Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

abs+te

  • 121 satisdo

    sătisdo (sătis do), dăre, dĕdi, dătum - intr. - donner caution (pour qqch, alicui rei, de aliqua re).    - satisdato (abl. abs. au n.): sur caution, avec garantie (donnée ou reçue) à titre de garant.    - hoc quod satisdato debeo, Cic.: ce que je dois à titre de garant.
    * * *
    sătisdo (sătis do), dăre, dĕdi, dătum - intr. - donner caution (pour qqch, alicui rei, de aliqua re).    - satisdato (abl. abs. au n.): sur caution, avec garantie (donnée ou reçue) à titre de garant.    - hoc quod satisdato debeo, Cic.: ce que je dois à titre de garant.
    * * *
        Satisdo, satisdas, satisdedi, satisdatum, satisdare, penult. cor. Cic. Donner caution, Bailler pleige.
    \
        Iudicatum solui satisdare. Cic. Bailler caution de payer ce qui sera jugé.
    \
        Satisdet damni infecti. Scilicet nomine. Cic. Qu'il donne caution en cas de dommage et de peril.

    Dictionarium latinogallicum > satisdo

  • 122 secus

    [st1]1 [-] sĕcŭs, adv.: - [abcl][b]a - loin. - [abcl]b - autrement, différemment. - [abcl]c - autrement qu'il ne faut, mal.[/b]    - non multo secus, Cic.: [pas bien loin], à peu de chose près, peu s'en faut, environ.    - hora fere undecima aut non multo secus, Cic. Mil. 29: à la onzième heure environ, ou peut s'en faut.    - haud secus, Virg. En. 2, 382: pareillement, ainsi, de la même manière. --- cf. Virg. En. 12. 9; Tac. An. 6, 10, etc.    - avec gén. neque multo secus in iis virium, Tac. An. 4, 5: et il n'y avait pas en elles une grande différence de force, elles n'étaient guère inférieures en force.    - fit obviam Clodio hora fere undecima aut non multo secus, Cic. Mil. 10, 29: il rencontre Clodius à la onzième heure ou environ.    - nisi quid tua secus sententia est, Plaut.: à moins que tu ne sois d'un avis différent.    - quod secus est? Plaut.: quelle différence y a-t-il?    - nemo dicet secus, Cic. Br. 293: personne ne dira autrement, le contraire.    - recte secusne? Cic. Ac. 2, 135: est-ce à raison ou à tort? --- cf. Cic. Fin. 3, 44.    - recte an secus, Pis. 68; bene aut secus, Liv. 7, 6: bien ou mal.    - honestis an secus amicis uteretur, Tac. An. 13, 6: [il montrerait] s'il avait de bons ou de mauvais amis = s'il plaçait bien ou mal son amitié.    - longe secus, Cic.: bien autrement.    - quod si ita esset, ut quisque minimum esse in se arbitraretur, ita ad amicitiam esset aptissimus; quod longe secus est, Cic. Lael.: s'il en était ainsi, moins on aurait de confiance en ses propres forces et plus on serait capable d'amitié; or, c'est tout le contraire.    - paulo secus, Cic.: un peu différemment.    - recte an secus, nihil ad nos, Cic.: bien ou mal, cela ne nous regarde pas.    - bene aut secus, Liv.: à tort ou à raison, bien ou mal.    - utilis aut secus, Quint.: utile ou nuisible.    - secus procedere, Sall. (secus cadere, Tac.): échouer.    - secus quam ou secus atque, Cic.: autrement que.    - ne quid fiat secus quam volumus, Cic. Att. 6, 2, 2: pour que rien n'arrive contre notre désir.    - non secus ou haud secus: non autrement, comme.    - non secus ac ou non secus atque ou non secus quam: non autrement que.    - non dixi secus ac sentiebam, Cic.: je n'ai pas parlé autrement que je ne pensais.    - eosque, qui secus quam decuit vixerunt, peccatorum suorum tum maxume paenitet, Cic. Div. 1: et quand ils ont vécu autrement qu'ils n'auraient dû, c'est alors qu'ils se repentent profondément de leurs fautes.    - avec abl. abs. - haud secus quam silvis montibusque accensis, Liv. 22: comme si l'on avait mis le feu aux forêts et aux montagnes.    - avec subj. de la sub. de cond. - non secus ac si ou haud secus quam si: non autrement que si, comme si.    - tecum agam, non secus ac si meus esset frater, Cic. Mur.: j'agirai avec toi comme j'agirais à l'égard de mon frère.    - haud secus, quam si in Capitolio immolaturus esset, sacrificium amplius solito apparari jussit, Liv. 45: il fit préparer un sacrifice plus pompeux que de coutume, tout comme s'il allait l'offrir au Capitole.    - haud secus quam si in insidias incidissent, Liv. 2: comme s'ils étaient tombés dans une embuscade.    - ordines tamen servantes, haud secus quam si imperio ducis cederet integra acies, Liv.: mais en gardant leur rang, comme si une armée intacte reculait sur ordre de son chef.    - secus loqui de aliquo, Tac.: parler de qqn autrement qu'il ne convient, tenir des propos déplacés sur qqn.    - ne quid de collega secus scriberet, Liv. 8: pour ne rien écrire de défavorable sur son collègue. [st1]2 [-] sĕcŭs, n. indécl.: c. sexus: sexe.    - employé en gén. à l'acc. de relation is quem virile secus habebat, Asell. d. Gell. 2, 13, 5: l'enfant qu'il avait du sexe masculin.    - cf. Gell. 3, 10, 7; Sisenna d. Non. 222, 27; Sall. d. Non. 222, 25.    - liberorum capitum virile secus ad decem milia capta, Liv. 26: on fit environ dix mille prisonniers, tous de condition libre et de sexe masculin.    - cf. Liv. 31, 44, 4; Tac. H. 5, 13.    - au nomin., Tac. An. 4, 62. [st1]3 [-] sĕcŭs, prép. + acc. = secundum.    - secus mare: le long de la mer. [st1]4 [-] sĕcŭs en composition    - altrinsecus, adv.: - [abcl]a - de l'autre côté. - [abcl]b - des deux côtés, de part et d'autre.    - utrimquesecus (utrinquesecus), adv.: de part et d'autre.    - circumsecus, adv.: Apul. tout autour.    - extrinsecus, adv.: - [abcl]a - au dehors, en dehors, à l'extérieur. - [abcl]b - hors de propos. - [abcl]c - en outre, en plus.    - intrinsecus, adv.: intérieurement, au-dedans; de l'intérieur.
    * * *
    [st1]1 [-] sĕcŭs, adv.: - [abcl][b]a - loin. - [abcl]b - autrement, différemment. - [abcl]c - autrement qu'il ne faut, mal.[/b]    - non multo secus, Cic.: [pas bien loin], à peu de chose près, peu s'en faut, environ.    - hora fere undecima aut non multo secus, Cic. Mil. 29: à la onzième heure environ, ou peut s'en faut.    - haud secus, Virg. En. 2, 382: pareillement, ainsi, de la même manière. --- cf. Virg. En. 12. 9; Tac. An. 6, 10, etc.    - avec gén. neque multo secus in iis virium, Tac. An. 4, 5: et il n'y avait pas en elles une grande différence de force, elles n'étaient guère inférieures en force.    - fit obviam Clodio hora fere undecima aut non multo secus, Cic. Mil. 10, 29: il rencontre Clodius à la onzième heure ou environ.    - nisi quid tua secus sententia est, Plaut.: à moins que tu ne sois d'un avis différent.    - quod secus est? Plaut.: quelle différence y a-t-il?    - nemo dicet secus, Cic. Br. 293: personne ne dira autrement, le contraire.    - recte secusne? Cic. Ac. 2, 135: est-ce à raison ou à tort? --- cf. Cic. Fin. 3, 44.    - recte an secus, Pis. 68; bene aut secus, Liv. 7, 6: bien ou mal.    - honestis an secus amicis uteretur, Tac. An. 13, 6: [il montrerait] s'il avait de bons ou de mauvais amis = s'il plaçait bien ou mal son amitié.    - longe secus, Cic.: bien autrement.    - quod si ita esset, ut quisque minimum esse in se arbitraretur, ita ad amicitiam esset aptissimus; quod longe secus est, Cic. Lael.: s'il en était ainsi, moins on aurait de confiance en ses propres forces et plus on serait capable d'amitié; or, c'est tout le contraire.    - paulo secus, Cic.: un peu différemment.    - recte an secus, nihil ad nos, Cic.: bien ou mal, cela ne nous regarde pas.    - bene aut secus, Liv.: à tort ou à raison, bien ou mal.    - utilis aut secus, Quint.: utile ou nuisible.    - secus procedere, Sall. (secus cadere, Tac.): échouer.    - secus quam ou secus atque, Cic.: autrement que.    - ne quid fiat secus quam volumus, Cic. Att. 6, 2, 2: pour que rien n'arrive contre notre désir.    - non secus ou haud secus: non autrement, comme.    - non secus ac ou non secus atque ou non secus quam: non autrement que.    - non dixi secus ac sentiebam, Cic.: je n'ai pas parlé autrement que je ne pensais.    - eosque, qui secus quam decuit vixerunt, peccatorum suorum tum maxume paenitet, Cic. Div. 1: et quand ils ont vécu autrement qu'ils n'auraient dû, c'est alors qu'ils se repentent profondément de leurs fautes.    - avec abl. abs. - haud secus quam silvis montibusque accensis, Liv. 22: comme si l'on avait mis le feu aux forêts et aux montagnes.    - avec subj. de la sub. de cond. - non secus ac si ou haud secus quam si: non autrement que si, comme si.    - tecum agam, non secus ac si meus esset frater, Cic. Mur.: j'agirai avec toi comme j'agirais à l'égard de mon frère.    - haud secus, quam si in Capitolio immolaturus esset, sacrificium amplius solito apparari jussit, Liv. 45: il fit préparer un sacrifice plus pompeux que de coutume, tout comme s'il allait l'offrir au Capitole.    - haud secus quam si in insidias incidissent, Liv. 2: comme s'ils étaient tombés dans une embuscade.    - ordines tamen servantes, haud secus quam si imperio ducis cederet integra acies, Liv.: mais en gardant leur rang, comme si une armée intacte reculait sur ordre de son chef.    - secus loqui de aliquo, Tac.: parler de qqn autrement qu'il ne convient, tenir des propos déplacés sur qqn.    - ne quid de collega secus scriberet, Liv. 8: pour ne rien écrire de défavorable sur son collègue. [st1]2 [-] sĕcŭs, n. indécl.: c. sexus: sexe.    - employé en gén. à l'acc. de relation is quem virile secus habebat, Asell. d. Gell. 2, 13, 5: l'enfant qu'il avait du sexe masculin.    - cf. Gell. 3, 10, 7; Sisenna d. Non. 222, 27; Sall. d. Non. 222, 25.    - liberorum capitum virile secus ad decem milia capta, Liv. 26: on fit environ dix mille prisonniers, tous de condition libre et de sexe masculin.    - cf. Liv. 31, 44, 4; Tac. H. 5, 13.    - au nomin., Tac. An. 4, 62. [st1]3 [-] sĕcŭs, prép. + acc. = secundum.    - secus mare: le long de la mer. [st1]4 [-] sĕcŭs en composition    - altrinsecus, adv.: - [abcl]a - de l'autre côté. - [abcl]b - des deux côtés, de part et d'autre.    - utrimquesecus (utrinquesecus), adv.: de part et d'autre.    - circumsecus, adv.: Apul. tout autour.    - extrinsecus, adv.: - [abcl]a - au dehors, en dehors, à l'extérieur. - [abcl]b - hors de propos. - [abcl]c - en outre, en plus.    - intrinsecus, adv.: intérieurement, au-dedans; de l'intérieur.
    * * *
        Secus, Praepositio, accusatiuo iungitur: vt Secus decursus aquarum. Aupres.
    \
        Secus, Aduerbium. Cic. Autrement.
    \
        Coepi secus agere, atque initio dixeram. Cic. Autrement que je n'avoye, etc.
    \
        Secus interpretari. Sueton. Juger mal des choses. B.

    Dictionarium latinogallicum > secus

  • 123 spondeo

    spondĕo, ēre, spŏpondi, sponsum - tr. et intr. -    - Lebaigue P. 1185 et P. 1186.    - de *spendo -- gr. σπένδω: faire une libation --- σπονδαί: libation.    - formes arch. sponden (Plaut.) = spondesne. --- parf. spepondi (Gell. 7, 9, 12 sq.; Inscr. Orell. 4358) --- sponderat, Tert. Carm. adv. Mart. 3, 135; subj. sponsis = spoponderis (Fest. p. 351 Müll.) [st1]1 [-] promettre (solennellement, dans les formes prescrites pour qqn), répondre (pour qqn), cautionner, servir de caution.    - abs. pro aliquo spondere, Cic.: se porter caution pour qqn.    - au supin - hic sponsum vocat, Hor. Ep. 2, 2, 67: un tel m'invite à lui servir de caution.    - sponsum descendam, quia promisi, Sen. Ben. 4, 39, 2: je descendrai au forum pour servir de caution, parce que je l'ai promis.    - spondere pro multis, Cic.: être caution pour beaucoup de gens.    - spondere levi pro paupere, Hor.: répondre pour un pauvre diable sans argent.    - spoponderunt consules, legati, quaestores, Liv. 9: l'engagement solennel a été pris par les consuls, les légats, les questeurs. [st1]2 [-] promettre sur l'honneur, s'engager à; promettre en mariage, fiancer.    - filiam uxorem spondere: promettre sa fille en mariage.    - filiam tuam sponden' mihi uxorem dari? Plaut.: t'engages-tu à me donner ta fille en mariage?    - sponden tu ergo tuam gnatam uxorem mihi? Plaut.: alors tu me promets ta fille en mariage. [st1]3 [-] prendre un engagement moral, assurer, garantir.    - praemia spondere, Cic.: prendre l'engagement de donner des récompenses.    - fidem spondere, Ov.: engager sa parole.    - quod ego de me tibi spondere possum, Cic. Fam. 15, 21, 1: en quoi je ne puis te répondre de moi-même.    - tantum sibi de viribus suis spondentes, Just. 3, 4, 1: n'attendant rien moins de leurs forces.    - avec prop. inf. - quis est qui spondeat eundem, si differtur bellum, animum postea fore, Liv. 5: qui peut assurer que plus tard, si on diffère la guerre, ils ne changeront pas d'avis?
    * * *
    spondĕo, ēre, spŏpondi, sponsum - tr. et intr. -    - Lebaigue P. 1185 et P. 1186.    - de *spendo -- gr. σπένδω: faire une libation --- σπονδαί: libation.    - formes arch. sponden (Plaut.) = spondesne. --- parf. spepondi (Gell. 7, 9, 12 sq.; Inscr. Orell. 4358) --- sponderat, Tert. Carm. adv. Mart. 3, 135; subj. sponsis = spoponderis (Fest. p. 351 Müll.) [st1]1 [-] promettre (solennellement, dans les formes prescrites pour qqn), répondre (pour qqn), cautionner, servir de caution.    - abs. pro aliquo spondere, Cic.: se porter caution pour qqn.    - au supin - hic sponsum vocat, Hor. Ep. 2, 2, 67: un tel m'invite à lui servir de caution.    - sponsum descendam, quia promisi, Sen. Ben. 4, 39, 2: je descendrai au forum pour servir de caution, parce que je l'ai promis.    - spondere pro multis, Cic.: être caution pour beaucoup de gens.    - spondere levi pro paupere, Hor.: répondre pour un pauvre diable sans argent.    - spoponderunt consules, legati, quaestores, Liv. 9: l'engagement solennel a été pris par les consuls, les légats, les questeurs. [st1]2 [-] promettre sur l'honneur, s'engager à; promettre en mariage, fiancer.    - filiam uxorem spondere: promettre sa fille en mariage.    - filiam tuam sponden' mihi uxorem dari? Plaut.: t'engages-tu à me donner ta fille en mariage?    - sponden tu ergo tuam gnatam uxorem mihi? Plaut.: alors tu me promets ta fille en mariage. [st1]3 [-] prendre un engagement moral, assurer, garantir.    - praemia spondere, Cic.: prendre l'engagement de donner des récompenses.    - fidem spondere, Ov.: engager sa parole.    - quod ego de me tibi spondere possum, Cic. Fam. 15, 21, 1: en quoi je ne puis te répondre de moi-même.    - tantum sibi de viribus suis spondentes, Just. 3, 4, 1: n'attendant rien moins de leurs forces.    - avec prop. inf. - quis est qui spondeat eundem, si differtur bellum, animum postea fore, Liv. 5: qui peut assurer que plus tard, si on diffère la guerre, ils ne changeront pas d'avis?
    * * *
        Spondeo, spondes, spopondi, sponsum, spondere. Cicero. Promettre de franche volunté.
    \
        Spondere puellam dicitur pater alicui. Plaut. Promettre en mariage, Accorder.

    Dictionarium latinogallicum > spondeo

  • 124 triumpho

    triumpho, āre, āvi, ātum - intr. et tr. - [st2]1 [-] triompher, obtenir les honneurs du triomphe. [st2]2 [-] triompher de, vaincre, soumettre, subjuguer. [st2]3 [-] triompher, être transporté de joie.    - ex hostibus (de hostibus) triumphare: obtenir le triomphe à la suite de la victoire sur les ennemis.    - ex praetura triumphare, Cic. Mur. 7, 15: triompher au sortir de la préture.    - ex Transalpinis gentibus triumphare, Cic.: triompher après les guerres faites au-delà des Alpes.    - si de me triumphat amor, Prop. 2, 8: si l'amour triomphe de moi.    - triumphatum est, Liv.: on obtint le triomphe.    - triumphari, Tac.: être mené en triomphe (à la suite du vainqueur).    - triumphanti Medi, Hor.: les Mèdes traînés en triomphe.    - bos triumphatus, Ov.: boeuf gagné lors d'une victoire.    - Roma triumphati dum caput orbis erit, Ov. Am. 1: tant que Rome sera la capitale du monde qu'elle a vaincu.    - triumphantes equi, Ov.: les chevaux qui traînent le char du triomphateur.    - gaudio triumphare, Cic.: être au comble de la joie.    - meum factum probari abs te triumpho gaudio, Cic.: je suis au comble de la joie de savoir que tu approuves ma conduite.    - aliquem (aliquid) triumphare: triompher de qqn (de qqch).
    * * *
    triumpho, āre, āvi, ātum - intr. et tr. - [st2]1 [-] triompher, obtenir les honneurs du triomphe. [st2]2 [-] triompher de, vaincre, soumettre, subjuguer. [st2]3 [-] triompher, être transporté de joie.    - ex hostibus (de hostibus) triumphare: obtenir le triomphe à la suite de la victoire sur les ennemis.    - ex praetura triumphare, Cic. Mur. 7, 15: triompher au sortir de la préture.    - ex Transalpinis gentibus triumphare, Cic.: triompher après les guerres faites au-delà des Alpes.    - si de me triumphat amor, Prop. 2, 8: si l'amour triomphe de moi.    - triumphatum est, Liv.: on obtint le triomphe.    - triumphari, Tac.: être mené en triomphe (à la suite du vainqueur).    - triumphanti Medi, Hor.: les Mèdes traînés en triomphe.    - bos triumphatus, Ov.: boeuf gagné lors d'une victoire.    - Roma triumphati dum caput orbis erit, Ov. Am. 1: tant que Rome sera la capitale du monde qu'elle a vaincu.    - triumphantes equi, Ov.: les chevaux qui traînent le char du triomphateur.    - gaudio triumphare, Cic.: être au comble de la joie.    - meum factum probari abs te triumpho gaudio, Cic.: je suis au comble de la joie de savoir que tu approuves ma conduite.    - aliquem (aliquid) triumphare: triompher de qqn (de qqch).
    * * *
        Triumpho, triumphas, triumphare. Cic. Triompher.
    \
        Triumphauit Achaeos. Plin. iunior. Il a triomphé pour la victoire qu'il a eu contre les Acheens.
    \
        Triumphare. Caes. S'esjouir.
    \
        Triumpho, si licet me latere, tecto abscedere. Teren. Je suis fort joyeux, Je suis au dessus de mes affaires, si, etc. Je suis si joyeux que plus ne puis.

    Dictionarium latinogallicum > triumpho

  • 125 turbo

    [st1]1 [-] turbo, āre, āvi, ātum: - tr. -    - arch. fut. ant. passif turbassitur, Tab. d. Cic. Leg. 3, 4, 11. a - troubler, mettre le désordre dans, agiter, bouleverser, confondre, brouiller, désorganiser, déranger de sa position, renverser.    - undique totis usque adeo turbatur agris, Virg.: tant est grand le trouble qui règne partout dans toute la campagne.    - aciem peditum turbare, Liv.: semer le désordre dans l'armée des fantassins.    - capillos turbare, Ov. M. 8, 859: mettre les cheveux en désordre.    - turbata cera, Quint. 12, 8, 13: cachet de cire endommagé (non intact).    - ordines turbare, Liv. 3, 0, 8: jeter la confusion dans les rangs.    - aciem peditum turbare, Liv. 30, 18, 10: jeter la confusion dans la ligne des fantassins.    - contiones turbare, Liv. 3, 66, 2: troubler les assemblées.    - auspiciorum jure turbato, Cic. Phil. 2, 102: en bouleversant le droit augural.    - abs. equites primo impetu turbavere, Liv. 38: dès le premier assaut, les cavaliers jetèrent le désordre.    - avec acc. de rel. c. en grec turbatus capillos, Ov.: échevelé. b - rendre trouble (un liquide).    - turbare aquam limo, Hor.: troubler l'eau en agitant la vase. c - troubler (l'esprit), déconcerter, mettre en émoi, alarmer, égarer.    - Aristoteles multa turbat, Cic. Nat. 1, 33: Aristote brouille beaucoup d'idées.    - animum turbare (mentem turbare): troubler l'esprit, mettre en émoi. d - agiter par des séditions, exciter des troubles; troubler le repos, occasionner du désordre.    - ne quid ille turbet vide, Cic. Q. Fr. 3: prends garde qu'il ne fasse quelque sottise.    - si in Hispania turbatum esset, Cic. Sull. 20: s'il y avait eu des troubles en Espagne.    - turbatum est domi, Ter.: le trouble règne chez nous.    - turbare turbas, Plaut. Bac. 1076: faire des sottises, se livrer à des désordres. e - mal administrer (qqch), dissiper (sa fortune).    - omnibus in rebus turbarat, Cael. ap. Cic.: il avait dissipé toute sa fortune.    - turbare rem (censum): faire banqueroute. [st1]2 [-] turbo, ĭnis, m.: a - tourbillon (dans l'air), trombe; tournoiement (de fumée, d'eau...).    - pulvis collectus turbine, Hor. S. 1, 4, 31: poussière soulevée par un tourbillon.    - exoritur ventes turbo, Plaut. Curc. 647: un vent s'élève en tourbillon, il s'élève un tourbillon de vent. b - au fig. tourbillon, tourmente, désordre, confusion, orage, tempête; coups (de la fortune).    - in maximis turbinibus ac fluctibus rei publicae, Cic. Pis. 20, quand se déchaînaient la tourmente et les flots sur l'océan politique. c - toupie, sabot (jouet d'enfant).    - Cic. Fat. 42; Virg. En. 4, 378, etc. d - forme ronde, forme circulaire.    - in latum turbine crescit ab imo (bucina), Ov. M. 1, 336: la trompe va s'élargissant à son extrémité arrondie (= se termine par un pavillon évasé). e - toute espèce d'objets de forme circulaire: bobine, fuseau dans les opérations magiques.    - Hor. Epo. 17. 7.    - peson du fuseau: Catul. 64, 314. g - mouvement circulaire, tourbillon circulaire.    - Lucr. 5, 624; 5, 632; 6, 640.    - poét. ingentis turbine saxi, Virg. En. 12, 531: au moyen d'une énorme pierre lancée en tournoyant.    - momento turbinis, Pers. 5, 78: dans l'espace d'une simple pirouette (pour affranchir un esclave, le maître le faisait tourner sur lui-même).    - au fig. militiae turbo, Ov. Am. 3, 15, 6: le cercle des grades militaires.    - vulgi turbo, Claud. Stil. 200: les remous d'une foule. [st1]3 [-] Turbo, ōnis, m.: Hor. Turbon (nom d'homme).
    * * *
    [st1]1 [-] turbo, āre, āvi, ātum: - tr. -    - arch. fut. ant. passif turbassitur, Tab. d. Cic. Leg. 3, 4, 11. a - troubler, mettre le désordre dans, agiter, bouleverser, confondre, brouiller, désorganiser, déranger de sa position, renverser.    - undique totis usque adeo turbatur agris, Virg.: tant est grand le trouble qui règne partout dans toute la campagne.    - aciem peditum turbare, Liv.: semer le désordre dans l'armée des fantassins.    - capillos turbare, Ov. M. 8, 859: mettre les cheveux en désordre.    - turbata cera, Quint. 12, 8, 13: cachet de cire endommagé (non intact).    - ordines turbare, Liv. 3, 0, 8: jeter la confusion dans les rangs.    - aciem peditum turbare, Liv. 30, 18, 10: jeter la confusion dans la ligne des fantassins.    - contiones turbare, Liv. 3, 66, 2: troubler les assemblées.    - auspiciorum jure turbato, Cic. Phil. 2, 102: en bouleversant le droit augural.    - abs. equites primo impetu turbavere, Liv. 38: dès le premier assaut, les cavaliers jetèrent le désordre.    - avec acc. de rel. c. en grec turbatus capillos, Ov.: échevelé. b - rendre trouble (un liquide).    - turbare aquam limo, Hor.: troubler l'eau en agitant la vase. c - troubler (l'esprit), déconcerter, mettre en émoi, alarmer, égarer.    - Aristoteles multa turbat, Cic. Nat. 1, 33: Aristote brouille beaucoup d'idées.    - animum turbare (mentem turbare): troubler l'esprit, mettre en émoi. d - agiter par des séditions, exciter des troubles; troubler le repos, occasionner du désordre.    - ne quid ille turbet vide, Cic. Q. Fr. 3: prends garde qu'il ne fasse quelque sottise.    - si in Hispania turbatum esset, Cic. Sull. 20: s'il y avait eu des troubles en Espagne.    - turbatum est domi, Ter.: le trouble règne chez nous.    - turbare turbas, Plaut. Bac. 1076: faire des sottises, se livrer à des désordres. e - mal administrer (qqch), dissiper (sa fortune).    - omnibus in rebus turbarat, Cael. ap. Cic.: il avait dissipé toute sa fortune.    - turbare rem (censum): faire banqueroute. [st1]2 [-] turbo, ĭnis, m.: a - tourbillon (dans l'air), trombe; tournoiement (de fumée, d'eau...).    - pulvis collectus turbine, Hor. S. 1, 4, 31: poussière soulevée par un tourbillon.    - exoritur ventes turbo, Plaut. Curc. 647: un vent s'élève en tourbillon, il s'élève un tourbillon de vent. b - au fig. tourbillon, tourmente, désordre, confusion, orage, tempête; coups (de la fortune).    - in maximis turbinibus ac fluctibus rei publicae, Cic. Pis. 20, quand se déchaînaient la tourmente et les flots sur l'océan politique. c - toupie, sabot (jouet d'enfant).    - Cic. Fat. 42; Virg. En. 4, 378, etc. d - forme ronde, forme circulaire.    - in latum turbine crescit ab imo (bucina), Ov. M. 1, 336: la trompe va s'élargissant à son extrémité arrondie (= se termine par un pavillon évasé). e - toute espèce d'objets de forme circulaire: bobine, fuseau dans les opérations magiques.    - Hor. Epo. 17. 7.    - peson du fuseau: Catul. 64, 314. g - mouvement circulaire, tourbillon circulaire.    - Lucr. 5, 624; 5, 632; 6, 640.    - poét. ingentis turbine saxi, Virg. En. 12, 531: au moyen d'une énorme pierre lancée en tournoyant.    - momento turbinis, Pers. 5, 78: dans l'espace d'une simple pirouette (pour affranchir un esclave, le maître le faisait tourner sur lui-même).    - au fig. militiae turbo, Ov. Am. 3, 15, 6: le cercle des grades militaires.    - vulgi turbo, Claud. Stil. 200: les remous d'une foule. [st1]3 [-] Turbo, ōnis, m.: Hor. Turbon (nom d'homme).
    * * *
    I.
        Turbo, turbas, turbare. Liu. Troubler, Mesler, Brouiller.
    \
        Aciem turbare. Liu. Mettre en desordre, ou desarroy.
    \
        Capillos turbare. Martial. Mesler, Troubler, Mettre en desordre.
    \
        Delectum ciuium turbare. Cic. Troubler et empescher.
    \
        Fortunas turbare timore. Lucret. Troubler la felicité et bien fortuné cours de vie, etc.
    \
        Turbor, Passiuum. Cic. Estre troublé, ou esmeu.
    \
        Turbatum est, Impersonale. Terent. Nescio quid profecto absente nobis turbatum est domi. Quel trouble est advenu en la maison.
    \
        Turbatum, Absolute. Tacit. Postquam turbatum in castris accepere. Apres qu'ils entendirent qu'il y avoit eu trouble et esmeute ou sedition, etc.
    II.
        Turbo, turbinis, pen. cor. m. g. Virgil. Tourbillon de vent.
    \
        Turbo lethi. Catul. Le tourbillon ou tempeste et dangier de mort.
    \
        Turbo. Stat. Une eaue qui va en tournoyant: comme on voit és lieux creux et gouffres d'une riviere.
    \
        Turbo. Sil. Tournoyement et entortillement d'un serpent, ou revolution impetueuse.
    \
        Saxi turbo. Virg. Roulement, ou impetuosité d'une pierre qu'on jecte.
    \
        Libratum tereti versabat turbine fusum. Catull. Elle faisoit tourner son fuseau, Elle filoit.
    \
        Turbo. Tibul. Un sabot, Toupie, ou trompe dequoy se jouent les enfants.
    \
        Turbo. Plin. Toute chose estroicte et ague par le fond, et large par le hault.

    Dictionarium latinogallicum > turbo

  • 126 absque

    1. absque = et abs, Carm. vet. bei Macr. sat. 3, 9, 8.
    ————————
    2. abs-que, Praep. m. Abl. u. Adv., fern von, I) eig.: absque omnibus profanis, Apul. apol. 55. – II) übtr., weggenommen, 1) weggedacht, immer nur in Konditionalsätzen, wie: absque te esset, wärest du nicht, ständest du mir nicht bei, Plaut.: absque me foret et meo praesidio, stand ich und meine Hilfe dir nicht zur Seite, Plaut.: absque hoc esset, täte er es nicht, wenn er nicht wäre, Ter.: quam fortunatus sum ceteris rebus, absque unā hāc foret, wäre dieses einzige nicht, Ter.: u. so bl. absque te uno, Gell. Vgl. Brix zu Plaut. trin. 832. Holtze Synt. 1, 344. – 2) wirklich weggenommen, a) = ausgenommen, abgerechnet, außer, absque paucis syllabis, Gell.: absque cauda, Solin.: absque Augusto, Aur. Vict.: absque quod, außer daß er usw., Aur. Vict.: absque me, te, illo, Eccl. (vgl. Bünem. zu Lact. 3, 13, 8): absque his, qui od. quae etc., oft bei Amm. – adverb., absque illud numen, Iul. Val.: m. folg. cum (wenn), absque cum e terminatur, Mart. Cap. 3. § 280. – b) sonder, ohne, absque sententia, ohne es zu wollen, Quint.: absque ulla fraude, Cod. Theod.: absque instrumento, Amm.: nonnulla absque feminis sacra sunt, Min. Fel.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > absque

  • 127 incuria

    incūria, ae, f. (in u. cura), I) der Mangel an Sorgfalt, die Sorglosigkeit, Nachlässigkeit, der Leichtsinn, abs. Hor., alcis, Tac. – II) der Mangel an Pflege, die Vernachlässigung einer Sache, die Unbekümmertheit um etw., abs. Cic., Nep. u.a.: m. obj. Genet., rei necessariae, Cic.: operis, Tac. – Vgl. über das Vorkommen des Wortes Wölfflin im Archiv 4, 408.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > incuria

  • 128 littera

    littera, ae, f. (lino), der Buchstabe, I) eig.: A littera, Cic., u. littera A, Vitr.: U et O litterae, Quint.: verba ac litterae legis, der B. des G. (Ggstz. sententia voluntasque), Cic. – nescius litterarum, der nicht schreiben kann, Varro: ignarus litterarum et carminum, Tac.: lenis appellatio litterarum, Cic.: litterarum ductus, Züge der B., Quint.: prima litterarum elementa, das ABC, Alphabet, Quint.: litterae figura, Plin.: litterarum formae, Cic., Quint. u. Tac.: Graecae litterae imago, quae delta dicitur, Mela (vgl. Delta, quod nomen a similitudine litterae accepit, Auct. b. Alex.): litterarum inventores, Tac.: miraculum litterarum (der B. = der Schreibkunst), Liv.: litterarum u. priscarum litterarum notae (Schriftzeichen), Cic.: litterarum nomina, Vib. Sequ.: litterarum nomina et contextus, Quint.: litterarum ordo, Plin. u. Suet.: series litterarum, Amm.: scientia litterarum, Schreibkunst, Paul. dig. 29, 2, 93. § 1 (vesch. von unten no. II, B, 2, c): litterarum simulacra, Sen.: homo trium litterarum, d.i. FUR, der Dieb, Plaut.: is (magister pastorum) sine litteris (ohne lesen u. schreiben zu können) idoneus non est, Varro. – litterae argenteae, Cic., aureae, Tac.: unius et viginti litterarum formae aureae, Cic.: littera (die Schriftzüge AI) communis pueroque viroque, Ov.: litterae cruentae, Cic.: eburneae litterarum formae, Quint.: littera finalis, Endbuchstabe, Macr.: fu-
    ————
    nesta (die Schriftzüge der Totenklage AI), Ov.: litterae grandes, Unzial-, Versalbuchstaben, Cic.: littera Graeca, Cic. u.a.: quattuor atque viginti Graecae litterae, Aur. Vict.: litterae inanes (tote), Liv. 3, 56, 13 u. 33, 31, 2 (versch. von unten no. II, B, 2, b): lapidariae, Steinschrift, Lapidarschrift, Petron.: Latinae, Cic. u. Tac.: lepidae, Plaut.: littera longa, Plaut.: litterae maximae, Unzialbuchstaben, Cic.: minutae, Plaut. u. Cic.: minutulae, Vopisc., minutissimae, Suet.: littera quadrata, Unzialschrift, Petron.: litterae oblitteratae, Tac.: priscae, Cic. u. Liv.: littera salutaris (das A als Abkürzung von absolvo), Ggstz. littera tristis (das C als Abkürzung von condemno), Cic. Mil. 15: littera sanguinolenta, Ov.: litterae veterrimae Graecorum, Tac. – tres litteras adicere (sc. Latinis litteris), Tac.: obscenius concurrunt litterae, Cic.: Helvetiorum tabulae litteris Graecis confectae, Caes.: epistula Graecis conscripta litteris, Caes.: tabula conscripta litteris verbisque Graecis, Suet.: alqd litteris consignare od. custodire, etw. schriftlich aufzeichnen, Cic.: hinc liber non parum continet litterarum, ist schon ausführlich genug geworden, Cic.: eos versus in litteras dare, niederschreiben, Macr.: digerere in litteram, alphabetisch ordnen, Sen.: litteras discere, das Alphabet lernen, Plaut.: litterarum nomina et contextum prius quam formas discere, Quint.: apud alqm litteras discere, bei jmd. lesen lernen, Cic.: litte-
    ————
    ra pro verbis, quam pes in pulvere duxit, Schriftzeichen, die der Fuß im St. zog, Ov.: reliquas gemmas per litterarum ordinem (in alphabetischer Ordnung) explicare, Plin.: nulla quae possit exstat littera Nasonis sanguinolenta legi, Ov.: ne illi sit cera, ubi facere possit litteras (schreiben könne), Plaut.: ne litteram quidem ullam focimus (habe geschrieben) nisi forensem, Cic.: ex se facere litteram longam (ein I), sich aufhängen, Plaut.: eius diei senatus consulta aureis litteris figere in curia, in goldener Schrift an der Kurie anbringen, Tac.: littera fundit se (zerfließt auf dem Papier), Plin.: haerere circa litterarum formas, noch beim Buchstabieren stehen, Quint.: rostro humi A litteram imprimere (v. Schwein), Cic.: litteras incīdere in lignum, Gell.: grandibus litteris nomen incīdere, Cic.: foedus litteris incīdere, Liv.: in basi statuarum maximis litteris incisum esse, Cic.: de alqa re littera nulla in eorum scriptis invenitur, Cic.: legere (lesen können) litteras minutulas, Vopisc.: alqd litteris mandare, niederschreiben, Cic. u. Caes.: ad me litteram numquam misit, Cic. (u. so ellipt., neque ullam litteram ad me, verst. misit, Cic.): alqm (= alcis vitam) in litteras mittere, jmds. Leben niederschreiben, Vopisc.: vellem nescirem litteras! u. quam vellem nescire litteras! o daß ich doch nicht schreiben könnte! Sen. de clem. 2, 1, 2 u. Suet. Ner. 10, 2 (versch. von unten no. II, B, 2, c): litteris parcere,
    ————
    das Papier schonen, Cic.: nullam litteram pupillo, nullam matri eius, nullam tutoribus reddidit, gab dafür keinen B., Cic.: vitam alcis in litteras referre, niederschreiben, Vopisc.: sedecim litterarum formas repperisse, Tac.: litteram nullam reliquisse (hinterlassen haben), Cic.: littera alia aliam scandit, Plaut.: scire litteras, die B. kennen = lesen od. schreiben können, Plaut. truc. 735. Cornif. rhet. 3, 30. Vitr. 1, 1, 4; dah. auch = die Buchführung verstehen, Cic. de rep. 5, 5 (versch. von unten no. II, B, 2, c): si unam litteram Graecam scisset (verstanden hätte), Cic. Verr. 4, 127: lapidarias litteras scire, die Lapidarschrift kennen, Petron. 58, 7: nullam litteram scripsisse (schriftlich aufgezeichnet haben, v. einem Dichter), Cic.: has (litteras) gallina scripsit, Plaut.: super (oben über der Tür) quadratā litterā scriptum CAVE CANEM, Petron.: lex vetusta est, priscis litteris verbisque scripta, Liv.: litterarum ductus sequi, Quint.: sonos vocis paucis litterarum notis terminare, auf nur w. B. beschränken = mit nur w. B. bezeichnen, Cic.: locum (eine Stelle aus einem Buche) ad litteras subicere, buchstäblich unten anführen, Ouint.: ut plerique in litteras tradunt, schriftlich überliefern, Spart.: in reliquis rebus Graecis litteris uti, Caes.: suis litteris perverse uti, von der Rechten zur Linken schreiben (von den Ägyptern), Mela.
    II) meton.: A) Sing. littera, 1) die Schriftzüge, die
    ————
    Handschrift jmds., Alexidis manum amabam, quod tam prope accedebat ad similitudinem tuae litterae, weil sie deinen Schriftzügen so ganz ähnlich war, Cic. ad Att. 7, 2, 3.
    2) poet. statt Plur. litterae, das Geschriebene, die Aufzeichnung, a) das Schreiben, der Brief, Ov. her. 3, 1; 5, 2; 6, 9; 12, 114; amor. 1, 12, 2; met. 9, 515 u.a. Tibull. 3, 2, 27. Mart. 10, 73, 1. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 1, 685. – b) eine Handschrift = eine Schuldverschreibung, ein Schuldschein, littera poscetur, Ov. art. am. 1, 428. – c) eine Grabschrift, in sepulchro si non urna, tamen iunget nos littera, Ov. met. 11, 706. – d) die Literaturrichtung, Ov. trist. 5, 3, 54.
    B) Plur. litterae, das Geschriebene, 1) im allg., die schriftliche Aufzeichnung, quod parvae et rarae per eadem tempora litterae fuere, Liv. 6, 1, 2: rarae per ea tempora litterae erant, Liv. 7, 3, 6: eos, qui discunt, litteris confisos minus memoriae studere, Caes. b. G. 6, 14, 4 (versch. litteris confidere unten no. II, B, 2, c aus Vitr. 1, 1, 2): sed, quod litteris exstet (soweit die schr. Aufz. reicht), Pherecydes Syrius primus dixit animos esse hominum sempiternos, Cic. Tusc. 1, 38: sed propria legis et ea, quae scripta sunt, et ea, quae sine litteris (ohne geschrieben zu sein) aut gentium iure aut maiorum more retinentur, Cic. part. or. 130.
    ————
    2) insbes.: a) die Schrift, das Schriftstück, der Aufsatz, das Dokument, die Urkunde, die Verfügung, der Kontrakt, meae litterae, Cic.: litterae divinae, sanctae, heilige Schrift, Bibel, Lact.: dass. litterae sacrae, Augustin.: Graecae de philosophia litterae, Cic.: priscae Graecorum litterae, Cic.: litterae ad sacra pertinentes, Ritualbücher, Lact.: litterae publicae (Urkunden), Cic.: litterae imperatorum, Schriftstücke, Dokumente, Tac.: hanc scientiam pluribus et illustrioribus litteris (Werke) explicare, Cic.: cedo mihi eiusdem praetoris litteras (Schriften, Protokolle) et rerum decretarum et frumenti imperati, Cic.: eos libros omnes litterasque deferre, Bücher u. Schriften (Weissagebücher, Gebetsformeln, Ritualbücher), Liv.: heres eius venit eo, ubi non modo res (das Vermögen) erat, sed ratio (Rechnungen) quoque omnis et omnes litterae (alle darauf bezüglichen Schriftstücke), Cic.: litteras (schriftliche Beweise) conquirere, Cic.: sanctae litterae docent (in der Bibel steht), m. folg. Acc. u. Infin., Lact.: quas ego litteras (Urkunden) obsignandas publico signo et deportandas (hierher bringen) curavi, Cic.: cum ab omnibus (civitatibus Siciliae) mandata, legatos, litteras (Urkunden) testimoniaque sumpsissem (angenommen hatte), Cic.: hic propter magnitudinem furti sunt, ut opinor, litterae factae, ist ein Kaufbrief (Kaufkontrakt) angefertigt worden, Cic.: litteras (das Ernennungsschreiben, Di-
    ————
    plom) revocavit, Suet.
    b) der Brief, das Schreiben, auch ein amtliches, der Bericht, der Erlaß, die Botschaft, Depesche, der Auftrag (vgl. epistula), litterae ab alqo, Caes.: litterae ad alqm, Cic.: litterae in (gegen) alqm, Tac. ann. 6, 9: ecce tuae litterae de Varrone, Cic. – nuntii litteraeque, litterae nuntiique, Caes. – litterae regis, Liv.: litterae Caesaris, Caes.: litterae grates agentes, Danksagungsschreiben, Tac.: litterae commendantium, Empfehlungsschreiben, Fronto: litterae paucorum versuum (Zeilen), Liv. – res dignae litteris nostris, die verdienen, daß ich sie dir mitteile, Cic.: ad litteras scribendas pigerrimus, Cael. in Cic. ep.: tempus mutum a litteris, Cic. – fasciculus litterarum, Cic.: libri (Faszikel) allatarum (angekommener) u. missarum (abgegangener) litterarum, Cic.: vicissitudo litterarum, Briefwechsel, Hieron. epist. 8 in. – tanta auctoritas litterarum, so wichtige Briefe, Cic.: brevitas tuarum litterarum, Cic.: tanta erat crebritas litterarum, Cic.: nullus delectus litterarum, Cic.: litterarum tuarum accuratissima diligentia, Cic.: exemplum (Abschrift) Caesaris litterarum, Cic.: humanitas litterarum tuarum, Cic.: inconstantia mearum litterarum, Cic.: inopia testium ac litterarum, Cic.: intermissio litterarum tuarum, Cic.: si intervallum longius erit mearum litterarum, Cic.: litterarum multitudine alci molestiorem esse, Cic.: litterarum neglegentia,
    ————
    Saumseligkeit im Briefschreiben, Cic.: prudentia litterarum tuarum valde mihi grata est, Cic.: iucundus est mihi sermo litterarum tuarum, Cic. – litterae acerbae, acerbissimae, Cic.: satis aculeatae, Cic.: amabiles, Cic.: antemeridianae, am Vormittag eingetroffene od. empfangene (Ggstz. postmeridianae od. vespertinae), Cic.: antiquiores litterae, von früherem Datum, Cic.: ardentes in alqm litterae, Cic.: litterae argutissimae, Cic.: atrocissimae (entsetzlicher), Cic.: breves, Cic.: commendaticiae, Empfehlungsschreiben, Cic. u. ICt.: binae continuae, Cic.: commendatoriae, Empfehlungsschreiben, Sidon.: consolatoriae, Trostschreiben, Cic.: contrariae, Erlasse, die Widersprüche enthalten, Cic.: crebrae, Cic.: crebrae Pompei, Caes.: crebriores litterae nuntiique, Caes.: litterae dignae Ap. Claudio, Cic.: disertae, mit rednerischer Kunst geschriebener, Cic.: domesticae, Familienbriefe, Cic. ep. ad Brut.: exitiales, Liv.: exspectatissimae, Cic.: falsae, Cic. u. Liv.: frigidae et inconstantes Lepidi, Cic.: gratissimae, Cic.: gratulatoriae, Glückwunsch, Augustin.: litterae tuae mirabiliter gratae sunt senatui, Cic.: litterae humanissimae, Cic.: litterae illitteratissimae, Cic.: improbissimae, Cic.: Bibuli impudentissimae, Cic.: inanes (inhaltleere), Cic. ep. 6, 22, 1 (versch. von oben no. I): incorruptae, Cic.: iniquae, Unbilligkeiten enthaltende Erlasse, Cic.: inusitatae, etwas Ungewöhnliches enthaltende Erlasse,
    ————
    Cic.: iucundae mihi tuae de Britannia litterae, Cic.: laureatae litterae, Siegesnachrichten, Liv. (vgl. laureatus): litterae in Antonium admodum lenes, Cic. ep. ad Brut.: litterae paulo liberiores, Cic.: matutinae, am Morgen eingetroffene od. empfangene, Cic.: minaces et acerbae, Cic.: mordacissimae, Hieron.: novae, Cic.: odiosae, Cic.: Annali pergratae litterae tuae fuerunt, Cic.: litterae plenae amoris et officii, Cic.: plenae humanitatis, officii, dignitatis, Cic.: litterae alcis plenissimae amoris, humanitatis, officii, diligentiae, Cic.: litterae pomeridianae (postmeridianae), am Nachmittag eingetroffene od. empfangene, Cic.: litterae proximae (der letzte), Cic.: rarae, Cic.: publicae (amtliches), Cic.: recentissimae, Cic.: litterae Caesaris refertae omni officio, diligentiā, suavitate, Cic.: litterae superiores (vorige), Cic.: stomachosiores, Cic.: suaves, Cic.: tumultuosiores (beunruhigendes), Suet.: tristes, Cic.: tuae et unae et alterae litterae, Cic.: litterae uberiores, uberrimae, Cic.: litterae magnificis verbis, rerum vacuae, Tac.: litterae vehementes, Cic.: verbosiores alcis litterae, Nep.: litterae vespertinae, am Abend eingetroffene od. erhaltene (Ggstz. antemeridianae), Cic.: tuae litterae iam nimis veteres sunt, Cic.: Cassii litterae victrices, Siegesberichte, Siegesbotschaften, Cic.: litterae a scriba vitiatae, Liv. – ab alqo litteras accipere, Cic.: litteras Romae accipere, Cic.: accepisse alcis litteras a. d. quintum Terminalia
    ————
    Laodiceae, Cic.: litterae, quas proxime acceperam, Cic.: litteras adiungere (beischließen), Cic.: litteras afferre (überbringen), zB. is qui litteras attulit, der Überbringer des Br., Cic.: litterae afferuntur, treffen ein, zB. nimium raro nobis abs te litterae afferuntur, Cic.: alci afferuntur ex Asia cotidie litterae, Cic.: litterae allatae ab urbe, Liv.: libri (Faszikel) allatarum litterarum (Ggstz. libri missarum litterarum), Cic.: litterae tuae mihi somnum attulerunt, Cic.: litteras aperire, Cic.: alqm crebris litteris appellare, Cic.: litteras approbare (als den seinigen anerkennen), Cic. ep. ad Brut.: quod antiquior dies (älteres Datum) in tuis fuisset ascripta litteris quam in Caesaris, Cic.: assentiri litteris regis, Cic.: crebro illius litterae ab aliis ad nos commeant, Cic.; vgl. cum litterae per milites commearent (übermittelt wurden), Tac.: litteris Labieni certiorem fieri m. folg. Acc. u. Infin., Caes.: cognoscere ex litteris, Cic., ex nuntiis litterisque, Caes.: per litteras tecum quam saepissime colloquor, Cic.: committere alqd litteris, Cic.: litteras temere committere non audere, Cic.: alci paulo liberiores litteras committere non audere, Cic.: litteras componere ad alqm, Tac. (vgl. litterae a Graccho compositae, Tac.): si sciant, quid litterarum et cuius generis conficiam, Cic.: hae litterae vehementer confirmabant (ermutigte) mentes oppidanorum, Auct. b. Hisp.: conquiescent litterae, nisi quid novi exstiterit, Cic.: dare litteras
    ————
    alci, einhändigen, zur Bestellung mitgeben, Cic.: ebenso dare alci litteras ad alqm (an jmd.), Cic.: aber dare litteras ad alqm, an jmd. ausfertigen, mit jmd. korrespondieren, an jmd. schreiben, Cic.: ebenso ad alqm accuratissimas litteras dare, Cic.: satis aculeatas ad Dolabellam litteras dedi, Cic.: u. nihil ad alqm dare litterarum, Cic.: inde has litteras postridie ante lucem dedi, Cic.: binas a te accepi litteras Corcyrae datas, Cic.: litterae datae Idibus Nov., mit dem Datum vom 13. Nov., Cic.: dedere alci litteras, einhändigen, zur Bestellung mitgeben, Cic.: litteras deferre ad alqm, Cic.: Leonidae litterae me non satis delectarunt, Cic.: vehementer delector tuis litteris, Cic.: describere alqd litteris, Cael. in Cic. ep.: desiderare alcis litteras, Cic.: elicere alcis litteras, Cic., alcis verbosiores litteras, Nep.: elicere alias ab alqo litteras, Cic.: exanimatus tuis litteris, Cic.: exarare litteras inter cenam, Cic. fr., ad alqm harum litterarum exemplum in codicillis, Cic.: litteras excĭdisse in via, seien unterwegs verloren gegangen, Cic.: alcis litteras exspectare, avide od. vehementer exspectare, cotidie exspectare, Cic.: statim extrudere (hinausjagen = in aller Eile abschicken) tabellarios litterasque ad Ciceronem, Cic. ep. ad Brut.: flagitare ab alqo promissa per litteras, Cic.: inde ad Antonium fratrem litteras facere (ausfertigen), Iustin. 27, 2, 6 (vgl. heri effeci epistulam ad Caesarem, Cic. ad Att. 13, 26, 2): gratu-
    ————
    lari alci litteris, Cic.: abs te proximas (letzten) litteras habebam Epheso a. d. V. Idus Sextil. datas, Cic.: impetrare alqd litteris paucorum versuum, Liv.: in ipsum discessum senatus incĭdisse credo meas litteras, Cic.: litterae incĭdunt in alienum, fallen in fremde Hand, Cic.: quantum ex tuis litteris intellegere potui, Cic.: litteras alcis intercipere, Cic. u.a.: litterae intereunt (gehen verloren), Cic.: invito eum per litteras, ut apud me deversetur, Cic.: alcis litteras legere, Cic., legisse libentissime, Cic.: aber legere (vorlesen) alci litteras, Tac.: tuae litterae planius loquebantur et uberius quam volgi sermo, Cic.: alci per litteras magnopere mandare, ne etc., Caes.: alci minari in litteris, Cic.: mittere alcis litteras ad alqm, Cic.: mittere ad alqm litteras, an jmd. einen Brief abgehen lassen = an jmd. schreiben, zB. confestim ad Caesarem, Caes.: domum ad se, Cic.: ad senatum populumque Rom. de rebus a se gestis, Liv.: Cn. Pompei litterae ad Hvpsaeum et Hypsaei ad Pompeium missae, Cic.: so auch litteras mittere (einen Brief schicken mit der Meldung, brieflich melden) m. folg. Acc. u. Infin., Auct. b. Hisp. 28, 2: litteras mittere ad alqm (den Auftrag schicken) mit folg. ut u. Konj., Hirt. b. G. 8, 6, 3 u.a. Caes. b. c. 1, 9, 3. Auct. b. Alex. 42, 5 u. 44, 2: ebenso litteras mittere alci, ut etc., Auct. b. Hisp. 4. § 4: u. litteras mittere ad alqm mit folg. bl. Konj., Caes. b. c. 3, 23, 3. Auct. b. Alex. 59, 3: litte-
    ————
    ras (schriftliche Aufforderung) nuntiosque ad alqm mittere mit folg. ne u. Konj., Caes. b. G. 1, 26, 6: queri apud alqm per litteras mit folg. Acc. u. Infin., Cic.: lex litteras iudicum signis obsignari iubet, Cic.: obstrepere alcis litteris, Cic.: litteras perferre, richtig bestellen, Caes.: ad me mihi exspectatissimae litterae perferuntur, Cic.: unis litteris totius aestatis res gestas perscribere, Cic.: praemisit mihi odiosas litteras hoc exemplo, Cic.: recitare alcis litteras, Cic.: recitatis litteris per (von) Xenarchum praetorem, Liv.: reddere alci litteras, einhändigen, Cic. u.a.: crebro regustare alcis litteras, Cic.: litteras Caesari remittit (er berichtet an C. zurück) m. folg. indir. Fragesatz, Caes. b. G. 5, 47, 5: requirere alcis litteras, einen Br. von jmd. verlangen, Cic. ep. ad Brut.: litteras resignare, Cic.: rescribere ad eas litteras, ad eas ei litteras nihil, Cic.: alcis litteris respondere, brevi respondere, Cic.: litterae eorum decretis decumanorum remotae sunt, sind beiseite geschafft worden, Cic.: litteras alcis scindere (zerreißen), Cic.: litterae falsae, signo adulterino T. Quinctii signatae, Liv.: non nihil significabant (enthielt leise Andeutungen) tuae litterae m. folg. Acc. u. Infin., Cic. ep. 2, 13, 2: scribere litteras, Caes., ad alqm, Cic.: extemplo scribere litteras Romam, Liv.: de alqo ad alqm humanissimas litteras scribere, Cic.: litterae tam accurate scriptae, Cic. ep. ad Brut.: moderate et benigne scriptas esse censentes litteras, Liv.:
    ————
    ita sunt litterae humaniter scriptae, Cic. fr.: litterae scriptae humanissime, Cic.: Vettius testatur litteris tuum impudentissimum furtum, Cic.: ad tuas venio litteras, ich komme nun auf deinen Br., Cic.: a te litterae non venerunt (sind angekommen), Cael. in Cic. ep.: dum tibi litterae meae veniant, Cic.: litterae Capuam ad Pompeium volare dicebantur, es hieß, ein Kurier mit einer Depesche sei nach K. zu P. geeilt, Cic. c) wissenschaftliche Kenntnisse od. Bildung, Wissenschaften, Gelehrsamkeit, wissenschaftliche Beschäftigung, wissenschaftliche Studien, Sprachstudium, Sprachwissenschaft, Literatur, litterarum cognitio et poëtarum, Cic.: litterarum scientia, Cic.: litterarum studium, Cic.: Graecarum litterarum doctor, Nep.: gymnasium litterarum, Sidon. epist. 1, 6, 2: civitas litterarum, Cassiod. var. 5, 22, 1. – litterae altiores, Plin.: communes (gewöhnliche w. K.), Cic.: domesticae, theoretische, wissensch. Bestrebungen (Ggstz. forenses artes, die praktischen auf dem Forum), Cic.: elementariae, Elementarkenntnisse, Capit.: Graecae, Latinae, Cic.: interiores, Cael. in Cic. ep.: interiores et reconditae, Cic.: oratoriae, Lact.: Graecorum penitissimae, Macr.: serviles, Sen.: vulgares, Cic. – cupidissimus litterarum, Nep.: litteris omnibus a pueritia deditus, Cic.: doctus Graecis litteris, Cic.: Graecis litteris eruditus, Cic.: eruditissimus et Graecis litteris et Latinis, Cic.: Graecarum litte-
    ————
    rarum expers od. rudis, Nep.: communium litterarum et politioris humanitatis expers, Cic.: ignarus etiam servilium litterarum, der nicht einmal so viel Wissenschaften kennt wie ein Sklave, Sen.: litteris elementariis et calculo imbutus, im Lesen u. Schreiben u. im Rechnen unterrichtet, Capit.: perfectus in litteris, wissenschaftlich ausgebildet, Cic.: in primis studiosus litterarum, Nep.: litteris tinctus, einen Anstrich von wissensch. Bildung besitzend, Cic.: alter litterator fuit, alter litteras sciens, ein wissensch. gebildeter Mann, ein wirklicher Gelehrter, Gell. – abdere se litteris od. in litteras, Cic.: abest historia litteris nostris (unserer Literatur), Cic.: abhorrere a litteris, ab humanitate, für einen wirklich durchgebildeten Menschen sich nicht ziemen, Cic.: litteras amare, Nep.: litterarum studium arripere, sich auf die Beschäftigung mit den Wissenschaften werfen, Nep.: litteris confidere, sich bloß auf wissensch. Studien stützen, Vitr. 1, 1, 2 (vgl. oben no. II, B, 1): se per litteras consolari, Cic.: sine litteris contendere, ohne wissensch. Studium sich bemühen, Vitr.: illae scilicet litterae conticuerunt forenses et senatoriae, Cic.: dare se huic etiam generi litterarum, Cic.: huic studio litterarum penitus se dedere, Cic.: dedere se litteris, Cic.: dedere se litteris sermonique Persarum, Nep.: dedere se ad litteras memoriasque veteres, Gell.: delectari in litteris, Cic.: Graecas litteras (das Griechische) in se-
    ————
    nectute didicisse, Cic.: in Bithynia oratorias litteras docere, Lact.: id litterae docent, das lernen wir durch die Sprachwissenschaft, Cic.: de Graecorum penitissimis litteris hanc historiam eruisse, Macr.: explicare alcis litteras, jmds. Studium betreiben, Cic.: philosophiam Latinis litteris illustrare, Cic.: litteris se involvere, Cic.: alqd Latinis litteris mandare, in die lat. Sprache od. Literatur übertragen, Cic. de fin. 1, 1. – nescire litteras, ohne gelehrte Kenntnisse (wissenschaftliche Bildung) sein, Cic. Brut. 259 (versch. von oben no. I): non eā re litteras quoque alias nescio, so bin ich doch deshalb sonst nicht ohne wissenschaftliche Bildung, Gell. 4, 1, 13: neque ullos versus neque ullas litteras nosse, irgend etwas Wissenschaftliches verstehen, Cic.: nunc mihi nihil libri, nihil litterae, nihil doctrina (Philosophie) prodest, Cic.: scire litteras, wissenschaftliche Kenntnisse besitzen, Cic. de fin. 2, 12 (versch. von oben no. I): u. so litterarum admodum nihil sciebat, wissenschaftl. Bildung besaß er gar nicht, Cic. Brut. 210: studere litteris, Cic.: aut litteris Graecis aut sermoni studere, Iustin.: erant in eo plurimae litterae nec eae vulgares, sed interiores quaedam et reconditae, Cic.: litteris sustentari et recreari, Cic.: omnia reliqua tempora litteris tribuere, Nep.: non nihil temporis tribuere litteris, Nep.: aut possem vivere, nisi in litteris viverem? Cic.: litteras vorare cum alqo, Cic. – Die Schreibung
    ————
    littera gew. in den besten Hdschrn. u. in Inschrn. (zB. Corp. inscr. Lat. 4, 1891; 5, 532, 2, 1; 6, 1751. Edict. Diocl. 7, 66; vgl. Brambach Hilfsb. S. 46); doch auch litera, s. Fleckeisen im Rhein. Mus. 8, 229.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > littera

См. также в других словарях:

  • ABS — is a three letter initialism that may call : * Able Seaman (rank) * Able Seaman (occupation) * Abu Simbel Airport (IATA airport code: ABS), in Abu Simbel, Egypt * Acrylonitrile butadiene styrene, a plastic * Acute Bacterial Sinusitis, sinus… …   Wikipedia

  • ABS — ABS  многозначная аббревиатура, может обозначать: Антиблокировочная система торможения (англ. Anti lock braking system)  электронная система, предотвращающая блокировку колёс и потерю управляемости транспортного средства при… …   Википедия

  • ABS — International asset backed securities, Also referred to as ABS. debt securities (debt security) (such as bonds or notes) which are issued in the course of a securitisation and backed, that is funded by and secured over, a portfolio of cash flow… …   Law dictionary

  • Abs. — Abs. 〈Abk. für〉 1. Absatz 2. Absender * * * Abs. = Absatz; Absender. * * * Abs. = ↑Absatz (2); Absender …   Universal-Lexikon

  • abs... — abs..., Abs... 〈Vorsilbe〉 = ab...2, Ab...2 * * * abs...   [lateinisch], ab …   Universal-Lexikon

  • Abs... — abs..., Abs... 〈Vorsilbe〉 = ab...2, Ab...2 * * * abs...   [lateinisch], ab …   Universal-Lexikon

  • abs — abs·que; ABS; abs; …   English syllables

  • ABS — (el. abs) sb., ABS’en (fork. for anti blocking system (et bremsesystem)) …   Dansk ordbog

  • abs — (el. ABS) sb., abs’en (fork. for anti blocking system (et bremsesystem)) …   Dansk ordbog

  • ABS — [aːbeː |ɛs] ohne Artikel, indeklinabel; (Abk für Antiblockiersystem) ein System, das verhindert, dass die Reifen eines Autos blockieren, wenn man stark bremst: Der Wagen ist mit ABS ausgerüstet …   Langenscheidt Großwörterbuch Deutsch als Fremdsprache

  • abs... — abs…, Abs… 〈Vorsilbe〉 ab…, Ab… …   Lexikalische Deutsches Wörterbuch

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»