Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

acerbissime

  • 1 acerbē

        acerbē adv. with comp. and sup.    [acerbus], bitterly.—Only fig., act., harshly, severely, cruelly, sharply, inimically: diripere bona: cogi in senatum: acerbius in alqm invehi: acerbissime dicere, Cs. — Pass, painfully, grievously, with sorrow: acerbe ferebam, si, etc.: tuli acerbe me adduci, etc.: acerbius inopiam ferre, too severely, Cs.
    * * *
    acerbius, acerbissime ADV
    stridently, with harsh sound; cruelly, harshly; with pain/severity; premature

    Latin-English dictionary > acerbē

  • 2 dē-cernō

        dē-cernō crēvī    (often decrēram, decrērim, etc.), crētus, ere.—Officially, to decide, determine, pronounce a decision, judge, decree, resolve, vote: inter quos iam decreverat decretumque mutabat, alias, etc.: si caedes facta, īdem (Druides) decernunt, i. e. pass judgment, Cs.: non decrevi solum, sed etiam ut vos decerneretis laboravi: qui ordo decrevit invitus, on compulsion: dierum viginti supplicationem, Cs.: vindicias secundum servitutem, in favor of slavery, i. e. restore the slave to his master, L.: triumphum Africano: praemium servo libertatem, S.: tres legatos: id quod senatus me auctore decrevit: provinciae privatis decernuntur, Cs.: meā diligentiā patefactam esse coniurationem decrevistis: supplicium sumendum decreverat, had voted, S.: senatus Romae decrevit, ut, etc., L.: mea sententia tibi decernit, ut regem reducas, etc.: senatus decrevit, darent operam consules, ut, etc., S.: ita censeo decernendum: acerbissime decernitur, Cs.: in parricidas rei p. decretum esse, S.: libere decernendi potestas, of voting freely, Cs.—In gen., to decide, determine, judge, fix, settle: rem dubiam decrevit vox opportune emissa, L.: utri utris imperent, sine magnā clade, L.: Duo talenta pro re nostrā ego esse decrevi satis, T.: in quo omnia mea posita esse decrevi: mihi decretum est, with acc. and inf, I am fully convinced, Ta.: alqm hostem, to proclaim an enemy: omnibus quae postulaverat decretis, S.: pauci ferocius decernunt, insist on harsher measures, S.—Of battle, to decide by combat, fight out, fight, combat, contend: Samnis Romanusne Italiam regant, decernamus, L.: gladiatorium certamen ferro decernitur: ne armis decernatur: cornibus inter se, V.: acie, L.: classe decreturi, N.: integriore exercitu, N.: lacessere ad decernendum, L. — In gen., to contend, compete, struggle: decernite criminibus, mox ferro decreturi, L.: cursibus et crudo caestu, V.: de salute rei p.: pro meā famā.—To decide, determine, form a purpose, resolve: num quis quicquam decernit invitus?: Rhenum transire decreverat, Cs.: decretumst pati, T.: certum atque decretum est non dare signum, L.: aetatem a rei p. procul habendam, S.: praetoris imperio parendum esse: hic decernit ut miser sit: quā suis opem ferrent, L.

    Latin-English dictionary > dē-cernō

  • 3 exigō

        exigō ēgī, āctus, ere    [ex + ago], to drive out, push forth, thrust out, take out, expel: reges ex civitate: hostem e campo, L.: post reges exactos: easdem (uxores), divorce, T.: suam (uxorem), turn out of the house: exigit Hebrus aquas, pours into the sea, O.: exactum ensem Fregit, by the thrust, O.: ensem per medium iuvenem, V.: (hasta) Cervice exacta est, passed through, O.— To drive away, hiss off (the stage): (fabulae) exigendae vobis, T. — To require, enforce, exact, demand, collect: ad pecunias exigendas legatos misimus: acerbissime pecuniae exigebantur: nomina sua: peditum numerum a civitatibus, Cs.: viam, demand the construction of: auspiciorum adhuc fides exigitur, further confirmation, Ta.— To export: agrorum fructūs, L.— To set right: ad perpendiculum columnas, set precisely upright.—Fig., to require, demand, claim, exact, insist: magis quam rogare: a teste veritatem: ius iurandum, L.: Has exegit gloria poenas, has cost, Iu.: de volnere poenas, O.: a violatoribus piacula, L.: ex te ut responderes: id ipsum, ut pereat, O.: a quoquam ne peieret, Iu.: in exigendo non acerbus.—Of time, to lead, spend, pass, complete, finish, close: cum maerore graviorem vitam, S.: exactā aetate mori, after a long life: hanc saepe exactā aetate usurpasse vocem, in old age, L.: per exactos annos, at the end of every year, H.: tribus exactis ubi quarta accesserit aestas, V.: spatiis exegit quattuor annum, O.— To conduct, superintend: aedīs privatas velut publicum opus, L.— To bring to an end, conclude, finish, complete: monumentum, H.: opus, O.: His demum exactis, V.— To determine, ascertain, find out: sociisque exacta referre, discoveries, V.: Non prius exactā ratione saporum, before he has ascertained, H.: non tamen exactum, quid agat, O.— To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider: ad vestras leges, quae Lacedaemone fiunt, estimate by the standard of, etc., L.: cultu ad luxuriam exacto, directed, Cu.: ad caelestia ritūs humanos, O.— To consider, deliberate on, take counsel upon: tempus secum, V.: talia secum, O.: non satis exactum, quid agam.
    * * *
    exigere, exegi, exactus V
    drive out, expel; finish; examine, weigh

    Latin-English dictionary > exigō

  • 4 acerbum

    ăcerbus, a, um, adj. [fr. 2. acer, like superbus fr. super, yet the short ă should be noticed], harsh to the taste, of every object which has an astringent effect upon the tongue (opp. suavis, Lucr. 4, 661 sq.).
    I.
    Prop.:

    Neptuni corpus acerbum,

    bitter, briny, Lucr. 2, 472; and esp. of unripe fruit, sharp, sour, harsh, and the like:

    uva primo est peracerba gustatu, deinde maturata dulcescit,

    Cic. de Sen. 15:

    saporum genera tredecim reperiuntur: acer, acutus, acerbus, acidus, salsus, etc.,

    Plin. 15, 27, 32; and since the harshness of fruit is always a sign of immaturity, so Varro, Cicero, Pliny, et al. use acerbus as a syn. for crudus, immaturus, unripe, crude, lit. and trop.: nondum matura uva est, nolo acerbam sumere, Phaed. 4, 2, 4; so Ov. Am. 2, 14, 24;

    and trop.: impolitae res et acerbae si erunt relictae,

    Cic. Prov. Cons. 14; cf. Gell. 13, 2.—Hence: virgo acerba, not yet marriageable, Varr. ap. Non. 247, 15; and esp. poet. (opp. to virgo matura, v. maturus): funus acerbum, as a translation of the Gr. thaWatos aôros (Eur. Orest. 1030), Auct. Or. pro Dom. 16:

    ante diem edere partus acerbos,

    premature, Ov. F. 4, 647. —
    B.
    Transf.
    (α).
    to sounds, harsh, hoarse, rough, shrill:

    serrae stridentis acerbum horrorem, Lucr, 2, 410: vox acerbissima,

    Auct. Her. 4, 47;
    (β).
    to feeling, sharp, keen:

    frigus,

    bitter, Hor. Ep. 1, 17, 53.
    II.
    Fig.
    A.
    Of men: Rough, coarse, repulsive, morose, violent, hard, rigorous, severe:

    melius de quibusdam acerbos inimicos mereri quam eos amicos, qui dulces videantur,

    Cic. Lael. 24:

    posse enim asotos ex Aristippi, acerbos e Zenonis schola exire,

    for there may go forth sensualists from the school of Aristippus, crabbed fellows from that of Zeno, id. N. D. 3, 31 (cf. acriculus):

    acerbissimi feneratores,

    id. Att. 6, 1;

    so of adversaries or enemies,

    violent, furious, bitter, Cic. Fam. 1, 4:

    acerbissimus hostis,

    id. Cat. 4, 6 fin.; so id. Fam. 3, 8:

    acerbus odisti,

    Hor. S. 1, 3, 85 K. &

    H.: quid messes uris acerba tuas?

    Tib. 1, 2, 98 al. —
    B.
    Of things, harsh, heavy, disagreeable, grievous, troublesome, bitter, sad (very often, esp. in Cic.):

    ut acerbum est, pro benefactis cum mali messem metas!

    Plaut. Ep. 5, 2, 52; cf. Ter. Hec. 3, 1, 1; Att. ap. Non. 72, 29:

    in rebus acerbis,

    Lucr. 3, 54:

    acerbissimum supplicium,

    Cic. Cat. 4, 6:

    acerbissima vexatio,

    id. ib. 4, 1:

    acerba memoria temporis,

    id. Planc. 41: acerbissimā morte affectus, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 12, 2 al.—Hence acerbum funus (diff. from above), a bitter, painful death, Plaut. Am. 1, 1, 35:

    acerbum funus filiae,

    id. As. 3, 3, 5, and so Nep. Cim. 4: vita ejus fuit secura et mors acerba, afflicting, painful, unwelcome. —In the neutr. subst.: ăcer-bum, i, calamity, misfortune, Ov. Tr. 5, 2, 21; Verg. A. 12, 500—acerba, n. plur. adv. acc. to the Gr. idiom, Lucr. 5, 34 (cf. acuta et al.), several times imitated by Verg. A. 12, 398; 9, 794; id. G. 3, 149.— Adv.: ăcerbe, harshly, sharply, severely, etc., in the trop. signif. of the adj., Cic. Fam. 1, 5; id. N. D. 2, 33; id. Planc. 1:

    idem acerbe severus in filium,

    id. Off. 3, 31, 112; Liv. 3, 50. 12; 7, 3, 9; Tac. A. 2, 87 al.— Comp., Cic. Lael. 16; Suet. Tib. 25.— Sup., Cic. Att. 11, 1; Caes. B. C. 1, 2; also Cic. Planc. 35, 86, where, of an exclamation of severe grief, acerbissime for acerrime is defended against Lambinus and Ernesti by Wunder, Planc. l. c. p. 217; so B. & K.

    Lewis & Short latin dictionary > acerbum

  • 5 acerbus

    ăcerbus, a, um, adj. [fr. 2. acer, like superbus fr. super, yet the short ă should be noticed], harsh to the taste, of every object which has an astringent effect upon the tongue (opp. suavis, Lucr. 4, 661 sq.).
    I.
    Prop.:

    Neptuni corpus acerbum,

    bitter, briny, Lucr. 2, 472; and esp. of unripe fruit, sharp, sour, harsh, and the like:

    uva primo est peracerba gustatu, deinde maturata dulcescit,

    Cic. de Sen. 15:

    saporum genera tredecim reperiuntur: acer, acutus, acerbus, acidus, salsus, etc.,

    Plin. 15, 27, 32; and since the harshness of fruit is always a sign of immaturity, so Varro, Cicero, Pliny, et al. use acerbus as a syn. for crudus, immaturus, unripe, crude, lit. and trop.: nondum matura uva est, nolo acerbam sumere, Phaed. 4, 2, 4; so Ov. Am. 2, 14, 24;

    and trop.: impolitae res et acerbae si erunt relictae,

    Cic. Prov. Cons. 14; cf. Gell. 13, 2.—Hence: virgo acerba, not yet marriageable, Varr. ap. Non. 247, 15; and esp. poet. (opp. to virgo matura, v. maturus): funus acerbum, as a translation of the Gr. thaWatos aôros (Eur. Orest. 1030), Auct. Or. pro Dom. 16:

    ante diem edere partus acerbos,

    premature, Ov. F. 4, 647. —
    B.
    Transf.
    (α).
    to sounds, harsh, hoarse, rough, shrill:

    serrae stridentis acerbum horrorem, Lucr, 2, 410: vox acerbissima,

    Auct. Her. 4, 47;
    (β).
    to feeling, sharp, keen:

    frigus,

    bitter, Hor. Ep. 1, 17, 53.
    II.
    Fig.
    A.
    Of men: Rough, coarse, repulsive, morose, violent, hard, rigorous, severe:

    melius de quibusdam acerbos inimicos mereri quam eos amicos, qui dulces videantur,

    Cic. Lael. 24:

    posse enim asotos ex Aristippi, acerbos e Zenonis schola exire,

    for there may go forth sensualists from the school of Aristippus, crabbed fellows from that of Zeno, id. N. D. 3, 31 (cf. acriculus):

    acerbissimi feneratores,

    id. Att. 6, 1;

    so of adversaries or enemies,

    violent, furious, bitter, Cic. Fam. 1, 4:

    acerbissimus hostis,

    id. Cat. 4, 6 fin.; so id. Fam. 3, 8:

    acerbus odisti,

    Hor. S. 1, 3, 85 K. &

    H.: quid messes uris acerba tuas?

    Tib. 1, 2, 98 al. —
    B.
    Of things, harsh, heavy, disagreeable, grievous, troublesome, bitter, sad (very often, esp. in Cic.):

    ut acerbum est, pro benefactis cum mali messem metas!

    Plaut. Ep. 5, 2, 52; cf. Ter. Hec. 3, 1, 1; Att. ap. Non. 72, 29:

    in rebus acerbis,

    Lucr. 3, 54:

    acerbissimum supplicium,

    Cic. Cat. 4, 6:

    acerbissima vexatio,

    id. ib. 4, 1:

    acerba memoria temporis,

    id. Planc. 41: acerbissimā morte affectus, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 12, 2 al.—Hence acerbum funus (diff. from above), a bitter, painful death, Plaut. Am. 1, 1, 35:

    acerbum funus filiae,

    id. As. 3, 3, 5, and so Nep. Cim. 4: vita ejus fuit secura et mors acerba, afflicting, painful, unwelcome. —In the neutr. subst.: ăcer-bum, i, calamity, misfortune, Ov. Tr. 5, 2, 21; Verg. A. 12, 500—acerba, n. plur. adv. acc. to the Gr. idiom, Lucr. 5, 34 (cf. acuta et al.), several times imitated by Verg. A. 12, 398; 9, 794; id. G. 3, 149.— Adv.: ăcerbe, harshly, sharply, severely, etc., in the trop. signif. of the adj., Cic. Fam. 1, 5; id. N. D. 2, 33; id. Planc. 1:

    idem acerbe severus in filium,

    id. Off. 3, 31, 112; Liv. 3, 50. 12; 7, 3, 9; Tac. A. 2, 87 al.— Comp., Cic. Lael. 16; Suet. Tib. 25.— Sup., Cic. Att. 11, 1; Caes. B. C. 1, 2; also Cic. Planc. 35, 86, where, of an exclamation of severe grief, acerbissime for acerrime is defended against Lambinus and Ernesti by Wunder, Planc. l. c. p. 217; so B. & K.

    Lewis & Short latin dictionary > acerbus

  • 6 adflicto

    afflicto (better adf-), āvi, ātum, 1, v. a. [ad, intensive], to disquiet greatly, to agitate, toss; to shatter, damage, harass, injure, lit. and trop.
    I.
    Lit. (rare):

    naves tempestas adflictabat,

    Caes. B. G. 4, 29:

    quod minuente aestu (naves) in vadis adflictarentur,

    were stranded, id. ib. 3, 12:

    Batavos,

    Tac. H. 4, 79.—Far oftener,
    II.
    Trop., to trouble, disquiet, vex, torment, distress: adflictari amore, * Lucr. 4, 1151:

    homines aegri febri jactantur... deinde multo gravius adflictantur,

    Cic. Cat. 1, 13; so Suet. Tit. 2:

    adflictatur res publica,

    id. Har. Resp. 19:

    equites equosque adflictare,

    Tac. H. 3, 19:

    adflictare ltaliam luxuriā saevitiāque,

    id. A. 13, 30.—Hence, adflictare se or adflictari aliquā re, to grieve, to be greatly troubled in mind about a thing, to be very anxious or uneasy, to afflict one's self:

    ne te adflictes,

    Ter. Eun. 1, 1, 31:

    cum se Alcibiades adflictaret,

    Cic. Tusc. 3, 32; 3, 27:

    de domesticis rebus acerbissime adflictor,

    id. Att. 11, 1:

    mulieres adflictare sese, manus supplices ad caelum tendere,

    Sall. C. 31, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > adflicto

  • 7 afflicto

    afflicto (better adf-), āvi, ātum, 1, v. a. [ad, intensive], to disquiet greatly, to agitate, toss; to shatter, damage, harass, injure, lit. and trop.
    I.
    Lit. (rare):

    naves tempestas adflictabat,

    Caes. B. G. 4, 29:

    quod minuente aestu (naves) in vadis adflictarentur,

    were stranded, id. ib. 3, 12:

    Batavos,

    Tac. H. 4, 79.—Far oftener,
    II.
    Trop., to trouble, disquiet, vex, torment, distress: adflictari amore, * Lucr. 4, 1151:

    homines aegri febri jactantur... deinde multo gravius adflictantur,

    Cic. Cat. 1, 13; so Suet. Tit. 2:

    adflictatur res publica,

    id. Har. Resp. 19:

    equites equosque adflictare,

    Tac. H. 3, 19:

    adflictare ltaliam luxuriā saevitiāque,

    id. A. 13, 30.—Hence, adflictare se or adflictari aliquā re, to grieve, to be greatly troubled in mind about a thing, to be very anxious or uneasy, to afflict one's self:

    ne te adflictes,

    Ter. Eun. 1, 1, 31:

    cum se Alcibiades adflictaret,

    Cic. Tusc. 3, 32; 3, 27:

    de domesticis rebus acerbissime adflictor,

    id. Att. 11, 1:

    mulieres adflictare sese, manus supplices ad caelum tendere,

    Sall. C. 31, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > afflicto

  • 8 exigo

    ex-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago], to drive out or forth, to thrust out, to take or turn out.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    reges ex civitate,

    to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199:

    hostem e campo,

    Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4:

    aliquem domo,

    Liv. 39, 11, 2:

    aliquem campo,

    id. 37, 41, 12:

    omnes foras,

    Plaut. Aul. 3, 1, 7:

    adcolas ultra famam,

    Plin. 2, 68, 68, § 175:

    exacti reges,

    driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.:

    Tarquinio exacto,

    id. Rep. 1, 40:

    anno post Tarquinios exactos,

    Tac. A. 11, 22:

    Orestes exactus furiis,

    driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70:

    virum a se,

    Plaut. Mil. 4, 6, 62:

    uxorem,

    to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit;

    exegit,

    turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234:

    maculam,

    to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive:

    non circumspectis exactum viribus ensem Fregit,

    thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so,

    ensem,

    Luc. 8, 656; cf.:

    ensem per medium juvenem,

    plunges through the middle, Verg. A. 10, 815:

    gladium per viscera,

    Flor. 4, 2, 68:

    tela in aliquem,

    Sen. Cons. ad Marc. 16;

    hence: aliquem hastā,

    i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.—Mid.:

    quae (hasta) cervice exacta est,

    passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.:

    (capellas) a grege in campos, hircos in caprilia,

    to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8:

    sues pastum,

    id. ib. 2, 4, 6:

    radices altius,

    to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.:

    vitis uvas,

    Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med.
    B.
    In partic.
    1.
    A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare):

    spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius,

    Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.—
    2.
    To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.;

    syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus,

    Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33:

    acerbissime pecunias imperatas,

    Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84:

    quaternos denarios,

    id. Font. 5, 9:

    tributa,

    id. Fam. 3, 7, 3:

    pensionem,

    id. ib. 6, 18, 5:

    nomina sua,

    id. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    mercedem,

    id. Lael. 21, 80 et saep.:

    equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae,

    Caes. B. C. 1, 30, 4:

    obsides ab Apolloniatibus,

    id. ib. 3, 12, 1:

    viam,

    to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7:

    a quoquam ne pejeret,

    Juv. 13, 36.—Esp.: rationem, to exact an account:

    ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent,

    Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1:

    libertorum nomina a quibus ratio exigi posset,

    Suet. Aug. 101 fin.
    (β).
    In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.—
    3.
    To examine, inquire into (post-Aug.):

    nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent,

    Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.:

    exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc.,

    id. A. 2, 85.—
    4.
    Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind ( poet. and in post-Aug. prose):

    cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon,

    Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.):

    Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam,

    Plin. 12, 19, 42, § 87.—
    5.
    In mercant. lang., to dispose of, sell:

    agrorum exigere fructus,

    Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317. —
    6.
    Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing:

    ad perpendiculum columnas,

    Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133:

    materiam ad regulam et libellam,

    Plin. 36, 25, 63, § 188:

    pondus margaritarum sua manu,

    Suet. Caes. 47; cf.:

    aliquid mensura,

    Plin. 17, 21, 35, § 159.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to drive out, expel (very rare):

    locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore,

    Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.—Far more freq. and class.,
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due:

    ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo,

    Cic. Brut. 4, 17:

    aliquid exigere magis quam rogare,

    id. Fam. 2, 6, 1:

    longiores litteras exspectabo vel potius exigam,

    id. ib. 15, 16, 1:

    omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem,

    id. Fin. 2, 22, 73:

    ab hoc acerbius exegit natura quod dederat,

    demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.:

    non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt,

    id. Leg. 1, 1, 4:

    has toties optata exegit gloria poenas,

    has cost, Juv. 10, 187:

    poenas,

    to take vengeance, id. 10, 84:

    de vulnere poenas,

    Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230:

    gravia piacula ab aliquo,

    Liv. 29, 18, 18 et saep.—With ut:

    exigerem ex te cogeremque, ut responderes,

    Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.:

    Calypso exigit fata ducis,

    questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130:

    exactum a marito, cur, etc.,

    Tac. A. 2, 85:

    exigite ut mores seu pollice ducat,

    Juv. 7, 237 sq. —With an object-clause:

    exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere,

    Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.— Absol.:

    in exigendo non acerbum,

    Cic. Off. 2, 18, 64:

    cum res exiget,

    Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.:

    ut res exiget,

    id. 12, 10, 69:

    si communis utilitas exegerit,

    id. 12, 1, 37.— Esp.: rationem, to require an account:

    rerum gestarum,

    Just. 19, 2, 6:

    numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus?

    an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.—
    2.
    Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish:

    non novisse quicum aetatem exegerim,

    Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62:

    tecum aetatem,

    id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12:

    ut te dignam mala malam aetatem exigas,

    id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39:

    cum maerore graviorem vitam,

    Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.:

    vitae tempus,

    Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6:

    jam ad pariendum temporibus exactis,

    Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.:

    mediam dies exegerat horam,

    Ov. Am. 1, 5, 1:

    aevum,

    Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209:

    tristissimam noctem,

    Petr. 115:

    diem supremum noctemque,

    Tac. A. 3, 16:

    ullum tempus jucundius,

    Plin. Ep. 3, 1, 1:

    jam aestatem exactam esse,

    Sall. J. 61, 1:

    per exactos annos,

    at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6:

    exacto per scelera die,

    Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so,

    exacto quadriennio,

    Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.—
    3.
    To conduct, urge forward, superintend, drive:

    opus,

    Ov. M. 14, 218; Col. 3, 13, 11.—
    4.
    To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing ( poet. and in post-Aug. prose):

    exegi monumentum aere perennius,

    Hor. C. 3, 30, 1:

    opus,

    Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871:

    exactus tenui pumice versus eat,

    Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637:

    commentarii ita sunt exacti, ut, etc.,

    Quint. 10, 7, 30:

    eandem gracilitatem stilo exigere condiscant,

    to reach, attain to, id. 1, 9, 2.—
    5.
    To determine, ascertain, find out:

    sociisque exacta referre,

    his discoveries, Verg. A. 1, 309:

    non prius exacta tenui ratione saporum,

    before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.— Pass. impers.:

    non tamen exactum, quid agat,

    Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16. —
    6.
    (Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so,

    opus ad vires suas,

    Ov. A. A. 2, 502:

    si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere,

    Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.:

    principatus tuus ad obrussam exigitur,

    id. de Clem. 1, 1, 6:

    se ad aliquem,

    id. Ep. 11 fin.:

    regulam emendate loquendi,

    Quint. 1, 5, 2:

    illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos,

    are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.—
    7.
    To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7:

    cum aliquo,

    Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.:

    secum aliquid,

    Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27:

    de aliqua re coram,

    Plin. Ep. 9, 26, 13:

    haec exigentes hostes oppressere,

    Liv. 22, 49, 12:

    quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est,

    Quint. 6, 5, 5.—
    8.
    To endure, undergo:

    aerumnam,

    Plaut. Capt. 5, 4, 12. —Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose):

    difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero,

    Liv. 3, 5, 12:

    acies falcis,

    Plin. 17, 27, 42, § 251:

    fides,

    Ov. Pont. 4, 9, 46.— Comp.:

    cura,

    Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4. — Sup.:

    diligentia,

    Front. Aquaed. 89:

    vir,

    Plin. Ep. 8, 23, 5.—With gen.:

    Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere,

    Ov. F. 3, 383.— Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately:

    ut exacte perorantibus mos est,

    Sid. Ep. 7, 9.— Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.— Sup.:

    pascere,

    Sid. Ep. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > exigo

  • 9 peraeque

    pĕr-aequē, adv., quite equally or evenly (class.):

    hos numquam minus, ut peraeque ducerent dena milia HS ex melle recipere esse solitos,

    on an average, Varr. R. R. 3, 16, 11:

    atque hoc peraeque in omni agro decumano reperietis,

    Cic. Verr. 2, 3, 52, § 121:

    quod cum peraeque omnes, tum acerbissime Boeotii senserunt,

    id. Pis. 35, 86; id. Verr. 2, 4, 21, § 46:

    terna milia peraeque in singulos menses,

    uniformly, Nep. Att. 13, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > peraeque

См. также в других словарях:

  • Legio XV Primigenia — Sestercio emitido en Roma en 37 38 con el retrato y titulatura imperial de Calígula, creador de la Legio XV Primigenia Activa Desde 39 hasta 70 …   Wikipedia Español

  • JUDAICUS Fiscus — apud Suet. Domit. c. 12. Praeter ceteros Iudaicus fiscus acerbissime actus est: nomen tributi, a Iudaeis pendi soliti. Quod enim in artibus sordidis et vetitis factitatum est, ut pretio depenso perm itteretur illarum professio: id in religione… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PANDION I — PANDION I. Athen. Rex V. Erichthonii Athenarum regis, filius, in regno patri successit. Apollodorus l. 3. Ε᾿ριχθονίου δὲ ἀποθανόντος, καὶ ταφέντος εν τῷ τεμένει τῆς Α᾿θηνᾶς, Πανδίων οὐβάσιλευσεν. Fuisse autem regem quintum Eusebius testatur:… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • DOMITIAN° — (Titus Flavius Domitianus), Roman emperor, 81–96 C.E. Son of vespasian and brother of titus , Domitian attempted to establish an absolute monarchy against the senate, and resumed an expansionist policy. A rabid opponent of Oriental cults, he… …   Encyclopedia of Judaism

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»