Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

ambitio+xx

  • 1 ambitio

    ambĭtĭo, ōnis, f. [ambio], a going round.
    I.
    In the time of the republic, t. t. (v. ambio, II. B.), the going about of candidates for office in Rome, and the soliciting of individual citizens for their vote, a canvassing, suing for office (by just and lawful means;

    while ambitus denotes unlawful means, as bribery, threats, etc.): quid de nostris ambitionibus loquar?

    Cic. Tusc. 2, 26, 62:

    mea me ambitio ab omni illā cogitatione abstrahebat,

    id. Sull. 4:

    cum ambitionis nostrae tempora postulabant,

    id. Planc. 18, 45:

    si infinitus forensium rerum labor et ambitionis occupatio decursu honorum etiam aetatis flexu constitisset,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    hic magistratus a populo summā ambitione contenditur,

    id. Verr. 2, 53, 131:

    tanta exarsit ambitio, ut primores civitatis prensarent homines,

    Liv. 3, 35, 1 et saep.—
    II.
    A.. In gen., a striving for one's favor or good-will; an excessive desire to please, flattery, adulation:

    ambitione labi,

    Cic. Brut. 69, 244:

    sive aliquā suspitione sive ambitione adducti,

    id. Clu. 28, 76:

    in Scipione ambitio major, vita tristior,

    id. Off. 1, 30, 108 Heus., Beier, and Gernh.: Dionysius Platonem magnā ambitione Syracusas perduxit, in an ostentatious manner, for the purpose of securing his favor, Nep. Dion, 2, 2 Br. and Dähn.:

    ambitio (i.e. studium Fabiis placendi) obstabat,

    Liv. 5, 36:

    ambitione relegatā,

    without flattery, Hor. S. 1, 10, 84: ambitionem scriptoris facile averseris, obtrectatio et livor pronis auribus accipiuntur, Tac. H. 1, 1:

    nullo officii aut ambitionis genere omisso, i.e. nullis blanditiis,

    Suet. Oth. 4:

    coronas quam parcissime et sine ambitione tribuit,

    id. Aug. 25 et saep.—Hence, also partiality:

    jus sibi per ambitionem dictum non esse,

    Liv. 3, 47.—
    B.
    With the predom. idea of the purpose or end, a desire for honor, popularity, power, display, etc.; in bon. part., ambition; in mal. part., vanity. —So in Lucr. of the ambitious efforts of men:

    Angustum per iter luctantes ambitionis,

    struggling to press through the narrow way of ambition, Lucr. 5, 1132:

    me ambitio quaedam ad honorum studium duxit,

    Cic. Att. 1, 17:

    Miserrima omnino est ambitio honorumque contentio,

    id. Off. 1, 25:

    a quo incepto studioque me ambitio mala detinuerat,

    Sall. C. 4, 2:

    aut ab avaritiā aut miserā ambitione laborat,

    Hor. S. 1, 4, 26:

    Vitā solutorum miserā ambitione gravique,

    id. ib. 1, 6, 129; so id. ib. 2, 3, 78;

    2, 6, 18: inanis,

    id. Ep. 2, 2, 207:

    levis,

    Ov. F. 1, 103 al.:

    licet ipsa vitium sit ambitio, tamen frequenter causa virtutum est,

    Quint. 1, 2, 22:

    perversa,

    id. 10, 7, 20:

    funerum nulla ambitio,

    no display, pomp, Tac. G. 27.—
    C.
    Great exertion:

    cum admitti magnā ambitione aegre obtinuisset,

    Just. 1, 3.—
    D.
    That which surrounds (v. ambio, 2.;

    postclass. for ambitus): vimineos alveos circumdant ambitione tergorum bubulorum,

    with a wrapping of cowhide, Sol. 22:

    fuliginem ambitio extimae cutis cohibet,

    id. 35: ita assedimus, ut me ex tribus medium lateris ambitione protegerent, Min. Oct. 4.

    Lewis & Short latin dictionary > ambitio

  • 2 ambitiō

        ambitiō ōnis, f    [ambio], a going about.— Esp., of candidates for office, the soliciting of votes (by lawful means): mea me ambitio cogitatione abstrahebat: tanta exarsit ambitio, ut, etc., L.: Quid de nostris ambitionibus loquer? — A striving for favor, courting, flattery, adulation: ambitione adducti: in Scipione ambitio maior, vita tristior: Platonem magnā ambitione perduxit, ostentatiously, N.: ambitione relegatā, without flattery, H.: ius sibi per ambitionem dictum, favoritism, L.—A desire for honor, thirst for popularity: ambitio honorumque contentio: mala, S.: miserā, H.: inanis, H.: funerum, pomp, Ta.
    * * *
    ambition; desire for/currying favor/popularity, flattery; vote canvassing; pomp

    Latin-English dictionary > ambitiō

  • 3 ambitio

    • ambition

    Suomi-Englanti sanakirja > ambitio

  • 4 ambio

    amb-ĭo, īvi, and ii, ītum, 4, v.n. and a. (although from the root eo, it is regularly conjugated throughout; hence part. perf. ambītus; but ambitio and 2. ambĭtus follow the quantity of the simple verb, eo, ĭtum; in the imperf. ambiebat;

    also ambibat,

    Ov. M. 5, 361; cf. Prisc. p. 910 P.; Zumpt, Gram. § 215).
    I.
    Lit.: aliquid, to go round or about a thing (syn. circumeo):

    ut terram lunae cursus proxime ambiret,

    Cic. Tim. 9:

    ambibat Siculae cautus fundamina terrae,

    Ov. M. 5, 361:

    jubet urbem ambiri,

    Luc. 1, 592.—
    II.
    Transf.
    A.
    To surround, encircle, encompass (syn.:

    circumdo, cingo): insula, quam amnis Euphrates ambiebat,

    Vell. 2, 101:

    ambitae litora terrae,

    Ov. M. 1, 37:

    Thracam nec purior ambiat Hebrus,

    Hor. Ep. 1, 16, 13; Verg. A. 6, 550 (cf. Sen. Ben. 4, 5: flumina campos cingentia;

    v. ambitus, I.): funiculus ambiebat gyrum ejus,

    Vulg. 2 Par. 4, 2:

    muros praealtum mare ambiebat,

    Curt. 4, 2; so Tac. A. 1, 68; 15, 43; Suet. Aug. 95:

    (clipei) oras ambiit auro,

    Verg. A. 10, 243:

    ambiente (gemmam) circulo coloris aurei,

    Plin. 37, 10, 60, § 166:

    Judam suo ambiebat exercitu,

    Vulg. 2 Par. 13, 13.—
    B.
    T. t. to designate the manner in which candidates for office sought to procure votes (v. ambitio), to go round after, to solicit, canvass for votes (syn. peto):

    virtute ambire oportet, non fautoribus,

    Plaut. Am. prol. 18:

    quod si comitia placet in senatu habere, petamus, ambiamus,

    Cic. Phil. 11, 8:

    ambiuntur, rogantur,

    id. Rep. 1, 31; id. Planc. 4:

    singulos ex senatu ambiundo nitebantur, ne etc.,

    Sall. J. 13, 8.—With acc. of the office:

    magistratum sibi,

    Plaut. Am. prol. 74.—
    C.
    In gen., to solicit one for something, for his favor, friendship, etc., to strive for, seek to gain (syn.:

    peto, sector): qui ambīssent palmam histrionibus,

    Plaut. Am. prol. 69: nisi senis amicos oras, ambis, * Ter. And. 2, 2, 36:

    reginam ambire affatu,

    Verg. A. 4, 284:

    conubiis ambire Latinum,

    id. ib. 7, 333:

    te pauper ambit sollicitā prece Ruris colonus,

    Hor. C. 1, 35, 5:

    ambiebat Jason summum sacerdotium,

    Vulg. 2 Macc. 4, 7.—With ut or ne:

    ambienti, ut legibus solveretur,

    Suet. Caes. 18:

    ambirent multi, ne filias in sortem darent,

    id. Aug. 31.—With inf.:

    donec ultro ambiretur consulatum accipere,

    Tac. A. 2, 43:

    pauci, qui ob nobilitatem plurimis nuptiis ambiuntur,

    Tac. G. 18.

    Lewis & Short latin dictionary > ambio

  • 5 perversum

    per-verto ( pervorto), ti, sum, 3, v. a., to turn around or about, to overturn, overthrow, throw down (class.).
    I.
    Lit.: pinus proceras pervortunt, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 196 Vahl.):

    (coqui) aulas pervortunt,

    Plaut. Cas. 4, 1, 16:

    turrim ballistā,

    id. Bacch. 4, 4, 59:

    tum visam beluam immanem, quàcunque incederet, arbusta, virgulta, tecta pervertere,

    Cic. Div. 1, 24, 49:

    perversae rupes,

    broken, craggy rocks, Liv. 21, 33.—
    B.
    Esp., in wrestling or boxing, to throw down, knock down; hence:

    si rex opstabit ob viam, regem ipsum prius pervortito,

    Plaut. Stich. 2, 1, 14.—
    II.
    Trop.
    A.
    To overthrow, subvert; to destroy, ruin, undo, corrupt:

    cito homo pervorti potest,

    Plaut. Poen. 4, 2, 52:

    labefactare atque pervertere amicitiam aut justitiam,

    Cic. Fin. 3, 21, 70:

    quidam, propositis malorum et bonorum finibus, omne officium perverterunt,

    id. Off. 1, 2, 5:

    omnia jura divina atque humana,

    id. ib. 1, 8, 26:

    ipse (Quinctius) postquam Junium pervertit, totam causam reliquit,

    id. Quint. 39, 108:

    hostium vim se perversurum putavit, pervertit autem suam,

    id. Div. 2, 56, 115; id. Brut. 79, 273:

    aliquem amicitiā alicujus,

    Tac. A. 13, 45:

    aliquem,

    id. H. 3, 38:

    aliquos et ambitio pervertet,

    Quint. 12, 8, 2.—
    B.
    To put down, confute, silence one (in allusion to the meaning I. B. supra):

    nemo umquam me tenuissimā suspicione perstrinxit, quem non perverterim ac perfregerim,

    Cic. Sull. 16, 47:

    numquam ille me opprimet consilio, numquam ullo artificio pervertet,

    id. Div. in Caecil. 14, 44.—Hence, perver-sus ( pervorsus), a, um, P. a., turned the wrong way, askew, awry (cf. praeposterus).
    A.
    Lit.: rectus perversusque partus, Varr. ap. Gell. 16, 16, 4:

    perversas induit comas,

    gets her false hair on awry, Ov. A. A. 3, 246:

    pondere capitum perversa ova,

    Plin. 10, 16, 18, § 38: perversa vestis, i. e. pulla, Sen. Ira, 1, 16, 5:

    Roscius erat perversissimis oculis, quales sunt strabonum,

    dreadfully squint-eyed, Cic. N. D. 1, 28, 79.—
    B.
    Trop., perverse, not right, wrong, evil, bad:

    dies pervorsus atque advorsus,

    Plaut. Men. 5, 5, 1:

    nihil pravum et perversum,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30:

    quid magis inquinatum, deformatum, perversum, conturbatum dici potest,

    id. Har. Resp. 12, 25:

    homo praeposterus atque perversus,

    id. Clu. 26, 71:

    sapientia,

    id. Mur. 36, 75:

    mos,

    id. Rosc. Com. 18, 56:

    bellum Contra fata deūm perverso numine poscunt,

    Verg. A. 7, 584:

    perversa grammaticorum subtilitas,

    Plin. 35, 3, 4, § 13:

    ambitio,

    Quint. 10, 7, 21:

    generatio perversa,

    wicked, Vulg. Deut. 32, 20 et saep. —As subst.: perversum, i, n., a wrong, evil:

    in perversum sollers,

    Sen. Vit. Beat. 5, 3.—Hence, adv.: perversē ( pervor-sē), awry, the wrong way.
    1.
    Lit.:

    sella curulis in senatu perverse collocata,

    Suet. Galb. 18.—
    2.
    Trop., perversely, wrongly, badly, ill: dicere, Enn. ap. Gell. 11, 4, 3 (Trag. v. 229 Vahl.); so,

    dicere,

    Cic. de Or. 1, 33, 150:

    erras pervorse, pater,

    Plaut. Most. 4, 2, 36:

    interpretari,

    id. Truc. 1, 2, 41:

    si quid fleri pervorse videt,

    id. Pers. 3, 1, 40:

    vides,

    id. Merc. 2, 2, 20: si quid perverse tetreque factum est, Cato ap. Gell. 10, 23, 4:

    uti deorum beneficio,

    Cic. N. D. 3, 28, 70:

    imitari,

    id. Off. 3, 32, 113:

    quiescite agere perverse,

    Vulg. Isa. 1, 16.— Comp.:

    perversius,

    Tert. Apol. 2.— Sup.:

    perversissime suspicari,

    Hier. in Matt. 1, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > perversum

  • 6 perverto

    per-verto ( pervorto), ti, sum, 3, v. a., to turn around or about, to overturn, overthrow, throw down (class.).
    I.
    Lit.: pinus proceras pervortunt, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 196 Vahl.):

    (coqui) aulas pervortunt,

    Plaut. Cas. 4, 1, 16:

    turrim ballistā,

    id. Bacch. 4, 4, 59:

    tum visam beluam immanem, quàcunque incederet, arbusta, virgulta, tecta pervertere,

    Cic. Div. 1, 24, 49:

    perversae rupes,

    broken, craggy rocks, Liv. 21, 33.—
    B.
    Esp., in wrestling or boxing, to throw down, knock down; hence:

    si rex opstabit ob viam, regem ipsum prius pervortito,

    Plaut. Stich. 2, 1, 14.—
    II.
    Trop.
    A.
    To overthrow, subvert; to destroy, ruin, undo, corrupt:

    cito homo pervorti potest,

    Plaut. Poen. 4, 2, 52:

    labefactare atque pervertere amicitiam aut justitiam,

    Cic. Fin. 3, 21, 70:

    quidam, propositis malorum et bonorum finibus, omne officium perverterunt,

    id. Off. 1, 2, 5:

    omnia jura divina atque humana,

    id. ib. 1, 8, 26:

    ipse (Quinctius) postquam Junium pervertit, totam causam reliquit,

    id. Quint. 39, 108:

    hostium vim se perversurum putavit, pervertit autem suam,

    id. Div. 2, 56, 115; id. Brut. 79, 273:

    aliquem amicitiā alicujus,

    Tac. A. 13, 45:

    aliquem,

    id. H. 3, 38:

    aliquos et ambitio pervertet,

    Quint. 12, 8, 2.—
    B.
    To put down, confute, silence one (in allusion to the meaning I. B. supra):

    nemo umquam me tenuissimā suspicione perstrinxit, quem non perverterim ac perfregerim,

    Cic. Sull. 16, 47:

    numquam ille me opprimet consilio, numquam ullo artificio pervertet,

    id. Div. in Caecil. 14, 44.—Hence, perver-sus ( pervorsus), a, um, P. a., turned the wrong way, askew, awry (cf. praeposterus).
    A.
    Lit.: rectus perversusque partus, Varr. ap. Gell. 16, 16, 4:

    perversas induit comas,

    gets her false hair on awry, Ov. A. A. 3, 246:

    pondere capitum perversa ova,

    Plin. 10, 16, 18, § 38: perversa vestis, i. e. pulla, Sen. Ira, 1, 16, 5:

    Roscius erat perversissimis oculis, quales sunt strabonum,

    dreadfully squint-eyed, Cic. N. D. 1, 28, 79.—
    B.
    Trop., perverse, not right, wrong, evil, bad:

    dies pervorsus atque advorsus,

    Plaut. Men. 5, 5, 1:

    nihil pravum et perversum,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30:

    quid magis inquinatum, deformatum, perversum, conturbatum dici potest,

    id. Har. Resp. 12, 25:

    homo praeposterus atque perversus,

    id. Clu. 26, 71:

    sapientia,

    id. Mur. 36, 75:

    mos,

    id. Rosc. Com. 18, 56:

    bellum Contra fata deūm perverso numine poscunt,

    Verg. A. 7, 584:

    perversa grammaticorum subtilitas,

    Plin. 35, 3, 4, § 13:

    ambitio,

    Quint. 10, 7, 21:

    generatio perversa,

    wicked, Vulg. Deut. 32, 20 et saep. —As subst.: perversum, i, n., a wrong, evil:

    in perversum sollers,

    Sen. Vit. Beat. 5, 3.—Hence, adv.: perversē ( pervor-sē), awry, the wrong way.
    1.
    Lit.:

    sella curulis in senatu perverse collocata,

    Suet. Galb. 18.—
    2.
    Trop., perversely, wrongly, badly, ill: dicere, Enn. ap. Gell. 11, 4, 3 (Trag. v. 229 Vahl.); so,

    dicere,

    Cic. de Or. 1, 33, 150:

    erras pervorse, pater,

    Plaut. Most. 4, 2, 36:

    interpretari,

    id. Truc. 1, 2, 41:

    si quid fleri pervorse videt,

    id. Pers. 3, 1, 40:

    vides,

    id. Merc. 2, 2, 20: si quid perverse tetreque factum est, Cato ap. Gell. 10, 23, 4:

    uti deorum beneficio,

    Cic. N. D. 3, 28, 70:

    imitari,

    id. Off. 3, 32, 113:

    quiescite agere perverse,

    Vulg. Isa. 1, 16.— Comp.:

    perversius,

    Tert. Apol. 2.— Sup.:

    perversissime suspicari,

    Hier. in Matt. 1, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > perverto

  • 7 pervorto

    per-verto ( pervorto), ti, sum, 3, v. a., to turn around or about, to overturn, overthrow, throw down (class.).
    I.
    Lit.: pinus proceras pervortunt, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 196 Vahl.):

    (coqui) aulas pervortunt,

    Plaut. Cas. 4, 1, 16:

    turrim ballistā,

    id. Bacch. 4, 4, 59:

    tum visam beluam immanem, quàcunque incederet, arbusta, virgulta, tecta pervertere,

    Cic. Div. 1, 24, 49:

    perversae rupes,

    broken, craggy rocks, Liv. 21, 33.—
    B.
    Esp., in wrestling or boxing, to throw down, knock down; hence:

    si rex opstabit ob viam, regem ipsum prius pervortito,

    Plaut. Stich. 2, 1, 14.—
    II.
    Trop.
    A.
    To overthrow, subvert; to destroy, ruin, undo, corrupt:

    cito homo pervorti potest,

    Plaut. Poen. 4, 2, 52:

    labefactare atque pervertere amicitiam aut justitiam,

    Cic. Fin. 3, 21, 70:

    quidam, propositis malorum et bonorum finibus, omne officium perverterunt,

    id. Off. 1, 2, 5:

    omnia jura divina atque humana,

    id. ib. 1, 8, 26:

    ipse (Quinctius) postquam Junium pervertit, totam causam reliquit,

    id. Quint. 39, 108:

    hostium vim se perversurum putavit, pervertit autem suam,

    id. Div. 2, 56, 115; id. Brut. 79, 273:

    aliquem amicitiā alicujus,

    Tac. A. 13, 45:

    aliquem,

    id. H. 3, 38:

    aliquos et ambitio pervertet,

    Quint. 12, 8, 2.—
    B.
    To put down, confute, silence one (in allusion to the meaning I. B. supra):

    nemo umquam me tenuissimā suspicione perstrinxit, quem non perverterim ac perfregerim,

    Cic. Sull. 16, 47:

    numquam ille me opprimet consilio, numquam ullo artificio pervertet,

    id. Div. in Caecil. 14, 44.—Hence, perver-sus ( pervorsus), a, um, P. a., turned the wrong way, askew, awry (cf. praeposterus).
    A.
    Lit.: rectus perversusque partus, Varr. ap. Gell. 16, 16, 4:

    perversas induit comas,

    gets her false hair on awry, Ov. A. A. 3, 246:

    pondere capitum perversa ova,

    Plin. 10, 16, 18, § 38: perversa vestis, i. e. pulla, Sen. Ira, 1, 16, 5:

    Roscius erat perversissimis oculis, quales sunt strabonum,

    dreadfully squint-eyed, Cic. N. D. 1, 28, 79.—
    B.
    Trop., perverse, not right, wrong, evil, bad:

    dies pervorsus atque advorsus,

    Plaut. Men. 5, 5, 1:

    nihil pravum et perversum,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30:

    quid magis inquinatum, deformatum, perversum, conturbatum dici potest,

    id. Har. Resp. 12, 25:

    homo praeposterus atque perversus,

    id. Clu. 26, 71:

    sapientia,

    id. Mur. 36, 75:

    mos,

    id. Rosc. Com. 18, 56:

    bellum Contra fata deūm perverso numine poscunt,

    Verg. A. 7, 584:

    perversa grammaticorum subtilitas,

    Plin. 35, 3, 4, § 13:

    ambitio,

    Quint. 10, 7, 21:

    generatio perversa,

    wicked, Vulg. Deut. 32, 20 et saep. —As subst.: perversum, i, n., a wrong, evil:

    in perversum sollers,

    Sen. Vit. Beat. 5, 3.—Hence, adv.: perversē ( pervor-sē), awry, the wrong way.
    1.
    Lit.:

    sella curulis in senatu perverse collocata,

    Suet. Galb. 18.—
    2.
    Trop., perversely, wrongly, badly, ill: dicere, Enn. ap. Gell. 11, 4, 3 (Trag. v. 229 Vahl.); so,

    dicere,

    Cic. de Or. 1, 33, 150:

    erras pervorse, pater,

    Plaut. Most. 4, 2, 36:

    interpretari,

    id. Truc. 1, 2, 41:

    si quid fleri pervorse videt,

    id. Pers. 3, 1, 40:

    vides,

    id. Merc. 2, 2, 20: si quid perverse tetreque factum est, Cato ap. Gell. 10, 23, 4:

    uti deorum beneficio,

    Cic. N. D. 3, 28, 70:

    imitari,

    id. Off. 3, 32, 113:

    quiescite agere perverse,

    Vulg. Isa. 1, 16.— Comp.:

    perversius,

    Tert. Apol. 2.— Sup.:

    perversissime suspicari,

    Hier. in Matt. 1, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > pervorto

  • 8 ambitiōsus

        ambitiōsus adj. with comp.    [ambitio], surrounding, encompassing, entwining: lascivis hederis ambitiosior, H.—Fig., ambitious, conciliatory, eager for honor, solicitous of favor: pro nato mater, O.: in Graecos: malis artibus, Ta.: ita ambitiosus ut omnīs salutet: rogationes: mors, ostentatious, Ta.: ornamenta, excessive, H.—Competed for, sought in rivalry: honor, O.
    * * *
    ambitiosa -um, ambitiosior -or -us, ambitiosissimus -a -um ADJ
    ambitious, eager to please/for advancement/favor; showy; winding, twisting

    Latin-English dictionary > ambitiōsus

  • 9 dētineō

        dētineō tinuī, tentus, ēre    [de + teneo], to hold off, keep back, detain, check: a quo incepto me ambitio detinuerat, S.: me detinuit morbus, T.: civium numerum tam bonis rebus: contionibus detinenda plebs, L.: me his oris, V.: nisi quid te detinet, if you have time, H.: me Gratā compede Myrtale, H.: novissimos proelio, Cs.: amor me Martis in armis detinet, V.: in eā legatione detentus, Ta.—Fig., to hinder, prevent, delay: Galliae victoriam, Cs.: se nonum ad diem, to prolong his life, Ta.—Of time, to lengthen, fill: tempus, O.: euntem sermone diem, O.— To keep, occupy, engage, busy: in alienis negotiis detineri: Nos Pallas detinet, O.
    * * *
    detinere, detinui, detentus V TRANS
    detain, hold; hold off, keep away (from); hold prisoner; retain; occupy; hold/keep back (from use); keep, cause to remain; reserve; delay end, protract

    Latin-English dictionary > dētineō

  • 10 ex-ārdēscō

        ex-ārdēscō ārsī, ārsus, ere,     inch, to blaze out, kindle, take fire: materies facilis ad exardescendum.—Fig., to be kindled, be inflamed, break out, be exasperated, be provoked, rage: iracundiā ac stomacho: dolore, Cs.: infestius, L.: Haud secus quam taurus, O.: ad spem libertatis: ad bellum, L.: Talibus dictis in iras, V.: ex quo exardescit amor: ambitio, L.: violentia Turni, V.: importunitas sceleris: altercatio in contentionem animorum exarsit, L.

    Latin-English dictionary > ex-ārdēscō

  • 11 fūnus

        fūnus eris, n    [FAV-], a funeral procession, funeral rites, burial, funeral: funus interim Procedit, T.: adiutare funus, attend, T.: exsequias illius funeris prosequi: maeror funeris: acerbissimum: celebrare, L.: paterno funeri omnia iusta solvere: militare, L.: tuum, H.: funerum nulla ambitio, Ta.: virorum fortium funera: nec te, tua funera mater Produxi, thee (or rather) thy funeral, V.— A dead body, corpse: meum, Pr.: lacerum, V.: senum ac iuvenum funera, H.— The shades of the dead, manes, Pr.— Death, violent death, murder: Maturo propior funeri, H.: crudele, V.: qui patrios foedasti funere voltūs, V.: quae funera Turnus Ediderit, V.: praetexere funera sacris, i. e. suicide, V.—Fig., destruction, ruin, fall: rei p.: Capitolio Funus parabat, H.: tot funera passi, V. —Of persons, a pest, destroyer: duo rei p. funera.
    * * *
    burial, funeral; funeral rites; ruin; corpse; death

    Latin-English dictionary > fūnus

  • 12 regredior

        regredior gressus, ī, dep.    [re-+gradior], to go back, turn back, return: regredi quam progredi malle: ex itinere in castra, L.: eādem, S.: ad Hiberum, L.— To march back, withdraw, retreat: neque regredi nostros patiebantur, Cs.: statim in collīs, S.—Fig., to return, go back: in illum (annum): a quo incepto me ambitio detinuerat, S.
    * * *
    regredi, regressus sum V DEP
    go back, return, retreat

    Latin-English dictionary > regredior

  • 13 soleō

        soleō —, itus, ēre,    to use, be wont, be accustomed qui mentiri solet: ruri esse crebro soleo, T.: soliti prandere, H.: id quod optimo cuique Athenis accidere solitum est: volgo quod dici solet, T.: unde videri Danaum solitae naves, V.: si (domus) alio domino solita est frequentari.— Ellipt.: Sic soleo amicos (sc. beare), T.: cum eum defenderit item, qui te solebat: Agedum, ut soles, T.: quod prava ambitio solet, S.: quod in tali re solet, S.—To cohabit: cum alquā, Ct.
    * * *
    solere, solitus sum V SEMIDEP
    be in the habit of; become accustomed to

    Latin-English dictionary > soleō

  • 14 subigō

        subigō ēgī, āctus, ere    [sub+ago], to drive up, bring up: adverso flumine lembum Remigiis, i. e. drive up stream, V.: navīs subigi ad castellum iussit, L.— To turn up from beneath, break up, dig up, plough, cultivate, work, knead, rub down, sharpen, whet, tame, break: terram ferro: glaebas: arva. V.: digitis opus, O.: in cote securīs, V.: (belua) facilis ad subigendum, easy to be tamed.—Fig., to put down, overcome, conquer, subjugate, subject, subdue, reduce: partem orbis terrarum: urbīs atque nationes, S.: insidiis subactus, V.— To bring, incite, impel, force, compel, constrain, reduce: subigi nos ad necessitatem dedendi res, L.: hostīs ad deditionem, L.: Tarquiniensem metu subegerat frumentum exercitui praebere, L.: subegit (filium) socios ignotae linquere terrae (i. e. in terrā), V.: ambitio multos mortalīs falsos fieri subegit, S.: (eos), ut relinquant patriam, L.—Of the mind, to cultivate, train, discipline: subacto mihi ingenio opus est: subacti atque durati bellis, L.
    * * *
    subigere, subegi, subactus V
    conquer, subjugate; compel

    Latin-English dictionary > subigō

  • 15 ambitiose

    ambĭtĭōsus, a, um, adj. [ambitio].
    I.
    (Very rare and mostly poet.) Going round, encompassing; poet., embracing, twining round:

    lascivis hederis ambitiosior,

    Hor. C. 1, 36, 20 (cf.:

    undique ambientibus ramis,

    Curt. 4, 7, 16).—Of a river, making circuits, having many windings:

    Jordanes amnis ambitiosus,

    Plin. 5, 15, 15, § 71.— Of oratorical ornament, excessive, superfluous:

    vir bonus ambitiosa recidet Ornamenta,

    Hor. A. P. 447.—
    II.
    Transf.
    A.
    That asks for a thing fawningly; esp., that solicits the favor, good-will, etc., of any one, in a good and bad sense, honor-loving, ambitious, courting favor; vain, vainglorious, conceited, etc.:

    qui ita sit ambitiosus, ut omnes vos nosque cotidie persalutet,

    Cic. Fl. 18:

    homo minime ambitiosus, minime in rogando molestus,

    id. Fam. 13, 1:

    ne forte me in Graecos tam ambitiosum factum esse mirere,

    desirous of the favor of the Greeks, id. Q. Fr. 1, 2, 2:

    pro nostris ut sis ambitiosa malis, Ov P. 3, 1, 84: pro nato caerula mater Ambitiosa suo fuit,

    i.e. begs fawningly of Vulcan for weapons for her son, id. M. 13, 289:

    malis artibus ambitiosus,

    seeking to ingratiate one's self, Tac. H. 2, 57:

    salubris magis princeps quam ambitiosus,

    Suet. Aug. 42 al. —
    B.
    Pass., that is willingly solicited or entreated, ambitious; much sought, honored, admired:

    ambitiosus et qui ambit et qui ambitur,

    Gell. 9, 12:

    turba caelestes ambitiosa sumus,

    Ov. F. 5, 298:

    sexus muliebris saevus, ambitiosus, potestatis avidus,

    Tac. A. 3, 33: si locuples hostis est, avari;

    si pauper, ambitiosi,

    id. Agr. 30:

    nota quidem sed non ambitiosa domus,

    not sought after, Ov. Tr. 1, 9, 18 Jahn: ambitiosae pulchritudinis scortum. Just. 30, 2. —
    C.
    Of things, vain, ostentatious:

    amicitiae,

    founded merely on the desire to please, interested, Cic. Att. 1, 18:

    rogationes,

    id. Fam. 6, 12; so id. ib. 6, 6:

    gloriandi genus,

    Quint. 11, 1, 22:

    preces,

    urgent, Tac. H. 2, 49:

    sententiae,

    Suet. Dom. 8: mors, ambitious, i. e. to obtain fame, Tac. Agr. 42:

    medicina ars,

    boastful, Plin. 29, 1, 8, § 20:

    et quaesitorum pelago terrāque ciborum Ambitiosa fames,

    Luc. 4, 376:

    atria,

    splendid, gorgeous, Mart. 12, 69:

    ambitiosis utilia praeferre,

    Quint. 1, 2, 27:

    ambitiosius id existimans quam domi suae majestas postularet,

    more condescending, submissive, Suet. Aug. 25.—
    D.
    In rhet.: orator ambitiosus, who seeks to rouse attention by obsolete or unusual expressions:

    antigerio nemo nisi ambitiosus utetur,

    Quint. 8, 3, 26.—Hence, adv.: ambĭtĭōsē, ambitiously, ostentatiously, etc.:

    de triumpho ambitiose agere,

    Cic. Att. 15, 1:

    ambitiose regnum petere,

    Liv. 1, 35: amicitias ambitiose colere, Tac. [p. 103] H. 1, 10 al.— Comp., Cic. Fam. 3, 7.— Sup., Quint. 6, 3, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > ambitiose

  • 16 ambitiosus

    ambĭtĭōsus, a, um, adj. [ambitio].
    I.
    (Very rare and mostly poet.) Going round, encompassing; poet., embracing, twining round:

    lascivis hederis ambitiosior,

    Hor. C. 1, 36, 20 (cf.:

    undique ambientibus ramis,

    Curt. 4, 7, 16).—Of a river, making circuits, having many windings:

    Jordanes amnis ambitiosus,

    Plin. 5, 15, 15, § 71.— Of oratorical ornament, excessive, superfluous:

    vir bonus ambitiosa recidet Ornamenta,

    Hor. A. P. 447.—
    II.
    Transf.
    A.
    That asks for a thing fawningly; esp., that solicits the favor, good-will, etc., of any one, in a good and bad sense, honor-loving, ambitious, courting favor; vain, vainglorious, conceited, etc.:

    qui ita sit ambitiosus, ut omnes vos nosque cotidie persalutet,

    Cic. Fl. 18:

    homo minime ambitiosus, minime in rogando molestus,

    id. Fam. 13, 1:

    ne forte me in Graecos tam ambitiosum factum esse mirere,

    desirous of the favor of the Greeks, id. Q. Fr. 1, 2, 2:

    pro nostris ut sis ambitiosa malis, Ov P. 3, 1, 84: pro nato caerula mater Ambitiosa suo fuit,

    i.e. begs fawningly of Vulcan for weapons for her son, id. M. 13, 289:

    malis artibus ambitiosus,

    seeking to ingratiate one's self, Tac. H. 2, 57:

    salubris magis princeps quam ambitiosus,

    Suet. Aug. 42 al. —
    B.
    Pass., that is willingly solicited or entreated, ambitious; much sought, honored, admired:

    ambitiosus et qui ambit et qui ambitur,

    Gell. 9, 12:

    turba caelestes ambitiosa sumus,

    Ov. F. 5, 298:

    sexus muliebris saevus, ambitiosus, potestatis avidus,

    Tac. A. 3, 33: si locuples hostis est, avari;

    si pauper, ambitiosi,

    id. Agr. 30:

    nota quidem sed non ambitiosa domus,

    not sought after, Ov. Tr. 1, 9, 18 Jahn: ambitiosae pulchritudinis scortum. Just. 30, 2. —
    C.
    Of things, vain, ostentatious:

    amicitiae,

    founded merely on the desire to please, interested, Cic. Att. 1, 18:

    rogationes,

    id. Fam. 6, 12; so id. ib. 6, 6:

    gloriandi genus,

    Quint. 11, 1, 22:

    preces,

    urgent, Tac. H. 2, 49:

    sententiae,

    Suet. Dom. 8: mors, ambitious, i. e. to obtain fame, Tac. Agr. 42:

    medicina ars,

    boastful, Plin. 29, 1, 8, § 20:

    et quaesitorum pelago terrāque ciborum Ambitiosa fames,

    Luc. 4, 376:

    atria,

    splendid, gorgeous, Mart. 12, 69:

    ambitiosis utilia praeferre,

    Quint. 1, 2, 27:

    ambitiosius id existimans quam domi suae majestas postularet,

    more condescending, submissive, Suet. Aug. 25.—
    D.
    In rhet.: orator ambitiosus, who seeks to rouse attention by obsolete or unusual expressions:

    antigerio nemo nisi ambitiosus utetur,

    Quint. 8, 3, 26.—Hence, adv.: ambĭtĭōsē, ambitiously, ostentatiously, etc.:

    de triumpho ambitiose agere,

    Cic. Att. 15, 1:

    ambitiose regnum petere,

    Liv. 1, 35: amicitias ambitiose colere, Tac. [p. 103] H. 1, 10 al.— Comp., Cic. Fam. 3, 7.— Sup., Quint. 6, 3, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > ambitiosus

  • 17 ambitus

    1.
    ambītus, a, um, Part. of ambio.
    2.
    ambĭtus, ūs, m. [ambio].
    I.
    Lit. A going round, a moving round about, a revolution:

    cum se octo ambitus ad idem caput rettulerint,

    Cic. Tim. 9:

    aquae per amoenos ambitus agros,

    Hor. A. P. 17 (cf. ambio, II. A.):

    alligata mutuo ambitu (i. e. amplexu) corpora,

    Petr. 132:

    ambitu breviore luna currit quam sol,

    Plin. 2, 23, 21, § 86:

    saeculorum,

    Tac. A. 6, 28:

    verborum (i. e. ambages),

    Suet. Tib. 71.—
    II.
    Transf.
    A.
    Abstr. pro concr., a circuit, circle, circumference, periphery, edge of a circular object:

    ambitus parmae,

    Plin. 36, 5, 4, § 4:

    folia ambitu serrato,

    id. 25, 6, 30, § 66:

    castra lato ambitu,

    Tac. A. 1, 61; 4, 49:

    ambitus lacus,

    Suet. Claud. 21.— Trop., of discourse, periphrasis, circumlocution, = ambages:

    multos circa unam rem ambitus facere,

    Liv. 27, 27.—Hence, the open space left round a house:

    ambitus est quod circumeundo teritur,

    Varr. L. L. 5, § 22 Müll.:

    P. Scaevola id solum esse ambitus aedium dixerit, quo etc.,

    Cic. Top. 4: ambitus proprie dicitur inter vicinorum aedificia locus duorum pedum et semipedis ad circumeundi facultatem relictus, Paul. ex Fest. p. 16 Müll. —Also, the small space around sepulchres, Dig. 47, 12, 5.—
    B.
    An unlawful striving for posts of honor, or canvassing for office; esp. by bribery (cf. ambitio, I.), prohibited by the Lex Calpurnia, Caecilia, Fabia, Julia, Licinia, Tullia de ambitu, against bribery, corruption, etc.:

    legem ambitus flagitāsti,

    Cic. Mur. 23:

    punire ambitum,

    id. ib. 32, 67; cf. Sall. C. 18, 2 Kritz:

    accusare aliquem ambitus,

    Cic. Clu. 41:

    deferre nomen alicujus de ambitu,

    id. Cael. 31:

    interrogare aliquem legibus ambitus,

    Sall. C. 18, 2:

    damnatus ambitus,

    Cic. Clu. 41:

    condemnare de ambitu,

    Suet. Caes. 41 al.:

    effusae ambitus largitiones,

    Nep. Att. 6.—
    C.
    In gen., the desire to make a display, ostentation, vanity, show, parade:

    relinque ambitum: tumida res est vana, ventosa,

    Sen. Ep. 84:

    proprius quidam intellegendi ambitus,

    Quint. 12, 10, 3.—Of speech, bombastic fulness, parade:

    imagine et ambitu rerum,

    Quint. 10, 1, 16 Fr.; id. Decl. 4 fin.
    D.
    In rhet., a period:

    comprehensio et ambitus ille verborum (si sic periodum appellari placet),

    Cic. Brut. 44, 162; id. Or. 12; so id. ib. 50.

    Lewis & Short latin dictionary > ambitus

  • 18 Caeci

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > Caeci

  • 19 caecum

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > caecum

  • 20 Caecus

    1.
    caecus (not coecus; sometimes in MSS. cēcus), a, um, adj. [akin to skia, skotos; Sanscr. khāyā, shadow], having no light, devoid of light.
    I.
    Act., not seeing, blind.
    A.
    Lit.:

    Appius, qui caecus annos multos fuit,

    Cic. Tusc. 5, 38, 112:

    traditum est enim Homerum caecum fuisse,

    id. ib. 5, 39, 114; Lucr. 5, 839:

    catuli, qui jam dispecturi sunt, caeci aeque et hi qui modo nati,

    Cic. Fin. 4, 23, 64:

    si facie miserabili senis, caeci, infantis,

    Quint. 4, 1, 42:

    caecum corpus,

    the blind part of the body, the back, Sall. J. 107, 1:

    perdices caecae impetu,

    Plin. 10, 33, 51, § 102:

    gigni,

    Vell. 1, 5, 2.—
    2.
    Prov.:

    ut si Caecus iter monstrare velit,

    Hor. Ep. 1, 17, 4:

    apparet id quidem etiam caeco,

    even a blind man can see that, Liv. 32, 34, 3:

    caecis hoc, ut aiunt, satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9.—
    B.
    Trop., mentally or morally blind, blinded (freq. in prose and poetry):

    o pectora caeca!

    Lucr. 2, 14:

    non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; cf.

    casus,

    id. Div. 2, 6, 15:

    caecus atque amens tribunus,

    id. Sest. 7, 17:

    caecum me et praecipitem ferri,

    id. Planc. 3, 6:

    mater caeca crudelitate et scelere,

    id. Clu. 70, 199:

    cupidine,

    Sall. J. 25, 7:

    amentiā,

    Cic. Har. Resp. 23, 48:

    quem mala stultitia Caecum agit,

    Hor. S. 2, 3, 44:

    amatorem amicae Turpia decipiunt caecum vitia,

    id. ib. 1, 3, 39:

    mens,

    Tac. Agr. 43.—With ad:

    caecus ad has belli artes,

    Liv. 21, 54, 3.—With gen.:

    caecus animi,

    Quint. 1, 10, 29; Gell. 12, 13, 4:

    fati futuri,

    ignorant of, Luc. 2, 14; cf. Claud. Rapt. Pros. 1, 138.— Subst.: Caeci, ōrum, m., the blind people, i.e. the people of Chalcedon, according to the oracle at Delphi. Tac. A. 12, 63; cf. Plin. 5, 32, 43, § 149. —
    2.
    Meton. of the passions themselves:

    caeca honorum cupido,

    Lucr. 3, 59; Ov. M. 3, 620:

    ac temeraria dominatrix animi cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 2, 2; id. Pis. 24, 57:

    exspectatio,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    amor,

    Ov. F. 2, 762:

    amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    festinatio,

    Liv. 22, 39, 22:

    furor,

    Hor. Epod. 7, 13:

    caeca et sopita socordia,

    Quint. 1, 2, 5:

    ambitio,

    Sen. Ben. 7, 26, 4.—
    3.
    Pregn., blind, i.e. at random, vague, indiscriminate, aimless:

    in hac calumniā timoris et caecae suspitionis tormento,

    Cic. Fam. 6, 7, 4:

    caeco quodam timore... quaerebant aliquem ducem,

    id. Lig. 1, 3:

    caecique in nubibus ignes Terrificant animos,

    Verg. A. 4, 209:

    caeca regens filo vestigia,

    id. ib. 6, 30:

    ne sint caecae, pater, exsecrationes tuae,

    Liv. 40, 10, 1:

    et caeco flentque paventque metu,

    Ov. F. 2, 822:

    lymphatis caeco pavore animis,

    Tac. H. 1, 82:

    cervus... Caeco timore proximam villam petit,

    Phaedr. 2, 8, 3:

    timor,

    Ov. Am. 1, 4, 42.—
    C.
    Transf.
    1.
    Of plants, without buds or eyes:

    rami,

    Plin. 16, 30, 54, § 125; cf. caeco and oculus. —
    2.
    Of the large intestine:

    intestinum,

    the cœcum, Cels. 4, 1, 28; 4, 14, 1.—
    II. A.
    Lit.: sunt igitur venti nimirum corpora caeca, winds are accordingly bodies, although invisible, Lucr. 1, 278; 1, 296; 1, 329;

    2, 713: vallum caecum,

    Caes. B. C. 1, 28; cf.: caecum vallum dicitur, in quo praeacuti pali terrae affixi herbis vel frondibus occuluntur, Paul. ex Fest. p. 44 Müll.; so,

    fossae,

    covered, Col. 2, 2, 9; Pall. Mai, 3. 1:

    in vada caeca ferre,

    Verg. A. 1, 536:

    fores,

    private, id. ib. 2, 453:

    spiramenta,

    id. G. 1, 89:

    colubri,

    Col. 10, 231:

    ignis,

    Lucr. 4, 929:

    venenum,

    id. 6, 822:

    tabes,

    Ov. M. 9, 174:

    viae,

    blind ways, Tib. 2, 1, 78:

    insidiae armaque,

    Ov. F 2, 214; cf. Sil. 5, 3:

    saxa,

    Verg. A. 3, 706; 5, 164:

    vulnus,

    a secret wound, Lucr. 4, 1116;

    but also,

    a wound upon the back, Verg. A. 10, 733; cf.

    in the same sense, ictus,

    Liv. 34, 14, 11; Sil. 9, 105 (cf.: caecum corpus, the back, I. A. supra):

    caeca manus, i.e. abscondita,

    Ov. M. 12, 492:

    caecum domūs scelus,

    Verg. A. 1, 356.—
    B.
    Trop.:

    caecas exponere causas,

    Lucr. 3, 317:

    improba navigii ratio, tum caeca jacebat,

    lay still concealed, id. 5, 1004; so,

    venti potestas,

    id. 3, 248; 3, 270: fluctus, Sisenn. ap. Non. p. 449, 10:

    caeca et clandestina natura,

    Lucr. 1, 779:

    res caecae et ab aspectūs judicio remotae,

    Cic. de Or. 2, 87, 357:

    obscurum atque caecum,

    id. Agr. 2, 14, 36:

    fata,

    Hor. C. 2, 13, 16:

    sors,

    id. S. 2, 3, 269:

    tumultus,

    secret conspiracies, Verg. G. 1, 464:

    amor,

    id. ib. 3, 210; cf.:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726. In Plaut. once, prob. taken from the vulgar lang.: caecā die emere, upon a concealed ( pay-) day, i.e. to purchase on credit (opp. oculata dies, i.e. for ready money): Ca. Pereo inopiā argentariā. Ba. Emito die caecā hercle olivom, id vendito oculatā die, Plaut. Ps. 1, 3, 67.—
    2.
    By poet. license, transf. to the hearing:

    murmur,

    Verg. A. 12, 591 (as we, by a similar meton., say a hollow sound; cf. on the other hand, in Gr. tuphlos ta ôta); so,

    clamor,

    Val. Fl. 2, 461:

    mugitusterrae,

    Sen. Troad. 171.—
    III.
    Neutr., that obstructs the sight, or trop., the perception; dark, gloomy, thick, dense, obscure.
    A.
    Lit.:

    nox,

    Cic. Mil. 19, 50; Lucr. 1, 1108; Cat. 68, 44; Ov. M. 10, 476; 11, 521:

    caligo,

    Lucr. 3, 305; 4, 457; Cat. 64, 908; Verg. A. 3, 203; 8, 253:

    tenebrae,

    Lucr. 2, 54; 2, 746; 2, 798; 3, 87; 6, 35;

    3, 87: silentia, i.e. nox,

    Sil. 7, 350:

    latebrae,

    Lucr. 1, 409:

    iter,

    Ov. M. 10, 456:

    loca,

    Prop. 1, 19, 8:

    cavernae,

    Ov. M. 15, 299; Sil. 7, 372:

    latus,

    Verg. A. 2, 19:

    cubiculum si fenestram non habet, dicitur caecum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.; so,

    domus,

    without windows, Cic. Or. 67, 224:

    parietes,

    Verg. A. 5, 589:

    pulvis,

    id. ib. 12, 444:

    carcer,

    id. ib. 6, 734:

    sardonyches,

    not transparent, opaque, Plin. 37, 6, 23, § 86:

    smaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68: acervus (of chaos), chaotic, confused, Ov M. 1, 24; Col. 4, 32, 4' chaos, Sen. Med. 741, Sil. 11, 456.—
    B.
    Trop., uncertain, doubtful: obscurā spe et caecā exspectatione pendere, i.e. of an uncertain consequence or result, Cic. Agr. 2, 25, 66:

    quod temere fit caeco casu,

    id. Div. 2, 6, 15. cursus (Fortunae), Luc. 2, 567:

    eventus,

    Verg. A. 6, 157:

    caeci morbi, quorum causas ne medici quidem perspicere queunt,

    Col. 1, 5, 6; so,

    dolores,

    Plin. 29, 2, 10, § 38; 29, 3, 13, § 55:

    crimen,

    that cannot be proved, Liv. 45, 31, 11.— Subst.: caecum, i, n., uncertainty, obscurity ( poet.):

    verum in caeco esse,

    Manil. 4, 304.—
    * Comp., Hor. S. 1, 2, 91.— Sup. and adv. not in. use.
    2.
    Caecus, i, m.; agnomen of Appius Claudius Crassus, as being blind, Cic. Brut. 14, 55; cf. Liv. 9, 29, 11; Cic. Sen. 6, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > Caecus

См. также в других словарях:

  • AMBITIO — apud Solin. c. 25. ubi de Britannia, Navig ant autem vimineis alveis, quos circumdant ambitione tergorum bubulorum: est ἡ περιβολὴ. Uti apud Tertullianum de Pallio, Cum latioris purpurae ambitro et Galatici ruboris superiectio Saturnum commendat …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Ambitĭo — (lat.), 1) das Umhergehen; bes. 2) (röm. Ant.), das gewöhnliche Umhergehen der sich um ein Amt bewerbenden Candidaten bei den Bürgern, um sich deren Stimmen zu erwerben. Vgl. Ambitus 1) …   Pierer's Universal-Lexikon

  • ambition — [ ɑ̃bisjɔ̃ ] n. f. • ambicion XIIIe; lat. ambitio 1 ♦ Désir ardent d obtenir les biens qui peuvent flatter l amour propre (pouvoir, honneurs, réussite sociale). « Les hommes commencent par l amour, finissent par l ambition » (La Bruyère). Il a de …   Encyclopédie Universelle

  • АМБИЦИЯ — (франц. ambition, от лат. ambitio). 1) сперва означало домогательство места; потом стремление к милостям и повышению в чинах; 2) самолюбие, честолюбие, чувство чести. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910 …   Словарь иностранных слов русского языка

  • ambiţie — AMBÍŢIE, ambiţii, s.f. Dorinţă arzătoare de a realiza ceva; dorinţă de glorie, de onoruri, de parvenire. ♢ expr. A pune pe cineva (sau a se pune) la ambiţie = a (se) ambiţiona. [var.: (înv.) ambiţiúne s.f.] – Din fr. ambition, lat. ambitio, onis …   Dicționar Român

  • ambición — (Del lat. ambitio.) ► sustantivo femenino Inclinación excesiva a conseguir fama, poder o riquezas, o cumplir una aspiración: ■ está dominado por su ambición de poder. SINÓNIMO afán anhelo ansia * * * ambición (del lat. «ambitĭo, ōnis»; «Tener,… …   Enciclopedia Universal

  • Ambition — Strebertum (umgangssprachlich); Strebsamkeit; Nacheiferung; Wetteifer; Zielstrebigkeit; Ehrgeiz * * * Am|bi|ti|on [ambi ts̮i̯o:n], die; , en (geh.): auf ein bestimmtes Ziel gerichtetes Streben: künstlerische, berufliche Ambitionen; in der… …   Universal-Lexikon

  • Ambitus — Ambitus, among ancient Romans, signified the act of suing, or making interest for candidates of offices.The candidates went about the city and into public places and assembles, to beg voices, which was called ambitus ; am in the ancient Latin,… …   Wikipedia

  • Malitz — Jürgen Malitz (* 4. Januar 1947 in Düsseldorf) ist ein deutscher Althistoriker. Jürgen Malitz promovierte 1974 an der Universität Freiburg mit der Arbeit Ambitio mala, Studien zur politischen Biographie des Sallust, habilitierte sich 1980 an… …   Deutsch Wikipedia

  • амбиция — и; ж. [лат. ambitio]. 1. Обострённое самолюбие, чрезмерное самомнение. Доказывать, спорить с амбицией. Без амбиций кто л. 2. обычно мн.: амбиции, ций. Неодобр. Претензии, притязания на что л. Оставить в стороне свои политические амбиции. ◊… …   Энциклопедический словарь

  • Амбиции — 1) Амбиция (от лат. ambitio): Амбициозность. Амбициозный – наполненный самомнением, полный амбиций. Амбиция. 1. Обостренное самолюбие, чрезмерное самомнение. 2. Претензия, притязание на что либо (Словарь Кузнецова). Стремление к достижению… …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»