-
121 robor
rōbur ( rōbor, v. Lucr. p. 140 Lachm.; also an older form rōbus, Cato, R. R. 17, 1; Col. 2, 6, 1; cf. Paul. ex Fest. p. 264 Müll.), ŏris, n. [cf. Sanscr. radh-as, abundance; Gr. rhônnumi for rhôthnumi, to strengthen, rhômê], a very hard kind of oak (cf.:I.quercus, ilex),
Plin. 16, 6, 8, § 19; 16, 7, 10, § 28; 16, 38, 73, § 186; 16, 40, 76, § 204; 16, 40, 77, § 218.— Hence,Lit.1.In gen., a very hard kind of tree or wood:2.morsus roboris,
i. e. of the wild olive, Verg. A. 12, 783 (a little before: foliis oleaster amaris Hic steterat);so of the same,
id. G. 2, 305; cf.:solido de robore myrtus,
id. ib. 2, 64:annoso validam robore quercum,
i. e. of an old and sturdy trunk, id. A. 4, 441; so,annoso robore quercus,
Ov. M. 8, 743:antiquo robore quercus,
with ancient trunk, Verg. G. 3, 332:Massyla, i. e. citri,
Stat. S. 3, 3, 94; also,Maurorum,
id. ib. 4, 2, 39.—Absol., usu., an oak-tree, an oak in gen.:3.fixa est pariter cum robore cervix,
i. e. was pinned fast to the oak, Ov. M. 3, 92:agitata robora pulsant (delphines),
id. ib. 1, 303.—Oak-wood, oak:II.naves totae factae ex robore,
Caes. B. G. 3, 13; cf.:(sapiens) non est e saxo sculptus aut e robore dolatus,
Cic. Ac. 2, 31, 101; and with this cf. id. Div. 2, 41, 85. — Poet.:illi robur et aes triplex Circa pectus erat,
Hor. C. 1, 3, 9; cf.:o saxis nimirum et robore nati!
Stat. Th. 4, 340. —Transf.A.Of things made of oak or of any other hard wood.1.In gen.:2.Lacedaemonii cottidianis epulis in robore accumbunt,
i. e. on oaken, hard benches, Cic. Mur. 35, 74.— So of the wooden horse before Troy:sacrum,
Verg. A. 2, 230; of a lance:ferro praefixum,
id. ib. 10, 479; Sil. 2, 244; 267; of a club, Ov. M. 12, 349; Mart. 9, 44, 4 et saep.:aratri,
i. e. the oaken plough, Verg. G. 1, 162; Val. Fl. 7, 555.—In partic., the lower and stronger part of the prison at Rome, built by Servius Tullius, was called Robur (also Tullianum):B. 1.Robus in carcere dicitur is locus, quo praecipitatur maleficorum genus, quod ante arcis robusteis includebatur, Paul. ex Fest. s. v. robum, p. 264 Müll.: in robore et tenebris exspiret,
Liv. 38, 59 fin.:robur et saxum minitari,
Tac. A. 4, 29; Val. Max. 6, 3, 1:verbera, carnifices, robur,
Lucr. 3, 1017; Hor. C. 2, 13, 19 (v. carcer and Tullianum).—Lit.:2.duri robora ferri,
Lucr. 2, 449; so,ferri,
Verg. A. 7, 609:saxi,
Lucr. 1, 882:navium,
Liv. 37, 30: omnia pariter crescunt et robora sumunt, gain strength, [p. 1598] Lucr. 5, 820; 895; cf.:qui si jam satis aetatis atque roboris haberet, ipse pro Sex. Roscio diceret,
Cic. Rosc. Am. 51, 149:paululum jam roboris accessit aetati,
id. Cael. 30, 73:solidaeque suo stant robore vires,
Verg. A. 2, 639; Vulg. Judic. 8, 21:si quod est robur,
Flor. 2, 1, 1.—Trop., power, strength, force, vigor (very freq.):b.alter virtutis robore firmior quam aetatis,
Cic. Phil. 10, 8, 16:in animi excelsi atque invicti magnitudine ac robore,
id. Off. 1, 5, 14; so,animi (with magnitudo),
id. de Or. 2, 84, 343; id. Tusc. 1, 40, 95:robur incredibile animi,
id. Mil. 37, 101:quantum in cujusque animo roboris est ac nervorum,
id. Fam. 6, 1, 3:multo plus firmamenti ac roboris,
id. Imp. Pomp. 4, 10; so (with firmamentum) id. Mur. 28, 58; (with firmitas) id. Fin. 5, 5, 12:hi tot equites Romani quid roboris hujus petitioni attulerunt?
id. Planc. 8, 21:pectus robore fultum,
Ov. Tr. 5, 12, 11:te mea robora fallunt,
id. H. 16, 367:velocitate pari, robore animi virumque praestanti,
Liv. 24, 26, 11:verba quanti roboris plena,
Sen. Ep 10, 3:qui robur aliquod in stilo fecerint,
Quint. 10, 3, 10; cf.:robur oratorium adicere sententiis,
id. 10, 5, 4; 8, prooem. §3: illi robur et aes triplex Circa pectus erat,
Hor. C. 1, 3, 9; cf.:O saxis nimirum et robore nati,
Stat. Th. 4, 340. —Authority: nostrarum constitutionum, Just. Inst. prooem. 6.—c.Concr., the strongest, most effective, or best part, the pith, kernel, strength of any thing; of soldiers, the flower of the troops, choice troops, etc. (freq. and class.):versaris in optimorum civium vel flore vel robore,
Cic. Or. 10, 34: et robur et suboles militum interiit, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33; cf.:quod fuit roboris, duobus proeliis interiit,
Caes. B. C. 3, 87:quod roboris ea provincia habuerat,
Liv. 30, 2; Ov. M. 14, 454 al.:senatūs robur,
Liv. 5, 39. — Plur.:tunc C. Flavius Pusio, Cn. Titinnius, C. Maecenas, illa robora populi Romani,
Cic. Clu. 56, 163:haec sunt nostra robora,
id. Att. 6, 5, 3; Liv. 7, 7; 12; 21, 54; 22, 6; 23, 16; 25, 6 init.:robora pubis,
Verg. A. 8, 518; Ov. M. 7, 510:ingentia robora virorum,
Plin. Pan. 34, 3:conferta robora virorum,
Curt. 3, 5, 13: betae, i. e. stalks, Col. poët. 10, 326. — Of a place, a stronghold:quod coloniam virium et opum validam robur ac sedem bello legisset,
Tac. H. 2, 19.— Absol.: robus, the name of an excellent kind of wheat:quoniam et pondere et nitore praestat,
Col. 2, 6, 1. -
122 robur
rōbur ( rōbor, v. Lucr. p. 140 Lachm.; also an older form rōbus, Cato, R. R. 17, 1; Col. 2, 6, 1; cf. Paul. ex Fest. p. 264 Müll.), ŏris, n. [cf. Sanscr. radh-as, abundance; Gr. rhônnumi for rhôthnumi, to strengthen, rhômê], a very hard kind of oak (cf.:I.quercus, ilex),
Plin. 16, 6, 8, § 19; 16, 7, 10, § 28; 16, 38, 73, § 186; 16, 40, 76, § 204; 16, 40, 77, § 218.— Hence,Lit.1.In gen., a very hard kind of tree or wood:2.morsus roboris,
i. e. of the wild olive, Verg. A. 12, 783 (a little before: foliis oleaster amaris Hic steterat);so of the same,
id. G. 2, 305; cf.:solido de robore myrtus,
id. ib. 2, 64:annoso validam robore quercum,
i. e. of an old and sturdy trunk, id. A. 4, 441; so,annoso robore quercus,
Ov. M. 8, 743:antiquo robore quercus,
with ancient trunk, Verg. G. 3, 332:Massyla, i. e. citri,
Stat. S. 3, 3, 94; also,Maurorum,
id. ib. 4, 2, 39.—Absol., usu., an oak-tree, an oak in gen.:3.fixa est pariter cum robore cervix,
i. e. was pinned fast to the oak, Ov. M. 3, 92:agitata robora pulsant (delphines),
id. ib. 1, 303.—Oak-wood, oak:II.naves totae factae ex robore,
Caes. B. G. 3, 13; cf.:(sapiens) non est e saxo sculptus aut e robore dolatus,
Cic. Ac. 2, 31, 101; and with this cf. id. Div. 2, 41, 85. — Poet.:illi robur et aes triplex Circa pectus erat,
Hor. C. 1, 3, 9; cf.:o saxis nimirum et robore nati!
Stat. Th. 4, 340. —Transf.A.Of things made of oak or of any other hard wood.1.In gen.:2.Lacedaemonii cottidianis epulis in robore accumbunt,
i. e. on oaken, hard benches, Cic. Mur. 35, 74.— So of the wooden horse before Troy:sacrum,
Verg. A. 2, 230; of a lance:ferro praefixum,
id. ib. 10, 479; Sil. 2, 244; 267; of a club, Ov. M. 12, 349; Mart. 9, 44, 4 et saep.:aratri,
i. e. the oaken plough, Verg. G. 1, 162; Val. Fl. 7, 555.—In partic., the lower and stronger part of the prison at Rome, built by Servius Tullius, was called Robur (also Tullianum):B. 1.Robus in carcere dicitur is locus, quo praecipitatur maleficorum genus, quod ante arcis robusteis includebatur, Paul. ex Fest. s. v. robum, p. 264 Müll.: in robore et tenebris exspiret,
Liv. 38, 59 fin.:robur et saxum minitari,
Tac. A. 4, 29; Val. Max. 6, 3, 1:verbera, carnifices, robur,
Lucr. 3, 1017; Hor. C. 2, 13, 19 (v. carcer and Tullianum).—Lit.:2.duri robora ferri,
Lucr. 2, 449; so,ferri,
Verg. A. 7, 609:saxi,
Lucr. 1, 882:navium,
Liv. 37, 30: omnia pariter crescunt et robora sumunt, gain strength, [p. 1598] Lucr. 5, 820; 895; cf.:qui si jam satis aetatis atque roboris haberet, ipse pro Sex. Roscio diceret,
Cic. Rosc. Am. 51, 149:paululum jam roboris accessit aetati,
id. Cael. 30, 73:solidaeque suo stant robore vires,
Verg. A. 2, 639; Vulg. Judic. 8, 21:si quod est robur,
Flor. 2, 1, 1.—Trop., power, strength, force, vigor (very freq.):b.alter virtutis robore firmior quam aetatis,
Cic. Phil. 10, 8, 16:in animi excelsi atque invicti magnitudine ac robore,
id. Off. 1, 5, 14; so,animi (with magnitudo),
id. de Or. 2, 84, 343; id. Tusc. 1, 40, 95:robur incredibile animi,
id. Mil. 37, 101:quantum in cujusque animo roboris est ac nervorum,
id. Fam. 6, 1, 3:multo plus firmamenti ac roboris,
id. Imp. Pomp. 4, 10; so (with firmamentum) id. Mur. 28, 58; (with firmitas) id. Fin. 5, 5, 12:hi tot equites Romani quid roboris hujus petitioni attulerunt?
id. Planc. 8, 21:pectus robore fultum,
Ov. Tr. 5, 12, 11:te mea robora fallunt,
id. H. 16, 367:velocitate pari, robore animi virumque praestanti,
Liv. 24, 26, 11:verba quanti roboris plena,
Sen. Ep 10, 3:qui robur aliquod in stilo fecerint,
Quint. 10, 3, 10; cf.:robur oratorium adicere sententiis,
id. 10, 5, 4; 8, prooem. §3: illi robur et aes triplex Circa pectus erat,
Hor. C. 1, 3, 9; cf.:O saxis nimirum et robore nati,
Stat. Th. 4, 340. —Authority: nostrarum constitutionum, Just. Inst. prooem. 6.—c.Concr., the strongest, most effective, or best part, the pith, kernel, strength of any thing; of soldiers, the flower of the troops, choice troops, etc. (freq. and class.):versaris in optimorum civium vel flore vel robore,
Cic. Or. 10, 34: et robur et suboles militum interiit, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33; cf.:quod fuit roboris, duobus proeliis interiit,
Caes. B. C. 3, 87:quod roboris ea provincia habuerat,
Liv. 30, 2; Ov. M. 14, 454 al.:senatūs robur,
Liv. 5, 39. — Plur.:tunc C. Flavius Pusio, Cn. Titinnius, C. Maecenas, illa robora populi Romani,
Cic. Clu. 56, 163:haec sunt nostra robora,
id. Att. 6, 5, 3; Liv. 7, 7; 12; 21, 54; 22, 6; 23, 16; 25, 6 init.:robora pubis,
Verg. A. 8, 518; Ov. M. 7, 510:ingentia robora virorum,
Plin. Pan. 34, 3:conferta robora virorum,
Curt. 3, 5, 13: betae, i. e. stalks, Col. poët. 10, 326. — Of a place, a stronghold:quod coloniam virium et opum validam robur ac sedem bello legisset,
Tac. H. 2, 19.— Absol.: robus, the name of an excellent kind of wheat:quoniam et pondere et nitore praestat,
Col. 2, 6, 1. -
123 supergredior
sŭper-grĕdĭor ( sŭpergrădĭor, Plin. 27, 12, 68, § 110), gressus, 3, v. dep. a. and n. [gradior], to step, walk, or go over (post-Aug.).I.Lit.:II.limen,
Col. 7, 9, 13; Plin. 32, 10, 46, § 133:capram alteram decubuisse atque ita alteram proculcatae supergressam,
Plin. 8, 50, 76, § 201.—Trop., to pass over, get over, surmount; to surpass, exceed, excel:B. C. ► * a.aetatis suae feminas pulchritudine,
Tac. A. 13, 45:omnem laudem supergressa,
Quint. 6, prooem. §8: claritatem parentum animi magnitudine,
Just. 42, 2, 3:alicujus res gestas,
id. 44, 5:crudele praeceptum, supergressum omnia diritatis exempla,
Amm. 28, 1, 25. —Act. collat. form sŭpergrĕ-dĭo, dĕre, to go over, pass:* b.duodecimum aetatis annum supergresserat,
App. M. 10, p. 238, 34 (dub.).—sŭpergressus, a, um, in pass. signif., Pall. Nov. 4, 2. -
124 actus
I āctus, a, um part. pf. к ago II āctus, ūs m. [ ago ]1) понукание, подстёгивание ( о погонщиках животных) (levi admonitu, non actu inflectere feram C)ab actu nomen Agonalem habet dies O — (полагают, что) название Агоналий происходит от пригона (жертвенных животных к алтарям)2) движение, стремление (magno actu ferri in abruptum V); стекание ( mellis Lcr); ( о гончарном круге) вращение (pocula, quae rota finxerat facili actu Pt); поступь (sc. equi O); движение, течение (sc. undae Sen, T)4) ритор. выразительные телодвижения, мимика (actus secundum verum fingere O)5) сценическая игра, представление ( histrionum Q)6) постановка, инсценировка ( fabellarum L)a. tragicus Su — постановка трагедии, трагедия7) театр. действие, акт (non solus unus a., sed tota fabella C); перен. раздел, часть (primus actus vitae C; ad quartum actum accedere Vr)8) работа, деятельность ( usque ad extremae vitae finem in actu esse Sen)in actu mori Sen — умереть в разгар деятельности («на посту »)a. forensis или a. rerum PJ, Q, Sen etc. — юридическая деятельность, судебные дела, тж. управление имуществом9) образ действия, линия поведения (ad pristĭnum actum reverti Trajanus ap. PJ)10) филос. (осуществлённая, в отличие от «potentia») действительность, актуальное состояние Boët11) акт ( земельная мера)a. quadratus Vr = 1259,44 — кв. метра (пол-югера)a. duplicatas Is — jugerum -
125 beneficium
ī n. [ bene + facio ]1) благодеяние, милость, услугаb. id est, quod quis dedit, quum illi liceret et non dare Sen — услуга есть нечто, оказанное тем, кто мог её и не оказатьb. in aliquem conferre, b. collocare apud aliquem или beneficio aliquem afficere C — оказать кому-л. благодеяние (услугу)beneficio alicujus C — по чьей-л. милости (с чьей-л. помощью)hoc beneficio Ter — в силу этого, этим способомin beneficii loco C (in beneficio L) — как любезность (в виде милости)b. tueri C, PJ — помнить о благодеянииalicujus beneficia in aliquem C — чьи-л. заслуги перед кем-л.2) знак милости (благоволения) (преим. при повышении в должности или при назначении на должность)tribuni militum, quae antea dictatorum fuerant beneficia L — военные трибуны, назначение которых зависело прежде от диктаторовcenturiones sui beneficii Su — центурионы, им назначенные (его креатуры)in beneficiis ad aerarium deferri C — быть внесённым в списки лиц, получающих денежное пособие3) льгота, привилегияb. aetatis Dig — льгота по старостиb. liberorum Su, Dig — льгота многодетным -
126 commendatio
commendātio, ōnis f. [ commendo ]1) рекомендация, одобрение, благоприятный отзыв (formosa facies muta c. est PS)ex commendatione alicujus Su no — чьей-л. рекомендацииc. patris (majorum) C — поручительство, т. е. заслуги отца (предков)ad commendationem suifragia apud aliquos habere Ap — располагать чьими-л. голосами в свою пользу2) привлекательность, обаяние, приятность (formae atque aetatis bAl; oris atque orationis Nep)in prima commendatione aliquid ponere C — ставить что-л. превыше всего3) высокие качества ( ingenii C) -
127 contaminatus
1. contāminātus, a, umpart. pf. к contamino2. adj.1) осквернённый, опозоренный, замаранный, запятнанный (facinore Cs; probris omnibus Su)2) растленный (homo C; flos aetatis Su)3) нечистый, заражённый ( spirĭtus C) -
128 dego
dēgo, dēgi, —, ere [ de + ago ]1) прожить (in tranquillitate omnem aetatem C); проводить (otia in thalamo Ctl; omne tempus aetatis sine molestiā Sen); влачить ( senectutem turpem Sen)2) жить, обитатьanimalia, quae nobiscum degunt PM — наши домашние животныеaves, quae in aqua degunt CC — водяные птицы
См. также в других словарях:
aetatis suae — /uy tah tis sooh uy/; Eng. /ee tay tis sooh ee/, Latin. in a certain year of one s age. * * * aetatis suae /ē tatˈis sūˈē or ī täˈtis sŭˈī/ (Latin) Of his or her age … Useful english dictionary
aetatis — adj. of or at the age of … Useful english dictionary
aetatis suae — /uy tah tis sooh uy/; Eng. /ee tay tis sooh ee/, Latin. in a certain year of one s age. * * * … Universalium
aetatis suae — /aɪˌtatəs ˈsuaɪ/ (say uy.tahtuhs soohuy), /iˌtatəs ˈsui/ (say ee.tahtuhs soohee) in a certain year of one s age. {Latin} …
Fabula Aetatis — Fabula Aetatis … Deutsch Wikipedia
res omnis aetatis — лат. (рэс омнэс этатис) дело всей жизни. Толковый словарь иностранных слов Л. П. Крысина. М: Русский язык, 1998 … Словарь иностранных слов русского языка
anno aetatis suae — foreign term Etymology: Latin in the (specified) year of his (or her) age … New Collegiate Dictionary
"ACTA ET DIPLOMATA RES ALBANIAE MEDIAE-AETATIS ILLUSTRANTIA" — публикация документов, относящихся к ср. век. истории Албании. Состоит из 2 томов, изд. в Вене в 1913 и 1918 под ред. Л. Таллоци, К. Иречека и М. Шуфлая. В 1 м т. опубл. грамоты и др. юридич. док ты Ватиканского, Венецианского, Дубровницкого и… … Советская историческая энциклопедия
anno aetatis suae — /ahn noh uy tah tis sooh uy/; Eng. /an oh i tay tis sooh ee/, Latin. in the year of his age; in the year of her age. * * * … Universalium
anno aetatis suae — /ˌænoʊ aɪtatəs ˈsuaɪ/ (say .anoh uytahtuhs soohuy), /ˌænoʊ itatəs ˈsui/ (say .anoh eetahtuhs soohee) in the year of his or her age. {Latin} …
enitia pars semper prxferenda est propter privilegium aetatis — /anish(iy)a parz sempar prefarenda est proptar privaliyjiyam ateytas/ The part of the elder register is always to be preferred on account of the privily of age … Black's law dictionary