Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

Vēiēns

  • 1 Veiens

    Vēiēns, Vēientānus etc., s. Vēiī.

    lateinisch-deutsches > Veiens

  • 2 Veiens

    Vēiēns, Vēientānus etc., s. Veii.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Veiens

  • 3 Veiens

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Veiens

  • 4 bellum

    bellum (ante-class. and poet. duel-lum), i, n. [Sanscr. dva, dvi, dus; cf. Germ. zwei; Engl. two, twice; for the change from initial du- to b-, cf. bis for duis, and v. the letter B, and Varr. L. L. 5, § 73 Mull.; 7, § 49 ib.], war.
    I.
    Form duellum: duellum, bellum, videlicet quod duabus partibus de victoria contendentibus dimicatur. Inde est perduellis, qui pertinaciter retinet bellum, Paul. ex Fest. p. 66, 17 Mull.:

    bellum antea duellum vocatum eo quod duae sunt dimicantium partes... Postea mutata littera dictum bellum,

    Isid. Orig. 18, 1, 9: hos pestis necuit, pars occidit illa duellis, Enn. ap. Prisc. p. 9, 861 P. (Ann. v. 549 Vahl.):

    legiones reveniunt domum Exstincto duello maximo atque internecatis hostibus,

    Plaut. Am. 1, 1, 35:

    quae domi duellique male fecisti,

    id. As. 3, 2, 13.—So in archaic style, or in citations from ancient documents:

    quique agent rem duelli,

    Cic. Leg. 2, 8, 21:

    aes atque ferrum, duelli instrumenta,

    id. ib. 2, 18, 45 (translated from the Platonic laws):

    puro pioque duello quaerendas (res) censeo,

    Liv. 1, 32, 12 (quoted from ancient transactions); so,

    quod duellum populo Romano cum Carthaginiensi est,

    id. 22, 10, 2:

    victoriaque duelli populi Romani erit,

    id. 23, 11, 2:

    si duellum quod cum rege Antiocho sumi populus jussit,

    id. 36, 2, 2;

    and from an ancient inscription' duello magno dirimendo, etc.,

    id. 40, 52, 5.— Poet.:

    hic... Pacem duello miscuit,

    Hor. C. 3, 5, 38:

    cadum Marsi memorem duelli,

    id. ib. 3, 14, 18:

    vacuum duellis Janum Quirini clausit,

    id. ib. 4, 15, 8; cf. id. Ep. 1, 2, 7; 2, 1, 254; 2, 2, 98; Ov. F. 6, 201; Juv. 1, 169— [p. 227]
    II.
    Form bellum.
    A.
    War, warfare (abstr.), or a war, the war (concr.), i.e. hostilities between two nations (cf. tumultus).
    1.
    Specifying the enemy.
    a.
    By adjj. denoting the nation:

    omnibus Punicis Siciliensibusque bellis,

    Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    aliquot annis ante secundum Punicum bellum,

    id. Ac. 2, 5, 13:

    Britannicum bellum,

    id. Att. 4, 16, 13:

    Gallicum,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    Germanicum,

    Caes. B. G. 3, 28:

    Sabinum,

    Liv. 1, 26, 4:

    Parthicum,

    Vell. 2, 46, 2;

    similarly: bellum piraticum,

    the war against the pirates, Vell. 2, 33, 1.—Sometimes the adj. refers to the leader or king of the enemy:

    Sertorianum bellum,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    Mithridaticum,

    id. Imp. Pomp. 3, 7:

    Jugurthinum,

    Hor. Epod. 9, 23; Vell. 2, 11, 1;

    similarly: bellum regium,

    the war against kings, Cic. Imp. Pomp. 17, 50. —Or it refers to the theatre of the war:

    bellum Africanum, Transalpinum,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    Asiaticum,

    id. ib. 22, 64:

    Africum,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    Actiacum,

    Vell. 2, 86, 3:

    Hispaniense,

    id. 2, 55, 2.—
    b.
    With gen. of the name of the nation or its leader: bellum Latinorum, the Latin war, i. e. against the Latins, Cic. N. D. 2, 2, 6:

    Venetorum,

    Caes. B. G. 3, 16:

    Helvetiorum,

    id. ib. 1, 40 fin.;

    1, 30: Ambiorigis,

    id. ib. 6, 29, 4:

    Pyrrhi, Philippi,

    Cic. Phil. 11, 7, 17:

    Samnitium,

    Liv. 7, 29, 2.—
    c.
    With cum and abl. of the name.
    (α).
    Attributively:

    cum Jugurtha, cum Cimbris, cum Teutonis bellum,

    Cic. Imp. Pomp. 20, 60:

    belli causa cum Samnitibus,

    Liv. 7, 29, 3:

    hunc finem bellum cum Philippo habuit,

    id. 33, 35, 12:

    novum cum Antiocho instabat bellum,

    id. 36, 36, 7; cf. id. 35, 40, 1; 38, 58, 8; 39, 1, 8; 44, 14, 7.—
    (β).
    With cum dependent on the verb:

    quia bellum Aetolis esse dixi cum Aliis,

    Plaut. Capt. prol. 59:

    novi consules... duo bella habuere... alterum cum Tiburtibus,

    Liv. 7, 17, 2; esp. with gero, v. 2. b. a infra.—
    d.
    With adversus and acc. of the name.
    (α).
    Attributively:

    bellum adversus Philippum,

    Liv. 31, 1, 8:

    bellum populus adversus Vestinos jussit,

    id. 8, 29, 6.—
    (β).
    With adversus dependent on the verb: quod homines populi Hermunduli adversus populum Romanum bellum fecere, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1: nos pro vobis bellum suscepimus adversus Philippum. Liv. 31, 31, 18:

    ut multo acrius adversus duos quam adversus unum pararet bellum,

    id. 45, 11, 8:

    bellum quod rex adversus Datamem susceperat,

    Nep. Dat. 8, 5.—
    e.
    With contra and acc.:

    cum bellum nefarium contra aras et focos, contra vitam fortunasque nostras... non comparari, sed geri jam viderem,

    Cic. Phil. 3, 1, 1:

    causam belli contra patriam inferendi,

    id. ib. 2, 22, 53.—
    f.
    With in and acc. (very rare):

    Athenienses in Peloponnesios sexto et vicesimo anno bellum gerentes,

    Nep. Lys. 1, 1.—
    g.
    With inter and acc.:

    hic finis belli inter Romanos ac Persea fuit,

    Liv. 45, 9, 2.—
    h.
    With apud and acc.:

    secutum est bellum gestum apud Mutinam,

    Nep. Att. 9, 1.—
    k.
    With dat. of the enemy after inferre and facere, v. 2. a. k infra.—
    2.
    With verbs.
    a.
    Referring to the beginning of the war.
    (α).
    Bellum movere or commovere, to bring about, stir up a war:

    summa erat observatio in bello movendo,

    Cic. Off. 1, 11, 37:

    bellum commotum a Scapula,

    id. Fam. 9, 13, 1:

    nuntiabant alii... in Apulia servile bellum moveri,

    Sall. C. 30, 2:

    is primum Volscis bellum in ducentos amplius... annos movit,

    Liv. 1, 53, 2:

    insequenti anno Veiens bellum motum,

    id. 4, 58, 6:

    dii pium movere bellum,

    id. 8, 6, 4; cf. Verg. A. 10, 627; id. G. 1, 509; so,

    concitare,

    Liv. 7, 27, 5; and ciere ( poet.), Verg. A. 1, 541; 6, 829; 12, 158.—
    (β).
    Bellum parare, comparare, apparare, or se praeparare bello, to prepare a war, or for a war:

    cum tam pestiferum bellum pararet,

    Cic. Att. 9, 13, 3:

    bellum utrimque summopere parabatur,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 45, 11, 8 (v. II. A. 1. d. b supra); Nep. Hann. 2, 6; Quint. 12, 3, 5; Ov. M. 7, 456; so,

    parare alicui,

    Nep. Alcib. 9, 5:

    bellum terra et mari comparat,

    Cic. Att. 10, 4, 3:

    tantum bellum... Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit,

    id. Imp. Pomp. 12, 3, 5:

    bellum omnium consensu apparari coeptum,

    Liv. 4, 55, 7:

    numquam imperator ita paci credit, ut non se praeparet bello,

    Sen. Vit. Beat. 26, 2.—
    (γ).
    Bellum differre, to postpone a war:

    nec jam poterat bellum differri,

    Liv. 2, 30, 7:

    mors Hamilcaris et pueritia Hannibalis distulerunt bellum,

    id. 21, 2, 3; cf. id. 5, 5, 3.—
    (δ).
    Bellum sumere, to undertake, begin a war (not in Caesar):

    omne bellum sumi facile, ceterum aegerrume desinere,

    Sall. J. 83, 1:

    prius tamen omnia pati decrevit quam bellum sumere,

    id. ib. 20, 5:

    de integro bellum sumit,

    id. ib. 62, 9:

    iis haec maxima ratio belli sumendi fuerat,

    Liv. 38, 19, 3:

    sumi bellum etiam ab ignavis, strenuissimi cujusque periculo geri,

    Tac. H. 4, 69; cf. id. A. 2, 45; 13, 34; 15, 5; 15, 7; id. Agr. 16.—
    (ε).
    Bellum suscipere (rarely inire), to undertake, commence a war, join in a war:

    bellum ita suscipiatur ut nihil nisi pax quaesita videatur,

    Cic. Off. 1, 23, 80:

    suscipienda quidem bella sunt ob eam causam ut, etc.,

    id. ib. 1, 11, 35:

    judicavit a plerisque ignoratione... bellum esse susceptum,

    join, id. Marcell. 5, 13; id. Imp. Pomp. 12, 35 (v. supra):

    cum avertisset plebem a suscipiendo bello,

    undertaking, Liv. 4, 58, 14:

    senatui cum Camillo agi placuit ut bellum Etruscum susciperet,

    id. 6, 9, 5:

    bella non causis inita, sed ut eorum merces fuit,

    Vell. 2, 3, 3.—
    (ζ).
    Bellum consentire = bellum consensu decernere, to decree a war by agreement, to ratify a declaration of war (rare):

    consensit et senatus bellum,

    Liv. 8, 6, 8:

    bellum erat consensum,

    id. 1, 32, 12.—
    (η).
    Bellum alicui mandare, committere, decernere, dare, gerendum dare, ad aliquem deferre, or aliquem bello praeficere, praeponere, to assign a war to one as a commander, to give one the chief command in a war:

    sed ne tum quidem populus Romanus ad privatum detulit bellum,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    populus Romanus consuli... bellum gerendum dedit,

    id. ib.:

    cur non... eidem... hoc quoque bellum regium committamus?

    id. Imp. Pomp. 17, 50:

    Camillus cui id bellum mandatum erat,

    Liv. 5, 26, 3:

    Volscum bellum M. Furio extra ordinem decretum,

    id. 6, 22, 6:

    Gallicum bellum Popilio extra ordinem datum,

    id. 7, 23, 2:

    quo die a vobis maritimo bello praepositus est imperator,

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44:

    cum ei (bello) imperatorem praeficere possitis, in quo sit eximia belli scientia,

    id. ib. 16, 49:

    hunc toti bello praefecerunt,

    Caes. B. G. 5, 11 fin.:

    alicui bellum suscipiendum dare,

    Cic. Imp. Pomp. 19, 58:

    bellum administrandum permittere,

    id. ib. 21, 61.—
    (θ).
    Bellum indicere alicui, to declare war against (the regular expression; coupled with facere in the ancient formula of the pater patratus), also bellum denuntiare: ob eam rem ego... populo Hermundulo... bellum (in)dico facioque, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1:

    ob eam rem ego populusque Romanus populis... Latinis bellum indico facioque,

    Liv. 1, 32, 13:

    Corinthiis bellum indicamus an non?

    Cic. Inv. 1, 12, 17:

    ex quo intellegi potest, nullum bellum esse justum nisi quod aut rebus repetitis geratur, aut denuntiatum ante sit et indictum,

    id. Off. 1, 11, 36; id. Rep. 3, 23, 35:

    bellum indici posse existimabat,

    Liv. 1, 22, 4:

    ni reddantur (res) bellum indicere jussos,

    id. 1, 22, 6:

    ut... nec gererentur solum sed etiam indicerentur bella aliquo ritu, jus... descripsit quo res repetuntur,

    id. 1, 32, 5; cf. id. 1, 32, 9; 2, 18, 11; 2, 38, 5; Verg. A. 7, 616.—
    (κ).
    Bellum inferre alicui (cf. contra aliquem, 1. e. supra; also bellum facere; absol., with dat., or with cum and abl.), to begin a war against ( with), to make war on:

    Denseletis nefarium bellum intulisti,

    Cic. Pis. 34, 84:

    ei civitati bellum indici atque inferri solere,

    id. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    qui sibi Galliaeque bellum intulissent,

    Caes. B. G. 4, 16; Nep. Them. 2, 4; Verg. A. 3, 248:

    bellumne populo Romano Lampsacena civitas facere conabatur?

    Cic. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    bellum patriae faciet,

    id. Mil. 23, 63; id. Cat. 3, 9, 22:

    civitatem Eburonum populo Romano bellum facere ausam,

    Caes. B. G. 5, 28; cf. id. ib. 7, 2;

    3, 29: constituit bellum facere,

    Sall. C. 26, 5; 24, 2:

    occupant bellum facere,

    they are the first to begin the war, Liv. 1, 14, 4:

    ut bellum cum Priscis Latinis fieret,

    id. 1, 32, 13:

    populus Palaepolitanis bellum fieri jussit,

    id. 8, 22, 8; cf. Nep. Dion, 4, 3; id. Ages. 2, 1.— Coupled with instruere, to sustain a war:

    urbs quae bellum facere atque instruere possit,

    Cic. Agr. 2, 28, 77.—Bellum facere had become obsolete at Seneca's time, Sen. Ep. 114, 17.—
    (λ).
    Bellum oritur or exoritur, a war begins:

    subito bellum in Gallia ex, ortum est,

    Caes. B. G. 3, 7:

    aliud multo propius bellum ortum,

    Liv. 1, 14, 4:

    Veiens bellum exortum,

    id. 2, 53, 1.—

    bellum

    (ante-class. and poet.

    duel-lum

    ), i, n. [Sanscr. dva, dvi, dus; cf. Germ. zwei; Engl. two, twice; for the change from initial du- to b-, cf. bis for duis, and v. the letter B, and Varr. L. L. 5, § 73 Mull.; 7, § 49 ib.], war.
    I.
    Form duellum: duellum, bellum, videlicet quod duabus partibus de victoria contendentibus dimicatur. Inde est perduellis, qui pertinaciter retinet bellum, Paul. ex Fest. p. 66, 17 Mull.:

    bellum antea duellum vocatum eo quod duae sunt dimicantium partes... Postea mutata littera dictum bellum,

    Isid. Orig. 18, 1, 9: hos pestis necuit, pars occidit illa duellis, Enn. ap. Prisc. p. 9, 861 P. (Ann. v. 549 Vahl.):

    legiones reveniunt domum Exstincto duello maximo atque internecatis hostibus,

    Plaut. Am. 1, 1, 35:

    quae domi duellique male fecisti,

    id. As. 3, 2, 13.—So in archaic style, or in citations from ancient documents:

    quique agent rem duelli,

    Cic. Leg. 2, 8, 21:

    aes atque ferrum, duelli instrumenta,

    id. ib. 2, 18, 45 (translated from the Platonic laws):

    puro pioque duello quaerendas (res) censeo,

    Liv. 1, 32, 12 (quoted from ancient transactions); so,

    quod duellum populo Romano cum Carthaginiensi est,

    id. 22, 10, 2:

    victoriaque duelli populi Romani erit,

    id. 23, 11, 2:

    si duellum quod cum rege Antiocho sumi populus jussit,

    id. 36, 2, 2;

    and from an ancient inscription' duello magno dirimendo, etc.,

    id. 40, 52, 5.— Poet.:

    hic... Pacem duello miscuit,

    Hor. C. 3, 5, 38:

    cadum Marsi memorem duelli,

    id. ib. 3, 14, 18:

    vacuum duellis Janum Quirini clausit,

    id. ib. 4, 15, 8; cf. id. Ep. 1, 2, 7; 2, 1, 254; 2, 2, 98; Ov. F. 6, 201; Juv. 1, 169— [p. 227]
    II.
    Form bellum.
    A.
    War, warfare (abstr.), or a war, the war (concr.), i.e. hostilities between two nations (cf. tumultus).
    1.
    Specifying the enemy.
    a.
    By adjj. denoting the nation:

    omnibus Punicis Siciliensibusque bellis,

    Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    aliquot annis ante secundum Punicum bellum,

    id. Ac. 2, 5, 13:

    Britannicum bellum,

    id. Att. 4, 16, 13:

    Gallicum,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    Germanicum,

    Caes. B. G. 3, 28:

    Sabinum,

    Liv. 1, 26, 4:

    Parthicum,

    Vell. 2, 46, 2;

    similarly: bellum piraticum,

    the war against the pirates, Vell. 2, 33, 1.—Sometimes the adj. refers to the leader or king of the enemy:

    Sertorianum bellum,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    Mithridaticum,

    id. Imp. Pomp. 3, 7:

    Jugurthinum,

    Hor. Epod. 9, 23; Vell. 2, 11, 1;

    similarly: bellum regium,

    the war against kings, Cic. Imp. Pomp. 17, 50. —Or it refers to the theatre of the war:

    bellum Africanum, Transalpinum,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    Asiaticum,

    id. ib. 22, 64:

    Africum,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    Actiacum,

    Vell. 2, 86, 3:

    Hispaniense,

    id. 2, 55, 2.—
    b.
    With gen. of the name of the nation or its leader: bellum Latinorum, the Latin war, i. e. against the Latins, Cic. N. D. 2, 2, 6:

    Venetorum,

    Caes. B. G. 3, 16:

    Helvetiorum,

    id. ib. 1, 40 fin.;

    1, 30: Ambiorigis,

    id. ib. 6, 29, 4:

    Pyrrhi, Philippi,

    Cic. Phil. 11, 7, 17:

    Samnitium,

    Liv. 7, 29, 2.—
    c.
    With cum and abl. of the name.
    (α).
    Attributively:

    cum Jugurtha, cum Cimbris, cum Teutonis bellum,

    Cic. Imp. Pomp. 20, 60:

    belli causa cum Samnitibus,

    Liv. 7, 29, 3:

    hunc finem bellum cum Philippo habuit,

    id. 33, 35, 12:

    novum cum Antiocho instabat bellum,

    id. 36, 36, 7; cf. id. 35, 40, 1; 38, 58, 8; 39, 1, 8; 44, 14, 7.—
    (β).
    With cum dependent on the verb:

    quia bellum Aetolis esse dixi cum Aliis,

    Plaut. Capt. prol. 59:

    novi consules... duo bella habuere... alterum cum Tiburtibus,

    Liv. 7, 17, 2; esp. with gero, v. 2. b. a infra.—
    d.
    With adversus and acc. of the name.
    (α).
    Attributively:

    bellum adversus Philippum,

    Liv. 31, 1, 8:

    bellum populus adversus Vestinos jussit,

    id. 8, 29, 6.—
    (β).
    With adversus dependent on the verb: quod homines populi Hermunduli adversus populum Romanum bellum fecere, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1: nos pro vobis bellum suscepimus adversus Philippum. Liv. 31, 31, 18:

    ut multo acrius adversus duos quam adversus unum pararet bellum,

    id. 45, 11, 8:

    bellum quod rex adversus Datamem susceperat,

    Nep. Dat. 8, 5.—
    e.
    With contra and acc.:

    cum bellum nefarium contra aras et focos, contra vitam fortunasque nostras... non comparari, sed geri jam viderem,

    Cic. Phil. 3, 1, 1:

    causam belli contra patriam inferendi,

    id. ib. 2, 22, 53.—
    f.
    With in and acc. (very rare):

    Athenienses in Peloponnesios sexto et vicesimo anno bellum gerentes,

    Nep. Lys. 1, 1.—
    g.
    With inter and acc.:

    hic finis belli inter Romanos ac Persea fuit,

    Liv. 45, 9, 2.—
    h.
    With apud and acc.:

    secutum est bellum gestum apud Mutinam,

    Nep. Att. 9, 1.—
    k.
    With dat. of the enemy after inferre and facere, v. 2. a. k infra.—
    2.
    With verbs.
    a.
    Referring to the beginning of the war.
    (α).
    Bellum movere or commovere, to bring about, stir up a war:

    summa erat observatio in bello movendo,

    Cic. Off. 1, 11, 37:

    bellum commotum a Scapula,

    id. Fam. 9, 13, 1:

    nuntiabant alii... in Apulia servile bellum moveri,

    Sall. C. 30, 2:

    is primum Volscis bellum in ducentos amplius... annos movit,

    Liv. 1, 53, 2:

    insequenti anno Veiens bellum motum,

    id. 4, 58, 6:

    dii pium movere bellum,

    id. 8, 6, 4; cf. Verg. A. 10, 627; id. G. 1, 509; so,

    concitare,

    Liv. 7, 27, 5; and ciere ( poet.), Verg. A. 1, 541; 6, 829; 12, 158.—
    (β).
    Bellum parare, comparare, apparare, or se praeparare bello, to prepare a war, or for a war:

    cum tam pestiferum bellum pararet,

    Cic. Att. 9, 13, 3:

    bellum utrimque summopere parabatur,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 45, 11, 8 (v. II. A. 1. d. b supra); Nep. Hann. 2, 6; Quint. 12, 3, 5; Ov. M. 7, 456; so,

    parare alicui,

    Nep. Alcib. 9, 5:

    bellum terra et mari comparat,

    Cic. Att. 10, 4, 3:

    tantum bellum... Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit,

    id. Imp. Pomp. 12, 3, 5:

    bellum omnium consensu apparari coeptum,

    Liv. 4, 55, 7:

    numquam imperator ita paci credit, ut non se praeparet bello,

    Sen. Vit. Beat. 26, 2.—
    (γ).
    Bellum differre, to postpone a war:

    nec jam poterat bellum differri,

    Liv. 2, 30, 7:

    mors Hamilcaris et pueritia Hannibalis distulerunt bellum,

    id. 21, 2, 3; cf. id. 5, 5, 3.—
    (δ).
    Bellum sumere, to undertake, begin a war (not in Caesar):

    omne bellum sumi facile, ceterum aegerrume desinere,

    Sall. J. 83, 1:

    prius tamen omnia pati decrevit quam bellum sumere,

    id. ib. 20, 5:

    de integro bellum sumit,

    id. ib. 62, 9:

    iis haec maxima ratio belli sumendi fuerat,

    Liv. 38, 19, 3:

    sumi bellum etiam ab ignavis, strenuissimi cujusque periculo geri,

    Tac. H. 4, 69; cf. id. A. 2, 45; 13, 34; 15, 5; 15, 7; id. Agr. 16.—
    (ε).
    Bellum suscipere (rarely inire), to undertake, commence a war, join in a war:

    bellum ita suscipiatur ut nihil nisi pax quaesita videatur,

    Cic. Off. 1, 23, 80:

    suscipienda quidem bella sunt ob eam causam ut, etc.,

    id. ib. 1, 11, 35:

    judicavit a plerisque ignoratione... bellum esse susceptum,

    join, id. Marcell. 5, 13; id. Imp. Pomp. 12, 35 (v. supra):

    cum avertisset plebem a suscipiendo bello,

    undertaking, Liv. 4, 58, 14:

    senatui cum Camillo agi placuit ut bellum Etruscum susciperet,

    id. 6, 9, 5:

    bella non causis inita, sed ut eorum merces fuit,

    Vell. 2, 3, 3.—
    (ζ).
    Bellum consentire = bellum consensu decernere, to decree a war by agreement, to ratify a declaration of war (rare):

    consensit et senatus bellum,

    Liv. 8, 6, 8:

    bellum erat consensum,

    id. 1, 32, 12.—
    (η).
    Bellum alicui mandare, committere, decernere, dare, gerendum dare, ad aliquem deferre, or aliquem bello praeficere, praeponere, to assign a war to one as a commander, to give one the chief command in a war:

    sed ne tum quidem populus Romanus ad privatum detulit bellum,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    populus Romanus consuli... bellum gerendum dedit,

    id. ib.:

    cur non... eidem... hoc quoque bellum regium committamus?

    id. Imp. Pomp. 17, 50:

    Camillus cui id bellum mandatum erat,

    Liv. 5, 26, 3:

    Volscum bellum M. Furio extra ordinem decretum,

    id. 6, 22, 6:

    Gallicum bellum Popilio extra ordinem datum,

    id. 7, 23, 2:

    quo die a vobis maritimo bello praepositus est imperator,

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44:

    cum ei (bello) imperatorem praeficere possitis, in quo sit eximia belli scientia,

    id. ib. 16, 49:

    hunc toti bello praefecerunt,

    Caes. B. G. 5, 11 fin.:

    alicui bellum suscipiendum dare,

    Cic. Imp. Pomp. 19, 58:

    bellum administrandum permittere,

    id. ib. 21, 61.—
    (θ).
    Bellum indicere alicui, to declare war against (the regular expression; coupled with facere in the ancient formula of the pater patratus), also bellum denuntiare: ob eam rem ego... populo Hermundulo... bellum (in)dico facioque, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1:

    ob eam rem ego populusque Romanus populis... Latinis bellum indico facioque,

    Liv. 1, 32, 13:

    Corinthiis bellum indicamus an non?

    Cic. Inv. 1, 12, 17:

    ex quo intellegi potest, nullum bellum esse justum nisi quod aut rebus repetitis geratur, aut denuntiatum ante sit et indictum,

    id. Off. 1, 11, 36; id. Rep. 3, 23, 35:

    bellum indici posse existimabat,

    Liv. 1, 22, 4:

    ni reddantur (res) bellum indicere jussos,

    id. 1, 22, 6:

    ut... nec gererentur solum sed etiam indicerentur bella aliquo ritu, jus... descripsit quo res repetuntur,

    id. 1, 32, 5; cf. id. 1, 32, 9; 2, 18, 11; 2, 38, 5; Verg. A. 7, 616.—
    (κ).
    Bellum inferre alicui (cf. contra aliquem, 1. e. supra; also bellum facere; absol., with dat., or with cum and abl.), to begin a war against ( with), to make war on:

    Denseletis nefarium bellum intulisti,

    Cic. Pis. 34, 84:

    ei civitati bellum indici atque inferri solere,

    id. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    qui sibi Galliaeque bellum intulissent,

    Caes. B. G. 4, 16; Nep. Them. 2, 4; Verg. A. 3, 248:

    bellumne populo Romano Lampsacena civitas facere conabatur?

    Cic. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    bellum patriae faciet,

    id. Mil. 23, 63; id. Cat. 3, 9, 22:

    civitatem Eburonum populo Romano bellum facere ausam,

    Caes. B. G. 5, 28; cf. id. ib. 7, 2;

    3, 29: constituit bellum facere,

    Sall. C. 26, 5; 24, 2:

    occupant bellum facere,

    they are the first to begin the war, Liv. 1, 14, 4:

    ut bellum cum Priscis Latinis fieret,

    id. 1, 32, 13:

    populus Palaepolitanis bellum fieri jussit,

    id. 8, 22, 8; cf. Nep. Dion, 4, 3; id. Ages. 2, 1.— Coupled with instruere, to sustain a war:

    urbs quae bellum facere atque instruere possit,

    Cic. Agr. 2, 28, 77.—Bellum facere had become obsolete at Seneca's time, Sen. Ep. 114, 17.—
    (λ).
    Bellum oritur or exoritur, a war begins:

    subito bellum in Gallia ex, ortum est,

    Caes. B. G. 3, 7:

    aliud multo propius bellum ortum,

    Liv. 1, 14, 4:

    Veiens bellum exortum,

    id. 2, 53, 1.—
    b.
    Referring to the carrying on of the war: bellum gerere, to carry on a war; absol., with cum and abl., per and acc., or in and abl. (cf.:

    bellum gerere in aliquem, 1. a. and f. supra): nisi forte ego vobis... cessare nunc videor cum bella non gero,

    Cic. Sen. 6, 18:

    cum Celtiberis, cum Cimbris bellum ut cum inimicis gerebatur,

    id. Off. 1, 12, 38:

    cum ei bellum ut cum rege Perse gereret obtigisset,

    id. Div. 1, 46, 103:

    erant hae difficultates belli gerendi,

    Caes. B. G. 3, 10:

    bellum cum Germanis gerere constituit,

    id. ib. 4, 6:

    Cn. Pompeius in extremis terris bellum gerebat,

    Sall. C. 16, 5:

    bellum quod Hannibale duce Carthaginienses cum populo Romano gessere,

    Liv. 21, 1, 1:

    alter consul in Sabinis bellum gessit,

    id. 2, 62, 3:

    de exercitibus per quos id bellum gereretur,

    id. 23, 25, 5:

    Chabrias bella in Aegypto sua sponte gessit,

    Nep. Chabr, 2, 1.—Sometimes bellum administrare only of the commander, Cic. Imp. Pomp. 15, 43; Nep. Chabr. 2, 1. —Also (very rare):

    bellum bellare,

    Liv. 8, 40, 1 (but belligerantes is absol., Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38; Ann. v. 201 Vahl.);

    in the same sense: bellum agere,

    Nep. Hann. 8, 3. —As a synonym:

    bello persequi aliquem,

    Nep. Con. 4, 1; cf. Liv. 3, 25, 3.—
    (β).
    Trahere or ducere bellum, to protract a war:

    necesse est enim aut trahi id bellum, aut, etc.,

    Cic. Att. 10, 8, 2:

    bellum trahi non posse,

    Sall. J. 23, 2:

    belli trahendi causa,

    Liv. 5, 11, 8:

    morae qua trahebant bellum paenitebat,

    id. 9, 27, 5:

    suadere institui ut bellum duceret,

    Cic. Fam. 7, 3, 2:

    bellum enim ducetur,

    id. ad Brut. 1, 18, 6; Nep. Alcib. 8, 1; id. Dat. 8, 4;

    similarly: cum his molliter et per dilationes bellum geri oportet?

    Liv. 5, 5, 1.—
    (γ).
    Bellum repellere, defendere, or propulsare, to ward off, defend one ' s self against a war:

    bellum Gallicum C. Caesare imperatore gestum est, antea tantummodo repulsum,

    Cic. Prov. Cons. 13, 32:

    quod bellum non intulerit sed defenderit,

    Caes. B. G. 1, 44:

    Samnitium vix a se ipsis eo tempore propulsantium bellum,

    Liv. 8, 37, 5.—
    c.
    Referring to the end of a war.
    (α).
    Bellum deponere, ponere, or omittere, to give up, discontinue a war:

    in quo (i.e. bello) et gerendo et deponendo jus ut plurimum valeret lege sanximus,

    Cic. Leg. 2, 14, 34:

    (bellum) cum deponi victores velint,

    Sall. J. 83, 1:

    bellum decem ferme annis ante depositum erat,

    Liv. 31, 1, 8:

    nos depositum a vobis bellum et ipsi omisimus,

    id. 31, 31, 19:

    dicit posse condicionibus bellum poni,

    Sall. J. 112, 1:

    bellum grave cum Etruria positum est,

    id. H. Fragm. 1, 9 Dietsch:

    velut posito bello,

    Liv. 1, 53, 5:

    manere bellum quod positum simuletur,

    id. 1, 53, 7:

    posito ubique bello,

    Tac. H. 2, 52; cf. Hor. Ep. 2, 1, 93; Verg. A. 1, 291:

    omisso Romano bello Porsinna filium Arruntem Ariciam... mittit,

    Liv. 2, 14, 5.—
    (β).
    Bellum componere, to end a war by agreement, make peace:

    timerent ne bellum componeretur,

    Cic. Fam. 10, 33, 3:

    si bellum compositum foret,

    Sall. J. 97, 2:

    belli componendi licentiam,

    id. ib. 103, 3; cf. Nep. Ham. 1, 5; id. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Verg. A. 12, 109;

    similarly: bellum sedare,

    Nep. Dat. 8, 5.—
    (γ).
    Bellum conficere, perficere, finire, to finish, end a war; conficere (the most usual term) and perficere, = to finish a war by conquering; finire (rare), without implying success:

    is bellum confecerit qui Antonium oppresserit,

    Cic. Fam. 11, 12, 2:

    bellumque maximum conficies,

    id. Rep. 6, 11, 11:

    confecto Mithridatico bello,

    id. Prov. Cons. 11, 27; cf. id. Fam. 5, 10, 3; id. Imp. Pomp. 14, 42:

    quo proelio... bellum Venetorum confectum est,

    Caes. B. G. 3, 16; cf. id. ib. 1, 30; 1, 44; 1, 54; 3, 28;

    4, 16: bello confecto de Rhodiis consultum est,

    Sall. C. 51, 5; cf. id. J. 36, 1; 114, 3:

    neminem nisi bello confecto pecuniam petiturum esse,

    Liv. 24, 18, 11; cf. id. 21, 40, 11; 23, 6, 2; 31, 47, 4; 32, 32, 6;

    36, 2, 3: bello perfecto,

    Caes. B. C. 3, 18, 5; Liv. 1, 38, 3:

    se quo die hostem vidisset perfecturum (i. e. bellum),

    id. 22, 38, 7; 31, 4, 2; cf. id. 3, 24, 1; 34, 6, 12; Just. 5, 2, 11:

    neque desiturum ante... quam finitum aliqua tolerabili condicione bellum videro,

    Liv. 23, 12, 10: finito ex maxima parte.. [p. 228] italico bello, Vell. 2, 17, 1; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 6; 24, 1, 8; Verg. A. 11, 116.—
    d.
    Less usual connections:

    bellum delere: non modo praesentia sed etiam futura bella delevit,

    Cic. Lael. 3, 11; cf. Nep. Alcib. 8, 4:

    alere ac fovere bellum,

    Liv. 42, 11, 5:

    bellum navare alicui,

    Tac. H. 5, 25:

    spargere,

    id. A. 3, 21; id. Agr. 38; Luc. 2, 682:

    serere,

    Liv. 21, 10, 4:

    circumferre,

    Tac. A. 13, 37:

    exercere,

    id. ib. 6, 31:

    quam celeriter belli impetus navigavit ( = quam celeriter navale bellum gestum est),

    Cic. Imp. Pomp. 12, 34; so Flor. 2, 2, 17:

    bellum ascendit in rupes,

    id. 4, 12, 4:

    bellum serpit in proximos,

    id. 2, 9, 4; cf. id. 2, 2, 15:

    bella narrare,

    Cic. Or. 9, 30:

    canere bella,

    Quint. 10, 1, 91:

    bella legere,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28.—
    3.
    As object denoting place or time.
    a.
    Proficisci ad bellum, to depart for the war.
    (α).
    Of the commander:

    consul sortitu ad bellum profectus,

    Cic. Phil. 14, 2, 4; cf. id. Cat. 1, 13, 33:

    ipse ad bellum Ambiorigis profectus,

    Caes. B. G. 6, 29, 4:

    ut duo ex tribunis ad bellum proficiscerentur,

    Liv. 4, 45, 7; cf. id. 6, 2, 9: Nep. Alcib. 4, 1; Sall. H. 2, 96 Dietsch. —Post-class.:

    in bellum,

    Just. 2, 11, 9; Gell. 17, 9, 8.—
    (β).
    Of persons partaking in a war:

    si proficiscerer ad bellum,

    Cic. Fam. 7, 3, 1. —
    b.
    Ad bellum mittere, of the commander, Cic. Imp. Pomp. 17, 50; 21, 62.—
    c.
    In bella ruere, Verg. A. 7, 782; 9, 182:

    in bella sequi,

    id. ib. 8, 547.—
    d.
    Of time.
    (α).
    In the locative case belli, in war, during war; generally with domi ( = domi militiaeque):

    valete, judices justissimi, domi bellique duellatores,

    Plaut. Capt. prol. 68; so,

    domi duellique,

    id. As. 3, 2, 13 (v. I. supra):

    quibuscunque rebus vel belli vel domi poterunt rem publicam augeant,

    Cic. Off. 2, 24, 85:

    paucorum arbitrio belli domique agitabatur,

    Sall. J. 41, 7:

    animus belli ingens, domi modicus,

    id. ib. 63, 2; Liv. 2, 50, 11; 1, 36, 6; so id. 3, 43, 1; cf.:

    bello domique,

    id. 1, 34, 12:

    domi belloque,

    id. 9, 26, 21; and:

    neque bello, neque domi,

    id. 4, 35, 3.—Without domi:

    simul rem et gloriam armis belli repperi,

    Ter. Heaut. 1, 1, 60 (where belli may be taken with gloriam; cf.

    Wagn. ad loc.): magnae res temporibus illis a fortissimis viris... belli gerebantur,

    Cic. Rep. 2, 32, 86.—
    (β).
    In bello or in bellis, during war or wars, in the war, in the wars; with adj.:

    ad haec quae in civili bello fecerit,

    Cic. Phil. 2, 19, 47; cf. id. ib. 14, 8, 22:

    in ipso bello eadem sensi,

    id. Marcell. 5, 14:

    in Volsco bello virtus enituit,

    Liv. 2, 24, 8:

    in eo bello,

    id. 23, 46, 6:

    in Punicis bellis, Plin.8, 14, 14, § 37: in bello Trojano,

    id. 30, 1, 2, § 5.—Without adj.:

    ut fit in bello, capitur alter filius,

    Plaut. Capt. prol. 25:

    qui in bello occiderunt,

    Cic. Fam. 9, 5, 2:

    quod in bello saepius vindicatum est in eos, etc.,

    Sall. C. 9, 4:

    non in bello solum, sed etiam in pace,

    Liv. 1, 15, 8; 2, 23, 2:

    in bello parta,

    Quint. 5, 10, 42; 12, 1, 28.—
    (γ).
    Abl. bello or bellis = in bello or in bellis (freq.); with adjj.: nos semper omnibus Punicis Siciliensibusque bellis amicitiam fidemque populi Romani secuti sumus. Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    bello Italico,

    id. Pis. 36, 87:

    Veienti bello,

    id. Div. 1, 44, 100:

    domestico bello,

    id. Planc. 29, 70:

    qui Volsco, Aurunco Sabinoque militassent bello,

    Liv. 23, 12, 11:

    victor tot intra paucos dies bellis,

    id. 2, 27, 1:

    nullo bello, multis tamen proeliis victus,

    id. 9, 18, 9:

    bello civili,

    Quint. 11, 1, 36.—With gen.:

    praesentiam saepe divi suam declarant, ut et apud Regillum bello Latinorum,

    Cic. N. D. 2, 2, 6:

    suam felicitatem Helvetiorum bello esse perspectam,

    Caes. B. G. 1, 40.—Without attrib.:

    qui etiam bello victis regibus regna reddere consuevit,

    Cic. Sest. 26, 57:

    res pace belloque gestas,

    Liv. 2, 1, 1:

    egregieque rebus bello gestis,

    id. 1, 33, 9; so id. 23, 12, 11:

    ludi bello voti,

    id. 4, 35. 3:

    princeps pace belloque,

    id. 7, 1, 9:

    Cotyn bello juvisse Persea,

    id. 45, 42, 7:

    bello parta,

    Quint. 5, 10, 15; cf. id. 7, 4, 22; Ov. M. 8, 19.—
    (δ).
    Inter bellum (rare):

    cujus originis morem necesse est... inter bellum natum esse,

    Liv. 2, 14, 2:

    inter haec bella consules... facti,

    id. 2, 63, 1.—
    4.
    Bellum in attributive connection.
    a.
    Justum bellum.
    (α).
    A righteous war, Cic. Off. 1, 11, 36 (v. II. A. 2. a. th supra):

    justum piumque bellum,

    Liv. 1, 23, 4:

    non loquor apud recusantem justa bella populum,

    id. 7, 30, 17; so Ov. M. 8, 58; cf.: illa injusta sunt bella quae sine causa suscepta sunt, Cic. Rep. 3, 23, 35.—
    (β).
    A regular war (opp. a raid, etc.):

    in fines Romanos excucurrerunt, populabundi magis quam justi more belli,

    Liv. 1, 15, 1.—
    b.
    For the different kinds of war: domesticum, civile, intestinum, externum, navale, maritimum, terra marique gestum, servile, sociale; v. hh. vv.—
    c.
    Belli eventus or exitus, the result of a war:

    quicunque belli eventus fuisset,

    Cic. Marcell. 8, 24:

    haud sane alio animo belli eventum exspectabant,

    Sall. C. 37, 9:

    eventus tamen belli minus miserabilem dimicationem fecit,

    Liv. 1, 23, 2; cf. id. 7, 11, 1:

    exitus hujus calamitosissimi belli,

    Cic. Fam. 6, 21, 1:

    cum esset incertus exitus et anceps fortuna belli,

    id. Marcell. 5, 15; so id. Off. 2, 8,:

    Britannici belli exitus exspectatur,

    id. Att. 4, 16, 13:

    cetera bella maximeque Veiens incerti exitus erant,

    Liv. 5, 16, 8.—
    d.
    Fortuna belli, the chances of war:

    adeo varia fortuna belli ancepsque Mars fuit ut,

    Liv. 21, 1, 2; cf. Cic. Marcell. 5, 15 (v. c. supra).—
    e.
    Belli artes, military skill:

    cuilibet superiorum regum belli pacisque et artibus et gloria par,

    Liv. 1, 35, 1:

    haud ignotas belli artes,

    id. 21, 1, 2:

    temperata et belli et pacis artibus erat civitas,

    id. 1, 21, 6.—
    f.
    Jus belli, the law of war: jura belli, the rights ( law) of war:

    in re publica maxime servanda sunt jura belli,

    Cic. Off. 1, 11, 34:

    sunt et belli sicut pacis jura,

    Liv. 5, 27, 6:

    jure belli res vindicatur,

    Gai. Inst. 3, 94.—
    g.
    Belli duces praestantissimos, the most excellent captains, generals, Cic. Or. 1, 2, 7:

    trium simul bellorum victor,

    a victor in three wars, Liv. 6, 4, 1 (cf.:

    victor tot bellis,

    id. 2, 27, 1). —
    h.
    Belli vulnera, Cic. Marcell. 8, 24.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of things concr. and abstr.:

    qui parietibus, qui tectis, qui columnis ac postibus meis... bellum intulistis,

    Cic. Dom. 23, 60:

    bellum contra aras et focos,

    id. Phil. 3, 1, 1:

    miror cur philosophiae... bellum indixeris,

    id. Or. 2, 37, 155:

    ventri Indico bellum,

    Hor. S. 1, 5, 8.—
    2.
    Of animals:

    milvo est quoddam bellum quasi naturale cum corvo,

    Cic. N. D. 2, 49, 125:

    hanc Juno Esse jussit gruem, populisque suis indicere bellum,

    Ov. M. 6, 92.—
    3.
    With individuals:

    quid mihi opu'st... cum eis gerere bellum, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 2, 14:

    nihil turpius quam cum eo bellum gerere quicum familiariter vixeris,

    Cic. Lael. 21, 77:

    cum mihi uni cum improbis aeternum videam bellum susceptum,

    id. Sull. 9, 28:

    hoc tibi juventus Romana indicimus bellum,

    Liv. 2, 12, 11:

    falsum testem justo ac pio bello persequebatur,

    id. 3, 25, 3:

    tribunicium domi bellum patres territat,

    id. 3, 24, 1; cf. Plin. Ep. 1, 2, 57.—Ironically:

    equus Trojanus qui tot invictos viros muliebre bellum gerentes tulerit ac texerit,

    Cic. Cael. 28, 67.—
    4.
    In mal. part., Hor. C. 3, 26, 3; 4, 1, 2.—
    5.
    Personified as god of war ( = Janus):

    tabulas duas quae Belli faciem pictam habent,

    Plin. 35, 4, 10, § 27:

    sunt geminae Belli portae, etc.,

    Verg. A. 7, 607:

    mortiferumque averso in limine Bellum,

    id. ib. 6, 279.—
    6.
    Plur.: bella, army ( poet.):

    permanet Aonius Nereus violentus in undis, Bellaque non transfert (i.e. Graecorum exercitum),

    Ov. M. 12, 24:

    sed victae fera bella deae vexere per aequora,

    Sil. 7, 472:

    quid faciat bellis obsessus et undis?

    Stat. Th. 9, 490.—
    7.
    Battle, = proelium:

    rorarii dicti a rore: qui bellum committebant ante,

    Varr. L. L. 7, 3, 92:

    quod in bello saepius vindicatum in eos qui... tardius, revocati, bello excesserant,

    Sall. C. 9, 4:

    praecipua laus ejus belli penes consules fuit,

    Liv. 8, 10, 7:

    commisso statim bello,

    Front. Strat. 1, 11, 2:

    Actia bella,

    Verg. A. 8, 675:

    ingentem pugnam, ceu cetera nusquam Bella forent,

    id. ib. 2, 439; cf. Flor. 3, 5, 11; Just. 2, 12; 18, 1 fin.; 24, 8; Hor. Ep. 2, 2, 98 (form duellum); Ov. H. 1, 1, 69; Verg. A. 8, 547; 12, 390; 12, 633; Stat. Th. 3, 666. —
    8.
    Bellum = liber de bello:

    quam gaudebat Bello suo Punico Naevius!

    Cic. Sen. 14, 50.
    b.
    Referring to the carrying on of the war: bellum gerere, to carry on a war; absol., with cum and abl., per and acc., or in and abl. (cf.:

    bellum gerere in aliquem, 1. a. and f. supra): nisi forte ego vobis... cessare nunc videor cum bella non gero,

    Cic. Sen. 6, 18:

    cum Celtiberis, cum Cimbris bellum ut cum inimicis gerebatur,

    id. Off. 1, 12, 38:

    cum ei bellum ut cum rege Perse gereret obtigisset,

    id. Div. 1, 46, 103:

    erant hae difficultates belli gerendi,

    Caes. B. G. 3, 10:

    bellum cum Germanis gerere constituit,

    id. ib. 4, 6:

    Cn. Pompeius in extremis terris bellum gerebat,

    Sall. C. 16, 5:

    bellum quod Hannibale duce Carthaginienses cum populo Romano gessere,

    Liv. 21, 1, 1:

    alter consul in Sabinis bellum gessit,

    id. 2, 62, 3:

    de exercitibus per quos id bellum gereretur,

    id. 23, 25, 5:

    Chabrias bella in Aegypto sua sponte gessit,

    Nep. Chabr, 2, 1.—Sometimes bellum administrare only of the commander, Cic. Imp. Pomp. 15, 43; Nep. Chabr. 2, 1. —Also (very rare):

    bellum bellare,

    Liv. 8, 40, 1 (but belligerantes is absol., Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38; Ann. v. 201 Vahl.);

    in the same sense: bellum agere,

    Nep. Hann. 8, 3. —As a synonym:

    bello persequi aliquem,

    Nep. Con. 4, 1; cf. Liv. 3, 25, 3.—
    (β).
    Trahere or ducere bellum, to protract a war:

    necesse est enim aut trahi id bellum, aut, etc.,

    Cic. Att. 10, 8, 2:

    bellum trahi non posse,

    Sall. J. 23, 2:

    belli trahendi causa,

    Liv. 5, 11, 8:

    morae qua trahebant bellum paenitebat,

    id. 9, 27, 5:

    suadere institui ut bellum duceret,

    Cic. Fam. 7, 3, 2:

    bellum enim ducetur,

    id. ad Brut. 1, 18, 6; Nep. Alcib. 8, 1; id. Dat. 8, 4;

    similarly: cum his molliter et per dilationes bellum geri oportet?

    Liv. 5, 5, 1.—
    (γ).
    Bellum repellere, defendere, or propulsare, to ward off, defend one ' s self against a war:

    bellum Gallicum C. Caesare imperatore gestum est, antea tantummodo repulsum,

    Cic. Prov. Cons. 13, 32:

    quod bellum non intulerit sed defenderit,

    Caes. B. G. 1, 44:

    Samnitium vix a se ipsis eo tempore propulsantium bellum,

    Liv. 8, 37, 5.—
    c.
    Referring to the end of a war.
    (α).
    Bellum deponere, ponere, or omittere, to give up, discontinue a war:

    in quo (i.e. bello) et gerendo et deponendo jus ut plurimum valeret lege sanximus,

    Cic. Leg. 2, 14, 34:

    (bellum) cum deponi victores velint,

    Sall. J. 83, 1:

    bellum decem ferme annis ante depositum erat,

    Liv. 31, 1, 8:

    nos depositum a vobis bellum et ipsi omisimus,

    id. 31, 31, 19:

    dicit posse condicionibus bellum poni,

    Sall. J. 112, 1:

    bellum grave cum Etruria positum est,

    id. H. Fragm. 1, 9 Dietsch:

    velut posito bello,

    Liv. 1, 53, 5:

    manere bellum quod positum simuletur,

    id. 1, 53, 7:

    posito ubique bello,

    Tac. H. 2, 52; cf. Hor. Ep. 2, 1, 93; Verg. A. 1, 291:

    omisso Romano bello Porsinna filium Arruntem Ariciam... mittit,

    Liv. 2, 14, 5.—
    (β).
    Bellum componere, to end a war by agreement, make peace:

    timerent ne bellum componeretur,

    Cic. Fam. 10, 33, 3:

    si bellum compositum foret,

    Sall. J. 97, 2:

    belli componendi licentiam,

    id. ib. 103, 3; cf. Nep. Ham. 1, 5; id. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Verg. A. 12, 109;

    similarly: bellum sedare,

    Nep. Dat. 8, 5.—
    (γ).
    Bellum conficere, perficere, finire, to finish, end a war; conficere (the most usual term) and perficere, = to finish a war by conquering; finire (rare), without implying success:

    is bellum confecerit qui Antonium oppresserit,

    Cic. Fam. 11, 12, 2:

    bellumque maximum conficies,

    id. Rep. 6, 11, 11:

    confecto Mithridatico bello,

    id. Prov. Cons. 11, 27; cf. id. Fam. 5, 10, 3; id. Imp. Pomp. 14, 42:

    quo proelio... bellum Venetorum confectum est,

    Caes. B. G. 3, 16; cf. id. ib. 1, 30; 1, 44; 1, 54; 3, 28;

    4, 16: bello confecto de Rhodiis consultum est,

    Sall. C. 51, 5; cf. id. J. 36, 1; 114, 3:

    neminem nisi bello confecto pecuniam petiturum esse,

    Liv. 24, 18, 11; cf. id. 21, 40, 11; 23, 6, 2; 31, 47, 4; 32, 32, 6;

    36, 2, 3: bello perfecto,

    Caes. B. C. 3, 18, 5; Liv. 1, 38, 3:

    se quo die hostem vidisset perfecturum (i. e. bellum),

    id. 22, 38, 7; 31, 4, 2; cf. id. 3, 24, 1; 34, 6, 12; Just. 5, 2, 11:

    neque desiturum ante... quam finitum aliqua tolerabili condicione bellum videro,

    Liv. 23, 12, 10: finito ex maxima parte.. [p. 228] italico bello, Vell. 2, 17, 1; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 6; 24, 1, 8; Verg. A. 11, 116.—
    d.
    Less usual connections:

    bellum delere: non modo praesentia sed etiam futura bella delevit,

    Cic. Lael. 3, 11; cf. Nep. Alcib. 8, 4:

    alere ac fovere bellum,

    Liv. 42, 11, 5:

    bellum navare alicui,

    Tac. H. 5, 25:

    spargere,

    id. A. 3, 21; id. Agr. 38; Luc. 2, 682:

    serere,

    Liv. 21, 10, 4:

    circumferre,

    Tac. A. 13, 37:

    exercere,

    id. ib. 6, 31:

    quam celeriter belli impetus navigavit ( = quam celeriter navale bellum gestum est),

    Cic. Imp. Pomp. 12, 34; so Flor. 2, 2, 17:

    bellum ascendit in rupes,

    id. 4, 12, 4:

    bellum serpit in proximos,

    id. 2, 9, 4; cf. id. 2, 2, 15:

    bella narrare,

    Cic. Or. 9, 30:

    canere bella,

    Quint. 10, 1, 91:

    bella legere,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28.—
    3.
    As object denoting place or time.
    a.
    Proficisci ad bellum, to depart for the war.
    (α).
    Of the commander:

    consul sortitu ad bellum profectus,

    Cic. Phil. 14, 2, 4; cf. id. Cat. 1, 13, 33:

    ipse ad bellum Ambiorigis profectus,

    Caes. B. G. 6, 29, 4:

    ut duo ex tribunis ad bellum proficiscerentur,

    Liv. 4, 45, 7; cf. id. 6, 2, 9: Nep. Alcib. 4, 1; Sall. H. 2, 96 Dietsch. —Post-class.:

    in bellum,

    Just. 2, 11, 9; Gell. 17, 9, 8.—
    (β).
    Of persons partaking in a war:

    si proficiscerer ad bellum,

    Cic. Fam. 7, 3, 1. —
    b.
    Ad bellum mittere, of the commander, Cic. Imp. Pomp. 17, 50; 21, 62.—
    c.
    In bella ruere, Verg. A. 7, 782; 9, 182:

    in bella sequi,

    id. ib. 8, 547.—
    d.
    Of time.
    (α).
    In the locative case belli, in war, during war; generally with domi ( = domi militiaeque):

    valete, judices justissimi, domi bellique duellatores,

    Plaut. Capt. prol. 68; so,

    domi duellique,

    id. As. 3, 2, 13 (v. I. supra):

    quibuscunque rebus vel belli vel domi poterunt rem publicam augeant,

    Cic. Off. 2, 24, 85:

    paucorum arbitrio belli domique agitabatur,

    Sall. J. 41, 7:

    animus belli ingens, domi modicus,

    id. ib. 63, 2; Liv. 2, 50, 11; 1, 36, 6; so id. 3, 43, 1; cf.:

    bello domique,

    id. 1, 34, 12:

    domi belloque,

    id. 9, 26, 21; and:

    neque bello, neque domi,

    id. 4, 35, 3.—Without domi:

    simul rem et gloriam armis belli repperi,

    Ter. Heaut. 1, 1, 60 (where belli may be taken with gloriam; cf.

    Wagn. ad loc.): magnae res temporibus illis a fortissimis viris... belli gerebantur,

    Cic. Rep. 2, 32, 86.—
    (β).
    In bello or in bellis, during war or wars, in the war, in the wars; with adj.:

    ad haec quae in civili bello fecerit,

    Cic. Phil. 2, 19, 47; cf. id. ib. 14, 8, 22:

    in ipso bello eadem sensi,

    id. Marcell. 5, 14:

    in Volsco bello virtus enituit,

    Liv. 2, 24, 8:

    in eo bello,

    id. 23, 46, 6:

    in Punicis bellis, Plin.8, 14, 14, § 37: in bello Trojano,

    id. 30, 1, 2, § 5.—Without adj.:

    ut fit in bello, capitur alter filius,

    Plaut. Capt. prol. 25:

    qui in bello occiderunt,

    Cic. Fam. 9, 5, 2:

    quod in bello saepius vindicatum est in eos, etc.,

    Sall. C. 9, 4:

    non in bello solum, sed etiam in pace,

    Liv. 1, 15, 8; 2, 23, 2:

    in bello parta,

    Quint. 5, 10, 42; 12, 1, 28.—
    (γ).
    Abl. bello or bellis = in bello or in bellis (freq.); with adjj.: nos semper omnibus Punicis Siciliensibusque bellis amicitiam fidemque populi Romani secuti sumus. Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    bello Italico,

    id. Pis. 36, 87:

    Veienti bello,

    id. Div. 1, 44, 100:

    domestico bello,

    id. Planc. 29, 70:

    qui Volsco, Aurunco Sabinoque militassent bello,

    Liv. 23, 12, 11:

    victor tot intra paucos dies bellis,

    id. 2, 27, 1:

    nullo bello, multis tamen proeliis victus,

    id. 9, 18, 9:

    bello civili,

    Quint. 11, 1, 36.—With gen.:

    praesentiam saepe divi suam declarant, ut et apud Regillum bello Latinorum,

    Cic. N. D. 2, 2, 6:

    suam felicitatem Helvetiorum bello esse perspectam,

    Caes. B. G. 1, 40.—Without attrib.:

    qui etiam bello victis regibus regna reddere consuevit,

    Cic. Sest. 26, 57:

    res pace belloque gestas,

    Liv. 2, 1, 1:

    egregieque rebus bello gestis,

    id. 1, 33, 9; so id. 23, 12, 11:

    ludi bello voti,

    id. 4, 35. 3:

    princeps pace belloque,

    id. 7, 1, 9:

    Cotyn bello juvisse Persea,

    id. 45, 42, 7:

    bello parta,

    Quint. 5, 10, 15; cf. id. 7, 4, 22; Ov. M. 8, 19.—
    (δ).
    Inter bellum (rare):

    cujus originis morem necesse est... inter bellum natum esse,

    Liv. 2, 14, 2:

    inter haec bella consules... facti,

    id. 2, 63, 1.—
    4.
    Bellum in attributive connection.
    a.
    Justum bellum.
    (α).
    A righteous war, Cic. Off. 1, 11, 36 (v. II. A. 2. a. th supra):

    justum piumque bellum,

    Liv. 1, 23, 4:

    non loquor apud recusantem justa bella populum,

    id. 7, 30, 17; so Ov. M. 8, 58; cf.: illa injusta sunt bella quae sine causa suscepta sunt, Cic. Rep. 3, 23, 35.—
    (β).
    A regular war (opp. a raid, etc.):

    in fines Romanos excucurrerunt, populabundi magis quam justi more belli,

    Liv. 1, 15, 1.—
    b.
    For the different kinds of war: domesticum, civile, intestinum, externum, navale, maritimum, terra marique gestum, servile, sociale; v. hh. vv.—
    c.
    Belli eventus or exitus, the result of a war:

    quicunque belli eventus fuisset,

    Cic. Marcell. 8, 24:

    haud sane alio animo belli eventum exspectabant,

    Sall. C. 37, 9:

    eventus tamen belli minus miserabilem dimicationem fecit,

    Liv. 1, 23, 2; cf. id. 7, 11, 1:

    exitus hujus calamitosissimi belli,

    Cic. Fam. 6, 21, 1:

    cum esset incertus exitus et anceps fortuna belli,

    id. Marcell. 5, 15; so id. Off. 2, 8,:

    Britannici belli exitus exspectatur,

    id. Att. 4, 16, 13:

    cetera bella maximeque Veiens incerti exitus erant,

    Liv. 5, 16, 8.—
    d.
    Fortuna belli, the chances of war:

    adeo varia fortuna belli ancepsque Mars fuit ut,

    Liv. 21, 1, 2; cf. Cic. Marcell. 5, 15 (v. c. supra).—
    e.
    Belli artes, military skill:

    cuilibet superiorum regum belli pacisque et artibus et gloria par,

    Liv. 1, 35, 1:

    haud ignotas belli artes,

    id. 21, 1, 2:

    temperata et belli et pacis artibus erat civitas,

    id. 1, 21, 6.—
    f.
    Jus belli, the law of war: jura belli, the rights ( law) of war:

    in re publica maxime servanda sunt jura belli,

    Cic. Off. 1, 11, 34:

    sunt et belli sicut pacis jura,

    Liv. 5, 27, 6:

    jure belli res vindicatur,

    Gai. Inst. 3, 94.—
    g.
    Belli duces praestantissimos, the most excellent captains, generals, Cic. Or. 1, 2, 7:

    trium simul bellorum victor,

    a victor in three wars, Liv. 6, 4, 1 (cf.:

    victor tot bellis,

    id. 2, 27, 1). —
    h.
    Belli vulnera, Cic. Marcell. 8, 24.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of things concr. and abstr.:

    qui parietibus, qui tectis, qui columnis ac postibus meis... bellum intulistis,

    Cic. Dom. 23, 60:

    bellum contra aras et focos,

    id. Phil. 3, 1, 1:

    miror cur philosophiae... bellum indixeris,

    id. Or. 2, 37, 155:

    ventri Indico bellum,

    Hor. S. 1, 5, 8.—
    2.
    Of animals:

    milvo est quoddam bellum quasi naturale cum corvo,

    Cic. N. D. 2, 49, 125:

    hanc Juno Esse jussit gruem, populisque suis indicere bellum,

    Ov. M. 6, 92.—
    3.
    With individuals:

    quid mihi opu'st... cum eis gerere bellum, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 2, 14:

    nihil turpius quam cum eo bellum gerere quicum familiariter vixeris,

    Cic. Lael. 21, 77:

    cum mihi uni cum improbis aeternum videam bellum susceptum,

    id. Sull. 9, 28:

    hoc tibi juventus Romana indicimus bellum,

    Liv. 2, 12, 11:

    falsum testem justo ac pio bello persequebatur,

    id. 3, 25, 3:

    tribunicium domi bellum patres territat,

    id. 3, 24, 1; cf. Plin. Ep. 1, 2, 57.—Ironically:

    equus Trojanus qui tot invictos viros muliebre bellum gerentes tulerit ac texerit,

    Cic. Cael. 28, 67.—
    4.
    In mal. part., Hor. C. 3, 26, 3; 4, 1, 2.—
    5.
    Personified as god of war ( = Janus):

    tabulas duas quae Belli faciem pictam habent,

    Plin. 35, 4, 10, § 27:

    sunt geminae Belli portae, etc.,

    Verg. A. 7, 607:

    mortiferumque averso in limine Bellum,

    id. ib. 6, 279.—
    6.
    Plur.: bella, army ( poet.):

    permanet Aonius Nereus violentus in undis, Bellaque non transfert (i.e. Graecorum exercitum),

    Ov. M. 12, 24:

    sed victae fera bella deae vexere per aequora,

    Sil. 7, 472:

    quid faciat bellis obsessus et undis?

    Stat. Th. 9, 490.—
    7.
    Battle, = proelium:

    rorarii dicti a rore: qui bellum committebant ante,

    Varr. L. L. 7, 3, 92:

    quod in bello saepius vindicatum in eos qui... tardius, revocati, bello excesserant,

    Sall. C. 9, 4:

    praecipua laus ejus belli penes consules fuit,

    Liv. 8, 10, 7:

    commisso statim bello,

    Front. Strat. 1, 11, 2:

    Actia bella,

    Verg. A. 8, 675:

    ingentem pugnam, ceu cetera nusquam Bella forent,

    id. ib. 2, 439; cf. Flor. 3, 5, 11; Just. 2, 12; 18, 1 fin.; 24, 8; Hor. Ep. 2, 2, 98 (form duellum); Ov. H. 1, 1, 69; Verg. A. 8, 547; 12, 390; 12, 633; Stat. Th. 3, 666. —
    8.
    Bellum = liber de bello:

    quam gaudebat Bello suo Punico Naevius!

    Cic. Sen. 14, 50.

    Lewis & Short latin dictionary > bellum

  • 5 detrecto

    dētrecto, āvi, ātum, āre [de + tracto] - tr. -    - forme detracto souvent d. les mss. [st1]1 [-] écarter, rejeter, repousser, refuser.    - detractare militiam, Caes. BG. 7, 14, 9: se dérober au service militaire.    - detractare pugnam, detractare certamen, Liv. 3, 60 ; 37, 39: refuser le combat.    - instruitur acies, nec Veiens hostis Etruscaeque legiones detractant, Liv. 2, 46, 1: l'armée est rangée en bataille, et les Véiens et les légions Etrusques ne refusent pas [le combat].    - tutelam administrare detrectans, Paul. Dig. 37, 14, 19: refusant d'exercer la tutelle. [st1]2 [-] abaisser qqn ou qqch, ravaler, déprécier.    - advorsae res etiam bonos detrectant, Sall. J. 53, 8: l'insuccès déprécie même les braves.    - alicujus gloriam detrectare, Tac. D. 12: rabaisser la gloire de qqn.    - abst detrectare, Ov. Tr. 2, 337: médire.
    * * *
    dētrecto, āvi, ātum, āre [de + tracto] - tr. -    - forme detracto souvent d. les mss. [st1]1 [-] écarter, rejeter, repousser, refuser.    - detractare militiam, Caes. BG. 7, 14, 9: se dérober au service militaire.    - detractare pugnam, detractare certamen, Liv. 3, 60 ; 37, 39: refuser le combat.    - instruitur acies, nec Veiens hostis Etruscaeque legiones detractant, Liv. 2, 46, 1: l'armée est rangée en bataille, et les Véiens et les légions Etrusques ne refusent pas [le combat].    - tutelam administrare detrectans, Paul. Dig. 37, 14, 19: refusant d'exercer la tutelle. [st1]2 [-] abaisser qqn ou qqch, ravaler, déprécier.    - advorsae res etiam bonos detrectant, Sall. J. 53, 8: l'insuccès déprécie même les braves.    - alicujus gloriam detrectare, Tac. D. 12: rabaisser la gloire de qqn.    - abst detrectare, Ov. Tr. 2, 337: médire.
    * * *
        Detrecto, detrectas, detrectare, Frequentatiuum: vt Detrectare militiam. Caesar. Reculer ou refuser d'aller à la guerre, ou de faire autre chose.
    \
        Imperium detrectare. Liu. Refuser obeissance, ou d'obeir.
    \
        Onus. Claud. Refuser la charge.
    \
        Principem. Sueton. Refuser aucun à seigneur, Ne le point vouloir recevoir pour prince et seigneur.
    \
        Taurus detrectat aratrum. Ouid. Refuse la charrue, Ne veult tirer à la charue, Il tire le cul arriere, Il ne veult joindre.
    \
        Aduersae res etiam bonos detrectant. Sallust. Les descrient et abbaissent leur reputation.
    \
        Caeca inuidia est, nec quicquam aliud scit, quam detrectare virtutes. Liu. Envie l'aveuglee ne scait autre chose faire sinon detracter et mesdire des vertus.
    \
        Ingenium magni liuor detrectat Homeri. Ouid. Envie detracte et mesdit de l'ingeniosité du grand Homere.

    Dictionarium latinogallicum > detrecto

  • 6 quisque

    quisque, quaeque, quodque (pron. quidque, quicque) [st1]1 [-] chaque, chacun, tout (au sing).    - quaeque castra: chaque camp.    - quisque miles, Caes.: chaque soldat.    - quisque, fém. pour quaeque (Plaut. Ter.).    - omnes meretrices, ubi quisque habitant, invenit, Plaut. Poen.: il trouve toutes les courtisanes, là où chacune habite.    - an nescire arbitramini quo quisque pacto hic vitam vostrarum exigat, Ter. Hec.: pensez-vous donc que j'ignore comment chacune de vous passe son temps ici?    - nocte ambo exercitus, Veiens Tarquiniensisque, suas quisque abirent domos, Liv. 2, 7: si bien que les deux armées, celle des Tarquiniens et celle des Véiens, s'en retournèrent de nuit dans leurs foyers. A ne pas confondre avec quisque = et quis, quique = et qui, cujusque = et cujus, quoque = et quo... quoque (adv.) = aussi.    - quaeque polo posita est glaciali proxima Serpens incaluit sumpsitque novas fervoribus iras, Ov. M. 2. [et quae polo posita est glaciali proxima Serpens incaluit...] et le Dragon, qui était placé tout près du pôle glacé, s'échauffa et, sous l'effet de la chaleur, il s'anima de nouvelles fureurs.    - nil attigit nisi arma, quorum indigebat, quaeque ad victum pertinebant, Nep. [... et quae ad victum pertinebant] il ne leur prit que les armes dont il avait besoin et ce qui pouvait servir au ravitaillement.    - quaque (s.-ent. via) potes vitium corporis abde tui, Ov.: et, autant que tu le peux, cache les défauts de ton corps. [st1]2 [-] qqf. quisque = quicumque.    - quemque videritis hominem, Plaut. Mil.: quelque homme que vous voyiez.    - cujusque populi cives, Liv.: les citoyens d'un peuple quelconque. Quisque s'emploie à la place de unusquisque si, dans la même proposition, se trouve: a - un mot relatif    - quem quisque vult sequitur: chacun suit qui il veut.    - quam quisque noverit artem, in ea se exerceat: [dans l'art que chacun connaît, qu'il s'exerce] = que chacun s'exerce dans l'art qu'il connaît.    - pergunt domos eorum apud quem quisque servierant: ils vont chacun chez leur ancien maître.    - et quem quisque in Caesaris castris notum aut municipem habebat conquirit atque evocat, Caes. BC. 1, 74: et tous ceux qui ont une connaissance ou un compatriote dans le camp de César le recherchent et l'appellent. b - un mot interrogatif    - quid quaque parte geratur cognoscit: il voit ce qui se passe sur chaque point.    - quotus quisque intellexit: [quelle est la proportion de ceux qui ont compris]= combien peu ont compris!    - quotus quisque sine vulnere erat: quelle était la proportion de ceux qui n'étaient pas blessés? c - ut signifiant à mesure que, dans la mesure où    - ut quisque nostrum venerat, haec visere solebat: dès que l'un de nous arrivait, il allait les voir.    - res ut quaeque est, Hor.: selon l'importance de chaque chose.    - ut quisque potentiori confinis erat, a sedibus pellebatur: *dans la mesure où chacun avait pour voisin un voisin plus puissant que lui, il était chassé de sa propriété*: pour peu qu'on habitât près d'un plus puissant que lui, on le chassait de chez lui. ratus secuturos ut quemque volnere adfectum corpus sineret, Liv. 1: pensant qu'ils ne le poursuivraient que dans la mesure où leurs blesures le permettraient à chacun d'eux.    - ut quisque + superlatif... ita + superlatif: [dans la mesure où chacun... dans cette mesure on]= plus on... plus on...    - ut quisque ignavissimus est, ita maxime est obnoxius periculo: [dans la mesure où chacun est très lâche, dans cette mesure on est plus exposé aux dangers]= plus on est lâche, plus on est exposé au danger.    - ut quaeque res est turpissima, sic maturissime vindicanda est, Cic.: plus une affaire est scandaleuse, plus elle doit être jugée promptement.    - ita s.-ent.: facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est, gloriae cupiditate, Cic. Off. 1: [on est poussé très facilement par le désir de gloire à commettre des injustices dans la mesure où l'on a une âme très élevée]= plus on a une âme élevée, plus le désir de gloire pousse à commettre des injustices.    - ita (sans superlatif): ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat, Cic. Verr. 2: [dans la mesure on était le dernier à fuir, dans cette mesure on était le premier dans le danger]= le dernier à fuir occupait la première place dans le danger. d - un réfléchi    - sua cuique civitati religio: chaque pays a sa religion.    - pro se quisque: chacun pour son compte, chacun de son côté, chacun pour soi.    - in civitates quemque suas dimisit, Liv. 21, 48: il les renvoya chacun dans son pays.    - suum cuique: à chacun son bien, à chacun son dû.    - suam quisque civitatem adeat, Caes.: que chacun aille dans son pays. e - un superlatif    - optimus quisque: tous les meilleurs.    - puto fortissimum quemque esse generosissimum: j'estime que les hommes les plus courageux sont les plus nobles.    - antiquissimum quodque tempus spectandum: il faut considérer, chaque fois, l'époque la plus ancienne.    - sapientissimus quisque eligitur: on choisit à chaque fois le plus sage ou on choisit tous les plus sages.    - summum quodque spectate, milites, decus, Liv. 7: ayez en vue, soldats, les plus belles récompenses.    - recentissima quaeque, Cic.: les tout derniers événements.    - optimum quidque, Cic.: les choses les meilleures. g - un adjectif numéral ordinal ou primus    - quinto quoque anno: [chaque cinquième année] = tous les cinq ans.    - decimus quisque: [chaque dixième] = un sur dix.    - sorte decimus quisque ad supplicium lecti, Liv. 2, 59: un homme sur dix fut tiré au sort et exécuté.    - primus quisque: a) tous les plus éminents, les premiers. - b) chacun à son tour, l'un après l'autre.    - primo quoque tempore, Cic. Phil.: le plus tôt possible.    - annis quibusque, Plin. 33, 3, 15, § 52 (sans adj. ordinal): chaque année. h - un adj. au positif dans la prose post-classique    - trepidatione vulgi invalidus quisque obtriti, Tac. An. 12, 4: dans la panique générale les plus faibles furent écrasés.    - boves, eximium quemque pulchritudine, Liv. 1, 7, 5: les bœufs, les plus remarquables par leur beauté. On trouve également les latinismes suivants:    - quam quisque pessime fecit, tam maxime tutus est: plus ils sont scélérats, plus ils sont à l'abri.    - societas major, ut quisque proxime accederet: un rapport d'autant plus étroit que les gens nous seraient plus proches.    - optimus quisque maxime gloria ducitur: ce sont les meilleurs qui se laissent le plus guider par la gloire.    - primo quoque die: au premier jour, le plus tôt possible.    - ut aliae bonae res ita bonus liber melior est quisque quo major, Plin. Ep. 1, 20: il en est d'un bon livre, comme d'autres bonnes choses, plus il est long, meilleur il est.    - quo quisque est sollertior et ingeniosior, hoc docet iracundius et laboriosius, Cic. Rosc. Com. 31: plus on est habile et intelligent, plus on est enclin à la colère et à la fatigue en donnant ses leçons.
    * * *
    quisque, quaeque, quodque (pron. quidque, quicque) [st1]1 [-] chaque, chacun, tout (au sing).    - quaeque castra: chaque camp.    - quisque miles, Caes.: chaque soldat.    - quisque, fém. pour quaeque (Plaut. Ter.).    - omnes meretrices, ubi quisque habitant, invenit, Plaut. Poen.: il trouve toutes les courtisanes, là où chacune habite.    - an nescire arbitramini quo quisque pacto hic vitam vostrarum exigat, Ter. Hec.: pensez-vous donc que j'ignore comment chacune de vous passe son temps ici?    - nocte ambo exercitus, Veiens Tarquiniensisque, suas quisque abirent domos, Liv. 2, 7: si bien que les deux armées, celle des Tarquiniens et celle des Véiens, s'en retournèrent de nuit dans leurs foyers. A ne pas confondre avec quisque = et quis, quique = et qui, cujusque = et cujus, quoque = et quo... quoque (adv.) = aussi.    - quaeque polo posita est glaciali proxima Serpens incaluit sumpsitque novas fervoribus iras, Ov. M. 2. [et quae polo posita est glaciali proxima Serpens incaluit...] et le Dragon, qui était placé tout près du pôle glacé, s'échauffa et, sous l'effet de la chaleur, il s'anima de nouvelles fureurs.    - nil attigit nisi arma, quorum indigebat, quaeque ad victum pertinebant, Nep. [... et quae ad victum pertinebant] il ne leur prit que les armes dont il avait besoin et ce qui pouvait servir au ravitaillement.    - quaque (s.-ent. via) potes vitium corporis abde tui, Ov.: et, autant que tu le peux, cache les défauts de ton corps. [st1]2 [-] qqf. quisque = quicumque.    - quemque videritis hominem, Plaut. Mil.: quelque homme que vous voyiez.    - cujusque populi cives, Liv.: les citoyens d'un peuple quelconque. Quisque s'emploie à la place de unusquisque si, dans la même proposition, se trouve: a - un mot relatif    - quem quisque vult sequitur: chacun suit qui il veut.    - quam quisque noverit artem, in ea se exerceat: [dans l'art que chacun connaît, qu'il s'exerce] = que chacun s'exerce dans l'art qu'il connaît.    - pergunt domos eorum apud quem quisque servierant: ils vont chacun chez leur ancien maître.    - et quem quisque in Caesaris castris notum aut municipem habebat conquirit atque evocat, Caes. BC. 1, 74: et tous ceux qui ont une connaissance ou un compatriote dans le camp de César le recherchent et l'appellent. b - un mot interrogatif    - quid quaque parte geratur cognoscit: il voit ce qui se passe sur chaque point.    - quotus quisque intellexit: [quelle est la proportion de ceux qui ont compris]= combien peu ont compris!    - quotus quisque sine vulnere erat: quelle était la proportion de ceux qui n'étaient pas blessés? c - ut signifiant à mesure que, dans la mesure où    - ut quisque nostrum venerat, haec visere solebat: dès que l'un de nous arrivait, il allait les voir.    - res ut quaeque est, Hor.: selon l'importance de chaque chose.    - ut quisque potentiori confinis erat, a sedibus pellebatur: *dans la mesure où chacun avait pour voisin un voisin plus puissant que lui, il était chassé de sa propriété*: pour peu qu'on habitât près d'un plus puissant que lui, on le chassait de chez lui. ratus secuturos ut quemque volnere adfectum corpus sineret, Liv. 1: pensant qu'ils ne le poursuivraient que dans la mesure où leurs blesures le permettraient à chacun d'eux.    - ut quisque + superlatif... ita + superlatif: [dans la mesure où chacun... dans cette mesure on]= plus on... plus on...    - ut quisque ignavissimus est, ita maxime est obnoxius periculo: [dans la mesure où chacun est très lâche, dans cette mesure on est plus exposé aux dangers]= plus on est lâche, plus on est exposé au danger.    - ut quaeque res est turpissima, sic maturissime vindicanda est, Cic.: plus une affaire est scandaleuse, plus elle doit être jugée promptement.    - ita s.-ent.: facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est, gloriae cupiditate, Cic. Off. 1: [on est poussé très facilement par le désir de gloire à commettre des injustices dans la mesure où l'on a une âme très élevée]= plus on a une âme élevée, plus le désir de gloire pousse à commettre des injustices.    - ita (sans superlatif): ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat, Cic. Verr. 2: [dans la mesure on était le dernier à fuir, dans cette mesure on était le premier dans le danger]= le dernier à fuir occupait la première place dans le danger. d - un réfléchi    - sua cuique civitati religio: chaque pays a sa religion.    - pro se quisque: chacun pour son compte, chacun de son côté, chacun pour soi.    - in civitates quemque suas dimisit, Liv. 21, 48: il les renvoya chacun dans son pays.    - suum cuique: à chacun son bien, à chacun son dû.    - suam quisque civitatem adeat, Caes.: que chacun aille dans son pays. e - un superlatif    - optimus quisque: tous les meilleurs.    - puto fortissimum quemque esse generosissimum: j'estime que les hommes les plus courageux sont les plus nobles.    - antiquissimum quodque tempus spectandum: il faut considérer, chaque fois, l'époque la plus ancienne.    - sapientissimus quisque eligitur: on choisit à chaque fois le plus sage ou on choisit tous les plus sages.    - summum quodque spectate, milites, decus, Liv. 7: ayez en vue, soldats, les plus belles récompenses.    - recentissima quaeque, Cic.: les tout derniers événements.    - optimum quidque, Cic.: les choses les meilleures. g - un adjectif numéral ordinal ou primus    - quinto quoque anno: [chaque cinquième année] = tous les cinq ans.    - decimus quisque: [chaque dixième] = un sur dix.    - sorte decimus quisque ad supplicium lecti, Liv. 2, 59: un homme sur dix fut tiré au sort et exécuté.    - primus quisque: a) tous les plus éminents, les premiers. - b) chacun à son tour, l'un après l'autre.    - primo quoque tempore, Cic. Phil.: le plus tôt possible.    - annis quibusque, Plin. 33, 3, 15, § 52 (sans adj. ordinal): chaque année. h - un adj. au positif dans la prose post-classique    - trepidatione vulgi invalidus quisque obtriti, Tac. An. 12, 4: dans la panique générale les plus faibles furent écrasés.    - boves, eximium quemque pulchritudine, Liv. 1, 7, 5: les bœufs, les plus remarquables par leur beauté. On trouve également les latinismes suivants:    - quam quisque pessime fecit, tam maxime tutus est: plus ils sont scélérats, plus ils sont à l'abri.    - societas major, ut quisque proxime accederet: un rapport d'autant plus étroit que les gens nous seraient plus proches.    - optimus quisque maxime gloria ducitur: ce sont les meilleurs qui se laissent le plus guider par la gloire.    - primo quoque die: au premier jour, le plus tôt possible.    - ut aliae bonae res ita bonus liber melior est quisque quo major, Plin. Ep. 1, 20: il en est d'un bon livre, comme d'autres bonnes choses, plus il est long, meilleur il est.    - quo quisque est sollertior et ingeniosior, hoc docet iracundius et laboriosius, Cic. Rosc. Com. 31: plus on est habile et intelligent, plus on est enclin à la colère et à la fatigue en donnant ses leçons.
    * * *
        Quisque, cuiusque. Virgil. Un chascun.
    \
        Suam quisque homo rem meminit. Plaut. Chasque homme.
    \
        Doctissimus quisque contemnit. Cic. Tout chascun des plus scavants.
    \
        Ordinalibus. Plaut. Vix decumus quisque est qui ipsus sese nouerit. A grande peine en y a il de dix l'un qui se congnoisse.
    \
        Quinto quoque anno. Plaut. De cinq en cinq ans.
    \
        Cum QVOTVS. Cic. Quotus enim quisque philosophorum inuenitur qui ita sit moratus? Combien trouve on de philosophes qui soyent ainsi moriginez? Comme s'il disoit, peu, ou nuls.
    \
        Superlatiuis carentibus. Singularis quisque, Tout homme d'excellence.
    \
        Cum SVI et '7 SVVS. Terent. Suo quisque tempore. Chascun en son temps ou saison.
    \
        Sua cuiusque animantis natura est. Cic. Chasque beste ha sa propre nature.
    \
        Obliquis relatiui substantiae. Quintil. Cui quodque loco sit aptissimum. A quel lieu chasque chose soit mieulx en son endroict, et seante.
    \
        Pro se quisque. Cic. Chascun selon sa puissance.
    \
        Quoque, ablatiuus, priore longa. Cic. Tertio quoque verbo excitabantur. De trois en trois mots.
    \
        Quid quoque loco verborum maxime quadret. Quintil. En chasque lieu.
    \
        Quaeque. Cic. Quantum quaeque valeat. Chascune.
    \
        Quisque, cum comparatiuo. Quintil. Quo quique pedes sunt temporibus pleniores. Chasque pieds.

    Dictionarium latinogallicum > quisque

  • 7 Veii

    Vēiī od. Vēī, ōrum, m., eine sehr alte Stadt in Etrurien, die zu den zwölf Republiken des etrurischen Bundes gehörte, lange Zeit Nebenbuhlerin von Rom war u. endlich von Kamillus erobert wurde, in der Nähe des heutigen Fleckens Isola, Cic. de div. 1, 100. Liv. 4, 61, 2. – Dav.: A) Vēiēns, entis, Abl. ente u. entī, vejentisch, ager, Cic.: bellum, Liv.: senatus, hostis, Liv. – subst., Vēiēns, entis, m., a) ein Einw. von Veji, ein Vejenter, Veiens quidam, Cic. de div. 1, 100; kollekt., Liv. 2, 7, 1. – Plur. Vēientēs, ium, m., die Vejenter, Liv., Cic. u.a. – b) das vejische Gebiet, Plin. – B) Vēiēnsis, e, vejensisch, Iuno, Lact. 2, 16, 11. – C) Vēientānus, a, um, vejentanisch, Liv. – subst., a) Vēientānī, ōrum, m., die Bewohner des vejentischen Gebietes, die Vejentaner, Plin. – b) Vēientānum, ī, n., α) eine Art geringen Weines, Hor. sat. 2, 3, 143: Veientanum rubellum, vej. Rotwein, Flach Mart. 1, 103, 9. – β) ein Landgut, Suet. Galb. 1. – D) Vēientīnus, a, um, vejentinisch, tribus, Inscr. – E) Vēius (dreisilbig), a, um, vejisch, dux, Tolumnius, Prop. 4, 10, 31.

    lateinisch-deutsches > Veii

  • 8 Veii

    Vēiī od. Vēī, ōrum, m., eine sehr alte Stadt in Etrurien, die zu den zwölf Republiken des etrurischen Bundes gehörte, lange Zeit Nebenbuhlerin von Rom war u. endlich von Kamillus erobert wurde, in der Nähe des heutigen Fleckens Isola, Cic. de div. 1, 100. Liv. 4, 61, 2. – Dav.: A) Vēiēns, entis, Abl. ente u. entī, vejentisch, ager, Cic.: bellum, Liv.: senatus, hostis, Liv. – subst., Vēiēns, entis, m., a) ein Einw. von Veji, ein Vejenter, Veiens quidam, Cic. de div. 1, 100; kollekt., Liv. 2, 7, 1. – Plur. Vēientēs, ium, m., die Vejenter, Liv., Cic. u.a. – b) das vejische Gebiet, Plin. – B) Vēiēnsis, e, vejensisch, Iuno, Lact. 2, 16, 11. – C) Vēientānus, a, um, vejentanisch, Liv. – subst., a) Vēientānī, ōrum, m., die Bewohner des vejentischen Gebietes, die Vejentaner, Plin. – b) Vēientānum, ī, n., α) eine Art geringen Weines, Hor. sat. 2, 3, 143: Veientanum rubellum, vej. Rotwein, Flach Mart. 1, 103, 9. – β) ein Landgut, Suet. Galb. 1. – D) Vēientīnus, a, um, vejentinisch, tribus, Inscr. – E) Vēius (dreisilbig), a, um, vejisch, dux, Tolumnius, Prop. 4, 10, 31.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Veii

  • 9 assuetus

    assuetus (adsuetus), a, um part. passé de assuesco. [st1]1 [-] accoutumé à, habitué à, qui a l'habitude de.    - assuetus aliqua re: habitué à qqch.    - cf. Cic. de Or. 3, 58; Virg. En. 7, 746; Sen. Contr. 1, 2, 8 ; Curt. 6, 3, 8, etc.    - assuetus labore, Cic.: rompu au travail.    - assuetus duce, Liv.: habitué à un général.    - assuetus aliqua re ou assuetus alicui rei: habitué à qqch.    - cf. Cic. Rep. 2, 67 ; Plane. 22; Liv. 6, 9, 6; 24, 24, 8, etc.    - assuetus alicui rei: habitué à qqch.    - cf. Ov. Tr. 1, 11, 31; Liv. 5, 48, 3; 10, 17, 10; 21, 16, 5; 27, 47, 5, etc.    - assuetus ad rem: habitué à qqch.    - cf. Sall. H. 3, 17; Sen. Tro. 152.    - assuetus in rem: habitué à qqch.    - cf. Liv. 24, 5, 9.    - assuetus alicujus rei, Liv.: habitué à qqch.    - Gallici tumultūs adsueti, Liv. 38, 17: habitués au tumulte des Gaulois.    - adsueli inter se hostes, Liv. 10, 19, 16: ennemis habitués à se combattre mutuellement.    - avec inf. assueti muros defendere, Virg. En. 9, 511: habitués à défendre les remparts.    - Veientes, vinci ab Romano milite adsueti, Liv. 2: les Véiens, habitués à être vaincus par les Romains. [st1]2 [-] adj. habituel, ordinaire, usité.    - ut adsuetam fortius praestes vicem, Phaedr. 3: pour remplir avec plus d'énergie tes fonctions habituelles.    - adsueta arma, Ov. M. 2, 603: armes accoutumées.    - adsueta portula, Liv. 25, 9, 9: la petite porte accoutumée.    - cum adsueto praesidïo, Liv. 36, 18, 4: avec le détachement habituel.    - longius adsueto videre, Ov. H. 6, 72: voir plus loin que d'habitude.    - propior adsueto, Stat. Th. 12, 306: plus près que d’ordinaire.    - au compar. adsuetior Liv. 22, 18, 3.
    * * *
    assuetus (adsuetus), a, um part. passé de assuesco. [st1]1 [-] accoutumé à, habitué à, qui a l'habitude de.    - assuetus aliqua re: habitué à qqch.    - cf. Cic. de Or. 3, 58; Virg. En. 7, 746; Sen. Contr. 1, 2, 8 ; Curt. 6, 3, 8, etc.    - assuetus labore, Cic.: rompu au travail.    - assuetus duce, Liv.: habitué à un général.    - assuetus aliqua re ou assuetus alicui rei: habitué à qqch.    - cf. Cic. Rep. 2, 67 ; Plane. 22; Liv. 6, 9, 6; 24, 24, 8, etc.    - assuetus alicui rei: habitué à qqch.    - cf. Ov. Tr. 1, 11, 31; Liv. 5, 48, 3; 10, 17, 10; 21, 16, 5; 27, 47, 5, etc.    - assuetus ad rem: habitué à qqch.    - cf. Sall. H. 3, 17; Sen. Tro. 152.    - assuetus in rem: habitué à qqch.    - cf. Liv. 24, 5, 9.    - assuetus alicujus rei, Liv.: habitué à qqch.    - Gallici tumultūs adsueti, Liv. 38, 17: habitués au tumulte des Gaulois.    - adsueli inter se hostes, Liv. 10, 19, 16: ennemis habitués à se combattre mutuellement.    - avec inf. assueti muros defendere, Virg. En. 9, 511: habitués à défendre les remparts.    - Veientes, vinci ab Romano milite adsueti, Liv. 2: les Véiens, habitués à être vaincus par les Romains. [st1]2 [-] adj. habituel, ordinaire, usité.    - ut adsuetam fortius praestes vicem, Phaedr. 3: pour remplir avec plus d'énergie tes fonctions habituelles.    - adsueta arma, Ov. M. 2, 603: armes accoutumées.    - adsueta portula, Liv. 25, 9, 9: la petite porte accoutumée.    - cum adsueto praesidïo, Liv. 36, 18, 4: avec le détachement habituel.    - longius adsueto videre, Ov. H. 6, 72: voir plus loin que d'habitude.    - propior adsueto, Stat. Th. 12, 306: plus près que d’ordinaire.    - au compar. adsuetior Liv. 22, 18, 3.
    * * *
        Assuetus, pen. prod. Participium ab Assuescor. Plin. Accoustumé, Duict, Habitué.
    \
        Assuetus in iura familiaria. Liu. Accoustumé.
    \
        De more assueto belli. Sil. Ainsi qu'on ha de coustume faire à la guerre.
    \
        Longius assueto. Ouid. Plus loing que de coustume.

    Dictionarium latinogallicum > assuetus

  • 10 Veia

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Veia

  • 11 Veientana

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Veientana

  • 12 Veientanus

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Veientanus

  • 13 Veii

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Veii

  • 14 Veius

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Veius

  • 15 Veja

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Veja

  • 16 Vejens

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Vejens

  • 17 Vejentani

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Vejentani

  • 18 Vejentanum

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Vejentanum

  • 19 Vejentanus

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Vejentanus

  • 20 Veji

    Vēii or Vēji, ōrum, m., a very ancient city in Etruria, one of the twelve towns of the Etrurian confederacy, conquered by Camillus, near the mod. village of Isola, Plin. 3, 17, 21, § 125; Liv. 4, 61; 5, 1; 5, 7 sq.; Cic. Div. 1, 44, 100; Suet. Ner. 39.—Hence,
    A.
    Vēiens or Vējens, entis, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Cic. Rosc. Am. 16, 47; id. Fam. 9, 17, 2:

    arvum,

    Hor. Ep. 2, 2, 167:

    senatus,

    Liv. 4, 58:

    bellum,

    Cic. Div. 1, 44, 100; Liv. 4, 58; 5, 52.— Subst.:

    Vēiens

    , entis, m., an inhabitant of Veii, Cic. Div. 1, 44, 100.—Mostly plur.:

    Veientes,

    the inhabitants of Veii, the Veientes, Cic. Div. 1, 44, 100; id. Tusc. 3, 12, 27; id. Phil. 9, 2, 4 sq.; Liv. 1, 15; 1, 27; 4, 1 sq.—
    B.
    Vēientānus ( Vējen-), a, um, adj., of or belonging to Veii, Veientian:

    ager,

    Liv. 4, 19; 5, 30: uva, mart. 2, 53, 4.— Subst.: Vēientāna, ae, f. (sc. [p. 1963] gemma):

    Italica,

    a black precious stone found near Veii, Plin. 37, 10, 69, § 184.— Vējentānum, i, n. (sc. vinum), an inferior sort of wine, Hor. S. 2, 3, 143, cf. Pers. 5, 147; Mart. 1, 104, 9; 3, 49, 1.— Vējentāni, ōrum, m., the inhabitants of Veii, the Veientians, Plin. 3, 5, 8, § 52.—
    C.
    Vejus (dissyl.) or Vēï̆us (trisyl.), a, um, adj., of Veii, Veian:

    dux Veïus,

    i. e. Tolumnius, Prop. 4 (5), 10, 31.— Subst.: Vēia or Vēja, ae, f., a proper name of a woman, Hor Epod. 5, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Veji

См. также в других словарях:

  • Véiens — Véies Localisation de Véies. Noter la proximité de Rome Véies (prononcer [vé i]), en latin Veii (la prononciation et la graphie Véiès sont donc fautives), était une puissante cité étrusque située à la frontière sud de l Étrurie, dans la… …   Wikipédia en Français

  • Aulus Verginius Tricostus Rutilus — Pour les articles homonymes, voir Verginius Tricostus. Aulus Verginius Tricostus Rutilus est un homme politique romain du Ve siècle av. J.‑C., fils de Proculus Verginius Tricostus Rutilus (consul en 486 av. J. C.) et frère de Titus… …   Wikipédia en Français

  • Spurius Servilius Priscus Structus — Pour les articles homonymes, voir Servilius Priscus Structus. Spurius Servilius Priscus Structus est un homme politique romain du Ve siècle av. J.‑C., fils de Publius Servilius Priscus Structus (consul en 495 av. J. C.) et le père de… …   Wikipédia en Français

  • Bataille du Cremere — Bataille du Crémère Bataille du Crémère …   Wikipédia en Français

  • Bataille du Crémère — Données clés Date 477 av. J. C. Lieu Latium, sur les rives du Crémère Issue Victoire étrusque Les deux camps en présence Belligérants 306 Fabiens † V …   Wikipédia en Français

  • Première Guerre de Véies (-482 -474) — Localisation de Rome et de Véies. La Première Guerre de Véies mit en présence, au début du Ve siècle av. J.‑C., la ville étrusque de Véies et la République romaine …   Wikipédia en Français

  • Chronologie De La République Romaine — Monarchie romaine 753 – 509 av. J. C. République romaine 509 – 27 av. J. C. Empire romain 27 av. J. C. – 476 Empire byzantin 395 – 1453 …   Wikipédia en Français

  • Chronologie de la Republique romaine — Chronologie de la République romaine Monarchie romaine 753 – 509 av. J. C. République romaine 509 – 27 av. J. C. Empire romain 27 av. J. C. – 476 Empire byzantin 395 – 1453 …   Wikipédia en Français

  • Chronologie de la République romaine — Monarchie romaine 753 – 509 av. J. C. République romaine 509 – 27 av. J. C. Empire romain 27 av. J. C. – 476 Empire byzantin …   Wikipédia en Français

  • Chronologie de la république romaine — Monarchie romaine 753 – 509 av. J. C. République romaine 509 – 27 av. J. C. Empire romain 27 av. J. C. – 476 Empire byzantin 395 – 1453 …   Wikipédia en Français

  • Fabiens —  Ne doit pas être confondu avec Fabian society. Fabiens, nom sous lequel on connaît dans l histoire 306 guerriers de la gens Fabia qui, l an 477 av. J. C., se chargèrent à eux seuls, avec leurs clients au nombre de 4000, de combattre les… …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»