Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

auri+sacra+fames

  • 1 Áuri sácra famés

    Проклятая жажда золота.
    Вергилий, "Энеида", III, 49-57:
    Thréicio regí, cum jám diffíderet ármis
    Dárdaniáe cingíqu(e) urb(em) óbsidióne vidéret.
    Íll(e), ut opés fractáe Teucr(um) ét fortúna recéssit,
    Rés Agamémnoniás victríciaqu(e) árma secútus,
    Fás omn(e) ábrumpit: Polydór(um) obtrúncat et áuro
    Ví potitúr. Quid nón mortália péctora cógis,
    Некогда был Полидор, с обильной казной золотою
    Тайно отправлен к царю фракийцев несчастным Приамом:
    Веру утратил тогда в оружье дарданское старец,
    Видя, что город кольцом осады плотно охвачен,
    Царь, побежденных предав, Агамемнона сторону принял.
    Высшее право презрев, Полидора убил он и силой
    Золото все захватил. О, на что только ты не толкаешь
    Алчные души людей, проклятая золота жажда!
    (Перевод С. Ошерова)
    Деньги представляют собой не только один из предметов страсти к обогащению, но единственный ее предмет. Эта страсть по существу есть auri sacra fames. (К. Маркс, К критике политической экономии.)
    Мопассан сам хорошо знает, что "Gil Blas" подлая газета... Но что прикажете делать? Auri sacra fames... а в его случае просто fames. Очень уж хорошо платит "Gil Blas". (И. С. Тургенев - М. М. Стасюлевичу, 12.XII 1882.)
    Три часа прений по делу золотопромышленников Зотова и Рышкина, тому самому, по которому попал в беду Паткуль и которому косвенно прикосновенны Огарёв и Адлерберг. Никогда по государственному вопросу не обнаруживается стол живого и всеобщего участия: auri sacra fames. (П. А. Валуев, Дневник.)
    Деньги. - Причина всех зол - заметить "auri sacra fames". (Гюстав Флобер, Лексикон прописных истин.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Áuri sácra famés

  • 2 auri sacra fames!

       ¡detestable hambre de oro!
       ◘ Expresión de Virgilio ( Eneida, III, 57). En castellano se diría: Insaciable sed de riquezas.

    Locuciones latinas > auri sacra fames!

  • 3 Quid nón mortália péctora cógis, Áuri sácra famés!

    К чему не склоняешь ты смертные души, проклятая страсть к золоту!
    Вергилий, "Энеида", III, 57.
    Потребность в обогащении, желание иметь состояние, надежда на приобретение, конкуренция, соревнование и даже честолюбие являются душой производства. - Нет, нет, ибо все это в Икарии производится без этого, но гнусный эгоизм, бесчеловечная жадность, ненасытная и роковая жажда золота (quid non mortalia pectora cogis, auri sacra fames!), роскошь и ее разлучный спутник - нищета, толкающая на преступление (malesuada fames [ Злой советчик голод (Вергилий, "Энеида", VI, 276). - авт. ]), является настоящим источником того моря зла, которое грозит потопить человечество. (Этьен Кабе, Путешествие в Икарию.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Quid nón mortália péctora cógis, Áuri sácra famés!

  • 4 fames

    fămes, is (ante- and post-class. nom. sing.:

    famis,

    Varr. R. R. 2, 5, 15; Prud. Psych. 479; gen.: fami, Cato and Lucil. ap. Gell. 9, 14, 10; abl., scanned fămē, Lucr. 3, 732; Verg. A. 6, 421; Ov. M. 5, 165; 8, 846; 11, 370 al.) f. [root gha-; Sanscr. gahami, to leave, abandon; Gr. chatis, chêtos, want; chêros, deprived of], hunger (syn.: inedia, jejunium, esuries, esuritio).
    I.
    Lit.:

    interficere aliquem siti fameque atque algu,

    Plaut. Most. 1, 3, 36; id. Rud. 2, 2, 7; cf.:

    cum cibo et potione fames sitisque depulsa est,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    cibi condimentum esse famem, potionis sitim,

    id. ib. 2, 28, 90:

    bestiae fame monitae,

    id. Clu. 25, 67:

    fame atque inopia rerum omnium confecti,

    id. Verr. 2, 5, 51, § 134;

    (avis) fame enecta,

    starved to death, id. Div. 2, 35, 73; cf.:

    plebem fame necare,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2:

    patientia famis,

    id. Cat. 1, 10, 26: famem explere, to satiate, id. pro Dom. 23:

    tolerare,

    Caes. B. G. 1, 28, 3:

    extremam famem sustentare,

    id. ib. 7, 17, 3:

    duram propellere,

    Hor. S. 1, 2, 6; cf.:

    pellere querna glande,

    Tib. 2, 1, 38:

    propulsare,

    Col. 2, 10, 1; Tac. A. 14, 24:

    deponere,

    Ov. F. 6, 530:

    levare,

    to assuage, id. H. 14, 96:

    vincere sacris extis,

    Val. Fl. 2, 347 et saep.:

    in principio fame utendum,

    the patient must fast, Cels. 8, 10, 7; cf.:

    primis diebus fames, deinde liberalius alimentum,

    id. ib. —Prov.:

    ambitiosa non est fames,

    is not nice, Sen. Ep. 119, 14:

    malum panem tibi tenerum et siligineum fames reddet,

    id. ib. 123, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    Famine, dearth (rare in class. Lat.):

    fames, quae tum erat in hac mea Asia: messis enim nulla fuerat,

    Cic. Att. 5, 21, 8:

    fames esse coepit,

    Curt. 10, 8:

    in fame frumentum exportare,

    Cic. Fl. 7, 17; Vulg. Ruth, 1, 1; id. Matt. 24, 7 et saep.—
    * 2.
    In gen., poverty, indigence:

    aliquem ad famem reicere,

    Ter. Phorm. prol. 19.
    II.
    Trop.
    A.
    Like sitis, a violent longing for any thing, greediness, greed, avidity ( poet. and in post-Aug. prose):

    quid non mortalia pectora cogis, Auri sacra fames!

    Verg. A. 3, 57; so,

    auri fames,

    Plin. 33, 4, 21, § 72; cf.:

    argenti sitis importuna famesque,

    Hor. Ep. 1, 18, 23; Plin. 33, 1, 3, § 6; cf.:

    auri fames durissima est,

    id. 33, 4, 21, § 72:

    ex longa fame satiaret se auro,

    Curt. 5, 1, 4:

    crescentem sequitur cura pecuniam Majorumque fames,

    Hor. C. 3, 16, 17:

    honorum Marii fames,

    Flor. 3, 21, 6.—
    * B.
    Of speech, poverty of expression:

    jejunitatem et famem malle quam ubertatem et copiam,

    Cic. Tusc. 2, 1, 3.—
    C.
    Personified: Fames, as a goddess, Verg. A. 6, 276; Ov. M. 8, 784; 785 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > fames

  • 5 fames

    famēs, is, f. (verwandt mit χαίνω), der Hunger (Ggstz. satietas), I) im allg.: A) eig.: cibi condimentum esse famen, potionis sitim, Cic.: alqā re famem tolerare, Caes.: extremam famem sustentare, Caes.: alqā re (cibo u. dgl.) famem depellere, Cic.: propellere, Hor., explere, Cic.: famem ab ore civium propulsare, Liv.: fame interire, Nep.: fame mori, Sen. rhet.: fame (durch Aushungern) vinci, Iustin. – in der mediz. Spr., das Hungern, Hungerleiden als Kur, primis diebus fames, deinde liberalius alimentum, Cels.: prodest etiam fames et abstinentia, Cels.: in principio fame utendum, Cels. – B) übtr.: 1) der Hunger = das heiße Verlangen, die heftige Begierde, Unersättlichkeit, auri sacra fames, Verg.: u. so auri f., Plin.: argenti sitis importuna famesque, Hor.: inexplebilis honorum Marii f., Flor.: ex longa fame (Begierde danach) satiaret se auro, Curt.: primus omnium satietate parasti famem, bist noch hungriger geworden, Curt. – 2) meton.: a) die Hungerleiderei = größte Dürftigkeit, -Armut, Ter. Phorm. prol. 18. Mart. 1, 59, 2. – b) die Dürftigkeit, Armut im Ausdrucke, ieiunitas et fames (Ggstz. ubertas et copia), Cic. Tusc. 2, 3. – II) der Hunger = die Hungersnot, per totum famis tempus, Tert.: fames, quae tunc erat in hac mea Asia; messis enim nulla fuerat, Cic.: in Rhodiorum inopia et fame summaque annonae caritate, Cic.: in fame frumentum exportare, Cic.: inopia primum, deinde fames esse coepit, Curt.: fame laborare, Col.: fame perire, Iustin. – Plur., Tert. adv. Marc. 4, 39. Cypr. ad Demetr. 2. Augustin. serm. 38, 10. Arnob. 1, 10. – / Alter Nom. famis, Varro r. r. 2, 5, 15. Tert. ad nat. 1, 9; scorp. 13. Prud. psych. 479. Itala (Wirceb.) Ierem. 14, 15: alter Genet. fami, Cat. or. fr. 36, 1. Lucil. 430 (beide bei Gell. 9, 14, 10): Abl. fami, Avian. fab. 1, 6. – Abl. bei Dichtern durchgängig fămē gemessen, zB. Lucr. 3, 730. Tibull. 1, 5, 53. Iuven. 15, 102; vgl. Beda de art. metr. (VII) 238, 6.

    lateinisch-deutsches > fames

  • 6 fames

    famēs, is, f. (verwandt mit χαίνω), der Hunger (Ggstz. satietas), I) im allg.: A) eig.: cibi condimentum esse famen, potionis sitim, Cic.: alqā re famem tolerare, Caes.: extremam famem sustentare, Caes.: alqā re (cibo u. dgl.) famem depellere, Cic.: propellere, Hor., explere, Cic.: famem ab ore civium propulsare, Liv.: fame interire, Nep.: fame mori, Sen. rhet.: fame (durch Aushungern) vinci, Iustin. – in der mediz. Spr., das Hungern, Hungerleiden als Kur, primis diebus fames, deinde liberalius alimentum, Cels.: prodest etiam fames et abstinentia, Cels.: in principio fame utendum, Cels. – B) übtr.: 1) der Hunger = das heiße Verlangen, die heftige Begierde, Unersättlichkeit, auri sacra fames, Verg.: u. so auri f., Plin.: argenti sitis importuna famesque, Hor.: inexplebilis honorum Marii f., Flor.: ex longa fame (Begierde danach) satiaret se auro, Curt.: primus omnium satietate parasti famem, bist noch hungriger geworden, Curt. – 2) meton.: a) die Hungerleiderei = größte Dürftigkeit, -Armut, Ter. Phorm. prol. 18. Mart. 1, 59, 2. – b) die Dürftigkeit, Armut im Ausdrucke, ieiunitas et fames (Ggstz. ubertas et copia), Cic. Tusc. 2, 3. – II) der Hunger = die Hungersnot, per totum famis tempus, Tert.: fames, quae tunc erat in hac mea Asia; messis enim nulla fuerat, Cic.: in Rhodiorum inopia et fame summaque annonae carita-
    ————
    te, Cic.: in fame frumentum exportare, Cic.: inopia primum, deinde fames esse coepit, Curt.: fame laborare, Col.: fame perire, Iustin. – Plur., Tert. adv. Marc. 4, 39. Cypr. ad Demetr. 2. Augustin. serm. 38, 10. Arnob. 1, 10. – Alter Nom. famis, Varro r. r. 2, 5, 15. Tert. ad nat. 1, 9; scorp. 13. Prud. psych. 479. Itala (Wirceb.) Ierem. 14, 15: alter Genet. fami, Cat. or. fr. 36, 1. Lucil. 430 (beide bei Gell. 9, 14, 10): Abl. fami, Avian. fab. 1, 6. – Abl. bei Dichtern durchgängig fămē gemessen, zB. Lucr. 3, 730. Tibull. 1, 5, 53. Iuven. 15, 102; vgl. Beda de art. metr. (VII) 238, 6.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fames

  • 7 fames

        Fames, famis, f. g. Cic. Faim, Famine.
    \
        In fame frumentum exportare erat ausus. Cic. En temps de famine.
    \
        Inattenuata manebat fames. Ouid. Qui ne se diminuoit point, Entiere.
    \
        Auri sacra fames. Virgil. Execrable avarice.
    \
        Compescere famem. Senec. Appaiser sa faim.
    \
        Consumit famem in tenera agna. Stat. Le jeune lion perd ou consume sa faim, et se saoule à manger d'un tendron.
    \
        Duram famem depellere. Horat. Chasser la faim, Manger.
    \
        Enecta fame auis. Cic. L'oiseau affamé.
    \
        Explere famem. Cic. Se saouler.
    \
        Famem ferre. Catull. Porter, Endurer.
    \
        Hians semper fames. Senec. Faim insatiable.
    \
        Gazis implere famem. Senec. Saouler l'avarice.
    \
        Inextincta fames. Ouid. Insatiable.
    \
        Inferre famem ciuibus. Cic. Affamer la ville.
    \
        Leuare famem fronde. Ouid. Alleger sa faim en mangeant, etc.
    \
        Pellere glande. Tibull. Se saouler de glans, Manger des glans.
    \
        Solari famem quercu. Virgil. Manger du gland de chesne.
    \
        Soluere famem. Senec. Rompre, ou Oster la faim.
    \
        Tolerare famem sitimque. Ouid. Endurer et porter la faim et la soif.

    Dictionarium latinogallicum > fames

  • 8 famēs

        famēs is (abl. famē), f    [2 FA-], hunger: ut periclum a fame mihi sit, T.: cum cibo fames depulsa est: fame confecti: (avis) fame enecta, starved to death: patientia famis: famem explere, sate: cibus advorsus famem, S.: extrema, Cs.: dura, H.: levare, to assuage, O.: vetitorum tanta ciborum, O.— Famine, dearth, want: in Asiā: in fame frumentum exportare: ad famem hunc reicere, turn out to starve, T.—Fig., a violent longing, greediness, greed, avidity: Auri sacra, V.: maiorum, H.—Of speech, poverty of expression, C.— Person., hunger: malesuada, V., O.
    * * *
    hunger; famine; want; craving

    Latin-English dictionary > famēs

  • 9 fames

    famēs, is f.
    1) голод (famem tolerare, perferre, sustentare Cs etc.)
    f. depellere C (propellere H, explere C) — утолять голод
    2) мед. голодная диета (prodest f. et abstinentia CC)
    3) крайняя нужда ( aliquem ad famem rejicere Ter); бедность, скудость (jejunitas et f. C)
    4) перен. страстное желание, ненасытность, жажда, жадность (auri sacra f. V)

    Латинско-русский словарь > fames

  • 10 Проклятая жажда золота

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Проклятая жажда золота

  • 11 sacer

    [st1]1 [-] săcĕr, săcra, săcrum (formes arch. săcer, săcris, săcre): - [abcl][b]a - sacré, consacré à, voué à. - [abcl]b - saint, religieux, vénérable, auguste. - [abcl]c - voué aux dieux vengeurs, maudit, exécrable, abominable.[/b]    - miscere sacra profanis, Hor. Ep. 1, 16, 54: mêler le sacré au profane.    - limen sacrum, Virg.: seuil d'un temple.    - vates sacer, Hor.: le poète aimé des dieux.    - sacer alicujus (alicui): consacré à qqn.    - illa insula (= Delos) eorum deorum sacra putatur, Cic. Verr. 2, 1, 18 § 48: cette île, croit-on, est consacrée à ces divinités.    - sacra corona Jovis, Plaut.: couronne consacrée à Jupiter.    - sacer cervus nymphis, Ov. M. 10, 109: cerf consacré aux nymphes.    - sacrum silentium, Hor.: silence religieux.    - laurus sacra comam, Virg.: [laurier vénéré quant à son feuillage] = laurier au feuillage vénéré.    - sacres porci, Plaut. Men. 2.2.16: les porcs nouveau-nés (considérés comme victimes pures).    - homo sacerrimus, Plaut.: homme infâme.    - eum qui eorum cui nocuerit Jovi sacrum sanciri, Liv. 3, 55: (ils disent) que celui qui aura porté préjudice à l'un d'eux est voué aux malédictions.    - auri sacra fames, Virg.: détestable soif de l'or.    - sacer morbus, Cael. Aur. Tard. 1, 4: l'épilepsie.    - (os) sacrum, C. Aur.: sacrum (t. d'anat.). [st1]2 [-] Săcĕr, cra, crum: sacré (en parl. d'un lieu).    - Sacer mons: le mont Sacré (près de Rome).    - Sacra via (Sacer clivus): la voie Sacrée (à Rome). [st1]3 [-] Săcĕr, cri, m.: surnom romain.
    * * *
    [st1]1 [-] săcĕr, săcra, săcrum (formes arch. săcer, săcris, săcre): - [abcl][b]a - sacré, consacré à, voué à. - [abcl]b - saint, religieux, vénérable, auguste. - [abcl]c - voué aux dieux vengeurs, maudit, exécrable, abominable.[/b]    - miscere sacra profanis, Hor. Ep. 1, 16, 54: mêler le sacré au profane.    - limen sacrum, Virg.: seuil d'un temple.    - vates sacer, Hor.: le poète aimé des dieux.    - sacer alicujus (alicui): consacré à qqn.    - illa insula (= Delos) eorum deorum sacra putatur, Cic. Verr. 2, 1, 18 § 48: cette île, croit-on, est consacrée à ces divinités.    - sacra corona Jovis, Plaut.: couronne consacrée à Jupiter.    - sacer cervus nymphis, Ov. M. 10, 109: cerf consacré aux nymphes.    - sacrum silentium, Hor.: silence religieux.    - laurus sacra comam, Virg.: [laurier vénéré quant à son feuillage] = laurier au feuillage vénéré.    - sacres porci, Plaut. Men. 2.2.16: les porcs nouveau-nés (considérés comme victimes pures).    - homo sacerrimus, Plaut.: homme infâme.    - eum qui eorum cui nocuerit Jovi sacrum sanciri, Liv. 3, 55: (ils disent) que celui qui aura porté préjudice à l'un d'eux est voué aux malédictions.    - auri sacra fames, Virg.: détestable soif de l'or.    - sacer morbus, Cael. Aur. Tard. 1, 4: l'épilepsie.    - (os) sacrum, C. Aur.: sacrum (t. d'anat.). [st1]2 [-] Săcĕr, cra, crum: sacré (en parl. d'un lieu).    - Sacer mons: le mont Sacré (près de Rome).    - Sacra via (Sacer clivus): la voie Sacrée (à Rome). [st1]3 [-] Săcĕr, cri, m.: surnom romain.
    * * *
        Sacer, sacra, sacrum. Virgil. Sacré, ou consacré à Dieu, Dedié à Dieu.
    \
        AEdes sacra. Cic. Une eglise, Un temple.
    \
        Aruum sacrum Martis. Ouid. Dedié à Mars.
    \
        Medicamen sacrum. Ouid. Divin.
    \
        Mens sacra. Ouid. Divine.
    \
        Sacra eorum deorum insula. Cic. Qui est en leur tutelle.
    \
        Dies sacer Dianae. Horat. Jour dedié à Diane.
    \
        Sacrum est ritu. Plin. C'est une saincte et louable coustume, à laquelle on n'oseroit contrevenir sans se meffaire.
    \
        Sacer, Execrable, Detestable. vt,
    \
        Sacer ignis. Colum. Le feu sainct Anthoine, Le feu sauvage.

    Dictionarium latinogallicum > sacer

  • 12 sacer

    sacer, cra, crum (sancio), einem Gotte geheiligt, gewidmet, heilig, I) adi.: A) im allg.: a) mit Dat. u. Genet.: mensis sacer manibus, Ov.: aesculus sacra Iovi, Plin.: sacrum deae pecus, Liv.: sacrum Soli id animal, Tac.: Cereri sacer Polyphoetes, Priester der Ceres, Verg.: eius partem decumam Apollini sacram esse, Liv.: m. Genet., anseres sacri Iunonis, Liv.: pietatis sacrum, Inscr.: illa insula eorum deorum sacra putatur, Cic. – übtr., pugionem magno operi sacrum, geweiht (= bestimmt), Tac. – b) absol.: sacrae aedes, Cic.: aedificia (Ggstz. aed. profana), Cic.: lucus, Curt.: signa, Cic.: litterae, die heilige Schrift, Bibel, Eccl.: ignis, Curt.: fontes, amnes, Ov.: ius (Ggstz. publicum, privatum), Quint.; vgl. iura sacerrima lecti, heiligsten, dah. unverbrüchlichsten, Ov.: foedus, Curt.: pecunia (Ggstz. p. privata), Quint.: vates (weil dem Apollo heilig), Hor.: sacra profanaque omnia polluere, Sall. – poet. v. der Gottheit selbst, Vesta, Cybele, Prop. (und bei Liv. 3, 19, 10 im Wortspiel ut sacrosancti [hochheilig] habeantur, quibus ipsi dii neque sacri [hoch] neque sancti [heilig] sunt). – üotr., heilig, ehrfurchtsvoll, ehrwürdig, lingua (des Cirero), Mart.: Maro, Mart.: memoria patris, Quint.: sacerrima eloquentia, Sen. rhet. – bes. in bezug auf den Kaiser, sacrā Caesaris aure, Mart.: occupationes, Suet.: dah. später = kaiserlich übh., constitutiones, ICt.: auditio, spät. ICt. – endlich als stehendes Beiwort gewisser Örtlichkeiten u. Ggstde., wie: sacer mons, der heilige Berg, ein alleinstehender Hügel im Sabinischen, 4 km nordöstlich von Rom, am rechten Ufer des Anio, Liv. 2, 32, 2; vgl. Fest. p. 318 (b), 20. – sacra via, die heilige Straße, eine Straße in Rom, beim sacellum Streniae beginnend, auf der Burg endigend, Cic. Planc. 17. Hor. sat. 1, 9, 1: bei Dicht. auch sacer clivus, Hor. carm. 4, 2, 35. Mart. 1, 70, 5 (s. das weitere bei Jordan Topographie Roms 1, 2. S. 274 ff.). – os sacrum, das heilige Bein (griech. ἱερον ὀστέον), als anatom. t. t., Cael. Aur. de morb. chron. 1, 4, 24. – mare sacrum, das große Weltmeer, Cael. Aur. de morb. acut. 2, 30, 162: dass. sacer Oceanus, Sen. suas. 1, 4. – B) insbes., einer unterirdischen Gottheit zur Vernichtung geweiht, ihr als Opfer verfallen, dah. verflucht, verwünscht, a) als t. t. der Religionsspr.: α) m. Dat.: eius caput Iovi (sc. Stygio) sacrum esset, altes Plebiszit bei Liv.: sac os esse certis dis, Macr. – β) absol.: eum, qui eorum cuiquam nocuerit, sacrum sanciri, Liv. – b) übtr., übh. verflucht, verwünscht, verabscheut, abscheulich, α) m. Dat.: homo, sacra res homini, Sen. ep. 95, 33. – β) absol.: ego sum sacer, scelestus, Plaut.: unus istic servus est sacerrimus, Plaut.: is intestabilis et sacer esto, Hor. – auri sacra fames, Verg.: hircus alarum, Catull.: venenum, magisches, geheimes, Val. Flacc.: passio, die Fallsucht, Epilepsie, Cael. Aur. de morb. chron. 1, 4, 60: ignis, s. īgnis.

    II) subst., sacrum, ī, n., etw. Heiliges, Geweihtes, A) der heilige, geweihte Gegenstand, das Heiligtum, a) eig.: Cloacinae sacrum, Plaut.: sacrum clepere, rapere, Cic.: sacrum (Opfer) accendere, Phaedr.: sacrum (Opfer) id Vulcano cremare, Liv. – Plur., α) die Heiligkeit, regni, der Königswürde, Nipperd. Tac. ann. 2, 27. – β) Heiligtümer, heilige Geräte u. dgl., sacra ex aedibus suis eripuisse, Cic.: sacra omnia proferre, Auct. b. Alex.: cumque suis penetralia sacris, Götterbildnissen, Penaten, Ov.: sacra in mensa penatium deorum ponere, Opfergaben, Opfer, Naev. fr.: persaepe (incedebat) velut qui Iunonis sacra ferret, oft schritt er so bedächtig einher, wie einer, der beim Junofest die heiligen Geräte trägt, Hor. sat. 1, 3, 10 sq. – b) poet. übtr., v. Dichtungen, die Heiligtümer (der Musen), sacra caelestia, Ov.: sacra Maronis, Mart.: vatum, Pers. – B) der heilige Gebrauch, die heilige, gottesdienstliche Handlung, Feier, bes. das Opfer, a) eig.: Graeco sacro, nach griech. Religionsgebrauch, Cic.: morientibus operire oculos... sacrum est, Plin.: ebenso fabacia in sacro est, Plin. – sacrum (Opfer) facere Herculi, Liv., Iunoni, Prop.: sacra facere Graeco Herculi, Liv., Iovi, Ov.: plurima sacra obire, Liv.: sacris operari, Liv.: perpetrato sacro in monte (Albano), Liv. – sollemne Apollinis sacrum (Gottesdienst), Suet.: Cereris sacrum arcanae, Hor.: u. so Plur. sacra oft übh. Gottesdienst, gottesdienstl. Feier, sacrorum religio, Cic.: sacra Orphica, Cic., Eleusina, Suet.: sacra Cereris, Cic.: sacra arcana, Hor.: Romana sacra suscipere, Liv.: ea sacra, quae maiores nostri ab exteris nationibus adscita atque arcessita coluerunt, Cic.: Romanis quoque ab eodem prodigio novemdiale sacrum susceptum est, Liv. – u. v. Privatgottesdienste der Geschlechter (gentes) u. Familien (familiae), von den Römern mit äußerster Sorgfalt bewahrt u. selbst vom Staate überwacht (so daß immer der Vermögenserbe u. der Adoptierte die sacra übernehmen mußten), sacra gentilicia (Ggstz. publica sacra), Liv.: sacra interire maiores noluerunt, Cic.: isdem uti sacris, Cic.: sacra nuptialia, Vermählungsfeierlichkeiten, Quint.: dass. sacra iugalia, Ov. – Sprichw., inter sacrum (Opfer) saxumque (Kieselstein, mit dem der Fetial das Opfertier tötete) sto, das Messer steht mir an der Kehle, Plaut. capt. 617: u. so quod ait vetus proverbium, inter sacrum ac saxum positus cruciabar, Apul. met. 11, 28. – hereditas sine sacris, eine Erbschaft ohne (mit vielen Kosten u. Mühen verknüpfte) Familiensakra = großer Vorteil ohne Kosten, -ohne Mühe, Plaut. capt. 775; trin. 484. – b) übtr., der Geheimdienst, die Mysterien = die Geheimnisse, sacra tori, Ov. – bes. der Wissenschaften, litterarum sacra colere, Quint.: sacra studiorum profanare, Tac. dial.

    / vulg. Nomin. sacrus, Not. Vatic. im Corp. gramm. ed. Keil. IV. p. 308 a. E. – arch. Nbf. nach der 3. Dekl., in der Opfersprache, in der Verbindung sacrem porcum, angef. b. Fest. p. 318 (a), 7 u. Plur. porci sacres, Plaut. Men. 289; rud. 1208. Varro r. r. 2, 1, 20 u. 2, 4, 16.

    lateinisch-deutsches > sacer

  • 13 sacer

    sacer, cra, crum (sancio), einem Gotte geheiligt, gewidmet, heilig, I) adi.: A) im allg.: a) mit Dat. u. Genet.: mensis sacer manibus, Ov.: aesculus sacra Iovi, Plin.: sacrum deae pecus, Liv.: sacrum Soli id animal, Tac.: Cereri sacer Polyphoetes, Priester der Ceres, Verg.: eius partem decumam Apollini sacram esse, Liv.: m. Genet., anseres sacri Iunonis, Liv.: pietatis sacrum, Inscr.: illa insula eorum deorum sacra putatur, Cic. – übtr., pugionem magno operi sacrum, geweiht (= bestimmt), Tac. – b) absol.: sacrae aedes, Cic.: aedificia (Ggstz. aed. profana), Cic.: lucus, Curt.: signa, Cic.: litterae, die heilige Schrift, Bibel, Eccl.: ignis, Curt.: fontes, amnes, Ov.: ius (Ggstz. publicum, privatum), Quint.; vgl. iura sacerrima lecti, heiligsten, dah. unverbrüchlichsten, Ov.: foedus, Curt.: pecunia (Ggstz. p. privata), Quint.: vates (weil dem Apollo heilig), Hor.: sacra profanaque omnia polluere, Sall. – poet. v. der Gottheit selbst, Vesta, Cybele, Prop. (und bei Liv. 3, 19, 10 im Wortspiel ut sacrosancti [hochheilig] habeantur, quibus ipsi dii neque sacri [hoch] neque sancti [heilig] sunt). – üotr., heilig, ehrfurchtsvoll, ehrwürdig, lingua (des Cirero), Mart.: Maro, Mart.: memoria patris, Quint.: sacerrima eloquentia, Sen. rhet. – bes. in bezug auf den Kaiser, sacrā Caesaris aure, Mart.: occupationes, Suet.: dah. später = kaiserlich übh., constitutiones,
    ————
    ICt.: auditio, spät. ICt. – endlich als stehendes Beiwort gewisser Örtlichkeiten u. Ggstde., wie: sacer mons, der heilige Berg, ein alleinstehender Hügel im Sabinischen, 4 km nordöstlich von Rom, am rechten Ufer des Anio, Liv. 2, 32, 2; vgl. Fest. p. 318 (b), 20. – sacra via, die heilige Straße, eine Straße in Rom, beim sacellum Streniae beginnend, auf der Burg endigend, Cic. Planc. 17. Hor. sat. 1, 9, 1: bei Dicht. auch sacer clivus, Hor. carm. 4, 2, 35. Mart. 1, 70, 5 (s. das weitere bei Jordan Topographie Roms 1, 2. S. 274 ff.). – os sacrum, das heilige Bein (griech. ἱερον ὀστέον), als anatom. t. t., Cael. Aur. de morb. chron. 1, 4, 24. – mare sacrum, das große Weltmeer, Cael. Aur. de morb. acut. 2, 30, 162: dass. sacer Oceanus, Sen. suas. 1, 4. – B) insbes., einer unterirdischen Gottheit zur Vernichtung geweiht, ihr als Opfer verfallen, dah. verflucht, verwünscht, a) als t. t. der Religionsspr.: α) m. Dat.: eius caput Iovi (sc. Stygio) sacrum esset, altes Plebiszit bei Liv.: sac os esse certis dis, Macr. – β) absol.: eum, qui eorum cuiquam nocuerit, sacrum sanciri, Liv. – b) übtr., übh. verflucht, verwünscht, verabscheut, abscheulich, α) m. Dat.: homo, sacra res homini, Sen. ep. 95, 33. – β) absol.: ego sum sacer, scelestus, Plaut.: unus istic servus est sacerrimus, Plaut.: is intestabilis et sacer esto, Hor. – auri sacra fames, Verg.: hircus alarum, Catull.: venenum, magisches, geheimes, Val.
    ————
    Flacc.: passio, die Fallsucht, Epilepsie, Cael. Aur. de morb. chron. 1, 4, 60: ignis, s. ignis.
    II) subst., sacrum, ī, n., etw. Heiliges, Geweihtes, A) der heilige, geweihte Gegenstand, das Heiligtum, a) eig.: Cloacinae sacrum, Plaut.: sacrum clepere, rapere, Cic.: sacrum (Opfer) accendere, Phaedr.: sacrum (Opfer) id Vulcano cremare, Liv. – Plur., α) die Heiligkeit, regni, der Königswürde, Nipperd. Tac. ann. 2, 27. – β) Heiligtümer, heilige Geräte u. dgl., sacra ex aedibus suis eripuisse, Cic.: sacra omnia proferre, Auct. b. Alex.: cumque suis penetralia sacris, Götterbildnissen, Penaten, Ov.: sacra in mensa penatium deorum ponere, Opfergaben, Opfer, Naev. fr.: persaepe (incedebat) velut qui Iunonis sacra ferret, oft schritt er so bedächtig einher, wie einer, der beim Junofest die heiligen Geräte trägt, Hor. sat. 1, 3, 10 sq. – b) poet. übtr., v. Dichtungen, die Heiligtümer (der Musen), sacra caelestia, Ov.: sacra Maronis, Mart.: vatum, Pers. – B) der heilige Gebrauch, die heilige, gottesdienstliche Handlung, Feier, bes. das Opfer, a) eig.: Graeco sacro, nach griech. Religionsgebrauch, Cic.: morientibus operire oculos... sacrum est, Plin.: ebenso fabacia in sacro est, Plin. – sacrum (Opfer) facere Herculi, Liv., Iunoni, Prop.: sacra facere Graeco Herculi, Liv., Iovi, Ov.: plurima sacra obire, Liv.: sacris operari, Liv.: perpetrato sacro in monte (Albano), Liv. – sollemne Apol-
    ————
    linis sacrum (Gottesdienst), Suet.: Cereris sacrum arcanae, Hor.: u. so Plur. sacra oft übh. Gottesdienst, gottesdienstl. Feier, sacrorum religio, Cic.: sacra Orphica, Cic., Eleusina, Suet.: sacra Cereris, Cic.: sacra arcana, Hor.: Romana sacra suscipere, Liv.: ea sacra, quae maiores nostri ab exteris nationibus adscita atque arcessita coluerunt, Cic.: Romanis quoque ab eodem prodigio novemdiale sacrum susceptum est, Liv. – u. v. Privatgottesdienste der Geschlechter (gentes) u. Familien (familiae), von den Römern mit äußerster Sorgfalt bewahrt u. selbst vom Staate überwacht (so daß immer der Vermögenserbe u. der Adoptierte die sacra übernehmen mußten), sacra gentilicia (Ggstz. publica sacra), Liv.: sacra interire maiores noluerunt, Cic.: isdem uti sacris, Cic.: sacra nuptialia, Vermählungsfeierlichkeiten, Quint.: dass. sacra iugalia, Ov. – Sprichw., inter sacrum (Opfer) saxumque (Kieselstein, mit dem der Fetial das Opfertier tötete) sto, das Messer steht mir an der Kehle, Plaut. capt. 617: u. so quod ait vetus proverbium, inter sacrum ac saxum positus cruciabar, Apul. met. 11, 28. – hereditas sine sacris, eine Erbschaft ohne (mit vielen Kosten u. Mühen verknüpfte) Familiensakra = großer Vorteil ohne Kosten, -ohne Mühe, Plaut. capt. 775; trin. 484. – b) übtr., der Geheimdienst, die Mysterien = die Geheimnisse, sacra tori, Ov. – bes. der Wissenschaften, litterarum sacra
    ————
    colere, Quint.: sacra studiorum profanare, Tac. dial.
    vulg. Nomin. sacrus, Not. Vatic. im Corp. gramm. ed. Keil. IV. p. 308 a. E. – arch. Nbf. nach der 3. Dekl., in der Opfersprache, in der Verbindung sacrem porcum, angef. b. Fest. p. 318 (a), 7 u. Plur. porci sacres, Plaut. Men. 289; rud. 1208. Varro r. r. 2, 1, 20 u. 2, 4, 16.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sacer

  • 14 aurum

    aurum (Sab. ausum, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.; vulg. Lat., ōrum, ib. p. 183; cf. Ital. and Span. oro and Fr. or), i, n. [v. aes].
    I.
    Gold; as a mineral, v. Plin. 33, 4, 21, § 66 sqq.:

    auri venas invenire,

    Cic. N. D. 2, 60, 151:

    venas auri sequi,

    Lucr. 6, 808; Tac. G. 5:

    aurum igni perspicere,

    Cic. Fam. 9, 16:

    eruere terrā,

    Ov. Am. 3, 8, 53:

    auri fodina,

    Plin. 33, 4, 21, § 78; Vulg. Gen. 2, 11; ib. 2 Par. 2, 7; ib. Matt. 2, 11; Naev. ap. Serv. ad Verg. A. 2, 797:

    ex auro vestis,

    id. 2, 22 (ap. Isid. Orig. 19, 22, 20) et saep.—

    Provv.: montes auri polliceri,

    to promise mountains of gold, Ter. Phorm. 1, 2, 18:

    carius auro,

    more precious than gold, Cat. 107, 3 (cf.: kreissona chrusou, Aesch. Choëph. 372; chrusou chrusotera, Sapph. Fr. 122. Ellis).—
    II.
    Meton.
    A.
    Things made of gold, an ornament of gold, a golden vessel, utensil, etc.:

    Nec domus argento fulget nec auro renidet,

    gold plate, Lucr. 2, 27. So,
    1.
    A golden goblet:

    et pleno se proluit auro,

    Verg. A. 1, 739:

    Regales epulae mensis et Bacchus in auro Ponitur,

    Ov. M. 6, 488:

    tibi non committitur aurum,

    Juv. 5, 39; 10, 27; Stat. Th. 5, 188;

    and in the hendiadys: pateris libamus et auro = pateris aureis,

    Verg. G. 2, 192.—
    2.
    A golden chain, buckle, clasp, necklace, jewelry:

    Oneratas veste atque auro,

    Ter. Heaut. 3, 1, 43:

    Donec eum conjunx fatale poposcerit aurum,

    Ov. M. 9, 411; 14, 394.—
    3.
    A gold ring:

    Ventilet aestivum digitis sudantibus aurum,

    Juv. 1, 28.—
    4.
    A golden bit:

    fulvum mandunt sub dentibus aurum,

    Verg. A. 7, 279; 5, 817.—
    5.
    The golden fleece:

    auro Heros Aesonius potitur,

    Ov. M. 7, 155.—
    6.
    A golden hairband, krôbulos:

    crines nodantur in aurum,

    Verg. A. 4, 138 Serv.—
    7.
    Esp. freq., gold as coined money:

    si quis illam invenerit Aulam onustam auri,

    Plaut. Aul. 4, 2, 4:

    De Caelio vide, quaeso, ne quae lacuna sit in auro,

    Cic. Att. 12, 6, 1:

    Aurum omnes victā jam pietate colunt,

    Prop. 4, 12, 48 sq.:

    quid non mortalia pectora cogis Auri sacra fames?

    Verg. A. 3, 56; cf. Plin. 37, 1, 3, § 6; so Hor. C. 2, 16, 8; 2, 18, 36; 3, 16, 9; id. S. 2, 2, 25; 2, 3, 109; 2, 3, 142; id. Ep. 2, 2, 179; Vulg. Matt. 10, 9; ib. Act. 3, 6 et saep.—
    B.
    The color or lustre of gold, the gleam or brightness of gold, Ov. M. 9, 689:

    anguis cristis praesignis et auro (hendiadys, for cristis aureis),

    id. ib. 3, 32:

    saevo cum nox accenditur auro,

    Val. Fl. 5, 369 (i. e. mala portendente splendore, Wagn.); so,

    fulgor auri, of the face,

    Cat. 64, 100, ubi v. Ellis.—
    C.
    The Golden Age:

    redeant in aurum Tempora priscum,

    Hor. C. 4, 2, 39:

    subiit argentea proles, Auro deterior,

    Ov. M. 1, 115; 15, 260.

    Lewis & Short latin dictionary > aurum

  • 15 aurum

    aurum, ī, n. ( sabinisch ausum, s. Paul. ex Fest. 9, 3, in der Vulgärspr. ōrum, s. Fest. 182, 15, ital. oro, franz. or), Gold, I) eig. u. meton.: A) eig.: auri argentique reconditae venae, Cic.: fert Britannia aurum et argentum et alia metalla, Tac.: templum laqueatum auro, Liv.: caelatura, quae auro, argento, aere, ferro opera efficit, Quint.: aurum habere, Quint. – Sprichw., montes auri polliceri, goldene Berge versprechen, Ter. Phorm 68. – B) meton., alles aus Gold Gemachte, a) goldenes Gerät, goldenes Geschirr ( Tafelgeschirr), aurum escarium, potorium, Inscr.: nec domus argento fulget nec auro renidet, Lucr.: auro et argento abundare, Cic.: si vicina tua melius habet aurum, quam tu habes, Quint.: se malle alienum aurum, quam suum, Quint.: quis posuit secretam in auro dapem? Sen. – b) goldener Becher, goldene Schale, argentum aurumque caelatum, Cic.: aurum plenum, Verg.: bibere venenum in auro, Sen. poët. – c) goldenes Nachtgeschirr, onus ventris auro excepit, Lampr. Heliog. 32, 2. – d) goldenes Gebiß der Pferde, Verg. Aen. 7, 279. – u. goldenes Joch, Verg. Aen. 5, 817. – e) goldene Kette, Spange, Halsschmuck, Geschmeide, fulvum, Verg.: fatale, Ov.: oneratae veste atque auro, Ter.: dives pictae vestis et auri, Verg.: mulierem a lenone cum auro et veste abducere, Plaut. – f) goldener Ring, aestivum od. semestre aurum, der vom Militärtribun nach einem halben Dienstjahr getragene Goldring, Iuven. 1, 28 u. 7, 89. – g) das goldene Vlies, Ov. met. 7, 155. – h) goldenes Haarband od. Haarnetz, Verg. Aen. 4, 138. – i) goldene Fäden, Verg. Aen. 3, 483. – od. Golddraht, ibid. 3, 467. – od. Goldblech, ibid. 5, 366. – k) bes. häufig gemünztes Gold, Goldmünzen, aula onusta auri, Plaut.: vide quaeso, ne qua lacuna sit in auro, Cic.: auri sacra fames, Verg.: perdere vidulum cum auro atque argento multo, Plaut.: spondeo et mille auri Philippûm dotis, 1000 Philippsdor, Plaut. trin. 1158. – II) poet. übtr.: A) Goldfarbe, Goldglanz, Goldschimmer, anguis cristis praesignis et auro, Ov. met. 3, 32: spicae nitido flaventes auro, Ov. met. 9, 689: saevo cum nox accenditur auro, Gestirn, das wie Gold strahlt, Val. Flacc. 5, 369. – B) das goldene Zeitalter, redeant in aurum tempora priscum, Hor. carm. 4, 2, 39: subiit argentea proles, auro deterior, Ov. met. 1, 115 (vgl. 15, 260).

    lateinisch-deutsches > aurum

  • 16 aurum

    aurum, auri, n. [st2]1 [-] or (métal). [st2]2 [-] tout ouvrage en or: coupe, bijou, vaisselle d'or. [st2]3 [-] or monnayé; richesse. [st2]4 [-] impôt en numéraire. [st2]5 [-] couleur d'or. [st2]6 [-] l'âge d'or.    - aurum infectum, Plin.: lingot d'or.    - aurum signatum, Sen.: monnaie d'or.
    * * *
    aurum, auri, n. [st2]1 [-] or (métal). [st2]2 [-] tout ouvrage en or: coupe, bijou, vaisselle d'or. [st2]3 [-] or monnayé; richesse. [st2]4 [-] impôt en numéraire. [st2]5 [-] couleur d'or. [st2]6 [-] l'âge d'or.    - aurum infectum, Plin.: lingot d'or.    - aurum signatum, Sen.: monnaie d'or.
    * * *
        Aurum, huius auri. Or.
    \
        Aurum factum. Vlpian. Or mis en oeuvre, comme en vaisselle ou autre chose semblable.
    \
        Aurum infectum. Virgil. Qui n'est point mis en oeuvre, Or en masse et lingos.
    \
        Aurum. Cic. Monnoye d'or.
    \
        Aurum. Plaut. Habillemens ou ornemens d'or, principalement de femmes. \ Aceruus auri. Horat. Monceau d'or.
    \
        Auri sacra fames. Virg. Execrable convoitise d'avoir de l'or.
    \
        Venae auri. Lucret. Veines, Minieres.
    \
        Corusci auro iuuenes. Virg. Reluisans de robbes d'or.
    \
        Aurum argentosum. Plin. Avec lequel y a de l'argent meslé.
    \
        Barbaricum aurum. Virg. De Barbarie.
    \
        Caelatum aurum. Cic. Vaisselle d'or gravee.
    \
        Coronatum aurum. Stat. Coronne d'or.
    \
        Factum aurum Virg. Qui est monnoyé, ou mis en oeuvre.
    \
        Fusile. Ouid. Fondu.
    \
        Gemmatum. Stat. Enrichi de pierres precieuses.
    \
        Implexum crinibus aurum. Plin. Rubans d'or entorteillé au tour des cheveuls.
    \
        Infectum aurum. Virg. Qui n'est ne monnoyé, ne mis en oeuvre, Or en masse ou lingot.
    \
        Intextum vestibus aurum. Ouid. Tissu.
    \
        Lentum. Ouid. Mol et flexible. \ Micans. Ouid. Reluisant.
    \
        Philippeum. Plaut. Or de Philippus. \ Pingue. Pers. Espez.
    \
        Rutilum. Claud. Reluisant.
    \
        Subaeratum. Pers. Qui ha de l'arain dessoubs.
    \
        Textile. Plin. Or traict ou tissu.
    \
        Tholosanum aurum habere. Prouerb. Cic. Perir miserablement.
    \
        Abdicare aurum. Plin. Condamner l'usage de l'or, Mettre hors d'usage. \ Appendere aurum. Cic. Peser.
    \
        Bibunt auro sollicito superbi. Senec. Les riches boyvent en vaisseaus d'or, mais ce n'est pas sans grand soulci et crainte d'estre empoisonnez.
    \
        Captus auro. Horat. Corrompu par or.
    \
        Cludere auro. Plin. Enchasser en or.
    \
        Commodare aurum. Quintil. Prester.
    \
        Effingere in auro. Virg. Figurer en or.
    \
        Flauentes auro spicae. Ouid. Jaunes comme or.
    \
        Includuntur auro smaragdi. Lucret. On enchasse les esmeraudes en or.
    \
        Vacuare aurum mero. Stat. Boire une tassee de vin.
    \
        Vaenire auro. Horat. Estre vendu.

    Dictionarium latinogallicum > aurum

  • 17 aurum

    aurum, ī, n. ( sabinisch ausum, s. Paul. ex Fest. 9, 3, in der Vulgärspr. ōrum, s. Fest. 182, 15, ital. oro, franz. or), Gold, I) eig. u. meton.: A) eig.: auri argentique reconditae venae, Cic.: fert Britannia aurum et argentum et alia metalla, Tac.: templum laqueatum auro, Liv.: caelatura, quae auro, argento, aere, ferro opera efficit, Quint.: aurum habere, Quint. – Sprichw., montes auri polliceri, goldene Berge versprechen, Ter. Phorm 68. – B) meton., alles aus Gold Gemachte, a) goldenes Gerät, goldenes Geschirr ( Tafelgeschirr), aurum escarium, potorium, Inscr.: nec domus argento fulget nec auro renidet, Lucr.: auro et argento abundare, Cic.: si vicina tua melius habet aurum, quam tu habes, Quint.: se malle alienum aurum, quam suum, Quint.: quis posuit secretam in auro dapem? Sen. – b) goldener Becher, goldene Schale, argentum aurumque caelatum, Cic.: aurum plenum, Verg.: bibere venenum in auro, Sen. poët. – c) goldenes Nachtgeschirr, onus ventris auro excepit, Lampr. Heliog. 32, 2. – d) goldenes Gebiß der Pferde, Verg. Aen. 7, 279. – u. goldenes Joch, Verg. Aen. 5, 817. – e) goldene Kette, Spange, Halsschmuck, Geschmeide, fulvum, Verg.: fatale, Ov.: oneratae veste atque auro, Ter.: dives pictae vestis et auri, Verg.: mulierem a lenone cum auro et veste abducere, Plaut. – f) goldener Ring, aestivum
    ————
    od. semestre aurum, der vom Militärtribun nach einem halben Dienstjahr getragene Goldring, Iuven. 1, 28 u. 7, 89. – g) das goldene Vlies, Ov. met. 7, 155. – h) goldenes Haarband od. Haarnetz, Verg. Aen. 4, 138. – i) goldene Fäden, Verg. Aen. 3, 483. – od. Golddraht, ibid. 3, 467. – od. Goldblech, ibid. 5, 366. – k) bes. häufig gemünztes Gold, Goldmünzen, aula onusta auri, Plaut.: vide quaeso, ne qua lacuna sit in auro, Cic.: auri sacra fames, Verg.: perdere vidulum cum auro atque argento multo, Plaut.: spondeo et mille auri Philippûm dotis, 1000 Philippsdor, Plaut. trin. 1158. – II) poet. übtr.: A) Goldfarbe, Goldglanz, Goldschimmer, anguis cristis praesignis et auro, Ov. met. 3, 32: spicae nitido flaventes auro, Ov. met. 9, 689: saevo cum nox accenditur auro, Gestirn, das wie Gold strahlt, Val. Flacc. 5, 369. – B) das goldene Zeitalter, redeant in aurum tempora priscum, Hor. carm. 4, 2, 39: subiit argentea proles, auro deterior, Ov. met. 1, 115 (vgl. 15, 260).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > aurum

  • 18 aurum

        aurum ī, n    [AVS-], gold: auri pondus: auri venae: carior auro, more precious than, Ct. — Prov.: montīs auri polliceri, T. — The color of gold, golden lustre, brightness: spicae nitidum, O.: anguis cristis praesignis et auro, O.— The Golden Age: redeant in aurum tempora priscum, H.: argentea proles, Auro deterior, O. — An ornament, implement, or vessel of gold: plenum, a golden goblet, V.: ancillae oneratae auro, golden jewellery, T.: fatale, necklace, O.: aestivum, a light ring for summer, Iu.: fulvum mandunt sub dentibus aurum, a golden bit, V.: auro potiri, the golden fleece, O.— Coined gold, money: auri indigere: Auri sacra fames, V.: otium non venale auro, H. — A gilded yoke, V.
    * * *
    gold (metal/color), gold money, riches

    Latin-English dictionary > aurum

  • 19 sacer

    I cra, crum
    1) посвящённый (sacrum Soli animal T; ansĕres sacri Junonis L); предназначенный ( magno opĕri T)
    2) священный, святой (fontes, jura O); внушающий благоговейное уважение, великий ( Maro M)
    Sacer mons C, LСвященный холм (на берегу Аниена, в области сабинян, в 3-х римск. милях от Рима)
    Sacra via C (тж. Sacer clivus H) — Священная улица (в Риме, ведшая через Форум к храму Юпитера Капитолийского)
    3) обречённый подземным богам, т. е. преданный проклятию, проклятый, гнусный (intestabilis et s. H; homo sacerrimus Pl)
    4) магический, таинственный ( venenum VF)
    sacra passio CA — падучая, эпилепсия
    II sacer, cris, cre арх. Pl, Vr = sacer I

    Латинско-русский словарь > sacer

  • 20 aurum

    ī n.
    1) золото (eruere a. terra O)
    2) поэт. золотые изделия (украшения, сбруя, монета, посуда и пр.): золотая чаша (a. plenum V); золотые удила (equi mandunt a. V); золотое руно ( auro potiri O); золотое кольцо ( digitos circumligare auro J)
    3) деньги, нажива
    5) золотой век (a. priscum H; argentea proies auro deterior O)

    Латинско-русский словарь > aurum

См. также в других словарях:

  • Auri sacra fames — Auri sacra fames  Злата проклятая жажда. Латинская крылатая фраза, впервые встречающаяся в поэме Вергилия «Энеида». Содержание 1 Источник 2 Первое цитирование …   Википедия

  • Auri sacra fames — (lat., heiliger Hunger nach Gold), Habsucht …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Auri sacra fames — (lat.), »fluchwürdiger Hunger nach Gold«, Zitat aus Vergils »Äneide« (3,57) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Auri sacra fames — (lat.), fluchwürdiger Hunger nach Gold (Ausspruch des Virgil, »Aneïs« 3,57) …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Auri sacra fames! — См. Корень всем злым сребролюбие …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Auri sacra fames. — См. Ненасытима утроба волка, да сердце человека …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Quod non mortalia pectora coges, auri sacra fames — …   Википедия

  • Fames — (lateinisch: „Hunger“) war bei antiken römischen Dichtern Personifikation des Hungers (entsprechend dem griechischen Limos bei Hesiod[1]). Vergil[2] nennt ihn male suada („zum Bösen verlockend“) und versetzt ihn an den Eingang zum Orkus. Bei… …   Deutsch Wikipedia

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

  • Liste lateinischer Phrasen/A — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U V Inhaltsverzeichnis 1 …   Deutsch Wikipedia

  • Ab origine — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»