Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

arcum+st

  • 61 remitto

    re-mitto, mīsī, missum, ere, I) zurückgehen lassen, zurückschicken, contionem, nach Hause schicken, entlassen, Liv.: adulterum, ICt.: mulieres Romam, Cic.: alqm cum legione in hiberna, Caes.: obsides alci, Caes.: librum alci, Cic.: nuntium uxori, einen Scheidebrief schicken, Cic.: so auch repudium remittere, die Ehe aufkündigen (seiner Braut), Komik.; u. repudium remittere genero, Sen. rhet.: Caesari litteras (m. folg. indir. Fragesatz), zurückschreiben, Caes.: scripta ad Caesarem mandata, dagegensenden, Caes. – dah. 1) zurückwerfen, pila, Caes.: calces, nach hinten ausschlagen, Nep. – 2) wiedergeben, wieder zustellen, alci aedes, Plaut. – erwidernd, alci beneficium, Caes.: veniam (eine Gefälligkeit), Verg. – 3) (wieder) von sich lassen, a) von sich geben, vocem nemora remittunt, geben ein Echo, Verg.: sanguinem e pulmone, Ov.: digitum contrahere et remittere, Plin.: sonum, Hor.: lactis plurimum ficus remittit, Colum.: oleae librum remittunt, bekommen Bast, Colum.: colores, fahren lassen, Vitr.: bildl., opinionem animo, ablegen, aufgeben, Cic. – b) hervorbringen, verursachen, atramenta remittunt labem, Hor.: quod baca remisit olivae, Hor.: vasa aënea aeruginem remittunt, Colum. – 4) zurückziehen, hanc manum, Sen. Oedip. fr. (Phoeniss.)61. – 5) wohin verweisen, causam ad senatum, Tac.: alqm ad ipsum volumen, Plin. ep. – II) zurückgehen lassen, -schießen lassen, ramulum adductum, Cic.: habenas, Cic.: so auch frena equo, Ov.: arcum, abspannen, Hor. – dah. 1) herablassen, herabsinken lassen, brachia, Verg.: aures, Plin.: tunica remissa, Ov.: digiti sopore remissi, Ov. – 2) auflösen, vincula, Ov. met. 9, 315. – bes.: a) (wieder) flüssig machen, sevum igne, Ser. Samm.: calor mella liquefacta remittit, läßt durch Schmelzen zergehen, Verg. – b) befreien, zB. vom Fieber, Plin. ep.: vere remissus ager, im Frühjahr ist der Acker frei von Eis und Schnee, Ov. – 3) machen, daß etwas nachläßt od. abläßt, etwas abhalten, abziehen, spes animos a certamine remisit, Liv.: ab religione animos remiserunt, sie fühlten sich in ihrem Gewissen etwas erleichtert, Liv.: refl. se remittere, Nep. u. Sen., od. medial remitti, Plin. ep., nachlassen von der Arbeit, sich erholen: animum, dem Geiste Erholung gönnen, Cic.: cantus remittunt animos, geben Erholung, heitern auf, Cic. – refl. se remittiere u. bl. remittere, nachlassen, milder werden, abnehmen, aufhören, cum remiserant dolores, Cic.: dolor se remittit, Cels.: dolores se remittent, Ter.: imbres remiserunt, Liv.: ventus remisit, Caes. – ebenso medial remitti, zB. febres remittuntur, Cels.: vita remissa, das beendigte, Poëta bei Cic. – 4) einer Sache freien Lauf lassen (Ggstz. continere), animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur, Cic. de nat. deor. 2, 34. – 5) nachlassen = erlauben, zugestehen, einräumen, in etwas zu Willen sein, auf etwas verzichten, a) übh.: memoriam, Cic.: alci legionem, abtreten, Brut. in Cic. ep.: omnia ista concedam et remittam, Cic.: id reddo ac remitto, verzichte darauf, Cic.: so auch provinciam remitto, exercitum depono, Cic.: remittentibus tribunis (da die Tr. es gestatten) comitia sunt habita, Liv.: mit folg. Infin., nec res dubitare remittit, Ov. met. 11, 376: prodesse remittit, Claud. laud. Stil. 2, 37: m. folg. ne, quamquam tibi remitto, necesse ne habeas scribere, Cic. ad Att. 12, 39, 1. – b) eine Leistung, Strafe usw. nachlassen, erlassen, ersparen, schenken, auf etwas verzichten, ne nihil remissum dicatis remitto (sc. aliquid laboris), Liv.: munus sine ignominia, Gell.: navem in triennium, Cic.: contionem, Liv.: multam, Cic., multam alci, Liv.: poenam, Liv.: pecunias, Caes.: culpam, verzeihen, Val. Flacc.: Erycis tibi terga (i.e. caestus) remitto, ich will keinen Gebrauch davon machen, Verg.: m. folg. Dat. (zugunsten jmds.), inimicitias suas rei publicae, Liv.: memoriam simultatum patriae, aus Liebe zum Vaterlande aufgeben, Liv.: privata odia publicis utilitatibus, Tac.: rei publicae novissimum casum, Tac. – c) nachlassen, ablassen, nachgeben, de celeritate, Cic.: aliquantum, Cic.: bellum, Liv.: industriam, Liv.: nullum tempus, Ter.: aliquid iracundiae, Cic.: aliquid de severitate cogendi (sc. pignora), Cic.: ex aequissimis condicionibus aliquid, Cic.: de summa iuris, Liv.: si ex hoc impetu (von dem raschen Gange) rerum nihil prolatando remittitur, Liv. – m. folg. Infin., remittas iam me onerare iniuriis, Ter. Andr. 827: remittas quaerere, quid etc., Hor. carm. 2, 11, 3: neque remittit, quid ubique hostis ageret, explorare, Sall. Iug. 52, 5.

    lateinisch-deutsches > remitto

  • 62 restringo

    re-stringo, strīnxī, strictum, ere, I) zurückziehen, an sich ziehen, laevam prolatā longius dextrā, Quint. 11, 3, 131: restrictis manibus, Petron. 73, 4. – II) zurückbinden, -ziehen, teils um zu verengen, teils um zu erweitern, 1) zurückbinden, -ziehen, etwas zu öffnen, voneinander zu machen; dah. a) voneinander machen, öffnen, dentes, die Zähne fletschen, Plaut. u.a.: labella, Apul.: rabies restricta, der fletschende Grimm, Lucr. 5, 1063. – b) übtr., beengen, beklemmen, animum maestitiā, Tac. ann. 16, 16. – 2) zurückbinden, um fest zu binden, a) eig.: manus ad terga, auf den Rücken, Plin.: restrictis lacertis, Hor. – vinculum ad arcum sellae, Tac. – m. Dat., restrictus silici, Catull. – b) übtr.: α) übh.: omnes ad custodiam pecuniae, gleichsam daran fesseln, dazu anhalten, genau anweisen, Plin. ep.: paralyticos, heilen (eig. die Gelenke wieder festmachen), Tert. – β) beschränken, knapp machen, hemmen, zurückhalten, sumptus, Plin. ep.: delicias et necessitates, Plin. ep. – III) ausrienng, restringues (so!), Apic. 4, 124.

    lateinisch-deutsches > restringo

  • 63 retendo

    re-tendo, tendī, tēnsum u. tentum, ere, zurückspannen, zurücklassen, abspannen, a) eig.: arcum, Ov.: arcus retentus, Ov., u. retensus, Phaedr. – b) bildl.: velut alternā quiete retenduntur, abgespannt werden, Quint. 1, 3, 8.

    lateinisch-deutsches > retendo

  • 64 retineo

    retineo, tinuī, tentum, ēre (re u. teneo), I) zurückhalten, aufhalten, festhalten, A) eig.: 1) zurück-, aufhalten, a) leb. Wesen: quid nunc me retines? Plaut.: concilium dimittit, Liscum retinet, Caes.: nisi iam profecti sunt, retinebis homines, Cic.: legatos (Ggstz. dimittere legatos), Liv.: milites, milites in loco, legiones ad urbem, cohortes apud se, Caes.: venit Varro ad me, et quidem id tempus, ut retinendus esset, (zu Tische) dabehalten werden mußte, Cic.: biduum tempestate retentus, Caes. – b) Lebl.: lacrimas, Ov.: manus ab ore, Ov.: ibi paulum retentus (fons) in Larium lacum decĭdit, Plin. ep. – 2) zurückhalten, behalten, einhalten, armorum parte tertiā celatā atque in oppido retentā, Caes.: mercedem, Plaut.: semel empta, Eutr.: alienum, Cic.: u. alqm obsidem (als G.). – u. eine Eroberung behaupten, oppidum, Caes.: Moesiam, Eutr.: Hispanias contra hostem, Eutr.: arces, Catull. – B) übtr.: 1) zurück-, in Schranken halten, auf-, anhalten, erum ad salutem, Plaut.: liberos pudore, liberalitate, metu, Ter.: ut, cum sciatis, quo quaeque res inclinet, retinere aut ante possitis occurrere, Cic.: moderari cursum atque in sua potestate r., Cic.: r. gaudia, rabiem, Ov. – r. labantem disciplinam, im Sinken aufhalten, nicht ganz sinken lassen, Spart. Hadr. 10, 3. – r. in officio, Cic.: animos sociorum in fide, Liv. – retineri nequeo od. non possum u. aegre retineor m. folg. quin u. Konj., retineri nequeo, quin dicam ea quae promeres, Plaut.: tormento non retineri potuit ferreo, quin reciperet se huc esum, Plaut.: retineri non poterant, quin in nostros tela conicerent, Caes.: aegre sunt retenti, quin oppidum irrumperent, Caes. – 2) etw. zurückbehalten, a) im allg. = bewahren, behalten, beibehalten, sich erhalten, behaupten, id egit, ut amicos observantiā, rem parsimoniā retineret, Cic.: retinere servareque amicos, Hor.: ret. se, sich als Freund erhalten, Cic.: inconsultius uxor assumpta, retenta (beibehalten) patientius, Plin. pan.: ius augurum rei publicae causā conservare ac r., Cic.: ius suum, Cic.: statum suum, Cic.: pristinam virtutem, Caes.; vgl. vestigium pristinae dignitatis, Cic.: officium, Cic.: iustitiam ( neben colere), Cic.: caritatem in pastores, Cic.: utilitatem in amicitia et fidem, Cic.: hunc morem usque adhuc, Cic.: memoriam suae pristinae virtutis, Caes.: memoriam alcis, Cic.: alqd memoriā, im G. behalten, Cic.; vgl. (v. den Ohren) r. commissa, Hor. – b) prägn.: α) als Gesetz, Regel beibehalten, mit folg. ut od. ne u. Konj., ut Palaemo et Telamo et Plato dicerentur, retinuerunt, Quint. 1, 5, 60: vehementer id retinebatur (man hielt streng darauf), populi comitia ne essent rata, nisi etc., Cic. de rep. 2, 56. – β) im Gedächtnisse bewahren, sich erinnern, Gell. 17, 9, 16: mit folg. Acc. u. Infin., Ulp. dig. 35, 1, 92 in. – II) fest halten, A) eig.: alqm dexterā manu, Plaut.: mulierem per vim, Plaut.: arcum manu, Cic.: iniectā ferreā manu et retentā utrāque nave, Caes. – b) übtr., festhalten = fesseln, ordo ipse annalium mediocriter nos retinet quasi enumeratione fastorum, Cic. ep. 5, 12, 5 (vgl. ibid. § 4): (Picus) ore suo volucres vagas retinere solebat, Ov. met. 14, 340.

    lateinisch-deutsches > retineo

  • 65 rostrum

    rōstrum, ī. n. (rōdo), das Nagewerkzeug, I) eig., beim Geflügel, der Schnabel, bei anderen Tieren der Rüssel, die Schnauze, Cic. u.a.: v. Munde der Menschen, Maul, Schnabel, teils im verächtlichen Sinne, teils in der vertraulichen Sprache, Plaut. Men. 89. Petron. 75, 10. Commodian. apol. 384. – II) übtr., von dem, was einem Schnabel ähnlich spitz hervorragt, A) im allg., am Winzermesser die gekrümmte Spitze, Colum.: am Pfluge, Plin.: der Lampen, Leuchter, Plin.: insulae, Plin. – B) insbes., der am Vorderteile der Kriegsschiffe der Alten angebrachte, mit Erz beschlagene Schnabel zur Abwehr u. zum Durchbohren feindlicher Schiffe, der Schiffsschnabel, Caes., Liv. u.a.: weil in drei Zacken od. Spitzen ausgehend, r. trifidum, Sil.: r. tridens, Verg.: navis rostris icta supprimitur, Liv. – meton.: a) (poet.) das Vorderteil des Schiffes, Verg. Aen. 10, 157 u. 301. – b) rōstra, ōrum, n., die (mit den Schiffsschnäbeln der von den Antiaten im J. 338 v. Chr. erbeuteten Schiffe gezierte) Rednerbühne und der sie umgebende Raum auf dem Forum, escendere in rostra, Cic.: descendere de rostris, Cic.: contionari conantem de rostris deducere, Caes.: poet., rostra movere, das dort versammelte Volk, Lucan.: rostra forumque optare, Volksversammlung, d.i. Frieden wünschen, Lucan.: a rostris, von der R. (vom Forum) her, Hor. sat. 2, 6, 50: u. so a rostris usque ad arcum Fabianum, Sen. de const. 1, 3.

    lateinisch-deutsches > rostrum

  • 66 rumpo

    rumpo, rūpī, ruptum, ere (Wz. reup, rup, brechen, reißen, altind. rópayati, er bricht ab, rōpam, Loch), brechen, zerbrechen, zerreißen, zerteilen, gewaltsam trennen, -öffnen, zersprengen, I) eig.: A) im allg.: a) übh.: vincula carceris, vincula alcis, Cic.: catenas, Hor.: pontem, abbrechen, Liv.: arcum, Phaedr.: vestes, Ov.: tenues vestes a pectore, Ov.: funem ab litore, Verg.: linum ruptum aut turbata cera, Quint. – praecordia ferro, durchbohren, Ov.: guttura cultro, durchschneiden, Ov.: ebenso colla securi, Ov. – nodos et vincula linea (mit dem Pfeil) zerschießen, Verg. – adamantem, sprengen, Plin.: nubem, zerteilen, spalten, Lucr. – ruperunt horrea messes, machten bersten (vor Fülle), Verg.: cantu rumpent arbusta cicadae, werden so zirpen, daß die Bäume bersten, Verg. – Passiv rumpi = brechen, aufbrechen, platzen, reißen, bersten, zerspringen u. dgl., vesica rumpitur, Cels.: inflatas rumpi vesiculas, Cic.: usque dum (calcaria, Hahnensporen) rumpantur, Varro: tofi gelu rumpuntur, Plin.: ruptus mons terrae motu, Plin.: ruptum caelum, Sil. – b) am Körper etw. brechen, zerreißen, sprengen, zersprengen, bersten machen, übh. verletzen, beschädigen, ramices, Plaut. u. Varro fr. (s. rāmex): membrum, Cato: alcis ilia, Catull.: Iarbitam, Hor.: exiguam ranam, Mart.: alqm ambulando, fast zu Tode hetzen, ganz abhetzen, Ter.: u. so bovem, Plin.: leporem forti equo, Mart.: si quis rumpet occīdetve, verletzt, Carm. vet. b. Liv.: u. so oft r. asqm = verletzen, beschädigen, bei den ICt. – sich selbst, rumpe miser tensum iecur, sprenge (v. einem Schreihalse), Iuven.: ramices suas od. se alcis causā, sich im Leibe zerreißen, Plaut.: ebenso me rupi causā currendo tuā, Plaut. – u. Passiv rumpi medial = bersten, rumpantur ut ilia Codro, Verg.: u. v. der Pers. selbst, risu clandestino rumpier, bersten, Afran. com. fr.: cantando rumpitur anguis, Verg.: rumpi invidiā (vor N.), Mart.: miser rumperis et latras, schreist dich (fast) zu Tode, zerschreist dich, Hor.: ut licentiā audacium, quā ante rumpebar, nunc ne movear quidem, hätte bersten mögen (vor Ärger), Cic.: u. so rumpantur iniqui, Prop. u. Mart.: rumpi (bersten vor Ärger) m. folg. Acc. u. Infin., non rumperetur supra cineres Cn. Pompei constitui Seianum? Sen. ad Marc. 22, 5. – c) sprengen, zersprengen, durchbrechen, α) = eine Menschenmenge auseinandertreiben, als milit. t. t., ordines, mediam aciem, Liv.: rapido cursu media agmina, Verg.: misso proelia equo (von Decius), Prop. – β) (poet.) durch eine Örtlichkeit sich einen Weg bahnen, Alpes, Sil.: iuga, Val. Flacc. – d) poet. übtr.: unde tibi reditum certo subtemine Parcae rupere, abgeschnitten, Hor. epod. 13, 15. – B) prägn.: 1) brechen machen, durchbrechen, bahnen, eröffnen, öffnen, ferro per hostes viam, Verg.: eo cuneo viam, Liv.: viam igne, Stat.: iter ferro, Sil.: aditus, Verg.: parvos hiatus, Sil. – 2) hervorbrechen lassen, a) übh.: fontem, Ov. met. 5, 257. – öfter refl. se rumpere u. medial rumpi, hervorbrechen, tantus se nubibus imber ruperat, Verg.: inter nubila sese rumpent radii, Verg.: amnes rumpuntur fontibus, Verg.: rupto turbine, hervorgebrochen, Verg. u. Petron. Vgl. übh. Goßrau Verg. Aen. 2, 416. – b) einen Ton usw. aus sich = ertönen-, hören lassen, unser ausbrechen in usw., has voces, Verg.; vgl. non exsilio fratrum ruptā voce, zu einem Laute vermocht, Tac.: questus, Verg.: querellas, Lucan.: gemitum, Sil. – II) bildl., brechen, a) brechen = verletzen, vernichten, aufheben, vereiteln, foedera, Cic. u.a.: sacramenti religionem, Liv.: fidem indutiarum, pacis, Liv.: pacem, Eutr.: ius gentium, Liv.: edicta, Hor.: leges, Lucan.: pactum, Gell.: proposita, Vell.: imperium, den Gehorsam aufkündigen (v. Soldaten), Curt. u. Tac., od. das Gebot (den Befehl) übertreten, Tac.: testamentum, Cic.: nuptias, Hor.: societatem fidei atque amicitiae per scelus, Liv.: condiciones pacis, Vell.: fata aspera, Verg.: fati necessitatem humanis consiliis, vereiteln, Liv.: rumpere et finire vitam, v. den Parzen (Ggstz. ordiri u. contexere), Lact. – b) brechen = unterbrechen, stören, abbrechen, visum, Cic.: somnum, Verg. u. Lucan.: sacra, Verg.: novissima verba, Ov.: silentium, Plin. ep.: tandem obstinatum silentium, Curt.: hoc iterum sermone silentia, Ov.: alta silentia verbis, Verg.: si quando pietas nostra silentium rumpit, Plin. pan.: taciturnitatem, Tac.: ut quidam patientiam rumperent, einigen die Geduld brach, Suet.: rumpe moras, Verg.: rumpe iam moras, Plin. ep. – / arch. Perf.-Form rupsit = ruperit, XII tabb. 8, 2. p. 141 Schoell: vulg. Infin. Perf. rumpisse, Avian. fab. 25, 13: parag. Infin. Präs. Pass. rumpier, Afran. com. 127.

    lateinisch-deutsches > rumpo

  • 67 seco

    seco, secuī, sectum, aber secātārus, āre (ahd. seh, Pflugmesser, sëga, Säge, sëgansa, Sense), schneiden, abschneiden, zerschneiden, I) eig. u. übtr.: 1) im allg.: digitum, Plaut.: pabula, Caes.: alci collum, Q. Cic.: alci nares et brachia, Hygin.: fauces novaculā, Suet.: unguis sectus, Hor. – cotem novaculā, Flor.: lapidem serrā, zersägen, Plin.: u. so marmora, sägen, Hor. (vgl. domus sectis nitebat marmoribus, von Marmorplatten, Lucan.): tergora in frusta, Verg.: corium in partes tenuissimas, Iustin. – absol., manus secanti (einer sägenden) similis, Quint. 11, 3, 119: nec ideo ferrum secandi vim perdidit, Sen. de ben. 5, 5, 1. – 2) insbes.: a) schneiden, schnitzen, dona secto elephanto, von geschnitztem Elfenbein, Schnitzwerk von Elfenbein, Verg. Aen. 3, 464. – b) als mediz. t. t., schneiden = operieren, amputieren, secare vomicam immaturam, Plaut.: varices Mario, Cic.: corpora, Plin.: Marius cum secaretur, er operiert (ihm die Krampfader geschnitten) wurde, Cic.: qui (medici) illum calculi dolore consumi ad populum mentiti, dum secant, occīderunt, Liv. epit.: medici etiam integra secantes, Quint.: absol., saevitia secandi urendique, Plin.: sanguis rapitur insecando, Plin.: nos et urimur et secamur, Salv. – Partiz. subst., secta, ōrum, n., operierte Teile des Körpers, secta recentia, Plin. 21, 126. – c) zerlegen, vorschneiden, lepores, gallinam, Iuven. 5, 124: altilia decenter, Sen. ep. 47, 6: placentam, Mart. 3, 67, 3. – d) verschneiden, kastrieren, entmannen, sectus Gallus, Mart. 5, 41, 3: puer sectus arte mangonis, Mart. 9, 6, 4. – 3) übtr.: a) schneiden = verwunden, ritzen, beschädigen, tarmes postes secat, zerfrißt, Plaut.: secuerunt corpora vepres, Verg.: acuto ne secer ungui, Hor.: sectus flagellis, gegeißelt, Hor.: sectae ungue genae, zerkratzte, Hor.: verbere terga, Tibull.: lacertos suos, Sen.: u. so umeros suos, Lact.: comas, zerreißen, Mart. – si quem podagra secat, quält, Catull.: podagrā cheragrāque secatur Gaius, Mart. – b) durchschneiden, trennen, amnis urbem secans, Plin.: undas secat Isthmos, Lucan.: orbis sectus, die Halbscheid des Erdkreises, der halbe Erdkreis, Hor. – c) in der Bewegung durchschneiden = durchschneidend zurücklegen, durcheilen, durchlaufen, -dringen, -fliegen, -schiffen, avis secat aethera, Verg.: aequor puppe, durchschiffen, Ov.: fretum Minyae Pegasaeā puppe, Ov.: vox secans aëra, Quint. – v. Flüssen, undae vada nota secantes, Ov.: secant ipsas oras Nili ostia, Mela: Euphrates secat continuo agros, Mela. – viam ad naves, Verg.: diversae viae secari coeperunt, verschiedene Richtungen wurden eingeschlagen, Quint.: via secta, Lucr.: arcum, machen, Verg. – II) bildl.: 1) mit Worten durchhecheln, urbem, Pers. 1, 114. – 2) zerteilen, abteilen, teilen, causas in plura genera, Cic.: secta bipartito mens, der entzweite Geist, Ov. – dah. a) = dirimere, schlichten, entscheiden, lites, Hor.: res magnas, Hor. – b) (wie secare viam) spem secare, eine Hoffnung verfolgen, Verg. Aen. 10, 107. – / Perf. im Vulgärlat. auch secavi, wov. secarunt, Corp. inscr. Lat. 6, 30112: secarit, Serv. Verg. Aen. 5, 2: Partiz. Fut. Akt. secaturus, Colum. 5, 9, 2.: Partiz. Perf. Pass. secatus, Corp. inscr. Lat. 5, 5049, 12. de Rosci inscr. Christ. Vol. I. p. 265. Vulg. 4. Esdr. 4, 32. Commodian. apol. 514 (510). – Nbf. sico, wovon sicat u. sicare, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 40 u. 41.

    lateinisch-deutsches > seco

  • 68 segnis

    sēgnis, e (aus *sēq-ni-s zu griech. ἦκα, ἤκιστος, attisch ἥκιστος), schwerfällig, schläfrig, träge, langsam, laß (Ggstz. promptus, industrius), a) absol.: segnes et tardi, Sen.: laudare promptos et castigare segnes, Tac.: segniores castigare atque incitare, Caes.: equus segnior annis, Verg.: segnem volvi sinit, unvermögend zu fliehen, Verg.: corpus segnissimum, Apul. – aetas, Greisenalter, Curt. – bellum, nicht eifrig betrieben, Liv.: so auch obsidio, Liv.: mors (durch Gift, im Gegensatz zum Tode durch das Schwert), Liv.: cultus terrae segnior, Cic.: aqua, langsam fließend, Curt.: campus, ermüdet, kraftlos, Verg.: silva, unfruchtbar, Quint.: so auch carduus, Verg. – pugna segnis stat, bleibt unentschieden, Curt. – b) mit ad u. Akk.: segnes ad persequendum, Nep.: segnior ad respondendum, Cic.: nec ad citharam segnis nec ad arcum, v. Apollo, Ov.: gens s. ad pericula, Tac.: segnior ad alia factus consilia erat, Liv. – c) m. in u. Akk.: non in Venerem segnes nocturnaque proelia, Verg.: quo vulnere nec segnior in bellum nec iracundior adversus hostes factus est, Iustin. – und m. in u. Abl.: senatu segniore in exsequendis conatibus, Suet. – d) m. Genet.: laborum, Tac.: occasionum haud s., bei den sich darbietenden G., Tac.: operum segnes puellae, Claud. – e) poet. mit Infin.: solvere nodum, Hor. carm. 3, 21, 22: u. so Ov. trist. 5, 7, 19. Lucan. 10, 398. – / vulg. Kompar. segnitior, Ulp. dig. 47, 10, 17. § 17. Itin. Alex. 3 (7).

    lateinisch-deutsches > segnis

  • 69 sinuo

    sinuo, āvī, ātum, āre (sinus), I) bogenartig krümmen, beugen, bauschig machen, arcum, spannen, Ov.: vela, Apul.: terga, Verg.: albentibus spumis in modum diadematis orbes (v. Euphrat), kronenartige Kreise bilden, Tac. – Passiv medial, serpens sinuatur in arcus, Ov.: luna sinuata in orbem, Plin.: histrionicis motibus sinuati corporis saltus, Arnob. – v. Örtl. u. dgl., cuius in contrariis parietibus duo baptisteria velut eiecta sinuantur, Plin. ep.: Pontus sinuatus cetera, Mela: muri introrsus sinuati, bogenförmige, Tac.: donec (Chaucorum gens) in Chattos usque sinuetur, bogenförmig ausläuft, Tac.: vallis sinuata latus, Calp. – II) übtr., bogenförmig aushöhlen, Cels. 7, 2. p. 265, 18 D.

    lateinisch-deutsches > sinuo

  • 70 statuo

    statuo, uī, ūtum, ere (v. statum, dem Supinum v. sisto), machen, daß etwas steht, hinstellen, aufstellen, stehen lassen, I) eig.: 1) im allg.: crateras, Verg.: signum (v. Fahnenträger), Val. Max.: navem, vor Anker legen, Plaut.: boves, Prop.: in terra arcum, Curt.: equus Curtium statuit in vado, Liv.: aliquem ante oculos, Cic.: captivos in medio, Liv.: perticam supra praetorium, Curt.: alqm eo loci, Val. Max.: m. dopp. Acc., alqm capite pronum in terram, Ter. adelph. 316. – 2) insbes.: a) errichtend, aufbauend setzen, aufrichten, errichten, erbauen usw., statuam, Plaut. u. Cic.: tropaeum (tropaea), s.d.: tabernāculum, s.d.: urbem, Verg.: aras, Ov.: regnum, Cic. – b) hemmen, motum, Chalcid. Tim. 43 D. – II) übtr.: 1) gleichs. in den Kopf festsetzen = sich in den Kopf setzen, sich vorstellen, glauben, dafürhalten, ut ego mihi statuo, nach meiner Vorstellung, Cic.: m. folg. Acc. u. Infin., laudem statuo esse maximam, Cic.: statui in eo me non officii solum fructum, sed etiam pietatis laudem quaerere, Cic. – 2) setzen, festsetzen, bestimmen, a) einrichtend, ius, Cornif. rhet.: sibi finem consilii, Cic.: locum od. tempus colloquio, Liv.: diem comitiis, Liv.: pretium arti, Ter.: statuto loco, Cic.: dies est statutus comitiis, Liv.: st. exemplum, s. exemplumno. II, B, 3, b (Bd. I.S. 2541): u. st. documentum m. folg. ne u. Konj., Cic. ad Brut. 1, 15, 10. – m. dopp. Acc., alqm regem, zum K. einsetzen, Curt. 5, 9 (26), 8. – b) beschließend festsetzen, bestimmen, beschließen, sich vornehmen, m. de u. Abl., de alqo, als Richter, Caes., Sall. u.a.: de capite civis, Cic.: de Caesaris actis, Cic.: de se, sich umbringen, Tac. – m. in od. contra u. Akk., in alqm aliquid gravius, Caes.: in alqm crudeliter, Iustin.: in alqm exsilium, Tac. – m. bl. Acc., triste aliquid, Ov.: stipendium alci de publico, Liv. – m. folg. indir. Fragesatz, post tot annos etiam nunc statuere non potuisse, utrum diem tertium an perendinum dici oporteret, Cic.: ego vix statuere apud animum meum possum, utrum peior ipsa res an peiore exemplo agatur, Liv.: ipsi primi statuerent apud animos, quid vellent, Liv. – m. folg. Infin., velle mori, Ov.: decertare, Caes.: ferro arcere contumeliam, Liv.: sic habuisti statutum cum animo ac deliberatum, omnes qui habitarent in Sicilia iudices reicere, Cic. – m. folg. ut u. Konj., rus ut irem iam heri mecum statueram, Plaut. Pseud. 549: statuunt, ut decem milia hominum in oppidum mittantur, Caes.: Athenienses cum statuerent, ut urbe relictā naves conscenderent, Cic.: statuisse Vitellium, ut Germanicas legiones in Suriam transferret, Tac. – m. folg. ne u. Konj., statuitur, ne post M. Brutum pro consule sit Creta provincia, Cic. Phil. 2, 97. – Partiz. Perf. subst. statūtum, ī, n., die Bestimmung, secundum dei statutum, Lact. 2, 16, 14: quarum (Parcarum) legibus ac statutis parēre omnes deos necessitas cogit, Lact. 1, 11, 14: si statuta eius (dei) et placita differi possunt, Lact. 7, 25, 8. – c) entscheidend festsetzen, entscheiden, res privatas, Ov. trist. 2, 95: m. folg. Acc. u. Infin., Curt. 4, 1 (3), 19.

    lateinisch-deutsches > statuo

  • 71 stringo

    stringo, strīnxī, strictum, ere (ahd. strihhan, streichen, griech. στραγγεύω, drehe), I) was man fest gefaßt hat, an-, abziehen, A) straff anziehen, zusammenziehen, -schnüren, 1) im allg.: a) eig.: tamquam laxaret elatum pedem ab stricto nodo, Liv.: habenam, Stat.: arcum, spannen, Plin. ep.: quercus in duas partes diducta, stricta denuo (zusammengeschnellt) et cohaesa, Plin.: vela, einziehen, Sen.: quae fides (Saiten) perpetuo sono strictae sunt, Fronto. – stringebant magnos vincula parva pedes, drückten, Ov.: übtr., v. der Kälte, stricta matutino frigore vulnera, Liv.: mare gelu stringi (gefriere) et consistere, Gell.: stricti amnes, zugefrorene, Val. Flacc. – b) übtr.: α) in der Rede zusammenziehen, kurz zussammenfassen, narrationis loco rem, Quint. 4, 2, 128. – β) im Zaume halten, beherrschen, quaecumque meo gens barbara nutu stringitur, adveniat, Claud. b. Gild. 371. – 2) insbes.: a) schmieden, ferri stringere duritiem, *Catull. 66, 50 Heyse (al. fingere). – b) se stringere = se astringere, sich verdichten, gerinnen, Pelagon. veterin. 28 (384 Ihm). – B) abziehen, d.i. 1) streifen, abstreifen, abscheren, abschneiden, abpflücken, a) eig.: frondes, Verg. u. Hor.: hordea, Verg.: rubos, Liv.: bacas, Varro: folia ex arboribus, Caes.: remos silvis, Verg. – b) übtr.: ingluvie rem, durch Vertun schmälern, Hor. sat. 1, 2, 8. – 2) eine Waffe aus der Scheide los-, blank ziehen, ziehen, a) eig.: gladium, Caes. u.a. (u. so auch stricto super caput gladio, Val. Max.: stricto super capita consultantium gladio, Liv.): ferrum, Verg., Liv., Sen. u.a. (so auch stricto super capita deliberantium ferro, Liv. epit.): strictis semel gladiis, wären einmal die Schw. aus der Scheide, Liv.: cultrum, Liv.: stricti in capita civilia mucrones, Sen.: übtr., stricta manus, die zum Kampfe fertige Hand, Ov. – b) bildl.: bellum, das Kriegsschwert ziehen, sich zum Kriege rüsten, Flor.: stringitur iambus in hostes, mit Spottversen wird losgezogen gegen usw., Ov.: talia carmina, Mart. – 3) striegeln, equos, Charis. 109, 15. Caper 111, 12 K. Beda de orthogr. 291, 16 K. – II) streifen = leicht berühren, 1) im allg.: a) eig.: summas undas, Ov.: metas interiore rotā, Ov.: vestigia canis rostro, Ov.: iuga montium recto alveo, im geraden Laufe berühren (v. einem Fluß), Curt. – b) übtr.: (mit Worten) nur berühren (= kurz erwähnen), pressis stringam revocatam ab origine famam narrandi metis, Sil. 8, 48: quod in epistula strinxit, Tert. adv. Marc. 5, 12. – 2) insbes.: a) streifenleicht verwunden, -verletzen, gladius stringit et transforat, Sen.: tela stringentia corpus, Verg. – (poet.) übtr., α) verletzen, nomen, Ov.: pectora delicto, Ov. – β) rühren, animum patriae strinxit pietatis imago, Verg. Aen. 9, 294. – b) der Lage nach eine Örtl. berühren, an eine Örtl. stoßen, Scytharum gens ultima Asiae, quā Bactra sunt, stringit, Curt. 7, 7 (29), 4.

    lateinisch-deutsches > stringo

  • 72 tendo

    tendo, tetendī, tēnsum u. tentum, ere (altind. tanoti, dehnt, spannt, griech. τείνω, gotisch Þanjan, ahd. denen), spannen, ausspannen, ausdehnen, ausstrecken, I) act.: A) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh.: arcum, Verg.: chordam, Plaut.: retia, Hor. (u. alci retia, bildl., Prop.): plagas, Cic.: conopia, Prop.: vela, schwellen (v. Notus), Verg.: manus alci od. ad alqm, Caes. u.a.: manus ad caelum, Caes.: brachia ad caelum od. bl. caelo, Ov.: dextram, ausstrecken, Cic.: alci, gegen jmd. = hinreichen, Cic.: tenta ubera, die straffen, Hor.: pingui tentus omaso, dickvoll gefressen, Hor. - b) im obszönen Sinne, nervum, Priap.: alutam, Mart.: tenta dei vena (= penis), Prop.: dah. tentus, von einem geilen Menschen, Mart. u. Priap.: u. tenta, ōrum, n., das männliche Glied, Catull. – 2) meton.: a) aus ausgespannten Fellen, Tüchern usw. errichten, bauen, aufschlagen, praetorium, Caes.: cubilia, Hor. – b) mit Saiten, Seilen usw. bespannen, barbiton, Hor.: grabati restibus tenti, Lucil. – c) hinrichten, hinlenken, lintea (= vela) ad portus Pharios, hinsegeln, Prop.: oculos pariter telumque, Verg.: u. so sagittas arcu, abschießen, Hor. – iter ad navem, Verg., ad dominum, Ov.: tetendit deinde iter per Thracias atque omnes Geticos populos, Vopisc. Prob. 16, 3: u. so cursum, seinen Lauf richten, -nehmen, ex acie in Capitolia, Sil.: et unde et quo tenderent cursum, Liv. – d) hinreichen, darreichen, parvum patri Iulum, Verg.: tu munera supplex tende, Verg.

    B) übtr.: 1) im allg.: alci insidias, Cic. u.a. – animum vigilem, anspannen, anstrengen, Stat.: ultra legem opus, straff spannen, schärfen, Hor. – sermone benigno noctem, hinziehen, hinbringen, Hor. – 2) hinreichen, darreichen, verleihen, praesidium clientibus, opem amicis porrigere atque tendere, Cic.: nobis honorem, Sil. – 3) nach etwas streben, etwas wollen, nusquam idem atque unum tendentes, Curt. 9, 9 (35), 14.

    II) refl. (mit u. ohne se) u. medial, A) übtr.: 1) (refl. ohne se) sich ausdehnen, als milit. t.t. = a) unter Zelten lagern, (im Quartier) liegen, -stehen (s. Nipperdey Tac. ann. 1, 17), Caes., Verg. u.a.: in isdem castris, Liv.: sub vallo, Caes.: extra vallum, Tac.: procul urbe, Curt.: seorsus a ceteris, Curt.: iuxta Dolabellae hortos, Suet.: Lugduni, Tac.: coartatio plurium in angusto tendentium, Liv. – b) sich in Schlachtordnung aufstellen, ante signa, Auct. b. Afr. 17, 1. – 2) (refl. ohne se) sich in seinen Bewegungen wohin richten, wenden, nach einem Orte streben, wollen, zu gelangen Suchen, gehen marschieren, a) v. Pers.: Venusiam, Cic.: Romam, Eutr.: in Indiam, Curt.: ad aedes, Hor.: ad alqm, Plin. ep.: ad od. in castra, Liv.: unde venis? et quo tendis? (willst du?) Hor. – b) v. lebl. Subjj., sich wohin wen den, simulacra viis de rectis omnia tendunt, Lucr. – nach oben = steigen, sursum tendit palmes, Colum.: levia in sublime tendentia, Plin.: poet. mit Ziel-Acc., aethera tendit fragor, steigt zum Äther empor, Lucan. – 3) v. Örtl., refl. (mit u. gew. ohne se) od. mebial = sich ausdehnen, sich erstrecken, reichen, quā nunc se ponti plaga caerula tendit, Lucr.: seu mollis quā tendit Ionia, Prop.: quā se campis squalentibus Africa tendit, Sil. – via tendit sub moenia, Verg.: Taurus mons ad occasum tendens, Plin.: gula tendit ad stomachum, Plin. – medial, ad caeli finem medio tenduntur ab orbe squalentes campi, Sil. – 4) v. der Zeit, medial, tendi, sich ausdehnen, sich verlängern, quamvis (dies) aestivis tendantur solibus, breves videbuntur, Hieron. epist. 130, 15.

    B) übtr. (refl. ohne se): 1) wohin streben, auf etw. hinarbeiten, ausgehen, zu etw. seine Zuflucht nehmen, zu etw. sich neigen, fich hingezogen fühlen, für etw. tätig sein, a) übh.: ad reliqua alacri tendebamus animo, Cic.: ad altiora et non concessa, Cic.: ad iurgium, Händel suchen, Ter.: ad sua consilia, seine Pläne auszuführen suchen, Liv.: ad alienam opem, Liv.: ad eloquium, Ov.: ad Carthaginienses, ad societatem Romanam, sich neigen zu usw., tätig sein für usw., Cic.: ad suum, sich für ihren Standesgenossen erklären, Cic. – v. lebl. Subjj., tenes quorsum haec tendant quae loquor, zielen, Plaut.: non dices hodie, quorsum haec putida tendant, wohin zielen. Hor. – b) m. folg. Infin. = sich anstrengen, sich bemühen, sich bestreben, streben, suchen, manibus divellere nodos, Verg.: locum superare priorem, Verg.: praevenire, Liv.: civitati leges imponere, Liv.: tendit disertus haberi, Hor. – 2) einem Gegner gegenüber sich anstrengen, u. zwar: a) mit Waffen = Gegenwehr leisten kämpfen, summā vi, Sall.: vasto certamine, Verg. – b) mit Worten usw., für od. gegen etw. sich anstrengen, arbeiten, es durchzusetzen suchen, es durch fechten, sich bestreben, quod summā vi ut tenderent, amicis mandaverat, Liv.: cum adversus tendendo (durch Gegenvorstellungen) nihil moveret socios, Liv.: contra tendere, entgegenarbeiten, sich widersetzen, Tac. (s. Heräus Tac. hist. 4, 16, 14); u. so nequiquam contra Micythione et Xenoclide tendentibus (widerstrebten), Liv.: frustra cerno te tendere contra, Verg.: acrius tendenti (sich bestrebenden bei der Bewerbung) concessit, Tac. – tendit fovetque m. folg. Acc. u. Infin., Verg. Aen. 1, 18. – m. folg. ut u. Konj., cum, ut delectum haberet, neque impetrasset, neque magnopere tetendisset, durchzusetzen gesucht hatte, Liv.: eo acrius tribuni tendebant (suchten es dahin zu bringen, bestrebten sich), ut plebi suspectos eos criminando facerent, Liv. – haud sane tetendere, sie stemmten sich nicht besonders dagegen, Liv. – m. allg. Acc. Pron., quid tendit? was müht er sich ab? was streitet er? Cic.: nihil illi tendere contra, entgegnen, Verg. – / arch. tennitur = tenditur, Ter. Phorm. 330.

    lateinisch-deutsches > tendo

  • 73 adduco

    addūco, ĕre, duxi, ductum - tr. -    - arch. addues = addideris P. Fest. 27, 4; adduit = addiderit Fest. 246, 1 II inf. prés. passif addier Arn. 7, 14. [st1]1 [-] tirer à soi, amener avec soi.    - architectum secum adduxit, Vitr.: il amena un architecte à sa suite. [st1]2 [-] apporter, causer.    - adducere febres, Hor.: donner la fièvre.    - adducere taedium vini, Plin.: amener le dégoût du vin. [st1]3 [-] mener vers qqn, conduire dans un lieu, apporter dans un lieu; traduire en justice.    - adducere nutricem puero, Ter.: amener une nourrice à un enfant.    - adducere medicum ad aegros, Cic.: amener un médecin auprès des malades.    - adducere (in jus), Cic.: faire comparaître en jugement, citer en justice.    - adducere lacum ad flumen, Plin.-jn.: amener l'eau du lac jusqu'au fleuve.    - adducere in judicium, Cic.: citer en justice.    - adducere moles, Curt.: mettre en mouvement de lourdes machines. [st1]4 [-] attacher à, introduire dans.    - adducere sapientiam in corpus eloquentiae, Quint.: incorporer la sagesse à l'éloquence. [st1]5 [-] amener à, réduire, pousser, entraîner à.    - adducere aliquid ad effectum, Liv.: réaliser une chose, effectuer une chose.    - adducere aliquem in suspicionem, Nep.: rendre qqn suspect.    - adducere se ad ultimum discrimen, Liv.: se mettre dans un danger extrême.    - adducere aliquem in spem, Cic.: faire espérer qqn.    - adducere ad desperationem: réduire au désespoir.    - adducere ad finem: finir.    - adducere aliquem ut credat, Cic.: amener qqn à croire, persuader qqn.    - adducere ut: amener à.    - adduci in sermonem: faire parler de soi (en mauvaise part).    - adduci ut: être amené à.    - non adducor ut credam, Cic.: je ne suis pas amené à croire.    - adduci + prop. inf. Cic.: être amené à penser que..., se persuader que...    - adducor et assentior, Cic.: je me rends et j'approuve. [st1]6 [-] tirer, ramener à soi; courber, tendre, serrer, rider, contracter.    - adducere ostium, Petr.: fermer la porte (la tirer à soi).    - adducere habenas, Cic.: serrer le frein.    - adducit cutem macies, Ov.: la maigreur ride la peau.    - adducere frontem, Sen.: froncer le sourcil.    - voir adductus
    * * *
    addūco, ĕre, duxi, ductum - tr. -    - arch. addues = addideris P. Fest. 27, 4; adduit = addiderit Fest. 246, 1 II inf. prés. passif addier Arn. 7, 14. [st1]1 [-] tirer à soi, amener avec soi.    - architectum secum adduxit, Vitr.: il amena un architecte à sa suite. [st1]2 [-] apporter, causer.    - adducere febres, Hor.: donner la fièvre.    - adducere taedium vini, Plin.: amener le dégoût du vin. [st1]3 [-] mener vers qqn, conduire dans un lieu, apporter dans un lieu; traduire en justice.    - adducere nutricem puero, Ter.: amener une nourrice à un enfant.    - adducere medicum ad aegros, Cic.: amener un médecin auprès des malades.    - adducere (in jus), Cic.: faire comparaître en jugement, citer en justice.    - adducere lacum ad flumen, Plin.-jn.: amener l'eau du lac jusqu'au fleuve.    - adducere in judicium, Cic.: citer en justice.    - adducere moles, Curt.: mettre en mouvement de lourdes machines. [st1]4 [-] attacher à, introduire dans.    - adducere sapientiam in corpus eloquentiae, Quint.: incorporer la sagesse à l'éloquence. [st1]5 [-] amener à, réduire, pousser, entraîner à.    - adducere aliquid ad effectum, Liv.: réaliser une chose, effectuer une chose.    - adducere aliquem in suspicionem, Nep.: rendre qqn suspect.    - adducere se ad ultimum discrimen, Liv.: se mettre dans un danger extrême.    - adducere aliquem in spem, Cic.: faire espérer qqn.    - adducere ad desperationem: réduire au désespoir.    - adducere ad finem: finir.    - adducere aliquem ut credat, Cic.: amener qqn à croire, persuader qqn.    - adducere ut: amener à.    - adduci in sermonem: faire parler de soi (en mauvaise part).    - adduci ut: être amené à.    - non adducor ut credam, Cic.: je ne suis pas amené à croire.    - adduci + prop. inf. Cic.: être amené à penser que..., se persuader que...    - adducor et assentior, Cic.: je me rends et j'approuve. [st1]6 [-] tirer, ramener à soi; courber, tendre, serrer, rider, contracter.    - adducere ostium, Petr.: fermer la porte (la tirer à soi).    - adducere habenas, Cic.: serrer le frein.    - adducit cutem macies, Ov.: la maigreur ride la peau.    - adducere frontem, Sen.: froncer le sourcil.    - voir adductus
    * * *
        Adduco, adducis, penul. prod. adduxi, adductum, adducere. Cic. Amener, Adduire.
    \
        Adducere ad prandium ad se. Plaut. Mener pour disner en sa maison.
    \
        Adducito me seruitum tibi. Plaut. Emmeine moy pour te servir.
    \
        Adducere hominem ad, siue in rem aliquam. Amener ou faire venir à quelque chose, L'induire, Esmouvoir, Luy persuader.
    \
        Adducere aliquem ad arbitrium nostrum. Cic. Le persuader, et L'induire à faire nostre volunté et plaisir, Amener quelcun à nostre raison.
    \
        Adducere ad authoritatem nostram. Cic. Faire acquiescer aucun, et obeir à nostre authorité.
    \
        Adducere in cognitionem. Cic. Faire congnoistre, Donner à congnoistre, ou la congnoissance.
    \
        Adducere ad concordiam. Ci. Accorder, Pacifier, Mettre d'accord.
    \
        Adducere ad conditionem aliquam. Cic. Faire venir à quelque accord, ou appoinctement.
    \
        Adducere ad consuetudinem. Cic. Accoustumer.
    \
        In eam se consuetudinem adduxerunt. Caes. Ils se sont accoustumez à cela.
    \
        Adduci ad dubitationem. Plin. Doubter, Estre en doubte.
    \
        Adducere in dubitationem. Cic. Faire doubter, Faire estre en doubte, Mettre en doubte.
    \
        Adduci in dubium. Liu. Estre en doubte.
    \
        Adducere in expectationem. Cic. Mettre en attente.
    \
        Adducere ad facinus. Cic. Induire à faire quelque vilain cas.
    \
        Adducere ad vel in fletu. Ci. Faire plourer, Esmouvoir à pleurs.
    \
        Ad indignationem, ad iracundiam. Author ad Herenn. Faire malcontenter, ou Courroucer.
    \
        Adducere ad intelligendum. Cic. Faire entendre.
    \
        Adducere in metum. Liu. Faire paour, Mettre en crainte.
    \
        Ad misericordiam. Terent. Induire ou esmouvoir à pitié et misericorde.
    \
        Adducere in necessitatem. Liu. Me in eam necessitatem adduxisti, vt, etc. Tu m'as mis en telle necessité que, etc.
    \
        Adducere in negligentiam. Hirt. Faire negligent et mal soigneux.
    \
        Adducere ad nequitiam. Plaut. Gaster et desbaucher, Induire à meschancete.
    \
        In eam opinionem rem adduxerunt, vt Pompeius cupere videatur. Cic. Ils ont mis la chose en tel souspecon, qu'il semble que, etc.
    \
        Adductus in eam opinionem. Cic. Estant de ceste opinion et advis.
    \
        Adducere in ordinem. Cic. Mettre en ordre.
    \
        Adduci in periculum. Liu. Estre en danger.
    \
        Adducere aliquem in nostram sententiam. Liu. Le renger à nostre opinion, Tant faire qu'il soit de nostre advis.
    \
        Adducere ad vel in seruitutem. Cic. Mettre en servage.
    \
        Adduci in sermonem. Cic. Faire parler de soy en mal, Estre blasmé et vituperé, Estre tenu sur les rancs.
    \
        Adducere in solicitudinem. Cic. Mettre en soulci.
    \
        In eam spem adducimur, vt, etc. Cic. Nous esperons que, etc. Nous avons esperance que, etc.
    \
        Adduci in suspicionem. Cic. Estre souspeconné.
    \
        Adducere ad veritatem. Cic. Quis non intelligit Canachi signa rigidiora esse, quam vt imitentur veritatem? Calamidis dura illa quidem, sed tamen molliora, quam Canachi. Nondum Myronis satis ad veritatem adducta, iam tamen quae non dubites pulchra dicere. Faicts au vray, et au naturel.
    \
        Adducere in voluntatem. Cic. Induire à vouloir quelque chose.
    \
        Adducere rem aliquam ad vtilitatem. Var. En faire son profict.
    \
        Adducere in certamen rem aliquam. Cic. Mettre en debat.
    \
        Adducere in controuersiam. Cic. Amener, ou Revoquer en doubte.
    \
        Rem in eum locum adduxit, vt diceret, etc. Ci. Il mist l'affaire en tel estat, qu'il veint jusques à dire que, etc.
    \
        In eum statum rempublicam adduxerant. Liu. Ils avoyent mis la republique en tel estat.
    \
        Adducta vita in extremum. Taci. En danger extreme, ou de mort.
    \
        Adducta res in fastidium. Plin. Qu'on mesprise, De laquelle on ne tient compte.
    \
        Adducere aliquid in honorem. Cic. Mettre en bruit, estime, honneur.
    \
        Adducere aliquem in inuidiam. Cic. Mettre en haine, Faire blasmer quelcun, Mettre en male grace.
    \
        Adducere hominem, vel rem aliquam, ad vel in ius, siue iudicium. Liu. Mettre en proces, Faire plainte d'une chose en jugement.
    \
        Adducta res in iudicium. Cic. La chose a esté debatue en jugement.
    \
        Adductus est in iudicium Polemocrates de dolo malo, et de fraude a Dione. Cic. Dion a faict convenir Polemocrates en justice, ou devant le juge, et l'a accusé de fraude et tromperie, L'a faict venir en jugement pour dol et tromperie.
    \
        Adducere in odium. Senec. Faire hair.
    \
        Adduci in obliuionem. Cic. Estre mis en oubli.
    \
        In angustum res adducta est. Cic. Mise à l'estroict.
    \
        Adducere aliquem in summas angustias. Cic. Le mettre en tresgrande perplexité.
    \
        Adducere arcum. Virg. Bander un arc et le tendre, Entoiser dedens un arc.
    \
        Adducere brachium, aut lacertum. Virg. Retirer le bras à soy pour jecter ou darder plus roide et plus loing.
    \
        Habenas adducere. Virg. Retirer la bride.
    \
        Adducere lorum liuius. Serrer.
    \
        Cibus in crimen adductus. Plin. Viande qu'on blasme.
    \
        Adduci in discrimen. Cic. Estre mis en danger.
    \
        Res in extremum est adducta discrimen. Cic. Est au plus grand danger qu'elle peult estre.
    \
        Nepos auum in discrimen capitis adduxit. Cic. L'a mis en danger de sa vie.
    \
        Adducit cutem macies. Ouid. Maigreté fait retirer et rider la peau. \ Miseros adduxerat artus. Virg. Avoit retraict.
    \
        Adducere frontem. Ouid. Se rider le front, Se renfrongner.
    \
        Adduci re aliqua, vt benignitate, iniuria, etc. Estre meu.
    \
        Voluntate. Ci. Faire voluntairement, De nostre volunté et propre motif.
    \
        Adducis me vt tibi assentiar. Cic. Tu m'induis à te croire.
    \
        Nullo frigore adducitur, vt capite operto sit. Cic. Il n'y a froidure qui luy puisse faire couvrir la teste.
    \
        Illud quidem non adducor vt credam. Cic. On ne me scauroit mener en ce poinct, que je creusse cela.
    \
        Adduci non possum, aut vix possum vt, etc. Cic. On ne me scauroit persuader, ou mettre en teste que, etc.
    \
        Adducere febres. Horat. Amener, ou faire venir la fiebvre.
    \
        Adduxere sitim tempora. Horat. Tempus aestiuum adduxit sitim. A amené la soif.
    \
        Adducere taedium alicuius rei. Plin. Faire qu'on se fasche et ennuye de quelque chose.
    \
        Adducere vultum. Senec. Froncer le visage, renfrongner.

    Dictionarium latinogallicum > adduco

  • 74 brachium

    brachĭum (bracchĭum), ĭi, n. [st2]1 [-] bras. [st2]2 [-] branche (d'arbre). [st2]3 [-] bras (d'un fleuve). [st2]4 [-] nageoire (de poisson). [st2]5 [-] bras (de mer). [st2]6 [-] chaîne (de montagnes). [st2]7 [-] pince (de crabe). [st2]8 [-] jambe, cuisse (d'un animal). [st2]9 [-] bras (d'une catapulte). [st2]10 [-] antenne (d'un navire). [st2]11 [-] ligne de démarcation (travail qui relie deux points fortifiés).    - gén. bracchi, Lucr. 6, 434.    - [gr]gr. βραχίων, ονος.    - collo dare bracchia circum, Virg. En. 6, 700: jeter les bras autour du cou.    - praebere sceleri bracchia, Ov. H. 7, 126: prêter la main au crime.    - dirigere bracchia contra torrentem, Juv. 4, 89: lutter contre le courant.    - levi (molli) bracchio, Cic. Att. 4, 16, 6: mollement, légèrement.    - brachia remittere, Virg. G. 1: laisser tomber les bras (cesser de ramer).    - brachia ferro exsolvere, Tac. An. 15: s'ouvrir les veines.    - sceleri brachia praebere, Ov. H. 7: prêter la main au crime.    - bracchia in numerum jactare, Lucr. 4, 769: mouvoir les bras en cadence.    - in medio ramos annosaque brachia pandit ulmus, Virg. En. 6: au milieu un orme déploie ses branches, ses bras chargés d'ans.    - hoc vitem circum caput et sub brachia unguito, Cato. R. 95: enduisez de ce produit la vigne sur le cep et sous les branches.    - brachia polypi, Plin. 9: les tentacules du polype.
    * * *
    brachĭum (bracchĭum), ĭi, n. [st2]1 [-] bras. [st2]2 [-] branche (d'arbre). [st2]3 [-] bras (d'un fleuve). [st2]4 [-] nageoire (de poisson). [st2]5 [-] bras (de mer). [st2]6 [-] chaîne (de montagnes). [st2]7 [-] pince (de crabe). [st2]8 [-] jambe, cuisse (d'un animal). [st2]9 [-] bras (d'une catapulte). [st2]10 [-] antenne (d'un navire). [st2]11 [-] ligne de démarcation (travail qui relie deux points fortifiés).    - gén. bracchi, Lucr. 6, 434.    - [gr]gr. βραχίων, ονος.    - collo dare bracchia circum, Virg. En. 6, 700: jeter les bras autour du cou.    - praebere sceleri bracchia, Ov. H. 7, 126: prêter la main au crime.    - dirigere bracchia contra torrentem, Juv. 4, 89: lutter contre le courant.    - levi (molli) bracchio, Cic. Att. 4, 16, 6: mollement, légèrement.    - brachia remittere, Virg. G. 1: laisser tomber les bras (cesser de ramer).    - brachia ferro exsolvere, Tac. An. 15: s'ouvrir les veines.    - sceleri brachia praebere, Ov. H. 7: prêter la main au crime.    - bracchia in numerum jactare, Lucr. 4, 769: mouvoir les bras en cadence.    - in medio ramos annosaque brachia pandit ulmus, Virg. En. 6: au milieu un orme déploie ses branches, ses bras chargés d'ans.    - hoc vitem circum caput et sub brachia unguito, Cato. R. 95: enduisez de ce produit la vigne sur le cep et sous les branches.    - brachia polypi, Plin. 9: les tentacules du polype.
    * * *
        Brachium, brachii. Virgil. Le bras.
    \
        Leui brachio, et Molli brachio aliquid facere. Cic. S'en depescher legierement et à la haste, sans y prendre grande peine, A la legiere, Au gros sas, Passer legierement par dessus.
    \
        Molli brachio aliquem obiurgare. Cic. Doulcement.
    \
        Brachia etiam pisces habere dicuntur. Plin. Les fleaus des poissons, comme ont les seiches.
    \
        Brachium de mari et fluminibus dictum. Liu. Bras de mer.
    \
        Brachia montium. Plin. Coustauls de montaignes.
    \
        Brachia in vitibus sunt vt flagella, palmites, duramenta. Columel. Les longues branches de la vigne, comme és treilles.
    \
        Contractio brachii. Cic. Retirement, Accourcissement.
    \
        Porrectio brachii. Author ad Heren. Advancement, ou Estendement, et Alongement de bras.
    \
        Alterna brachia iactare. Virgil. Jecter et demener les bras l'un aprés l'autre.
    \
        Annosa brachia arboris. Virgil. Les vieilles branches.
    \
        Cerea brachia. Horat. Mollet comme cire.
    \
        Captantia collum brachia. Ouid. Taschans à embrasser le col, ou accoller.
    \
        Captiua brachia. Seneca. Liez, ou Enferrez.
    \
        Caeleri brachio vti. Author ad Her. Remuer les bras vistement.
    \
        Libera. Ouid. Delivres.
    \
        Operosa. Stat. Qui travaillent beaucoup.
    \
        Non profectura brachia. Ouid. Qui perdront leur peine.
    \
        Circundare brachia collo. Ouid. Embrasser par le col, Accoller.
    \
        Concauare brachia in arcum. Ouid. Courber les bras en forme d'arc.
    \
        Contrahere brachia. Virgil. Retirer à soy.
    \
        Demissa brachia. Quintil. Pendans contre bas.
    \
        Diducere brachia. Stat. Ouvrir.
    \
        Efferre brachia. Virgil. Eslever.
    \
        Exerere brachia. Ouid. Tirer hors.
    \
        Exoluere brachia ferro. Tacit. Se faire seigner, et ouvrir les veines des bras.
    \
        Extentum brachium. Cic. Estendu.
    \
        Fatiscunt brachia. Stat. Sont tant las qu'ils defaillent.
    \
        Fidere Brachiis. Horat. Se fier en ses bras et en sa force.
    \
        Fregit brachium. Cic. Il ha le bras rompu.
    \
        Iactare brachia. Ouid. Jecter, Demener.
    \
        Implicuit brachia collo materno. Ouid. Il a accollé sa mere.
    \
        Iniicere brachia collo. Ouid. Accoller.
    \
        Mittere brachia. Lucret. Jecter, Remuer, Demener.
    \
        Nectere brachia. Stat. Entrelasser, comme on fait en luictant.
    \
        Pandit brachia vlmus. Virgil. Estend ses branches.
    \
        Porrigere brachia. Ouid. Advancer, Estendre, Alonger.
    \
        Praebere brachia sceleri. Ouid. Aider à faire quelque meschant acte.
    \
        Procurrunt brachia sinus, siue portus. Ouid. S'advancent.
    \
        Pulsare brachia. Seneca. Frapper et debatre les bras, comme quand on se lamente.
    \
        Remittere brachia. Virg. Relascher, et laisser aller.
    \
        Tendere brachia. Ouid. Tendre, Estendre.
    \
        Tendere brachia, dicitur arbor. Virg. Estendre ses branches.

    Dictionarium latinogallicum > brachium

  • 75 luno

    lūno, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] courber, ployer, arquer. [st2]2 [-] disposer en arc.
    * * *
    lūno, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] courber, ployer, arquer. [st2]2 [-] disposer en arc.
    * * *
        Luno, lunas, lunare. Ouid. Lunauitque genu sinuosum fortiter arcum. Il a courbé et bendé son arc.

    Dictionarium latinogallicum > luno

  • 76 retendo

    rĕtendo, ĕre, tendi, tensum (tentum) - tr. - détendre, débander, desserrer, relâcher.    - arcus retentus, Ov. M. 3 (arcus retensus, Phaedr. 3): arc débandé.    - ea quoque, quae sensu et animā carent, ut servare vim suam possint, velut alternā quiete retenduntur, Quint. 1, 3, 8: les choses même privées de sentiment et de vie, pour conserver leurs forces, sont détendues par une sorte d'alternative de repos.
    * * *
    rĕtendo, ĕre, tendi, tensum (tentum) - tr. - détendre, débander, desserrer, relâcher.    - arcus retentus, Ov. M. 3 (arcus retensus, Phaedr. 3): arc débandé.    - ea quoque, quae sensu et animā carent, ut servare vim suam possint, velut alternā quiete retenduntur, Quint. 1, 3, 8: les choses même privées de sentiment et de vie, pour conserver leurs forces, sont détendues par une sorte d'alternative de repos.
    * * *
        Retendo, retendis, retendi, retensum vel retentum, retendere. Ouid. Destendre.
    \
        Arcum retendere. Ouid. Desbender, Destendre.
    \
        Arcus retentus. Ouid. Desbendé.

    Dictionarium latinogallicum > retendo

  • 77 retineo

    retĭnĕo, ēre, tĭnŭi, tentum - tr. - [st2]1 [-] retenir, arrêter, ne pas laisser aller, contenir, maintenir, tenir immobile, attacher, fixer. [st2]2 [-] retenir par devers soi, tenir en son pouvoir, posséder, conserver, garder. [st2]3 [-] garder intact, maintenir, sauvegarder. [st2]4 [-] tenir à, ne pas se départir de. [st2]5 [-] Gell. retenir (dans sa mémoire), se souvenir.    - Germani retineri non potuerant quin tela in nostros cojicerent, Caes. BG. 1, 47: on n'avait pas pu empêcher les Germains de lancer des traits sur nos soldats.    - aegre sunt retenti quin oppidum irrumperent, Caes. B. C. 2, 13: on eut de la peine à les empêcher de faire irruption dans la ville.    - retineri nequeo quin dicam ea, quae promeres, Plaut. Trin. 3, 2, 15: je ne peux plus m'empêcher de dire ce que tu mérites.    - vehementer id retinebatur, populi comitia ne essent rata nisi ea patrum adprobavisset auctoritas, Cic. Rep. 2: on maintenait fermement cette décision: les décisions des comices populaires ne prendraient effet que si les sénateurs les approuvaient.    - fidem retinere, Cic.: rester fidèle à sa parole.    - modum retinere, Cic.: garder une juste mesure.    - retinere se domi, Nep.: rester chez soi.    - officium retinere, Cic.: ne pas s'écarter de son devoir.    - retinere aliquem in officio, Cic. Rosc. Am. 25, 70: maintenir qqn dans le devoir.    - aliquid memoriâ retinere: se souvenir de qqch.    - retinuerunt ut... Quint.: ils tinrent à ce que...    - id retinebatur ne, Cic.: un principe auquel on restait attaché, c'est que... ne...    - retineo me dixisse, Dig. 35, 1, 92: je me souviens d'avoir dit.
    * * *
    retĭnĕo, ēre, tĭnŭi, tentum - tr. - [st2]1 [-] retenir, arrêter, ne pas laisser aller, contenir, maintenir, tenir immobile, attacher, fixer. [st2]2 [-] retenir par devers soi, tenir en son pouvoir, posséder, conserver, garder. [st2]3 [-] garder intact, maintenir, sauvegarder. [st2]4 [-] tenir à, ne pas se départir de. [st2]5 [-] Gell. retenir (dans sa mémoire), se souvenir.    - Germani retineri non potuerant quin tela in nostros cojicerent, Caes. BG. 1, 47: on n'avait pas pu empêcher les Germains de lancer des traits sur nos soldats.    - aegre sunt retenti quin oppidum irrumperent, Caes. B. C. 2, 13: on eut de la peine à les empêcher de faire irruption dans la ville.    - retineri nequeo quin dicam ea, quae promeres, Plaut. Trin. 3, 2, 15: je ne peux plus m'empêcher de dire ce que tu mérites.    - vehementer id retinebatur, populi comitia ne essent rata nisi ea patrum adprobavisset auctoritas, Cic. Rep. 2: on maintenait fermement cette décision: les décisions des comices populaires ne prendraient effet que si les sénateurs les approuvaient.    - fidem retinere, Cic.: rester fidèle à sa parole.    - modum retinere, Cic.: garder une juste mesure.    - retinere se domi, Nep.: rester chez soi.    - officium retinere, Cic.: ne pas s'écarter de son devoir.    - retinere aliquem in officio, Cic. Rosc. Am. 25, 70: maintenir qqn dans le devoir.    - aliquid memoriâ retinere: se souvenir de qqch.    - retinuerunt ut... Quint.: ils tinrent à ce que...    - id retinebatur ne, Cic.: un principe auquel on restait attaché, c'est que... ne...    - retineo me dixisse, Dig. 35, 1, 92: je me souviens d'avoir dit.
    * * *
        Retineo, retines, pen. cor. retinui, retentum, retinere. Terent. Retenir, Arrester.
    \
        Retine me obsecro. Plaut. Retiens moy que je ne chee.
    \
        Pudore et liberalitate liberos Retinere satius esse credo, quam metu. Terent. Les entretenir en leur debvoir.
    \
        Sinistra manu retinebat arcum. Cic. Tenoit.
    \
        Retinere maiestatem, vel ius suum. Liu. Conserver et garder sa majesté, et ne la laisser fouler.
    \
        Si ius suum retinet. Cic. Si elle maintient le droict qui luy appartient.
    \
        Amicos retinere. Caes. Garder et entretenir ses amis.
    \
        Animo studia retinere. Cic. Les avoir tousjours en sa fantasie.
    \
        Retinent tamen charitatem in pastores. Cicero. Ils aiment tousjours les pasteurs.
    \
        Existimationem retinere. Cic. Avoir tousjours bon bruit, et estre bien estimé.
    \
        Fidem retinere in amicitia. Cic. Estre loyal, Garder loyaulté.
    \
        In fide retinere animos sociorum. Liu. Les entretenir tousjours en nostre parti, qu'ils ne le laissent jamais, et ne se revoltent point.
    \
        Gaudia retinere. Ouid. Ne point monstrer sa joye, et n'en faire semblant.
    \
        Gemitus non retinere. Ouid. Gemir tousjours.
    \
        Gratiam alicuius retinere. Cic. Entretenir son amitié.
    \
        Humanitatem retinere. Cic. Se monstrer tousjours humain.
    \
        Inuidiam suam apud improbos retinere. Cic. Estre tousjours hay des meschants.
    \
        Iudicem retinere aliquem. Cic. Le recevoir pour juge.
    \
        Iudicium suum retinere. Cic. Perseverer en son opinion.
    \
        Ius retinere. Caes. Avoir sauve et entier droict.
    \
        Iustitiam retinere. Cic. Maintenir justice.
    \
        Lachrymas retinere. Ouid. Se garder de plourer.
    \
        Memoriam gratissimam alicuius rei retinere. Cic. Avoir souvenance.
    \
        Memoria retinere. Cic. Se souvenir.
    \
        Modum ludendi retinere. Cic. Tenir moyen.
    \
        Morbo retineri. Liu. Estre malade, Estre detenu de maladie, ou arresté par maladie.
    \
        Morem retinere. Cic. Entretenir une coustume.
    \
        Nummos et similia retinere. Cic. Les retenir et ne les rendre point.
    \
        Officium retinere. Cic. Faire tousjours son debvoir.
    \
        In officio aliquos retinere. Cic. Les entretenir en leur debvoir.
    \
        Pacem retinere. Cic. Entretenir paix.
    \
        Volaterranos in sua possessione retinebam. Cic. Je les maintenoye en leurs possessions, et gardoye qu'on ne leur ostast.
    \
        Religiones deorum retinere. Cic. Garder la crainte et honneur de Dieu, Ne perdre point la crainte et amour envers Dieu.
    \
        Labebar longius, nisi me retinuissem. Cic. Si je ne me fusse retenu et arresté.
    \
        In sermone longo aliquem retinere. Cicero. Luy tenir long propos.
    \
        Tempestatibus retineri. Cicero. Estre retenu, et ne povoir aller plus oultre pour les tempestes.
    \
        Veritatem retinere. Cic. Estre tousjours veritable.
    \
        Virtute retineri in vita. Cic. Vouloir vivre pour bien faire.
    \
        Virtutem retinere. Cassius ad Ciceronem. Maintenir vertu.
    \
        Vitam retinere. Cic. Garder sa vie, Avoir la vie sauve.
    \
        Vi aliquem retinere, aut metu. Cicero. Le retenir par force qu'il ne passe plus oultre.
    \
        Haec vtilitatem et gratiam retinent. Plin. iunior. Portent aussi grand prouffit qu'elles faisoyent.

    Dictionarium latinogallicum > retineo

  • 78 arquus

    arcŭs (arquus), ūs, m. (dat. et abl. plur. -ubus) [st2]1 [-] arc. [st2]2 [-] arc-en-ciel, iris. [st2]3 [-] arcade, arche, voûte, arc de triomphe. [st2]4 [-] arc de cercle, arc.    - gén. arch. arqui Lucr. 5, 526; Cic. Nat. 3, 51; nom. plur. arci Varr. d. Non. 77, 12 --- fém. Enn. An. 409.    - arcus intentus in aliquem: arc tendu contre qqn.    - arcum dirigere in aliquem: diriger l'arc contre qqn.    - arcus (pluvius): l'arc-en-ciel.    - marmoreus arcus, Suet. Claud. 1: arc de triomphe en marbre. - voir hors site arcus.

    Dictionarium latinogallicum > arquus

  • 79 attento (adtento

    attento (adtento, attempto), āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] porter la main sur, toucher. [st2]2 [-] essayer, tenter, sonder, commencer, entreprendre. [st2]3 [-] chercher à gagner, chercher à séduire, essayer de corrompre. [st2]4 [-] attaquer, attenter, assaillir. [st2]5 [-] atteindre (en parl. de la douleur).    - pudicitiam attentare, Dig. 47, 10, 10: attenter à la pudeur.    - attentare fidem auditoris, Cic.: tâcher de surprendre la bonne foi de l'auditeur.    - attentare annonam, Dig. 47, 11, 6: chercher à faire renchérir le prix du blé.    - arcum attemptare, Claud. Rapt. Pros. 3, 217: essayer de courber un arc.    - aliquem bello attemptare, Stat. Th. 4, 71: tenter le sort des armes contre qqn.    - sentiat, quos attentārit, Phaedr. 5, 2, 7: qu'il apprenne à qui il s'attaque.    - quae aegritudo mentem attemptat tuam? Pac. ap. Non.: quelle tristesse s'empare de ton coeur?

    Dictionarium latinogallicum > attento (adtento

  • 80 adduco

    ad-dūco, dūxī, ductum, ere, I) etw. heran-, an sich-, nach sich hin ziehen, 1) im allg.: ramulum (Ggstz. remittere, loslassen), Ov.: parvis colla lacertis, mit den Ärmchen den Hals (der Mutter) zur Umarmung nach sich hin ziehen, Ov.: lacertum (lacertos) od. palmas, zum Ausholen an sich ziehen, ausholen mit usw., Verg. u. Ov.: pedem, an sich ziehen, aufheben, um zu treten, Ov.: ostium cellae, zuziehen, Petr. – 2) insbes.: a) straff-, scharf anziehen, spannen, togam, Sen.: lorum, Liv.: funes, Caes.: balistae et reliqua tormenta contenta atque adducta vehementius, schärfer angezogen, Cic.: habenas (die Zügel), Ggstz. remittere, Cic. (im Bilde): habenam (den Schwungriemen), Verg.: arcum, Verg.: sagittam, Verg. – b) zusammenziehen, runzeln, adducit cutem macies, Ov., sitis miseros artus, Verg. – bes. add. frontem, die Stirn in (düstere) Falten ziehen (vor Kummer, Betrübnis usw., Ggstz. remittere fr.), Sen. u. Quint.: u. so vultum ad tristitiam, Sen. – II) jmd. mit sich (als dux) an einen Ort od. zu jmd. herbei-, hinführen, - bringen, -schaffen, -holen, mitnehmen, mitbringen, begleiten, A) eig.: a) leb. Wesen: alqm intro, Plaut.: alqm eo (dahin) in conspectum populi, Liv.: alqm ad se domum, Plaut.: turbam domum, Ter.: alqm ad cenam, Plaut.: alqm secum, Ter. u. Cic.: exercitum, Cic.: copias navibus (auf Sch.), Liv.: ad aegros medi-
    ————
    cum, Cic.: gentes in Italiam, Cic.: alqm in ius od. in iudicium od. bl. alqm, vor Gericht ziehen, Cic. – insbes., zuführen, alci pueros venales ex Gallia, Cic.: alci scortum, Ter. u. Nep.: alci exercitum subsidio (zur Hilfe), Nep. – b) lebl. Objj., etw. herbei-, mitführen, -bringen, aurum secum, Liv.: tantas moles, Curt. – insbes., ein Gewässer, eine Wasserleitung herbeileiten, hinleiten, lacum fossā ad flumen, Plin. ep.: aquam, Cic.: aquam, quae vocatur Tepula, ex agro Lucullano Romam et in Capitolium, Frontin. aqu.: Virginem ab octavi lapidis diverticulo duobus milibus passuum, Plin. – B) übtr.: 1) im allg.: errat, qui ea (animalia) in exemplum hominis adducit, als Beisp. aufstellt, Sen.: quibus promulgationibus potest quis illam rationem adducere, quoniam etc., den Grund anführen, ICt. – 2) insbes.: a) in eine gewisse Lage bringen, in einen Zustand versetzen, alqm in sermonem, invidiam, vituperationem, zum Gegenstand des usw.... machen, Cic.: alqm in suspicionem alci, jmd. bei einem in V. bringen, verdächtigen, Nep.: res in extremum discrimen, Cic.: in angustias summas, Cic.: alqm in eam necessitatem, ut etc., Liv.: tuli graviter et acerbe in eum me locum adduci, ut etc., in die Lage, Alternative versetzt werde, Cic.: u. so eo adduxit eos, ut etc., Cic.: est res iam in eum locum adducta, ut etc., dahin gekommen usw., Cic. – se suumque regnum ad ultimum discrimen, sich u.
    ————
    sein Reich aufs Spiel setzen, Liv.: alqd ad effectum, zustande bringen, Liv.: nondum Myronis (signa) satis ad veritatem adducta, erreichen die Wahrheit noch nicht ganz, Cic. – b) jmd. zu einer bestimmten Tätigkeit, Gemütsstimmung, Gesinnung hinführen, bringen, bewegen, antreiben, veranlassen, bestimmen, his rebus adductus, Caes.: alqm ad misericordiam, Ter.: ad iracundiam, Cic.: ad nequitiam, verleiten, Plaut. u. Ter.: in fletum, in metum, Cic.: in consuetudinem, Caes., od. ad consuetudinem, Cic.: adduci ad suspicandum, Cic.: non facile ad credendum, sich überzeugen lassen, glauben können, Nep. – adduci in eam od. maximam spem m. folg. ut u. Konj., od. m. folg. Akk. u. Infinit. Fut., od. m. folg. Genet. Subst. u. Gerundivi, zB. in eam spem adducimur, ut nobis ea contentio... interdum non fugienda videatur, Cic.: in spem maximam et verissimam sumus adducti, hunc ipsum annum salutarem civitati fore, Cic.: eā morā in spem adductus Aulus conficiendi belli, Sall. – m. folg. ut u. Konj., adducis me, ut tibi assentiar, Cic.: u. adductus sum officio, fide, misericordiā, ut etc., Cic. – bei vorhergeh. Negat. m. folg. quin. u. Konj., nullā calamitate victus... potuit adduci, quin etc., Hirt. b.G. 8, 19, 8. – dah. adductus alqā re, durch etwas bewogen, Bruti precibus, auf Bitten des B., Cic.: mercedulā, um ärmlichen Lohn, Cic.: pudore, aus Scham, Caes. – bes. jmd. zu dem Glauben be-
    ————
    stimmen, vollst. alqm adducere, ut existimet m. folg. Acc. u. Infinit., Cic.: u. non possum adduci, ut putem, od. non adducor, ut putem, Cic., non adducor, ut credam, Liv., adduci nequeo, quin existimem, Suet., eo magis adducor, ut credam, Liv., alle m. folg. Acc. u. Infinit.: u. dah. bl. adducor m. folg. Acc. u. Infinit., Cic. (s. Wopkens Lectt. Tull. 3, 2. p. 330 ed. Hand): u. non od. vix posse adduci, ut etc., Cic.: u. ganz absol., adducor igitur et propemodum assentior, Cic. Vgl. übh. Krebs-Schmalz Antib. Aufl. 7. Bd. 1. S. 86. – c) einen Zustand herbeiführen, febres, sitim, Hor.: taedium vini, Plin. – Archaist. Imperat. adduce, Plaut. asin. 355; Stich. 151. Ter. Phorm. 309 Fl. (Umpf. adduc): synk. Perf. adduxti, Ter. heaut. 819. – synk. Infin. adduxe, Plaut. rud. 1047. – paragog. Infin. Praes. Pass. adducier, Plaut. Bacch. 112.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > adduco

См. также в других словарях:

  • Arcum intensio frangit, animum remissio. — См. Что больше понатягивать, то скорее лопнет …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Neque semper arcum tendit Apollo. — См. На всякого мудреца довольно простоты …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Cito rumpes arcum, semper si tensum habueris. — См. Что больше понатягивать, то скорее лопнет …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • entoiser — un arc, ou dedans un arc, Adducere arcum, Virg. Curuare arcum, Lentare arcum, Stat. Arcum flectere coactis cornibus, Intendere arcum, Senec. Lunare arcum, Sinuare arcum. Ouid. Entoiser une espée, c est la haulser pour frapper …   Thresor de la langue françoyse

  • List of Magic: The Gathering characters: A — The fictional multiverse of the Wizards of the Coast Magic: The Gathering trading card game, introduced in 1993, has many characters. This alphabetic list includes characters to which the flavor text on the cards is atributted or who are… …   Wikipedia

  • Konstantinbogen — Der Konstantinsbogen von der Via Triumphalis aus betrachtet Der Konstantinsbogen ist ein dreitoriger Triumphbogen in Rom. Er wurde zu Ehren des Kaisers Konstantin in Erinnerung an dessen Sieg bei der Milvischen Brücke (im Jahre 312) über seinen… …   Deutsch Wikipedia

  • Konstantinsbogen — Der Konstantinsbogen von der Via Triumphalis aus betrachtet Der Konstantinsbogen ist ein dreitoriger Triumphbogen in Rom. Er wurde zu Ehren des Kaisers Konstantin in Erinnerung an dessen Sieg bei der Milvischen Brücke (im Jahre 312) über seinen… …   Deutsch Wikipedia

  • что больше(лук) понатягивать, то скорее лопнет — Ср. All zu straff gespannt, zerspringt der Bogen. Schiller. Wilhelm Teil. 3, 3. Rudenz. Ср. Wenn man den Bogen überspannet, so muss er endlich zerbrechen. Grimmelshausen. Simplicissimus. 4, 1. Ср. A bow long lent at length must wax wease. Ср. L… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

  • Что больше(лук) понатягивать, то скорее лопнет — Что больше (лукъ) понатягивать, то скорѣе лопнетъ. Ср. All zu straff gespannt, zerspringt der Bogen. Schiller. Wilhelm Tell. 3, 3. Rudenz. Ср. Wenn man den Bogen überspannet, so muss er endlich zerbrechen. Grimmelshausen. Simplicissimus. 4, 1. Ср …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Saint-Martin-d'Arc — Pour les articles homonymes, voir Saint Martin. 45° 12′ 48″ N 6° 28′ 07″ E …   Wikipédia en Français

  • Saint-martin-d'arc — Pour les articles homonymes, voir Saint Martin. Saint Martin d Arc Vue d une partie du village et du fort du Télégraphe …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»