Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

aeneas

  • 61 reddo

    reddo, didī, ditum, ere, zurück-, von sich geben, I) zurückgeben = wiedergeben, wieder abgeben, wieder herausgeben, zurückerstatten, wieder zustellen, 1) denselben Gegenstand (Ggstz. dare, committere, accipere, adimere): α) konkr. Objj.: omne argentum, Plaut.: equos, Cic.: alci pecuniam, Cic.: alci amissa, Liv.: da sodes abs te, ego post reddidero tibi, Plaut.: immo cedo abs te, ego post tibi reddam duplex, Plaut.: meum mihi reddatur, Ter.: ea, quae utenda acceperis, maiore mensurā, si modo possis, iubet reddere Hesiodus, Cic. – obsides, captivos, Caes.: redde hostem, bring wieder her, Ov. – bes. nach einer Unterbrechung, Abwesenheit, aus Gefahr, Mühsal eine Person oder Sache wiedergeben, ut te (medicus) suscitet ac natis reddat carisque propinquis, Hor.: urbem senatui ac populo Romano, templa dis reddita (esse), Tac. – u. so refl., se reddere convivio, sich zum G. zurückbegeben, Liv.: se terris (v. Tageslicht), Verg.: se alci, sich wieder zu jmd. gesellen, Plin. ep.: Teucrûm se iterum in arma, sich den W. der T. wieder stellen, Verg.: ebenso Pass. reddi medial, reddar tenebris, mich zurückbegeben zu usw., Verg.: Daedalus redditus his primum terris, zurückgegeben (nach gefahrvoller Luftfahrt), Verg.: nec post oculis est reddita nostris, bot sich nie wieder dar, Verg.: selten absol., wie Ov. met. 15, 275 sq. (v. einem Flusse). – β) abstr. Objj.: libertatem (Ggstz. lib. adimere), Suet.: antiquum belli decus amissum, Liv.: alci patriam, Liv.: alci ereptum honorem, Verg.: Musis alcis operas, seinen tätigen Zustand wieder zuwenden, Cic. – zugl. m. Infin., tandem sua monstra profundo reddit habere Iovi, Stat. Theb. 1, 616.

    2) einem anderes als Entgelt, in gleichem Maße zurückgeben, wiedergeben, dagegengeben, erstatten, vergelten (Ggstz. dare, sumere, accipere), a) übh.: α) konkr. Objj.: alias tegulas, andere dafür (für die zerbrochenen) einsetzen, Plaut.: oscula, Ov.: pro benefactis alcis ei pretium, Plaut. – β) abstr. Objj.: alci operam, Plaut.: beneficium, Cic. u.a.: pro maleficio beneficium, Ter.: beneficium cum usura, Sen.: pro vita hominis hominis vitam, Caes.: ante illatum terrorem, Liv.: hosti cladem, cladem acceptam, Liv. (s. Fabri Liv. 24, 17, 7. p. 237): gratiam, die erwiesene Gunst zurückerstatten, durch die Tat Dank abstatten, Sall.: u. so gratiam cum magno fenore (v. Weinstock), Colum. – sive paria (verba) paribus redduntur (gegenübergestellt werden) sive opponuntur (entgegengesetzt werden) contraria, Cic. or. 164. – b) insbes.: α) in einer anderen Sprache wiedergeben = verdolmetschen, übersetzen, übertragen, cum ea quae legeram Graece, Latine redderem, Cic.: verba Latine, Ov.: verbum pro verbo, Cic.: verbum verbo, Hor. – β) mündlich zurückgeben, als Nachahmung = wiedergeben, verba bene, v. Papagei, Ov.: de multis verba novissima (von dem Echo als Pers.), Ov.: clamorem, Curt. – als Antwort = erwidern, entgegnen, versetzen, veras audire et reddere voces, Verg.: mutua dicta, Worte wechseln, Ov.: verba tot, nur soviel entgegnen, Ov.: nullam vocem ad minas, Curt.: Aeneas contra cui talia reddit, Verg.

    3) einen Gegenstand dem Ansehen, der Beschaffenheit, dem Wesen nach wiedergeben, abspiegeln, vollständig nachahmen, im Bilde, ἀττικισμος ille reddens Athenarum proprium saporem, Quint.: natus hic vultus tuos reddit, Sen. poët.: tectorium odorem croci saporemque reddit, Plin. – qui te nomine reddet Silvius Aeneas, mit dir gleichnamig sein wird, Verg. – bes. durch Rede, Schrift od. Kunst, reddidisse in loquendo paternam elegantiam, Quint.: in litteris veteres aemulatur, exprimit, reddit, Propertium in primis, Plin. ep.: omnia reddiderat pictor, Petron. – u. im Wesen u. Benehmen, matrem reddit ac refert nobis, Plin. ep.: omnes Catilinas Acidinos postea reddidit, machte durch sein Benehmen Katilina u. seine Rotte zu Acidinern, d.i. ließ K. u. seine Rotte gegen sich als wahre Tugendspiegel erscheinen, Cic. ad Att. 4, 3, 3.

    4) einen Gegenstand in einen entgegengesetzten Zustand zurückversetzen, so und so herstellen, zu dem und dem machen, m. dopp. Acc.: α) alqd od. alqm m. Ang. wozu? durch ein Adi.: viscera saxea, Ov.: domum eius exornatam et instructam fere iam reddidisse nudam atque inanem, Cic.: segetes laetas, Colum.: itinera infesta, Caes.: mare tutum, Nep.: quae res post eum quae essent tuta ab hostibus reddebat, ihm den Rücken sicherte, Caes.: omnia breviora reddet ordo et ratio et modus, Quint. – persönl. Objj., alqm iratum, Cic.: alqm ita placidum mollemque, ut etc., Cic.: alqm hebetem, Cic.: alqm caecum, Cic.: alqm praecipiendo meliorem, Cic.: homines ex feris et immanibus mites et mansuetos, Cic.: formosum adulescentem exsectis virilibus semivirum (zum Kastraten), Lact – selten im Passiv m. dopp. Nom., obscura moto reddita forma lacu est, Ov. met. 3, 475 sq.: alias per sudorem corpus tantum imbecillius redditur, Cels. 3, 3, 19: adeo (eum) caedit, ut Granicus et Aesepus amnes cruenti redderentur, Flor. 3, 5, 17: u. so Iustin. 29, 4, 3; 42, 5, 4; 44, 1, 10. Eutr. 1, 9. – β) alqd od. alqm mit Ang. wozu? durch ein Partic. Perf.: alqd effectum, Plaut.: omne transactum, Plaut.: dictum ac factum reddidi, das war wie gesagt, so getan, das ist alles fertig und abgetan, Ter.: sed iam prior amor me ad hanc rem exercitatum reddidit, Ter. – γ) alqm mit Ang. wozu? durch ein Subst.: alqm avem, Ov.: alqm meum (zu meinem Freunde), hostem Romanis, Nep.: alqm spectatorem, Ov.: alqm ludibrium omnium inter aequales, Iustin. – δ) alqd m. Ang. wozu? durch ut m. Konj., reddes omnia quae nunc sunt certa ei consilia, incerta ut sient sine omni periculo, Ter. Andr. 389.

    II) von sich geben, herausgeben, 1) für jmd. Bestimmtes, jmdm. Gebührendes, Erbetenes abgeben, herausgeben, zustellen, zukommen lassen, a) übh.: alci epistulam, litteras, Cic. (u. so nullae mihi abs te sunt redditae litterae, Br. von dir, Cic.): mandata Augusto Romae (v. Gesandten), Suet. – argentum, Ter.: caprum, Verg.: tunicam non reddere servo, Iuven.: lavacrum et vinum et varium cibum, Cael. Aur.: alci hereditatem, Cic.: suum cuique, Cic.: nomina sua facto, die T. beim rechten Namen nennen, Ov. – praemia debita, Verg.: cetera praemia, Verg.: honorem. Cic.: nec medico honorem (Honorar) suum nec operario mercedem, Augustin.: promissa viro, Verg.: caute vota, erfüllen, Cic.: u. so vota Iovi, Herculi, Ov. u. Suet. – rationem, Rechnung, Rechenschaft ablegen (Aufschluß geben), alci, Cic., alcis rei, Cic., de alqa re, Vitr. – poenas graves impietatis in parentem alcis, büßen, Sall. – So nun α) von Sterbenden, debitum naturae morbo, Nep.: vitam naturae, Cic., u. bl. vitam, Lucr., vitam bene, Cic.: vitam pro alqo, Ov.: animam caelestem caelo, Vell., u. bl. animas, Verg.: u. bl. reddi caelo, Vell.: eum spiritum, quem naturae debeo, patriae reddere, Cic. (vgl. unten no. 2): quod reliquum vitae viriumque, id ferro potissimum reddere volebant, preisgeben, Cic. – β) v. Opfernden, dar bringen, tura lari, Tibull.: liba deae, Ov.: exta Marti, Suet.: u. prägn., super caespitem exta, über den R. (legend) = auf dem R. darbringen, Tac.: u. so lancibus pandis fumantia exta, auf gebogenen Sch., Verg. – γ) v. Schreibenden od. Sprechenden, schristlich oder mündlich zukommen lassen, zum besten geben, berichten, sin nihil praeter iocationem, redde hoc ipsum, Cic.: sed perge, Pomponi, de Caesare, et redde quae restant, Cic.: in eo libro, quo causas eloquentiae reddebamus, Quint. – b) als Zugeständnis zukommen lassen, α) als neue Bewilligung zugestehen, anheimgeben, erteilen, gewähren, zuweisen, suis quaeque temporibus, Curt.: responsa, Verg.: nullo reddito responso, Liv.: conubia, Liv.: peccatis veniam, Hor.: una superstitio (bindende Eid) superis quae reddita divis, Verg. – So nun als gerichtl. t. t.: αα) reddere iudicium, eine gerichtl. Untersuchung erteilen (gewähren), anstellen (von der Obrigkeit, bes. v. Prätor), absol., Cornif. rhet., in alqm, Caes., maiestatis, Tac., de eadem causa iterum, Ter., an reus causa sit mortis, Quint. – ββ) reddere ius, Recht erteilen, sprechen (v. Könige, Kaiser, v. der Obrigkeit, bes. v. Prätor), absol., Tac., alci petenti, Caes.: populo, Liv.: pro tribunali, Suet. – Plur., iura reddere, Liv.: suo regia iura Quiriti (v. Romulus), Ov.: iura adversus paganos, Tac.: reddere iura per pagos vicosque, Tac. – β) als bereits Besessenes belassen, Thermitanis urbem, agros legesque suas, Cic.: civitati suas leges, Liv.: civitati iura legesque, Caes.: Lanuvinis sacra sua, Liv.: omnia sua incolis, Curt. Vgl. Drak. Liv. 9, 43, 23.

    2) aus dem Körper usw. von sich geben = a) ans dem Körper usw. ausstoßen, auswerfen, ausspeien, aspera arteria excipiat animam eam, quae ducta sit spiritu, eandemque a pulmonibus respiret et reddat, Cic.: sonum, einen Ton von sich geben, tönen, klingen (v. musikal. Instrum., Worten usw.), Hor., Sen. u.a.: lenem sonum, Plin.: vocem (v. leb. Wesen), Verg. u. Hor.: crepitum (ventris), v. Esel, Plin.: stridorem, Ov.: murmura, Ov.: flammam, Plin.: sanguinem, Plin. ep.: bilem alvo, Cels.: alvum, urinam, Cels.: calculum urinā, Plin. – bes. v. Gebären, catulum partu, Ov.: vivum onus, Ov. – b) als Ertrag abwerfen, von Grundstücken, fructum (Ertrag), Varro: in pabulo non minus quam in feno, Colum. – v. Getreide, quae siccae moluntur plus farinae reddunt, Plin.: siligineae farinae modius Gallicae XXII libras panis reddit, Plin. – c) Gehörtes, Erdachtes aus dem Kopfe hersagen, aufsagen, vortragen, ea sine scripto verbis isdem, Cic.: rerum multa nomina audita, Quint.: quid cuique vendidissent, Quint.: dictata magistro, Hor.: carmina, Hor.: modos voce, absingen, Hor. – verba male, aussprechen, Ov. – / redideique (= reddidique), Corp. inscr. Lat. 1, 551, 11. – archaist. Futur. reddibo, Plaut. Cas. 129; Men. 1038; Vidul. fr. 4 Stud. (bei Prisc. 6, 32 u. 35. Non. 508, 8): reddebit, Corp. inscr. Lat. 5, 8752. – parag. Infin. reddier, *Arnob. 7, 25 extr. (nach Zinks Vermutung).

    lateinisch-deutsches > reddo

  • 62 Эней

    Универсальный русско-английский словарь > Эней

  • 63 fatigo

    fătīgo, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] fatiguer, lasser, harasser. [st2]2 [-] obséder, tourmenter, persécuter, accabler, troubler, inquiéter, importuner, ennuyer. [st2]3 [-] affaiblir, abattre. [st2]4 [-] animer, exhorter; exciter. [st2]5 [-] critiquer, attaquer, railler.    - tum vero Aeneas, subitis exterritus umbris, corripit e somno corpus, sociosque fatigat, Virg. En. 4, 572: alors Enée, effrayé par cette apparition subite, s'arrache du sommeil et exhorte ses compagnons.    - minas fatigare, Sil.: déjouer les menaces.    - lolium tribulique fatigant triticeas messes, Ov. M. 5: l'ivraie et les chardons étouffent le froment.    - aliquem edacitatis fatigare, S. Sev.: lancer des sarcasmes contre la gourmandise de qqn.
    * * *
    fătīgo, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] fatiguer, lasser, harasser. [st2]2 [-] obséder, tourmenter, persécuter, accabler, troubler, inquiéter, importuner, ennuyer. [st2]3 [-] affaiblir, abattre. [st2]4 [-] animer, exhorter; exciter. [st2]5 [-] critiquer, attaquer, railler.    - tum vero Aeneas, subitis exterritus umbris, corripit e somno corpus, sociosque fatigat, Virg. En. 4, 572: alors Enée, effrayé par cette apparition subite, s'arrache du sommeil et exhorte ses compagnons.    - minas fatigare, Sil.: déjouer les menaces.    - lolium tribulique fatigant triticeas messes, Ov. M. 5: l'ivraie et les chardons étouffent le froment.    - aliquem edacitatis fatigare, S. Sev.: lancer des sarcasmes contre la gourmandise de qqn.
    * * *
        Fatigo, fatigas, pen. prod. fatigare. Virgil. Lasser, Travailler.
    \
        Fatigare. Virg. Presser et enhorter fort instamment, Importuner.
    \
        Fatigare Iouem votis. Martial. Lasser et importuner de prieres, Le fascher et ennuyer, etc.
    \
        Marte diem, noctemque fatigat. Valer. Flac. Il fait la guerre jour et nuict.
    \
        Fatigabat eos precibus. Liu. Il ne les laissoit point en paix. B.
    \
        Fatigare vinclis et carcere. Cic. Reigler et renger à la raison.

    Dictionarium latinogallicum > fatigo

  • 64 ingruo

    ingrŭo, ĕre, grŭi [in + ruo avec g épenthétique] - intr. - se précipiter sur, fondre sur, survenir, attaquer.    - ingruere alicui (in aliquem): se précipiter sur qqn.    - ingruit Aeneas Italis, Virg. En. 12, 628: Enée attaque les Italiens.    - si bellum ingrueret, Virg. En. 8, 535: si la guerre survenait. --- cf. Tac. An. 1, 48.    - si damnatio ingruit, Tac. An. 4, 35: s'il survient une condamnation.
    * * *
    ingrŭo, ĕre, grŭi [in + ruo avec g épenthétique] - intr. - se précipiter sur, fondre sur, survenir, attaquer.    - ingruere alicui (in aliquem): se précipiter sur qqn.    - ingruit Aeneas Italis, Virg. En. 12, 628: Enée attaque les Italiens.    - si bellum ingrueret, Virg. En. 8, 535: si la guerre survenait. --- cf. Tac. An. 1, 48.    - si damnatio ingruit, Tac. An. 4, 35: s'il survient une condamnation.
    * * *
        Ingruo, ingruis, ingrui, pen. corr. ingruere. Virgil. Assaillir impetueusement, et de toute sa puissance.
    \
        Ingruente aestate. Colum. L'esté approchant.
    \
        Ingruit frigus. Col. La froidure est venue, Le froid nous assault.
    \
        Aliam in partem terror ingens ingruerat. Liuius. Une grande frayeur avoit accueilli et assailli l'autre costé.
    \
        Ingruens periculum. Liu. Un danger prochain, imminent.
    \
        Vitibus ingruit vmbra. Virgil. L'ombre se jecte sur les vignes.
    \
        In agrestes ingruerant morbi. Liuius. Maladies les avoyent assailliz.

    Dictionarium latinogallicum > ingruo

  • 65 obmutesco

    obmūtesco, ĕre, obmūtŭi - intr. - [st2]1 [-] perdre la voix, devenir muet. [st2]2 [-] se taire, garder le silence, rester muet. [st2]3 [-] cesser, tomber dans l'oubli, n'être plus à la mode, n'être plus en usage, passer.    - nulla umquam obmutescat vetustas, Cic. Mil. 35, 98: la postérité la plus reculée ne se taira jamais sur ce que j'ai fait.    - Aeneas aspectu obmutuit amens, Virg. En. 4, 279: Énée resta sans voix, égaré par cette vision.    - videsne ut obmutuerit non sedatus corporis, sed castigatus animi dolor? Cic. Tusc. 2: vois-tu comment se tait la douleur, [non celle du corps qui se calme, mais celle de l'âme qui est réprimée]? = vois-tu comment se tait la douleur? ce n'est pas la douleur du corps que l'on calme, c'est celle de l'âme que l'on réprime.    - hoc studium obmutuit, Cic.: ce goût nous a passé.
    * * *
    obmūtesco, ĕre, obmūtŭi - intr. - [st2]1 [-] perdre la voix, devenir muet. [st2]2 [-] se taire, garder le silence, rester muet. [st2]3 [-] cesser, tomber dans l'oubli, n'être plus à la mode, n'être plus en usage, passer.    - nulla umquam obmutescat vetustas, Cic. Mil. 35, 98: la postérité la plus reculée ne se taira jamais sur ce que j'ai fait.    - Aeneas aspectu obmutuit amens, Virg. En. 4, 279: Énée resta sans voix, égaré par cette vision.    - videsne ut obmutuerit non sedatus corporis, sed castigatus animi dolor? Cic. Tusc. 2: vois-tu comment se tait la douleur, [non celle du corps qui se calme, mais celle de l'âme qui est réprimée]? = vois-tu comment se tait la douleur? ce n'est pas la douleur du corps que l'on calme, c'est celle de l'âme que l'on réprime.    - hoc studium obmutuit, Cic.: ce goût nous a passé.
    * * *
        Obmutesco, obmutescis, obmutui, obmutescere. Terent. Cic. Se taire tout coy comme muet.
    \
        Obmutescere dicitur res aliqua. Plin. N'estre plus en usage.

    Dictionarium latinogallicum > obmutesco

  • 66 pater

    pătĕr, tris, m. [st2]1 [-] père. [st2]2 [-] fondateur, créateur, maître. [st2]3 [-] chef, maître.    - [gr]gr. πατήρ, τρός -- angl. father.    - păter fămĭlĭās (fămĭlĭae): chef de famille, père de famille, maître de maison, propriétaire.    - patresfamilias (patresfamiliarum): les pères de famille.    - patres: - [abcl]a - ancêtres, aïeux, pères (génération immédiatement précédente). - [abcl]b - chefs des familles patriciennes. - [abcl]c - sénateurs.    - patres (conscripti): pères (inscrits ensemble sur la liste), pères conscrits, sénateurs.    - pater patratus: père patrat, chef des féciaux (il conclut les alliances).    - pater cenae, Hor. S. 2: l'hôte, l'amphitryon.    - virque paterque gregis, Ov. A. A. 1: le mâle, maître (père) du troupeau.    - Pater + nom d'un dieu: divin, auguste, vénéré.    - Bacche pater: divin Bacchus.    - Pater divûm (Pater omnipotens) ou absolument Pater: Jupiter.    - Pater + nom de personne: noble ou maître.    - Pater Aeneas: le noble Enée.    - quid pater Chrysippus dicat, Hor.: ce que dit Chrysippe, notre maître.    - Zeno, pater Stoicorum, Cic. Nat. 3: Zénon, le maître (le père) des Stoïciens.
    * * *
    pătĕr, tris, m. [st2]1 [-] père. [st2]2 [-] fondateur, créateur, maître. [st2]3 [-] chef, maître.    - [gr]gr. πατήρ, τρός -- angl. father.    - păter fămĭlĭās (fămĭlĭae): chef de famille, père de famille, maître de maison, propriétaire.    - patresfamilias (patresfamiliarum): les pères de famille.    - patres: - [abcl]a - ancêtres, aïeux, pères (génération immédiatement précédente). - [abcl]b - chefs des familles patriciennes. - [abcl]c - sénateurs.    - patres (conscripti): pères (inscrits ensemble sur la liste), pères conscrits, sénateurs.    - pater patratus: père patrat, chef des féciaux (il conclut les alliances).    - pater cenae, Hor. S. 2: l'hôte, l'amphitryon.    - virque paterque gregis, Ov. A. A. 1: le mâle, maître (père) du troupeau.    - Pater + nom d'un dieu: divin, auguste, vénéré.    - Bacche pater: divin Bacchus.    - Pater divûm (Pater omnipotens) ou absolument Pater: Jupiter.    - Pater + nom de personne: noble ou maître.    - Pater Aeneas: le noble Enée.    - quid pater Chrysippus dicat, Hor.: ce que dit Chrysippe, notre maître.    - Zeno, pater Stoicorum, Cic. Nat. 3: Zénon, le maître (le père) des Stoïciens.
    * * *
        Pater, patris. Terent. Pere.
    \
        Induere patrem mente. Claud. Prendre une affection paternelle et amour envers aucun.
    \
        Patres maioresque nostri. Cic. Noz ancestres.
    \
        Patres conscripti. Cic. Senateurs enroulez nouvellement et adjoustez au nombre ancien.
    \
        Patres allecti. Festus. Senateurs nouvellement adjoustez de crue aux autres.
    \
        Pater patratus. Cic. Le herault d'armes, ou Roy d'armes du peuple Romain crée pour defier un ennemi, et luy denoncer la guerre.

    Dictionarium latinogallicum > pater

  • 67 praenato

    praenato, āre - intr. - [st2]1 [-] nager devant. [st2]2 [-] couler devant, baigner.    - interea videt Aeneas in valle reducta Lethaeum, domos placidas qui praenatat, amnem, Virg. En. 6, 705: pendant ce temps, Enée voit dans un vallon retiré le fleuve Léthé qui coule devant des maisons paisibles.
    * * *
    praenato, āre - intr. - [st2]1 [-] nager devant. [st2]2 [-] couler devant, baigner.    - interea videt Aeneas in valle reducta Lethaeum, domos placidas qui praenatat, amnem, Virg. En. 6, 705: pendant ce temps, Enée voit dans un vallon retiré le fleuve Léthé qui coule devant des maisons paisibles.
    * * *
        Praenato, praenatas, pen. corr. praenatare. Plin. Nager devant.
    \
        Praenatat amnis. Virgil. Coule par devant.

    Dictionarium latinogallicum > praenato

  • 68 Énée

    Énée npr Aeneas.
    [ene] nom propre

    Dictionnaire Français-Anglais > Énée

  • 69 origo

    orīgo, inis, f. (orior), I) der Ursprung, principii nulla est origo, Cic.: res a parva origine orta, Liv.: ab alqo originem trahere, Liv., od. habere, Plin.: ab alqo originem ducere, Hor., deducere, Plin.: origines, die Urgeschichte, eine Schrift des älteren Kato, Cic. Planc. 66. Gell. 18, 12, 7. Serv. Verg. Aen. 1, 5: dah. M. Cato in sexta origine, im sechsten Buch seiner Urgeschichte, Gell. 20, 5, 13. – II) die Geburt, Abstammung, A) eig., Ov. u. Tac. – B) meton.: a) der Stamm, das Geschlecht, ab origine ultima stirpis Rom. generatus, aus einer sehr alten Familie, Nep.: v. Tieren, cuncta ab origine gens, Verg. – b) der Stammvater, Urvater, Ahnherr, pater Aeneas Romanae stirpis origo, Verg.: origo Iuliae gentis Aeneas, Tac.: v. zweien usw., die Stammväter, Urväter, Ahnherren, Ahnen, sunt huius origo Ilus et Assaracus, Ov.: Thuisto et Mannus origo gentis conditoresque, Tac. – übtr., die Mutterstadt von Kolonien, Sall. u.a. Histor. (s. Fabri u. Dietsch Sall. Iug. 19, 1); u. bildl. gleichs. das Mutterland von etwas, Iudaea origo eius mali, Tac. – c) der Urheber, melioris mundi, Ov.: Pegasus huius origo fontis, Ov. – d) die Ursubstanz, Plur., Chalcid. Tim. 27 u. 292.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > origo

  • 70 reddo

    reddo, didī, ditum, ere, zurück-, von sich geben, I) zurückgeben = wiedergeben, wieder abgeben, wieder herausgeben, zurückerstatten, wieder zustellen, 1) denselben Gegenstand (Ggstz. dare, committere, accipere, adimere): α) konkr. Objj.: omne argentum, Plaut.: equos, Cic.: alci pecuniam, Cic.: alci amissa, Liv.: da sodes abs te, ego post reddidero tibi, Plaut.: immo cedo abs te, ego post tibi reddam duplex, Plaut.: meum mihi reddatur, Ter.: ea, quae utenda acceperis, maiore mensurā, si modo possis, iubet reddere Hesiodus, Cic. – obsides, captivos, Caes.: redde hostem, bring wieder her, Ov. – bes. nach einer Unterbrechung, Abwesenheit, aus Gefahr, Mühsal eine Person oder Sache wiedergeben, ut te (medicus) suscitet ac natis reddat carisque propinquis, Hor.: urbem senatui ac populo Romano, templa dis reddita (esse), Tac. – u. so refl., se reddere convivio, sich zum G. zurückbegeben, Liv.: se terris (v. Tageslicht), Verg.: se alci, sich wieder zu jmd. gesellen, Plin. ep.: Teucrûm se iterum in arma, sich den W. der T. wieder stellen, Verg.: ebenso Pass. reddi medial, reddar tenebris, mich zurückbegeben zu usw., Verg.: Daedalus redditus his primum terris, zurückgegeben (nach gefahrvoller Luftfahrt), Verg.: nec post oculis est reddita nostris, bot sich nie wieder dar, Verg.: selten absol., wie Ov. met. 15, 275 sq. (v. einem Flusse).
    ————
    β) abstr. Objj.: libertatem (Ggstz. lib. adimere), Suet.: antiquum belli decus amissum, Liv.: alci patriam, Liv.: alci ereptum honorem, Verg.: Musis alcis operas, seinen tätigen Zustand wieder zuwenden, Cic. – zugl. m. Infin., tandem sua monstra profundo reddit habere Iovi, Stat. Theb. 1, 616.
    2) einem anderes als Entgelt, in gleichem Maße zurückgeben, wiedergeben, dagegengeben, erstatten, vergelten (Ggstz. dare, sumere, accipere), a) übh.: α) konkr. Objj.: alias tegulas, andere dafür (für die zerbrochenen) einsetzen, Plaut.: oscula, Ov.: pro benefactis alcis ei pretium, Plaut. – β) abstr. Objj.: alci operam, Plaut.: beneficium, Cic. u.a.: pro maleficio beneficium, Ter.: beneficium cum usura, Sen.: pro vita hominis hominis vitam, Caes.: ante illatum terrorem, Liv.: hosti cladem, cladem acceptam, Liv. (s. Fabri Liv. 24, 17, 7. p. 237): gratiam, die erwiesene Gunst zurückerstatten, durch die Tat Dank abstatten, Sall.: u. so gratiam cum magno fenore (v. Weinstock), Colum. – sive paria (verba) paribus redduntur (gegenübergestellt werden) sive opponuntur (entgegengesetzt werden) contraria, Cic. or. 164. – b) insbes.: α) in einer anderen Sprache wiedergeben = verdolmetschen, übersetzen, übertragen, cum ea quae legeram Graece, Latine redderem, Cic.: verba Latine, Ov.: verbum pro verbo, Cic.: verbum verbo, Hor. – β) mündlich zurückgeben, als Nachah-
    ————
    mung = wiedergeben, verba bene, v. Papagei, Ov.: de multis verba novissima (von dem Echo als Pers.), Ov.: clamorem, Curt. – als Antwort = erwidern, entgegnen, versetzen, veras audire et reddere voces, Verg.: mutua dicta, Worte wechseln, Ov.: verba tot, nur soviel entgegnen, Ov.: nullam vocem ad minas, Curt.: Aeneas contra cui talia reddit, Verg.
    3) einen Gegenstand dem Ansehen, der Beschaffenheit, dem Wesen nach wiedergeben, abspiegeln, vollständig nachahmen, im Bilde, ἀττικισμος ille reddens Athenarum proprium saporem, Quint.: natus hic vultus tuos reddit, Sen. poët.: tectorium odorem croci saporemque reddit, Plin. – qui te nomine reddet Silvius Aeneas, mit dir gleichnamig sein wird, Verg. – bes. durch Rede, Schrift od. Kunst, reddidisse in loquendo paternam elegantiam, Quint.: in litteris veteres aemulatur, exprimit, reddit, Propertium in primis, Plin. ep.: omnia reddiderat pictor, Petron. – u. im Wesen u. Benehmen, matrem reddit ac refert nobis, Plin. ep.: omnes Catilinas Acidinos postea reddidit, machte durch sein Benehmen Katilina u. seine Rotte zu Acidinern, d.i. ließ K. u. seine Rotte gegen sich als wahre Tugendspiegel erscheinen, Cic. ad Att. 4, 3, 3.
    4) einen Gegenstand in einen entgegengesetzten Zustand zurückversetzen, so und so herstellen, zu dem und dem machen, m. dopp. Acc.: α) alqd od.
    ————
    alqm m. Ang. wozu? durch ein Adi.: viscera saxea, Ov.: domum eius exornatam et instructam fere iam reddidisse nudam atque inanem, Cic.: segetes laetas, Colum.: itinera infesta, Caes.: mare tutum, Nep.: quae res post eum quae essent tuta ab hostibus reddebat, ihm den Rücken sicherte, Caes.: omnia breviora reddet ordo et ratio et modus, Quint. – persönl. Objj., alqm iratum, Cic.: alqm ita placidum mollemque, ut etc., Cic.: alqm hebetem, Cic.: alqm caecum, Cic.: alqm praecipiendo meliorem, Cic.: homines ex feris et immanibus mites et mansuetos, Cic.: formosum adulescentem exsectis virilibus semivirum (zum Kastraten), Lact – selten im Passiv m. dopp. Nom., obscura moto reddita forma lacu est, Ov. met. 3, 475 sq.: alias per sudorem corpus tantum imbecillius redditur, Cels. 3, 3, 19: adeo (eum) caedit, ut Granicus et Aesepus amnes cruenti redderentur, Flor. 3, 5, 17: u. so Iustin. 29, 4, 3; 42, 5, 4; 44, 1, 10. Eutr. 1, 9. – β) alqd od. alqm mit Ang. wozu? durch ein Partic. Perf.: alqd effectum, Plaut.: omne transactum, Plaut.: dictum ac factum reddidi, das war wie gesagt, so getan, das ist alles fertig und abgetan, Ter.: sed iam prior amor me ad hanc rem exercitatum reddidit, Ter. – γ) alqm mit Ang. wozu? durch ein Subst.: alqm avem, Ov.: alqm meum (zu meinem Freunde), hostem Romanis, Nep.: alqm spectatorem, Ov.: alqm ludibrium omnium inter aequales, Iustin. – δ) alqd m. Ang. wozu? durch ut m.
    ————
    Konj., reddes omnia quae nunc sunt certa ei consilia, incerta ut sient sine omni periculo, Ter. Andr. 389.
    II) von sich geben, herausgeben, 1) für jmd. Bestimmtes, jmdm. Gebührendes, Erbetenes abgeben, herausgeben, zustellen, zukommen lassen, a) übh.: alci epistulam, litteras, Cic. (u. so nullae mihi abs te sunt redditae litterae, Br. von dir, Cic.): mandata Augusto Romae (v. Gesandten), Suet. – argentum, Ter.: caprum, Verg.: tunicam non reddere servo, Iuven.: lavacrum et vinum et varium cibum, Cael. Aur.: alci hereditatem, Cic.: suum cuique, Cic.: nomina sua facto, die T. beim rechten Namen nennen, Ov. – praemia debita, Verg.: cetera praemia, Verg.: honorem. Cic.: nec medico honorem (Honorar) suum nec operario mercedem, Augustin.: promissa viro, Verg.: caute vota, erfüllen, Cic.: u. so vota Iovi, Herculi, Ov. u. Suet. – rationem, Rechnung, Rechenschaft ablegen (Aufschluß geben), alci, Cic., alcis rei, Cic., de alqa re, Vitr. – poenas graves impietatis in parentem alcis, büßen, Sall. – So nun α) von Sterbenden, debitum naturae morbo, Nep.: vitam naturae, Cic., u. bl. vitam, Lucr., vitam bene, Cic.: vitam pro alqo, Ov.: animam caelestem caelo, Vell., u. bl. animas, Verg.: u. bl. reddi caelo, Vell.: eum spiritum, quem naturae debeo, patriae reddere, Cic. (vgl. unten no. 2): quod reliquum vitae viriumque, id ferro potissimum reddere volebant, preisgeben, Cic. – β) v. Opfernden, dar-
    ————
    bringen, tura lari, Tibull.: liba deae, Ov.: exta Marti, Suet.: u. prägn., super caespitem exta, über den R. (legend) = auf dem R. darbringen, Tac.: u. so lancibus pandis fumantia exta, auf gebogenen Sch., Verg. – γ) v. Schreibenden od. Sprechenden, schristlich oder mündlich zukommen lassen, zum besten geben, berichten, sin nihil praeter iocationem, redde hoc ipsum, Cic.: sed perge, Pomponi, de Caesare, et redde quae restant, Cic.: in eo libro, quo causas eloquentiae reddebamus, Quint. – b) als Zugeständnis zukommen lassen, α) als neue Bewilligung zugestehen, anheimgeben, erteilen, gewähren, zuweisen, suis quaeque temporibus, Curt.: responsa, Verg.: nullo reddito responso, Liv.: conubia, Liv.: peccatis veniam, Hor.: una superstitio (bindende Eid) superis quae reddita divis, Verg. – So nun als gerichtl. t. t.: αα) reddere iudicium, eine gerichtl. Untersuchung erteilen (gewähren), anstellen (von der Obrigkeit, bes. v. Prätor), absol., Cornif. rhet., in alqm, Caes., maiestatis, Tac., de eadem causa iterum, Ter., an reus causa sit mortis, Quint. – ββ) reddere ius, Recht erteilen, sprechen (v. Könige, Kaiser, v. der Obrigkeit, bes. v. Prätor), absol., Tac., alci petenti, Caes.: populo, Liv.: pro tribunali, Suet. – Plur., iura reddere, Liv.: suo regia iura Quiriti (v. Romulus), Ov.: iura adversus paganos, Tac.: reddere iura per pagos vicosque, Tac. – β) als bereits Besessenes belassen, Ther-
    ————
    mitanis urbem, agros legesque suas, Cic.: civitati suas leges, Liv.: civitati iura legesque, Caes.: Lanuvinis sacra sua, Liv.: omnia sua incolis, Curt. Vgl. Drak. Liv. 9, 43, 23.
    2) aus dem Körper usw. von sich geben = a) ans dem Körper usw. ausstoßen, auswerfen, ausspeien, aspera arteria excipiat animam eam, quae ducta sit spiritu, eandemque a pulmonibus respiret et reddat, Cic.: sonum, einen Ton von sich geben, tönen, klingen (v. musikal. Instrum., Worten usw.), Hor., Sen. u.a.: lenem sonum, Plin.: vocem (v. leb. Wesen), Verg. u. Hor.: crepitum (ventris), v. Esel, Plin.: stridorem, Ov.: murmura, Ov.: flammam, Plin.: sanguinem, Plin. ep.: bilem alvo, Cels.: alvum, urinam, Cels.: calculum urinā, Plin. – bes. v. Gebären, catulum partu, Ov.: vivum onus, Ov. – b) als Ertrag abwerfen, von Grundstücken, fructum (Ertrag), Varro: in pabulo non minus quam in feno, Colum. – v. Getreide, quae siccae moluntur plus farinae reddunt, Plin.: siligineae farinae modius Gallicae XXII libras panis reddit, Plin. – c) Gehörtes, Erdachtes aus dem Kopfe hersagen, aufsagen, vortragen, ea sine scripto verbis isdem, Cic.: rerum multa nomina audita, Quint.: quid cuique vendidissent, Quint.: dictata magistro, Hor.: carmina, Hor.: modos voce, absingen, Hor. – verba male, aussprechen, Ov. – redideique (= reddidique), Corp. inscr. Lat. 1, 551, 11. – ar-
    ————
    chaist. Futur. reddibo, Plaut. Cas. 129; Men. 1038; Vidul. fr. 4 Stud. (bei Prisc. 6, 32 u. 35. Non. 508, 8): reddebit, Corp. inscr. Lat. 5, 8752. – parag. Infin. reddier, *Arnob. 7, 25 extr. (nach Zinks Vermutung).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > reddo

  • 71 Aenēius

        Aenēius adj.    [Aeneas], of Aeneas, V., O.

    Latin-English dictionary > Aenēius

  • 72 red-dō

        red-dō didī, ditus, ere.    I. To give back, return, restore: scripsit ad te, ut redderes: alqd tibi, T.: Accipe quod numquam reddas mihi, H.: si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto, I give it back and renounce it: vobis amissa, L.: obsides, Cs.: follibus auras Accipiunt redduntque, take in and expel, V.: mulieri hereditatem: Redditus Cyri solio Phraates, H.: oculis nostris, V.: non reddere (beneficium) viro bono non licet: se convivio, return, L.: se catenis, H.: Teucrūm se reddat in arma, exposes, V.: Sic modo conbibitur, modo... Redditur ingens Erasinus, is swallowed up... reappears, O.: (Daedalus) Redditus his terris, on his return, V.—To utter in response, make in answer: veras audire et reddere voces, return, V.: Aeneas contra cui talia reddit, answered, V.: responsum, L.—To render, translate, interpret: quae legeram Graece, Latine reddere: verbum pro verbo: verbum verbo, H.—To render, represent, imitate, express, resemble: faciem locorum, O.: et qui te nomine reddet Silvius Aeneas, i. e. shall bear your name, V.—To make to be, cause to appear, render, make: quam (civitatem) ille inlustrem reddidit: itinera infesta, Cs.: Quem insignem reddidit arte, V.: obscuraque moto Reddita forma lacu est, made indistinct, O.: omnīs Catillinas Acidinos postea reddidit, made patriots in comparison: dictum ac factum reddidi, i. e. no sooner said than done, T.: hic reddes omnia ei consilia incerta ut sient, T.: fasciculum sibi aquā madidum r<*>itum esse.—To pay back, revenge, requite, p<*>sh, take satisfaction for: per eum stare quo minus accepta ad Cannas redderetur hosti clades, L.: reddidit hosti cladem, L.    II. To give up, hand over, deliver, impart, assign, yield, render, give, grant, bestow, surrender, relinquish, resign: mihi epistulam: litteris a Caesare consulibus redditis, Cs.: ut primi Salio reddantur honores, V.: reddita gratia (i. e. relata), S.: reddunt ova columbae, Iu.: obligatam Iovi dapem, H.: mors pro patriā reddita: morbo naturae debitum, i. e. to die by disease, N.: hanc animam vacuas in auras, O.: caute vota reddunto, pay: fumantia exta, V.: gravīs poenas, i. e. suffer, S.: reddi viro promissa iubebant, to be awarded, V.: rationem, render an account: animam a pulmonibus reddere, exhale: sonum, give forth, H.: vox reddita, uttered, V: catulum partu, O.: Fructum, quem reddunt praedia, produce, T.: Una superstitio, superis quae reddita divis, which belongs to the gods, V.: tunicam servo, Iu.: neque his petentibus ius redditur, is granted, Cs.: quod reliquum vitae virium, id ferro potissimum reddere volebant, sacrifice: Thermitanis urbem, agros, i. e. leave unforfeited: (civitati) iura legesque, home-rule, Cs.: tribus populis suae leges redditae, independence was recognized, L.: conubia, to grant, L.: Peccatis veniam, H.: Nomina facto vera, call by the right name, O.: magistratūs adi, Iudicium ut reddant tibi, grant you a trial, T.: iudicia in privatos reddebat, assumed jurisdiction in civil actions, Cs.: ius, to give judgment, Ta.—To repeat, report, narrate, recite, rehearse: ea sine scripto verbis eisdem: sive paribus paria (verba) redduntur, sive opponuntur contraria: dictata, rehearse, H.: carmen, recite, H.: causam, O.

    Latin-English dictionary > red-dō

  • 73 Enea

    [e'nɛa]
    nome proprio maschile Aeneas
    * * *
    Enea
    /e'nεa/
    n.pr.m.
    Aeneas.

    Dizionario Italiano-Inglese > Enea

  • 74 altus

    1.
    altus, a, um, participle from alo., lit., grown or become great, great (altus ab alendo dictus, Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; cf. the Germ. gross with the Engl. grow), a polar word meaning both high and deep.
    A.
    Seen from below upwards, high.
    I.
    Lit.: IN ALTOD MARID PVCNANDOD, etc., Columna Duilii; so, maria alta, Liv. Andron. ap. Macr. S. 6, 5, 10; id. ib. ap. Prisc. p. 725 P.: aequor, Pac. ap. Varr. L. L. 7, § 23 Müll.: parietes, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44:

    sub ramis arboris altae,

    Lucr. 2, 30:

    acervus,

    id. 3, 198 al.:

    columellam tribus cubitis ne altiorem,

    Cic. Leg. 2, 26, 66:

    altior illis Ipsa dea est colloque tenus supereminet omnes,

    taller, Ov. M. 3, 181:

    altis de montibus,

    Verg. E. 1, 83:

    umbras Altorum nemorum,

    Ov. M. 1, 591 al. —With the acc. of measure:

    clausi lateribus pedem altis,

    a foot high, Sall. H. Fragm. 4, 39 Gerl.; cf. Lind. C. Gr. I. p. 215.—With gen.:

    triglyphi alti unius et dimidiati moduli, lati in fronte unius moduli,

    Vitr. 4, 3:

    majorem turrim altam cubitorum CXX.,

    id. 10, 5:

    alta novem pedum,

    Col. 8, 14, 1:

    singula latera pedum lata tricenum, alta quinquagenum,

    Plin. 36, 13, 19, § 4.—
    II.
    Trop., high, lofty, elevated, great, magnanimous, high-minded, noble, august, etc.:

    altissimus dignitatis gradus,

    Cic. Phil. 1, 6, 14; so id. Clu. 55; id. Dom. 37.—Of mind or thought:

    te natura excelsum quendam videlicet et altum et humana despicientem genuit,

    Cic. Tusc. 2, 4, 11:

    homo sapiens et altā mente praeditus,

    highminded, id. Mil. 8:

    qui altiore animo sunt,

    id. Fin. 5, 20, 57 al. —So of gods, or persons elevated in birth, rank, etc.;

    also of things personified: rex aetheris altus Juppiter,

    Verg. A. 12, 140:

    Apollo,

    id. ib. 10, 875:

    Caesar,

    Hor. C. 3, 4, 37:

    Aeneas, i. e. deā natus,

    id. S. 2, 5, 62:

    Roma,

    Ov. Tr. 1, 3, 33:

    Carthago,

    Prop. 2, 1, 23 al. —Of the voice, high, shrill, loud, clear:

    Conclamate iterum altiore voce,

    Cat. 42, 18:

    haec fatus altā voce,

    Sen. Troad. 196:

    altissimus sonus,

    Quint. 11, 3, 23 (cf.:

    vox magna,

    Ov. Tr. 4, 9, 24; Juv. 4, 32).— Subst.: altum, i, n., a height:

    sic est hic ordo (senatorius) quasi propositus atque editus in altum,

    on high, Cic. Verr. 2, 3, 41, § 98:

    aedificia in altum edita,

    Tac. H. 3, 71:

    quidquid in altum Fortuna tulit, ruitura levat,

    Sen. Agam. 100.—Esp.
    (α).
    (Sc. caelum.) The height of heaven, high heaven, the heavens:

    ex alto volavit avis,

    Enn. Ann. 1, 108:

    haec ait, et Maiā genitum demisit ab alto,

    Verg. A. 1, 297.—Still more freq.,
    (β).
    (Sc. mare.) The high sea, the deep, the sea: rapit ex alto navīs velivolas, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 1, 224:

    ubi sumus provecti in altum, capiunt praedones navem illam, ubi vectus fui,

    Plaut. Mil. 2, 1, 39; so id. Men. 1, 2, 2; id. Rud. prol. 66; 2, 3, 64:

    terris jactatus et alto,

    Verg. A. 1, 3:

    in altum Vela dabant,

    id. ib. 1, 34:

    collectae ex alto nubes,

    id. G. 1, 324:

    urget ab alto Notus,

    id. ib. 1, 443 al.:

    alto mersā classe,

    Sil. 6, 665:

    ab illā parte urbis navibus aditus ex alto est,

    Cic. Verr. 2, 5, 32:

    in alto jactari,

    id. Inv. 2, 31, 95:

    naves nisi in alto constitui non poterant,

    Caes. B. G. 4, 24:

    naves in altum provectae,

    id. ib. 4, 28: scapha in altum navigat, Sall. Fragm.—So in the plur.:

    alta petens,

    Verg. A. 7, 362.— Trop.:

    quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,

    Plaut. As. 1, 3, 6:

    imbecillitas... in altum provehitur imprudens,

    Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    te quasi quidam aestus ingenii tui in altum abstraxit,

    id. de Or. 3, 36, 145.—
    B.
    Seen from above downwards, deep, profound.
    I.
    Lit. (hence sometimes opp. summus): Acherusia templa alta Orci, salvete, Enn. ap. Varr. L. L. 7, 2, 81; Cic. Tusc. 1, 21, 48:

    quom ex alto puteo sursum ad summum escenderis,

    Plaut. Mil. 4, 4, 14:

    altissimae radices,

    Cic. Phil. 4, 5:

    altae stirpes,

    id. Tusc. 3, 6, 13:

    altissima flumina,

    Caes. B. C. 3, 77:

    altior aqua,

    id. ib. 1, 25:

    alta theatri Fundamenta,

    Verg. A. 1, 427:

    gurgite in alto,

    in the deep whirlpool, id. E. 6, 76:

    altum vulnus,

    id. A. 10, 857; Petr. 136; Sen. Troad. 48:

    altum totā metitur cuspide pectus,

    Sil. 4, 292; so id. 6, 580 al.:

    unde altior esset Casus,

    Juv. 10, 106.—With the abl. of measure:

    faciemus (scrobes) tribus pedibus altas,

    Pall. Jan. 10, 3.—
    II.
    Trop. (more freq. in and after the Aug. per.), deep, profound:

    somno quibus est opus alto,

    Hor. S. 2, 1, 8; so Liv. 7, 35:

    sopor,

    Verg. A. 8, 27:

    quies,

    id. ib. 6, 522:

    silentium,

    id. ib. 10, 63; Quint. 10, 3, 22:

    altissima tranquillitas,

    Plin. Ep. 2, 1:

    altissima eruditio,

    id. ib. 4, 30:

    altiores artes,

    Quint. 8, 3, 2.— Subst.: altum, i, n., the depth, i. e. what is deep or far removed:

    ex alto dissimulare,

    Ov. Am. 2, 4, 16:

    non ex alto venire nequitiam, sed summo, quod aiunt, animo inhaerere,

    Sen. Ira, 1, 16 med. al.—Hence, ex alto repetere, or petere, in discourse, to bring from far; as P. a., farfetched:

    quae de nostris officiis scripserim, quoniam ex alto repetita sunt,

    Cic. Fam. 3, 5:

    quid causas petis ex alto?

    Verg. A. 8, 395 (cf.:

    alte repetere in the same sense,

    Cic. Sest. 13; id. Rep. 4, 4, and v. al. infra).—
    C.
    Poet., in reference to a distant (past) time: cur vetera tam ex alto appetissis discidia, Agamemno? Att. ap. Non. 237, 22 (altum: vetus, antiquum, Non.); cf. Verg. G. 4, 285.—With the access. idea of venerable (cf. antiquus), ancient, old:

    genus alto a sanguine Teucri,

    Verg. A. 6, 500:

    Thebanā de matre nothum Sarpedonis alti,

    id. ib. 9, 697;

    genus Clauso referebat ab alto,

    Ov. F. 4, 305:

    altā gente satus,

    Val. Fl. 3, 202:

    altis inclitum titulis genus,

    Sen. Herc. Fur. 338.— Adv.: altē, and very rarely altum, high, deep (v. supra, altus, P. a. init.).
    A.
    High, on high, high up, from on high, from above (v. altus, P. a., A.).
    I.
    Lit.:

    alte ex tuto prospectum aucupo,

    Att. Trag. Rel. p. 188 Rib.:

    colomen alte geminis aptum cornibus,

    id. ib. p. 221:

    alte jubatos angues,

    Naev. ib. p. 9:

    jubar erigere alte,

    Lucr. 4, 404:

    roseā sol alte lampade lucens,

    id. 5, 610:

    in vineā ficos subradito alte, ne eas vitis scandat,

    Cato, R. R. 50:

    cruentum alte extollens pugionem,

    Cic. Phil. 2, 12, 28: non animadvertis cetarios escendere in malum alte, ut perspiciant pisces? Varr. ap. Non. 49, 15:

    (aër) tollit se ac rectis ita faucibus eicit alte,

    Lucr. 6, 689:

    dextram Entellus alte extulit,

    Verg. A. 5, 443:

    alte suras vincire cothurno,

    high up, id. ib. 1, 337:

    puer alte cinctus,

    Hor. S. 2, 8, 10, and Sen. Ep. 92:

    unda alte subjectat arenam,

    Verg. G. 3, 240:

    Nihil tam alte natura constituit, quo virtus non possit eniti,

    Curt. 7, 11, 10: alte maesti in terram cecidimus, from on high, Varr. ap. Non. 79, 16:

    eo calcem cribro succretam indito alte digitos duo,

    to the height of two fingers, Cato, R. R. 18, 7; so Col. R. R. 5, 6, 6.— Comp.:

    quae sunt humiliora neque se tollere a terrā altius possunt,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    tollam altius tectum,

    id. Har. Resp. 15, 33:

    altius praecincti,

    Hor. S. 1, 5, 5:

    pullus in arvis altius ingreditur,

    Verg. G. 3, 75:

    caput altius effert,

    id. ib. 3, 553:

    altius atque cadant imbres,

    id. E. 6, 38 ubi v. Forb.:

    altius aliquid tenere,

    Sen. Q. N. 1, 5.— Sup.: [p. 96] cum altissime volāsset (aquila), Suet. Aug. 94.—
    II.
    Trop.:

    alte natus,

    Albin. 1, 379 (cf.: altus Aeneas, supra, P. a., A. II.):

    alte enim cadere non potest,

    Cic. Or. 28, 98:

    video te alte spectare,

    id. Tusc. 1, 34, 82; id. Rep. 6, 23, 25.— Comp.:

    altius se efferre,

    Cic. Rep. 6, 23, 25; 3, 3, 4:

    altius irae surgunt ductori,

    Verg. A. 10, 813:

    altius aliquid agitare,

    Cels. 1 prooem.:

    attollitur vox altius,

    Quint. 11, 3, 65:

    verbis altius atque altius insurgentibus,

    id. 8, 4, 27.— Sup.:

    Ille dies virtutem Catonis altissime illuminavit,

    Vell. 2, 35:

    ingenium altissime adsurgit,

    Plin. Ep. 8, 4.—
    B.
    Deep, deeply (v. altus, P. a. B.).
    I.
    Lit.:

    ablaqueato ficus non alte,

    Cato, R. R. 36:

    ferrum haud alte in corpus descendere,

    Liv. 1, 41:

    alte vulnus adactum,

    Verg. A. 10, 850; Ov. M. 6, 266; Curt. 4, 6, 18; Cels. 5, 26, 30:

    timidum caput abdidit alte,

    Verg. G. 3, 422:

    alte consternunt terram frondes,

    deeply strew, id. A. 4, 443:

    ut petivit Suspirium alte!

    Plaut. Cist. 1, 1, 58 (cf.:

    ingentem gemitum dat pectore ab imo,

    Verg. A. 1, 485):

    inter cupam pertundito alte digitos primorīs tres,

    Cato, R. R. 21, 2:

    minimum alte pedem,

    Col. de Arb. 30.— Comp.:

    ne radices altius agant,

    Col. 5, 6, 8:

    terra altius effossa,

    Quint. 10, 3, 2:

    cum sulcus altius esset impressus,

    Cic. Div. 2, 23, 50:

    frigidus imber Altius ad vivum persedit, Verg G. 3, 441: tracti altius gemitus,

    Sen. Ira, 3, 4, 2.— Sup.:

    (latronibus gladium) altissime demergo,

    App. M. 2, 32.—
    II.
    Trop., deeply, profoundly, far, from afar:

    privatus ut altum Dormiret,

    Juv. 1, 16:

    alte terminus haerens,

    Lucr. 1, 77:

    longo et alte petito prooemio respondere,

    Cic. Clu. 21, 58:

    ratio alte petita,

    Quint. 11, 1, 62:

    alte et a capite repetis, quod quaerimus,

    Cic. Leg. 1, 6, 18; id. Rep. 4, 4, 4; id. Sest. 13, 31.— Comp.:

    qui altius perspiciebant,

    had a deeper insight, Cic. Verr. 1, 7, 19:

    quae principia sint, repetendum altius videtur,

    must be sought out more deeply, id. Off. 1, 16:

    altius repetitae causae,

    Quint. 11, 1, 62:

    de quo si paulo altius ordiri ac repetere memoriam religionis videbor,

    Cic. Verr. 4, 105:

    Hisce tibi in rebus latest alteque videndum,

    Lucr. 6, 647:

    altius supprimere iram,

    Curt. 6, 7, 35:

    altius aliquem percellere,

    Tac. A. 4, 54:

    altius metuere,

    id. ib. 4, 41:

    altius animis maerere,

    id. ib. 2, 82:

    cum verbum aliquod altius transfertur,

    Cic. Or. 25, 82:

    Altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 285;

    so,

    Tac. H. 4, 12:

    altius aliquid persequi,

    Plin. 2, 23, 31, § 35:

    hinc altius cura serpit,

    id. 4, 11, 13, § 87.— Sup.:

    qui vir et quantus esset, altissime inspexi,

    Plin. Ep. 5, 15, 5.
    2.
    altus, ūs, m. [alo], a nourishing, support:

    terrae altu,

    Macr. S. 1, 20 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > altus

  • 75 Diona

    Dĭōnē, ēs ( -a, ae, Cic. N. D. 3, 23, 59), f., = Diônê.
    I.
    The mother of Venus, Cic. l. l.; Hyg. praef.; Claud. Rapt. Pros. 3, 433.—Hence, Dĭōnæus, a, um, adj., of Dione: vestis, the garment worked by Dione for her daughter, Claud. Epith. Pall. et Cel. 102.—Far more freq. as in Greek,
    II.
    Venus, Ov. F. 2, 461; 5, 309; id. Am. 1, 14, 33 al.—Hence, Dĭōnæus, a, um, adj., of Dione (Venus): mater, Venus herself (with reference to Aeneas), Verg. A. 3, 19;

    hence, Dionaeus Caesar, as the descendant of Iulus, Aeneas, and consequently of Venus,

    id. E. 9, 47:

    columba,

    sacred to Venus, Stat. Silv. 3, 5, 80:

    flores,

    Col. 10, 286: antrum, Dione's grotto, as the scene of love and love-songs, Hor. C. 2, 1, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > Diona

  • 76 Dionaeus

    Dĭōnē, ēs ( -a, ae, Cic. N. D. 3, 23, 59), f., = Diônê.
    I.
    The mother of Venus, Cic. l. l.; Hyg. praef.; Claud. Rapt. Pros. 3, 433.—Hence, Dĭōnæus, a, um, adj., of Dione: vestis, the garment worked by Dione for her daughter, Claud. Epith. Pall. et Cel. 102.—Far more freq. as in Greek,
    II.
    Venus, Ov. F. 2, 461; 5, 309; id. Am. 1, 14, 33 al.—Hence, Dĭōnæus, a, um, adj., of Dione (Venus): mater, Venus herself (with reference to Aeneas), Verg. A. 3, 19;

    hence, Dionaeus Caesar, as the descendant of Iulus, Aeneas, and consequently of Venus,

    id. E. 9, 47:

    columba,

    sacred to Venus, Stat. Silv. 3, 5, 80:

    flores,

    Col. 10, 286: antrum, Dione's grotto, as the scene of love and love-songs, Hor. C. 2, 1, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > Dionaeus

  • 77 Dione

    Dĭōnē, ēs ( -a, ae, Cic. N. D. 3, 23, 59), f., = Diônê.
    I.
    The mother of Venus, Cic. l. l.; Hyg. praef.; Claud. Rapt. Pros. 3, 433.—Hence, Dĭōnæus, a, um, adj., of Dione: vestis, the garment worked by Dione for her daughter, Claud. Epith. Pall. et Cel. 102.—Far more freq. as in Greek,
    II.
    Venus, Ov. F. 2, 461; 5, 309; id. Am. 1, 14, 33 al.—Hence, Dĭōnæus, a, um, adj., of Dione (Venus): mater, Venus herself (with reference to Aeneas), Verg. A. 3, 19;

    hence, Dionaeus Caesar, as the descendant of Iulus, Aeneas, and consequently of Venus,

    id. E. 9, 47:

    columba,

    sacred to Venus, Stat. Silv. 3, 5, 80:

    flores,

    Col. 10, 286: antrum, Dione's grotto, as the scene of love and love-songs, Hor. C. 2, 1, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > Dione

  • 78 parvolus

    parvŭlus or parvŏlus, a, um, adj. dim. [parvus], very small, little, petty, slight, (class.):

    ne dum parvulum hoc consequimur, illud amittamus, quod maximum est,

    Cic. Inv. 2, 3, 10:

    parvola magni formica laboris,

    Hor. S. 1, 1, 33:

    parvula, pumilis,

    Lucr. 4, 1162:

    impulsio,

    Cic. Inv. 2, 8, 25:

    res,

    id. Quint. 16, 53:

    pecunia,

    id. Rosc. Com. 8:

    stridor,

    Plin. 17, 24, 37, § 221:

    res,

    Hor. Ep. 1, 18, 29:

    tuta et parvola laudo,

    id. ib. 15, 42:

    proelium,

    a skirmish, Caes. B. G. 2, 30:

    detrimentum,

    id. ib. 5, 50:

    causa,

    Lucr. 4, 193.—
    II.
    In partic.
    A.
    Of age, little, young: a parvulo, from his childhood, = a puero, Ter. And. 1, 1, 8:

    parvula (soror),

    id. Eun. 3, 3, 18:

    segmentatis dormisset parvula cunis,

    when a child, Juv. 6, 89; cf.: ab parvulis, from their infancy or childhood, Caes. B. G. 6, 21; cf.:

    a parvulā aetate,

    Just. 12, 4.—Esp. as subst.: parvŭlus, i, m., a child:

    si quis mihi parvulus aulā luderet Aeneas,

    Verg. A. 4, 328; cf.:

    rex Si vis tu fieri, nullus tibi parvolus aulā Luserit Aeneas,

    Juv. 5, 138:

    parvulus enim natus est nobis,

    Vulg. Isa. 9, 6:

    exceptis parvulis,

    id. Matt. 14, 24.—Of animals:

    (ursi) parvuli excepti,

    Caes. B. G. 6, 28, 4.—
    B.
    Too little, i. e. not equal to, not sufficient for a thing:

    quam illi rei ego etiam nunc sum parvolus!

    Plaut. Ps. 3, 1, 17.—
    C.
    Deficient in understanding, indiscreet, Arn. 1, 43.—Hence, adv.: parvŭlum, little, not much (not in Cic. or Cæs.):

    aut nihil aut parvulum,

    Cels. 7, 18, 32:

    parvulum referret, an, etc.,

    Plin. Ep. 8, 14, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > parvolus

  • 79 parvulus

    parvŭlus or parvŏlus, a, um, adj. dim. [parvus], very small, little, petty, slight, (class.):

    ne dum parvulum hoc consequimur, illud amittamus, quod maximum est,

    Cic. Inv. 2, 3, 10:

    parvola magni formica laboris,

    Hor. S. 1, 1, 33:

    parvula, pumilis,

    Lucr. 4, 1162:

    impulsio,

    Cic. Inv. 2, 8, 25:

    res,

    id. Quint. 16, 53:

    pecunia,

    id. Rosc. Com. 8:

    stridor,

    Plin. 17, 24, 37, § 221:

    res,

    Hor. Ep. 1, 18, 29:

    tuta et parvola laudo,

    id. ib. 15, 42:

    proelium,

    a skirmish, Caes. B. G. 2, 30:

    detrimentum,

    id. ib. 5, 50:

    causa,

    Lucr. 4, 193.—
    II.
    In partic.
    A.
    Of age, little, young: a parvulo, from his childhood, = a puero, Ter. And. 1, 1, 8:

    parvula (soror),

    id. Eun. 3, 3, 18:

    segmentatis dormisset parvula cunis,

    when a child, Juv. 6, 89; cf.: ab parvulis, from their infancy or childhood, Caes. B. G. 6, 21; cf.:

    a parvulā aetate,

    Just. 12, 4.—Esp. as subst.: parvŭlus, i, m., a child:

    si quis mihi parvulus aulā luderet Aeneas,

    Verg. A. 4, 328; cf.:

    rex Si vis tu fieri, nullus tibi parvolus aulā Luserit Aeneas,

    Juv. 5, 138:

    parvulus enim natus est nobis,

    Vulg. Isa. 9, 6:

    exceptis parvulis,

    id. Matt. 14, 24.—Of animals:

    (ursi) parvuli excepti,

    Caes. B. G. 6, 28, 4.—
    B.
    Too little, i. e. not equal to, not sufficient for a thing:

    quam illi rei ego etiam nunc sum parvolus!

    Plaut. Ps. 3, 1, 17.—
    C.
    Deficient in understanding, indiscreet, Arn. 1, 43.—Hence, adv.: parvŭlum, little, not much (not in Cic. or Cæs.):

    aut nihil aut parvulum,

    Cels. 7, 18, 32:

    parvulum referret, an, etc.,

    Plin. Ep. 8, 14, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > parvulus

  • 80 pater

    păter, tris (old gen PATRVS. Inscr Corp. Lat. 1469; dat PATRE, ib 182), m. [Sanscr. root pā, to nourish, protect; Lat. pasco; hence, Zend, patar, protector; Gr. patêr; Sanscr pitri; Engl. father; Germ. Vater], a father, sire.
    I.
    Lit. Aes. Ehem, pater mi, tu hic eras? De Tuus hercle vero et animo et patura pater, Ter. Ad. 5, 7, 3:

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Servius Tullius captivā Corniculanā natus, patre nullo, matre servā,

    i. e. by an unknown father, Liv. 4, 3:

    SI PATER FILIVM TER VENVM DVIT FILIVS A PATRE LIBER ESTO, Lex XII. Tab.: CORNELIVS SCIPIO BARBATVS GNAIVOD PATRE PROGNATVS, Epit. of the Scipios: ego a patre ita eram deductus,

    by my father, Cic. Lael. 1, 1:

    aliquem patris loco colere debere,

    id. Phil. 2, 38, 99.—
    II.
    Transf.
    A.
    The father as head and rep resentative of the household, esp., paterfamilias and paterfamiliae:

    pauci milites patresque familiae recepti,

    Caes. B. C. 2, 44:

    quemeunque patrem familiae arripuissetis,

    Cic. de Or. 1, 43; v. familia.—
    B.
    In plur.: patres, fathers, forefathers:

    patrum nostrorum aetas,

    Cic. Or. 5, 18:

    memoria patrum,

    id. de Or. 1, 40, 181:

    apud patres nostros,

    id. Off. 3, 11, 47:

    patres majoresque nostri,

    id. Div. in Caecil. 21, 69:

    Dominus Deus patrum vestrorum, Vulg Exod 3, 15: descenderunt patres tui in Aegyptum,

    id. Deut. 10, 22.—So in sing (eccl. Lat.): dixitque Jacob;

    Deus patris mei Abraham, etc.,

    Vulg. Gen. 32, 9: quod juravit ad Abra. [p. 1314] ham patrem nostrūm, id. Luc. 1, 73.—
    C.
    PATRES for parentes, parents, Inscr. Grut. 707, 5; 656, 2; 692, 1; 704, 1.—
    D.
    As a title of honor, father. —Of a deity, esp. of Jupiter: divum pater atque hominum rex, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 179 Vahl.); cf.: pater optime Olimpi, id. ap. Oros. 6, 1 (Ann. v. 198 ib.):

    ipse pater mediā nimborum in nocte coruscā Fulmina molitur dextrā,

    Verg. G. 1, 328:

    Gradivumque patrem Geticis qui praesidet arvis,

    id. A. 3, 35:

    pater Lemnius,

    i. e. Vulcan, id. ib. 8, 454:

    Bacche pater,

    Hor. C. 3, 3, 13; cf.

    Lenaeus,

    i. e. Bacchus, Verg. G. 2, 7:

    pater Silvane,

    Hor. Epod. 2, 21: Quirine pater, Enn. ap. Non. 120, 1 (Ann. v. 121 Vahl.): pater Tiberine, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 55 ib.); of the Tiber, Liv. 2, 10:

    Apenninus,

    Verg. A. 12, 703 Wagner:

    pater Aeneas,

    id. ib. 1, 699.—Of the creative or generative powers of nature as deities:

    pater Aether,

    Lucr. 1, 250: aequoreus, i. e. Ocean, Col. poët. 10, 200.—As an honorable designation applied to senators:

    principes, qui appellati sunt propter caritatem patres,

    Cic. Rep. 2, 8, 14:

    patres ab honore patriciique progenies eorum appellati,

    Liv. 1, 8.—Hence, patres = patricii, opp. to plebeii:

    quā re ad patres censeo revertare: plebeii quam fuerint importuni, vides,

    Cic. Fam. 9, 21, 3 fin.:

    patres conscripti, v. conscribo: pater patrum, pater sacrorum, pater nomimus, the title given to the high-priest of Mithras,

    Inscr. Grut. 28, 2; 315, 5; 1102, 2; Inscr. Orell. 5059: patratus, v. h. v. under patro, P. a.—Of the founder of a school:

    Zeno, pater Stoicorum,

    Cic. N. D. 3, 9, 23;

    of a teacher, as a source or creator: Isocrates pater eloquentiae,

    Cic. de Or. 2, 3, 10:

    Herodotus pater historiae,

    id. Leg. 1, 1, 5: pater patriae, the father of his country, of Cicero, Cic. Pis. 3, 6:

    quem Q. Catulus, quem multi alii saepe in senatu patrem patriae nominarant,

    id. Sest. 57, 121; cf.:

    Roma patrem patriae Ciceronem libera dixit,

    Juv. 8, 245.—So of Marius:

    C. Marium quem vere patrem patriae... possumus dicere,

    Cic. Rab. Perd. 10, 27;

    of Trajan, and other emperors: at tu etiam nomen patris patriae recusabas,

    Plin. Pan. 21; cf. Sen. Clem. 1, 14, 2; Suet. Caes. 76; id. Tib. 26; id. Ner. 8; cf.

    also: pater senatūs,

    Tac. A. 11, 25; Ov. F. 2, 127; id. Tr. 2, 39; 181; id. P. 1, 1, 36:

    pater orbis,

    id. F. 3, 72; Stat. S. 1, 4, 95; 4, 8, 20.—As a term of respect:

    pater Aeneas,

    Verg. A. 5, 348;

    esp., to an old man,

    Plaut. Most. 4, 2, 36; Verg. A. 5, 521; so id. ib. 533.—
    E.
    In eccl. Lat., the Supreme Being, God:

    sicut enim Pater habet vitam in semet ipso,

    Vulg. Joan. 5, 26:

    confiteor tibi, Pater Domine caeli et terrae,

    id. Luc. 10, 21:

    Pater caelestis,

    id. Matt. 5, 48; 18, 35:

    Pater vester qui in caelis est,

    id. ib. 23, 9:

    Pater noster, qui es in caelis,

    id. ib. 6, 9:

    adorabunt Patrem,

    id. Joan. 4, 23; id. Act. 1, 7 saep.—
    * F.
    Pater cenae, the host, Hor. S. 2, 8, 7:

    misericordiarum,

    Vulg. 2 Cor. 1, 3. —Hence, by way of opposition, *
    G.
    Pater esuritionum, the father of hunger-pains, said of a very poor man who suffers from hunger, Cat. 21, 1.—
    H.
    Of animals, sire:

    virque paterque gregis,

    Ov. A. A. 1, 522; Petr. 133 fin.; Col. 6, 37, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > pater

См. также в других словарях:

  • Aeneas — flieht aus Troja (Federico Barocci 1598) Aineias (griechisch Aἰνείας, lateinisch Aeneas; deutsch auch Äneas) ist eine bedeutende Figur in der griechisch/römischen Mythologie und …   Deutsch Wikipedia

  • Aenéas — AENÉAS, æ, Gr. Ἀινείας, ου, (⇒ Tab. XXI.) 1 §. Namen. Diesen leiten einige von dem griechischen Worte ἀινεῖν, loben, her, weil Aeneas allerdings lobenswürdig gewesen. I. C. Scalig. Poët. lib. III. c. 12. & ex eo Becman. in Orig. L. L. sub Aeneas …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • Aeneas — Aeneas, myth., Sohn des Anchises und der Venus, nach Hektor der tapferste Trojaner, rettete seinen alten Vater aus dem brennenden Troja und sammelte der ältesten Sage zufolge nach dem Abzuge der Griechen den Ueberrest des trojan. Volkes; von der… …   Herders Conversations-Lexikon

  • Aeneas — Aeneas. Ein Heros der Geschichte des trojanischen Kriegs, von Virgil in seiner Aeneide gefeiert. Er war des Anchises und der Aphrodite Sohn, und kämpfte tapfer doch fruchtlos für Troja mit. Als die Stadt brannte, und die hohe Feste Priamos fiel,… …   Damen Conversations Lexikon

  • Aeneas — hero of the Æneid, son of Anchises and Aphrodite, Latin, from Gk. Aineias, of unknown origin, perhaps lit. praise worthy, from ainos tale, story, saying, praise (related to ENIGMA (Cf. enigma)); or perhaps related to ainos horrible, terrible. The …   Etymology dictionary

  • Aeneas — [i nē′əs] n. [L < Gr Aineias] Gr. & Rom. Myth. a Trojan, son of Anchises and Venus, and hero of Virgil s Aeneid: escaping from ruined Troy, Aeneas wanders for years before coming to Latium: he is considered the forefather of the Romans …   English World dictionary

  • Aeneas — m British (rare): from the Latin name of the Trojan hero who, according to classical legend, fled after the sack of Troy and sailed eventually to Italy, where he founded the Roman state. This, in essence, is the subject of Virgil s Aeneid. The… …   First names dictionary

  • Aeneas —   [lateinisch], griechisch römischer Mythos: Äneas …   Universal-Lexikon

  • Aeneas — roch Lavendelduft und kannte seine Mutter …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • Aeneas — This article is about the Roman hero. For other uses, see Aeneas (disambiguation). In Greco Roman mythology, Aeneas (Greek: Unicode|Αἰνείας, Aineías ; pronEng|ɪˈniːəs in English) was a Trojan hero, the son of prince Anchises and the goddess Venus …   Wikipedia

  • Aeneas — /i nee euhs/, n. Class. Myth. a Trojan hero, the reputed ancestor of the Romans: protagonist of the Aeneid. * * * Mythical hero of Troy and Rome. He was the son of Aphrodite and Anchises, a member of Trojan royal family. According to Homer, he… …   Universalium

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»