Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

b-tree

  • 21 GREIN

    * * *
    (pl. -ir), f.
    1) branch (of a tree), division;
    2) point, head, part (í öllum greinum); í annarri g., in the second place;
    3) cause, reason; fyrir þá g., therefore;
    4) distinction; sjá grein handa, to discern one’s hands; gera grein á e-u, to explain;
    5) understanding, discernment; gløggrar greinar, sharpwitted;
    6) dissent, discord (varð mart til greina með þeim); vald fyrir utan alla g., undisputed (absolute) power.
    * * *
    f., pl. ar and ir; the mod. pl. greinar means branches, in other senses greinir: [Dan. green; Swed. gren; not found in Germ., Saxon, nor Engl.]:
    I. prop. a branch of a tree, ‘lim’ is the foliage; af hverri grein draup hunang sætt, Pass. 32. 4; vínviðar-greinir, vine branches, Stj, 200; pálma-viðar-g., a palm branch; kvíslask með stórum greinum, spread with large branches, Sks. 441, 443; þar vex fyrst upp einn bulr af rótunum, ok kvíslast síðan með mörgum greinum ok limum, 555.
    II. metaph. a branch, arm:
    1. hafs grein, an arm of the sea, Stj. 287; í sjau staði er skipat þessarar listar greinum, Alg.; vísinda grein, branch of science (Germ. fach); lærdóms-grein, branch of doctrine; sundr-skiptingar grein, subdivision, Stj. 287; tvífaldleg grein, double kind, N. G. L. ii. 352; þessi er grein ( particulars) á kaupeyris tíund, id.; sannkenningar hafa þrenna grein, Edda 122; Guð er einn í Guðdómi en þrennr í grein (of the Trinity), Fas. iii. 662; einkanligr í grein, Bs. ii. 21; allar greinir loptsins ok jarðarinnar, Edda 144 (pref.); hann greindi í tvær greinir ok tuttugu, Rb. 78; í þessi grein, on this head, in this case, Band. 11.
    β. denoting cause, reason; fyrir þá grein, therefore, Stj. 124; fyrir sagða grein, for the said reason, Mar., Sks. 682; fyrir þá (þessa) grein, Stj. 22, 23, 167, passim; finnr hann til þess þrjár greinir, Grett. 208 new Ed.; at þér upp lúkit nokkurri grein fyrir mér, at þat megi skilja, Sks. 660.
    γ. a point, head, part; meðr samri grein, under the same head, Dipl. i. 521; í annari grein, in the second place, iv. 7, Grett. 156, Fb. i. 216; með slíkri grein sem hér segir, K. Á. 82; í öllum greinum, Mk. 9; sagða grein, the said point, head, Dipl. iii. 13; í nokkurum greinum, in some points, i. 3; hverja grein, in every point, Gþl. 177; fyrir allar greinir, in all respects, Mar. 616; en er biskup vissi þessar greinir, the points, particulars (of the case), Bs. i. 727.
    2. denoting distinction, discernment, division; höggva svá títt at varla mátti grein sjá, Bret. 64; sjá grein handa, to discern one’s hands, Bs. ii. 5; fyrir utan alla grein, without exception, i. 281; hver er grein setningar háttanna, disposition of the metres, Edda 120; hljóðs grein, distinction of sound, accent, id., Skálda 182; göra grein góðs ok ills, Eluc. 20; setja glögga grein, to make a clear distinction, 677. 5; fyrir greinar sakir ( for the sake of distinction) er diphthongus fundinn í norrænu, Skálda 178; sundr-grein ok saman-setning, 177; ok veit ek þó grein allra stunda, Fms. v. 335; litlar greinir ok tengingar höfum ver konungs-málanna ór flokki yðrum, i. e. you take little notice of the king’s errand, Mork. 138; bera grein á e-t, to discern a thing, Mar.; þar kann ek at göra grein á, I can explain that, Fb. i. 419.
    β. understanding; þau (the idols) hafa enga grein, Fms. x. 232; vitr ok frábærrar greinar, xi. 429; glöggrar greinar, sharp-witted, Bs. ii. II; sumum gefsk anda-grein, spiritual discernment, Greg. 20.
    γ. a record; þessa grein konungsdóms hans ritaði fyrst Ari, this record of the king’s reign was first written by Are, Ó. H. 188; í greinum ok bóklegu námi, Mar.
    δ. a part, head, paragraph, in a book (mod.); ritningar-grein, a quotation from Scripture.
    3. denoting diversity, difference; en þó er hér, herra, grein í, Fb. ii. 78; en þó er þar grein á, hvárt …, K. Á. 124; ok voldi því grein tungna þeirra er hann var konungr yfir, Sks. 458; at grein var á trú þeirri er hvárt þeirra hafði til Guðs, 470; sú er grein á syslu biskups ok konungs, at …, 803.
    β. dissent; brátt görðusk greinir í um samþykki konunganna, Fms. vi. 185; varð mart til greina með þeim, 195; greinir ok sundrþykki, ix. 428; var þá grein mikil með fólki um konungs-tekjuna, x. 41; vald fyrir utan alla grein, power without dissent, i. e. absolute, undisputed power, Bs. i. 281; grein eða áskilnaðr, Stj. 298; en ef verri menn gengu á milli þá vóru jafnan greinir talaðar, Fb. ii. 411; urðu margar greinir með þeim Kolbeini Tumasyni, Sturl. ii. 1.
    COMPDS: greinarlaust, greinarmál, greinarmikill, greinarmunr, greinavænn.

    Íslensk-ensk orðabók > GREIN

  • 22 GRÖN

    I)
    (gen. granar, pl. granar), f.
    1) the hair on the upper lip, moustache (svá ungr, at eigi mun g. sprottin);
    2) lip; legðu munn við g., lay thy mouth to his lips; e-m bregðr vá fyrir g., one is startled, alarmed; bregða grönum, to draw back the lips, grin; in pl. the lips of a cow or bull.
    (gen. granar), f. pine-tree.
    * * *
    1.
    f., gen. granar, [mid. H. G. gran], the moustache; skegg heitir barð, grön eðr kanpar, Edda 109; líttú á ljúfan, legg þú munn við grön, Gkv. 1. 13; hann var ungligr maðr svá at honum var ekki grön sprottin, Ld. 272; láttu grön sía, sonr, sip, sift it through the beard, my son, Edda 148: in the phrase, e-m bregðr vá fyrir grön, a danger passes one’s beard, i. e. one is startled, alarmed, Fms. viii. 350, 417, Grett. 165 new Ed.; ek læt ýring skýra um grön, I sift the drink through my beard, Eg. (in a verse); ef maðr höggr nef af manni, … en ef svá er at grön fylgir, N. G. L. i. 171; kápu þeirri er gör var af grön jöfra, the cap which was made of kings’ beards, Fas. i. 284, cp. the tale in Tristr. S.; komað vín á grön mína, wine never wetted my beard, Þorf. Karls. 418: it is used in plur. denoting the beard of the upper and lower lips: in the saying, nú er eg svo gamall sem á grönum má sjá, in the nursery tale of the changeling, answering to the Germ. ‘nun bin ich so alt wie der Westerwald,’ see Grimm’s Märchen: the phrase, bregða grönum, to draw back the lips, grin, so as to shew the teeth, Nj. 199; cp. granbragð; fíla (or fýla) grön, to pout with the lips.
    2. esp. in plur. the lips of a cow or bull; Egill hljóp þar til er blótneytið stóð, greip annarri hendi í granarnar en annarri í hornið, Eg. 508; Europa klappar um granar hans (of Jove in the shape of a bull), Bret. 12. grana-hár, n. the whiskers of cats and other beasts, Edda 73 (of an otter); in this sense still in use: of a beak, benmás granar, Höfuðl.
    2.
    f., gen. granar, [Dan.-Swed. gran; Ivar Aasen gron], a pine-tree; hæri en grön er vex á hæsta fjalli, Hom. 152.

    Íslensk-ensk orðabók > GRÖN

  • 23 HEGGR

    (pl. -ir), m. bird cherry.
    * * *
    m. [Ivar Aasen hegg; Swed. hägg; Engl. hedge, Germ. hecken, from this tree being used for hedging], a kind of tree, the bird-cherry, Edda (Gloss.): freq. in old poetry, Lex. Poët.: whence Dan. hægge-bær, hægge-blomst, etc.

    Íslensk-ensk orðabók > HEGGR

  • 24 HLYNR

    (-s, -ir), m. maple tree.
    * * *
    m., pl. ir, [Ivar Aasen lön; Swed. lönn], a maple tree, Lat. acer, Edda (Gl.), Lex. Poët. passim.

    Íslensk-ensk orðabók > HLYNR

  • 25 HÖGGVA

    * * *
    (høgg; hjó, hjoggum or hjuggum; höggvinn and högginn), v.
    1) to strike, smite (with a sharp weapon);
    høggr sá, er hlífa skyldi, he strikes who ought to shield;
    höggva sverði (or með sverði), to strike with a sword;
    höggva e-n bana-högg, to give one his deathblow;
    2) to cut down, destroy (þeir hjoggu drekann mjök);
    3) to put to death, behead (suma lét hann hengja eða höggva);
    to kill, slaughter (höggva hest, búfé, kýr, naut);
    4) to fell trees (hann hefir höggvit í skógi mínum);
    5) to strike, bite (of a snake, boar);
    ormrinn hjó hann til bana, the snake struck him dead;
    6) with preps.:
    höggva e-t af, to hew or cut off (höggva af kampa ok skegg);
    höggva e-t af sér, to ward of;
    höggva eptir e-m, to cut at one, = höggva til e-s (hjá eptir honum með sverði);
    höggva í höfuð e-m, to give one a blow on the head;
    höggva e-t niðr, to cut down (var merki hans niðr höggvit);
    to kill, butcher (I. hefir áðr niðr höggvit brœðr sína tvá);
    höggva e-t ór, to cut out;
    fig. to make even, smooth (láta konung ok erkibisup ór höggva slíkar greinir);
    höggva e-t í sundr, to hew asunder;
    höggva til e-s, to strike (cut) at one, = höggva eptir e-m;
    höggva upp tré, to cut down a tree;
    höggva upp skip, to break a ship up;
    7) refl. to be cut, hacked (hjást skjöldr Helga);
    þótti honum nú taka mjök um at höggvast, things looked hard;
    recipr., to exchange blows, fight (þeir hjuggust nökkura stund).
    * * *
    also spelt heyggva, Sæm. (Kb.); pres. höggr, mod. also heggr; pl. höggum, mod. höggvum; pret. hjó, hjótt, hjó, mod. hjó, hjóst, hjó; pl. hjoggum and hjuggum, mod. only the latter form; a Norse pret. hjoggi = hjó, D. N. ii. 331; pret. subj. hjöggi and heyggi, mod. hjyggi; part. högginn, mod. but less correct, höggvinn, which also is freq. in the Editions; but in the MSS. usually abbreviated, högḡ, höggͭ, = högginn, höggit: [not recorded in Ulf.; A. S. heawan; Engl. hew, hack; Hel. hauwan; O. H. G. houwan; Germ. hauen; Dan. hugge; Swed. hugga]:—höggva denotes to strike with an edged tool, slá and drepa with a blunt one:
    1. to strike, smite with a sharp weapon; höggr sá er hlífa skyldi, he strikes who ought to shield, a saying: to deal blows with a weapon, hann görði ymist hjó eða lagði, Nj. 8; hann hjó títt ok hart, passim; höggva báðum höndum, 29; h. sverði, öxi, strike with, i. e. to brandish, a sword, axe, Fms. v. 168, Gs. 6; h. til e-s, to deal a blow to one, smite, Grág. ii. 7, Al. 78; h. e-n bana-högg, to smite with a deathblow, Eg. 220: to cut down, destroy, þeir hjuggu drekann mjök, Fms. vii. 249: to maim, ef maðr höggr hund eða björn til háðungar manni, Grág. ii. 121; h. rauf á hjálmi, Al. 78: the phrases, h. sik í lends manns rétt, Fms. ix. 399: spec. phrases, höggðú allra manna armastr, nú hjóttu Noreg ór hendi mér! Ek þóttumk nú Noreg í hönd þér höggva, Ó. H. 184.
    2. to put to death, behead, Fms. vii. 250, 251, xi. 148–152: to kill, högg þú hestinn, Nj. 92: to kill cattle, slaughter, h. bú, búfé, kýr, geitr, naut, Landn. 293, Eg. 532, Fms. vi. 95, xi. 123, Fb. i. 186: höggva strandhögg, Eg. 81.
    3. to fell trees; höggva skög, Grág. ii. 294; h. keyrivönd, id.: absol., hann hefir höggit í skógi mínum, Nj. 98, passim: to cut grass (rarely), ef maðr höggr hey á hlut annars manns, N. G. L. ii. 112; upp höggvit gras, cut grass, Dipl. iv. 9, Jm. 7, (else always slá of mowing.)
    4. to bite, of snakes (högg-ormr); Miðgarðsormr hjó hann til bana, Edda 155; naðran hjó fyrir flagbrjóskat, 76: of a wound from a boar’s tusk, ef svín höggr mann, Gþl. 190: the phrase, h. hest sporum, to prick a horse with the spur, Mag. 9.
    II. with prepp.; höggva af, to hew or cut off; h. af kampa ok skegg, to cut off the beard, K. Þ. K.; h. af lim, Sks. 555; to kill, slaughter, h. af fé, Ld. 64; höggva af sér, to parry off, Fms. v. 13:—h. niðr, to cut down, i. 38; to kill, butcher, vii. 261, Orkn. 120; hjuggu þeir niðr mungát sitt (by cutting casks to pieces), Fms. vii. 249:—h. upp, to cut down a tree, Greg. 48, Matth. iii. 10; h. upp skip, to break a ship up, Fms. iii. 228, ix. 381; h. upp hús, to break a house up, viii. 166:—h. ór, to cut out, metaph. to make even; vóru margar greinir þær er ór þurfti at h. milli biskups ok leikmanna, Bs. i. 751; láta konung ok erkibiskup ór h. ( smooth) sagðar greinir, 773.
    III. reflex. to be cut, hacked; hjósk skjöldr Helga, Dropl. 24.
    2. recipr. to exchange blows, fight; þeir hjuggusk nokkura stund, Háv. 56; þeir h. til í ákafa, Bret. 74.
    3. metaph., höggvask í mitt mál, to begin abruptly, in the middle of a sentence; taka heldr at upphafi til, en höggvask í mitt mál, Landn. 275, v. l.; ef enn höggsk nokkurr í ok mælir svá, cuts in, objects, Skálda 168: þótti honum nú taka mjök um at höggvask, things looked hard, Grett. 142; þótti honum hart um höggvask, Bs. i. 423.

    Íslensk-ensk orðabók > HÖGGVA

  • 26 kvísla

    (að), v. to branch out;
    refl., kvíslast = kvísla (of a tree, lineage, river, etc.).
    * * *
    að, to branch; k. saman, Bs. i. 314: but esp. dep. kvíslask, to branch out, of a tree, lineage, stream, etc., Fms. v. 347, Fs. 146, Sks. 441, 609.

    Íslensk-ensk orðabók > kvísla

  • 27 LIND

    * * *
    I)
    f.
    1) lime-tree; lindar váði, fire (poet.);
    f. source, spring; lindar logi, gold (poet.).
    * * *
    f., dat. lindi, Eg. 567 (in a verse), [A. S. lind; Engl. linden, lime; O. H. G. linta; Germ. linde; Dan. lind]:—a lime-tree, Edda (Gl.), Merl. 2, 88, Pr. 406, passim, see Lex. Poët.
    II. metaph. a shield (of lime-wood), Rm. 32, Vsp. 50; steind lind, a stained shield, Lex. Poët.; as also a spear, Fas. ii. 320 (in a verse), Lex. Poët.: bauga lind, Völ. 5, is dubious, perhaps = lime-bast, on which the rings were strung.

    Íslensk-ensk orðabók > LIND

  • 28 möpurr

    * * *
    m. [for. word], a maple-tree, Edda (Gl.)

    Íslensk-ensk orðabók > möpurr

  • 29 pálmr

    * * *
    m. [Lat.], a palm-tree, Edda (Gl.), Fms. vii. 160; fagran pálm, 656 B. 7; laufgir pálmar, Lil.; pálma-borg, the palm city = Jericho, Stj.
    COMPDS: Pálmadagr, pálmsunna.

    Íslensk-ensk orðabók > pálmr

  • 30 pera

    * * *
    n. f. [Fr. poire; Engl. pear], a pear:—of a pear-tree, Edda (Gl.) ii. 483. peru-tré, n. a pear-tree, Karl. 14.

    Íslensk-ensk orðabók > pera

  • 31 RÓT

    * * *
    n. insensibility (from a blow); slá e-n í r., to stun, render senseless by a blow; liggja í roti, to lie stunned.
    * * *
    f., pl. rætr (rœtr), [a word common to all Teut, languages, cp.also Lat. rādix]:—a root; hvers hann af rót um renn, Hm. 139; rót af grasi, Pr. 471; íllr ávöxtr af íllri rót, Fms. ii. 48: metaph., vera rót ( cause) undir e-u, Sturl. ii. 72; koma af rótum e-s, id., Fms. ix. 254; rót ok upphaf, Fb. iii. 245; af hverjum rótum þetta hefði risit, 308; af rót vándra manna, Bs. 11. 93.
    2. the lower part of a tree; rót kerlingar … hann tvíhendi oxina til rótarinnar, Grett. 151: a root of a tree used in witchcraft, of an enchanted thing, engi maðr skal hafa í húsi sinn staf eðr stalla, vit eða blót, eðr rót, eða þat er til heiðins siðar veit, N. G. L. i. 383, 389, cp. Grett. l. c.
    3. mathem. a root (square, cubic), MS. 544. 154, passim.
    COMPDS: rótardráttr, rótartré, rótaklumba.

    Íslensk-ensk orðabók > RÓT

  • 32 rótar-tré

    n. a root-tree, a tree with the root, Grett. 151.

    Íslensk-ensk orðabók > rótar-tré

  • 33 SIGLA

    * * *
    I)
    (-da, -t), v.
    sigla af landi, to stand off the land;
    sigla at landi, to stand in to land;
    sigla í haf, á haf, til hafs, to stand out to sea;
    sigla á skip, to run into a ship;
    sigla meira, to set more sails;
    sigla um e-n, to sail by one;
    sigla um Eyrarsund, to sail through the Sound;
    sigla um, to get under weigh, set sail (þegar er þeir höfðu um siglt, þá gaf þeim byr);
    with the course in acc., þat er sögn manna, at Skopti hafi fyrstr Norðmanna siglt Njörvasund, was the first Northman to sail through N.;
    with the weather in acc. (þeir sigla norðr um Sognsæ byr góðan ok bjart veðr);
    veðr siglanda, weather fit for sailing;
    2) fig., sigla á veðr e-m, to get to windward of one, take the wind out of his sails (engi maðr mun hafa siglt á veðr jafnmörgum höfðingjum);
    sigla milli skers ok báru, to sail between Scylla and Charybdis;
    3) to go as with sails (sigldi íkorninn í milli limanna á öðru tré).
    f. mast (fyrir framan siglu).
    * * *
    ð or d, [segl], to sail; sigla ok róa. Eg. 86, Grág. ii. 130; s. af landi, to stand off the land, Landn. 26; s. at landi, to stand in to land; s. með landi, to sail along shore; s. rétt í vestr, í norðr, Eg. 86, Landn. 25; s. út ór ánni, Þórð. 26; s. í haf, á haf, or til hafs, to stand out to sea, Ld. 32, Nj. 4, Fms. vi. 359; en er þeir höfðu um siglt, sailed by, Fms. v. 305; freisia ef þeir sigli svá um oss fram, Orkn. 402; s. undan, to sail away, id.; s. meira, to sail faster, Ó. H. 182; s. eptir e-m, id.; sigla djarfliga. Fms. vii. 67; s. á skip, to strike against, x. 76: the distance or course in acc., sigla þeir sunnan fyrir Stað tuttugu vikur sævar, xi. 122; þá mun siglt vera tylpt fyrir sunnan Ísland, then the course will be a ‘tylpt’ south of Iceland, Landn. 25; segla menn, at Skopti hafi fyrstr Norðmanna siglt Njörva-sund, that S. is the first Northman that sailed by N., Fms. vii. 66; s. lítinn byr ok fagran, ii. 182; sigla þeir góða byri, x. 260; sigldi hann inn um Agðanes vá mikinn storm, at …, ix. 314: sigldi hann ór Suðreyjum svá mikla sigling. at …, he sailed so famous a voyage, that…, Landn. 214; þeir sigla norðr um Sognsæ byr góðan ok bjart veðr, Eg. 120; sigli þér sælir! (Gr. εὐπλοειτε), Am. 32.
    2. in Icel. sigla also means to travel, like Fr. voyager; hann sigldi þrysvar, went thrice abroad; kálfr sigldi, kom út naut, kusi lifð’ og dó ‘ann, a ditty; hence sigldr, part. travelled, and ó-sigldr, untravelled.
    II. metaph. phrases; sigla á veðr e-m, to get to windward of one, take the wind out of his sails; engi maðr mun meirr hafa siglt á veðr jafnmörgum höfðingjum, Band. 39 new Ed.; sigla milli skers ok báru, between the skerry and the billow, between Scylla and Charybdis, Fms. ii. 268, Fb. iii. 402; þeir höföu sigr er ú-vænna þóttu út sigla, they won the race who were thought to have the least chance at the start, Sturl. iii. 251; þótt þér þykki eigi úvænt út sigla, though the chance be small at the start, 237.
    2. to go as with sails; sigldi hann millum limanna á annat tré, of a squirrel leaping from tree to tree, Ó. H. 85.
    III. rccipr., þeir sigldusk nær í sundi einu, Korm. 230: part. gerund, siglanda segltækt, fit for sailing; siglanda væri þetta veðr fyrir Jaðar, ef …, Ó. H. 138; ú-siglanda veðr, weather not fit for sailing.

    Íslensk-ensk orðabók > SIGLA

  • 34 VIÐ

    I)
    prep. with dat. and acc.
    I. with dat.
    hann sló honum niðr v. steininum, he dashed his head against the stone;
    hús liggja v. velli, the houses lie in ruins;
    kasta sér niðr v. velli, to cast oneself down on the ground;
    er inn efri kjöptr v. himni, en inn neðri við jörðu, the upper jaw touches the heaven, the lower the earth;
    hann hjó hann upp v. garðinum, he smote him close by the fence;
    skera af sér strenginn við øxinni, to cut the string, asunder against the axe;
    2) against, towards, of direction;
    horfa v. e-m, to look towards, face;
    3) along with (hann hafði marga smiðu v. sér);
    4) with, of an instrument (jarl hljóp upp v. sverði);
    5) among;
    gengu síðan í sæti sin v. öðrum mönnum, among other men;
    6) denoting barter, exchange, against, for (geta gull v. grjóti);
    7) denoting remedy, against (hjálpa e-m v. e-u);
    8) against, denoting contest, warding off (hafa liðsafla v. e-m);
    hafa (viz. afl) v. e-m, to be one’s match;
    9) ellipt. usages;
    stinga v. fótum, to stop;
    hrífa v., to catch hold;
    risa v., to withstand;
    hvatz hann fiðr v., whatsoever he may object;
    II. with acc.
    1) by, at, close to (sníða skeggit við hökuna);
    skjöldr við skjöld, shield to shield;
    v. Sandhólaferju, at Sandholferry;
    v. veginn, by the wayside;
    v. ána, by the river;
    draga segl v. hún, to hoist the sail to the top;
    festa e-n v. meið, tré, to fasten to a pole, tree;
    binda v. fót e-s, to bind up a broken leg;
    dró upp flóka v. austr, in the east;
    2) of time, towards, at;
    v. solar-setr, at sunset;
    v. sól, with the sun, at sunrise;
    v. aptan, towards evening;
    3) at, by (vera heima v. bú sitt);
    Hrútr var v. skip um sumarit, H. stayed by his ship during the summer;
    sitja v. stýri, to sit at the rudder;
    styðja sik v. e-t, to lean on;
    ganga v. staf, to walk with a staff;
    vera v. e-t, to be present at;
    sitja v. drykk, to sit at drink;
    í sýn v. bœinn, within sight of the town;
    5) denoting company, with (bauð þeim heim vill alla sína menn);
    v. annan, þriðja, fjórða mann, being two, three, four altogether;
    6) towards (a person or thing), respecting, regarding (mildr, blíðr, góðr v. e-n);
    til gæzlu v. e-n: for keeping, watching one;
    hræddr v. e-n, afraid of one;
    7) of cause, by, at;
    falla v. högg, to fall by a stroke;
    sigla v. stjörnuljós, to sail by starlight;
    verða reiðr v. e-t, to become wroth at;
    8) as compared with, set off against (þrjóta mun okkr illsku v. þik);
    eigi minna virðr en v. konunginn, of equal worth with the king;
    9) according to, after (gera klæði v. vöxt e-s);
    v. sik, in proportion;
    hann var skapaðr allr v. sik, well shaped, symmetrical;
    vita, hvat v. sik væri, to know what was the matter;
    10) denoting means, with, by (v. þessar fortölur);
    tendra eld v. e-t, to make fire by;
    11) ellipt. usages;
    bregða við, to start;
    hann þagði v., he remained silent;
    fá v. þrjú skip, to add three ships;
    þurfa v., to need;
    bjarga, hjálpa e-u v., to help, put right;
    koma e-u við, to bring about.
    (gen. -jar, pl. -jar), f. withy, withe; collar (viðjar af gulli).
    pers. pron. dual, we two.
    * * *
    1.
    f., gen. sing. viðjar, pl. viðjar, [Dan. vidje; Engl. withy; akin is víðir, q. v.]:— a withy or with; síðan var viðin ( a withy halter) dregin á hals honum, Fms. vii. 13 (see v. l.); þarmarnir urðu at viðu (sic) sterkri, Fas. iii. 34; ef röng eða viðjar slitna, Jb. 398; var enginn saumr í, en viðjar fyrir kné, of a boat, Fms. vii. 216; höggva tré til viðja, K. Þ. K. 88; viðjar af gulli ok silfri, on a dog, Hkr. i. 136, Fas. iii. 45; tún-svín þat er hringr, knappr eða við sé í rana, Grág. ii. 232; stjórn-við, the ‘rudder-withy,’ the strap in which the paddle-like rudder moved, like the ζευκτηρίαι in Act. Apost. xxvii. 40.
    2.
    pron. pers. dual (= vit), we two (see ek C); this spelling, which is also that of the oldest vellums, answers to the mod. pronunciation, passim: in mod. usage it has quite taken the place of the old plur. vér.
    3.
    prep., also used ellipt. without its case, or simply as an adverb; við is a curtailed form of viðr, which latter form remains in a few compds, even in mod. usage, thus, viðr-eign, viðr-kenna, viðr-nefni, viðr-lífi, viðr-væri; when found singly, við is the common form in Icel.; but as in MSS. it is commonly abbreviated, v̾, the two forms are hardly distinguishable; við, however, is received as the usual form, viðr being more freq. in Norse vellums, and in some later Icel. vellums imitating the Norse spelling: [Goth. wiþra = πρός; A. S. wider; cp. Scot. wither-shins; O. H. G. widar; Germ. wieder; but Engl. with; Dan. ved; Swed. wäd]:—against, towards, etc.
    WITH DAT.
    A. Against, denoting a leaning or resting on, striking against, or the like; hann hjó hann upp við garðinum, smote him standing against the wall, Nj. 120; stinga höndum við berginu, Symb. 59; ganga við brekkunni, up-hill, against the hill, cp. Lat. adversus montem, Valla L. 212; skjóta við honum skildinum, Fms. i. 44; ljósta skildi við kesjunni, Eg. 378; hann spyrndi við svá fast … spyrna við grunni, Edda 36; kasta sér niðr við vellinum, Nj. 58; leggja e-n við velli, Boll. 344; slá honum niðr við steininum, dashed his head against the stone, Finnb. 292; hann drap hann við borðinu, Korm. 236; hjó af honum höfuð við stokkinum, Fas. ii. 285; ok lagði (þá) við stokki, Am. 73; hús liggja við velli, lie down in ruins, Fms. iii. 144; er hinn efri kjöptr við himni enn hinn neðri við jörðu, the upper jaw touching the heaven, the lower the earth, Edda 41; skera af sér strenginn við öxinni, rubbing it against the axe, Nj. 136; vóru segl hans at sjá við hafi, the sails were seen out at sea, far in the offing, Fas. ii. 403.
    II. against, towards, of direction; gapa við tunglinu, Fas. iii. 622; horfa við e-m, to look towards, face, Eg. 293; horfa baki við e-m, Hkr. iii. 384; líta við e-m, Nj. 132, Fms. i. 125, vii. 314; horfa vid landi, A.A. 24; snúa baki við e-m, Fas. i. 296; snúask við e-m, Hkr. ii. 120.
    III. along with, with, denoting company; hann hafði við sér harpara einn, Str. 57; hann hafði marga smiðu við sér, Fms. ix. 377; fór Margaðr ok Guthormr við honum, Hkr. iii. 113; at Ástríðr mundi vera við feðr sínum, i. 188; er hér ok Sigurðr við jarli, Fms. ix. 327; hann var þar upp fæddr við henni, x. 421; bjóðum vér þér við Hákoni þangat, ix. 252; ferr heim við sínum mönnum, Rd. 312; fór hann við liði sínu, Hkr. iii. 44; við hundrað skipum, Fas. i. 461; gengr síðan í sæti sín við oðrum mönnum, Fms. x. 17; bað biskup ríða við sér (= með sér), 6.
    2. with, of an instrument; jarl hljóp upp við sverði, Fms. ix. 340; sjau menn við vápnum, viii. 14; gengu tveir menn við merkjum, x. 15: the phrase, eiga, ala, geta barn við kouu, Grág., Fms. i. 113, iii. 110, Ld. 102, Eg. 31; merrin fékk við þeim hesti, Landn. 195.
    3. spec. usages; við góðum vinskap, Boll. 362; halda vináttu við föstum trúnaði, Fms. ix. 375; at þær sagnir muni vera við sannindum, true, viii. 6; at berjask við honum eðr við honum lífit láta, ix. 332; fara við herskildi … eyða land við eldi, x. 134; ausa e-t við moldu, Hkr. i. 220; skipuðu mörgum hlutum við (with, among) sínum mönnum, Fms. x. 91; gengu síðan í sæti sín við öðrum mönnum, among other men, 17; skreiðask fram við (= með) landinu, viii. 437.
    4. = ok, with, together with; Þórr við Grimni = Th. and G., Hallfred; höfuð við hjarta, head and heart, Kormak.
    B. METAPH. USAGES:
    I. denoting barter, exchange, against, for (like Gr. ἀντί); gefa gull við grjóti, Fas. iii. 45; selja við verði, Fms. i. 80; seldu mik við hleifi, Hm.; við litlu verði, Eg. 100; við fémútu, Nj. 215; meta e-t við silfri, Fms. x. 5; gefa margra manna líf við yðvarri þrályndi, iv. 194.
    2. denoting remedy, against; beiti við bit-sóttum en við bölvi rúnar, Hm. 140; hjálpa e-m við e-u, to help against, passim.
    II. against, denoting contest, warding off, withstanding; hafa afla við e-m, Lv. 43; hafa liðs-afla, liðs-kost við e-m, Ld. 372, Hkr. i. 272: ellipt., hafa (viz. afi) við e-m, to be one’s match, Lv. 109; þótti sem engi mundi hafa við þeim í vígi, Nj. 89; eg hefi ekki við þér, I cannot lift with (i. e. am no match for) thee; ábyrgjask e-t við e-u, Grág. ii. 216, 364; forða e-m við háska, Edda i. 116; halda þá við ágangi Hákonar, Fms. i. 224; varðveita e-n við e-u, Grág.; ekki hélzk við þeim, Eg. 125; rísa við e-m, Sturl. ii. 119; vera búinn, van-búinn við e-m, Ld. 324; sat hann þar við áhlaupum Dana, Fms. i. 28; vinna við sköpum, Fas. i. 199; sporna við e-u, göra við e-u, see göra, sporna; ef þat nemr við förinni, Ld. 70 (see nema A.I. 7, 8); mæla við e-u, Hkr. ii. 198; tölðu allir við förinni, Greg. 28; setja hug sinn við e-u, Fms. x. 232; kveða nei við e-u, Sturl. i. 27; drepa hendi við e-u, Hkr. ii. 164; reiðask við e-u, Nj. 182; e-m ríss hugr við e-u, Fas. i. 30; mér býðr við e-u, to loathe; sjá við e-u, to shun; varna við e-u, to beware of; vera hætt við e-u, in danger of, Ísl. ii. 262; ú-hætt við e-u, safe, Landn. 319.
    III. with verbs;liggja við e-u, to lie on the verge of; honum lá við falli, Fas. iii. 261; búið við skipbroti, Ísl. ii. 245; honum var við andhlaupi, Eg. 553; sjá, horfa, líta … við e-u, to look towards; taka við e-u, to receive; búask við e-u, to prepare for, expect, Ld. 106; verða vel, ílla, við e-u, to behave well, ill, on some occasion; komask við veðri, see veðr.
    IV. ellipt. usages; þeir snerusk þá við, turned round, facing, Nj. 245; hón drap við hendi, Lv. 38; hann laust við atgeirinum, Nj. 84.; hann stakk við forkinum, Eg. 220; hann stakk við fótum, stopped, Finnb. 300; hrífa við, to catch hold, Bs. i. 197, 423, Gísl. 125; búask við, to make oneself ready; göra við, to resist; rísa við, to withstand, Fs.; at ek bjóða við tvenn verð, Ld. 146; hvatz hinn fiðr við, whatsoever he may object, Nj. 99; taka við, to begin where another stops; þú skalt gefa mér við ( in return) verjuna, Fbr.
    WITH ACC.
    A. By, at, close to:
    I. denoting proximity; skjöldr við skjöld, shield to shield, in a row, Nj. 125; skip við skip, Ó. H. (in a verse); samnask hlutr við hlut, Rb. 108; hálsinn við herðarnar, Ld. 40; sníða skeggið við hökuna, Eg. 564; við bryggju-sporðinn, Fms. i. 14; grafa barn við kirkju-garð út, K. Þ. K.; uppi við fjallit, Eg. 137; við Sandhóla-ferju, Nj. 29; við vaðit, 83; við veginn, by the way-side, Fb. ii. 330; hér við ána, by the river, Ld. 46; búa við Þjórsá, Nj. 93; liggja við land, Fms. i. 14; við Ísland, Grág.; binda stein við hálsinn, Ld. 154; draga segl við hún, hoist sail to the top, Hkr. ii. 6; reka spora við eyra e-m, Nj. 82; festa e-n við meið, tré, to fasten to a pole, a tree, Glúm. 391; nísta við gólfit, to pin it to the floor (see nista); binda við fót e-s, to bind up a broken leg, Bárð. 167; dró upp flóka við austr, in the east, Vígl. 22.
    2. temporal, towards, at; við vetr sjálfan, Fms. ii. 97; Krók. 51 C; við sólar-setr, Fas. i. 514; við sól, with the sun, at sunrise. Eg. 717; við aptan, towards evening, Grág. (Kb.) ii. 143; við þat sjálft, at that moment, Fms. xi. 432; bregða í kross við hvert orð, at every word, K. Þ. K.; vera við aldr, to be stricken in years, Eb. 18, Ísl. ii. 192, Fms. ii. 81; ef barn er við dauða, on the point to die, N. G. L. i. 345; við sjálft, on the verge of (see sjálfr); við váða sjálfan, búið við geig, on the verge of, Eg. 158; Grettir var við svefn, just asleep, Grett. 127.
    3. phrases, við svá búit, after all done, often with the notion of ‘in vain, nothing having been done’ (búa B. II. δ); fóru við þat heim, Fms. i. 54, ix. 469, Nj. 127; skildu við þetta, 260, Ísl. ii. 217.
    II. at, to; Hrútr er við skip, Nj. 4; Hrútr var við búð, 79; vera heima við bú sitt, 215; hanga upp við siglu-rá, Fas. iii. 659; bundinn við staf, Eg. 232; fastr við altara, fastened to the altar, Vm. 110; styðja sik vid e-t, to lean on, Fms. ix. 512; sitja upp við hægindit, leaning on it, Ld. 16; sitja upp við vegginn, Nj. 153; ganga við staf, 219; ganga við tréfót, Eb. 66; styðjask við höndina, Fas. i. 228; rísa upp við olboga, Þórð. 15; sitja við stýri, at the rudder, Eg. 385; hafa barn við brjóst, to have a bairn at breast, N. G. L. i. 340; leggja, bæta, auka, við e-t, to add to; blanda við e-t, to mix with; vera við e-t, to be present at, Ld. 92, Eg. 540; sitja við drykk, mat, to sit at drink, meat, Eg. 303, 420.
    III. denoting association, together with; vera samþingi, samfjórðungs við e-n, Grág. ii. 237; vera saman við e-n, vera samvista við e-n, eiga samneyti við, vera sammæðr við e-n, passim; vera utan-fjórðungs við víg, Grág. ii. 89; vera við e-t riðinn; þeir vildu eigi vera hér við heiðna menn, Íb. 4; búa við e-n, Gísl. 17.
    2. direction; í sýn við bæinn, Fas. ii. 507; í örskots-helgi við garðinn, Grág.; standa í höggfæri við e-n, Nj. 97; við þat lík at lifa, Hm.
    IV. denoting company, with; bauð þeim heim við alla sína menn, Vígl. 27; riðu við sextigi manna, Nj. 10, 213, Ld. 164; gékk á land við einn svein, Fms. ix. 502; sækja land við útlendan her, Hkr. i. 198; við fá, marga … menn, Fas. i. 35; the phrase, við annan, þriðja fjórða … mann (see annarr I. 1); þú ert hér kominn við svá mikit fé, Ld. 112; sækja mál við níu búa, Grág.; við váttorð, Kb. i. 103; leyfa e-t við vitni, Ld. 104; bjóða e-t við váttorð, in the presence of, by witnesses, Nj. 243.
    B. METAPH. USAGES:
    I. towards a person or thing, respecting, regarding; hryðja við aðilja, Grág. (Kb.) i. 127; missa fjár síns við þjóf, Grág.; skilja við e-n, to part with (see skilja); til metnaðar við sik, Edda i. 20; til huggunar við sik, Ld. 228; til þjónustu við e-n, Eg. 28; til gæzlu við e-n, for keeping, watching one, Ld. 152; ganga, koma, fara til fundar, til móts … við e-n, 62, 90, Nj. 4, Eg. 101; mildr, blíðr, léttr, kátr, ástúðigr, góðr, harðr, grimmr, reiðr, harðráðr, stríðr, … við menn, mild … towards, Nj. 2, 47, 48; víkjast undan við e-n, Ld. 42; fyrir kapps sakir við e-n, til liðveizlu, hjálpar … við e-n, Eg. 44, Nj. 75; sýna vinskap, halda vinskap við e-n, Ld. 150; leggja ást við e-n, 34; líka vel, ílla við e-n, Nj. 53; eiga eyrindi við e-n, Eg. 260; eiga orð við e-n, 255; hafa lög við e-n, Nj. 106; tala, mæla, ræða, segja, spjalla við e-n, to talk, speak … with a person, passim; skipta, eiga, … við e-n, to deal… with; berjask, deila við e-n, to fight with, against; göra e-t við e-n, so to act with, Greg. 43; reyna e-t við e-n, to contend with one, Nj. 46, 94, Edda i. 106; hafa misgört við e-n, Fms. viii. 103; láta vaxa óþokka við e-n, Nj. 107; tilför við Gunuar, 101; mála-tilbúnaðr við e-n, 100; sekr við e-n, útlagr við goða, Grág.
    2. hræddr við e-n, afraid of one; verða varr við e-t, to perceive; vanr við e-t, used to a thing; hann var svá vanr við vini sína, Fms. viii. 220; fella sik við e-t, kunna við e-t, to apply oneself to, to like.
    II. of cause, by, at; falla við högg, to fall by a stroke, Nj. 163; hrata við lagit, Eg. 379; vakna við e-t, Fas. ii. 116; vakna við draum; verða glaðr, reiðr, hryggr, úkátr … við e-t, to become glad, wroth … at, Íb. 10, Eg. 102, 321, passim; bregða sér við e-t, Ld. 190: by, við minn atbeina, Fms. vi. 66; við samþykki e-s, Eg. 165; við ráð e-s, Grág. (Kb.) ii. 30; gört þat við einræði þitt, Ld. 188; et þat at vánum við skaplyndi Þorgeirs, Nj. 255; hlaða seglum við mikinn háska, with great danger, Korm. 168; sigla við stjörnu-ljós, to sail by star-light, Fms. i. 24; lesa við ljós, to read with a light; búa sik við skart, to dress fine.
    III. as compared with, set off against; sex sær við kú, Grág. i. 502–504; selja, virðing sína við íllgirni þínaa, Eb. 160; þrjóta mun mik íllsku við þik. Hkr. i. 322; mik skortir við hann, Nj. 90; hafa afta við e-n, Eg. 187; eigi minna virðr enn við konunginn, i. e. of equal worth with the king, Fms. xi. 45; er þetta við mikla fémuni, Hrafn. 19; fjórðungi skerð við goðorð önnur, Grág. (Kb.) i. 211; Skotland er þriðjungr ríkis við England, Nj. 266; þriðjung við liðsmenn, Eg. 57; at þriðjungi við ykkr, Ld. 102; helming við hann, Fms. i. 22; gaf þeim hálfar tekjur við sik, 7.
    IV. við þann kost, on that condition, Grág. (Kb.) i. 233: of medicine, for, við svefnleysi, við orms-bit, við offeitan kvið …, Lækn.: in mod. usage dat., and so in Hm. 138.
    V. denoting fitness, proportion; göra klæði við vöxt e-s, Eg. 516; við þeirra hæfi, 109; er þat ekki við þitt æði, Ld. 298; vera við alþýðu-skap, Fs. 63; við sik, in proportion, B. K. 8; neyta skógar við sik sem þarf, Grág. ii. 292; þat er hann má eigi sjálfr við sik njóta, himself alone, 623. 21; hann var skapaðr allr við sik, well shaped, symmetrical, Fas. i. 173; fagrt ok allt vel við sik, Fms. x. 321; veðrit vesnaði en nátt-myrkr á við sik. Bjarn. 52; vita hvat við sik væri, to know what was the matter, Fms. xi. 11, Fas. ii. 516; leggja mál við tré, Ld. 316; draga kvarða við lérept, vaðmál, Grág. i. 497, 498.
    VI. with, by, denoting means; tendra eld við fjallrapa, to light fire with, Bs. i. 7; við þessar fortölur, Ld. 204; kom svá við umtölur góðra manna, Nj. 267; við áskoran þína, 258; mýkjask við e-t, Fms. v. 239; húð skorpnuð við eld, Nj. 208.
    VII. with verbs; lifa við skömm, meizlur, harm, lifa við slíka harma, to live with or in shame, sorrow, Nj. 92, Hkr. ii. 107, Eg. 604, Ld. 332; leika við e-n, Nj. 2; kaupa við e-n, Grág.; binda við e-t, to bind, fasten to; sætta, rægja, friða e-n við e-n, Eg. 226, Grág. ii. 99; tala, … við e-n, to speak, deal … with, Nj. 2, 197, Ld. 22 (see I); hefja upp bónorð við e-n, Eg. 38; leita eptir við e-n, leita ráða við e-n, eiga hlut at við e-n, Nj. 75, 101, 213, Eg. 174; fæða, lifa, fæðask, ala, búa, bjargast, við e-t, to feed, live, subsist … on, Edda i. 46, Fms. i. 226, v. 219, Nj. 236, passim; vera við e-t, to be present at, and metaph. to enjoy, Hom. 87, Edda (pref.); nema lyfsteinn sé við riðinn, Ld. 250; hann brá upp við fætinum (viz. við lagit), Nj. 264; binda við e-t, to bind to, Fms. ix. 358; at þeim heimilum ok í örskotshelgi við (viz. þau) á alla vega, Grág. (Kb.) i. 88; þar við, hér við, at engi mundi þar þora við at etja, Nj. 89.
    2. hagr við e-t, skilful at; kunna vel við e-t, id.; skjarr við skot, Ls.; temja, venja, … við e-t; drekka við sleitur (see sleita); kveða við raust, Sturl. iii. 317, Eg. 554; syngja vid tón, Sturl. iii. 210; búa sik við skart, skikkja búin við gull, Fms. x. 199; skyrta saumuð við gull, embroidered with, Fas. ii. 529; glóa við gull, to glow or gleam with gold, Lex. Poët.
    VIII. elliptical or ad- verbial usages; bregða við, to start; hann þagði við, remained silent, Nj. 2; verða bilt, felmt við, Ísl. ii. 274, Nj. 105; fá við þrjú skip, to add three ships, Fms. xi. 73; jók nú miklu við, it waxed much, Ld. 54; kveða við, gella við, to scream, yell; þurfa við, to need, Nj. 74; njóta e-s við, to enjoy, 85; komask við, to be touched; leita við, to try; bera við, to happen (see bera); koma við, to touch; standa, bíða við, to stop a bit; nema við, to hinder, cause a hindrance; kunna við, to like; koma e-u við, to bring a thing about, 101; ef ek viðr um kæmumk, if I could manage it, Hbl.; bjarga e-u við, hjálpa við, to help, put right; reisa við, rétta við, to raise up again, put right; kannask við, to recognise; vera við staddr, to be present, = við e-t staddr.
    IX. in recipr. phrases, talask við, eigask við, fásk við, etc., to speak … to one another, where the object is suffixed to the preceding verb.
    X. with an adverb or particle, of direction; upp á við, niðr á við, upwards, downwards; vestr á við, Fas. ii. 244; móts við, towards; á við, equivalent to (það er á við tvær merkr); austan við, vestan við, sunnan við, fram við, inn við, etc., followed by an accusative.

    Íslensk-ensk orðabók > VIÐ

  • 35 ÞÖLL

    (gen. þallar), f. young fir-tree.
    * * *
    f., gen. þallar (= þollr), a young fir-tree; hrörnar þöll er stendr þorpi á, Hm., Edda (Gl.): freq. in circumlocutory descriptions of women, bauga-þóll, auð-þöll, men-þöll, Lex. Poët.

    Íslensk-ensk orðabók > ÞÖLL

  • 36 ÖSP

    (gen. aspar, pl. aspir), f. aspen-tree (einstœð sem ösp í holti).
    * * *
    f., gen. aspar, pl. aspir, [A. S. æsp; Dan. asp], an aspen-tree, Edda (Gl.); einstæð sem ösp í holti, Hom. 5; strange to say that the word is never used in poetical circumlocutions.
    II. in local names, Espi-hóll.

    Íslensk-ensk orðabók > ÖSP

  • 37 AÐAL

    n. nature, disposition.
    * * *
    [O. H. G. adal, genus; cp. also A. S. éðele, nobilis; Old Engl. and Scot. ethel; Germ. edel; eðla- and eðal- came from mod. Dan. into Icel. aðall, nobility. It does not occur in old writings in this sense.]
    I. n. nature, disposition, inborn native quality, used only in poetry; jóðs a., childish, Ýt. 13; ósnotrs aðal, foolish, insipid, Hm. 106; args a., dastardly, Ls. 23, 24; drengs a., noble, Km. 23; ódyggs a., bad, Hsm. 19. 2. in the sense of offspring; aðul Njarðar (where it is n. pl.?), the gods, the offspring of Njord, Hallfred in a poem, vide Fs. 59.
    II. used in a great many COMPDS, chief-, head-. aðal-akkeri, n. sheet-anchor, Fms. x. 130:
    β. metaph., Bs. i. 756. aðal-bjórr, s, m. prime beaver skin, Eb. (in a verse). aðal-borinn, part., v. óðalborinn. aðal-ból, n. a manor-house, farm inhabited by its master, opp. to tenant farms, Grág. (Kb.) ii. 150; also the name of a farm, Hrafn. 4. aðal-festr, f., v. alaðsfestr. aðal-fylking, f. main force, main body, Hkr. ii. 361. aðal-haf, n. the main, Fms. iv. 177. aðal-henda, u, f., v. alhenda. aðal-hending, f. full, complete rhymes, such as all— hall, opp. to skot-hending, q. v., Edda (Ht.) aðal-hendr, adj. verse in full rhyme, Edda, id. aðal-kelda, u, f. chief well, Karl. 442. aðal-kirkja, ju, f. chief part of a church, viz. choir and nave, opp. to forkirkja, Sturl. ii. 59. aðalliga, adv. completely, thoroughly; a. dauðr, quite dead, 656 C. 31, Fms. ii. 313; a. gamall, quite old, iii. 171. aðal-mein, n. great pain, Fms. vi. (in a verse), aðal-merki, n. the head-standard, Pr. 177. aðal-ritning, f. chief writing, Sks. 13. aðal-skáli, a, m. the chief apartment of a skáli, the hall, as distinguished from a forhús, Eb. 43. aðal-tré, n. trunk of a tree; eigi munu kvistir betri en a. (a proverb), Fms. iv. 33. aðal-troll, n. downright ogre, Fas. iii. 179. aðal-túlkr, s, m. chief advocate, Bs. i. 445. aðal-túpt, f. esp. in pl. ir = óðals-toptir, the ground on which a manor-bouse is built, toft of an allodial farm (Norse), flytja hús af aðaltóptum, remove it, N. G. L. i. 379.

    Íslensk-ensk orðabók > AÐAL

  • 38 afbrigðar-tré

    n. tree of transgression, Niðrst. 623. 7.

    Íslensk-ensk orðabók > afbrigðar-tré

  • 39 ALDIN

    n. tree-fruit (nuts, acorns, apples); fig., blezat sé a. kviðar þíns, the fruit of thy womb.
    * * *
    n., dat. aldini, [Dan. olden; a Scandinavian radical word (?) not found In Ulf.], gener. fruit of trees, including apples, nuts, acorns, and sometimes berries; gras ok aldin ok jarðar ávöxtr allr, herbs, fruits, and earth’s produce, K. Þ. K. 138; korn ok öllu aldini (dat.), K. Á. 178; þá verðr þegar eitr í öllu aldini á því tré, Rb. 358. It originally meant wild fruits, nuts and acorns; hafði hann enga aðra fæðu en aldin skógar ok vatn, Hom. 105; af korninu vex rót, en vöndr af rótinni, en af vendi a., 677. 14; lesa a., to gather nuts, acorns, Dropl. 5; úskapligt er at taka a. af trénu fyr en fullvaxið er, unripe fruit, Al. 18; epli stór ok fíktrés aldin, great apples and the fruit of fig-trees, Stj. 325. Numb. xiii. 23.
    β. of garden fruit; allt þat a. er menn verja með görðum eðr gæzlu, Gþl. 544; akr einn harla góðr lá til kirkjunnar, óx þar it bezta aldini, the finest fruits, Fms. xi. 440.
    γ. metaph., blezað sé a. kviðar þíns, the fruit of thy womb, Hom. 30. Luke i. 42.
    COMPD: aldinsgarðr.

    Íslensk-ensk orðabók > ALDIN

  • 40 aldin-tré

    n. fruit-tree, Stj. 68.

    Íslensk-ensk orðabók > aldin-tré

Страницы

См. также в других словарях:

  • Tree — /tree/, n. Sir Herbert Beerbohm /bear bohm/, (Herbert Beerbohm), 1853 1917, English actor and theater manager; brother of Max Beerbohm. * * * I Woody perennial plant. Most trees have a single self supporting trunk containing woody tissues, and in …   Universalium

  • Tree — (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree, oak, do ry… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Tree bear — Tree Tree (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Tree beetle — Tree Tree (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Tree bug — Tree Tree (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Tree cat — Tree Tree (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Tree clover — Tree Tree (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Tree crab — Tree Tree (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Tree creeper — Tree Tree (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Tree cricket — Tree Tree (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Tree crow — Tree Tree (tr[=e]), n. [OE. tree, tre, treo, AS. tre[ o], tre[ o]w, tree, wood; akin to OFries. tr[=e], OS. treo, trio, Icel. tr[=e], Dan. tr[ae], Sw. tr[ a], tr[ a]d, Goth. triu, Russ. drevo, W. derw an oak, Ir. darag, darog, Gr. dry^s a tree,… …   The Collaborative International Dictionary of English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»