-
1 Sinus Aestuum
сущ.астр. Залив Зноя, Залив Волнений (на Луне) -
2 Sinus Aestuum
астр. Залив Зноя астр. Залив Волнений (на Луне) -
3 aestus
ūs m.1) жар, зной (meridiei L; caniculae H)ae. febrisque C — сильная лихорадка2) поэт. летоvere flores, aestū numerare aristas O — считать весной цветы, а летом колосья3)а) кипение, волнение (maris Lcr; pelagi Ctl)ae. irarum V — страшный гневб) смущение, тревога ( explicare aestum alicujus PJ)4) поэт. течение, волны, валы ( delphini aestum secabant V)5) клубы испарений (ae. Averni Lcr) -
4 accessus
accessus, ūs, m. (accedo), das Herzu-, Herangehen, die Annäherung (Ggstz. abscessus, decessus, discessus, recessus), I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh.: acc. tuus, Cic.: acc. ad urbem nocturnus, Cic. – v. Lebl., accessus stellarum et recessus, Cic.: solis accessus discessusque, Cic.: eiusdem cum accessus modici tum regressus, Cic.: lunae tenuissimum lumen facit proximus accessus ad solem, digressus autem longissimus quisque plenissimum, Cic. – accessus et recessus aestuum, Flut u. Ebbe, Cic.: Plur., accessus fretorum atque aestuum, Apul. de mund. 19. – b) insbes.: α) als mediz. t.t., der Eintritt, Anfall, die Anwandlung einer Krankheit, des Fiebers, accessus decessusque morbi, Gell.: in tertianis accessu febrium (beim Fieberanfall, Paroxysmus) bibendum dare, Plin. – β) der Zutritt zu jmd., ille popularis accessus ac tribunalis, öffentliche Audienz u. Gerichtstage, Cic. ad Q. fr. 1, 1, 8. § 25: sermone affabilis accessuque facilis, Sen.: dare alci accessum, Phaedr., u. Plur. accessus, Ov.: accessum negare, Ov. – 2) meton., der Zugang, als Ort, bes. von der See aus, die Anfurt für Schiffe, acc. maritimus, pedester, Auct. b. Alex.: acc. commodior, Liv.: omnem accessum lustrare, Verg.: alium infra navibus accessum petere, Liv.: accessum ad insulam explorare, Suet. – II) übtr.: a) übh.: acc. ad res salutares, instinktartige Neigung zu usw. (Ggstz. recessus a rebus pestiferis), Cic. de nat. deor. 2, 34: accessus ad causam, Anläufe (Ggstz. recessus Rückzüge), Cic. ep. 9, 14, 7 u. (ders. Brief) ad Att. 14, 17. lit. A. § 7: ut animus lectoris ad enodatioris intellegentiae accessum quasi quibusdam gradibus perducatur, Boëth. de art. geom. p. 398, 8 sqq. (ed. Fr.). – b) das Hinzukommen, die Vermehrung, der Zuwachs, splendoris, Cod. Theod. 6, 35, 7: alia accessus lenes habent et incrementa fallentia, Sen. de ira 3, 1, 5. / Dat. Sing. accessu, Apul. de mund. 34. Amm. 29, 1, 20.
-
5 accessus
[st1]1 [-] accessus, a, um: part. passé de accedo. [st1]2 [-] accessŭs, ūs, m.: - dat. sing. accessu Apul. Mund. 34. a - arrivée, approche. - Cic. Mil. 52 ; Sest. 131; Nat. 2, 19 ; Div. 2, 89. - accessus ad res salutares, a pestiferis recessus, Cic. Nat. 2, 34: disposition à se porter vers ce qui est salutaire, à s'écarter de ce qui est nuisible. - accessus hominum fugere, Stat.: fuir l'approche des hommes. - accessus solis, Cic.: la proximité du soleil (par rapport à la terre). - accessus et discussus aestuum, Cic.: le flux et le reflux. b - accès auprès de qqn, possibilité d'approcher qqn. - Cic. Q. 1, 1, 25 ; Sen. Clem. 1, 13, 4. c - accès dans un lieu, abord. - Virg. En. 8, 229 ; Liv. 44, 28, 13. - navibus accessum petere, Liv. 29, 27, 9: chercher un lieu d'abordage pour les navires. - explorare accessus, Flor.: explorer les abords d'un pays. d - accès, attaque d'une maladie. - accessus febris, Plin.: accès de fièvre.* * *[st1]1 [-] accessus, a, um: part. passé de accedo. [st1]2 [-] accessŭs, ūs, m.: - dat. sing. accessu Apul. Mund. 34. a - arrivée, approche. - Cic. Mil. 52 ; Sest. 131; Nat. 2, 19 ; Div. 2, 89. - accessus ad res salutares, a pestiferis recessus, Cic. Nat. 2, 34: disposition à se porter vers ce qui est salutaire, à s'écarter de ce qui est nuisible. - accessus hominum fugere, Stat.: fuir l'approche des hommes. - accessus solis, Cic.: la proximité du soleil (par rapport à la terre). - accessus et discussus aestuum, Cic.: le flux et le reflux. b - accès auprès de qqn, possibilité d'approcher qqn. - Cic. Q. 1, 1, 25 ; Sen. Clem. 1, 13, 4. c - accès dans un lieu, abord. - Virg. En. 8, 229 ; Liv. 44, 28, 13. - navibus accessum petere, Liv. 29, 27, 9: chercher un lieu d'abordage pour les navires. - explorare accessus, Flor.: explorer les abords d'un pays. d - accès, attaque d'une maladie. - accessus febris, Plin.: accès de fièvre.* * *I.Accessus, accessa, accessum, Nomen, siue participium a passiuo Acceditur: ex quo etiam fit inaccessus. Ouid. Et non accessis inuia fluminibus. Inaccessibles.II.Accessus, huius accessus, Verbale ad Accedo: cui contrarium est Abscessus, discessus, vel recessus. Cic. Venue, Arrivee, Approchement, Accez.\Anxius accessus. Plin. Difficile accez.\Maris accessus et recessus. Cic. Le flot de la mer qui va et vient, La venue et allee de la mer.\Tuus accessus. Cic. Ta venue.\Accessus et discessus solis. Cic. Approchement et esloignement.\Accessus et defectus dierum ac noctium. Martia. Capella. Accroissement et decroissement.\Febris accessus. Plin. Accez de fiebvre.\Dare alicui accessum. Ouid. Donner accez, ou entree à aucun, Le laisser entrer.\Negare accessum. Ouid. Ne point permettre qu'on y entre.\Prohibere accessum. Ouid. Garder ou empescher qu'on n'y entre.\Mollire accessus. Ouid. Faire les accez faciles, Faire qu'on ait facile accez à quelcun. -
6 aestus
aestŭs, ūs, m. [st1]1 [-] chaleur, ardeur, flamme, feu. - furit aestus ad auras, Virg.: le feu s'élance en tourbillons furieux vers les nues. - meridiei aestus, Liv.: la chaleur de midi. [st1]2 [-] au fig. ardeur, émotion violente, passion, fureur, fougue. - civilis belli aestus, Hor. Ep. 2: la fureur de la guerre civile. - fabula stultorum regum et populorum continet aestum, Hor. Ep. 1: ce poème contient les fureurs insensées des peuples et des rois. [st1]3 [-] trouble, inquiétude, irrésolution, perplexité. - qui aestus, quae tenebrae, Cic.: que d'indécision, que de ténèbres! [st1]4 [-] marée, courant, bouillonnement des flots, violente agitation de la mer, houle, vague. - aestus maritimi, Cic.: houle de la mer. - aestuum accessus et recessus, Cic.: le flux et le reflux. - aestus decedit, Liv.: la marée descend. [st1]5 [-] Lucr. émanation (d'atomes).* * *aestŭs, ūs, m. [st1]1 [-] chaleur, ardeur, flamme, feu. - furit aestus ad auras, Virg.: le feu s'élance en tourbillons furieux vers les nues. - meridiei aestus, Liv.: la chaleur de midi. [st1]2 [-] au fig. ardeur, émotion violente, passion, fureur, fougue. - civilis belli aestus, Hor. Ep. 2: la fureur de la guerre civile. - fabula stultorum regum et populorum continet aestum, Hor. Ep. 1: ce poème contient les fureurs insensées des peuples et des rois. [st1]3 [-] trouble, inquiétude, irrésolution, perplexité. - qui aestus, quae tenebrae, Cic.: que d'indécision, que de ténèbres! [st1]4 [-] marée, courant, bouillonnement des flots, violente agitation de la mer, houle, vague. - aestus maritimi, Cic.: houle de la mer. - aestuum accessus et recessus, Cic.: le flux et le reflux. - aestus decedit, Liv.: la marée descend. [st1]5 [-] Lucr. émanation (d'atomes).* * *AEstus, huius aestus, masc. gen. Virg. L'ardeur du soleil.\AEstus. Virgil. La grande chaleur sortant du feu, comme celle qui sort de la gueule d'une fournaise.\AEstus maris. Plin. Le regorgement de la mer, quand il y a plusieurs grandes ondes et vagues sans cause apparante, Le flot de la mer, L'aller et venir de la mer.\AEstus, translatum ad animum. Cic. Ardeur et vehemence.\AEstus gloriae. Cic. Ardent et impetueux desir de gloire.\Fluctuare aestu curarum. Vir. Quand on ne scait qu'on doibt faire.\Magnus irarum aestus. Virgil. Grande esmotion et perturbation de courroux.\AEstus ingenii. Cic. Vehemence et impetuosité d'esprit.\AEstus consuetudinis. Cic. La force et violence d'accoustumance.\Commouere aestus belli. Lucret. Esmouvoir tumulte de guerre.\AEstus. Ouid. Ardeur d'amour.\AEstus vlceris. Cic. Inflammation d'ulcere.\AEstus, Dubitatio, Solicitudo. Plin. iunior. Doubte, Soing, Soulci.\Grauis aestus. Horat. Fascheux et grief à porter.\Ignaui aestus. Ab effectu, quod ignauos homines reddant. Ouid. Lasches, vains.\AEstus mustulentus. Plaut. La fumee du vin nouveau.\Rapidus aestus. Virgil. Chaleur vehemente.\Steriles aestus. Claud. Chaleurs qui font la terre sterile.\Sydereus aestus. Ouid. Chaleur du soleil.\Torrens aestus. Plin. Chaleur ardente.\Exaestuare aestus. Lucret. Jecter hors.\Insinuare aestum. Lucret. Faire entrer la chaleur.\Laborare aestu. Columel. Estre vexé et travaillé de chauld.\Releuare aestus. Ouid. Alleger la chaleur.\Secare aestu. Virgil. Fendre et traverser la mer esmeue.\Solari aestum fluuiis. Horat. Par temps chauld se rafraichir en rivieres.\Solui aestum. Lucret. Estre fondu par force de chaleur.\Sustinere aestus. Ouid. Endurer et porter grand chauld.\Torrens aestu terra. Colum. Bruslee de chaleur. -
7 accessus
accessus, ūs, m. (accedo), das Herzu-, Herangehen, die Annäherung (Ggstz. abscessus, decessus, discessus, recessus), I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh.: acc. tuus, Cic.: acc. ad urbem nocturnus, Cic. – v. Lebl., accessus stellarum et recessus, Cic.: solis accessus discessusque, Cic.: eiusdem cum accessus modici tum regressus, Cic.: lunae tenuissimum lumen facit proximus accessus ad solem, digressus autem longissimus quisque plenissimum, Cic. – accessus et recessus aestuum, Flut u. Ebbe, Cic.: Plur., accessus fretorum atque aestuum, Apul. de mund. 19. – b) insbes.: α) als mediz. t.t., der Eintritt, Anfall, die Anwandlung einer Krankheit, des Fiebers, accessus decessusque morbi, Gell.: in tertianis accessu febrium (beim Fieberanfall, Paroxysmus) bibendum dare, Plin. – β) der Zutritt zu jmd., ille popularis accessus ac tribunalis, öffentliche Audienz u. Gerichtstage, Cic. ad Q. fr. 1, 1, 8. § 25: sermone affabilis accessuque facilis, Sen.: dare alci accessum, Phaedr., u. Plur. accessus, Ov.: accessum negare, Ov. – 2) meton., der Zugang, als Ort, bes. von der See aus, die Anfurt für Schiffe, acc. maritimus, pedester, Auct. b. Alex.: acc. commodior, Liv.: omnem accessum lustrare, Verg.: alium infra navibus accessum petere, Liv.: accessum ad insulam explorare, Suet. – II) übtr.: a) übh.: acc. ad res salutares, instinktartige Neigung zu usw. (Ggstz. re-————cessus a rebus pestiferis), Cic. de nat. deor. 2, 34: accessus ad causam, Anläufe (Ggstz. recessus Rückzüge), Cic. ep. 9, 14, 7 u. (ders. Brief) ad Att. 14, 17. lit. A. § 7: ut animus lectoris ad enodatioris intellegentiae accessum quasi quibusdam gradibus perducatur, Boëth. de art. geom. p. 398, 8 sqq. (ed. Fr.). – b) das Hinzukommen, die Vermehrung, der Zuwachs, splendoris, Cod. Theod. 6, 35, 7: alia accessus lenes habent et incrementa fallentia, Sen. de ira 3, 1, 5. ⇒ Dat. Sing. accessu, Apul. de mund. 34. Amm. 29, 1, 20.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > accessus
-
8 Отлив
- recessus; recessa; decessus; refluxus; aestuum decessus, recessus;• собрано во время отлива - recessu aestuum lectum est;
• с металлическим отливом - metallice micans;
-
9 accessus
ūs m. [ accedo ]1) приход, приближение, прибытие ( ad urbem C)a. et recessus aestuum C — прилив и отлив2) приступ, припадок ( morbi AG)3) доступ ( dare alicui accessum O)5) увеличение, рост ( splendoris CTh)7) предрасположение, склонность, тяготение ( ad res salutares C) -
10 aestus
aestus, ūs, m. (vgl. αἴθω), die infolge innerer Hitze verursachte Wallung, I) das Wallen vor Hitze, exultant aestu latices, Verg. Aen. 7, 464. – dah. a) die wallende Hitze, Glut des Feuers, propiusque aestus incendia volvunt, Verg.: fervore atque aestu anima interclusa, Gluthitze, Liv. – b) der Sonne, der Tages-u. Jahreszeit, des Länderstrichs, Hitze, Glut, Schwüle, große Wärme (Ggstz. algor, frigus), meridiei aestus, Liv.: meridiani aestus fervor (Ggstz. matutinus hiemis rigor), Cassian.: aestus a meridiano sole, Liv.: fervidus aestus, Hor.: labore et aestu languidus, Sall.: aestu laborare, Sen. – Plur. (bes. = heiße Witterung, heiße Tage), aestus nimii, Lact.: calidi, Lucr.: medii, Verg.: frigora atque aestus tolerare, Caes.: non aestus, non frigora pati posse, Liv.: neque frigora neque aestus facile tolerare, Suet.: celeriter aestibus exarescere (v. Quellen), Caes. – poet., die Sommerhitze, -schwüle = Sommer, vere prius flores, aestu numerabis aristas, Ov. trist. 4, 1, 57. Vgl. über aestus = Sommer, Rönsch, Sem. 1. p. 7. – c) die Hitze der Wunden in Krankheiten, ulceris aestus, Att. fr.: aestu febrique iactari, Cic. – II) das Wallen der Flüssigkeiten, die gleichs. wie siedendes Wasser aufkochen, 1) eig.: a) die Brandung, das Fluten, Wogen von Gewässern, u. die brandenden, wogenden Fluten, Wogen, die Strömung, fervit aestu pelagus, Pacuv. fr.: in fretum saepe concurrit aestus atque effervescit, Varr. LL.: ferventes aestibus undae, Ov.: delphines aestum secabant, Verg.: quam (carinam) ventus ventoque rapit contrarius aestus, Ov. – Insbes., die nach dem Ufer zu u. wieder zurückwogende Strömung, die Flut (s. Fabri Liv. 21, 49, 2), aestus maritimi od. marini, Cic.: decessus aestus, Ebbe, Caes.: aestuum accessus et recessus, Flut u. Ebbe, Cic.: aestus maxime tumentes, Springfluten, Plin.: dass. maritimi aestus maximi, Caes.: inanes aestus, tote Flut, Plin.: minuente aestu, Caes.: aestu suo (bei der ihm günstigen), Liv.: aestu secundo, Sall. fr. u.a. (s. Benecke Iustin. 12, 10, 5), Ggstz. adverso aestu maris, Sall. fr.: in adversum aestum, Liv.: cum primum aestu fretum inclinatum est, Liv.: cedente in mare aestu, Liv.: aestus decedit, Liv.: u. im Bilde, si campus atque illae undae comitiorum, ut mare profundum et immensum, sic effervescunt quodam quasi aestu, ut ad alios accedant, ab aliis autem recedant, Cic. Planc. 15: quod enim fretum, quem Euripum tot motus, tantas, tam varias habere putatis agitationes fluctuum, quantas perturbationes et quantos aestus habet ratio comitiorum? Cic. Mur. 35. – b) das Wallen u. Gären einer Flüssigkeit; dah. bei Lucr. = die Ausströmung, der Ausfluß der Erde, des magnetischen Fluidums, durch das Medium der Luftwellen, s. Lucr. 6, 824. 925. 1001. – 2) übtr.: a) die leidenschaftl. Wallung, Aufgeregtheit, Hitze, wilde Heftigkeit, civilis belli aestus, Hor.: aestus regum et populorum, Hor.: u. von der Liebe, ut pelagi, sic pectoris adiuvet aestum, Ov. – b) der innere Drang, die innere Gewalt, die uns unwiderstehlich fortreißt, bes. der Tatendrang, die Tatenlust, ne aestus nos consuetudinis absorbeat, Cic. de legg. 2, 9 (vgl. Cic. Brut. 282): te quasi quidam aestus ingenii tui procul a terra abripuit, Cic. de or. 3, 145. – c) die sorgliche Unruhe, ängstliche Besorgnis, -Verlegenheit, qui tibi aestus, qui error, quae tenebrae erunt, Cic.: explica aestum meum, Plin. ep.: magno curarum fluctuat aestu, Verg.; vgl. Benecke Iustin. 11, 13, 3. – /Archaist. Genet. aesti, Pacuv. tr. 97. – vulg. Nbf. aestum, ī, n., Itala (Rehd.) Luc. 12, 55.
-
11 commutatio
commūtātio, ōnis, f. (commuto), I) die Umwandlung, Umänderung, Veränderung, der Wechsel, a) übh., in der Natur, annuae commutationes et diurnae nocturnaeque vicissitudines, Cic.: vicissitudines dierum ac noctium commutationesque temporum quadripertitae, Cic.: tempestatum conversiones commutationesque caeli, Cic.: crebrae commutationes aestuum, Caes. – in öffentlichen Verhältnissen, c. rerum, Acc. fr.: insperata c. rerum, Cic.: subita c. fortunae, Caes.: u. fortuna parvis momentis magnas rerum commutationes efficit, Caes.: civiles commutationes, Cic. – in den Verhältnissen des Privatlebens, commutationes dominorum, Cic.: c. litterarum, Varr. LL.: ordinis, Quint.: nominis, Lact., nominum, Cornif. rhet.: commutatio fit ex vero in falsum, Cic. – in der Gesinnung usw., tanta commutatio voluntatis, Cic.: si aut morum aut studiorum commutatio facta erit, Cic. – als t. t. der Rhet., die Umwandlung, Veränderung der Worte, des Vortrags, der Behandlung des Stoffs, s. Cornif. rhet. 4, 54 sq. – b) insbes. als rhetor. Figur = ἀντιμεταβολή, die Umkehrung, umgekehrte (chiastische) Gegenüberstellung zweier Sätze (zB. esse oportet ut vivas, non vivere ut edas), Cornif. rhet. 4, 39. – II) die Umwechselung, Umtauschung, der Wechsel, captivorum, Liv. epit.: loci, Frontin.: locorum, Sen. – u. der Austausch der Gedanken durch die Rede, die Unterredung, inter se commutationes et consilia facere, Claud. Quadrig. bei Gell. 17, 2, 26.
-
12 detrimentum
dētrīmentum, ī, n. (detero), I) das Abreiben, limae tenuantis, Apul. met. 6, 6: sumit (vomer) per detrimenta fulgorem, Isid. 20, 14, 1. – meton., detrimenta ergastuli, Krüppel aus dem Arbeitshause, Curt. 5, 5 (18), 13. – II) übtr.: 1) die Verminderung, Abnahme, sine auctu et detrimento summi boni, Sen. de vit. beat. 4, 3. – gew. Plur., detrimenta et accessus fretorum atque aestuum, Apul. de mund. 19: corporum augmenta detrimentaque, Ps. Apul. Ascl. 3 (vgl. met. 11, 1): lunaria incrementa atque detrimenta, Augustin. de civ. dei 5, 6. p. 198, 30 D.2: inde iam hominem in detrimenta vergere gravioris ac senilis aetatis, ibid. 22, 15 extr. – 2) prägn., wie unser Abbruch = Verlust, Einbuße, Schaden, Opfer, a) übh. (Ggstz. emolumentum, adiumentum, ornamentum et praesidium), d. cutis, Tert.: Africani exercitus, Caes.: cum aliquo detrimento militum, Caes.: iacturae ac detrimenta rei familiaris, Auct. b. Alex.: d. capere od. accipere od. facere (alle = erleiden), Cic.: detrimentum existimationis facere, Nep.: capere aliquid detrimenti in alqa re, Col.: magnum detrimentum afferre, Caes.: mediocre detrimentum iumentorum ac servorum afferre (herbeiführen), Hirt. b. G.: diuturni laboris detrimentum sollertiā et virtute militum reconciliatur, Caes.: alci ornamento et praesidio, non detrimento esse, Caes. – b) als publiz. t. t., videant (provideant) consules od. videat (consul), ne quid res publica detrimenti capiat od. accipiat, Cic. Mil. 26; Phil. 5, 12, 34. Caes. b. c. 1, 5, 3. Sall. Cat. 29, 2. Liv. 3, 4, 9. Tac. ann. 4, 19: so auch ut curaremus, ne quid res publica detrimenti caperet, Cic. ep. 16, 11, 2. – c) als milit. t. t., der Verlust im Kriege, der Unfall, die Niederlage, Schlappe, detrimenta belli, Hirt. b. G.: magnum (maius) d. afferre, Cic.: magna detrimenta inferre, Caes., inferre Romanis, Hirt. b. G.: d. capere, Cic.: d. accipere, Caes.: acceptum d. sarcire, Caes.: sine ullo detrimento exercitus od. commissi exercitus, Nep. u. Vell. – d) der Verlust an Geld u. Gut, explent detrimenta (das [durch Einziehung] verlorene Vermögen) muneribus, Iustin. 5, 4, 16: aestimando cuiusque detrimento (Brandschadens) quattuor progeneri Caesaris delecti, Tac. ann. 6, 45: ex magnis detrimentis (Spielverlusten) praeter spem paulatim retractus est, Aug. bei Suet. Aug. 71, 3.
-
13 marinus
marīnus, a, um (mare), zum Meere gehörig, im Meere befindlich, Meer-, See-, umor, Cic.: aestuum marinorum accessus et recessus, Anströmen u. Abströmen, Ebbe u. Flut, Cic.: morsus, Schärfe des Seewassers, Plin.: Venus, dem Meere entstiegene, Hor.: sal (Ggstz. fossicius), Varro: ros, Rosmarin, Hor.: navis, Seeschiff, ICt. (klass. maritima navis): purpura, Meerpurpur (= echter aus der Purpurschnecke), Vulg.: marinus sive fluminalis cancer, Cael. Aur.: canis, Seehund, Sen. u. Plin.: deus, Serv.: terrenum (animal) differt a marino vel quadripede, Quint. – aqua marina = thalassomeli (w. s.), Apic. 8, 331 u. 340. – subst., marīna, ae, f. (sc. aqua), Seewasser, Porphyr. Hor. sat. 2, 8, 15.
-
14 recessus [2]
2. recessus, ūs, m. (recedo), I) das Zurückgehen, der Rückgang, Rücktritt, Rückzug, (Ggstz. accessus, processus), 1) eig. u. übtr.: a) eig., v. leblosen Wesen, Rückgang, Rückkehr, Heimkehr (Ggstz. processus, Treb. Poll. Gall. 17, 3), hiemem opperiri nec sicut aestivas aves statim auctumno tecta ac recessum circumspicere, Liv. 5, 6, 2: recessum primis ultimi non dabant, die letzten Glieder machten den vorderen jedes Weichen unmöglich, Caes. b. G. 5, 43, 5. – b) übtr., v. Lebl.: lunae accessus et r., Annäherung (an die Sonne) und Entfernung (von ihr), Cic.: (aestuum marinorum) accessus et r., Anströmen u. Abströmen, Flut u. Ebbe, Cic. – 2) bildl.: natura bestiis dedit cum quodam appetitu accessum (instinktartige Neigung) ad res salutares, a pestiferis recessum (ein Sich-Abneigen oder Abwenden), Cic. de nat. deor. 2, 34: processus et recessus crescens simul et decrescens, Salv. adv. avar. 1, 1, 4. – u. das Bild vom milit. Rückzug entlehnt, tum accessus (Anläufe) ad causam, tum recessus (Rückzüge), Cic.: strenua ingenia, quo plus recessus sumunt, hoc vehementiores impetus edunt, je weiter sie sich in Ruhe zurückziehen, Val. Max.: ut metus recessum quendam animi et fugam efficiat, ein gewisses Sich-Zurückziehen und Entweichen des Mutes, Cic. – II) meton., v. zurückstehenden-, zurücktretenden Örtlichkeiten, 1) eig.: a) die Einbiegung, Hohlung, Vertiefung, der Hintergrund, processus singulorum et recessus, Vorsprünge und Einbiegungen der einzelnen Körperteile, Cels.: oris, Quint.: gemmae, Plin.: aprici montium recessus, Berghöhlen, Plin.; vgl. spelunca vasto submota recessu, Verg.: Oceanus Europam recessibus crebris excavans, Meerbusen, Plin. – b) ein abgeschiedener-, einsamer-, entlegener Ort, als Zurückgezogenheit, mihi solitudo et recessus provinciae est, Cic. – als sicheres Versteck, nos terrarum ac libertatis extremos recessus ipse ac sinus (Bucht, Hafen) famae in hunc diem defendit, Tac. Agr. 30: tuti recessus, Verg. – als inneres, dem Geräusche der Welt fernes Gemach eines Hauses, domus in multos diducta recessus, Quint.: marmoreo superi sedere recessu, Geheimgemach, Ov. – als abgelegener Platz, Winkel, Phrygiae recessus (Löcher) omnes atque angulos peragrasti, Liv.: descripto in onmes recessus maris praesidio navium, Vell. – magni recessus, ausgedehnte Parkanlagen, Curt. 7, 2 (8), 22. – 2) bildl.: in animis hominum tanti sunt recessus, Winkel, Falten, Cic.: grammatica, plus habet in recessu, quam fronte promittit, hat mehr im Hintergrunde, Quint.: u. das Bild vom Hintergrunde der Gemälde, sed habeat tam illa in dicendo admiratio ac summa laus umbram aliquam et recessum, quo magis id, quod erit illuminatum, exstare atque eminere videatur, Cic. de or. 3, 101 (vgl. Ellendt zB. St.).
-
15 Wechsel
Wechsel, I) Abwechselung: Genet. vicis, Akk. vicem, Abl. vice, Plur. vices (Wechsel, Abwechselung übh., z.B. commotus [gerührt] vice fortunarum humana rum: u. vices interrogandi et respondendi). – vicissitudo. vicissitudines (die ste tige Folge. die fortdauernde Abwechselung, z.B. vic. temporum: u. vicissitudines dierum noctiumque od. diurnae nocturnaeque: u. vic. anniversariae [W. der Jahreszeiten]). – varietas) Mannigfaltigkeit, die sich an einem u. demselben Gegenstande zeigt, z.B. tem porum: u. in omni rerum mearum varietate). – mutatio. commutatio: Veränderung, Umschlag, z.B. mut [2645] equorum od. iumentorum: u. mut. rerum humanarum: u. crebrae mutationes aestuum: u. insperata comm. rerum). – W. der Regierung, s. Regierungswechsel. – den W. des Schicksals erfahren, alteram fortunam experiri. – II) Geldverschreibung: syngrăpha. – einen W. ausstellen, conscribere syngrapham; perscribere pecuniam (das Geld zur Auszahlung anweisen): sich einen W. von jmd. geben, ausstellen lassen, syngrapham facere cum alqo: jmdm. Geld gegen einen W. borgen, alci pecuniam per syngrapham credere: Geld durch W. übermachen, pecuniam permutare od. bl. permutare (z.B. einen W. nach Athen übermachen, Athenas permutare): sich von jmd. Geld durch W. übermachen lassen, permutare cum alqo; permutationem facere cum alqo: das Geld durch einen W. auf jmd. bezahlen, pecuniam ab alqo repraesentare: auf einen W. klagen, ex syngrapha agere.
-
16 Залив Волнений
nastr. Sinus Aestuum (на Луне) -
17 Залив Зноя
nastr. Sinus Aestuum -
18 aestus
aestus, ūs, m. (vgl. αἴθω), die infolge innerer Hitze verursachte Wallung, I) das Wallen vor Hitze, exultant aestu latices, Verg. Aen. 7, 464. – dah. a) die wallende Hitze, Glut des Feuers, propiusque aestus incendia volvunt, Verg.: fervore atque aestu anima interclusa, Gluthitze, Liv. – b) der Sonne, der Tages- u. Jahreszeit, des Länderstrichs, Hitze, Glut, Schwüle, große Wärme (Ggstz. algor, frigus), meridiei aestus, Liv.: meridiani aestus fervor (Ggstz. matutinus hiemis rigor), Cassian.: aestus a meridiano sole, Liv.: fervidus aestus, Hor.: labore et aestu languidus, Sall.: aestu laborare, Sen. – Plur. (bes. = heiße Witterung, heiße Tage), aestus nimii, Lact.: calidi, Lucr.: medii, Verg.: frigora atque aestus tolerare, Caes.: non aestus, non frigora pati posse, Liv.: neque frigora neque aestus facile tolerare, Suet.: celeriter aestibus exarescere (v. Quellen), Caes. – poet., die Sommerhitze, -schwüle = Sommer, vere prius flores, aestu numerabis aristas, Ov. trist. 4, 1, 57. Vgl. über aestus = Sommer, Rönsch, Sem. 1. p. 7. – c) die Hitze der Wunden in Krankheiten, ulceris aestus, Att. fr.: aestu febrique iactari, Cic. – II) das Wallen der Flüssigkeiten, die gleichs. wie siedendes Wasser aufkochen, 1) eig.: a) die Brandung, das Fluten, Wogen von Gewässern, u. die brandenden, wogenden Fluten, Wogen, die Strömung, fervit aestu pela-————gus, Pacuv. fr.: in fretum saepe concurrit aestus atque effervescit, Varr. LL.: ferventes aestibus undae, Ov.: delphines aestum secabant, Verg.: quam (carinam) ventus ventoque rapit contrarius aestus, Ov. – Insbes., die nach dem Ufer zu u. wieder zurückwogende Strömung, die Flut (s. Fabri Liv. 21, 49, 2), aestus maritimi od. marini, Cic.: decessus aestus, Ebbe, Caes.: aestuum accessus et recessus, Flut u. Ebbe, Cic.: aestus maxime tumentes, Springfluten, Plin.: dass. maritimi aestus maximi, Caes.: inanes aestus, tote Flut, Plin.: minuente aestu, Caes.: aestu suo (bei der ihm günstigen), Liv.: aestu secundo, Sall. fr. u.a. (s. Benecke Iustin. 12, 10, 5), Ggstz. adverso aestu maris, Sall. fr.: in adversum aestum, Liv.: cum primum aestu fretum inclinatum est, Liv.: cedente in mare aestu, Liv.: aestus decedit, Liv.: u. im Bilde, si campus atque illae undae comitiorum, ut mare profundum et immensum, sic effervescunt quodam quasi aestu, ut ad alios accedant, ab aliis autem recedant, Cic. Planc. 15: quod enim fretum, quem Euripum tot motus, tantas, tam varias habere putatis agitationes fluctuum, quantas perturbationes et quantos aestus habet ratio comitiorum? Cic. Mur. 35. – b) das Wallen u. Gären einer Flüssigkeit; dah. bei Lucr. = die Ausströmung, der Ausfluß der Erde, des magnetischen Fluidums, durch das Medium der Luftwellen, s. Lucr. 6, 824. 925. 1001. – 2) übtr.: a) die leiden-————schaftl. Wallung, Aufgeregtheit, Hitze, wilde Heftigkeit, civilis belli aestus, Hor.: aestus regum et populorum, Hor.: u. von der Liebe, ut pelagi, sic pectoris adiuvet aestum, Ov. – b) der innere Drang, die innere Gewalt, die uns unwiderstehlich fortreißt, bes. der Tatendrang, die Tatenlust, ne aestus nos consuetudinis absorbeat, Cic. de legg. 2, 9 (vgl. Cic. Brut. 282): te quasi quidam aestus ingenii tui procul a terra abripuit, Cic. de or. 3, 145. – c) die sorgliche Unruhe, ängstliche Besorgnis, -Verlegenheit, qui tibi aestus, qui error, quae tenebrae erunt, Cic.: explica aestum meum, Plin. ep.: magno curarum fluctuat aestu, Verg.; vgl. Benecke Iustin. 11, 13, 3. – ⇒Archaist. Genet. aesti, Pacuv. tr. 97. – vulg. Nbf. aestum, ī, n., Itala (Rehd.) Luc. 12, 55. -
19 commutatio
commūtātio, ōnis, f. (commuto), I) die Umwandlung, Umänderung, Veränderung, der Wechsel, a) übh., in der Natur, annuae commutationes et diurnae nocturnaeque vicissitudines, Cic.: vicissitudines dierum ac noctium commutationesque temporum quadripertitae, Cic.: tempestatum conversiones commutationesque caeli, Cic.: crebrae commutationes aestuum, Caes. – in öffentlichen Verhältnissen, c. rerum, Acc. fr.: insperata c. rerum, Cic.: subita c. fortunae, Caes.: u. fortuna parvis momentis magnas rerum commutationes efficit, Caes.: civiles commutationes, Cic. – in den Verhältnissen des Privatlebens, commutationes dominorum, Cic.: c. litterarum, Varr. LL.: ordinis, Quint.: nominis, Lact., nominum, Cornif. rhet.: commutatio fit ex vero in falsum, Cic. – in der Gesinnung usw., tanta commutatio voluntatis, Cic.: si aut morum aut studiorum commutatio facta erit, Cic. – als t. t. der Rhet., die Umwandlung, Veränderung der Worte, des Vortrags, der Behandlung des Stoffs, s. Cornif. rhet. 4, 54 sq. – b) insbes. als rhetor. Figur = ἀντιμεταβολή, die Umkehrung, umgekehrte (chiastische) Gegenüberstellung zweier Sätze (zB. esse oportet ut vivas, non vivere ut edas), Cornif. rhet. 4, 39. – II) die Umwechselung, Umtauschung, der Wechsel, captivorum, Liv. epit.: loci, Frontin.: locorum, Sen. – u. der Austausch der Gedanken durch————die Rede, die Unterredung, inter se commutationes et consilia facere, Claud. Quadrig. bei Gell. 17, 2, 26.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > commutatio
-
20 detrimentum
dētrīmentum, ī, n. (detero), I) das Abreiben, limae tenuantis, Apul. met. 6, 6: sumit (vomer) per detrimenta fulgorem, Isid. 20, 14, 1. – meton., detrimenta ergastuli, Krüppel aus dem Arbeitshause, Curt. 5, 5 (18), 13. – II) übtr.: 1) die Verminderung, Abnahme, sine auctu et detrimento summi boni, Sen. de vit. beat. 4, 3. – gew. Plur., detrimenta et accessus fretorum atque aestuum, Apul. de mund. 19: corporum augmenta detrimentaque, Ps. Apul. Ascl. 3 (vgl. met. 11, 1): lunaria incrementa atque detrimenta, Augustin. de civ. dei 5, 6. p. 198, 30 D.2: inde iam hominem in detrimenta vergere gravioris ac senilis aetatis, ibid. 22, 15 extr. – 2) prägn., wie unser Abbruch = Verlust, Einbuße, Schaden, Opfer, a) übh. (Ggstz. emolumentum, adiumentum, ornamentum et praesidium), d. cutis, Tert.: Africani exercitus, Caes.: cum aliquo detrimento militum, Caes.: iacturae ac detrimenta rei familiaris, Auct. b. Alex.: d. capere od. accipere od. facere (alle = erleiden), Cic.: detrimentum existimationis facere, Nep.: capere aliquid detrimenti in alqa re, Col.: magnum detrimentum afferre, Caes.: mediocre detrimentum iumentorum ac servorum afferre (herbeiführen), Hirt. b. G.: diuturni laboris detrimentum sollertiā et virtute militum reconciliatur, Caes.: alci ornamento et praesidio, non detrimento esse, Caes. – b) als publiz. t. t., videant (provideant) consules od.————videat (consul), ne quid res publica detrimenti capiat od. accipiat, Cic. Mil. 26; Phil. 5, 12, 34. Caes. b. c. 1, 5, 3. Sall. Cat. 29, 2. Liv. 3, 4, 9. Tac. ann. 4, 19: so auch ut curaremus, ne quid res publica detrimenti caperet, Cic. ep. 16, 11, 2. – c) als milit. t. t., der Verlust im Kriege, der Unfall, die Niederlage, Schlappe, detrimenta belli, Hirt. b. G.: magnum (maius) d. afferre, Cic.: magna detrimenta inferre, Caes., inferre Romanis, Hirt. b. G.: d. capere, Cic.: d. accipere, Caes.: acceptum d. sarcire, Caes.: sine ullo detrimento exercitus od. commissi exercitus, Nep. u. Vell. – d) der Verlust an Geld u. Gut, explent detrimenta (das [durch Einziehung] verlorene Vermögen) muneribus, Iustin. 5, 4, 16: aestimando cuiusque detrimento (Brandschadens) quattuor progeneri Caesaris delecti, Tac. ann. 6, 45: ex magnis detrimentis (Spielverlusten) praeter spem paulatim retractus est, Aug. bei Suet. Aug. 71, 3.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > detrimentum
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Sinus Aestuum — Der Vollmond mit dem großen Oceanus Procellarum. Der Sinus Ästuum ist das dunkle Gebiet zwischen dem rechten Ellipsenrand und der Mondmitte … Deutsch Wikipedia
Sinus Aestuum — Infobox Lunar mare name=Sinus Aestuum caption= latitude=10.9 N or S=N longitude=8.8 E or W=W diameter=290 km eponym=Bay of BillowsSinus Aestuum (latin for Bay of Billows ) forms a northeastern extension to Mare Insularum. It has selenographic… … Wikipedia
Eleocharis aestuum — ID 29452 Symbol Key ELAE2 Common Name tidal spikerush Family Cyperaceae Category Monocot Division Magnoliophyta US Nativity Native to U.S. US/NA Plant Yes State Distribution CT, DE, ME, NJ, NY, PA Growth Habit Graminoid … USDA Plant Characteristics
Eleocharis aestuum D.M. Hines ex A. Haines — Symbol ELAE2 Common Name tidal spikerush Botanical Family Cyperaceae … Scientific plant list
Mare Insularum — Mare Insularum, bordered by the craters Copernicus on the east, and Kepler on the west. Oceanus Procellarum joins the mare to the southwest. The northern edge of Mare Cognitum is visible at the bottom of the photo, and Fra Mauro is the grey patch … Wikipedia
Project Horizon — Infobox Military Structure name = Lunar Military Outpost location = Moon caption = built = planned to begin in January 1965 used = project cancelled type = Outpost controlledby = United States garrison = 12 soldiers commanders = battles = Project … Wikipedia
Mondmeer — Die Maria (auf der ersten Silbe zu betonen; lateinisch für „Meere“, Singular: das Mare) sind dunkle Tiefebenen auf dem Mond (fast nur auf der Mondvorderseite), die insgesamt 16 Prozent der Oberfläche des Mondes der Erde bedecken. Sie erhielten… … Deutsch Wikipedia
Sinus Medii — Sinus Medii, im unteren rechten Bildteil, Senkrechtaufnahme des Mondorbiters Clementine. Oben Sinus Aestuum und oben rechts ein Teil vom Mare Vaporum. Sinus Medii – lateinisch für Bucht der Mitte – ist ein kleines Mondmeer im Zentrum der… … Deutsch Wikipedia
Oceanus Procellarum — is the large mare in the center and upper left of this image. Visible in the upper right is another large mare, Imbrium, and below is the small round Mare Humorum. Coordinates … Wikipedia
Mare Imbrium — A map showing the location of Mare Imbrium Coordinates … Wikipedia
Man in the Moon — For other uses, see Man in the Moon (disambiguation). Lunar nearside with major maria and craters labeled The Man in the Moon is an imaginary figure resembling a human face, head or body, that observers from some cultural backgrounds typically… … Wikipedia