Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

afford

  • 1 subgero

    sug-gĕro ( subg-), gessi, gestum, 3, v. a., to carry, bring, put or lay under, etc. (class., esp. in the trop. sense).
    I.
    Lit.:

    flammam costis aëni,

    Verg. A. 7, 463:

    ignem fornace succensā,

    Pall. 1, 20, 2. —
    B.
    To heap up, raise, erect, build:

    humo,

    Prop. 4 (5), 4, 8; cf.:

    celsis suggesta theatra columnis,

    Sil. 14, 644.—
    C.
    To furnish, afford, supply ( = praebeo, suppedito, ministro):

    cur tu his rebus sumptum suggeris?

    Ter. Ad. 1, 1, 37:

    tela mihi,

    Verg. A. 10, 333:

    omnium rerum apparatus, Auct. B. Alex. 3, 1: cibum animalibus,

    Tac. H. 3, 36:

    divitias alimentaque (tellus),

    Ov. M. 15, 82:

    feras silvae affatim suggerunt,

    Plin. Ep. 2, 8, 1:

    ructanti pinnas rubentes,

    Mart. 3, 82, 8. — Absol.:

    aliae (apes) struunt, aliae suggerunt,

    Plin. 11, 10, 10, § 22.—
    II.
    Trop., to afford, furnish, supply:

    invidiae flammam ac materiam criminibus suis suggerere,

    Liv. 3, 11:

    suggeram quae vendatis,

    id. 10, 17, 5:

    materiam interrogationi,

    Quint. 5, 7, 8. —
    B.
    To excite, produce:

    sincipitamenta porcina, quae anteposita in mensā mihi bulimum suggerant,

    Plaut. Men. 1, 3, 29 Ritschl (MSS. milvina; cf.

    Brix ad loc.): aut Druso ludus est suggerendus aut, etc.,

    is to be put upon, imposed upon, Cic. Att. 12, 44, 2. —
    C.
    To suggest, advise, prompt, offer, bring to mind:

    quoties aequitas restitutionem suggerit,

    Dig. 4, 6, 26 fin.; cf.:

    quae (res) suggerit, ut Italicarum rerum esse credantur eae res,

    reminds, admonishes, ib. 28, 5, 35 fin.:

    quaedam de republicā,

    Aur. Vict. Vir. Ill. 66, 2. — Absol.:

    suggerente conjuge,

    at the instigation of, Aur. Vict. Epit. 41, 11; cf.:

    suggerente irā,

    id. ib. 12, 10.—
    D.
    To assign, add, subjoin: huic incredibili [p. 1794] sententiae ratiunculas suggerit, Cic. N. D. 3, 29, 73:

    copiam argumentorum singulis generibus,

    id. de Or. 2, 27, 117:

    firmamenta causae,

    id. ib. 2, 81, 331:

    verba, quae desunt,

    id. ib. 2, 26, 110: apud quosdam veteres auctores non invenio Lucretium consulem;

    Bruto statim Horatium suggerunt,

    place next in order, Liv. 2, 8; 9, 44:

    ut quidam annales nihil praeter nomina consulum suggerant,

    id. 4, 20:

    suggerebantur damna aleatoria,

    were added, Cic. Phil. 2, 27, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > subgero

  • 2 suggero

    sug-gĕro ( subg-), gessi, gestum, 3, v. a., to carry, bring, put or lay under, etc. (class., esp. in the trop. sense).
    I.
    Lit.:

    flammam costis aëni,

    Verg. A. 7, 463:

    ignem fornace succensā,

    Pall. 1, 20, 2. —
    B.
    To heap up, raise, erect, build:

    humo,

    Prop. 4 (5), 4, 8; cf.:

    celsis suggesta theatra columnis,

    Sil. 14, 644.—
    C.
    To furnish, afford, supply ( = praebeo, suppedito, ministro):

    cur tu his rebus sumptum suggeris?

    Ter. Ad. 1, 1, 37:

    tela mihi,

    Verg. A. 10, 333:

    omnium rerum apparatus, Auct. B. Alex. 3, 1: cibum animalibus,

    Tac. H. 3, 36:

    divitias alimentaque (tellus),

    Ov. M. 15, 82:

    feras silvae affatim suggerunt,

    Plin. Ep. 2, 8, 1:

    ructanti pinnas rubentes,

    Mart. 3, 82, 8. — Absol.:

    aliae (apes) struunt, aliae suggerunt,

    Plin. 11, 10, 10, § 22.—
    II.
    Trop., to afford, furnish, supply:

    invidiae flammam ac materiam criminibus suis suggerere,

    Liv. 3, 11:

    suggeram quae vendatis,

    id. 10, 17, 5:

    materiam interrogationi,

    Quint. 5, 7, 8. —
    B.
    To excite, produce:

    sincipitamenta porcina, quae anteposita in mensā mihi bulimum suggerant,

    Plaut. Men. 1, 3, 29 Ritschl (MSS. milvina; cf.

    Brix ad loc.): aut Druso ludus est suggerendus aut, etc.,

    is to be put upon, imposed upon, Cic. Att. 12, 44, 2. —
    C.
    To suggest, advise, prompt, offer, bring to mind:

    quoties aequitas restitutionem suggerit,

    Dig. 4, 6, 26 fin.; cf.:

    quae (res) suggerit, ut Italicarum rerum esse credantur eae res,

    reminds, admonishes, ib. 28, 5, 35 fin.:

    quaedam de republicā,

    Aur. Vict. Vir. Ill. 66, 2. — Absol.:

    suggerente conjuge,

    at the instigation of, Aur. Vict. Epit. 41, 11; cf.:

    suggerente irā,

    id. ib. 12, 10.—
    D.
    To assign, add, subjoin: huic incredibili [p. 1794] sententiae ratiunculas suggerit, Cic. N. D. 3, 29, 73:

    copiam argumentorum singulis generibus,

    id. de Or. 2, 27, 117:

    firmamenta causae,

    id. ib. 2, 81, 331:

    verba, quae desunt,

    id. ib. 2, 26, 110: apud quosdam veteres auctores non invenio Lucretium consulem;

    Bruto statim Horatium suggerunt,

    place next in order, Liv. 2, 8; 9, 44:

    ut quidam annales nihil praeter nomina consulum suggerant,

    id. 4, 20:

    suggerebantur damna aleatoria,

    were added, Cic. Phil. 2, 27, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > suggero

  • 3 agō

        agō ēgī, āctus (old inf pass. agier), ere    [1 AG-], to put in motion, move, lead, drive, tend, conduct: bos Romam acta, L.: capellas, V.: pecus visere montīs, H.: ante se Thyum, N.: in exsilium, L.: Iris nubibus acta, borne on, V.: alqm in crucem, to crucify: Illum aget Fama, will carry, H.: quo hinc te agis? whither are you going? T.: se primus agebat, strode in front, V.: capellas potum, V.—Prov.: agas asellum, i. e. if you can't afford an ox, drive an ass. — Pass., to go, march: quo multitudo agebatur, L.: citius agi vellet agmen, march on quicker, L.: raptim agmine acto, L.— Esp., to drive away, carry off, steal, rob, plunder: pecoris praedas, S.; freq. with ferre, to rob, plunder: ferre agere plebem plebisque res, L.: res sociorum ferri agique vidit, L.—To chase, pursue, hunt: apros, V.: cervum, V. — Fig.: dum haec crimina agam ostiatim, track out from house to house: ceteros ruerem, agerem, T.: palantīs Troas, V.—To move, press, push forward, advance, bring up: multa undique portari atque agi, Cs.: vineis ad oppidum actis, pushed forward, Cs.: moles, Cu.: cloaca maxima sub terram agenda, to be carried under ground, L.: cuniculos ad aerarium, drive: per glaebas radicibus actis, O.: pluma in cutem radices egerit, struck deep root, O.: vera gloria radices agit: tellus Fissa agit rimas, opens in fissures, O.: in litus navīs, beached, L.: navem, to steer, H.: currūs, to drive, O.: per agmen limitem ferro, V.: vias, make way, V.: (sol) amicum Tempus agens, bringing the welcome hour (of sunset), H.—To throw out, stir up: spumas ore, V.: spumas in ore: se laetus ad auras Palmes agit, shoots up into the air, V.—Animam agere, to expire: nam et agere animam et efflare dicimus; cf. et gestum et animam ageres, i. e. exert yourself in gesturing and risk your life. — Fig., to lead, direct, guide: (poëmata), animum auditoris, H.— To move, impel, excite, urge, prompt, induce, rouse, drive: quae te Mens agit in facinus? O.: ad illa te, H.: eum praecipitem: viros spe praedae diversos agit, leads astray, S.: bonitas, quae nullis casibus agitur, N.: quemcunque inscitia veri Caecum agit, blinds, H.: quibus actus fatis, V.: seu te discus agit, occupies, H.: nos exquirere terras, V.: desertas quaerere terras agimur, V. — To pursue for harm, persecute, disturb, vex, attack, assail: reginam stimulis, V.: agentia verba Lycamben, H.: diris agam vos, H.: quam deus ultor agebat, O.—To pursue, carry on, think, reflect, deliberate, treat, represent, exhibit, exercise, practise, act, perform, deliver, pronounce: nihil, to be idle: omnia per nos, in person: agendi tempus, a time for action: industria in agendo: apud primos agebat, fought in the van, S.: quae continua bella agimus, are busy with, L.: (pes) natus rebus agendis, the metre appropriate to dramatic action, H.: Quid nunc agimus? what shall we do now? T.: quid agam, habeo, i. e. I know what to do, T.: quid agitur? how are you? T.: quid agis, dulcissime rerum? i. e. how are you? H.: vereor, quid agat Ino, what is to become of: quid agis? what do you mean? nihil agis, it is of no use, T.: nihil agis, dolor, quamvis, etc.: cupis abire, sed nihil agis, usque tenebo, you cannot succeed, H.: ubi blanditiis agitur nihil, O.—Esp., hoc or id agere, to give attention to, mind, heed: hocine agis, an non? are you attending? T.: id quod et agunt et moliuntur, their purpose and aim: qui id egerunt, ut gentem conlocarent, etc., aimed at this: sin autem id actum est, ut, etc., if it was their aim: summā vi agendum esse, ut, etc., L.: certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur, it was planned, N.: Hoc age, ne, etc., take care, H.: alias res agis, you are not listening, T.: aliud agens ac nihil eius modi cogitans, bent on other plans: animadverti eum alias res agere, paid no attention: vides, quam alias res agamus, are otherwise occupied: populum aliud nunc agere, i. e. are indifferent.—To perform, do, transact: ne quid negligenter: suum negotium, attend to his own business: neque satis constabat, quid agerent, what they were at, Cs.: agentibus divina humanaque consulibus, busy with auspices and affairs, L.: per litteras agere, quae cogitas, carry on, N.: (bellum) cum feminis, Cu.: conventum, to hold an assize: ad conventūs agendos, to preside at, Cs.: census actus eo anno, taken, L.— Of public transactions, to manage, transact, do, discuss, speak, deliberate: quae (res) inter eos agi coeptae, negotiations begun, Cs.: de condicionibus pacis, treat, L.: quorum de poenā agebatur, L.— Hence, agere cum populo, of magistrates, to address the people on a law or measure (cf. agere ad populum, to propose, bring before the people): cum populo de re p.—Of a speaker or writer, to treat, discuss, narrate: id quod agas, your subject: bella per quartum iam volumen, L.: haec dum agit, during this speech, H.—In law, to plead, prosecute, advocate: lege agito, go to law, T.: causam apud iudices: aliter causam agi, to be argued on other grounds: cum de bonis et de caede agatur, in a cause relating to, etc.: tamquam ex syngraphā agere cum populo, to litigate: ex sponso egit: agere lege in hereditatem, sue for: crimen, to press an accusation: partis lenitatis et misericordiae, to plead the cause of mercy: ii per quos agitur, the counsel: causas, i. e. to practise law: me agente, while I am counsel: ii apud quos agitur, the judges; hence, of a judge: rem agere, to hear: reos, to prosecute, L.: alqm furti, to accuse of theft. —Pass., to be in suit, be in question, be at stake: non capitis eius res agitur, sed pecuniae, T.: aguntur iniuriae sociorum, agitur vis legum.—To represent, act, perform, of an orator: cum dignitate.—Of an actor: fabulam, T.: partīs, to assume a part, T.: Ballionem, the character of: gestum agere in scena, appear as actors: canticum, L. — Fig.: lenem mitemque senatorem, act the part of, L.: noluit hodie agere Roscius: cum egerunt, when they have finished acting: triumphum, to triumph, O.: de classe populi R. triumphum, over, etc.: ex Volscis et ex Etruriā, over, etc., L.: noctu vigilias, keep watch: alta silentia, to be buried in silence, O.: arbitria victoriae, to exercise a conqueror's prerogative, Cu.: paenitentiam, to repent, Cu.: oblivia, to forget, O.: gratias (poet. grates) agere, to give thanks, thank: maximas tibi gratias: alcui gratias quod fecisset, etc., Cs.: grates parenti, O. — Of time, to spend, pass, use, live through: cum dis aevom: securum aevom, H.: dies festos, celebrate: ruri vitam, L.: otia, V.: quartum annum ago et octogesimum, in my eightyfourth year: ver magnus agebat orbis, was experiencing, V.— Pass: mensis agitur hic septimus, postquam, etc., going on seven months since, T.: bene acta vita, well spent: tunc principium anni agebatur, L.: melior pars acta (est) diei, is past, V. — Absol, to live, pass time, be: civitas laeta agere, rejoiced, S.—Meton., to treat, deal, confer, talk with: quae (patria) tecum sic agit, pleads: haec inter se dubiis de rebus, V.: Callias quidam egit cum Cimone, ut, etc., tried to persuade C., N.: agere varie, rogando alternis suadendoque coepit, L.—With bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with, treat or use well or ill: praeclare cum eis: facile est bene agere cum eis.— Pass impers., to go well or ill with one, be well or badly off: intelleget secum esse actum pessime: in quibus praeclare agitur, si, etc., who are well off, if, etc.—Poet.: Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur, will be treated, V.— Pass, to be at stake, be at hazard, be concerned, be in peril: quasi mea res minor agatur quam tua, T.: in quibus eorum caput agatur: ibi rem frumentariam agi cernentes, L.: si sua res ageretur, if his interests were involved: agitur pars tertia mundi, is at risk, O.: non agitur de vectigalibus, S.—Praegn., to finish, complete, only pass: actā re ad fidem pronius est, after it is done, L.: iucundi acti labores, past: ad impediendam rem actam, an accomplished fact, L.— Prov.: actum, aiunt, ne agas, i. e. don't waste your efforts, T.: acta agimus: Actum est, it is all over, all is lost, T.: iam de Servio actum rati, L.: acta haec res est, is lost, T.: tantā mobilitate sese Numidae agunt, behave, S.: ferocius agunt equites, L.: quod nullo studio agebant, because they were careless, Cs.: cum simulatione agi timoris iubet, Cs.—Imper. as interj, come now, well, up: age, da veniam filio, T.: en age, rumpe moras, V.: agite dum, L.: age porro, tu, cur, etc.? age vero, considerate, etc.: age, age, iam ducat: dabo, good, T.: age, sit ita factum.
    * * *
    agere, egi, actus V
    drive, urge, conduct; spend (time w/cum); thank (w/gratias); deliver (speech)

    Latin-English dictionary > agō

  • 4

        (old subj. duis, duit, duint, etc.), dedī, datus, are    [1 DA-], to hand over, deliver, give up, render, furnish, pay, surrender: dic quid vis dari tibi, T.: pretium: Apronio quod poposcerit: pecuniam praetori: pecuniam ob ius dicendum: pecunias eis faenori: abrotonum aegro, administer, H.: obsides, Cs.: ad sepulturam corpus: manibus lilia plenis, by handfuls, V.: ne servi in quaestionem dentur: catenis monstrum, H.: obsidibus quos dabant acceptis, offered, L.: cui Apollo citharam dabat, was ready to give, V.: Da noctis mediae, da, etc. (sc. cyathos), i. e. wine in honor of, H. — Of letters, to intrust (for delivery), send: litteras ad te numquam habui cui darem, by whom to send: ut ad illum det litteras, may write: tum datae sunt (epistulae), cum, etc., was written: ad quas (litteras) ipso eo die dederam, answered.—To give, bestow, present, grant, confer, make a present of: dat nemo largius, T.: vasa legatis muneri data, Ta.: multis beneficia, S.: Os homini sublime, O.: cratera, quem dat Dido, a present from, V.: divis Tura, offer, H.: munus inritamen amoris, O.: pretium dabitur tibi femina, O.— To give up, surrender, yield, abandon, devote, leave: diripiendam urbem: (filiam) altaribus, Iu.: Siculos eorum legibus: summam certaminis uni, O.: dant tela locum, let pass, V.: dat euntibus silva locum, makes way, V.: ut spatium pila coiciendi non daretur, left, Cs.: tribus horis exercitui ad quietem datis, Cs.: amori ludum, H.: unum pro multis dabitur caput, V.: Mille ovium morti, H.: se rei familiari: sese in cruciatum: se vento, Cs.: da te populo.—With manūs, to offer (for fetters), i. e. to surrender, yield: qui det manūs vincique se patiatur: donicum victi manūs dedissent, N.: dat permotus manūs, yields, Cs.: do manūs scientiae, H.— To grant, give, concede, yield, resign, furnish, afford, present, award, render, confer: des veniam oro, H.: Si das hoc, admit, H.: plurīs sibi auras ad reprehendendum: facultatem per provinciam itineris faciundi, Cs.: hostibus occasionem pugnandi, S.: imperium Caesari: mihi honorem: datus tibi plausus, H.: dextram iuveni (as a pledge), V.: senatus utrique datur, a hearing, S.: si verbis audacia detur, O.: peditibus suis hostīs paene victos, turn over, S.: unam ei cenam, entertain at dinner, T.: Dat somnos adimitque, V.: Dat veniam somnumque dies, i. e. leave to rest, H.: Quā data porta, V.: Das aliquid famae, make a concession, H.— To permit, suffer, allow, let, grant: Da mihi contingere, etc., O.: Di tibi dent classem reducere, H.: cur Non datur audire, etc., V.: da, femina ne sim, O.: date volnera lymphis Abluam, V.: ille dedit quod non... et ut, etc., it was of his bounty, O.: omnibus nobis ut res dant sese, ita, etc., just as circumstances permit, T.: Multa melius se nocte dedere, succeed, V. — To spare, give up, concede, surrender, forgive: da hunc populo, spare for the sake of: non id petulantiae suae, sed Verginio datum, L.: sanguini id dari, that concession is made, L.— To release, let go, give out, relax, spread: curru lora, V.: frena, O.: in altum Vela, set sail, V.: retrorsum Vela, turn back, H.: conversa domum lintea, H. — Meton., to set, put, place, bring, cause: ipsum gestio Dari mi in conspectum, T.: ad eundem numerum (milites), Cs.: corpora in rogos, O.: collo bracchia circum, V.: bracchia Cervici, H.: multum cruoris, shed, O.: in laqueum vestigia, Iu.: te me dextera Defensum dabit, V. — With se, to present oneself, plunge, rush: In medias sese acies, V.: saltu sese in fluvium, V. — To bring forward, cause, produce, yield, present, make, display (poet.): quas turbas dedit, T.: omnes Dant cuneum, form, V.: terga, turn, V.: aetas Terga dedit, passed away, O.: Vina dabant animos, O.: ex fumo lucem, H.: partu prolem, V.: liberos, Ct.: segetes frumenta daturae, H.: ore colores, V.: patientiae documentum, Ta.: Ludentis speciem, H.: spectacula Marti, H.: Da mihi te talem, O. — To represent (on the stage), produce, bring out: Menandri Phasma, T.: fabulam. — To impose, assign, apportion, allot, appoint, inflict: sibi damnum: finem laborum, grant, V.: Nomina ponto, H.: Volnera ferro, O.: genti meae data moenia, fated, V.: dat negotium Gallis, uti, etc., Cs.: quae legatis in mandatis dederat, Cs.: hospitibus te dare iura, are the lawgiver, V.: detur nobis locus, assigned, H.: volnera hosti, O.: Haec data poena diu viventibus, imposed, Iu.: dat (auribus) posse moveri, makes movable, O.— To excite, awaken, produce: sibi minus dubitationis, Cs.: risūsque iocosque, H.: ignīs (amoris), O.—Fig., of expression, to give expression to, give, utter, announce: in me iudicium: legem, enact: ei consilium: dabitur ius iurandum, Te esse, etc., I'll take my oath, T.: fidem, O.: signum recipiendi, Cs.: responsa, V.: cantūs, V.: Undis iura, O.: requiemque modumque remis, O. — Esp.: nomen, to give in, i. e. enlist, Cs.— To tell, communicate, relate, inform (poet.): quam ob rem has partīs didicerim, paucis dabo, T.: iste deus qui sit, da nobis, V.: Seu Aeneas eripuisse datur, O.— To apply, bestow, exercise, devote: paululum da mi operae, attend, T.: imperatori operam date, Cs.: virtuti opera danda est.—Of a penalty, to give, undergo, suffer, endure: consules poenas dederant, S.: Teucris det sanguine poenas, atone with his life, V. — With verba, to give (mere) words, attempt to deceive, pretend, mislead, cheat: Quoi verba dare difficilest, T.: verba dedimus, decepimus. — With dat, predic., to ascribe, impute, attribute, reckon, regard: quam rem vitio dent, T.: laudem Roscio culpae: quae tu commisisti Verri crimini daturus sum.
    * * *
    dare, dedi, datus V TRANS
    give; dedicate; sell; pay; grant/bestow/impart/offer/lend; devote; allow; make; surrender/give over; send to die; ascribe/attribute; give birth/produce; utter

    Latin-English dictionary >

  • 5 ministrō

        ministrō āvī, ātus, āre    [minister], to attend, wait upon, serve: servi sordidati ministrant: cum maximis poculis ministraretur: tibi.— To take care of, manage, govern, direct: res omnīs timide, H.— To provide, furnish, supply, give, afford, serve, attend: velis, V.: Bacchum, serve wine, V.: iussa medicorum, execute, O.: (naves) velis, Ta.: Cena ministratur pueris, H.: faces furiis Clodianis: Iovi bibere: (vinum) verba ministrat, H.: furor arma ministrat, V.: caelo sol ministrat, Pr.
    * * *
    ministrare, ministravi, ministratus V DAT
    attend (to), serve, furnish; supply

    Latin-English dictionary > ministrō

  • 6 patrōcinor

        patrōcinor ātus, ārī, dep.    [patronus], to be a patron, afford protection, defend, support.—With dat: indotatis, T.
    * * *
    patrocinari, patrocinatus sum V DEP
    defend, protect

    Latin-English dictionary > patrōcinor

  • 7 sub-dō

        sub-dō didī, ditus, ere,    to put under, set to, apply: ignem: calcaria equo, L.: se aquis, plunge into, O.—Fig., to bring on, furnish, supply, yield, afford: militum animis ignem, L.: alcui spiritūs, L.—To put in stead, substitute: in meum locum iudicem.—To subject, make subject: imperio subdari, Ta.: proles subdita regno, Tb.—To substitute falsely, forge, counterfeit, make up: testamentum, Ta.: rumorem, spread falsely, Ta.: Subditum se suspicatur, that he is a spurious child, T.: me subditum appellant, L.: alqm reum, Ta.: subditis qui sustinerent, etc., suborned, Ta.

    Latin-English dictionary > sub-dō

  • 8 sub-ministrō (summ-)

        sub-ministrō (summ-) āvī, ātus, āre,    to aid by giving, give, furnish, afford, supply: tibi pecuniam: tela clam subministrantur: frumentum, Cs.

    Latin-English dictionary > sub-ministrō (summ-)

  • 9 sufficiō

        sufficiō fēcī, fectus, ere    [sub+facio], to put under, lay a foundation for: opus, Cu.— To dip, dye, impregnate, tinge: lanam medicamentis: (angues) Ardentes oculos suffecti sanguine, suffused, V.—Of public officers, to appoint to a vacancy, choose as a substitute: suffectus in Lucreti locum Horatius, L.: in demortui locum censor sufficitur, L.: (apes) regem parvosque Quirites Sufficiunt, V.: quibus vitio creatis suffecti, L.: Sperante heredem suffici se proximum, Ph.: Atque aliam ex aliā generando suffice prolem, i. e. let one generation succeed another, V.— To give, yield, afford, supply: tellus Sufficit umorem, V.: eos excursionibus sufficiendo, i. e. by employing them in sallies, L.: Danais animos, to give courage and strength, V.: contra virīs, V.— Intrans, to be sufficient, suffice, avail, be adequate, satisfy: nec scribae sufficere nec tabulae nomina illorum capere potuerunt: Nec iam sufficiunt, V.: oppidani non sufficiebant, L.: nec iam vires sufficere cuiusquam, Cs.: mons hominum abunde sufficiebat alimentis, L.: hae manūs suffecere desiderio meo, Cu.: nec sufficit umbo Ictibus, V.: terra ingenito umore egens vix ad perennīs suffecit amnīs, L.: ad omnia tuenda, L.: non suffecturum ducem unum adversus quattuor populos, L.: Nec locus in tumulos sufficit, O.: Nec nos obniti contra nec tendere tantum Sufficimus, V.
    * * *
    sufficere, suffeci, suffectus V
    be sufficient, suffice; stand up to; be capable/qualified; provide, appoint

    Latin-English dictionary > sufficiō

  • 10 suggerō

        suggerō gessī, gestus, ere    [sub+gero], to bring under, lay beneath, apply below: flamma suggeritur costis aëni, V.— To throw up: suggestā humo, i. e. with an earthen wall, Pr.— To furnish, afford, supply: his rebus sumptum, T.: tela mihi, V.: divitias tellus Suggerit, O.: quae vendatis, L.— Fig., to assign, add, subjoin, supply: huic incredibili sententiae ratiunculas: Bruto Horatium, place next in order, L.: suggerebantur saepe damna aleatoria, were added.—To put on, impose upon: aut Druso ludus est suggerendus aut, etc., is to be imposed upon.—To suggest, prompt: nullis questibus omissis, quos dolor suggerit, Cu.
    * * *
    suggerere, suggessi, suggestus V
    suggest, furnish

    Latin-English dictionary > suggerō

  • 11 subministro

    subministrare, subministravi, subministratus V
    supply, furnish, afford

    Latin-English dictionary > subministro

  • 12 sumministro

    sumministrare, sumministravi, sumministratus V
    supply, furnish, afford

    Latin-English dictionary > sumministro

  • 13 data

    1.
    do, dĕdi, dătum, dăre (also in a longer form, dănunt = dant, Pac., Naev., and Caecil. ap. Non. 97, 14 sq.; Plaut. Most. 1, 2, 48; id. Ps. 3, 1, 1 et saep.; cf. Paul. ex Fest. p. 68, 12 Müll.— Subj.:

    duim = dem,

    Plaut. Aul. 4, 6, 6; Ter. Heaut. 1, 1, 38:

    duis,

    Plaut. Capt. 2, 2, 81; id. Men. 2, 1, 42:

    duas = des,

    id. Merc. 2, 3, 67; id. Rud. 5, 3, 12; an old formula in Liv. 10, 19:

    duit,

    Plaut. As. 2, 4, 54; id. Aul. 1, 1, 23; an old formula in Liv. 22, 10 init.:

    duint,

    Plaut. Most. 3, 1, 126; id. Ps. 4, 1, 25; id. Trin. 2, 4, 35; Ter. And. 4, 1, 43; id. Phorm. 3, 2, 34 al.— Imper.: DVITOR, XII. Tab. ap. Plin. 21, 3, 5 ex conject.—Inf.: DASI = dari, acc. to Paul. ex Fest. p. 68, 13 Müll.:

    dane = dasne,

    Plaut. Truc. 2, 4, 22.—The pres. pass., first pers., dor, does not occur), v. a. [Sanscr. dā, da-dā-mi, give; Gr. di-dô-mi, dôtêr, dosis; cf.: dos, donum, damnum], to give; and hence, with the greatest variety of application, passing over into the senses of its compounds, derivatives, and synonyms (edere, tradere, dedere; reddere, donare, largiri, concedere, exhibere, porrigere, praestare, impertire, suppeditare, ministrare, subministrare, praebere, tribuere, offerre, etc.), as, to give away, grant, concede, allow, permit; give up, yield, resign; bestow, present, confer, furnish, afford; offer, etc. (very freq.).
    I.
    In gen.:

    eam carnem victoribus danunt, Naev. ap. Non. l. l.: ea dona, quae illic Amphitruoni sunt data,

    Plaut. Am. prol. 138; cf.:

    patera, quae dono mi illic data'st,

    id. ib. 1, 3, 36:

    dandis recipiendisque meritis,

    Cic. Lael. 8; cf.:

    ut par sit ratio acceptorum et datorum,

    id. ib. 16, 58: ut obsides accipere non dare consuerint, Caes. B. G. 1, 4 fin.:

    obsides,

    id. ib. 1, 19, 1;

    1, 31, 7 et saep.: patriam (sc. mundum) dii nobis communem secum dederunt,

    Cic. Rep. 1, 13:

    hominibus animus datus est ex illis sempiternis ignibus,

    id. ib. 6, 15; cf. ib. 6, 17:

    ea dant magistratus magis, quae etiamsi nolint, danda sint,

    id. ib. 1, 31; cf.

    imperia,

    id. ib. 1, 44:

    centuria, ad summum usum urbis fabris tignariis data,

    id. ib. 2, 22:

    Lycurgus agros locupletium plebi, ut servitio, colendos dedit,

    id. ib. 3, 9 fin.:

    ei filiam suam in matrimonium dat,

    Caes. B. G. 1, 3, 5:

    litteras ad te numquam habui cui darem, quin dederim,

    Cic. Fam. 12, 19: litteras (ad aliquem), to write to one, saep.; cf. id. Att. 5, 11;

    and in the same signif.: aliquid ad aliquem,

    id. ib. 10, 8 fin.:

    litteras alicui, said of the writer,

    to give one a letter to deliver, id. ib. 5, 15 fin.;

    of the bearer, rarely,

    to deliver a letter to one, id. ib. 5, 4 init.: colloquium dare, to join in a conference, converse ( poet.), Lucr. 4, 598 (Lachm.;

    al. videmus): colloquiumque sua fretus ab urbe dedit,

    parley, challenge, Prop. 5, 10, 32:

    dare poenas,

    to give satisfaction, to suffer punishment, Sall. C. 18:

    alicui poenas dare,

    to make atonement to any one; to suffer for any thing, Ov. M. 6, 544; Sall. C. 51, 31;

    v. poena: decus sibi datum esse justitia regis existimabant,

    Cic. Rep. 1, 41:

    quoniam me quodammodo invitas et tui spem das,

    id. ib. 1, 10:

    dabant hae feriae tibi opportunam sane facultatem ad explicandas tuas litteras,

    id. ib. 1, 9; cf.:

    ansas alicui ad reprehendendum,

    id. Lael. 16, 59:

    multas causas suspicionum offensionumque,

    id. ib. 24:

    facultatem per provinciam itineris faciundi,

    Caes. B. G. 1, 7, 5;

    for which: iter alicui per provinciam,

    id. ib. 1, 8, 3; Liv. 8, 5; 21, 20 al.:

    modicam libertatem populo,

    Cic. Rep. 2, 31:

    consilium,

    id. Lael. 13:

    praecepta,

    id. ib. 4 fin.:

    tempus alicui, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 3:

    inter se fidem et jusjurandum,

    Caes. B. G. 1, 3 fin.:

    operam,

    to bestow labor and pains on any thing, Cic. de Or. 1, 55:

    operam virtuti,

    id. Lael. 22, 84;

    also: operam, ne,

    id. ib. 21, 78:

    veniam amicitiae,

    id. ib. 17:

    vela (ventis),

    to set sail, id. de Or. 2, 44, 187:

    dextra vela dare,

    to steer towards the right, Ov. 3, 640:

    me librum L. Cossinio ad te perferendum dedisse,

    Cic. Att. 2, 1:

    sin homo amens diripiendam urbem daturus est,

    id. Fam. 14, 14 et saep.: ita dat se res, so it is circumstanced, so it is, Poëta ap. Cic. N. D. 2, 26; cf.:

    prout tempus ac res se daret,

    Liv. 28, 5 et saep.— Impers.: sic datur, so it goes, such is fate, i. e. you have your reward, Plaut. Truc. 4, 8, 4; id. Ps. 1, 2, 22; id. Men. 4, 2, 40; 64; id. Stich. 5, 6, 5.— Part. perf. sometimes (mostly in poets) subst.: dăta, ōrum, n., gifts, presents, Plaut. Ps. 1, 3, 72; Prop. 3, 15, 6 (4, 14, 6 M.); Ov. M. 6, 363 (but not in Cic. Clu. 24, 66, where dona data belong together, as in the archaic formula in Liv. 22, 10 init.:

    DATVM DONVM DVIT, P. R. Q.).— Prov.: dantur opes nulli nunc nisi divitibus,

    Mart. 5, 81, 2; cf.:

    dat census honores,

    Ov. F. 1, 217.—
    (β).
    Poet. with inf.:

    da mihi frui perpetuā virginitate,

    allow me, Ov. M. 1, 486; id. ib. 8, 350:

    di tibi dent captā classem reducere Trojā,

    Hor. S. 2, 3, 191; so id. ib. 1, 4, 39; id. Ep. 1, 16, 61; id. A. P. 323 et saep.—
    (γ).
    With ne:

    da, femina ne sim,

    Ov. M. 12, 202.
    II.
    In partic.
    A.
    In milit. lang.
    1.
    Nomina, to enroll one's self for military service, to enlist, Cic. Phil. 7, 4, 13; Liv. 2, 24; 5, 10; cf.

    transf. beyond the military sphere,

    Plaut. Ps. 4, 6, 38.—
    2.
    Manus (lit., as a prisoner of war, to stretch forth the hands to be fettered; cf. Cic. Lael. 26, 99;

    hence),

    to yield, surrender, Nep. Ham. 1, 4;

    and more freq. transf. beyond the milit. sphere,

    to yield, acquiesce, Plaut. Pers. 5, 2, 72; Cic. Lael. 26, 99; id. Att. 2, 22, 2; Caes. B. G. 5, 31, 3; Ov. H. 4, 14; id. F. 3, 688; Verg. A. 11, 568; Hor. Epod. 17, 1 al.—
    3.
    Terga, for the usual vertere terga; v. tergum.—
    B.
    To grant, consent, permit.
    1.
    Esp. in jurid. lang.: DO, DICO, ADDICO, the words employed by the praetor in the execution of his office; viz. DO in the granting of judges, actions, exceptions, etc.; DICO in pronouncing sentence of judgment; ADDICO in adjudging the property in dispute to one or the other party; cf. Varr. L. L. 6, § 30 Müll.;

    hence called tria verba,

    Ov. F. 1, 47.—
    2.
    Datur, it is permitted, allowed, granted; with subj. clause: quaesitis diu terris, ubi sistere detur, Ov. M. 1, 307:

    interim tamen recedere sensim datur,

    Quint. 11, 3, 127:

    ex quo intellegi datur, etc.,

    Lact. 5, 20, 11.—
    C.
    In philos. lang., to grant a proposition:

    in geometria prima si dederis, danda sunt omnia: dato hoc, dandum erit illud (followed by concede, etc.),

    Cic. Fin. 5, 28, 83; id. Tusc. 1, 11, 25; id. Inv. 1, 31 fin.
    D.
    Designating the limit, to put, place, carry somewhere; and with se, to betake one's self somewhere:

    tum genu ad terram dabo,

    to throw, Plaut. Capt. 4, 2, 17; cf.:

    aliquem ad terram,

    Liv. 31, 37; Flor. 4, 2 fin.:

    me haec deambulatio ad languorem dedit!

    has fatigued me, Ter. Heaut. 4, 6, 3:

    hanc mihi in manum dat,

    id. And. 1, 5, 62:

    praecipitem me in pistrinum dabit,

    id. ib. 1, 3, 9:

    hostes in fugam,

    Caes. B. G. 5, 51 fin.:

    hostem in conspectum,

    to bring to view, Liv. 3, 69 fin.:

    aliquem in vincula,

    to cast into prison, Flor. 3, 10, 18; cf.:

    arma in profluentes,

    id. 4, 12, 9:

    aliquem usque Sicanium fretum,

    Val. Fl. 2, 28:

    aliquem leto,

    to put to death, to kill, Phaedr. 1, 22, 9:

    se in viam,

    to set out on a journey, Cic. Fam. 14, 12:

    sese in fugam,

    id. Verr. 2, 4, 43 fin.; cf.:

    se fugae,

    id. Att. 7, 23, 2:

    Socrates, quam se cumque in partem dedisset, omnium fuit facile princeps,

    id. de Or. 3, 16, 60 et saep.—
    E.
    Designating the effect, to cause, make, bring about, inflict, impose:

    qui dederit damnum aut malum,

    Ter. And. 1, 1, 116:

    nec consulto alteri damnum dari sine dolo malo potest,

    Cic. Tull. 14, 34; 16, 39; cf.:

    malum dare,

    id. N. D. 1, 44, 122:

    hoc quī occultari facilius credas dabo,

    Ter. Hec. 5, 4, 29:

    inania duro vulnera dat ferro,

    Ov. M. 3, 84:

    morsus,

    Prop. 5, 5, 39; cf.:

    motus dare,

    to impart motion, Lucr. 1, 819 al. (but motus dare, to make motion, to move, be moved, id. 2, 311):

    stragem,

    id. 1, 288:

    equitum ruinas,

    to overthrow, id. 5, 1329.—With part. fut. pass.:

    pectora tristitiae dissolvenda dedit,

    caused to be delivered from sadness, Tib. 1, 7, 40.—

    Prov.: dant animos vina,

    Ov. M. 12, 242. —
    F.
    Aliquid alicui, to do any thing for the sake of another; to please or humor another; to give up, sacrifice any thing to another (for the more usual condonare): da hoc illi mortuae, da ceteris amicis ac familiaribus, da patriae, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5 fin.: aliquid auribus alicujus, Trebon. ib. 12, 16:

    Caere hospitio Vestalium cultisque diis,

    Liv. 7, 20:

    plus stomacho quam consilio,

    Quint. 10, 1, 117 et saep.:

    ut concessisti illum senatui, sic da hunc populo,

    i. e. forgive him, for the sake of the people, Cic. Lig. 12, 37:

    dabat et famae, ut, etc.,

    Tac. A. 1, 7.—Hence,
    b.
    Se alicui, to give one's self up wholly, to devote, dedicate one's self to a person or thing, to serve:

    dedit se etiam regibus,

    Cic. Rab. Post. 2, 4; so Ter. Eun. 3, 3, 10; id. Heaut. 4, 3, 10; Poëta ap. Cic. Fam. 2, 8, 2; Cic. Att. 7, 12, 3; Nep. Att. 9; Tac. A. 1, 31:

    mihi si large volantis ungula se det equi,

    Stat. Silv, 2, 2, 38; 1, 1, 42; 5, 3, 71 al.; Aus. Mosel. 5, 448; cf. Ov. H. 16, 161:

    se et hominibus Pythagoreis et studiis illis,

    Cic. Rep. 1, 111:

    se sermonibus vulgi,

    id. ib. 6, 23:

    se jucunditati,

    id. Off. 1, 34 al.:

    se populo ac coronae,

    to present one's self, appear, id. Verr. 2, 3, 19; cf.:

    se convivio,

    Suet. Caes. 31 et saep.:

    si se dant (judices) et sua sponte quo impellimus inclinant,

    Cic. de Or. 2, 44, 187.—
    G.
    Of discourse, to announce, tell, relate, communicate (like accipere, for to learn, to hear, v. accipio, II.; mostly ante-class. and poet.):

    erili filio hanc fabricam dabo,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 132:

    quam ob rem has partes didicerim, paucis dabo,

    Ter. Heaut. prol. 10; cf. Verg. E. 1, 19:

    imo etiam dabo, quo magis credas,

    Ter. Phorm. 5, 6, 37:

    da mihi nunc, satisne probas?

    Cic. Ac. 1, 3, 10:

    Thessalici da bella ducis,

    Val. Fl. 5, 219:

    is datus erat locus colloquio,

    appointed, Liv. 33, 13:

    fixa canens... Saepe dedit sedem notas mutantibus urbes,

    i. e. foretold, promised, Luc. 5, 107.—In pass., poet. i. q.: narratur, dicitur, fertur, etc., is said:

    seu pius Aeneas eripuisse datur,

    Ov. F. 6, 434; Stat. Th. 7, 315; Claud. Rapt. Pros. 3, 337.—
    H.
    Fabulam, to exhibit, produce a play (said of the author; cf.:

    docere fabulam, agere fabulam),

    Cic. Brut. 18 fin.; id. Tusc. 1, 1 fin.; Ter. Eun. prol. 9; 23; id. Heaut. prol. 33; id. Hec. prol. 1 Don.;

    and transf.,

    Cic. Clu. 31, 84; cf.

    also: dare foras librum = edere,

    Cic. Att. 13, 22, 3.—
    I.
    Verba (alicui), to give [p. 605] empty words, i. e. to deceive, cheat, Plaut. Capt. 5, 1, 25; id. Ps. 4, 5, 7; id. Rud. 2, 2, 19; Ter. And. 1, 3, 6 Ruhnk.; Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 24; Cic. Phil. 13, 16 fin.; id. Att. 15, 16 A.; Hor. S. 1, 3, 22; Pers. 4, 45; Mart. 2, 76 et saep.—
    K.
    Alicui aliquid (laudi, crimini, vitio, etc.), to impute, assign, ascribe, attribute a thing to any one, as a merit, a crime, a fault, etc.:

    nunc quam rem vitio dent, quaeso animum attendite,

    Ter. And. prol. 8:

    hoc vitio datur,

    id. Ad. 3, 3, 64:

    inopiā criminum summam laudem Sex. Roscio vitio et culpae dedisse,

    Cic. Rosc. Am. 16, 48; id. Off. 1, 21, 71; 2, 17, 58; id. Div. in Caecil. 10; id. Brut. 80, 277 et saep.—
    L.
    Alicui cenam, epulas, etc., to give one a dinner, entertain at table (freq.):

    qui cenam parasitis dabit,

    Plaut. Capt. 4, 4, 2; 3, 1, 35; id. Stich. 4, 1, 8; Ter. Heaut. 3, 1, 45; Cic. Fam. 9, 20, 2; id. Mur. 36, 75:

    prandium dare,

    id. ib. 32, 67; cf. Sen. Ben. 1, 14, 1; Tac. A. 2, 57 al.—
    M.
    To grant, allow, in gen. (rare, but freq. as impers.; v. B. 2. supra):

    dari sibi diem postulabat,

    a respite, Plin. Ep. 3, 9, 32.
    2.
    - do, -dāre ( obsol., found only in the compounds, abdo, condo, abscondo, indo, etc.), 1, v. a. [Sanscr. root dhā-, da-dhāmi, set, put, place; Gr. the-, tithêmi; Ger. thun, thue, that; Eng. do, deed, etc.]. This root is distinct from 1. do, Sanscr. dā, in most of the Arian langg.; cf. Pott. Etym. Forsch. 2, 484; Corss. Ausspr. 2, 410;

    but in Italy the two seem to have been confounded, at least in compounds,

    Curt. Gr. Etym. p. 254 sq.; cf. Max Müller, Science of Lang. Ser. 2, p. 220, N. Y. ed.; Fick, Vergl. Wört. p. 100.
    3.
    do, acc. of domus, v. domus init.

    Lewis & Short latin dictionary > data

  • 14 defensor

    dēfensor, ōris, m., rar. f. [id.].
    I.
    One who fends, wards, averts, or keeps off:

    necis,

    Cic. Mil. 22, 58:

    periculi,

    id. Mur. 2.—
    II.
    A defender, protector.
    1.
    In gen. (for syn. cf.:

    tutor, praeses, vindex, cognitor, curator, patronus, advocatus, causidicus): paterni juris,

    Cic. de Or. 1, 57, 244; cf. id. Mil. 15:

    juris et libertatis, id. Rab. perd. 4, 12: octo tribuni plebis, illius adversarii, defensores mei,

    id. Mil. 15; cf. Hor. S. 2, 5, 30;

    opp. petitor,

    Quint. 4, 2, 132:

    bonus,

    id. 5, 13, 3 et saep.;

    opp. accusator,

    id. 7, 2, 31; 5, 13, 3; Cic. Verr. 2, 4, 38, § 82 et saep.; cf. patronus. Once fem.:

    mulier defensor alicujus,

    Dig. 16, 1, 2 fin.:

    canes defensores,

    Varr. R. R. 2, 9.—
    2.
    Esp. in plur., defensores, the garrison:

    oppidum vacuum ab defensoribus,

    Caes. B. G. 2, 12; id. ib. 3, 25 et saep.; Sall. J. 23; Liv. 21, 11; Verg. A. 2, 521; Ov. M. 13, 274 et saep.—
    3.
    Defensor civitatis, or plebis, or loci, in the later period of the empire (since 365 A.D.), title of a magistrate in the provincial cities, whose chief duty was to afford protection against oppression on the part of the governor;

    he was likewise endowed with a subordinate civil jurisdiction,

    Cod. Theod. 1, 11; Cod. Just. 1, 55; Just. Inst. 1, 20, 5.—
    * B.
    Of inanimate subjects, as the guards (sublicae) of a bridge, Caes. B. G. 4, 17 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > defensor

  • 15 do

    1.
    do, dĕdi, dătum, dăre (also in a longer form, dănunt = dant, Pac., Naev., and Caecil. ap. Non. 97, 14 sq.; Plaut. Most. 1, 2, 48; id. Ps. 3, 1, 1 et saep.; cf. Paul. ex Fest. p. 68, 12 Müll.— Subj.:

    duim = dem,

    Plaut. Aul. 4, 6, 6; Ter. Heaut. 1, 1, 38:

    duis,

    Plaut. Capt. 2, 2, 81; id. Men. 2, 1, 42:

    duas = des,

    id. Merc. 2, 3, 67; id. Rud. 5, 3, 12; an old formula in Liv. 10, 19:

    duit,

    Plaut. As. 2, 4, 54; id. Aul. 1, 1, 23; an old formula in Liv. 22, 10 init.:

    duint,

    Plaut. Most. 3, 1, 126; id. Ps. 4, 1, 25; id. Trin. 2, 4, 35; Ter. And. 4, 1, 43; id. Phorm. 3, 2, 34 al.— Imper.: DVITOR, XII. Tab. ap. Plin. 21, 3, 5 ex conject.—Inf.: DASI = dari, acc. to Paul. ex Fest. p. 68, 13 Müll.:

    dane = dasne,

    Plaut. Truc. 2, 4, 22.—The pres. pass., first pers., dor, does not occur), v. a. [Sanscr. dā, da-dā-mi, give; Gr. di-dô-mi, dôtêr, dosis; cf.: dos, donum, damnum], to give; and hence, with the greatest variety of application, passing over into the senses of its compounds, derivatives, and synonyms (edere, tradere, dedere; reddere, donare, largiri, concedere, exhibere, porrigere, praestare, impertire, suppeditare, ministrare, subministrare, praebere, tribuere, offerre, etc.), as, to give away, grant, concede, allow, permit; give up, yield, resign; bestow, present, confer, furnish, afford; offer, etc. (very freq.).
    I.
    In gen.:

    eam carnem victoribus danunt, Naev. ap. Non. l. l.: ea dona, quae illic Amphitruoni sunt data,

    Plaut. Am. prol. 138; cf.:

    patera, quae dono mi illic data'st,

    id. ib. 1, 3, 36:

    dandis recipiendisque meritis,

    Cic. Lael. 8; cf.:

    ut par sit ratio acceptorum et datorum,

    id. ib. 16, 58: ut obsides accipere non dare consuerint, Caes. B. G. 1, 4 fin.:

    obsides,

    id. ib. 1, 19, 1;

    1, 31, 7 et saep.: patriam (sc. mundum) dii nobis communem secum dederunt,

    Cic. Rep. 1, 13:

    hominibus animus datus est ex illis sempiternis ignibus,

    id. ib. 6, 15; cf. ib. 6, 17:

    ea dant magistratus magis, quae etiamsi nolint, danda sint,

    id. ib. 1, 31; cf.

    imperia,

    id. ib. 1, 44:

    centuria, ad summum usum urbis fabris tignariis data,

    id. ib. 2, 22:

    Lycurgus agros locupletium plebi, ut servitio, colendos dedit,

    id. ib. 3, 9 fin.:

    ei filiam suam in matrimonium dat,

    Caes. B. G. 1, 3, 5:

    litteras ad te numquam habui cui darem, quin dederim,

    Cic. Fam. 12, 19: litteras (ad aliquem), to write to one, saep.; cf. id. Att. 5, 11;

    and in the same signif.: aliquid ad aliquem,

    id. ib. 10, 8 fin.:

    litteras alicui, said of the writer,

    to give one a letter to deliver, id. ib. 5, 15 fin.;

    of the bearer, rarely,

    to deliver a letter to one, id. ib. 5, 4 init.: colloquium dare, to join in a conference, converse ( poet.), Lucr. 4, 598 (Lachm.;

    al. videmus): colloquiumque sua fretus ab urbe dedit,

    parley, challenge, Prop. 5, 10, 32:

    dare poenas,

    to give satisfaction, to suffer punishment, Sall. C. 18:

    alicui poenas dare,

    to make atonement to any one; to suffer for any thing, Ov. M. 6, 544; Sall. C. 51, 31;

    v. poena: decus sibi datum esse justitia regis existimabant,

    Cic. Rep. 1, 41:

    quoniam me quodammodo invitas et tui spem das,

    id. ib. 1, 10:

    dabant hae feriae tibi opportunam sane facultatem ad explicandas tuas litteras,

    id. ib. 1, 9; cf.:

    ansas alicui ad reprehendendum,

    id. Lael. 16, 59:

    multas causas suspicionum offensionumque,

    id. ib. 24:

    facultatem per provinciam itineris faciundi,

    Caes. B. G. 1, 7, 5;

    for which: iter alicui per provinciam,

    id. ib. 1, 8, 3; Liv. 8, 5; 21, 20 al.:

    modicam libertatem populo,

    Cic. Rep. 2, 31:

    consilium,

    id. Lael. 13:

    praecepta,

    id. ib. 4 fin.:

    tempus alicui, ut, etc.,

    id. Rep. 1, 3:

    inter se fidem et jusjurandum,

    Caes. B. G. 1, 3 fin.:

    operam,

    to bestow labor and pains on any thing, Cic. de Or. 1, 55:

    operam virtuti,

    id. Lael. 22, 84;

    also: operam, ne,

    id. ib. 21, 78:

    veniam amicitiae,

    id. ib. 17:

    vela (ventis),

    to set sail, id. de Or. 2, 44, 187:

    dextra vela dare,

    to steer towards the right, Ov. 3, 640:

    me librum L. Cossinio ad te perferendum dedisse,

    Cic. Att. 2, 1:

    sin homo amens diripiendam urbem daturus est,

    id. Fam. 14, 14 et saep.: ita dat se res, so it is circumstanced, so it is, Poëta ap. Cic. N. D. 2, 26; cf.:

    prout tempus ac res se daret,

    Liv. 28, 5 et saep.— Impers.: sic datur, so it goes, such is fate, i. e. you have your reward, Plaut. Truc. 4, 8, 4; id. Ps. 1, 2, 22; id. Men. 4, 2, 40; 64; id. Stich. 5, 6, 5.— Part. perf. sometimes (mostly in poets) subst.: dăta, ōrum, n., gifts, presents, Plaut. Ps. 1, 3, 72; Prop. 3, 15, 6 (4, 14, 6 M.); Ov. M. 6, 363 (but not in Cic. Clu. 24, 66, where dona data belong together, as in the archaic formula in Liv. 22, 10 init.:

    DATVM DONVM DVIT, P. R. Q.).— Prov.: dantur opes nulli nunc nisi divitibus,

    Mart. 5, 81, 2; cf.:

    dat census honores,

    Ov. F. 1, 217.—
    (β).
    Poet. with inf.:

    da mihi frui perpetuā virginitate,

    allow me, Ov. M. 1, 486; id. ib. 8, 350:

    di tibi dent captā classem reducere Trojā,

    Hor. S. 2, 3, 191; so id. ib. 1, 4, 39; id. Ep. 1, 16, 61; id. A. P. 323 et saep.—
    (γ).
    With ne:

    da, femina ne sim,

    Ov. M. 12, 202.
    II.
    In partic.
    A.
    In milit. lang.
    1.
    Nomina, to enroll one's self for military service, to enlist, Cic. Phil. 7, 4, 13; Liv. 2, 24; 5, 10; cf.

    transf. beyond the military sphere,

    Plaut. Ps. 4, 6, 38.—
    2.
    Manus (lit., as a prisoner of war, to stretch forth the hands to be fettered; cf. Cic. Lael. 26, 99;

    hence),

    to yield, surrender, Nep. Ham. 1, 4;

    and more freq. transf. beyond the milit. sphere,

    to yield, acquiesce, Plaut. Pers. 5, 2, 72; Cic. Lael. 26, 99; id. Att. 2, 22, 2; Caes. B. G. 5, 31, 3; Ov. H. 4, 14; id. F. 3, 688; Verg. A. 11, 568; Hor. Epod. 17, 1 al.—
    3.
    Terga, for the usual vertere terga; v. tergum.—
    B.
    To grant, consent, permit.
    1.
    Esp. in jurid. lang.: DO, DICO, ADDICO, the words employed by the praetor in the execution of his office; viz. DO in the granting of judges, actions, exceptions, etc.; DICO in pronouncing sentence of judgment; ADDICO in adjudging the property in dispute to one or the other party; cf. Varr. L. L. 6, § 30 Müll.;

    hence called tria verba,

    Ov. F. 1, 47.—
    2.
    Datur, it is permitted, allowed, granted; with subj. clause: quaesitis diu terris, ubi sistere detur, Ov. M. 1, 307:

    interim tamen recedere sensim datur,

    Quint. 11, 3, 127:

    ex quo intellegi datur, etc.,

    Lact. 5, 20, 11.—
    C.
    In philos. lang., to grant a proposition:

    in geometria prima si dederis, danda sunt omnia: dato hoc, dandum erit illud (followed by concede, etc.),

    Cic. Fin. 5, 28, 83; id. Tusc. 1, 11, 25; id. Inv. 1, 31 fin.
    D.
    Designating the limit, to put, place, carry somewhere; and with se, to betake one's self somewhere:

    tum genu ad terram dabo,

    to throw, Plaut. Capt. 4, 2, 17; cf.:

    aliquem ad terram,

    Liv. 31, 37; Flor. 4, 2 fin.:

    me haec deambulatio ad languorem dedit!

    has fatigued me, Ter. Heaut. 4, 6, 3:

    hanc mihi in manum dat,

    id. And. 1, 5, 62:

    praecipitem me in pistrinum dabit,

    id. ib. 1, 3, 9:

    hostes in fugam,

    Caes. B. G. 5, 51 fin.:

    hostem in conspectum,

    to bring to view, Liv. 3, 69 fin.:

    aliquem in vincula,

    to cast into prison, Flor. 3, 10, 18; cf.:

    arma in profluentes,

    id. 4, 12, 9:

    aliquem usque Sicanium fretum,

    Val. Fl. 2, 28:

    aliquem leto,

    to put to death, to kill, Phaedr. 1, 22, 9:

    se in viam,

    to set out on a journey, Cic. Fam. 14, 12:

    sese in fugam,

    id. Verr. 2, 4, 43 fin.; cf.:

    se fugae,

    id. Att. 7, 23, 2:

    Socrates, quam se cumque in partem dedisset, omnium fuit facile princeps,

    id. de Or. 3, 16, 60 et saep.—
    E.
    Designating the effect, to cause, make, bring about, inflict, impose:

    qui dederit damnum aut malum,

    Ter. And. 1, 1, 116:

    nec consulto alteri damnum dari sine dolo malo potest,

    Cic. Tull. 14, 34; 16, 39; cf.:

    malum dare,

    id. N. D. 1, 44, 122:

    hoc quī occultari facilius credas dabo,

    Ter. Hec. 5, 4, 29:

    inania duro vulnera dat ferro,

    Ov. M. 3, 84:

    morsus,

    Prop. 5, 5, 39; cf.:

    motus dare,

    to impart motion, Lucr. 1, 819 al. (but motus dare, to make motion, to move, be moved, id. 2, 311):

    stragem,

    id. 1, 288:

    equitum ruinas,

    to overthrow, id. 5, 1329.—With part. fut. pass.:

    pectora tristitiae dissolvenda dedit,

    caused to be delivered from sadness, Tib. 1, 7, 40.—

    Prov.: dant animos vina,

    Ov. M. 12, 242. —
    F.
    Aliquid alicui, to do any thing for the sake of another; to please or humor another; to give up, sacrifice any thing to another (for the more usual condonare): da hoc illi mortuae, da ceteris amicis ac familiaribus, da patriae, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5 fin.: aliquid auribus alicujus, Trebon. ib. 12, 16:

    Caere hospitio Vestalium cultisque diis,

    Liv. 7, 20:

    plus stomacho quam consilio,

    Quint. 10, 1, 117 et saep.:

    ut concessisti illum senatui, sic da hunc populo,

    i. e. forgive him, for the sake of the people, Cic. Lig. 12, 37:

    dabat et famae, ut, etc.,

    Tac. A. 1, 7.—Hence,
    b.
    Se alicui, to give one's self up wholly, to devote, dedicate one's self to a person or thing, to serve:

    dedit se etiam regibus,

    Cic. Rab. Post. 2, 4; so Ter. Eun. 3, 3, 10; id. Heaut. 4, 3, 10; Poëta ap. Cic. Fam. 2, 8, 2; Cic. Att. 7, 12, 3; Nep. Att. 9; Tac. A. 1, 31:

    mihi si large volantis ungula se det equi,

    Stat. Silv, 2, 2, 38; 1, 1, 42; 5, 3, 71 al.; Aus. Mosel. 5, 448; cf. Ov. H. 16, 161:

    se et hominibus Pythagoreis et studiis illis,

    Cic. Rep. 1, 111:

    se sermonibus vulgi,

    id. ib. 6, 23:

    se jucunditati,

    id. Off. 1, 34 al.:

    se populo ac coronae,

    to present one's self, appear, id. Verr. 2, 3, 19; cf.:

    se convivio,

    Suet. Caes. 31 et saep.:

    si se dant (judices) et sua sponte quo impellimus inclinant,

    Cic. de Or. 2, 44, 187.—
    G.
    Of discourse, to announce, tell, relate, communicate (like accipere, for to learn, to hear, v. accipio, II.; mostly ante-class. and poet.):

    erili filio hanc fabricam dabo,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 132:

    quam ob rem has partes didicerim, paucis dabo,

    Ter. Heaut. prol. 10; cf. Verg. E. 1, 19:

    imo etiam dabo, quo magis credas,

    Ter. Phorm. 5, 6, 37:

    da mihi nunc, satisne probas?

    Cic. Ac. 1, 3, 10:

    Thessalici da bella ducis,

    Val. Fl. 5, 219:

    is datus erat locus colloquio,

    appointed, Liv. 33, 13:

    fixa canens... Saepe dedit sedem notas mutantibus urbes,

    i. e. foretold, promised, Luc. 5, 107.—In pass., poet. i. q.: narratur, dicitur, fertur, etc., is said:

    seu pius Aeneas eripuisse datur,

    Ov. F. 6, 434; Stat. Th. 7, 315; Claud. Rapt. Pros. 3, 337.—
    H.
    Fabulam, to exhibit, produce a play (said of the author; cf.:

    docere fabulam, agere fabulam),

    Cic. Brut. 18 fin.; id. Tusc. 1, 1 fin.; Ter. Eun. prol. 9; 23; id. Heaut. prol. 33; id. Hec. prol. 1 Don.;

    and transf.,

    Cic. Clu. 31, 84; cf.

    also: dare foras librum = edere,

    Cic. Att. 13, 22, 3.—
    I.
    Verba (alicui), to give [p. 605] empty words, i. e. to deceive, cheat, Plaut. Capt. 5, 1, 25; id. Ps. 4, 5, 7; id. Rud. 2, 2, 19; Ter. And. 1, 3, 6 Ruhnk.; Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 24; Cic. Phil. 13, 16 fin.; id. Att. 15, 16 A.; Hor. S. 1, 3, 22; Pers. 4, 45; Mart. 2, 76 et saep.—
    K.
    Alicui aliquid (laudi, crimini, vitio, etc.), to impute, assign, ascribe, attribute a thing to any one, as a merit, a crime, a fault, etc.:

    nunc quam rem vitio dent, quaeso animum attendite,

    Ter. And. prol. 8:

    hoc vitio datur,

    id. Ad. 3, 3, 64:

    inopiā criminum summam laudem Sex. Roscio vitio et culpae dedisse,

    Cic. Rosc. Am. 16, 48; id. Off. 1, 21, 71; 2, 17, 58; id. Div. in Caecil. 10; id. Brut. 80, 277 et saep.—
    L.
    Alicui cenam, epulas, etc., to give one a dinner, entertain at table (freq.):

    qui cenam parasitis dabit,

    Plaut. Capt. 4, 4, 2; 3, 1, 35; id. Stich. 4, 1, 8; Ter. Heaut. 3, 1, 45; Cic. Fam. 9, 20, 2; id. Mur. 36, 75:

    prandium dare,

    id. ib. 32, 67; cf. Sen. Ben. 1, 14, 1; Tac. A. 2, 57 al.—
    M.
    To grant, allow, in gen. (rare, but freq. as impers.; v. B. 2. supra):

    dari sibi diem postulabat,

    a respite, Plin. Ep. 3, 9, 32.
    2.
    - do, -dāre ( obsol., found only in the compounds, abdo, condo, abscondo, indo, etc.), 1, v. a. [Sanscr. root dhā-, da-dhāmi, set, put, place; Gr. the-, tithêmi; Ger. thun, thue, that; Eng. do, deed, etc.]. This root is distinct from 1. do, Sanscr. dā, in most of the Arian langg.; cf. Pott. Etym. Forsch. 2, 484; Corss. Ausspr. 2, 410;

    but in Italy the two seem to have been confounded, at least in compounds,

    Curt. Gr. Etym. p. 254 sq.; cf. Max Müller, Science of Lang. Ser. 2, p. 220, N. Y. ed.; Fick, Vergl. Wört. p. 100.
    3.
    do, acc. of domus, v. domus init.

    Lewis & Short latin dictionary > do

  • 16 ministro

    mĭnistro, āvi, ātum, 1, v. a. [minister], to attend, wait upon, serve, esp. at table, to serve up, pour out, hand food or drink (syn.: servio, appareo, praebeo, suggero; class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    With dat.:

    Acastum retine, quo commodius tibi ministretur,

    Cic. Fam. 16, 14, 2:

    cui matronam ministrasse compererat,

    Suet. Aug. 45.—
    (β).
    With acc.:

    nosmet inter nos ministremus,

    Plaut. Stich. 5, 4, 7.—
    (γ).
    Absol.:

    hic ministrabit dum ego edam,

    Plaut. Curc. 2, 3, 90.—
    II.
    Transf., to take care of, manage, govern, direct; and, in gen., to provide, furnish, supply, give, afford:

    ministrare (naves) velis, of the steersman,

    Verg. A. 6, 302:

    naves nec velis ministrantur, nec, etc.,

    Tac. G. 44:

    ministrare victum alicui,

    Varr. R. R. 3, 17, 6:

    viros et arma alicui,

    Tac. H. 4, 12:

    prolem,

    to give, present, produce, Tib. 2, 2, 21:

    ministrabant ei de facultatibus suis,

    Vulg. Luc. 8, 3:

    faces furiis Clodianis,

    Cic. Pis. 11, 26:

    equus terga ministrat (for mounting),

    Val. Fl. 6, 216:

    jussa medicorum,

    to execute, Ov. H. 20, 133.—Also of inanim. subjects:

    sarmentum colibus sucum ministrat,

    Varr. R. R. 1, 31, 2: (vinum) verba ministrat, Hor. [p. 1147] Ep. 1, 15, 20:

    luna ministrat equis,

    serves them, lights them on their way, Prop. 3, 14, 15:

    reges ministrabunt tibi,

    Vulg. Isa. 60, 10; id. Act. 20, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > ministro

  • 17 perhibeo

    pĕr-hĭbĕo, ui, ĭtum, 2, v. a. [habeo], to hold out, extend, present, produce, bestow, grant, give, afford; to attribute, ascribe, assign, etc.
    I.
    In gen. (mostly ante-class. and post-Aug.; cf.: edo, exhibeo): operam rei publicae fortem atque strenuam, Cato ap. Gell. 3, 7, 19:

    magnanimitatis exemplum,

    Plin. 7, 25, 26, § 93:

    testimonium,

    to bear witness, Varr. R. R. 2, 5, 1; Col. 3, 9; Plin. 7, 30, 31, § 112; 7, 38, 39, § 127:

    ut testimonium perhiberet de lumine,

    Vulg. Joan. 1, 8; Aug. Civ. Dei, 10, 2 fin.; Vulg. Rom. 10, 2 et saep.:

    in causā universorum creditorum, qui sine eo, quem Caecilius suo nomine perhiberet, facile causam communem sustinerent,

    to bring forward, furnish, Cic. Att. 1, 1, 4:

    magnam auctoritatem huic animali perhibet Nigidius,

    attributes, Plin. 29, 6, 39, § 138:

    alicui rei palmam,

    to give the preference, id. 31, 7, 39, § 80:

    cui (Vettonicae) tanta vis perhibetur, ut, etc.,

    id. 25, 8, 55, § 101; 18, 11, 26, § 104:

    ut rebus praecipuis honos in primis perhibeatur,

    id. 29, 1, 9, § 29.—
    II.
    In partic., to say, assert any thing; to call, name any thing (mostly poet.; in Cic. very rare, perh. only three times; cf. Madv. Opusc. Acad. p. 200, and ad Cic. Fin. p. 163): vento quem perhibent Graium genus aëra linguā, Enn. ap. Prob. ad Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 149 Vahl.); cf.: id quod nostri caelum memorant, Grai perhibent aethera, Pac. ap. Varr. L. L. 5, § 17 Müll. (Trag. Rel. p. 71 Rib.): est locus Hesperiam quam mortales perhibebant, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 23 Vahl.): omnes corde patrem perhibent, id. ap. Don. ad Ter. Phorm. 5, 8, 39 (id. v. 460 ib.): Jove propagatus est, ut perhibent, Tantalus, Poët. ap. Quint. 9, 3, 57; so,

    ut perhibent viri,

    Plaut. Cist. 1, 1, 68; and:

    Electrā, ut Graii perhibent, Atlantide cretus,

    Verg. A. 8, 135: bene qui coniciet, vatem hunc perhibebo optimum, Cic. poët. Div. 2, 5, 12.—With acc. and inf.: fortunam insanam esse perhibent philosophi, Pac. ap. Auct. Her. 2, 22, 36 (Trag. Rel. p. 104 Rib.).—In pass.: sophiam sapientia quae perhibetur, Enn. ap. Fest. p. 325 Müll. (Ann. v. 227 Vahl.): sane ego me nolo fortem perhiberi virum, Plaut. Fragm. ap. Gell. 7, 7, 3:

    quis me inprobior perhibeatur esse,

    id. Trin. 3, 2, 66:

    montes, qui esse aurei perhibentur,

    are said to be, id. Stich. 1, 1, 25:

    Tyndaridae fratres, qui nuntii fuisse perhibentur,

    Cic. Tusc. 1, 12, 28:

    his (Romulus) dicitur... perhibetur ceteris praestitisse,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    nec minus est Spartiates Agesilaus ille perhibendus,

    to be named, cited, id. Fam. 5, 12, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > perhibeo

  • 18 subdo

    sub-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a.
    I.
    To put, place, set, or lay under (syn.: suppono, sterno).
    A.
    Lit. (class.).
    1.
    In gen.: ego puerum interead ancillae subdam lactantem meae, Liv. Andron. ap. Non. p. 153, 26 (Trag. Rel. v. 26 Rib.):

    ignem subdito,

    Cato, R. R. 105, 1; so,

    ignem,

    id. ib. 38, 4; Cic. N. D. 2, 10, 27; Liv. 8, 30 al.:

    faces,

    Lucr. 6, 1285:

    lapidem magnetem,

    id. 6, 1046:

    manum oculo uni,

    id. 4, 447; cf.:

    rem oculorum visu,

    id. 5, 101:

    furcas vitibus,

    Plin. 14, 2, 4, § 32:

    pugionem pulvino,

    Suet. Oth. 11; id. Dom. 17:

    calcaria equo,

    Liv. 2, 20; 4, 19; 22, 6; cf.:

    risus stimulos animo subdidit,

    id. 6, 34, 7:

    id genus animalium (tauros) aratro,

    Tac. A. 12, 24:

    se aquis,

    to plunge under, Ov. M. 4, 722:

    colla vinclis,

    Tib. 1, 2, 90 et saep.:

    versus,

    to append, add, Gell. 18, 4, 11; 19, 11, 3; cf.:

    hic tu paulisper haesisti, deinde ilico subdidisti: quid de duobus consulibus, etc.,

    subjoined, Aus. Grat. Act. 23.—Esp., of places, in part. perf.: Celaletae (populi) majores Haemo, Minores Rhodopae subditi, that dwell at the foot of Mount Hœmus, etc., Plin. 4, 11, 18, § 41; cf.:

    Libye subdita Cancro,

    lying under, Sil. 1, 194.—
    2.
    In partic., to bring under, subject, subdue, = subicere (very rare):

    Plutonis subdita regno Magna deum proles,

    Tib. 4, 1, 67:

    tot subdite rebus!

    Pers. 5, 124:

    subdidit Oceanum sceptris,

    Claud. IV. Cons. Hon. 42: Hispanum Oceanum legibus, id. [p. 1774] III. Cons. Stil. praef. 8:

    rem tam magnam iisdem tempestatibus, iisdem casibus subdere,

    to expose, Plin. Ep. 3, 19, 4:

    imperio feminae,

    Tac. A. 12, 40.—Part.: subdĭ-tus, a, um, subject (late Lat.):

    subditas viris,

    Vulg. Tit. 2, 5:

    tibi,

    id. Jud. 3, 2:

    justum est, subditum esse Deo,

    id. 2 Macc. 9, 12:

    subditi estote in omni timore,

    id. 1 Pet. 2, 18.—
    B.
    Trop., to bring on, furnish, supply; to yield, afford (so not in Cic.):

    iraï fax subdita,

    Lucr. 3, 303:

    id nobis acriores ad studia dicendi faces subdidisse,

    Quint. 1, 2, 25:

    irritatis militum animis subdere ignem,

    Liv. 8, 32:

    ingenio stimulos,

    Ov. Tr. 5, 1, 76; Liv. 6, 34:

    alicui spiritus,

    id. 7, 40.—
    II.
    To put in the place of another person or thing, to substitute (rare but class.).
    A.
    In gen.: te rogo, in Hirtii locum me subdas, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 7:

    quos in eorum locum subditos domi suae reservavit?

    Cic. Verr. 2, 1, 5, § 12:

    judicem in meum locum,

    id. Dom. 32, 85; Plin. Pan. 25, 3; cf. Quint. 3, 6, 54:

    immutavit et subdidit verbum ei verbo, quod omiserat, finitimum,

    Gell. 1, 4, 8.—
    B.
    In partic., to put something spurious in the place of another person or thing; to substitute falsely; to forge, counterfeit, make up (not in Cic.;

    syn. substituo): subditum se suspicatur,

    that he is a spurious child, a changeling, Ter. Heaut. 5, 3, 12:

    me subditum et pellice genitum appellant,

    Liv. 40, 9:

    partum,

    Dig. 4, 10, 19; cf.:

    liberos tamquam subditos summovere familia,

    Quint. 1, 4, 3 Zumpt N. cr. (al. subditicios):

    abolendo rumori Nero subdidit reos,

    Tac. A. 15, 44:

    reum,

    id. ib. 1, 6; cf.:

    subditis, qui accusatorum nomina sustinerent,

    suborned, id. ib. 4, 59:

    testamentum,

    id. ib. 14, 40:

    crimina majestatis,

    id. ib. 3, 67:

    rumorem,

    id. ib. 6, 36 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > subdo

  • 19 subministro

    sum-mĭnistro ( subm-), āvi, ātum, 1, v. a., to aid by giving; to give, furnish, afford, supply (class.).
    I.
    Lit.:

    pecuniam alicui,

    Cic. Deiot. 9, 25:

    tela clam,

    id. Cael. 9, 20:

    tela ad manum,

    Quint. 5, 7, 8:

    tela agentibus,

    id. 12, 3, 4:

    lapides telaque,

    Caes. B. G. 3, 25:

    frumentum,

    id. ib. 1, 40:

    auxilia hostibus nostris,

    id. ib. 4, 20:

    sauciis ac defatigatis integros equites, Auct. B. Afr. 78: puteus, qui CCC. pondo argenti Hannibali sumministravit in dies,

    Plin. 33, 6, 31, § 97:

    aquam radicibus,

    Col. 5, 10:

    pabulum,

    id. 6, 3, 2:

    tabellarios,

    Cic. Q. Fr. 2, 13, 4:

    cibum,

    Lact. 5, 14, 17.—
    II.
    Trop.:

    Aristoteles huic arti plurima adjumenta atque ornamenta sumministravit,

    Cic. Inv. 1, 5, 7:

    occasiones alicui,

    Suet. Tib. 61:

    timores,

    Sen. Ep. 104, 10:

    materiam eloquentiae,

    Tac. Or. 37:

    tantum animorum viriumque patriae et penatium conspectus sumministrat,

    Just. 6, 7, 5:

    spem salutis licet tardam,

    App. M. 11 init.

    Lewis & Short latin dictionary > subministro

  • 20 subpedito

    suppĕdĭto ( subp-), āvi, ātum, 1, v. freq. n. and a. [perh. for suppetito, from suppeto].
    I.
    Neutr., to be fully supplied or in abundance, to be at hand, be in store:

    unde Flumina suppeditant?

    Lucr. 1, 231:

    omnis apparatus ornatusque dicendi facile suppeditat,

    Cic. de Or. 3, 31, 124:

    P. Cethegus, cui de re publicā satis suppeditabat oratio,

    id. Brut. 48, 178:

    undique mihi suppeditat quod pro M. Scauro dicam,

    id. Scaur. 23, 46:

    innumerabilitas suppeditat atomorum,

    id. N. D. 1, 39, 109:

    quod multitudo suppeditabat,

    Liv. 6, 24, 2:

    quoad tela suppeditarunt,

    id. 30, 25, 7:

    ne chartam quidem tibi suppeditare,

    Cic. Fam. 7, 18, 2:

    cui (Torquato) si vita suppeditavisset,

    if he had lived, id. Brut. 70, 245; 27, 105; 32, 124; id. Phil. 3, 6, 15; cf. suppeto, I.: nec consilium, nec oratio suppeditat, i e. I have neither sentiments nor terms, Liv. 28, 27, 3.— Poet., with subj.-clause:

    dicere suppeditat,

    it is easy to say, Lucr. 3, 731. —
    B.
    Transf.
    1.
    Like abundare, to have in abundance, to abound or be rich in (very rare):

    omissis his rebus omnibus, quibus nos suppeditamus, eget ille,

    Cic. Cat. 2, 11, 25:

    ita gaudiis gaudium suppeditat,

    is increased by other joys, Plaut. Trin. 5, 1, 3. —
    2.
    To be enough or sufficient, to suffice:

    parare ea, quae suppeditent et ad cultum et ad victum,

    Cic. Off. 1, 4, 12:

    Pometinae manubiae, quae perducendo ad culmen operi destinatae erant, vix in fundamenta suppeditavere,

    Liv. 1, 55, 7: labori suppeditare, to be fit for or equal to, to be a match for, Plaut. As. 2, 4, 17; cf.:

    ut (Thais) tuo amori suppeditare possit sine sumpto suo,

    devote herself to you, Ter. Eun. 5, 8, 46. —
    II.
    Act., to give, furnish, afford, supply, or procure in abundance (freq. in Cic.; syn.: praebeo, suggero, ministro).
    (α).
    With acc.:

    luxuriae sumptus suppeditare ut possies,

    Plaut. As. 4, 2, 10:

    sumptum,

    Cic. Agr. 2, 13, 32:

    tributo sumptus suppeditari,

    Liv. 23, 48, 7:

    cibos,

    Cic. Leg. 2, 27, 67:

    quibus (fistulis) aqua suppeditabatur templis,

    id. Rab. Perd. 11, 31:

    pecunias,

    id. Q. Fr. 2, 2, 3:

    merces,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 6:

    frumentum,

    id. ib. 2, 3, 74, §

    172: rem frumentariam alicui ex provinciis,

    id. Att. 8, 1, 2:

    res eas, quibus ager Campanus coleretur,

    id. Agr. 2, 32, 88:

    tutum perfugium otio et tranquillum ad quietem locum,

    id. Rep. 1, 4, 8:

    multa ad luxuriam invitamenta,

    id. ib. 2, 4, 8:

    fabulas poëtis,

    id. N. D. 2, 24, 63:

    ipsis pecuniam,

    Nep. Alcib. 8, 1:

    tela,

    Sil. 10, 137:

    suppeditabit nobis Atticus noster e thesauris suis quos et quantos viros!

    Cic. Fin. 2, 21, 67. —With an abstr. object:

    aliquis deus suppeditans omnium rerum abundantiam et copiam,

    Cic. Lael. 23, 87:

    oratoribus et poëtis mirabilem copiam dicendi,

    id. Top. 18, 67:

    praecepta nobis (patria),

    Lucr. 3, 10:

    varietatem tibi in scribendo,

    Cic. Fam. 5, 12, 4:

    hortorum amoenitatem mihi (domus),

    id. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14:

    ut, quocumque haec (voluptas) loco suppeditetur, ibi beate queant vivere,

    id. Tusc. 5, 37, 108.—
    (β).
    With obj.-clause:

    Ciceroni meo suppeditabis quantum videbitur,

    Cic. Att. 14, 17, 5. — ( g) Absol.:

    alicui sumptibus,

    Ter. Heaut 5, 1, 57:

    quod Ciceroni suppeditas, gratum,

    Cic. Att. 14, 20, 3. — ( d) Impers. pass.:

    quod res curae tibi est, ut ei (Ciceroni) suppeditetur ad usum et cultum copiose,

    Cic. Att. 14, 11, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > subpedito

См. также в других словарях:

  • Afford — Af*ford ([a^]f*f[=o]rd ), v. t. [imp. & p. p. {Afforded}; p. pr. & vb. n. {Affording}.] [OE. aforthen, AS. gefor[eth]ian, for[eth]ian, to further, accomplish, afford, fr. for[eth] forth, forward. The prefix ge has no well defined sense. See… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • afford — [ə fôrd′] vt. [ME aforthen < OE geforthian, to advance < forthian, to further] 1. to have enough or the means for; bear the cost of without serious inconvenience: used with can or be able [I m not able to afford a car; can you afford the… …   English World dictionary

  • afford — UK US /əˈfɔːd/ verb [T] ● can afford Cf. can afford …   Financial and business terms

  • afford — (v.) O.E. geforðian to put forth, contribute; further, advance; carry out, accomplish, from ge completive prefix (see A (Cf. a ) (1)) + forðian to further, from forð forward, onward (see FORTH (Cf. forth)). Change of th to d took place late 16c.… …   Etymology dictionary

  • afford — [v1] able to have or do; within financial means allow, be able to, bear, be disposed to, have enough for, have the means for, incur, manage, spare, stand, support, sustain; concepts 335,713 afford [v2] give, produce bestow, furnish, grant, impart …   New thesaurus

  • afford — ► VERB 1) (can/could afford) have sufficient money, time, or means for. 2) provide (an opportunity or facility). DERIVATIVES affordability noun affordable adjective. ORIGIN Old English, «promote, perform»; related to FORTH(Cf. ↑ …   English terms dictionary

  • afford — index administer (tender), allow (endure), bear (yieid), bequeath, bestow, contribute (supply) …   Law dictionary

  • afford — *give, confer, bestow, present, donate Analogous words: *offer, proffer: *furnish: *grant, accord Antonyms: deny (something one wants, asks, hopes for) pm4]Contrasted words: withhold, hold, hold back (see KEEP): refuse, * …   New Dictionary of Synonyms

  • afford */*/*/ — UK [əˈfɔː(r)d] / US [əˈfɔrd] verb [transitive] Word forms afford : present tense I/you/we/they afford he/she/it affords present participle affording past tense afforded past participle afforded Get it right: afford: Afford is never followed by a… …   English dictionary

  • afford — v. 1) to well afford 2) (formal) (A) it afforded great pleasure to him; or: it afforded him great pleasure 3)(E; preceded by the forms: can cannot can t could) we cannot afford to buy a new house; we can ill afford to lose this contract 4)… …   Combinatory dictionary

  • afford — af|ford W3S1 [əˈfo:d US o:rd] v [T] [: Old English; Origin: geforthian to carry out , from forth] 1.) can/could afford [usually negative] a) to have enough money to buy or pay for something afford [to do] sth ▪ We can t afford to go on vacation… …   Dictionary of contemporary English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»