Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

andrò

Толкование Перевод

101 Olanda

sf [o'landa]
Holland

mi è piaciuta molto l'Olanda — I liked Holland very much

andrò in Olanda in giugno — I'm going to Holland in June

Nuovo dizionario Italiano-Inglese > Olanda
102 oleandro

sm [ole'andro]
oleander

Nuovo dizionario Italiano-Inglese > oleandro
103 persona di servizio

domestic servant

1)

(corpo) aver cura della propria persona — to look after o.s.

in persona; di persona — in person

ci andrò di persona — I'll go there personally o in person

è l'onestà in persona — he is honesty personified

2) Gramm person

alla terza persona singolare — in the third person singular

vivere qc in prima persona fig — to experience sth personally

3)

(qualcuno) una persona — somebody, someone

c'era una persona che ti cercava — somebody was looking for you

Nuovo dizionario Italiano-Inglese > persona di servizio
104 piede

sm ['pjɛde]
1) (gen) foot

mi fanno male i piedi — my feet are sore

a piedi nudi — barefoot

avere i piedi piatti — to have flat feet, be flat-footed

essere o stare in piedi — to stand, be standing

stava in piedi in un angolo — he was standing in a corner

alzarsi in piedi — to get to one's feet, stand up

andare a piedi — to walk

ci andrò a piedi — I'll walk

essere a piedi — to be on foot

rimanere a piedi — to be without transport

ai piedi della montagna/del letto — at the foot o bottom of the mountains/of the bed

da capo a piedi — from head to foot, from top to toe

2) (di mobile) leg, (di lampada) base

3)

piede di porco Tecn — crowbar, (per forzare serrature) jemmy Brit, jimmy Am, Culin pig's trotter

4) Metrica foot

5)

(fraseologia) avere tutti ai propri piedi — to have the world at one's feet

essere sul piede di guerra — to be ready for action

fare qc con i piedi — to do sth badly

ragionare con i piedi — to reason like a fool

fuori dai piedi! — get out of the way!

levarsi o togliersi dai piedi — to get out from under sb's feet

tra i piedi — in the way

è sempre tra i piedi — he's always in the way

a piede libero Dir — on bail

io non ci ho mai messo piede — I've never set foot in there

mettere i piedi in testa a qn — to walk all over sb

mettere qn sotto i piedi — to push sb around

mettere qc in piedi — (azienda) to set sth up

prendere piede — (teoria, tendenza) to gain ground, catch on

puntare i piedi — to dig one's heels in

sentirsi mancare la terra sotto i piedi — to feel completely lost

su due piedi — (rispondere, accettare) on the spot, at once

tenere in piedi — (persona) to keep on his (o her) feet, (fig : ditta) to keep going

non sta in piedi — (persona) he can't stand, (fig : scusa) it doesn't hold water

Nuovo dizionario Italiano-Inglese > piede
105 posto di blocco

(di polizia) roadblock, (alla frontiera) frontier post

(fraseologia) al posto di — in place of, instead of

c'è un film al posto della partita — there's a film in place of the match

andrò io al suo posto — I'll go instead of him

l'hanno assunto al posto tuo — they employed him instead of you

al posto tuo ci andrei — I'd go if I were you

essere a posto — (in ordine: stanza) to be tidy, (persona) to be neat and tidy, (fig : questione) to be settled, (persona) to be OK

tutto a posto? — is everything OK?

è gente a posto — they are very respectable (people)

mettere a posto — (riordinare) to tidy (up), put in order, (faccende: sistemare) to straighten out

metti a posto la tua camera — tidy your room

rimetti il libro al suo posto — put the book back in its place

mettere a posto qn — to sort sb out

sa stare al suo posto — he knows his place

tenere la lingua a posto — to hold one's tongue

tieni le mani a posto! — keep your hands to yourself!

per me non ha la testa tanto a posto! — I don't think he's all there!

sarebbe ora che mettessi la testa a posto — it's time you got yourself sorted out

Nuovo dizionario Italiano-Inglese > posto di blocco
106 Spagna

sf ['spaɲɲa]
Spain

mi è piaciuta molto la Spagna — I really liked Spain

andrò in Spagna quest'estate — I'm going to Spain this summer

Nuovo dizionario Italiano-Inglese > Spagna
107 Svezia

sf ['zvɛtsja]
Sweden

ti è piaciuta la Svezia? — did you like Sweden?

andrò in Svezia quest'estate — I'm going to Sweden this summer

Nuovo dizionario Italiano-Inglese > Svezia
108 Svizzera

sf ['zvittsera]
Switzerland

ti è piaciuta la Svizzera? — did you like Switzerland?

andrò in Svizzera quest'inverno — I'm going to Switzerland this winter

Nuovo dizionario Italiano-Inglese > Svizzera
109 Ungheria

sf [unɡe'ria]
Hungary

ti è piaciuta l'Ungheria? — did you like Hungary?

andrò in Ungheria quest'estate — I'm going to Hungary this summer

Nuovo dizionario Italiano-Inglese > Ungheria
110 Andros

Andrŏs and Andrus, i, f., = Andros, one of the largest of the Cyclades, in the Ægean Sea, south-east of Eubœa, now Andro, Ter. And. 1, 1, 43 al.; Ov. M. 7, 469; 13, 649; cf. Mann. Greece, p. 743.

Lewis & Short latin dictionary > Andros
111 Andrus

Andrŏs and Andrus, i, f., = Andros, one of the largest of the Cyclades, in the Ægean Sea, south-east of Eubœa, now Andro, Ter. And. 1, 1, 43 al.; Ov. M. 7, 469; 13, 649; cf. Mann. Greece, p. 743.

Lewis & Short latin dictionary > Andrus
112 at

at or ast, conj. [Curtius connects the Sanscr. ati, ultra, nimis, the Gr. eti, the Lat. et, and at in atavus; Vanicek connects with these at, atque, and atqui. Thus the original idea of addition is prominent in eti, et, and atque; and the idea of opposition in at and atqui, which agree with at-ar in meaning as well as in form. After the same analogy, the Gr. pleon, more, has become plên, but; and the Lat. magis has passed into the same meaning in the Fr. mais and the Ital. mai. The confusion in MSS. between at, ac, and et, and between atque and atqui, was prob. caused as much by their connection in idea as in form] (it was sometimes, for the sake of euphony, written ad; cf. Quint. 12, 10; 12, 32; 1, 7, 5; Charis. p. 203 P., where, instead of at conjunctionem esse, ad vero praepositionem, the reading should be, ad conjunctionem esse, at vero praepositionem, Fr.; v. the pass. in its connection; cf. also Vel. Long. p. 2230 P.; Cassiod. p. 2287 P.; Mar. Vict. p. 2458 P. The form ast is found in the old laws; it occurs once in Trag. Rel., but never in Com. Rel. nor in Lucil.; at is found in Plautus about 280 times, and ast about 10 times; in Ter. at about 100 times, and ast once; in Hor. at 60 times, ast 3 times; in Verg. at 168 times, ast 16; in Juv. at 17 times, ast 7; Catull., Tibull., and Prop. use only at, and Pers. (Jahn) only ast; in prose, Cic. uses [p. 186] ast in his epistles. It joins to a previous thought a new one, either antithetical or simply different, and especially an objection; while sed denotes a direct opposition; and autem marks a transition, and denotes at once a connection and an opposition).
I.
In adding a diff., but not entirely opp. thought, a qualification, restriction, etc., moreover, but, yet; sometimes an emphasized (but never merely copulative) and.
A.
In gen.: SEI PARENTEM PVER VERBERIT AST OLE PLORASSIT PVER DIVEIS PARENTOM SACER ESTO, if the son strike his father, and the father complain, let the son, etc., Lex Serv. Tullii ap. Fest. s. v. plorare, p. 230 Müll.; Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Leg. 2, 24: Philosophari est mihi necesse, at paucis, but only in a few words, Enn., Trag. Rel. p. 65 Rib.:
DIVOS ET EOS QVI CAELESTES, SEMPER HABITI COLVNTO... AST OLLA PROPTER QVAE etc.,
Cic. Leg. 2, 8, 19; 3, 4, 11: hinc Remus auspicio se devovet atque secundam Solus avem servat. At Romulus pulcer in alto Quaerit Aventino, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 83 Vahl.); Plaut. Capt. 5, 4, 22:
si ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit,
id. ib. 3, 5, 25:
paret Amor dictis carae genetricis. At Venus Ascanio placidam per membra quietem Inrigat,
Verg. A. 1, 691:
(Aeneas) finem dedit ore loquendi. At, Phoebi nondum patiens, immanis in antro Bacchatur vates,
id. ib. 6, 77; 11, 709 sq.: quo (odore) totum nati corpus perduxit;
at illi Dulcis compositis spiravit crinibus aura,
id. G. 4, 416; so id. ib. 4, 460; 4, 513; id. A. 3, 259; 3, 675; 7, 81; 8, 241; 9, 793; Prop. 4, 4, 15; 4, 7, 11; Luc. 3, 664; 4, 36 al.—Also in prose (chiefly post-Aug.):
una (navis) cum Nasidianis profugit: at ex reliquis una praemissa Massiliam, etc.,
Caes. B. C. 2, 7:
ubi facta sunt, in unum omnia miscentur. At pastilli haec ratio est, etc.,
Cels. 5, 17; 6, 18:
quamquam insideret urbem proprius miles, tres urbanae, novem praetoriae cohortes Etruriā ferme Umbriāque delectae aut vetere Latio et coloniis antiquitus Romanis. At apud idonea provinciarum sociae triremes etc.,
Tac. A. 4, 5; 4, 6:
negavit aliā se condicione adlecturum, quam si pateretur ascribi albo, extortum sibi a matre. At illa commota etc.,
Suet. Tib. 51; id. Calig. 15; 44; id. Vesp. 5; id. Dom. 4; id. Galb. 7 al.—In the enumeration of particulars:
Cum alio cantat, at tamen alii suo dat digito litteras, Naev., Com. Rel. p. 20 Rib.: dant alios aliae (silvae) fetus: dant utile lignum Navigiis pinos... At myrtus validis hastilibus et bona bello Cornus,
Verg. G. 2, 447:
Nam neque tum stellis acies obtunsa videtur... At nebulae magis etc.,
id. ib. 1, 401; 3, 87; id. A. 7, 691:
Hic altā Sicyone, ast hic Amydone relictā, Hic Andro, etc.,
Juv. 3, 69.— The Vulg. often uses at as a mere continuative, where even et or atque might stand: sciscitabur ab iis ubi Christus nasceretur. At illi dixerunt ei: In etc., Matt. 2, 5; 4, 20; 8, 32; 14, 29; 15, 34 et persaep.—In transition,
B.
Esp.,
1.
To a new narration, like the Gr. de; so the commencement of the fourth book of the Æneid: At regina gravi jam dudum saucia curā, etc. (the third book closes with the narrative of Æneas); so the beginning of the third book of the Thebaid of Statius: At non Aoniae moderator perfidus aulae, etc.; Verg. A. 4, 504; 5, 35; 5, 545; 5, 700; 5, 779; 6, 679; 7, 5; 8, 370; 8, 608; 9, 503; 10, 689; 11, 597; 12, 134 et saep.—Also in the postAug. histt. and other prose writers; so after speaking of the Ubii etc., Tac. says: At in Chaucis coeptavere seditionem praesidium agitantes etc., A. 1, 38; so ib. 4, 13; 12, 62; 14, 23 et saep.—
2.
To a wonderful, terrible, unexpected, or exciting occurrence or circumstance:
clamores simul horrendos ad sidera tollit, etc.... At gemini lapsu delubra ad summa dracones Effugiunt,
Verg. A. 2, 225; 3, 225:
Lacte madens illic suberat Pan ilicis umbrae, Et facta agresti lignea falce Pales etc. At quā Velabri regio patet etc.,
Tib. 2, 5, 33; Verg. G. 4, 471:
consurgit Turnus in ensem et ferit. Exclamant Troes trepidique Latini, Arrectaeque amborum acies. At perfidus ensis Frangitur in medio,
id. A. 12, 731; 10, 763:
adusque Supremum tempus, ne se penuria victūs Opprimeret metuebat. At hunc liberta securi divisit medium,
Hor. S. 1, 1, 99: Magnus quanto mucrone minatur Noctibus hibernis et sidera terret Orion. At sonipes habitus etc., Stat. S. 1, 1, 46.—
3.
To a passionate appeal, etc., in which case the antecedent clause is not expressed, but must be considered as existing in the mind of the speaker; cf. in Gr. alla su, su de.
a.
In passing to an interrogation, exhortation, request:
At, scelesta, viden ut ne id quidem me dignum esse existumat?
Plaut. As. 1, 2, 23; id. Aul. 1, 1, 8:
At qui nummos tristis inuncat?
Lucil. 15, 21 Müll.: Me. Sauream non novi. Li. At nosce sane, Plaut. As. 2, 4, 58: Ca. Non adest. Ps. At tu cita, id. Ps. 1, 1, 30:
satis habeo, at quaeso hercle etiam vide,
id. Merc. 5, 4, 53 (Ritschl, sat habeo. Sed):
at unum hoc quaeso... Ut, etc.,
id. Capt. 3, 5, 89:
at tu, qui laetus rides mala nostra caveto Mox tibi,
Tib. 1, 2, 87:
Hunc ut Peleus vidit, At inferias, juvenum gratissime Crantor, Accipe, ait,
Ov. M. 12, 367:
at tu, nauta, vagae ne parce malignus arenae Ossibus et capiti inhumato Particulam dare,
Hor. C. 1, 28, 23.—In prose:
at vide quid succenseat,
Cic. Fam. 7, 24, 2:
itaque pulsus ego civitate non sum, quae nulla erat: at vide, quam ista tui latrocinii tela contempserim,
id. Part. Or. 4, 1, 28; id. Dom. 44; App. M. 6, p. 179, 18.—
b.
In expressions of passion, astonishment, indignation, pain, etc.:
At ut scelesta sola secum murmurat,
Plaut. Aul. 1, 1, 13: Sc. Nunc quidem domi certost: certa res est Nunc nostrum opservare ostium, [ubi] ubist. Pa. At, Sceledre, quaeso, Ut etc., id. Mil. 2, 4, 46:
At o deorum quidquid in caelo regit Terras et humanum genus, Quid iste fert tumultus?
Hor. Epod. 5, 1:
At tibi quanta domus rutila testudine fulgens, etc.,
Stat. S. 2, 4, 11.—In prose:
horum omnium studium una mater oppugnat: at quae mater?
Cic. Clu. 70; id. Verr. 2, 2, 45:
at per deos immortales! quid est, quod de hoc dici possit,
id. ib. 2, 1, 46:
institui senatores, qui omnia indicum responsa perscriberent. At quos viros!
id. Sull. 42; id. Deiot. 19, 33:
tangit et ira deos: at non impune feremus,
Ov. M. 8, 279; 10, 724:
at tibi Colchorum, memini, regina vacavi,
id. H. 12, 1.—
c.
In indignant imprecations:
At te di omnes cum consilio, Calve, mactāssint malo! Pomp., Com. Rel. p. 245 Rib.: At te Juppiter diique omnes perdant!
Plaut. Most. 1, 1, 37:
At te di deaeque faxint cum isto odio, Laches,
Ter. Hec. 1, 2, 59:
At te di perdant,
id. Eun. 3, 1, 41:
At tibi di dignum factis exitium duint,
id. And. 4, 1, 42:
At vobis male sit,
Cat. 3, 13:
At tibi, pro scelere, exclamat, pro talibus ausis Di... persolvant grates dignas et praemia reddant Debita!
Verg. A. 2, 535.—In prose:
At vos, ait, devota capita, respiciant di perjuriorum vindices,
Just. 14, 4, 10.—
d.
Rarely of friendly inclination, disposition:
At tibi di bene faciant omnes,
Plaut. Pers. 4, 3, 18:
At tibi di semper, adulescens, quisquis es, faciant bene,
id. Men. 5, 7, 32:
At tu, Catulle, destinatus obdura,
Cat. 8, 19.—
e.
In entreaty:
At vos, o superi, miserescite regis,
Verg. A. 8, 572:
at tu, pater deūm hominumque, hinc saltem arce hostes,
Liv. 1, 12.—
II.
In adding an entirely opposite thought, but, but indeed, but on the other hand, on the contrary, etc. (the strictly class. signif. of the word).
A.
In gen.: at differentiam rerum significat: ut cum dicimus, Scipio est bellator, at M. Cato orator, Paul. ex Fest. p. 11 Müll.: splendet saepe, ast idem nimbis interdum nigret, Att., Trag. Rel. p. 170 Rib.: So. Mentire nunc. Me. At jam faciam, ut verum dicas dicere, Plaut. Am. 1, 1, 189: So. Per Jovem juro med etc. Me. At ego per Mercurium juro, tibi etc., id. ib. 1, 1, 280:
Atque oppido hercle bene velle illud visus sum, Ast non habere quoi commendarem caprum,
id. Merc. 2, 1, 22:
fecit idem Themistocles... at idem Pericles non fecit,
Cic. Att. 7, 11, 3:
non placet M. Antonio consulatus meus, at placuit P. Servilio,
id. Phil. 2, 5, 12:
majores nostri Tusculanos Aequos... in civitatem etiam acceperunt, at Karthaginem et Numantiam funditus sustulerunt,
id. Off. 1, 11, 35: brevis a naturā nobis vita data est;
at memoria bene redditae vitae sempiterna,
id. Phil. 14, 12, 32; id. Cat. 2, 2, 3; id. Leg. 2, 18:
crebras a nobis litteras exspecta, ast plures etiam ipse mittito,
id. Att. 1, 16 fin.: Rejectis pilis comminus gladiis pugnatum est. At Germani phalange factā impetus gladiorum exceperunt, Caes. B. G. 1, 52:
Postquam Caesar dicendi finem fecit, ceteri verbo alius alii varie adsentiebantur. At M. Porcius Cato hujusce modi orationem habuit,
Sall. C. 52, 1:
hac iter Elysium nobis, at laeva... ad impia Tartara mittit,
Verg. A. 6, 542: T. Ante leves ergo pascentur in aethere cervi... M. At nos hinc alii sitientīs ibimus Afros, id. E. 1, 65: Dam. Malo me Galatea petit, lasciva puella... Men. At mihi sese offert ultro meus ignis Amyntas, id. ib. 3, 66; 7, 35; 7, 55; id. G. 1, 219; 1, 242; 1, 370; 2, 151; 2, 184; 3, 331; 4, 18; 4, 180; id. A. 2, 35; 2, 687; 3, 424; 5, 264;
6, 489: Ast ego nutrici non mando vota,
Pers. 2, 39:
ast illi tremat etc.,
id. 6, 74:
Ast vocat officium,
id. 6, 27:
At Jesus audiens ait,
Vulg. Matt. 9, 12; 9, 22; 12, 3; 12, 48 et persaep.—
a.
In order to strengthen a contrast, sometimes (esp. in Plaut. and Ter.) with contra, e contrario, potius, etiam, vero.
(α).
With contra:
Summis nitere opibus, at ego contra ut dissimilis siem,
Lucil. 26, 19 Müll.:
Ergo quod magnumst aeque leviusque videtur... At contra gravius etc.,
Lucr. 1, 366; so id. 1, 570; 1, 1087; 2, 235: L. Opimius ejectus est e patriā: At contra bis Catilina absolutus est, Cic. Pis. 95; id. Verr. 5, 66; id. Sex. Rosc. 131; id. Quinct. 75:
At tibi contra Evenit, etc.,
Hor. S. 1, 3, 27:
(Cornutus) taedio curarum mortem in se festinavit: at contra reus nihil infracto animo, etc.,
Tac. A. 4, 28.—
(β).
With e contrario: apud nos mercenarii scribae existimantur;
at apud illos e contrario nemo ad id officium admittitur, nisi, etc.,
Nep. Eum. 1, 5:
in locis siccis partibus sulcorum imis disponenda sunt semina, ut tamquam in alveolis maneant. At uliginosis e contrario in summo porcae dorso collocanda, etc.,
Col. 11, 3, 44.—
(γ).
With potius:
at satius fuerat eam viro dare nuptum potius,
Plaut. Cist. 1, 1, 44:
at potius serves nostram, tua munera, vitam,
Ov. H. 3, 149.—
(δ).
With etiam: At etiam, furcifer, Male loqui mi audes? but do you even? etc., Plaut. Capt. 3, 4, 31; id. Trin. 4, 2, 151; id. Rud. 3, 4, 6:
At etiam cubat cuculus. Surge, amator, i domum,
but he is yet abed, id. As. 5, 2, 73; so id. Capt. 2, 3, 98; id. Mil. 4, 4, 6:
Exi foras, sceleste. At etiam restitas, Fugitive!
Ter. Eun. 4, 4, 1; 5, 6, 10: Proinde aut exeant, aut quiescant, etc.... at etiam sunt, Quirites, qui dicant, a me in exsilium ejectum esse Catilinam, on the contrary, there are indeed people who say. etc., Cic. Cat. 2, 6, 12; id. Phil. 2, 30, 76; id. Quinct. 56; id. Verr. 5, 77; id. Dom. 70 al.—
(ε).
With vero, but certainly:
At vero aut honoribus aucti aut etc.,
Cic. N. D. 3, 36, 87; id. Off. 2, 20, 70; 2, 23, 80; id. Fin. 1, 10, 33; id. Verr. 2, 5, 17 al.—
(ζ).
With certe:
Numquam ego te, vitā frater amabilior, Aspiciam posthac. At certe semper amabo,
Cat. 65, 11; 66, 25. —
(η).
So, quidem—at (very rare) = quidem —autem, Cic. Off. 1, 22, 75.—
b.
Ironically: Th. Quid valeam? Ly. At tu aegrota, si lubet, per me aetatem quidem, Plaut. Curc. 4, 3, 22:
at, credo, mea numina tandem Fessa jacent,
Verg. A. 7, 297; 7, 363; Ov. H. 1, 44.—
B.
Very freq. in adding an objection, from one's own mind or another's, against an assertion previously made, but, on the contrary, in opposition to this; sometimes, but one may say, it may be objected, and the like:
Piscium magnam atque altilium vim interfecisti. At nego,
Lucil. 28, 43 Müll.:
Quid tandem te impedit? Mosne majorum? At persaepe etiam privati in hac re publicā perniciosos cives morte multārunt. An leges, quae de civium Romanorum supplicio rogatae sunt? At numquam in hac urbe etc.,
Cic. Cat. 1, 11, 28:
Appellandi tempus non erat? At tecum plus annum vixit. In Galliā agi non potuit? At et in provinciā jus dicebatur et etc.,
id. Quinct. 41:
Male judicavit populus. At judicavit. Non debuit. At potuit. Non fero. At multi clarissimi cives tulerunt,
id. Planc. 11:
sunt, quos signa, quos caelatum argentum delectant. At sumus, inquiunt, civitatis principes,
id. Part. Or. 5, 2, 36; id. Fin. 4, 25, 71; id. Verr. 2, 2 fin.:
quid porro quaerendum est? Factumne sit? At constat: A quo? At patet,
id. Mil. 6, 15; id. Phil. 2, 9: convivium vicinorum cotidie compleo, quod ad multam noctem, quam maxime possumus, vario sermone producimus. At non est voluptatum tanta quasi titillatio in senibus. Credo: sed ne desideratio quidem, [p. 187] id. Sen. 14, 47:
multo magnus orator praestat minutis imperatoribus. At prodest plus imperator. Quis negat?
id. Brut. 73, 256; id. Div. 2, 29, 62; 2, 31, 67; 2, 32, 69 al.:
Maxime Juppiter! At in se Pro quaestu sumptum facit hic,
Hor. S. 1, 2, 18 al. — In this case freq. strengthened,
a.
By pol, edepol, hercule: At pol ego neque florem neque flocces volo mihi, Caecil., Com. Rel. p. 67 Rib.: So. Non edepol volo profecto. Me. At pol profecto ingratiis, Plaut. Am. 1, 1, 215; so id. As. 2, 2, 34; 4, 2, 14; id. Capt. 3, 4, 64; id. Cas. 2, 3, 15; id. Cist. 4, 2, 70; id. Trin. 2, 4, 73: Ha. Gaudio ero vobis. Ad. At edepol nos voluptati tibi, id. Poen. 5, 4, 61; 3, 1, 68:
At hercule aliquot annos populus Romanus maximā parte imperii caruit,
Cic. Imp. Pomp. 54; id. Sex. Rosc. 50:
at hercle in eā controversiā, quae de Argis est, superior sum,
Liv. 34, 31:
At, Hercule, reliquis omnibus etc.,
Plin. 7, 50, 51, § 169:
At, hercules, Diodorus et in morbo etc.,
id. 29, 6, 39, § 142:
At hercule Germanicum Druso ortum etc.,
Tac. A. 1, 3; 1, 17; 1, 26;
3, 54: At, hercules, si conscius fuissem etc.,
Curt. 6, 10, 20 al. —
b.
By enim, which introduces a reason for the objection implied in at, but certainly, but surely, but indeed, etc., alla gar: At enim tu nimis spisse incedis, Naev., Com. Rel. p. 16 Rib.; Turp. id. p. 93: at enim nimis hic longo sermone utimur;
Diem conficimus,
Plaut. Trin. 3, 3, 78:
At enim istoc nil est magis etc.,
Ter. Heaut. 4, 3, 21:
At enim vereor, inquit Crassus, ne haec etc.,
Cic. de Or. 3, 49, 188:
cum dixisset Sophocles, O puerum pulchrum, Pericle. At enim praetorem, Sophocle, decet non solum manus, sed etiam oculos abstinentes habere, etc.,
id. Off. 1, 40, 144 Beier; so id. Mur. 35, 74; id. Inv. 2, 17, 52 al.:
at enim inter hos ipsos existunt graves controversiae,
id. Quinct. 1; so id. Imp. Pomp. 17, 51; 20, 60; id. Phil. 2, 2, 3; id. Ac. 2, 17, 52:
At enim cur a me potissimum hoc praesidium petiverunt?
id. Div. in Caecil. 4, 15:
At enim quis reprehendet, quod in parricidas rei publicae decretum erit?
Sall. C. 51, 25 Kritz:
At enim quid ita solus ego circum curam ago?
Liv. 6, 15; 34, 32:
At enim eo foedere, quod etc.,
id. 21, 18; 34, 31; 39, 37: At enim nova nobis in fratrum filias conjugia;
sed etc.,
Tac. A. 12, 6.—
c.
By tamen: Jam id peccatum primum magnum, magnum, at humanum tamen, Ter. Ad. 4, 5, 53: Hi secretis sermonibus... conveniunt;
nam publice civitas talibus inceptis abhorrebat. At tamen interfuere quidam etc.,
Tac. H. 4, 55:
At certe tamen, inquiunt, quod etc.,
Cat. 10, 14.—
C.
With a preced. negative, sometimes no antithesis is appended by at, but it is indicated that if what has been said is not true, yet at least something else is true, but yet; sometimes with tamen, but yet; or certe, but at least, yet at least:
Nolo victumas: at minimis me extis placare volo,
Plaut. Ps. 1, 3, 95:
Si tibi non cordi fuerant conubia nostra,... At tamen in vostras potuisti ducere sedes,
Cat. 64, 158 sq.:
Non cognoscebantur foris, at domi: non ab alienis, at a suis,
Cic. Ac. 2, 11, 56:
Liceat haec nobis, si oblivisci non possumus, at tacere,
id. Fl. 25, 61:
Si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,
Verg. A. 1, 543; so id. ib. 4, 615, and 6, 406. —With certe:
Haec erant... quorum cognitio studiosis juvenibus si non magnam utilitatem adferet, at certe, quod magis petimus, bonam voluntatem,
Quint. 12, 11, 31; Cels. 2, 15; Suet. Calig. 12, al.—
D.
The antithesis is sometimes not so much in the clause appended by at, as in the persons or things introduced in it; so,
(α).
Esp. freq. in conditional clauses with si, si non, si minus, etiam si, etc.; cf. Herm. ad Viger. 241: Si ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit; At erit mi hoc factum mortuo memorabile, if I perish here, but he does not return, yet etc., Plaut. Capt. 3, 5, 26; id. Bacch. 2, 3, 131:
si ego digna hac contumeliā Sum maxime, at tu indignus qui faceres tamen,
Ter. Eun. 5, 2, 25:
Si tu oblitus es, at di meminerunt,
Cat. 30, 11:
si non eo die, at postridie,
Cato, R. R. 2, 1:
si non paulo, at aliquanto (post petīsses),
Cic. Quinct. 40; 97; id. Mil. 93 al.:
quanta tempestas invidiae nobis, si minus in praesens, at in posteritatem impendeat,
id. Cat. 1, 22; id. Verr. 5, 69; id. Clu. 15: qui non possit, etiam si sine ullā suspitione, at non sine argumento male dicere, id. Cael. 3, 8.—
(β).
With etsi:
ei, etsi nequāquam parem illius ingenio, at pro nostro tamen studio meritam gratiam referamus,
Cic. de Or. 3, 4, 14; Tac. Or. 19.—
(γ).
With quod si:
Quod si nihil cum potentiore juris humani relinquitur inopi, at ego ad deos confugiam,
Liv. 9, 1; Tac. A. 1, 67.—
E.
At, like autem and de, sometimes serves simply to introduce an explanation: cum Sic mutilus miniteris. At illi foeda cicatrix etc., now an ugly scar etc., Hor. S. 1, 5, 60. —
F.
And also like de in Hom. and Hdt., it sometimes introduces an apodosis,
a.
With si: Bellona, si hobie nobis victoriam duis, ast ego templum tibi voveo, if to-day thou bestow victory, then I etc., ean—de, Liv. 10, 19.—
b.
With quoniam: Nunc, quoniam tuum insanabile ingenium est, at tu tuo supplicio doce etc., since your disposition is past cure, at least etc., epei—de, Liv. 1, 28.
► A.
At is sometimes repeated at the beginning of several clauses,
a.
In opposition each to the preceding clause: Soph. Tu quidem haut etiam octoginta's pondo. Paegn. At confidentiā Militia illa militatur multo magis quam pondere. At ego hanc operam perdo, Plaut. Pers. 2, 2, 47 sq.:
Si ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit: At erit mi hoc factum mortuo memorabile,
id. Capt. 3, 5, 25 sq.; id. As. 5, 2, 6 sqq. (Cic., in Quir. 7 and 10, opposes at to sed, and Tac., in A. 12, 6, sed to at).—
b.
In opposition to some common clause preceding:
At etiam asto? At etiam cesso foribus facere hisce assulas?
Plaut. Merc. 1, 2, 20: Quid tum esse existimas judicatum? Certe gratīs judicāsse. At condemnārat; at causam totam non audierat;
at in contionibus etc.,
Cic. Caecin. 113:
Sit flagitiorum omnium princeps: at est bonus imperator, at felix,
id. Verr. 5, 4; id. Sest. 47; id. Fragm. B. 16, 5 B. and K.: Nefarius Hippias Pisistrati filius arma contra patriam ferens;
at Sulla, at Marius, at Cinna recte, imo jure fortasse,
id. Att. 9, 10, 3: At non formosa est, at non bene culta puella;
At, puto, non votis saepe petita meis?
Ov. Am. 3, 7, 1 sq. Merk.:
At quam sunt similes, at quam formosus uterque!
id. F. 2, 395: rideri possit eo quod Rusticius tonso toga defluit: at est bonus ut melior vir Non alius quisquam; at tibi amicus;
at ingenium ingens Inculto latet hoc sub corpore,
Hor. S. 1, 3, 30 sqq. (cf. sed—
sed,
Cat. 64, 141; Juv. 5, 61; 8, 149; and a similar use of alla in Hellenistic Greek, as alla—alla, 2 Cor. 2, 17: alla—alla —alla, 1 Cor. 6, 11).—
B.
Though regularly occupying the first place in its clause or sentence, it sometimes stands second (cf. atque fin.):
Saepius at si me, Lycida formose, revisas,
Verg. E. 7, 67; id. G. 3, 331:
Tutior at quanto merx est in classe secundā,
Hor. S. 1, 2, 47:
Mentior at si quid, etc.,
id. ib. 1, 8, 37:
Gramineis ast inde toris discumbitur,
Val. Fl. 8, 255:
Major at inde etc.,
Stat. Th. 4, 116.—See more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 417-451; Wagner, Quaest. XXXVII. ad Verg. IV. pp. 581- 585.

Lewis & Short latin dictionary > at
113 huc

huc (old form hoc, like illoc, istoc, Plaut. Capt. 3, 1, 19; id. Truc. 2, 2, 27 et saep.; Ter. Eun. 3, 2, 48; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 5; Cic. Brut. 11, 10, 3; Nep. Phoc. 3, 3; Verg. A. 8, 423; Petr. 39; Inscr. Orell. 4394; 4471; 4814; cf. Serv. ad Verg. A. l. l.), adv., to this place, hither, = deuro.
I.
Lit.: imus huc, illuc hinc: cum illuc ventum est, ire illinc lubet, etc., Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 258 Vahl.):
huc illinc venire,
Ter. Ad. 4, 5, 39:
jam huc adveniet miles,
Plaut. Bacch. 2, 2, 44:
pater huc me misit ad vos oratum meus,
id. Am. prol. 20:
quin huc ad vos venire propero?
Cic. Rep. 6, 15:
hinc profecti huc revertuntur,
id. ib. 6, 13 fin.:
huc raro in urbem commeat,
Ter. Hec. 1, 2, 100:
te huc foras seduxi,
Plaut. Aul. 2, 1, 14:
huc est intro latus lectus,
Ter. Heaut. 5, 1, 30:
huc huc convenite,
Petr. 23:
huc mecum, Epidauria proles, huc, alti gaudens,
Stat. S. 1, 4, 62:
locus erat castrorum editus, huc magno cursu contenderunt,
Caes. B. G. 3, 19, 1; cf. id. ib. 4, 21, 4:
ubi arma esse sciam, huc veniam,
Liv. 35, 19, 4:
sic inde huc omnes currunt,
Juv. 3, 308.—Pregn., with verbs expressing state or action after motion ( poet.):
huc ades, o formose puer,
Verg. E. 2, 45; 7, 9; 9, 39:
huc ager ille malus dulcesque a fontibus undae ad plenum calcentur,
id. G. 2, 243; Stat. Th. 4, 54; id. S. 1, 3, 72:
sed huc qua gratia te arcessi jussi, ausculta,
Ter. Eun. 1, 2, 19; cf.:
huc propius me vos ordine adite,
Hor. S. 2, 3, 80; Tib. 1, 7, 49.—
B.
With gen.:
mulier ex Andro commigravit huc viciniae,
into this neighborhood, Ter. And. 1, 1, 43 Fleck., Umpfenbach (dub.; cf. Non. p. 499; Prisc. II. p. 187; Hand, Turs. III. p. 107; cf. II. B. infra).—
C.
Huc illuc, huc atque illuc, huc et illuc, etc.; also: huc et illo and huc et huc, hither and thither:
ne cursem huc illuc via deterrima,
Cic. Att. 9, 9, 2:
velut salientes huc illuc,
Quint. 10, 7, 6:
dum huc illuc signa vertunt,
Liv. 7, 34, 9:
cum huc atque illuc signa transferrent,
id. 5, 8, 8:
huc atque illuc intuentem vagari,
Cic. de Or. 1, 40, 184:
tum huc, tum illuc volant alites,
id. Div. 1, 53, 120; cf.:
volucres huc et illuc passim vagantes,
id. ib. 2, 38, 80; Cels. 2, 15:
huc illucque,
Plin. 37, 6, 22, § 83 (Jan., ex illo):
huc illucve,
Cels. 6, 6, 36; 7, 3 al.:
ista sidera huc et illo diducet velocitas sua,
Sen. Ben. 5, 6 med.:
ut ora vertat huc et huc euntium Liberrima indignatio,
Hor. Epod. 4, 9.—
D.
Huc usque, or in one word, hucusque, hitherto, thus far (very rare):
hucusque Sesostris exercitum duxit,
Plin. 6, 29, 34, § 174.—
II.
Transf., in non-local relations, hither, to this, to these, to this point, so far:
ut haec multo ante meditere, huc te pares, haec cogites, ad haec te exerceas,
Cic. Fam. 1, 7, 9:
accedat huc suavitas quaedam oportet sermonis,
Cic. Lael. 18, 66; so freq., huc accedit, etc.;
v. accedo: Massilienses naves longas expediunt numero XVII. Multa huc minora navigia addunt,
add to these, Caes. B. C. 1, 56, 1; so freq., adde huc;
v. addo: legiones effecerat civium Romanorum IX., etc... Huc Dardanos, etc., adjecerat,
id. ib. 3, 4 fin.:
huc natas adice septem,
Ov. M. 6, 182:
huc pertinet nobile apud Graecos volumen Heraclidis,
Plin. 7, 52, 53, § 175 et saep.—Hence, like eo, followed by ut with subj.:
huc unius mulieris libidinem esse prolapsum, ut, etc.,
Cic. Cael. 20, 47; cf.:
rem huc deduxi, ut, etc.,
id. Cat. 2, 2, 4:
huc flexit, ut, etc.,
Tac. A. 4, 41:
rem Romanam huc satietate gloriae provectam, ut, etc.,
id. ib. 12, 11:
huc cecidisse Germanici exercitus gloriam, ut, etc.,
id. H. 3, 13.—
B.
So, like eo, with gen.:
huc arrogantiae venerat, ut, etc.,
Tac. A. 3, 73:
huc deductum necessitatis, ut, etc.,
Val. Max. 8, 1 ext. 6; cf. above, I. B.—
C.
Huc et illuc:
versare suam naturam et regere ad tempus atque huc et illuc torquere ac flectere,
Cic. Cael. 6, 13:
huc et illuc rapit,
id. Off. 1, 28, 101:
verses te huc atque illuc necesse est,
id. Fin. 5, 28, 86; cf.:
dum in dubio est animus, paulo momento huc vel illuc impellitur,
Ter. And. 1, 5, 31.—
D.
Huc usque or hucusque, to such an extent, to such a point or pitch (cf. Krebs, Antibarb. p. 530 sq.):
mirum esset profecto, hucusque profectam credulitatem antiquorum,
Plin. 26, 4, 9, § 20:
exercitum duxit,
id. 6, 29, 34, § 174:
simulatio hucusque procedit ut, etc.,
Quint. 5, 13, 22.—
E.
With the demonstr. ce, and the interrog [p. 869] part. ne, hucine? hitherto? to this? so far? hucine tandem omnia reciderunt, ut civis Romanus virgis caederetur? Cic. Verr. 2, 5, 63, § 163:
hucine. Micipsa pater, beneficia tua evasere,
Sall. J. 14, 9.—And with gen.:
hucine rerum Venimus?
Pers. 3, 15. —
F.
To this end, for this purpose (postclass.):
rubrum quoque emplastrum, quod Ephesium vocatur, huc aptum est,
Cels. 5, 19, 21.

Lewis & Short latin dictionary > huc
114 Magnus

1.
magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:
magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.
I.
Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.
the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:
magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:
magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:
magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:
montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):
templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):
aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:
oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—
B.
Esp.
1.
Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:
maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:
magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:
copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:
multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:
divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:
populus,
Verg. A. 1, 148.—
2.
Rarely of time, for longus, multus:
interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:
magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:
magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—
3.
Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:
magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:
tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.
II.
Trop.
A.
In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):
vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:
nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:
magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:
Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:
amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):
virtus,
Caes. B. G. 2, 15:
infamia,
Cic. Fam. 1, 1:
eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:
multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:
causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:
opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:
quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:
magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:
magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:
probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:
quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—
B.
In partic.
1.
Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:
jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:
homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:
qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:
audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:
hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:
annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:
civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:
cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:
ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:
Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:
ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.
in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:
quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:
si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:
Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:
ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:
L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:
patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:
more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:
spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:
majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:
maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:
de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—
2.
In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:
magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:
magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:
magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:
emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:
magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:
conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:
magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:
ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:
multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:
senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:
extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:
celebrare,
id. ib. 13, 8:
nuntiare,
id. H. 3, 38:
credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:
accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—
3.
Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):
magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:
inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:
exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).
A.
Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—
B.
In gen.
1.
With no qualifying words.
a.
With the addition of the second term of the comparison.
(α).
With verbs:
quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:
saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:
magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:
nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:
magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:
quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:
tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:
quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:
magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—
(β).
With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):
umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:
magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:
aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:
magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:
ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:
se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:
timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:
jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:
non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:
in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:
Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:
pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:
non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:
nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):
non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):
quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:
quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:
quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):
Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—
(γ).
With pronn.:
quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:
quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:
quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:
quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:
jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:
nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—
(δ).
With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:
neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:
ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:
corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:
vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:
neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:
ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):
ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —
b.
Without the addition of the second term.
(α).
With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):
sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:
magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:
magis metuant,
id. Mil. 5, 44:
tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:
cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:
magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—
(β).
With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):
magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—
(γ).
With pronn.:
ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—
(δ).
With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:
ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:
magis anxius,
Ov. M. 1, 182:
hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:
nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:
nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:
quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:
magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:
magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;
nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:
magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:
magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:
magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:
magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:
magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:
contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—
2.
Strengthened.
a.
By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:
qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:
illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:
tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:
ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:
vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:
quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:
sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:
atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:
eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;
5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:
hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:
quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:
magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:
tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:
quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:
quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:
quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:
densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:
cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—
b.
By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:
cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:
de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:
magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:
post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;
for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:
magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:
post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—
3.
Pleon.
a.
With potius (anteclass.):
magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:
mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—
b.
With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;
his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:
finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —
C.
In partic.: non (neque) magis quam.
1.
To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:
domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:
non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:
conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:
si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:
non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;
Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:
nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—
2.
For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:
deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:
miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—
3.
Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:
sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:
minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:
quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:
quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:
aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—
4.
With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:
alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:
sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:
alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.
A.
Lit.
1.
Alone.
a.
With a verb:
haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:
quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:
nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:
quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:
de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:
extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:
in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:
quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.
pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:
jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:
id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:
ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:
cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—
b.
With an adj.:
res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:
loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:
loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:
maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:
maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:
qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:
idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:
elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:
maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:
noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:
quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:
maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —
c.
With numerals, at most:
puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—
d.
With an adv.:
ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—
2.
Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):
qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:
cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:
quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:
atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:
imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:
illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:
hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:
quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:
quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:
ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:
ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:
quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:
ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—
3.
With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:
tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:
grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—
4.
With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):
hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:
ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf.
, in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:
ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—
5.
In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:
hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:
si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:
in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:
maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:
sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:
maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:
maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:
post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—
B.
Transf.
1.
Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:
quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:
scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:
maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:
cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:
scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:
plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:
tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:
longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:
cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:
ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:
haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;
2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:
tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,
tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:
nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—
2.
In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:
scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.
2.
Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius.

Lewis & Short latin dictionary > Magnus
115 magnus

1.
magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:
magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.
I.
Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.
the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:
magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:
magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:
magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:
montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):
templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):
aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:
oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—
B.
Esp.
1.
Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:
maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:
magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:
copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:
multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:
divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:
populus,
Verg. A. 1, 148.—
2.
Rarely of time, for longus, multus:
interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:
magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:
magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—
3.
Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:
magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:
tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.
II.
Trop.
A.
In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):
vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:
nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:
magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:
Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:
amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):
virtus,
Caes. B. G. 2, 15:
infamia,
Cic. Fam. 1, 1:
eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:
multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:
causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:
opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:
quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:
magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:
magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:
probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:
quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—
B.
In partic.
1.
Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:
jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:
homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:
qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:
audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:
hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:
annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:
civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:
cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:
ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:
Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:
ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.
in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:
quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:
si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:
Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:
ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:
L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:
patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:
more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:
spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:
majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:
maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:
de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—
2.
In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:
magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:
magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:
magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:
emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:
magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:
conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:
magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:
ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:
multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:
senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:
extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:
celebrare,
id. ib. 13, 8:
nuntiare,
id. H. 3, 38:
credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:
accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—
3.
Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):
magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:
inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:
exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).
A.
Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—
B.
In gen.
1.
With no qualifying words.
a.
With the addition of the second term of the comparison.
(α).
With verbs:
quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:
saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:
magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:
nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:
magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:
quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:
tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:
quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:
magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—
(β).
With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):
umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:
magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:
aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:
magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:
ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:
se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:
timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:
jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:
non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:
in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:
Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:
pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:
non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:
nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):
non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):
quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:
quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:
quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):
Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—
(γ).
With pronn.:
quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:
quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:
quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:
quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:
jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:
nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—
(δ).
With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:
neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:
ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:
corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:
vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:
neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:
ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):
ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —
b.
Without the addition of the second term.
(α).
With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):
sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:
magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:
magis metuant,
id. Mil. 5, 44:
tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:
cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:
magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—
(β).
With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):
magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—
(γ).
With pronn.:
ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—
(δ).
With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:
ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:
magis anxius,
Ov. M. 1, 182:
hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:
nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:
nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:
quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:
magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:
magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;
nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:
magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:
magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:
magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:
magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:
magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:
contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—
2.
Strengthened.
a.
By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:
qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:
illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:
tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:
ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:
vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:
quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:
sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:
atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:
eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;
5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:
hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:
quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:
magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:
tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:
quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:
quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:
quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:
densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:
cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—
b.
By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:
cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:
de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:
magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:
post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;
for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:
magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:
post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—
3.
Pleon.
a.
With potius (anteclass.):
magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:
mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—
b.
With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;
his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:
finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —
C.
In partic.: non (neque) magis quam.
1.
To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:
domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:
non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:
conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:
si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:
non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;
Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:
nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—
2.
For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:
deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:
miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—
3.
Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:
sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:
minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:
quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:
quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:
aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—
4.
With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:
alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:
sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:
alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.
A.
Lit.
1.
Alone.
a.
With a verb:
haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:
quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:
nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:
quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:
de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:
extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:
in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:
quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.
pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:
jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:
id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:
ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:
cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—
b.
With an adj.:
res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:
loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:
loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:
maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:
maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:
qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:
idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:
elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:
maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:
noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:
quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:
maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —
c.
With numerals, at most:
puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—
d.
With an adv.:
ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—
2.
Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):
qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:
cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:
quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:
atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:
imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:
illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:
hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:
quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:
quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:
ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:
ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:
quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:
ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—
3.
With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:
tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:
grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—
4.
With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):
hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:
ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf.
, in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:
ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—
5.
In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:
hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:
si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:
in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:
maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:
sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:
maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:
maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:
post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—
B.
Transf.
1.
Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:
quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:
scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:
maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:
cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:
scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:
plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:
tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:
longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:
cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:
ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:
haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;
2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:
tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,
tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:
nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—
2.
In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:
scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.
2.
Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius.

Lewis & Short latin dictionary > magnus
116 majores

1.
magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:
magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.
I.
Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.
the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:
magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:
magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:
magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:
montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):
templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):
aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:
oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—
B.
Esp.
1.
Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:
maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:
magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:
copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:
multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:
divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:
populus,
Verg. A. 1, 148.—
2.
Rarely of time, for longus, multus:
interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:
magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:
magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—
3.
Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:
magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:
tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.
II.
Trop.
A.
In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):
vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:
nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:
magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:
Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:
amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):
virtus,
Caes. B. G. 2, 15:
infamia,
Cic. Fam. 1, 1:
eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:
multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:
causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:
opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:
quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:
magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:
magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:
probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:
quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—
B.
In partic.
1.
Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:
jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:
homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:
qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:
audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:
hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:
annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:
civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:
cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:
ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:
Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:
ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.
in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:
quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:
si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:
Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:
ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:
L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:
patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:
more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:
spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:
majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:
maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:
de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—
2.
In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:
magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:
magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:
magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:
emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:
magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:
conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:
magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:
ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:
multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:
senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:
extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:
celebrare,
id. ib. 13, 8:
nuntiare,
id. H. 3, 38:
credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:
accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—
3.
Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):
magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:
inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:
exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).
A.
Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—
B.
In gen.
1.
With no qualifying words.
a.
With the addition of the second term of the comparison.
(α).
With verbs:
quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:
saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:
magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:
nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:
magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:
quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:
tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:
quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:
magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—
(β).
With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):
umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:
magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:
aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:
magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:
ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:
se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:
timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:
jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:
non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:
in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:
Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:
pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:
non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:
nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):
non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):
quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:
quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:
quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):
Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—
(γ).
With pronn.:
quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:
quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:
quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:
quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:
jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:
nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—
(δ).
With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:
neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:
ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:
corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:
vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:
neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:
ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):
ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —
b.
Without the addition of the second term.
(α).
With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):
sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:
magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:
magis metuant,
id. Mil. 5, 44:
tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:
cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:
magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—
(β).
With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):
magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—
(γ).
With pronn.:
ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—
(δ).
With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:
ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:
magis anxius,
Ov. M. 1, 182:
hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:
nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:
nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:
quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:
magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:
magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;
nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:
magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:
magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:
magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:
magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:
magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:
contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—
2.
Strengthened.
a.
By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:
qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:
illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:
tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:
ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:
vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:
quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:
sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:
atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:
eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;
5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:
hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:
quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:
magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:
tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:
quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:
quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:
quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:
densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:
cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—
b.
By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:
cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:
de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:
magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:
post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;
for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:
magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:
post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—
3.
Pleon.
a.
With potius (anteclass.):
magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:
mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—
b.
With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;
his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:
finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —
C.
In partic.: non (neque) magis quam.
1.
To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:
domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:
non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:
conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:
si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:
non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;
Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:
nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—
2.
For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:
deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:
miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—
3.
Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:
sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:
minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:
quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:
quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:
aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—
4.
With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:
alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:
sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:
alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.
A.
Lit.
1.
Alone.
a.
With a verb:
haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:
quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:
nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:
quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:
de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:
extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:
in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:
quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.
pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:
jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:
id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:
ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:
cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—
b.
With an adj.:
res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:
loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:
loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:
maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:
maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:
qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:
idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:
elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:
maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:
noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:
quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:
maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —
c.
With numerals, at most:
puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—
d.
With an adv.:
ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—
2.
Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):
qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:
cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:
quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:
atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:
imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:
illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:
hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:
quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:
quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:
ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:
ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:
quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:
ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—
3.
With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:
tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:
grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—
4.
With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):
hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:
ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf.
, in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:
ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—
5.
In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:
hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:
si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:
in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:
maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:
sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:
maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:
maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:
post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—
B.
Transf.
1.
Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:
quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:
scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:
maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:
cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:
scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:
plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:
tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:
longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:
cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:
ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:
haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;
2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:
tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,
tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:
nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—
2.
In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:
scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.
2.
Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius.

Lewis & Short latin dictionary > majores
117 maxume

1.
magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:
magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.
I.
Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.
the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:
magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:
magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:
magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:
montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):
templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):
aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:
oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—
B.
Esp.
1.
Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:
maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:
magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:
copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:
multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:
divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:
populus,
Verg. A. 1, 148.—
2.
Rarely of time, for longus, multus:
interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:
magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:
magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—
3.
Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:
magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:
tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.
II.
Trop.
A.
In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):
vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:
nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:
magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:
Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:
amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):
virtus,
Caes. B. G. 2, 15:
infamia,
Cic. Fam. 1, 1:
eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:
multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:
causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:
opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:
quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:
magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:
magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:
probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:
quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—
B.
In partic.
1.
Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:
jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:
homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:
qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:
audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:
hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:
annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:
civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:
cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:
ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:
Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:
ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.
in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:
quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:
si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:
Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:
ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:
L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:
patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:
more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:
spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:
majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:
maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:
de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—
2.
In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:
magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:
magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:
magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:
emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:
magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:
conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:
magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:
ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:
multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:
senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:
extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:
celebrare,
id. ib. 13, 8:
nuntiare,
id. H. 3, 38:
credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:
accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—
3.
Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):
magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:
inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:
exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).
A.
Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—
B.
In gen.
1.
With no qualifying words.
a.
With the addition of the second term of the comparison.
(α).
With verbs:
quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:
saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:
magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:
nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:
magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:
quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:
tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:
quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:
magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—
(β).
With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):
umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:
magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:
aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:
magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:
ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:
se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:
timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:
jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:
non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:
in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:
Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:
pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:
non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:
nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):
non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):
quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:
quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:
quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):
Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—
(γ).
With pronn.:
quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:
quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:
quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:
quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:
jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:
nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—
(δ).
With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:
neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:
ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:
corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:
vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:
neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:
ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):
ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —
b.
Without the addition of the second term.
(α).
With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):
sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:
magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:
magis metuant,
id. Mil. 5, 44:
tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:
cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:
magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—
(β).
With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):
magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—
(γ).
With pronn.:
ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—
(δ).
With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:
ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:
magis anxius,
Ov. M. 1, 182:
hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:
nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:
nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:
quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:
magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:
magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;
nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:
magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:
magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:
magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:
magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:
magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:
contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—
2.
Strengthened.
a.
By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:
qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:
illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:
tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:
ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:
vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:
quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:
sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:
atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:
eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;
5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:
hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:
quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:
magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:
tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:
quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:
quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:
quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:
densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:
cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—
b.
By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:
cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:
de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:
magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:
post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;
for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:
magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:
post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—
3.
Pleon.
a.
With potius (anteclass.):
magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:
mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—
b.
With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;
his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:
finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —
C.
In partic.: non (neque) magis quam.
1.
To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:
domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:
non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:
conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:
si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:
non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;
Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:
nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—
2.
For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:
deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:
miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—
3.
Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:
sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:
minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:
quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:
quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:
aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—
4.
With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:
alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:
sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:
alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.
A.
Lit.
1.
Alone.
a.
With a verb:
haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:
quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:
nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:
quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:
de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:
extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:
in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:
quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.
pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:
jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:
id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:
ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:
cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—
b.
With an adj.:
res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:
loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:
loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:
maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:
maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:
qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:
idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:
elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:
maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:
noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:
quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:
maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —
c.
With numerals, at most:
puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—
d.
With an adv.:
ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—
2.
Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):
qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:
cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:
quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:
atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:
imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:
illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:
hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:
quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:
quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:
ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:
ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:
quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:
ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—
3.
With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:
tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:
grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—
4.
With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):
hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:
ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf.
, in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:
ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—
5.
In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:
hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:
si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:
in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:
maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:
sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:
maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:
maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:
post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—
B.
Transf.
1.
Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:
quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:
scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:
maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:
cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:
scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:
plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:
tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:
longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:
cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:
ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:
haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;
2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:
tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,
tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:
nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—
2.
In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:
scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.
2.
Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius.

Lewis & Short latin dictionary > maxume
118 maxumus

1.
magnus, a, um (archaic gen. magnai for magnae:
magnai reipublicai gratia,
Plaut. Mil. 2, 1, 23), adj.; comp. mājor, us; sup. maxĭmus ( maxŭm-), a, um [root magh-; Sanscr. mahat, maba, great; Gr. megas; cf. meizôn for megiôn; cf. mêchos, majestas; also cf. root mak-; Gr. makros, and perh. makar], great, large.
I.
Lit., of physical size or quantity, great, large; of things, vast, extensive, spacious, etc.: nequam et magnus homo, a great, tall fellow, Lucil. ap. Varr. L. L. 7, § 32 Mull.; cf.
the double meaning: tu, bis denis grandia libris Qui scribis Priami proelia, magnus homo es,
a great man, Mart. 9, 51, 4: magna ossa lacertique Apparent homini, Lucil. ap. Macr. S. 6, 1:
magna ossa lacertosque Exuit,
Verg. A. 5, 422: (scarus) magnusque bonusque, Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 9 Vahl.): indu mari magno, id. ap. Macr. 6, 2 (Ann. v. 425 Vahl.); so, in mari magno, id. ap. Fest. p. 356 Mull.; cf. Lucr. 2, 554:
magnus fluens Nilus,
Verg. G. 3, 28; Sen. Q. N. 4, 2, 2:
magna et pulcra domus,
spacious, Cic. N. D. 2, 6, 17:
montes,
Cat. 64. 280; cf. Olympum, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 20 Mull. (Ann. v. 1 Vahl.):
templa caelitum,
vast, id. ib. 7, § 6 (Trag. v. 227 Vahl.): magnae quercus, great oaks, lofty oaks, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 194 Vahl.):
aquae,
great floods, inundations, Liv. 24, 9: saxa maxima, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:
oppidum maximum,
Caes. B. G. 1, 23.—
B.
Esp.
1.
Of measure, weight, quantity, great, much, abundant, considerable, etc.:
maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse,
Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176:
magna pecunia mutua,
id. Att. 11, 3, 3:
copia pabuli,
Caes. B. G. 1, 16:
multitudo peditatus,
id. ib. 4, 34:
divitiae,
Nep. Dion. 1, 2:
populus,
Verg. A. 1, 148.—
2.
Rarely of time, for longus, multus:
interea magnum sol circumvolvitur annum,
Verg. A. 3, 284:
magnum vocans solis (annum) comparatione lunaris,
Macr. S. 2, 11:
magno post tempore,
Just. 11, 10, 14; 32, 3, 10.—
3.
Of the voice, loud, powerful, strong, mighty:
magna voce confiteri,
Cic. Caecin. 32, 92: major pars, the majority:
tribunorum,
Liv. 9, 46, 7.
II.
Trop.
A.
In gen., great, grand, mighty, noble, lofty, important, of great weight or importance, momentous: cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 207 Vahl.); cf.: Saturnia magna dearum, id. ap. Prisc. p. 1103 P. (Ann. v. 482 Vahl.):
vir magnus in primis,
Cic. N. D. 1, 43, 120:
nemo igitur vir magnus sine aliquo adflatu divino umquam fuit,
id. ib. 2, 66, 167:
magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace,
Nep. Them. 6, 1:
Cato clarus atque magnus habetur,
Sall. C. 53, 1:
amicus,
great, wealthy, Juv. 6, 312: res magnas parvasque Eloqui, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 244 Vahl.):
virtus,
Caes. B. G. 2, 15:
infamia,
Cic. Fam. 1, 1:
eloquentia, gravitas, studium, contentio,
id. ib.:
multo major alacritas, studiumque pugnandi majus,
Caes. B. G. 1, 46:
causa,
great, important, weighty, Cic. Dom. 1, 1:
opus et arduum,
id. Or. 10, 33.— Absol. in neutr, sing. and plur.:
quamquam id magnum, et arduum est,
something great, Cic. Fam. 6, 7, 6: magna Di curant ( great things, important matters), parva neglegunt, id. N. D. 2, 66, 167:
magna loqui,
to say great things, speak boastfully, Tib. 2, 6, 11:
magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud, etc.,
it is a great, difficult, important thing, Cic. Ac. 1, 2, 7:
probitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel, quod majus est, in hoste etiam diligimus,
what is far greater, id. Lael. 9, 29: annus magnus, the great year, at the end of which the sun, moon, and planets were supposed to return to the same relative positions, the Piatonic year or cycle, consisting of 15000 years:
quarum (stellarum) ex disparibus motionibus, magnum annum mathematici nominaverunt, etc.,
Cic. N. D. 2, 20, 52; id. Fragm. ap. Tac. Or. 16.— Posit. in comparison: Alexander orbi magnus est, Alex. andro orbis angustus, great in comparison with, i. e. too great for, Sen. Suas. 1, 3.—
B.
In partic.
1.
Of age, with natu, advanced in years, of great age, aged:
jam magno natu,
Nep. Paus. 5; Liv. 3, 71, 3:
homo magnus natu,
id. 10, 38, 6.—Usually in the comp. and sup., with or without natu or annis, older, the elder, the oldest or eldest:
qui (Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
older than, earlier, Cic. Tusc. 1, 1, 3:
audivi ex majoribus natu,
id. Off. 1, 30, 109:
hic una e multis, quae maxima natu, Pyrgo,
Verg. A. 5, 644:
annos natus major quadraginta,
more than, Cic. Rosc. Am. 14, 39:
civis major annis viginti,
Suet. Caes. 42:
cum liberis, majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32.— Absol.: senis nostri frater major, the elder of two, Ter. Phorm. 1, 2, 13:
ex duobus filiis major, Caes B. C. 3, 108, 3: Fabii Ambusti filiae duae nuptae, Ser. Sulpicio major minor Licinio Stoloni erat,
Liv. 6, 34:
Gelo maximus stirpis,
id. 23, 30:
ut nubere vellet mulier viro, major juniori,
App. Mag. 27, p. 291, 28; cf.
in gen.: Cyrus major,
Lact. 4, 5, 7:
quaerere uter major aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, cum minor Hecuba fuerit quam Helena,
Sen. Ep. 88, 5.—In legal lang., major (opp. minor), one who has attained his twenty-fifth year, who is of age:
si minor negotiis majoris intervenerit,
Dig. 4, 4, 24.—In plur. subst.: mājō-res, um, m., adults (opp. pueri), Varr. L. L. 9, 10, § 16 Mull.—But usually majores, ancestors, forefathers:
Itan tandem hanc majores famam tradiderunt tibi tui, Ut, etc.,
Plaut. Trin. 3, 2, 16:
ibi mei sunt majores siti, pater, avos, proavos, abavos,
id. Mil. 2, 4, 20:
L. Philippus, vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25:
patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:
more majorum,
id. Att. 1, 1, 1:
spes tamen una est, aliquando populum Romanum majorum similem fore,
id. Fam. 12, 22, 2:
majores natu,
Nep. Iphicr. 1, 1:
maxima virgo,
the eldest of the Vestal virgins, Ov. F. 4, 639: major erus, the old master, the master of the house, the old man (opp.: minor erus, the young master): Le. Ubinam est erus? Li. Major apud forum'st, minor hic est intus, Plaut. As. 2, 2, 63: majores natu, of the Senate:
de istis rebus in patria majores natu consulemus,
Liv. 1, 32, 10.—In designating relationship, magnus denotes kindred of the fourth, major of the fifth, and maximus of the sixth degree; so, avunculus magnus, a great-uncle; amita magna, a greataunt; avunculus or amita major; avunculus maximus, amita maxima, etc.; v. h. vv., and cf. Dig. 38, 10, 10.—
2.
In specifications of value, in the neutr. absol., magni or magno, high, dear, of great value, at a high price, etc.; cf.: pretii majoris or maximi, higher, highest, very high:
magni esse,
to be highly esteemed, Cic. Fam. 13, 72, 2:
magni aestimare,
id. Tusc. 5, 7, 20:
magni existimans interesse ad decus,
to be of great consequence, id. N. D. 1, 4, 7:
emere agros poterunt quam volent magno,
id. Agr. 2, 13, 34:
magno vendere,
id. Verr. 2, 3, 30, § 71:
conducere aliquid nimium magno,
too high, too dear, id. Att. 1, 17, 9:
magno illi ea cunctatio stetit,
cost him dear, Liv. 2, 36.— Comp.:
ornatus muliebris majoris pretii,
Cic. Inv 1, 31, 51, rarely without pretii:
multo majoris alapae mecum veneunt,
dearer, higher, Phaedr. 2, 5, 25.— Sup.: te haec solum semper fecit maxumi, most highly prized, Ter And. 1, 5, 58:
senatus auctoritatem sibi maximi videri,
Cic. Att. 1, 14, 2: in majus, too greatly, too highly, greater than it is:
extollere aliquid in majus,
more highly than it deserves, Tac. A. 15, 30:
celebrare,
id. ib. 13, 8:
nuntiare,
id. H. 3, 38:
credere,
to believe a thing to be worse than it is, id. ib. 1, 18:
accipere,
to take a thing to be greater than it is, id. ib. 3, 8 init.: innotescere, in an exaggerated manner, id. ib 4, 50.—Also with abl., in majus vero ferri, Liv. 21, 32, 7.—
3.
Magnum and maximum, adverbially, greatly, loudly (ante- and post-class.):
magnum clamat,
greatly, with a loud voice, aloud, Plaut. Mil. 3, 2, 10:
inclamare,
Gell. 5, 9 fin.:
exclamat derepente maximum,
Plaut. Most. 2, 2, 57.—Hence, măgis, adv., only in comp. in this anomalous form (i. e. mag-ius, like pris-cus for [p. 1100] prius-cus, and pris-tinus for prius-tinus); and in sup.: maxĭmē ( maxŭmē).
A.
Comp.: magĭs (apocop. form, măgĕ, Plaut. As. 1, 1, 51; 2, 3, 14; id. Mon. 2, 3, 35; id. Poen. 1, 2, 64; 1, 2, 14; id. Trin. 4, 3, 46; id. Truc. 1, 2, 75; 3, 1, 17; 4, 4, 34; Lucr. 4, 81; 756; 5, 1203; Prop. 1, 11, 9; 3 (4), 14, 2; 4 (5), 8, 16; Verg. A. 10, 481; Sol. 22 fin.; but in Enn. ap. Cic. Fam. 7, 13, 2, magis or magi'. Acc. to Serv. Verg. A. 10, 481, Cicero in the Frumentaria wrote: mage condemnatum hominum in judicium adducere non posse), in a higher degree, more completely, more (for the difference between magis, plus, potius, and amplius, v. amplius).—
B.
In gen.
1.
With no qualifying words.
a.
With the addition of the second term of the comparison.
(α).
With verbs:
quae (facinora) istaec aetas fugere magis quam sectari solet,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:
saliendo sese exercebant magis, quam scorto aut saviis,
id. Bacch. 3, 3, 25; id. Pers. 4, 4, 108; 86:
magis honorem tribuere quam salutem accipere,
Caes. B. G. 7, 20, 7:
nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem, quam si quis humilem necarit,
Cic. Mil. 7, 17:
magis ut consuetudinem servem, quam quod, etc.,
id. Clu. 32, 89.—Repeated:
quam magis exhausto spumaverit ubere mulctra, Laeta magis pressis manabunt flumina mammis, i. e. quo magis,... eo magis,
Verg. G. 3, 309 sq.; cf.:
tam magis illa fremens... quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,
id. ib. 7, 787 sq.; v. Hand, Turs. III. p. 566.—Magis est, quod or ut, there is greater reason, there is more cause that, etc.:
quamobrem etsi magis est, quod gratuler tibi, quam quod te rogem: tamen etiam rogo, etc.,
Cic. Att. 16, 5, 2:
magis est, ut ipse moleste ferat, errasse se, quam ut, etc.,
id. Cael. 6, 14.—
(β).
With substt., usu. with quam: tu me amoris magis quam honoris servavisti gratia, Poet. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69: bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 188 Vahl.):
umbra es amantum magis quam amator,
Plaut. Mil. 3, 1, 31:
magis adeo id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,
Cic. de Or. 2, 4, 15:
aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret,
id. Mur. 8, 17:
magis ratione et consilio quam virtute vicisse,
Caes. B. G. 1, 40, 8; cf.:
ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13, 6:
se magis consuetudine sua quam merito eorum civitatem conservaturum,
id. ib. 2, 32, 1:
timori magis quam religioni consulere,
id. B. C. 1, 67, 3:
jus bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebat,
Sall. C. 9, 1:
non duces magis quam milites callent (obsistere, etc.),
Curt. 3, 2, 14.—And after negatives: non magis quam, as little as:
in dicendo irasci, dolere... non sunt figurae, non magis quam suadere,
Quint. 9, 1, 23:
Romanos nec magis jam dolo capi quam armis vinci posse,
Liv. 10, 4, 10:
pro certo habens non magis Antonio eripi se quam Caesari Brutum posse,
Sen. Suas. 6, 17:
non magis Alexandri saevitiam quam Bessi parricidium ferre potuisse,
Curt. 7, 6, 15; cf.:
nec magis post proelium quam in proelio caedibus temperatum est,
Liv. 2, 16, 9. —Followed by atque instead of quam (rare):
non Apollinis magis verum atque hoc responsum est,
Ter. And. 4, 2, 15.— With the comp. abl. (rare):
quid philosophia magis colendum?
Cic. Fin. 3, 22, 76:
quanto magis Aliensi die Aliam ipsam reformidaturos?
Liv. 6, 28, 6 Weissenb. ad loc.:
quam Juno fertur terris magis omnibus unam... coluisse,
Verg. A. 1, 15 (cf. B. 3. infra):
Albanum sive Falernum Te magis appositis delectat,
Hor. S. 2, 8, 17.—
(γ).
With pronn.:
quid habetis, qui mage immortales vos credam esse quam ego siem?
Plaut. Poen. 1, 2, 64:
quis homo sit magis meus quam tu es?
id. Mil. 3, 1, 20:
quam mage amo quam matrem meam,
id. Truc. 3, 1, 17; cf.:
quem ego ecastor mage amo quam me,
id. ib. 4, 4, 34.—With utrum, followed by an:
jam scibo, utrum haec me mage amet, an marsupium,
Plaut. Men. 2, 3, 35.—With the abl. instead of quam:
nec magis hac infra quicquam est in corpore nostro,
Lucr. 3, 274; Verg. A. 1, 15.—
(δ).
With adjj. and advv., and esp. with those which do not admit the comparative termination (most freq. without adding the second term of the comparison; v. under b. d): numquam potuisti mihi Magis opportunus advenire quam advenis, Plaut. Most. 3, 1, 47:
neque lac lacti magis est simile, quam ille ego similis est mei,
id. Am. 2, 1, 54:
ars magis magna atque uber, quam difficilis et obscura,
Cic. de Or. 1, 42, 190:
corpora magna magis quam firma,
Liv. 5, 44, 4:
vultu pulchro magis quam venusto,
Suet. Ner. 51.—With the abl., Plaut. As. 3, 3, 114:
neque ego hoc homine quemquam vidi magis malum,
id. Ps. 4, 1, 27:
ab secundis rebus magis etiam solito incauti,
Liv. 5, 44, 6.—With compp. (adding to their force):
ita fustibus sum mollior miser magis quam ullus cinaedus,
Plaut. Aul. 3, 2, 8. —
b.
Without the addition of the second term.
(α).
With verbs: ergo plusque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.):
sapiunt magis,
Plaut. Bacch. 3, 3, 4:
magis curae est, magisque afformido, ne, etc.,
id. ib. 4, 10, 3:
magis metuant,
id. Mil. 5, 44:
tum magis id diceres, Fanni, si, etc.,
Cic. Lael. 7 fin.; cf. id. Rep. 1, 40, 62:
cum Pompeius ita contendisset, ut nihil umquam magis,
id. Fam. 1, 9, 20:
magis velle, for malle: quod magis vellem evenire,
Ter. Eun. 5, 7, 1; Val. Fl. 3, 270.—
(β).
With substt.: non ex jure manum consertum sed magi' ferro, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 276 Vahl.):
magis aedilis fieri non potuisset,
better, finer, Cic. Planc. 24, 60.—
(γ).
With pronn.:
ecastor neminem hodie mage Amat corde atque animo suo,
Plaut. Truc. 1, 2, 75.—
(δ).
With adjj. and advv. (so most freq.).—With adjj.:
ut quadam magis necessaria ratione recte sit vivendum,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 2:
magis anxius,
Ov. M. 1, 182:
hic magis tranquillu'st,
Plaut. Bacch. 5, 2, 55:
nihil videtur mundius, nec magis compositum quicquam, nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 12:
nemo fuit magis severus nec magis continens,
id. ib. 2, 1, 21:
quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13, 6:
magis admirabilis oratio,
Quint. 8, 3, 24:
magis communia verba,
id. 8, 2, 24 et saep.; rare: magis quam in aliis = praeter ceteros;
nescio quo pacto magis quam in aliis suum cuique pulchrum est,
Cic. Tusc. 5, 22, 63.— With advv.:
magis aperte,
Ter. Ad. 4, 5, 30:
magis impense,
id. ib. 5, 9, 36.—With compp. adding to their force:
magis est dulcius,
Plaut. Stich. 5, 4, 22:
magis majores nugae,
id. Men. prol. 55:
magis modum in majorem,
id. Am. 1, 1, 145:
contentiores mage erunt,
id. Poen. 2, 15.—
2.
Strengthened.
a.
By etiam, multo, tanto, eo, hoc, quo, tam, quam; and negatively, nihilo:
qualis in dicendo Hierocles Alabandeus, magis etiam Menecles, frater ejus, fuit,
Cic. Brut. 95, 325; id. Off. 1, 21, 72:
illud ad me, ac multo etiam magis ad vos,
id. de Or. 2, 32, 139:
tanto magis Dic, quis est?
Plaut. Bacch. 3, 6, 28:
ut quidque magis contemplor, tanto magis placet,
id. Most. 3, 2, 146:
vicina cacumina caelo, quam sint magis, tanto magis fument,
Lucr. 6, 460:
quanto ille plura miscebat, tanto hic magis in dies convalescebat,
Cic. Mil. 9, 25:
sed eo magis cauto est Opus, ne huc exeat, qui, etc.,
Plaut. Most. 4, 2, 22:
atque eo magis, si, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:
eoque magis quod, etc.,
id. Lael. 2, 7; Caes. B. G. 1, 23; 1, 47; 3, 14;
5, 1: immo vero etiam hoc magis, quam illi veteres, quod, etc.,
Cic. Agr. 2, 35, 97:
hoc vero magis properare Varro, ut, etc.,
Caes. B. C. 2, 20:
quo magis cogito ego cum meo animo,
Plaut. Most. 3, 2, 13; Nep. Thras. 2:
magis quam id reputo, tam magis uror,
Plaut. Bacch. 5, 1, 5:
tam magis illa fremens... Quam magis, etc.,
Verg. A. 7, 787:
quanto mage... tam magis,
Lucr. 4, 81 sq.:
quam magis in pectore meo foveo, quas meus filius turbas turbet... magis curae est magisque afformido, ne, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 10, 1; 4, 4, 27; id. Men. 1, 1, 19:
quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,
id. As. 1, 3, 6:
densior hinc suboles Quam magis, etc.,
Verg. G. 3, 309:
cum Vercingetorix nihilo magis in aequum locum descenderet,
Caes. B. G. 6, 53.—
b.
By reduplication: magis magisque, magis et magis, magis ac magis; and poet. also, magis magis, more and more: ex desiderio magis magisque maceror, Afran. ap. Charis. p. 182 P.:
cum cotidie magis magisque perditi homines tectis ac templis urbis minarentur,
Cic. Phil. 1, 2, 5; id. Fam. 2, 18, 2; 16, 21, 2; Sall. C. 5, 7; cf. Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:
de Graecia cotidie magis et magis cogito,
Cic. Att. 14, 18, 4; 16, 3, 1; id. Brut. 90, 308; Liv. 7, 32, 6; Sall. J. 8, 6:
magis deinde ac magis,
Suet. Vit. 10:
post hoc magis ac magis,
id. Gram. 3;
for which also: magisque ac magis deinceps,
id. Tit. 3; Tac. A. 14, 8; Sen. de Ira, 3, 1, 4; id. Ep. 114, 25; id. Ben. 2, 14, 4; Plin. Ep. 1, 12, 10; 7, 3, 4; 10, 28, 3.— Poet. also:
magis atque magis,
Verg. A. 12, 239; Cat. 68, 48:
post, vento crescente, magis magis increbescunt,
id. 64, 275; cf. Verg. G. 4, 311.—
3.
Pleon.
a.
With potius (anteclass.):
magis decorum'st Libertum potius quam patronum onus in via portare,
Plaut. As. 3, 3, 99:
mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,
id. Trin. 2, 1, 38.—
b.
With malle: quam cum lego, nihil malo quam has res relinquere;
his vero auditis multo magis,
Cic. Tusc. 1, 31, 76:
finge enim malle eum magis suum consequi quam, etc.,
Dig. 17, 2, 52, § 10. —
C.
In partic.: non (neque) magis quam.
1.
To signify perfect equality between two enunciations, no more... than; just as much... as; or neg., no more... than; just as little... as:
domus erat non domino magis ornamento quam civitati,
i. e. just as much to the city as to its owner, Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2:
non Hannibale magis victo a se quam Q. Fabio,
Liv. 22, 27, 2:
conficior enim maerore, mea Terentia, nec me meae miseriae magis excruciant quam tuae vestraeque,
Cic. Fam. 13, 3, 1; Liv. 9, 22.— Neg.: qui est enim animus in aliquo morbo... non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est, i. e. is just as far from being sound as a body, etc., Cic. Tusc. 3, 5, 10:
si aliqua in re Verris similis fuero, non magis mihi deerit inimicus quam Verri defuit,
id. Verr. 2, 3, 69, § 162; id. Fam. 5, 12, 3; id. de Or. 2, 8, 31:
non nascitur itaque ex malo bonum, non magis quam ficus ex olea,
Sen. Ep. 87, 25;
Quint. prooem. § 26: non magis Gaium imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum,
Suet. Calig. 19. —Ellipt.:
nec eo magis lege liberi sunto,
just as little from that as from the rest, Cic. Leg. 3, 4, 11.—
2.
For restricting the idea expressed in the clause with non magis, so that not more, according to a common figure of speech, = less; in Engl. not so much... as; less... than:
deinde credas mihi affirmanti velim, me hoc non pro Lysone magis quam pro omnibus scribere,
Cic. Fam. 13, 24; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17:
miserebat non poenae magis homines, quam sceleris, quo poenam meriti essent,
Liv. 2, 5; 1, 28.—
3.
Magis minusve, magis aut minus, or magis ac minus; post-Aug. for the usual plus minusve, more or less:
sed istud magis minusve vitiosum est pro personis dicentium,
Quint. 11, 1, 27; Plin. 17, 24, 37, § 220:
minora vero plerumque sunt talia, ut pro persona, tempore, loco, causa magis ac minus vel excusata debeant videri vel reprehendenda,
Quint. 11, 1, 14; Plin. 37, 5, 18, § 67:
quaedam tamen et nationibus puto magis aut minus convenire,
Sen. Ep. 40, 11; cf.:
quosdam minus aut magis osos veritatem,
id. Suas. 1, 5:
aut minus, aut magis,
id. Ep. 82, 14.—
4.
With alius... alio, etc.: ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis alia, sed tamen omnes, one more than another, i. e. in different degrees, Cic. Fin. 3, 3, 11 Madvig. ad loc. (al.:
alia magis, alia minus, v. Hand, Turs. III. p. 560): mihi videntur omnes quidem illi errasse... sed alius alio magis,
Cic. Fin. 4, 16, 43:
sunt omnino omnes fere similes, sed declarant communis notiones, alia magis alia,
id. Tusc. 4, 24, 53:
alii aliis magis recusare,
Liv. 29, 15, 11.— Sup.: maxĭmē( maxŭmē), in the highest degree, most of all, most particularly, especially, exceedingly, very, etc.
A.
Lit.
1.
Alone.
a.
With a verb:
haec una res in omni libero populo maximeque in pacatis tranquillisque civitatibus praecipue semper floruit,
Cic. de Or. 1, 8, 30:
quid commemorem primum aut laudem maxime?
Ter. Eun. 5, 9, 14; 3, 1, 79:
nos coluit maxime,
id. Ad. 3, 2, 54:
quem convenire maxime cupiebam,
Plaut. Pers. 2, 4, 30; id. As. 3, 3, 133:
de te audiebamus ea, quae maxime vellemus,
Cic. Fam. 12, 25, a, 7; cf. id. Att. 13, 1:
extra quos (fines) egredi non possim, si maxime velim,
id. Quint. 10, 35:
in re publica maxime conservanda sunt jura belli,
most especially, id. Off. 1, 11, 33: huic legioni Caesar propter virtutem confidebat maxime, [p. 1101] Caes. B. G. 1, 40:
quem Homero crederet maxime accedere,
came nearest to, Quint. 10, 1, 86; cf.
pugnare,
most violently, Plaut. Am. 1, 1, 271; 1, 1, 44:
jubere,
most positively, id. Bacch. 4, 9, 80:
id enim est profecto, quod constituta religione rem publicam contineat maxime,
Cic. Leg. 2, 27, 69; cf. maxime fin.:
ab eo exordiri volui maxime,
id. Off. 1, 2, 4:
cernere naturae vim maxime,
id. Tusc. 1, 15, 35.—
b.
With an adj.:
res maxime necessaria,
Cic. Lael. 23, 86:
loca maxime frumentaria,
Caes. B. G. 1, 10:
loci ad hoc maxime idonei,
Quint. 1, 11, 13:
maxime naturali carent amicitia,
Cic. Lael. 21, 80:
maxime feri,
Caes. B. G. 2, 4:
qui eo tempore maxime plebi acceptus erat,
id. ib. 1, 3:
idem ad augendam eloquentiam maxime accommodati erunt,
Quint. 1, 11, 13:
elegans maxime auctor,
id. 10, 1, 93:
maxime vero commune est quaerere, an sit honesta? etc.,
id. 2, 4, 37:
noto enim maxime utar exemplo,
id. 7, 3, 3.—So with supp.:
quae maxime liberalissima,
Cic. Att. 12, 38, 3:
maxime gravissimam omniumque (rerum),
Liv. 41, 23, 4 MS. (dub.: maxumam gravissimamque, Weissenb.). —
c.
With numerals, at most:
puer ad annos maxime natus octo,
Gell. 17, 8, 4.—
d.
With an adv.:
ut dicatis quam maxime ad veritatem accommodate,
Cic. de Or. 1, 33, 149 (v. infra 2).—
2.
Strengthened by unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tam, quam, etc. (supply potest):
qui proelium unus maxime accenderat,
Curt. 5, 2, 5:
cum sua modestia unus omnium maxime floreret,
Nep. Milt. 1, 1:
quae maxime omnium belli avida,
Liv. 23, 49; 4, 59; cf. Drak. ad Liv. 36, 19, 4:
atque ea res multo maxime disjunxit illum ab illa,
Ter. Hec. 1, 2, 85:
imperium populi Romani multo maxime miserabile visum est,
Sall. C. 36, 4:
illud mihi videtur vel maxime confirmare, etc.,
Cic. N. D. 2, 65, 162:
hoc enim uno praestamus vel maxime feris,
id. de Or. 1, 8, 32:
quae quidem vel maxime suspicionem movent,
id. Part. Or. 33, 114:
quam potes, tam verba confer maxime ad compendium,
as much as possible, Plaut. Mil. 3, 1, 186:
ego jubeo quam maxime unam facere nos hanc familiam,
Ter. Ad. 5, 8, 2:
ut quam maxime permaneant diuturna corpora,
Cic. Tusc. 1, 45, 108; id. de Or. 1, 34, 154:
quo mihi rectius videtur, memoriam nostri quam maxime longam efficere,
Sall. C. 1, 3:
ceterum illum juvenem incipere a quam maxime facili ac favorabili causa velim,
Quint. 12, 6, 6.—
3.
With the relative qui in the phrases, quam qui maxime and ut qui maxime:
tam enim sum amicus rei publicae, quam qui maxime,
as any one whatever, Cic. Fam. 5, 2, 6:
grata ea res, ut quae maxime senatui umquam fuit,
Liv. 5, 25; 7, 33.—
4.
With ut quisque... ita (maxime, potissimum or minime), the more... the more (or less):
hoc maxime officii est, ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari,
Cic. Off. 1, 15, 49:
ut quisque magnitudine animae maxime excellit, ita maxime, etc.,
id. ib. 1, 19, 64; cf.
, in the contrary order: colendum autem esse ita quemque maxime, ut quisque maxime virtutibus his lenioribus erit ornatus,
id. ib. 1, 15, 47:
ut enim quisque maxime ad suum commodum refert, quaecumque agit, ita minime est vir bonus,
id. Leg. 1, 18, 49.—
5.
In gradations, to denote the first and most desirable, first of all, in the first place:
hujus industriam maxime quidem vellem, ut imitarentur ii, quos oportebat: secundo autem loco, ne alterius labori inviderent,
Cic. Phil. 8, 10, 31; cf. id. Caecin. 9, 23:
si per eum reductus insidiose redissem, me scilicet maxime sed proxime illum quoque fefellissem,
id. Rab. Post. 12, 33:
in quo genere sunt maxime oves, deinde caprae,
Varr. R. R. 2, 9, 1:
maxime... dein,
Plin. 9, 16, 23, § 56:
sed vitem maxime populus videtur alere, deinde ulmus, post etiam fraxinus,
Col. 5, 6, 4:
maxime... deinde... postea... minume,
Plin. 37, 12, 75, § 196:
maxime... postea... ultimae,
Col. 6, 3, 6:
post Chium maxime laudatur Creticum, mox Aegyptium,
Plin. 18, 7, 17, § 77.—
B.
Transf.
1.
Like potissimum, to give prominence to an idea, especially, particularly, principally:
quae ratio poetas, maximeque Homerum impulit, ut, etc.,
Cic. N. D. 2, 6, 6; Varr. R. R. 1, 51, 1:
scribe aliquid, et maxime, si Pompeius Italia cedit,
Cic. Att. 7, 12, 4: de Cocceio et Libone quae scribis, approbo:
maxime quod de judicatu meo,
id. ib. 12, 19, 2; id. Fin. 5, 1, 1:
cognoscat etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, maxime scilicet nostrae civitatis,
id. Or. 34, 120; id. Att. 13, 1, 2.—So in the connection, cum... tum maxime; tum... tum maxime; ut... tum maxime, but more especially:
scio et perspexi saepe: cum antehac, tum hodie maxime,
Plaut. Mil. 4, 8, 56:
plena exemplorum est nostra res publica, cum saepe, tum maxime bello Punico secundo,
Cic. Off. 3, 11, 47; id. Att. 11, 6, 1; id. Fl. 38, 94:
tum exercitationibus crebris atque magnis, tum scribendo maxime persequatur,
id. de Or. 2, 23, 96:
longius autem procedens, ut in ceteris eloquentiae partibus, tum maxime, etc.,
id. Brut. 93, 320.— With nunc, nuper, tum, cum, just, precisely, exactly: Me. Quid? vostrum patri Filii quot eratis? M. Su. Ut nunc maxime memini, duo, just now, Plaut. Men. 5, 9, 58:
cum iis, quos nuper maxime liberaverat,
Caes. B. C. 3, 9:
ipse tum maxime admoto igne refovebat artus,
Curt. 8, 4, 25; 6, 6, 10; 5, 7, 2; Liv. 27, 4, 2 Drak.:
haec cum maxime loqueretur, sex lictores eum circumsistunt valentissimi,
Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf. id. ib. 2, 2, 76, § 187;
2, 4, 38, § 72: totius autem injustitiae nulla capitalior, quam eorum, qui cum maxime fallunt, id agunt, ut viri boni esse videantur,
id. Off. 1, 13, 41; Liv. 4, 3; 30, 33:
tum cum maxime,
at that precise time, at that moment, Liv. 40, 13, 4; 40, 32, 1; 33, 9, 3; 43, 7, 8; so,
tunc cum maxime,
Curt. 3, 2, 17:
nunc cum maxime,
Cic. Clu. 5, 12; id. Sen. 11, 38; Liv. 29, 17, 7; v. 2. cum.—
2.
In colloquial lang., to denote emphatic assent, certainly, by all means, very well, yes; and with immo, to express emphatic dissent, certainly not, by no means: Ar. Jace, pater, talos, ut porro nos jaciamus. De. Maxime, Plaut. As. 5, 2, 54; id. Curc. 2, 3, 36: Th. Nisi quid magis Es occupatus, operam mihi da. Si. Maxime, id. Most. 4, 3, 17; Ter. And. 4, 5, 23: Ca. Numquid peccatum est, Simo? Si. Immo maxime, Plaut. Ps. 1, 5, 80; Ter. Hec. 2, 1, 31:
scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Immo vero maxime,
Sall. C. 52, 28 (v. immo); v. Hand, Turs. III. p. 552-607.
2.
Magnus, i, m., a Roman surname, e. g. Cn. Pompeius Magnus; v. Pompeius.

Lewis & Short latin dictionary > maxumus

Страницы

См. также в других словарях:

andro- — ♦ Élément, du gr. anêr, andros « homme, mâle ». ⇒ andre, andrie. andro élément, du gr. anêr, andros, homme, mâle . ⇒ANDR(O) , (ANDR , ANDRO )élément préf. Élément préf. tiré du gr. , signifiant « homme » (p. oppos. à « femme »), entrant dans la… … Encyclopédie Universelle
Andro — Andro, the Greek prefix meaning male, or masculine, can refer to a number of things: *A slang word for anabolic steroids *androstenedione *An uncommon name *andro (dance), folk dance from Brittany.Town * Andro, Imphal East a town in Manipur,… … Wikipedia
Andro — steht für: An dro ein bretonischer Reihen oder Kreistanz aus der Region von Vannes Andro als griechischer Wortstamm in deutschen Worten Androstendion ein männliches Sexualhormon (Androgen) und Dopingmittel in Kurzform Anabole Steroide in… … Deutsch Wikipedia
andro — Element prim de compunere savantă cu semnificaţia bărbat . [< fr. andro , cf. gr. aner, dros]. Trimis de LauraGellner, 29.10.2004. Sursa: DN ANDR(O) , ANDRÍE, ÁNDRU elem. bărbat . (< fr. andro , cf. gr. aner, dros) Trimis de raduborza, 15 … Dicționar Român
andro- — Prefijo que significa hombre. Medical Dictionary. 2011 … Diccionario médico
andro- — e andro [dal gr. anḗr andrós uomo ]. Primo o secondo elemento di parole composte della terminologia dotta e scientifica (come androfobia, ginandro, ecc.), nelle quali significa uomo o indica comunque relazione con l uomo o col genere maschile … Enciclopedia Italiana
andro- — from Gk. andro , comb. form of aner (gen. andros) man, male (see ANTHROPO (Cf. anthropo )) … Etymology dictionary
andro- — См. андро . (Источник: «Англо русский толковый словарь генетических терминов». Арефьев В.А., Лисовенко Л.А., Москва: Изд во ВНИРО, 1995 г.) … Молекулярная биология и генетика. Толковый словарь.
Andro — Andro, Insel u. Stadt, so v.w. Andros, s.d … Pierer's Universal-Lexikon
Andro... — Andro... (griech.), in Zusammensetzungen soviel wie: Mann, auf das männliche Geschlecht bezüglich … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Andro — Andro, Andros, die nördlichste der Cykladen, zwischen Lemmos und Euböa, 41/2 QM. groß, fruchtbar an Wein, Oel, Citronen, 10000 E., Seidenbau, Tapetenweberei … Herders Conversations-Lexikon

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

andrò

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

andrò

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: