afsaka

* * *

(að), v. to excuse, exculpate.

(þigg; þá, þágum; þeginn), v.

1) to receive, accept of;

þiggja e-t af e-m, at e-m, to receive (get) from one, at one’s hands;

þiggja e-t at gjöf, to receive as a present;

þiggja e-n undan, to get one relieved, set free (ef þér vilit þessa menn undan þiggja);

2) absol., to take lodging, receive hospitality for a night (þigg þú hér, Sigurðr!);

3) to accept (þóttist jarl þá vita, at Óðinn mundi þegit hafa blótit).

* * *

pres. þigg; pret. þá or þág, þátt, þáttu, Band. 37; pl. þágu; subj. þæi part. þeginn; imperat. þigg, þiggðú: with suff., þi’kk, qs. þigg’k, þik’k-ak, I receive not, Skm. 22; in mod. usage the pret. is weak, þáði, Pass. 16. 1: [Dan. tigge = to beg, tigger = a beggar]:—to receive, accept of; fannka ek mildan mann eða svá matar-góðan, at ei væri þiggja þegit, Hm. 38; gefa e-m e-t at þiggja, Hdl. 2; örr ok fégjarn, ok þotti bæði gott at þiggja ok veita, Fms. iv. 109; við taka né þiggja, xi. 54; bauð ek þér at vera ok þáttu þat ok vart feginn, Band. 37; sælla er að gefa enn þiggja, N. T.

2. ellipt. (hús, gisting understood), þiggja, to take lodging, to receive hospitality for a night; þigg þú hér, Sigurðr, en þú Geitir tak við Grana! Skv. 1. 5.

3. with acc., þiggja e-t, or with prep., þiggja e-t at e-m or af e-m; þáttu at öðrum, thou wast the guest of others, Fas. i. 296 (in a verse); konungr þá Jóla-veizlu í Þrándheimi, Fms. i. 31; sinn vetr þá hvárr heimboð at öðrum fyrir vináttu sakir, Nj. 51; ef goði þiggr grið með þriðjungs-manni sínum, Grág. i. 160; marga góða gjöf hefi ek af þér þegit, Nj. 10; ok þág af þeim mikla sæmd, 281; þ. e-t at e-m, to receive at one’s hands; lög þau er lýðir þágu at þeim nöfnum, Sighvat; at hann þá gjöf af vin sínum, Sks. 659; gestir ókunnir ok þágu mat at mér, Fms. x. 218; ok þá af honum jarls-nafn, 406; leyfi vil ek þ. af yðr, herra, ii. 79.

4. to accept a thing; baug ek þikkak, epli ellifu ek þigg aldregi, Skm.; þat þag hann, Nj. 46; þóttisk hann þá vita, at Óðinn myndi hafa þegit blótið, Fms. i. 131.

5. to get, Lat. impetrare; veiztu ef þiggjum þann lögvelli (?), Hým. 6; ef hann fjör þægi, Am. 59; þiggja fóstr, to receive care, to be fostered, Rekst. 2; hann getr þegit mönnum ár ok frið af Guði, Ó. H. (in a verse); þ. jóðs aðal, Ýt.; þ. hörð dæmi, to have a hard life, undergo hardships, Hkv. 2. 2; ok þá hann þar fyrir höfuð sitt, Eg. 419; hann beiddisk griða … ok þá hvárt-tveggja, Fms. x. 408; þá er hann máttigr at þ. allt þat er hann vill, Magn. 432; þá vóru öll héröð í frið þegin, pacified, Fms. vi. 341; bið ek þik, haf þú mik undan þeginn, I pray thee, have me excused, Greg. 28 (Luke xiv; eg bið, afsaka mig!); ef þér vilit þessa menn undan þiggja, if ye will get these men relieved, Fms. x. 298, xi. 152; ok þágu þeir þá alla undan, they got them free, Nj. 163.

II. pass., þásk (þaaz) hans bæn þegar, Stj. 272.

* * *

(að), v. to accuse, reproach (opp. to afsaka).