atque agitata aequitas, Cic.): amens, ag-————itantibus furiis sororis ac viri, Liv. (vgl. Müller Liv. 1, 48, 7): sceleris poenis agitatur, Cic.: scelerum furiis agitatus, Verg.: Agamemnonius scaenis (auf der Bühne) agitatus Orestes, Verg.: Tyrrhenam fidem aut gentes agitare quietas, bestürmen (um zu einem Bündnis zu bewegen), Verg. – dah. b) jmdm. od. einer Sache mit Worten zusetzen, ihn geißeln, verspotten (s. Sorof Cic. de or. 2, 229. Matthiä Cic. Mur. 21), vesanum poëtam agitant pueri, Hor.: facete agitavit in tribunatu Gracchum, Cic.: quas personas agitare solemus, non sustinere, Cic.: alcis saevis fastidia verbis, Hor.3) wie ein Meer aufregen, in Unruhe-, in Verwirrung bringen (von politischen Stürmen usw.; vgl. Beier Cic. de off. 1, 82), seditionibus tribuniciis atrociter res publica agitabatur, Sall.: plebs agitari coepta tribuniciis procellis, Liv.: his rebus agitatis, Cic.4) etw. in Reden gleichs. hin- u. hertreiben = etw. (bes. stark, eifrig) besprechen, verhandeln, betreiben, verfechten, behaupten, has res, Caes.: rem ultro citroque, Liv.: versare in animo secum unam quamque rem, agitare deinde sermonibus, Liv.: omnibus conciliis eam rem agitari, Liv.: res agitata in contionibus, iactata in iudiciis, Cic.: agraria lex vehementer agitabatur, Cic.: quaestiunculae apud Taurum philosophum in convivio agitatae, Gell.: commentationes, in quibus philosophia remotior subtiliorque agitaba-————tur, Gell.: cum de foedere victor agitaret, Liv.: Romae per omnes locos et conventus de facto consulis agitari, Sall.: agitatum in urbe ab tribunis plebis, ut tribuni militum crearentur, Liv. 4, 30, 1: omnium ore agitabatur m. folg. Akk. u. Infin., Dict. 5, 11: u. agitare coepit m. folg. Akk. u. Infin., Auct. b. Hisp. 25, 3.5) etw. im Geiste u. in Gedanken hin- u. herbewegen = sich mit etw. beschäftigen, es überdenken, überlegen, erwägen, zu Rate gehen, Rat pflegen, u. in bezug auf etw. Beabsichtigtes = etw. im Sinne haben, auf etw. sinnen, denken, ausgehen, Absichten haben, mit etw. od. mit dem Gedanken umgehen, m. folg. Acc. des Obj. (mit u. ohne in corde, in animo, in mente, od. bl. animo, mente, s. Weißenb. Liv. 21, 2, 2. Drak. Liv. 41, 18, 1. Heräus Tac. hist. 1, 12, 6), rem in corde, Plaut.: in animo bellum, Liv.: rem in mente, Varr. LL. u. Cic.: rem cum animo, Sall. fr.: rem animo (animis), Cic., Sall. u.a.: rem mente, Cic., Liv. u.a.: rem cum corde suo, Fronto: rem secum, Ter., Sall. u.a.: tuum est sic agitare animo, ut etc., dich in eine solche Stimmung zu versetzen, daß usw., Cic.: u. ohne den Zstz. in animo u. dgl., res multum agitata, Cic.: fugam, Sall. fr., Verg. u. Liv.: defectionem, Liv. epit.: moenia novae urbis, damit (mit dem Gedanken) umgehen, eine neue Stadt zu gründen, Flor.: quae cum multos dies noctesque aestuans agitaret, Sall. (vgl. Drak. Liv. 25, 36, 5). –————m. folg. Infin., ut mente agitaret bellum renovare, Nep.: aliquid invadere magnum mens agitat mihi, Verg. – m. folg. de u. Abl. (s. Fabri Liv. 24, 18, 3. Weißenb. Liv. 31, 46, 6), de adoptione secum et cum proxumis, Tac.: de extremis secum, Flor., u. bl. de supremis, Tac., auf den Tod denken: de Rhodani transitu, Liv.: de regno, Liv.: de bello, Tac.: de inferendo bello, Liv.: de petenda civitate, Suet. – m. Acc.-Pron. u. folg. indir. Fragesatz, id ego semper mecum sic agito, quo pacto etc., Att. fr.: id plebes agitabat, quonam modo etc., Liv.: cum quidnam esset animo agitaret, Liv.: consules novi cum inter se agitarent, uti (daß) alter Samnites hostes alter Etruscos deligeret, quantaque in hanc aut in illam provinciam copiae satis esset, Liv.: agitavere, num Messalinam secretis minis depellerent amore Silii, Tac.: hoc agitabam, an cotem illam secare novaculā possem, Flor. – griech. mit Partic. (st. ut), Alexandrum... interempturi seditionibus agitastis (st. ut interimeretis), Iustin. 14, 4, 12. – absol., ipse longe aliter animo agitabat, er selbst hatte ganz andere Pläne in seinem Innern, Sall. Iug. 11, 1.6) den Geist in Bewegung, in Tätigkeit setzen, anregen, üben, beschäftigen, haud ferme armis atque equis corpus exercui, sed animum in litteris agitavi, Ps. Sall. de rep. 2, 10, 2: quibus (curis de salute rei publicae) agitatus et exercitatus animus, Cic.: geo-————metriā agitari animos et acui ingenia, Quint.: tempus idoneum agitandis per studium ingeniis et exercendis per opera corporibus, Sen.7) übh. (wie ago u. ἄγω), etwas in Bewegung setzen = a) Feste u. festliche Veranstaltungen feiern, begehen, halten, Dionysia, Ter.: dies festos, Cic.: diem meum natalem, Plaut.: festa gaudia, Sil. – convivium, Plaut., Ter. u. Suet.: convivium regium, Fronto: choros, Verg. – b) Handlungen u. Zustände aller Art eifrig treiben, betreiben, verrichten, tun, ausüben, vornehmen, ins Werk setzen, ihnen nachzukommen suchen, sie halten, beobachten u. dgl., custodiam, Plaut.: imperium, die Herrschaft handhaben, Sall.: iustitiam, Plin. ep.: gaudium atque laetitiam, laut seine Freude u. Lust äußern, Sall.: odium adversus alqm, auslassen, Tac.: pacem, den Fr. pflegen, Sall. u.a. (s. Deder. Dict. 5, 11): praesidia, bilden, Sall.: moras, Sall.: mutas artes, betreiben, Verg.: imaginem belli navalis, ein Seemanöver abhalten (v. der Flotte), Flor.: praecepta parentis mei, ihnen nachzukommen-, sie zu erfüllen suchen, Sall.: honorem per quinquennium, fünf Jahre lang den Beamten spielen, Tac.: inter pastores regnum, den König spielen, Iustin. – u. so im Pass. agitari, betrieben werden, walten, heerschen, im Schwange sein, pax agitatur, Sall.: indutiae agitabantur, Sall.: laetitiae, maeror, luctus atque gaudia agitabantur, Sall.: agitabantur pro————ingenio ducis calidiora consilia, Liv.: crimen vetus agitatum iam et te praetore iactatum, Cic.: omnis Pompeianorum colonorumque dissensio cum iam inveterasset ac multos annos esset agitata, Cic. – u. im Pass. unpers., paucorum arbitrio belli domique agitabatur, man handelte, verfuhr, Sall.: u. so aequo iure et modesto agitatum, Sall. fr. – c) eine Zeit zubringen, verleben, tunc aevum, Enn. fr.: magnis sub legibus aevum, Verg.: vita hominum sine cupiditate agitabatur, Sall. – dah. absol. = leben, bestehen, agitandi inops (ohne Mittel), Sall. hist. fr. 1, 41 (45), 11: u. so (Gallia) nunc malis fructibus ipsa vix agitat, Sall. hist. fr. 2, 96 (3, 1), 9: Arionem bene agitare (εὖ πράττειν), befinde sich wohl, Gell. 16, 19, 20: tres per id tempus qui agitabant nobiles facillime, Porc. in Suet. vit. Ter. 1. p. 28, 5 R. – d) (sc. se) irgendwo sich umhertreiben, sein Wesen treiben, sich aufhalten, weilen, verweilen, vacuis porticibus secretus agitat, Tac.: laeti, neque procul, Germani agitabant, Tac. – bes. von Reiterei, equitatum omnem... pro castris agitare iubet, Sall.: Numidae pro muro dies noctesque agitare, Liv.: consul dum inter primores agitat, Liv. – dah. irgendwo leben, wohnen, hausen, bes. von Nomadenvölkern, Libyes propius mare agitabant, Sall: qui montium editis inculti atque eo ferocius agitabant, Tac. ann. 4, 46. – e) wie unser es treiben = sich benehmen, postremo ferocius agitare, quam soli-————tus erat, trieb es frecher, als er es sonst getan hatte, Sall. Cat. 23, 3; u. so Sall. Iug. 63, 5. – u. f) als jmd. auf der Bühne auftreten, m. dopp. Nom., modo hic agitat leno (als K.), modo adulescens, modo senex, Plaut. Men. prol. 75 (Schöll liest ›habitat‹). -
59 mutabilis
mūtābilis, e (muto), wandelbar, veränderlich, launisch, omne corpus m. est, Cic.: ea forma rei publicae m. est, Cic.: m. vulgi animus, Liv.: varium et mutabile semper femina, Verg.: pectus m., das sich lenken, zureden läßt, Ov.: quid... mutabilius? Val. Max.: mutabilissimae sunt deorum voluntates, Porc. Latro decl. in Catil. 16.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > mutabilis
-
60 TEPEITZCUINTLI
tepêitzcuintli:Mamifère rongeur, qui grogne comme le porc et dont la chair est très appréciée.Coelogenus paca connu aussi sous le nom de paca ou d'agouti.* aztéquisme, tepeizcuinte, paca, mamifero roedor.Illustration Sopena 947.Paca, mamifero roedor de la America meridonal que gruñe como el cerdo y cuya carne es muy apreciada. Illustration Sopena 743.R.Siméon dit: Quadrupède qui ressemble beaucoup au chien et qui est féroce (Hern.).Dictionnaire de la langue nahuatl classique > TEPEITZCUINTLI
См. также в других словарях:
porc — [ pɔr ] n. m. • 1080; lat. porcus 1 ♦ Mammifère ongulé omnivore (artiodactyles), au corps épais, dont la tête est terminée par un groin, qui est domestiqué et élevé pour sa chair. Spécialt Le mâle adulte. ⇒ cochon; verrat. « Je peindrai ici l… … Encyclopédie Universelle
Porc blanc de l'ouest — Porcs blanc de l ouest … Wikipédia en Français
Porc blanc de l'Ouest — Porcs blanc de l ouest … Wikipédia en Français
Porc — … Wikipédia en Français
Porc basque — Pie noir du Pays basque Le porc pie noir du Pays basque, aussi appelé plus simplement porc basque (Euskal Xerria ou Xuri eta beltza en basque), est une variété de la race porcine basco béarnaise, celle ci peuplait autrefois l extrême sud ouest… … Wikipédia en Français
PORC — n. m. Cochon, animal domestique qu’on engraisse pour le manger et qui a entre la chair et la peau une graisse qu’on appelle Lard. Porc gras. Porc maigre. Porc blanc. Porc noir. Le porc était un animal immonde parmi les Juifs. Les mahométans ne… … Dictionnaire de l'Academie Francaise, 8eme edition (1935)
Porc-épic brésilien — Coendou prehensilis Coendou prehensilis … Wikipédia en Français
Porc-épic de Malaisie — Hystrix brachyura Porc épic de Malaisie … Wikipédia en Français
Porc-épic de malaisie — Hystrix brachyura Porc épic de Malaisie … Wikipédia en Français
Porc-épic malais — Hystrix brachyura Porc épic de Malaisie … Wikipédia en Français
Porc épic de Malaisie — Hystrix brachyura Porc épic de Malaisie … Wikipédia en Français