Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

adimō

  • 1 adimō

        adimō ēmī, ēmptus, ere    [ad + emo], to take away, take from, deprive of: Multa ferunt anni commoda, Multa recedentes adimunt, H.: metum, T.: adimere aegritudinem hominibus, to free men from sorrow, T.: qui das adimisque dolores, H.: alcui civitatem, to deprive of civil rights: a Syracusanis quae ille dies reliquerat: Quid Caecilio dabit Romanus ademptum Vergilio? i. e. grant to Caecilius, yet deny to Vergil, H.: Qui adimunt diviti, rob, T.: adimam cantare severis, will forbid to write verses, H. — Of persons, to snatch away, carry off: hanc mihi adimet nemo, T.: puellas adimis leto, from death, H.: ademptus, dead, H.
    * * *
    adimere, ademi, ademptus V TRANS
    withdraw, take away, carry off; castrate; deprive, steal, seize; annul; rescue

    Latin-English dictionary > adimō

  • 2 adimo

    ăd-ĭmo, ēmi, emptum, 3, v. a. [emo] (adempsit = ademerit, Plaut. Ep. 3, 2, 27), to take to one's self from a person or thing, to take away, take any thing from, to deprive of (syn.: demere, eximere, auterre, eripere).
    I.
    Of things:

    si ego memorem quae me erga fecisti bene, nox diem adimat,

    would take away, consume, Plaut. Capt. 2, 3, 57: multa ferunt anni venientes commoda secum; multa recedentes adimunt, take them away with themselves, as a fine antithesis to secum ferunt, Hor. A. P. 175:

    ut istas compedes tibi adimam, huic dem,

    Plaut. Capt. 5, 4, 31:

    metum,

    Ter. And. 2, 2, 2; so id. Heaut. 3, 1, 13; id. Hec. 5, 3, 19; id. Phorm. 1, 3, 9:

    Juppiter, ingentes qui das adimisque dolores,

    Hor. S. 2, 3, 288:

    animam,

    Plaut. Mil. 3, 1, 137:

    postquam adempta spes est,

    Ter. And. 2, 1, 4:

    alicui vitam,

    Cic. Planc. 42:

    pecuniam,

    id. Quint. 15, 49:

    somnum,

    id. Att. 2, 16:

    libertatem,

    id. Dom. 9:

    exercitum,

    id. Phil. 11, 8:

    aditum litoris,

    id. Verr. 2, 5, 32:

    omnia sociis,

    Sall. C. 12, 5:

    arma militibus,

    Liv. 22, 44:

    vires ad vincendum,

    id. 23, 18:

    imperium,

    id. 22, 27:

    pernicitatem,

    Tac. H. 1, 79.—And absol.:

    Qui propter invidiam adimunt diviti,

    Ter. Phorm. 2, 1, 46.— Poet. with inf. as object:

    adimam cantare severis,

    Hor. Ep. 1, 19, 9 (cf. Gr. aphairêsomai aeidein, I will prohibit them to sing; so Ov. Pont. 1, 7, 47; Sil. 9, 425).—
    II.
    Poet. of persons, to snatch away, to carry off:

    hanc, nisi mors, mihi adimet nemo,

    Ter. And. 4, 2, 14:

    virgo, quae puellas audis adimisque leto,

    Hor. C. 3, 22, 3.—(For the distinction between demere, adimere, eximere, v. Lamb. ad Cic. Fam. 1, 7; cf. Cic. Rep. 2, 31; Bentl. Hor. C. 4, 15, 18; and cf. Doed. Syn. IV. pp. 123-126.)

    Lewis & Short latin dictionary > adimo

  • 3 demo

    dēmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a. [contr. from de-emo; cf. adimo and abemito], to take off, take away, to withdraw, subtract, remove (class. and very freq.; for syn. cf.: adimo, eripio, furor, rapio, prehendo, capio, sumo, excipio).
    I.
    Lit.:

    addita demptaque quaedam,

    Lucr. 2, 770; cf.:

    cum aliquid additur aut demitur,

    Cic. Ac. 2, 16:

    si quid ad eas (leges) addi demi mutarive vellet,

    Liv. 31, 11 fin.:

    lubet scire quantum auri erus sibi dempsit,

    Plaut. Bac. 4, 4, 14 (for which, shortly after, sibi novem abstulit):

    aurum sibi,

    Ter. Eun. 4, 1, 13:

    secures de fascibus,

    Cic. Rep. 2, 31; so,

    clipea de columnis,

    Liv. 40, 51: de capite ( from the sum total) medimna DC, Cic. Verr. 2, 3, 33; cf. ib. 35 (twice): una dempta uncia deunx, dextans dempto sextante, dodrans dempto quadrante, bes dempto triente, Varr. L. L. 5, § 172 Müll.:

    de stipendio equitum aera,

    Liv. 7, 41:

    non hilum de tempore mortis,

    Lucr. 3, 1100; cf.:

    partem de die,

    Hor. Od. 1, 1, 20; Ov. Tr. 5, 2, 20 et saep.:

    quam minimum ex osse,

    Cels. 8, 4; cf.:

    aliquid ex cibo,

    id. 6, 6, 16:

    fetus ab arbore,

    Ov. H. 20, 9; cf.:

    sucum a vellere,

    id. A. A. 3, 214.—With simple abl.:

    fetus arbore,

    id. M. 14, 689:

    juga equis,

    id. ib. 7, 324; id. F. 2, 74; cf.:

    juga bobus,

    Hor. Od. 3, 6, 42:

    vincla pedibus,

    Ov. M. 3, 168; cf.:

    vincula nobis,

    id. F. 3, 320:

    nubem supercilio,

    Hor. Ep. 1, 18, 94 et saep.:

    soleas (when about to recline at table),

    Plaut. Truc. 2, 4, 16; cf.: Ov. A. A. 2, 212: haec (epistola) casu ad turrim adhaesit... dempta ad Ciceronem defertur, *Caes. B. C. 5, 48, 8:

    odorem vino,

    Cato R. R. 110:

    barbam,

    to shave, Suet. Caes. 67.—
    II.
    Trop.:

    nulla dies nobis maerorem e pectore demet,

    Lucr. 3, 921; so,

    mihi et tibi et illis molestiam,

    Ter. Ad. 5, 3, 33:

    nobis acerbam necessitudinem,

    Sall. J. 102, 5:

    plus dignitatis patribus (with detrahere, and opp. addere),

    Liv. 2, 60:

    silentia furto,

    i. e. to disclose the theft, Ov. M. 2, 700 et saep.—Without a dat.:

    metum omnem,

    Ter. Ad. 4, 7, 18:

    dolorem,

    Lucr. 2, 21:

    sollicitudinem,

    Cic. Att. 11, 15 fin.:

    curas his dictis,

    Verg. A. 2, 775; 3, 153 et saep.:

    ex dignitate populi (opp. adicere),

    Liv. 34, 54; cf.:

    de vi magistratus,

    id. 3, 33 fin.:

    lex ipsa per se dempto auctore,

    even without its author, Liv. 2, 42; cf.:

    dempto fine,

    without end, Ov. Tr. 3, 11, 2:

    addere aut demere ad haec (verba),

    Vulg. 1 Mac. 8, 30.

    Lewis & Short latin dictionary > demo

  • 4 eximo

    ex-ĭmo, ēmi, emptum, 3, v. a. [emo; cf. adimo and demo], to take out, take away, remove (class.; syn.: demo, adimo, eripio, furor, etc.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (with de, ex, or simple abl.; rare with dat.):

    eximito (acina) de dolio,

    Cato R. R. 112, 3:

    oleas, ulmos bene cum radicibus,

    id. ib. 28, 1:

    medullam e caule,

    Plin. 26, 11, 71, § 116:

    dentem alicui,

    Cels. 6, 9; Plin. 28, 11, 49, § 181; cf.:

    lienem cani viventi,

    id. 30, 6, 17, § 51; and:

    lapillos ventre crocodili,

    id. 28, 8, 28, § 107:

    telum,

    Quint. 9, 2, 75:

    gladium,

    Vulg. Matt. 26, 51; cf.:

    quid te exempta juvat spinis de pluribus una?

    Hor. Ep. 2, 2, 212:

    eximi jubet non diem ex mense, sed ex anno unum mensem,

    Cic. Verr. 2, 2, 52, § 139:

    ne tu ex reis eximerere,

    id. ib. 2, 2, 40, § 99; for which: aliquem de reis, id. ib. 2, 4, 19, §

    41: cf.: ut auctores alios omnino exemerint numero,

    Quint. 1, 4, 3;

    with which cf.: Phraaten numero beatorum Eximit virtus,

    Hor. C. 2, 2, 19:

    qui turbae quamvis bonorum auctorum eximatur,

    Quint. 10, 1, 74.—
    B.
    In partic., pregn., to free, release, deliver:

    eum tamquam e vinculis eximamus,

    Cic. Or. 23, 77:

    aliquos ex obsidione,

    id. Fam. 5, 6, 2;

    for which: aliquos (urbem) obsidione,

    Liv. 38, 15, 5:

    ibi circumsessus adventu fratris obsidione eximitur,

    id. 24, 41, 6; 36, 13, 1; 37, 22, 3.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to take away, remove, banish:

    quod si exemeris ex rerum natura benevolentiae conjunctionem,

    Cic. Lael. 7, 23:

    alicui lassitudinem,

    Plaut. Merc. 1, 17; cf.:

    illud, quod me angebat, non eximis,

    Cic. Tusc. 2, 2, 29:

    hic dies vere mihi festus atras Eximet curas,

    Hor. C. 3, 14, 14:

    onus sollicitis animis,

    id. Ep. 1, 5, 18:

    eam religionem (augures),

    Liv. 4, 31, 4:

    dubitationem hujus utilitatis,

    Quint. 1, 10, 28:

    quamquam res adversae consilium eximerent,

    Tac. A. 11, 32; 1, 32; 13, 15:

    aliquid memoriae,

    Suet. Claud. 11 et saep.:

    exemptā fine patere,

    i. e. without end, Lucr. 1, 976; 1, 1007.— Pass. impers.: plurimis mortalium non eximitur, quin primo cujusque ortu ventura destinentur, the idea is not taken from them, i. e. they cannot be convinced but that, etc., Tac. A. 6, 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    To free, release, deliver from any thing; constr. with ex, the abl., since the Aug. per. freq. with dat., rarely with de:

    aliquem metu,

    Plaut. Rud. 1, 4, 13:

    ita me exemisti Philocratem fallaciis,

    id. Capt. 3, 5, 16; cf.:

    iis (rationibus) accusator ad alios ex culpa eximendos abutetur,

    Cic. Inv. 2, 7, 24:

    ex miseriis plurimis me,

    Plaut. Capt. 5, 1, 3:

    se ex catenis,

    id. Men. 1, 1, 8:

    ex servitute,

    Liv. 37, 56, 7; Sen. Ep. 104, 16:

    aliquem crimine,

    Liv. 6, 24, 8: cf.:

    qui servitute exempti fuerant,

    id. 34, 52 fin.:

    cives servitio,

    id. 28, 39, 18; 27, 22, 3; 33, 23, 2; Plin. Ep. 4, 24, 3:

    non noxae (al. noxa) eximitur C. Fabius, qui, etc.,

    Liv. 8, 35, 5 Drak. N. cr.; cf.:

    supplicio magis quam crimini exemptus est,

    Curt. 7, 1, 6:

    servitio,

    id. 6, 3, 3:

    aliquem sceleri,

    Val. Fl. 2, 256:

    morti,

    Tac. A. 14, 48:

    infamiae,

    id. ib. 1, 48:

    legiones adversae pugnae,

    id. ib. 1, 64:

    Pisonem ignominiae,

    id. ib. 3, 18:

    ut morte honesta contumeliis captivitatis eximeretur,

    id. ib. 12, 51:

    querelae,

    Sen. Ben. 6, 9, 1:

    notae jam destinatae,

    Gell. 4, 20, 9:

    poenae,

    Dig. 48, 10, 22, § 4:

    opinionibus vulgi,

    Quint. 12, 2, 28 et saep.:

    exime hunc mihi scrupulum,

    Plin. Ep. 3, 17, 2:

    6, 8, 7: Romanis dubitationem,

    Liv. 34, 37, 6:

    de proscriptorum numero,

    Nep. Att. 10, 4:

    agrum de vectigalibus,

    to exempt, Cic. Phil. 2, 39, 101.— Absol.:

    nec sorte (opus fuisse) nisi quod se quisque eximi voluerit,

    Quint. 4, 2, 74.—
    2.
    Of time, to consume, waste:

    Clodius rogatus diem dicendo eximere coepit,

    Cic. Q. Fr. 2, 1, 3; cf.:

    Metellus calumnia dicendi tempus exemit,

    id. Att. 4, 3, 3:

    diem,

    Liv. 1, 50, 8; so,

    tempus,

    Suet. Oth. 6:

    diem,

    Plin. Ep. 5, 21, 2:

    male aetatem,

    Sen. Q. N. 3, 1:

    anno exempto,

    Pall. 3, 17 fin.:

    horam eximere ullam in tali cive liberando sine scelere non possumus,

    lose, waste, Cic. Phil. 6, 3, 7 B. and K.—
    3.
    To except, leave out of consideration:

    leges, si majestatis quaestio eximeretur, bono in usu,

    Tac. A. 4, 6.—
    4.
    Law t. t., to detain, prevent from appearing in court: eum qui in jus vocatur, Gai Inst. 4, 46.

    Lewis & Short latin dictionary > eximo

  • 5 adēmptiō

        adēmptiō ōnis, f    [adimo], a taking away, depriving: civitatis, of citizenship: bonorum, Ta.
    * * *
    taking away, removal, deprivation; revocation (of legacy); withholding (right)

    Latin-English dictionary > adēmptiō

  • 6 adēmptus

        adēmptus    P. of adimo.

    Latin-English dictionary > adēmptus

  • 7 abemito

    ăbemĭto significat demito vel auferto ( take away); EMERE enim antiqui dicebant pro accipere, Paul. ex Fest. p. 4 Müll.; cf. adimo.

    Lewis & Short latin dictionary > abemito

  • 8 ademptio

    ădemptĭo, ōnis, f. [adimo], a taking away, a seizure:

    civitatis, Auct. Or. pro Dom. 30: bonorum,

    Tac. A. 4, 6:

    provinciae,

    ib. 2, 76.

    Lewis & Short latin dictionary > ademptio

  • 9 ademptus

    ădemptus, a, um, Part. of adimo.

    Lewis & Short latin dictionary > ademptus

  • 10 amplecto

    am-plector (old form amploctor, Prisc. p. 552, 39 P.), exus, 3, v. dep. ( act. form amplecto, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P.; cf. Prisc. p. 797 P.; Struve, 114.—In pass., Plaut. Mil. 2, 6, 27; Lucil. ap. Prisc. p. 791 P.).
    I.
    A.. Lit., to wind or twine round a person or thing (aliquem, plekesthai amphitina; hence with reference to the other object; cf. adimo), to surround, encompass, encircle; of living beings, to embrace (class. in prose and poetry): genua amplectens, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P. (as transl. of Hom. Od. 6, 142: gounôn labôn):

    amplectimur tibi genua,

    Plaut. Rud. 1, 5, 16; so id. Cist. 2, 3, 25:

    exsanguem (patrem) amplexus,

    Tac. H. 3, 25:

    effigiem Augusti amplecti,

    id. A. 4, 67:

    magnam Herculis aram,

    id. ib. 12, 24:

    serpens arboris amplectens stirpem,

    Lucr. 5, 34:

    quorum tellus amplectitur ossa,

    id. 1, 135:

    manibus saxa,

    to grasp, Liv. 5, 47:

    munimento amplecti,

    id. 35, 28; so id. 41, 5 et saep.:

    amplectitur intra se insulam,

    Plin. 5, 1, 1, § 3:

    amplexa jugerum soli quercus,

    id. 16, 31, 56, § 130:

    et molli circum est ansas amplexus acantho,

    Verg. E. 3, 45:

    urbes amplecti muro,

    Hor. A. P. 209 et saep.:

    visne ego te ac tute me amplectare?

    Plaut. Most. 1, 4, 9; * Ter. And. 2, 5, 19:

    ille me amplexus atque osculans flere prohibebat,

    Cic. Somn. Scip. 3 (id. Rep. 6, 14, where Orell. reads complexus).—
    B.
    Of space, to embrace:

    spatium amplexus ad vim remigii,

    Tac. A. 12, 56:

    quattuor milia passuum ambitu amplexus est,

    id. ib. 4, 49:

    domus naturae amplectens pontum terrasque jacentes,

    Manil. 1, 536.—
    II.
    Trop.
    A.
    To embrace in mind or knowledge, i. e. to comprehend, to understand:

    animo rei magnitudinem amplecti,

    Cic. de Or. 1, 5, 19:

    Quas (artes) si quis unus complexus omnes,

    id. ib. 1, 17, 76:

    quae si judex non amplectetur omnia consilio, non animo ac mente circumspiciet,

    id. Font. 7; also simply to reflect upon, to consider:

    cogitationem toto pectore amplecti,

    id. Att. 12, 35.—
    B.
    In discourse, to comprehend, i.e. to discuss, to handle, treat:

    quod ego argumentum pluribus verbis amplecterer,

    Cic. Rosc. Com. 12:

    actio verbis causam et rationem juris amplectitur,

    id. Caecin. 14, 40:

    omnes res per scripturam amplecti,

    id. Inv. 2, 50: non ego cuncta meis amplecti versibus opto, Verg. G. 2, 42:

    totius Ponti forma breviter amplectenda est, ut facilius partes noscantur,

    Plin. 4, 12, 24, § 75.—Also of a name, to comprehend under:

    quod idem interdum virtutis nomine amplectimur,

    Cic. Tusc. 2, 13, 30; cf.:

    si quis universam et propriam oratoris vim definire complectique vult,

    to define the peculiar function of the orator and include the whole of it, id. de Or. 1, 15, 64; so of a law, to include:

    sed neque haec (verba) in principem aut principis parentem, quos lex majestatis amplectitur,

    Tac. A. 4, 34.—
    C.
    Of study, learning, to include, embrace: neque eam tamen scientiam, quam adjungis oratori, complexus es, but yet have notincluded in your attainments that knowledge which, etc., Cic. de Or. 1, 17, 77:

    Quod si tantam rerum maximarum arte suā rhetorici illi doctores complecterentur,

    id. ib. 1, 19, 86.—
    D.
    To embrace in heart, i.e. to love, favor, cherish:

    quem mihi videtur amplecti res publica,

    Cic. Cat. 4, 3:

    nimis amplecti plebem videbatur,

    id. Mil. 72:

    aliquem amicissime,

    id. Fam. 6, 6 fin.; Sall. J. 7, 6:

    hoc se amplectitur uno, i. e. se amat,

    esteems himself, Hor. S. 1, 2, 53:

    qui tanto amore possessiones suas amplexi tenebant,

    Cic. Sull. 20;

    opp. repudiare,

    id. de Or. 1, 24;

    opp. removere,

    id. Cat. 4, 7:

    amplecti virtutem,

    id. Phil. 10, 4:

    nobilitatem et dignitates hominum amplecti,

    id. Fam. 4, 8: mens hominis amplectitur maxime cognitionem, delights in understanding, id. Ac. pr. 2, 10, 31: (episcopum) amplectentem eum fidelem sermonem, * Vulg. Tit. 1, 9: amplexus civitates (sc. animo), having fixed his mind on, i. e. intending to attack, seize, Tac. Agr. 25:

    causam rei publicae amplecti,

    Cic. Sest. 93;

    and so playfully of one who robs the State treasury: rem publicam nimium amplecti,

    id. Fl. 18.—
    E.
    In circumlocution: magnam Brigantium partem aut victoriā amplexus est aut bello, embraced in conquest, i. e. conquered, Tac. Agr. 17.

    Lewis & Short latin dictionary > amplecto

  • 11 amplector

    am-plector (old form amploctor, Prisc. p. 552, 39 P.), exus, 3, v. dep. ( act. form amplecto, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P.; cf. Prisc. p. 797 P.; Struve, 114.—In pass., Plaut. Mil. 2, 6, 27; Lucil. ap. Prisc. p. 791 P.).
    I.
    A.. Lit., to wind or twine round a person or thing (aliquem, plekesthai amphitina; hence with reference to the other object; cf. adimo), to surround, encompass, encircle; of living beings, to embrace (class. in prose and poetry): genua amplectens, Liv. And. Od. ap. Diom. p. 379 P. (as transl. of Hom. Od. 6, 142: gounôn labôn):

    amplectimur tibi genua,

    Plaut. Rud. 1, 5, 16; so id. Cist. 2, 3, 25:

    exsanguem (patrem) amplexus,

    Tac. H. 3, 25:

    effigiem Augusti amplecti,

    id. A. 4, 67:

    magnam Herculis aram,

    id. ib. 12, 24:

    serpens arboris amplectens stirpem,

    Lucr. 5, 34:

    quorum tellus amplectitur ossa,

    id. 1, 135:

    manibus saxa,

    to grasp, Liv. 5, 47:

    munimento amplecti,

    id. 35, 28; so id. 41, 5 et saep.:

    amplectitur intra se insulam,

    Plin. 5, 1, 1, § 3:

    amplexa jugerum soli quercus,

    id. 16, 31, 56, § 130:

    et molli circum est ansas amplexus acantho,

    Verg. E. 3, 45:

    urbes amplecti muro,

    Hor. A. P. 209 et saep.:

    visne ego te ac tute me amplectare?

    Plaut. Most. 1, 4, 9; * Ter. And. 2, 5, 19:

    ille me amplexus atque osculans flere prohibebat,

    Cic. Somn. Scip. 3 (id. Rep. 6, 14, where Orell. reads complexus).—
    B.
    Of space, to embrace:

    spatium amplexus ad vim remigii,

    Tac. A. 12, 56:

    quattuor milia passuum ambitu amplexus est,

    id. ib. 4, 49:

    domus naturae amplectens pontum terrasque jacentes,

    Manil. 1, 536.—
    II.
    Trop.
    A.
    To embrace in mind or knowledge, i. e. to comprehend, to understand:

    animo rei magnitudinem amplecti,

    Cic. de Or. 1, 5, 19:

    Quas (artes) si quis unus complexus omnes,

    id. ib. 1, 17, 76:

    quae si judex non amplectetur omnia consilio, non animo ac mente circumspiciet,

    id. Font. 7; also simply to reflect upon, to consider:

    cogitationem toto pectore amplecti,

    id. Att. 12, 35.—
    B.
    In discourse, to comprehend, i.e. to discuss, to handle, treat:

    quod ego argumentum pluribus verbis amplecterer,

    Cic. Rosc. Com. 12:

    actio verbis causam et rationem juris amplectitur,

    id. Caecin. 14, 40:

    omnes res per scripturam amplecti,

    id. Inv. 2, 50: non ego cuncta meis amplecti versibus opto, Verg. G. 2, 42:

    totius Ponti forma breviter amplectenda est, ut facilius partes noscantur,

    Plin. 4, 12, 24, § 75.—Also of a name, to comprehend under:

    quod idem interdum virtutis nomine amplectimur,

    Cic. Tusc. 2, 13, 30; cf.:

    si quis universam et propriam oratoris vim definire complectique vult,

    to define the peculiar function of the orator and include the whole of it, id. de Or. 1, 15, 64; so of a law, to include:

    sed neque haec (verba) in principem aut principis parentem, quos lex majestatis amplectitur,

    Tac. A. 4, 34.—
    C.
    Of study, learning, to include, embrace: neque eam tamen scientiam, quam adjungis oratori, complexus es, but yet have notincluded in your attainments that knowledge which, etc., Cic. de Or. 1, 17, 77:

    Quod si tantam rerum maximarum arte suā rhetorici illi doctores complecterentur,

    id. ib. 1, 19, 86.—
    D.
    To embrace in heart, i.e. to love, favor, cherish:

    quem mihi videtur amplecti res publica,

    Cic. Cat. 4, 3:

    nimis amplecti plebem videbatur,

    id. Mil. 72:

    aliquem amicissime,

    id. Fam. 6, 6 fin.; Sall. J. 7, 6:

    hoc se amplectitur uno, i. e. se amat,

    esteems himself, Hor. S. 1, 2, 53:

    qui tanto amore possessiones suas amplexi tenebant,

    Cic. Sull. 20;

    opp. repudiare,

    id. de Or. 1, 24;

    opp. removere,

    id. Cat. 4, 7:

    amplecti virtutem,

    id. Phil. 10, 4:

    nobilitatem et dignitates hominum amplecti,

    id. Fam. 4, 8: mens hominis amplectitur maxime cognitionem, delights in understanding, id. Ac. pr. 2, 10, 31: (episcopum) amplectentem eum fidelem sermonem, * Vulg. Tit. 1, 9: amplexus civitates (sc. animo), having fixed his mind on, i. e. intending to attack, seize, Tac. Agr. 25:

    causam rei publicae amplecti,

    Cic. Sest. 93;

    and so playfully of one who robs the State treasury: rem publicam nimium amplecti,

    id. Fl. 18.—
    E.
    In circumlocution: magnam Brigantium partem aut victoriā amplexus est aut bello, embraced in conquest, i. e. conquered, Tac. Agr. 17.

    Lewis & Short latin dictionary > amplector

  • 12 aufero

    aufĕro, abstŭli, ablātum, auferre, v. a. [ab-fero; cf. ab init. ], to take or bear off or away, to carry off, withdraw, remove (very freq. in prose and poetry; syn.: tollo, fero, rapio, eripio, diripio, adimo, averto).
    I.
    In gen.
    A.
    1.. Lit.:

    ab januā stercus,

    Plaut. As. 2, 4, 18:

    dona,

    id. Am. prol. 139:

    aurum atque ornamenta abs te,

    id. Mil. 4, 1, 36:

    abstulit eos a conspectu,

    Vulg. 4 Reg. 17, 18:

    auferas me de terrā hac,

    ib. Gen. 47, 30:

    vos istaec intro auferte,

    Ter. And. 1, 1, 1:

    Auferte ista hinc,

    Vulg. Joan. 2, 16:

    aether multos secum levis abstulit ignīs,

    Lucr. 5, 459; 3, 230; 3, 439; 3, 717; 5, 205; 5, 725; 6, 622; Turp. ap. Non. p. 422, 21:

    multa domum suam auferebat,

    Cic. Rosc. Am. 8 fin.:

    liberi per delectus alibi servituri auferuntur (a Romanis),

    are carried away, Tac. Agr. 31:

    quem vi abstulerant servi,

    Vulg. Gen. 21, 25.—So of sick persons, or those unable to walk:

    auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero,

    Plaut. Am. 1, 1, 202 (cf. id. ib. 1, 1, 298:

    lumbifragium hinc auferes): asoti, qui in mensam vomant et qui de conviviis auferantur,

    Cic. Fin. 2, 8, 23. —Auferre se, in colloquial lang., to remove one ' s self, to withdraw, retire, go away:

    Te, obsecro hercle, aufer modo,

    Plaut. Rud. 4, 3, 93:

    aufer te domum,

    id. As. 2, 4, 63.—
    2.
    Of bodies that are borne away by wings, by the winds, waves, or any other quick motion, to bear or carry away, sweep away, etc. (mostly poet. or in post-Aug. prose):

    aliquem ad scopulum e tranquillo auferre,

    Ter. Phorm. 4, 4, 8:

    unda rates,

    Prop. 1, 8, 14:

    auferor in scopulos,

    Ov. M. 9, 593:

    auferet,

    id. ib. 15, 292 al.:

    in silvam pennis ablata refugit,

    Verg. A. 3, 258; 11, 867:

    ne te citus auferat axis,

    Ov. M. 2, 75:

    vento secundo vehementi satis profecti celeriter e conspectu terrae ablati sunt,

    Liv. 29, 27:

    (Bubo) volat numquam quo libuit, sed transversus aufertur,

    Plin. 10, 12, 16, § 35:

    (milites) pavore fugientium auferebantur,

    Tac. A. 4, 73.—
    B.
    Trop., to carry away, mislead:

    te hortor, ut omnia gubernes prudentiā tuā, ne te auferant aliorum consilia,

    Cic. Fam. 2, 7:

    abstulerunt me velut de spatio Graecae res immixtae Romanis,

    i. e. have diverted, withdrawn me, from the subject, Liv. 35, 40:

    quae contemplatio aufert nos ad ipsorum animalium naturas,

    Plin. 27, 13, 120, § 145:

    auferre aliquem traversum,

    id. 28, 1, 1, § 1 Jan:

    ab intentione auferendus auditor,

    Quint. 4, 5, 6:

    somnus aufert,

    Hor. S. 1, 5, 83:

    auferimur cultu, i. e. decipimur,

    are deceived, duped, Ov. R. Am. 343.—
    II.
    Esp.,
    A.
    1.. To take or snatch away; in a good, but more frequently in a bad sense, to take by force, to remove, withdraw, take away violently, rob, steal, etc.:

    aliquid eris,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 8:

    quod auri, quod argenti, quod ornamentorum in meis urbibus fuit, id mihi tu, C. Verres, eripuisti atque abstulisti,

    Cic. Div. in Caecil. 5, 19:

    ab hoc abaci vasa omnia abstuiit,

    id. Verr. 2, 4, 16; so,

    pecuniam de aerario,

    id. Att. 7, 21:

    pecuniam in ventre,

    to eat up, to squander, id. de Or. 2, 66, 265:

    auriculam mordicus,

    to bite off, id. ad Q. Fr. 3, 4:

    vestimentum,

    Vulg. Luc. 6, 29:

    hi ludi dies quindecim auferent,

    Cic. Verr. 1, 10, 31:

    imperium indignis,

    Liv. 3, 67:

    legionem,

    Tac. H. 4, 48:

    consulatum, censuram,

    id. ib. 1, 52:

    auferat omnia irrita oblivio si potest,

    Liv. 28, 29:

    spem, voluntatem defensionis,

    Cic. Verr. 2, 1, 7:

    fervorem et audaciam,

    Liv. 3, 12:

    obsequia,

    Tac. H. 1, 80:

    misericordiam,

    id. ib. 3, 84:

    spem veniae,

    id. A. 14, 23:

    studium,

    Cat. 68, 19 sq.; and so Hor. C. 3, 12, 5:

    metus,

    to banish, Verg. A. 12, 316:

    curas,

    Hor. Ep. 1, 11, 26:

    somnos,

    id. C. 2, 16, 16; id. Epod. 5, 96:

    pudorem,

    Ov. M. 6, 617:

    fugam,

    to hinder, prevent, Flor. 3, 10, 3 al. —
    2.
    To take off or away, to destroy, consume, kill, slay, etc. (mostly poet. or in the Aug. histt.):

    Tam bellum mihi passerem abstulistis,

    Cat. 3, 15:

    abstulit clarum cita mors Achillem,

    Hor. C. 2, 16, 29; so id. Epod. 5, 66; id. S. 1, 9, 31:

    Auferat hora duos eadem,

    Ov. M. 8, 709; 15, 157:

    Labienum Varumque acies abstulit,

    Vell. 2, 55 fin.:

    Quidquid hinc aut illinc communis Mors belli aufert,

    Liv. 7, 8; Flor. 3, 17, 9 al.:

    Interea quodcumque fuit populabile flammae, Mulciber abstulerat,

    had consumed, Ov. M. 9, 263; 14, 575.—
    3.
    Of places, to separate, sever, divide:

    mare septem stadiorum intervallo Europam auferens Asiae,

    Plin. 4, 12, 24, § 75:

    Armenia Euphrate amne aufertur Cappadociae,

    id. 6, 9, 9, § 25. —
    B.
    To lay aside some action, manner of speaking, etc.; to cease from, desist from, leave off: proinde istaec tua aufer terricula, Att. ap. Non. p. 227, 31:

    jurgium hinc auferas,

    Plaut. Pers. 5, 2, 19:

    aufer nugas,

    id. Truc. 4, 4, 8; id. Curc. 2, 1, 30:

    pollicitationes aufer,

    Ter. Phorm. 5, 6, 17: Ge. Id nosmet ipsos facere oportet, Phaedria. Ph. Aufer mi "oportet:" quin tu, quod faciam, impera, id. ib. 1, 4, 45 Ruhnk. (cf. Juv. 6, 170):

    Aufer abhinc lacrimas,

    Lucr. 3, 955:

    insolentiam,

    Phaedr. 3, 6, 8; so absol.: Insanis? Aufer! away! (where nugas may be supplied, as in Plaut. Truc. 4, 4, 8), Ter. Ad. 5, 8, 14.—With inf. as object:

    aufer Me vultu terrere,

    Hor. S. 2, 7, 43.—
    C.
    Meton., effect for cause, to corry off ( as the fruit or result of one ' s labor, exertions, errors, etc.), to obtain, get, receive, acquire:

    Ecquas viginti minas Paritas ut auferas a me?

    Plaut. Ps. 1, 5, 71; 1, 5, 90; id. Curc. 5, 2, 21; id. Ep. 1, 2, 56; 2, 2, 9; id. Most. 4, 1, 32; Ter. Phorm. 5, 8, 62:

    id inultum numquam auferet,

    id. And. 3, 5, 4; id. Ad. 3, 4, 8 (cf. id. And. 1, 2, 4): paucos dies ab aliquo, to obtain a few days ' respite, Cic. Quinct. 5, 20:

    quis umquam ad arbitrum quantum petiit, tantum abstulit?

    id. Rosc. Com. 4, 12; so,

    responsum ab aliquo,

    id. de Or. 1, 56, 239:

    decretum,

    id. Att. 16, 16, A:

    diploma,

    id. Fam. 6, 12, 3:

    praemium,

    Suet. Gram. 17. —Also with ut: ut in foro statuerent (statuas), abstulisti, you have carried the point that they etc., Cic. Verr. 2, 2, 59 (so, adsequi, ut, Tac. G. 35).— Trop., to carry away the knowledge of a thing, to learn, understand: quis est in populo Romano, qui hoc non ex priore actione abstulerit? has not learned, does not know, Cic Verr. 2, 1, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > aufero

  • 13 emere

    emere antiqui dicebant pro accipere, Paul. ex Fest. p. 4, 18, and 76, 1 Müll.; cf. adimo and demo.

    Lewis & Short latin dictionary > emere

  • 14 emo

    ĕmo, ēmi, emptum, 3 ( perf. subj. emissim, Plaut. Cas. 2, 5, 39), v. a. [the same word with EMERE=accipere, Paul. ex Fest. pp. 4, 18, and 76, 1 Müll.; cf. adimo and demo; prop., to take; root yam; Sanscr. yamati, hold fast, Fick, Vergl. Wört. p. 158 sq.; cf. Curt. Gr. Etym. p. 598 note], to buy, purchase (very freq. in all periods and kinds of composition).
    I.
    Lit.:

    is postquam hunc emit, dedit eum, etc.,

    Plaut. Capt. prol. 19:

    qui puellam ab eo emerat,

    id. Rud. prol. 59:

    emit hosce de praeda,

    id. Capt. prol. 34; 1, 2, 2; id. Epid. 1, 1, 62:

    aliquid de aliquo,

    id. Curc. 2, 3, 64; Cic. Att. 10, 5, 3; 13, 31, 4; id. Rosc. Am. 2, 6.—With gen. or abl. pretii (cf. Zumpt, Gram. § 444): Ep. Quanti eam emit? Th. Vili. Ep. Quot minis? Th. Quadraginta minis, Plaut. Epid. 1, 1, 49 sq.; so,

    quanti,

    Ter. Ad. 2, 2, 41:

    tanti, quanti, etc.,

    Cic. Off. 3, 14, 59:

    minoris aut pluris,

    id. Verr. 2, 4, 7; id. Off. 3, 12, 51; id. Att. 10, 5, 3 al.:

    duodeviginti minis,

    Plaut. Poen. 4, 2, 74:

    duobus milibus nummum,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    magno, parvo,

    id. Att. 13, 29 fin.:

    immenso quaedam,

    Suet. Calig. 39 al.:

    bene,

    i. e. cheap, Cic. Att. 1, 13 fin.; 12, 23, 3:

    male,

    i. e. dear, id. ib. 2, 4, 1; cf.

    care,

    Hor. Ep. 2, 1, 238:

    quatuor tabernas in publicum,

    for the public, Liv. 39, 44; 44, 16 fin.:

    piper in libras,

    by the pound, Plin. 12, 7, 14, § 28:

    fundum in diem,

    on time, on credit, Nep. Att. 9, 5:

    per assem et libram,

    i. e. to adopt, Suet. Aug. 64 al. — Perf. part. pass. as subst.
    (α).
    empta, ae, f., she who is bought, the slave, Prop. 1, 9, 4.—
    (β).
    emptum, i, n., the purchase, contract of purchase:

    quae ex empto aut vendito aut conducto aut locato contra fidem fiunt,

    through buying and selling, Cic. N. D. 3, 30, 74;

    so in jurid. lang.: ex empto,

    Dig. 17, 1, 14; cf.

    the title: De actionibus empti et venditi,

    Dig. 19, 1; Cod. Just. 4, 49.—

    Prov.: emere oportet, quem oboedire velis tibi,

    Plaut. Pers. 2, 4, 2.—
    II.
    Trop., to buy, buy up, to purchase, gain, acquire, procure, obtain:

    aliquando desinat ea se putare posse emere, quae ipse semper habuit venalia, fidem, jusjurandum, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 62; cf.:

    sententias (judicum),

    id. Clu. 36 fin.; and:

    animos centurionum,

    Tac. H. 4, 57:

    ex his (tribunis plebis) emitur ab inimicis meis is, quem, etc.,

    Cic. Sest. 33, 72:

    militem,

    Tac. H. 1, 5 fin.; Suet. Galb. 15:

    exercitum,

    Flor. 3, 1, 9:

    percussorem in aliquem,

    Curt. 4, 1 et saep.:

    aliquem beneficiis,

    to gain over, Plaut. As. 1, 1, 57; cf. Verg. G. 1, 31:

    aliquem dote,

    Ov. M. 8, 54:

    spem pretio,

    Ter. Ad. 2, 2, 11:

    immortalitatem morte,

    Quint. 9, 3, 71; cf.:

    aeternum nomen sanguine,

    Ov. Am. 2, 10, 32:

    pulmenta laboribus,

    Hor. Ep. 1, 18, 48:

    voluptatem dolore,

    id. ib. 1, 2, 55 et saep.—With a clause as object, Sil. 7, 620:

    furtis in manibus emptum est Oedipodae sedisse loco,

    Stat. Th. 1, 163:

    quantine emptum velit Hannibal, ut nos Vertentes terga aspiciat?

    Sil. 10, 287; Just. 23, 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > emo

  • 15 empta

    ĕmo, ēmi, emptum, 3 ( perf. subj. emissim, Plaut. Cas. 2, 5, 39), v. a. [the same word with EMERE=accipere, Paul. ex Fest. pp. 4, 18, and 76, 1 Müll.; cf. adimo and demo; prop., to take; root yam; Sanscr. yamati, hold fast, Fick, Vergl. Wört. p. 158 sq.; cf. Curt. Gr. Etym. p. 598 note], to buy, purchase (very freq. in all periods and kinds of composition).
    I.
    Lit.:

    is postquam hunc emit, dedit eum, etc.,

    Plaut. Capt. prol. 19:

    qui puellam ab eo emerat,

    id. Rud. prol. 59:

    emit hosce de praeda,

    id. Capt. prol. 34; 1, 2, 2; id. Epid. 1, 1, 62:

    aliquid de aliquo,

    id. Curc. 2, 3, 64; Cic. Att. 10, 5, 3; 13, 31, 4; id. Rosc. Am. 2, 6.—With gen. or abl. pretii (cf. Zumpt, Gram. § 444): Ep. Quanti eam emit? Th. Vili. Ep. Quot minis? Th. Quadraginta minis, Plaut. Epid. 1, 1, 49 sq.; so,

    quanti,

    Ter. Ad. 2, 2, 41:

    tanti, quanti, etc.,

    Cic. Off. 3, 14, 59:

    minoris aut pluris,

    id. Verr. 2, 4, 7; id. Off. 3, 12, 51; id. Att. 10, 5, 3 al.:

    duodeviginti minis,

    Plaut. Poen. 4, 2, 74:

    duobus milibus nummum,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    magno, parvo,

    id. Att. 13, 29 fin.:

    immenso quaedam,

    Suet. Calig. 39 al.:

    bene,

    i. e. cheap, Cic. Att. 1, 13 fin.; 12, 23, 3:

    male,

    i. e. dear, id. ib. 2, 4, 1; cf.

    care,

    Hor. Ep. 2, 1, 238:

    quatuor tabernas in publicum,

    for the public, Liv. 39, 44; 44, 16 fin.:

    piper in libras,

    by the pound, Plin. 12, 7, 14, § 28:

    fundum in diem,

    on time, on credit, Nep. Att. 9, 5:

    per assem et libram,

    i. e. to adopt, Suet. Aug. 64 al. — Perf. part. pass. as subst.
    (α).
    empta, ae, f., she who is bought, the slave, Prop. 1, 9, 4.—
    (β).
    emptum, i, n., the purchase, contract of purchase:

    quae ex empto aut vendito aut conducto aut locato contra fidem fiunt,

    through buying and selling, Cic. N. D. 3, 30, 74;

    so in jurid. lang.: ex empto,

    Dig. 17, 1, 14; cf.

    the title: De actionibus empti et venditi,

    Dig. 19, 1; Cod. Just. 4, 49.—

    Prov.: emere oportet, quem oboedire velis tibi,

    Plaut. Pers. 2, 4, 2.—
    II.
    Trop., to buy, buy up, to purchase, gain, acquire, procure, obtain:

    aliquando desinat ea se putare posse emere, quae ipse semper habuit venalia, fidem, jusjurandum, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 62; cf.:

    sententias (judicum),

    id. Clu. 36 fin.; and:

    animos centurionum,

    Tac. H. 4, 57:

    ex his (tribunis plebis) emitur ab inimicis meis is, quem, etc.,

    Cic. Sest. 33, 72:

    militem,

    Tac. H. 1, 5 fin.; Suet. Galb. 15:

    exercitum,

    Flor. 3, 1, 9:

    percussorem in aliquem,

    Curt. 4, 1 et saep.:

    aliquem beneficiis,

    to gain over, Plaut. As. 1, 1, 57; cf. Verg. G. 1, 31:

    aliquem dote,

    Ov. M. 8, 54:

    spem pretio,

    Ter. Ad. 2, 2, 11:

    immortalitatem morte,

    Quint. 9, 3, 71; cf.:

    aeternum nomen sanguine,

    Ov. Am. 2, 10, 32:

    pulmenta laboribus,

    Hor. Ep. 1, 18, 48:

    voluptatem dolore,

    id. ib. 1, 2, 55 et saep.—With a clause as object, Sil. 7, 620:

    furtis in manibus emptum est Oedipodae sedisse loco,

    Stat. Th. 1, 163:

    quantine emptum velit Hannibal, ut nos Vertentes terga aspiciat?

    Sil. 10, 287; Just. 23, 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > empta

  • 16 emptum

    ĕmo, ēmi, emptum, 3 ( perf. subj. emissim, Plaut. Cas. 2, 5, 39), v. a. [the same word with EMERE=accipere, Paul. ex Fest. pp. 4, 18, and 76, 1 Müll.; cf. adimo and demo; prop., to take; root yam; Sanscr. yamati, hold fast, Fick, Vergl. Wört. p. 158 sq.; cf. Curt. Gr. Etym. p. 598 note], to buy, purchase (very freq. in all periods and kinds of composition).
    I.
    Lit.:

    is postquam hunc emit, dedit eum, etc.,

    Plaut. Capt. prol. 19:

    qui puellam ab eo emerat,

    id. Rud. prol. 59:

    emit hosce de praeda,

    id. Capt. prol. 34; 1, 2, 2; id. Epid. 1, 1, 62:

    aliquid de aliquo,

    id. Curc. 2, 3, 64; Cic. Att. 10, 5, 3; 13, 31, 4; id. Rosc. Am. 2, 6.—With gen. or abl. pretii (cf. Zumpt, Gram. § 444): Ep. Quanti eam emit? Th. Vili. Ep. Quot minis? Th. Quadraginta minis, Plaut. Epid. 1, 1, 49 sq.; so,

    quanti,

    Ter. Ad. 2, 2, 41:

    tanti, quanti, etc.,

    Cic. Off. 3, 14, 59:

    minoris aut pluris,

    id. Verr. 2, 4, 7; id. Off. 3, 12, 51; id. Att. 10, 5, 3 al.:

    duodeviginti minis,

    Plaut. Poen. 4, 2, 74:

    duobus milibus nummum,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    magno, parvo,

    id. Att. 13, 29 fin.:

    immenso quaedam,

    Suet. Calig. 39 al.:

    bene,

    i. e. cheap, Cic. Att. 1, 13 fin.; 12, 23, 3:

    male,

    i. e. dear, id. ib. 2, 4, 1; cf.

    care,

    Hor. Ep. 2, 1, 238:

    quatuor tabernas in publicum,

    for the public, Liv. 39, 44; 44, 16 fin.:

    piper in libras,

    by the pound, Plin. 12, 7, 14, § 28:

    fundum in diem,

    on time, on credit, Nep. Att. 9, 5:

    per assem et libram,

    i. e. to adopt, Suet. Aug. 64 al. — Perf. part. pass. as subst.
    (α).
    empta, ae, f., she who is bought, the slave, Prop. 1, 9, 4.—
    (β).
    emptum, i, n., the purchase, contract of purchase:

    quae ex empto aut vendito aut conducto aut locato contra fidem fiunt,

    through buying and selling, Cic. N. D. 3, 30, 74;

    so in jurid. lang.: ex empto,

    Dig. 17, 1, 14; cf.

    the title: De actionibus empti et venditi,

    Dig. 19, 1; Cod. Just. 4, 49.—

    Prov.: emere oportet, quem oboedire velis tibi,

    Plaut. Pers. 2, 4, 2.—
    II.
    Trop., to buy, buy up, to purchase, gain, acquire, procure, obtain:

    aliquando desinat ea se putare posse emere, quae ipse semper habuit venalia, fidem, jusjurandum, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 62; cf.:

    sententias (judicum),

    id. Clu. 36 fin.; and:

    animos centurionum,

    Tac. H. 4, 57:

    ex his (tribunis plebis) emitur ab inimicis meis is, quem, etc.,

    Cic. Sest. 33, 72:

    militem,

    Tac. H. 1, 5 fin.; Suet. Galb. 15:

    exercitum,

    Flor. 3, 1, 9:

    percussorem in aliquem,

    Curt. 4, 1 et saep.:

    aliquem beneficiis,

    to gain over, Plaut. As. 1, 1, 57; cf. Verg. G. 1, 31:

    aliquem dote,

    Ov. M. 8, 54:

    spem pretio,

    Ter. Ad. 2, 2, 11:

    immortalitatem morte,

    Quint. 9, 3, 71; cf.:

    aeternum nomen sanguine,

    Ov. Am. 2, 10, 32:

    pulmenta laboribus,

    Hor. Ep. 1, 18, 48:

    voluptatem dolore,

    id. ib. 1, 2, 55 et saep.—With a clause as object, Sil. 7, 620:

    furtis in manibus emptum est Oedipodae sedisse loco,

    Stat. Th. 1, 163:

    quantine emptum velit Hannibal, ut nos Vertentes terga aspiciat?

    Sil. 10, 287; Just. 23, 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > emptum

  • 17 eripio

    ē-rĭpĭo, ĭpŭi, eptum, 3, v. a. [rapio], to snatch, tear, or pull out; to snatch away, take away (freq. and class.; cf.: capio, prehendo, sumo, demo, adimo, rapio, furor).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    tibias ex ore,

    Plaut. Stich. 5, 4, 36; cf.:

    bolum e faucibus,

    Ter. Heaut. 4, 2, 6:

    hirundines ex nido,

    Plaut. Rud. 3, 4, 67; 3, 1, 8: ex manibus alicujus, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 1; Cic. Verr. 2, 1, 4, § 9:

    torrem ab igne,

    Ov. M. 8, 457:

    ensem vaginā,

    Verg. A. 4, 579 et saep.: aliena bona, Plaut. Pers. 1, 2, 11; so,

    vela, armamenta, copias,

    Caes. B. G. 3, 14, 7; 6, 30, 2; 7, 54, 3:

    nubem,

    Verg. A. 2, 606:

    purgamenta hortorum,

    to carry away, Tac. A. 11, 32 fin. et saep.:

    aliquem, etc.,

    to deliver, set free, Plaut. Men. 5, 8, 3; 5; Caes. B. C. 3, 110, 4; Liv. 2, 54 al.; cf.:

    aliquem e manibus hostium,

    Caes. B. G. 1, 53, 6; Liv. 5, 51; 41, 14:

    Abydenos ex obsidione,

    id. 31, 16:

    aliquem ex periculo,

    Caes. B. G. 4, 12, 5; cf.:

    istum fortuna ex illo periculo eripuit,

    Cic. Verr. 2, 1, 28, § 71:

    aliquem ex vinculis,

    Curt. 4, 14, 22: aliquem ex miseriis, Crassus ap. Cic. de Or. 1, 52:

    aliquem ex media morte,

    Cic. Verr. 2, 5, 6; cf.:

    filium a morte,

    id. Div. 2, 10:

    praedam de manibus,

    id. Cat. 2, 1, 2:

    istum de vestra severitate,

    id. Verr. 2, 5, 67;

    but: ex severitate alicujus,

    id. ib. 2, 3, 36, §

    83: aliquem malis,

    Verg. A. 6, 365 al.:

    erepto ex equo C. Flaminio,

    Liv. 23, 45:

    oculum alicui,

    Plaut. Men. 5, 7, 22; Ter. Ad. 3, 2, 20:

    gladium isti,

    Plaut. Cas. 3, 5, 7:

    classem Caesari,

    Caes. B. C. 3, 111, 4 al.:

    concubinam militi,

    Plaut. Mil. 3, 2, 2:

    aliquem (aliquam) alicui,

    id. Merc. 5, 4, 12; id. Rud. 3, 4, 7; Ter. Ad. prol. 8; 2, 2, 30; Cic. Lael. 27, 102 al.—Less freq.:

    aliquem ab aliquo,

    Ter. Ad. 3, 2, 30; id. Eun. 4, 6, 1; 14; so,

    ereptis ab eo duabus legionibus,

    Caes. B. C. 1, 2, 3:

    a Trisensibus plus lucri,

    Cic. Verr. 2, 3, 38, § 86; 2, 1, 10, § 27. —
    b.
    With se, to take one's self off, to flee, escape:

    per eos, ne causam diceret, se eripuit,

    Caes. B. G. 1, 4, 2:

    se latebris,

    id. ib. 6, 43 fin.; cf.:

    se ex manibus militum,

    id. ib. 7, 46 fin.:

    se ab illa miseria,

    Cic. Fam. 9, 13, 1:

    se ex pugna,

    id. Mur. 16, 34; id. Verr. 2, 3, 60, § 140; id. Sest. 24, 53:

    se sequentibus,

    Liv. 29, 32:

    se hosti fugā,

    Curt. 5, 13:

    se flammā,

    Cic. Brut. 23, 90:

    se leto,

    Verg. A. 2, 134:

    se flammis,

    id. ib. 2, 289:

    se morae,

    Hor. C. 3, 29, 5:

    se servituti,

    Sen. Ep. 80, 4:

    rebus humanis se,

    id. de Prov. 8, 12 et saep.—With adv.:

    eas inde,

    Plaut. Rud. 3, 1, 8.—
    c.
    Prov.:

    Lupo agnum eripere, for something difficult or impossible,

    Plaut. Poen. 3, 5, 31.—
    B.
    Pregn.: eripi, to be snatched away by death, to die suddenly (not before the Aug. per.):

    fatis erepta,

    Ov. M. 1, 358:

    primis conjux ereptus in annis,

    Val. Fl. 3, 316; cf.:

    in flore aetatis ereptus rebus humanis,

    Curt. 10, 5, 10.—Rarely act.:

    lux ereptura eum vitā,

    Amm. 30, 5, 18; cf. 30, 5, 10.
    II.
    Trop., to take away, snatch away:

    responsiones omnes hoc verbo,

    Plaut. Most. 3, 1, 63; cf.:

    orationem alicui ex ore,

    id. Merc. 1, 2, 64:

    primam vocem ab ore loquentis,

    Verg. A. 7, 119:

    alicui jus suum,

    Plaut. Rud. 3, 4, 6:

    libertatem (hostis),

    id. Capt. 2, 2, 61; cf. Cic. Rep. 1, 17:

    potestatem hominis omnino aspiciendi (opp. suppeditare omnium rerum abundantiam),

    id. Lael. 23, 87; cf. Caes. B. C. 1, 3, 5:

    omnem usum navium,

    id. B. G. 3, 14, 7:

    semestre imperium,

    id. B. C. 1, 9, 2; cf.:

    tetrarchiam alicui,

    Cic. Div. 2, 37, 79:

    mihi dolorem,

    id. Att. 9, 6, 5:

    alicui errorem,

    id. ib. 10, 4, 6; cf. id. Tusc. 4, 31; id. Off. 2, 3, 10; Just. 6, 3, 12:

    alicui timorem,

    Cic. Cat. 1, 7 fin.; id. Att. 1, 16, 8:

    lucem,

    id. Ac. 2, 10; 32 fin.; id. N. D. 1, 3, 6 et saep.:

    alicui pudicitiam,

    Quint. 5, 11, 15;

    but: virginis pudorem,

    Amm. 15, 7, 5; cf.:

    caelumque diemque Teucrorum ex oculis,

    Verg. A. 1, 88; and:

    prospectum oculis,

    id. ib. 8, 254:

    tempora certa modosque,

    Hor. S. 1, 4, 57:

    jocos, venerem, etc. (anni),

    id. Ep. 2, 2, 56:

    vatibus omnem fidem,

    Ov. M. 15, 283: fugam, poet. for se fuga, or for the simple rapere fugam, to flee, Verg. A. 2, 619.— Poet.: eripiunt flammae noctem, i. c. light up the night, Sil. 11, 281:

    eripuere oculos aurae,

    id. 9, 501:

    se fluvius retro eripit,

    turns back, id. 9, 238.— Poet., with an object clause:

    posse loqui eripitur,

    Ov. M. 2, 483:

    illis eriperes verbis mihi, sidera caeli Lucere,

    i. e. to persuade me that not, Tib. 1, 9, 35.—With quin: vix tamen eripiam, velis quin, etc., I shall scarcely hinder you from, etc., Hor. S. 2, 2, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > eripio

  • 18 tollo

    tollo, sustŭli, sublātum, 3, v. a. ( perf. tollit, Pers. 4, 2:

    tollisse,

    Dig. 46, 4, 13) [root Sanscr. tul-, tulajāmi, lift up, weigh; Gr. tal-, tel, in tlênai, talanton; cf.: tuli, tlātus (latus), tolerare], to lift or take up, to raise, always with the predom. idea of motion upwards or of removal from a former situation.
    I.
    To lift up, raise up, elevate, exalt, etc. (syn.: effero, elevo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: unus erit quem tu tolles in caerula caeli templa, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.): pileum ad caelum tollit, Plaut. Fragm. ap. Non. 220, 15:

    fulgor ibi ad caelum se tollit,

    Lucr. 2, 325;

    for which also: aliquem tollere in caelum,

    Cic. Phil. 11, 10, 24:

    quem (Herculem) in caelum ista ipsa sustulit fortitudo,

    id. Tusc. 4, 22, 50; id. Rep. 1, 16, 25:

    tollam ego ted in collum,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 42:

    Phaëthon optavit, ut in currum patris tolleretur: sublatus est,

    Cic. Off. 3, 25, 94; cf. id. N. D. 3, 31, 76:

    aliquem in equum,

    id. Deiot. 10, 28:

    quos in crucem sustulit,

    id. Verr. 2, 1, 3, § 7:

    aliquem in crucem,

    id. ib. 2, 1, 5, §

    13: aquila in sublime sustulit testudinem,

    Phaedr. 2, 6, 4:

    in arduos Tollor Sabinos,

    Hor. C. 3, 4, 22 et saep.:

    ut me hic jacentem aliquis tollat,

    Plaut. Ps. 5, 1, 2; so,

    jacentes,

    id. Most. 1, 4, 17: mulum suum tollebat Fufius, lifted up, raised up, Varr. ap. Plin. 7, 20, 19, § 83:

    nequeo caput tollere,

    Plaut. Truc. 2, 6, 45:

    sustulimus manus et ego et Balbus,

    Cic. Fam. 7, 5, 2:

    manus,

    id. Verr. 2, 4, 3, § 5:

    gradum,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 6: scorpius caudā sublatā, Lucil. ap. Non. 385, 31:

    lubrica convolvit sublato pectore terga (coluber),

    Verg. A. 2, 474:

    terrā,

    Ov. M. 15, 192:

    de terrā,

    Cic. Caecin. 21, 60:

    se tollere a terrā,

    id. Tusc. 5, 13, 37:

    ignis e speculā sublatus,

    id. Verr. 2, 5, 35, § 93.—
    2.
    In partic.
    a.
    Tollere liberos, to take up, i. e. to accept, acknowledge; and so, to raise up, bring up, educate as one's own (from the custom of laying new-born children on the ground at the father's feet; cf.

    suscipio): quod erit natum, tollito,

    Plaut. Am. 1, 3, 3:

    puerum,

    id. Men. prol. 33; Enn. ap. Cic. Div. 1, 21, 42 (Trag. v. 67 Vahl.):

    natum filium,

    Quint. 4, 2, 42:

    nothum,

    id. 3, 6, 97:

    puellam,

    Ter. Heaut. 4, 1, 15; cf. id. And. 1, 3, 14.—Also of the mother:

    si quod peperissem, id educarem ac tollerem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 45.—
    (β).
    Transf., in gen., to get, beget a child:

    qui ex Fadiā sustulerit liberos,

    Cic. Phil. 13, 10, 23:

    decessit morbo aquae intercutis, sublato filio Nerone ex Agrippinā,

    Suet. Ner. 5 fin.
    b.
    Nautical t. t.: tollere ancoras, to lift the anchor, weigh anchor; esp. in part. pass.:

    sublatis ancoris,

    Caes. B. G. 4, 23; id. B. C. 1, 31; Liv. 22, 19, 6. —
    (β).
    Transf. out of the nautical sphere, to break up, proceed:

    si vultis ancoras tollere,

    Varr. R. R. 3, 17, 1.—
    c.
    To build, raise, erect:

    tollam altius tectum,

    Cic. Har. Resp. 15, 33:

    si juxta habeas aedificia, eaque jure tuo altius tollas,

    Dig. 39, 2, 26.—
    d.
    To take on board, carry, of vessels or vehicles:

    navem, metretas quae trecentas tolleret, parasse,

    Plaut. Merc. 1, 1, 75:

    naves, quae equites sustulerant,

    Caes. B. G. 4, 28:

    altera navis ducentos ex legione tironum sustulerat,

    id. B. C. 3, 28;

    Auct. B. Afr. 54: tollite me, Teucri,

    Verg. A. 3, 601:

    ut se sublatum in lembum ad Cotym deveheret,

    Liv. 45, 6, 2:

    Maecenas me tollere raedā vellet,

    Hor. S. 2, 6, 42:

    Talem te Bacchus... sustulit in currus,

    Ov. A. A. 3, 157. —
    B.
    Trop.
    1.
    To raise, lift, lift up, elevate, set up, etc.: tollitur in caelum clamor exortus utrimque, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 422 Vahl.):

    clamorem in caelum,

    Verg. A. 11, 745:

    clamores ad sidera,

    id. ib. 2, 222; cf.:

    clamor magnus se tollit ad auras,

    rises, id. ib. 11, 455:

    clamor a vigilibus tollitur,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94:

    clamorem,

    Flor. 3, 8, 6:

    cachinnum,

    Cic. Fat. 5, 10:

    risum,

    Hor. A. P. 381: litterulae meae tui desiderio oblanguerunt: hac tamen epistulā oculos paulum sustulerunt, have opened [p. 1877] their eyes again, have reanimated them, Cic. Fam. 16, 10, 2.—Esp. with animos: ne in secunda tollere animos et in mala demittere, to elevate, Lucil. ap. Non. 286, 6:

    animos,

    Plaut. Truc. 2, 8, 10; Ter. Hec. 3, 5, 57:

    animos alicui,

    to raise, excite, animate, Liv. 3, 67, 6:

    nec dubium est quin omnis Hispania sublatura animos fuerit,

    id. 35, 1, 3;

    opp. abicere animos,

    Sen. Ben. 3, 28, 7:

    aliquid dicendo augere et tollere altius (opp. extenuare et abicere),

    Cic. de Or. 3, 26, 104:

    ad caelum te tollimus verissimis ac justissimis laudibus,

    id. Fam. 15, 9, 1:

    monumentum illud, quod tu tollere laudibus solebas,

    id. Att. 4, 16, 8 (14):

    nostras laudes in astra,

    id. ib. 2, 25, 1:

    Daphnim tuum ad astra,

    Verg. E. 5, 51:

    tergeminis tollere honoribus,

    Hor. C. 1, 1, 8:

    vos Tempe tollite laudibus,

    id. ib. 1, 21, 9 (cf. also Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; v. infra, II. A. 2.):

    supra modum se tollens oratio,

    Quint. 4, 2, 61; cf.:

    se eadem geometria tollit ad rationem usque mundi,

    id. 1, 10, 46; 1, 2, 26:

    amicum Tollere (i. q. consolari),

    to cheer up, console, Hor. S. 2, 8, 61.—
    2.
    To take on one, assume, bear, endure:

    providere non solum quid oneris in praesentia tollant,

    Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:

    at Apollodorus poenas sustulit,

    id. N. D. 3, 33, 82. —
    II.
    To take up a thing from its place, to take away, remove, to bear or carry away, make way with, take away with one (syn.: aufero, adimo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    frumentum de areā,

    Cic. Verr. 2, 3, 14, § 36:

    solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,

    id. Lael. 13, 47:

    ut aliquis nos deus ex hac hominum frequentiā tolleret,

    id. ib. 23, 87:

    simulacra ex delubris,

    id. Div. in Caecil. 1, 3; so,

    pecunias e fano,

    Caes. B. C. 3, 105:

    sphaeram ex urbe (Syracusis),

    Cic. Rep. 1, 14, 21:

    praedam,

    Caes. B. G. 7, 14:

    posita,

    id. ib. 6, 17:

    patinam,

    Hor. S. 1, 3, 80; cf.:

    his sublatis,

    id. ib. 2, 8, 10:

    mensam tolli jubet,

    Cic. Pis. 27, 67:

    me per hostes Denso paventem sustulit aëre,

    Hor. C. 2, 7, 14:

    jubet sublata reponi Pocula,

    Verg. A. 8, 175:

    cuncta,

    id. ib. 8, 439:

    tecum me tolle per undas,

    id. ib. 6, 370:

    me quoque tolle simul,

    Ov. M. 11, 441:

    tollite me, Libyes, comitem poenaeque necisque,

    Sil. 6, 500.—
    2.
    In partic.
    a.
    Pregn., to take off, carry off, make away with, to kill, destroy, ruin, etc.:

    aliquem de medio,

    Cic. Rosc. Am. 7, 20:

    aliquem e medio,

    Liv. 24, 6, 1:

    aliquem ferro, veneno,

    Cic. N. D. 3, 33, 81:

    Titanas fulmine (Juppiter),

    Hor. C. 3, 4, 44: quem febris una potuit tollere, Lucil. ap. Non. 406, 25:

    me truncus illapsus cerebro Sustulerat, nisi, etc.,

    Hor. C. 2, 17, 28:

    tollet anum vitiato melle cicuta,

    id. S. 2, 1, 56:

    sorbitio tollit quem dira cicutae,

    Pers. 4, 2:

    majores nostri Carthaginem et Numantiam funditus sustulerunt,

    laid waste, Cic. Off. 1, 11, 35:

    ademptus Hector Tradidit fessis leviora tolli Pergama Graiis,

    Hor. C. 2, 4, 11.—In a play with I. B. supra: te dixisse, laudandum adulescentem (Caesarem), ornandum, tollendum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; cf.:

    se non esse commissurum, ut tolli posset,

    id. ib. 11, 20, 1.—
    b.
    Milit. t. t.: tollere signa, to break up for marching, to decamp, Caes. B. C. 2, 20; Auct. B. Alex. 57, 1.—
    B.
    Trop., to do away with, remove; to abolish, annul, abrogate, cancel (very freq., esp. in Cic.;

    syn.: oblittero, aboleo): rei memoriam tollere ac delere,

    Cic. Quint. 21, 70; cf.

    metum,

    id. Rosc. Am. 2, 6:

    sublatā benevolentiā amicitiae nomen tollitur,

    id. Lael. 5, 19; cf.:

    maximum ornamentum amicitiae tollit, qui ex eā tollit verecundiam,

    id. ib. 22, 82:

    dubitationem,

    id. Rep. 1, 7, 12:

    errorem,

    id. ib. 1, 24, 38:

    librariorum menda,

    id. Att. 13, 23, 2:

    ut id nomen ex omnibus libris tollatur,

    id. ib. 13, 44, 3:

    legem,

    id. Leg. 2, 12, 31:

    veteres leges novis legibus,

    id. de Or. 1, 58, 247:

    dictaturam funditus ex re publicā,

    id. Phil. 1, 1, 3:

    sublato Areopago,

    id. Rep. 1, 27, 43:

    deos,

    to deny the existence of, id. N. D. 1, 30, 85; id. Ac. 2, 11, 33:

    diem,

    to consume in speechmaking, id. Leg. 3, 18, 40; id. Dom. 17, 45:

    morbus facile tollitur,

    is removed, Cels. 2, 14; 4, 18; so,

    dolores et tumores,

    Plin. 26, 12, 75, § 122:

    foeditates cicatricum maculasque,

    id. 33, 6, 35, § 110:

    muliebrem luctum,

    Hor. Epod. 16, 39:

    querelas,

    id. Ep. 1, 12, 3.—Hence,

    sublātus

    , a, um, P. a. (acc. to I. B.), elated, proud, haughty (rare):

    quo proelio sublati Helvetii,

    Caes. B. G. 1, 15:

    hac victoriā,

    id. ib. 5, 38: quibus omnibus rebus, id. B. C. 2, 37:

    rebus secundis,

    Verg. A. 10, 502:

    gloriā,

    Tac. A. 13, 11 et saep.:

    fidens magis et sublatior ardet,

    Ov. Hal. 54. — Adv.:

    sublātē

    , highly, loftily. *
    1.
    Lit.:

    Nilus diebus centum sublatius fluens, minuitur postea,

    higher, Amm. 22, 15, 12. —
    2.
    Trop.:

    sublate ampleque dicere (opp. attenuate presseque),

    loftily, with elevation, Cic. Brut. 55, 201:

    sublatius dicere,

    more proudly, id. Dom. 36, 95:

    sublatius insolescentes,

    Amm. 15, 12, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > tollo

См. также в других словарях:

  • ADAM — SECTION PREMIÈRE.     On a tant parlé, tant écrit d Adam, de sa femme, des préadamites, etc.; les rabbins ont débité sur Adam tant de rêveries, et il est si plat de répéter ce que les autres ont dit, qu on hasarde ici sur Adam une idée assez… …   Dictionnaire philosophique de Voltaire

  • Demetros of Ethiopia — Demetros Emperor of Ethiopia Reign 25 July 1799 – 24 March 1800 and June 1800 to June 1801 Died 1802 Buried Ba ata, Ethiopia Prede …   Wikipedia

  • Demetrius (Äthiopien) — Demetrius oder Demetros war vom 25. Juli 1799 bis zum 24. März 1800 und von Juni 1800 bis Juni 1801 Negus Negest (Kaiser) von Äthiopien. Er war der Sohn von Arqedewos. Sollte es sich bei ihm um die gleiche Person wie den im Bericht des Reisenden… …   Deutsch Wikipedia

  • Demetros — Demetrius oder Demetros war vom 25. Juli 1799 bis zum 24. März 1800 und von Juni 1800 bis Juni 1801 Negus Negest (Kaiser) von Äthiopien. Er war der Sohn von Arqedewos. Sollte es sich bei ihm um die gleiche Person wie den im Bericht des Reisenden… …   Deutsch Wikipedia

  • Sommer-Paralympics 2008/Teilnehmer (Kenia) — KEN …   Deutsch Wikipedia

  • Espace vert — Le terme d espace vert désigne, en urbanisme, tout espace d agrément planté de fleurs, d arbres ou engazonné. Le gazon est un élément important dans la plupart des espaces verts, facteur d appauvrissement en biodiversité quand il est artificiel… …   Wikipédia en Français

  • ԱՊՇԵՑՈՒՑԱՆԵՄ — (ցուցի.) NBH 1 0277 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c ն. πωρέω sensum adimo, callum induco, ἑξίστημι a mente alieno, stupefacio Ապուշ առնել. անզգայացուցանել. թմբրեցուցանել. յիմարեցուցանել. հիացուցանել. խելքը առնել, շուարեցնել, խիստ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՐՏԱՔՍԵՄ — (եցի.) NBH 1 0382 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 9c, 10c, 11c ն. ἑκβάλλω, ἑξωθέω ejicio, expello Արտաքս հանել. ʼի դուրս ձգել. ʼի բաց վարել. հալածել. դուրս ընել, վռընտել. ... *Զքաղդէացին ամբարձեալ գոռոզ ʼի… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԲՈՒԺԵՄ — (եցի.) NBH 1 510 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 11c, 12c, 13c ն. ὐγιάζω sano, διασώζω salvo Բժշկել, ապաքինել, առողջացուցանել. փարատել զցաւս. առողջացնել. լաւազնել ... *Զոր ոչ կարացին բուժել արիողական բժիշկքն. Խոր. ՟Բ.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀԱՆԵՄ — (հանի, հա՛ն, հանէ՛ք, նեալ.) NBH 2 0045 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 9c, 10c, 11c, 12c, 14c ն. ἑξάγω, διάγω, ἁνάγω educo, veho, traho ἑκβάλλω ejicio եւն. Ի ներքուստ արտաքս, կամ ʼի խորոց ʼի վեր ձգել. արտաքսել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՊԱՐԱԲԱՌՆԱՄ — (բարձի.) NBH 2 0625 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 9c, 12c, 13c ն. περιαιρέω aufero ab omni parte, circumcido, adimo. Շրջանակի ʼի բաց բառնալ ʼի միջոյ. ʼի բաց հատանել. խլել. ջնջել. *Արարիչն եւայի՝ թոռն նորա եղեւ, որ պարաբառնայ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»