Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

Apsaras

  • 1 apsaras

    f; = apsara

    БФРС > apsaras

  • 2 Apsaras

    Религия: девы небесные, (The cloud maidens, celestial girls of Indian mythology) полубожественные апсары

    Универсальный англо-русский словарь > Apsaras

  • 3 apsaras

    сущ.
    общ. апсара

    Французско-русский универсальный словарь > apsaras

  • 4 Apsaras

    Англо-русский религиозный словарь > Apsaras

  • 5 apsarás

    ♀ pl. апсары, небесные девы, нимфы (искусные в плясках и музыке жёны гандхарвое. Вышли из океана, когда его вспенивали боги и демоны, чтобы получить амриту;
    см. īī^gt)

    Sanskrit-Russian dictionary > apsarás

  • 6 apsaras

    apsares

    Vocabulario Castellano-Catalán > apsaras

  • 7 Apsaras (The cloud maidens, celestial girls of Indian mythology)

    Религия: полубожественные апсары

    Универсальный англо-русский словарь > Apsaras (The cloud maidens, celestial girls of Indian mythology)

  • 8 apsares

    apsaras

    Vocabulari Català-Castellà > apsares

  • 9 अप्सरस्तीर्थ


    apsaras-tīrtha
    n. a pool in which the Apsarasas bathe Ṡāk.

    Sanskrit-English dictionary > अप्सरस्तीर्थ

  • 10 देव _dēva

    देव a. (
    -वी f.) [दिव्-अच्]
    1 Divine, celestial; Bg.11. 11; Ms.12.117.
    -2 Shining; यज्ञस्य देवमृत्विजम् Rv.1.1.1.
    -3 Fit to be worshipped or honoured.
    -वः 1 A god, deity; एको देवः केशवो वा शिवो वा Bh.3.12.
    -2 (a) The god of rain, an epithet of Indra; as in द्वादश वर्षाणि देवो न ववर्ष; अवर्षयद्देवः Rām.1.9.18; काले च देशे च प्रववर्ष देवः Bu. Ch.2.7. (b) A cloud.
    -3 A divine man, Brāhmaṇa, as in भूदेव.
    -4 A king, ruler, as in मनुष्यदेव; तां देवसमितिं (अभ्या- गच्छत्) Mb.3.13.22.
    -5 A title affixed to the names of Bārhmaṇas; as in गोविन्ददेव, पुरुषोत्तमदेव &c.
    -6 (In dramas) A title of honour used in addressing a king, ('My lord', 'Your majesty'); ततश्च देव Ve.4; यथाज्ञापयति देवः &c.
    -7 Quicksilver.
    -8 The Supreme Spirit; हित्वा च देहं प्रविशन्ति देवं दिवौकसो द्यामिव पार्थ सांख्याः Mb.12.31.112.
    -9 A fool
    -1 A child.
    -11 A man following any particular business.
    -12 A lover.
    -13 Emulation.
    -14 Sport, play.
    -15 A husband's brother (cf. देवृ, देवर).
    -16 A lancer.
    -वम् An organ of sense; देवानां प्रभवो देवो मनसश्च त्रिलोककृत् Mb.14.41.3. [cf. L. deus; Gr. deos.].
    -Comp. -अंशः a partial incarnation of god.
    -अगारः, -रम् a temple.
    -अङ्गना a celestial damsel, an apsaras.
    -अतिदेवः, -अधिदेवः 1 the highest god.
    -2 an epithet of (1) Śiva. (2) Buddha. (3) Viṣṇu. देवातिदेवो भगवान् प्रसूतिरंशे हरिर्यस्य जगत्प्रणेता Hariv.
    -अधिपः 1 an epithet of Indra.
    -2 the supreme god.
    -अनीकम् an army of celestials.
    -अनुचरः, -अनुयायिन् m. an attendant or follower of a god; निशम्य देवानुचरस्य वाचं मनुष्यदेवः पुनरप्युवाच R.2.52.
    -अन्धस् n.,
    अन्नम् 1 the food of gods, divine food, ambrosia.
    -2 food that has been first offered to an idol; see Ms.5.7 and Kull. thereon.
    -अभीष्ट a.
    1 liked by or dear to gods.
    -2 sacred or dedicated to a deity. (
    -ष्टा) piper betel.
    -अरण्यम् the garden of gods, the Nandana gar- den; अलमुद्द्योतयामासुर्देवारण्यमिवर्तवः R.1.8.
    -अरिः a demon.
    -अर्चनम्, -ना 1 the worship of gods.
    -2 idolatry.
    -अर्पणम् 1 an offering to the god.
    -2 the Veda; पृथग्- भूतानि चान्यानि यानि देवार्पणानि च Mb.13.86.17 (see com.).
    -आवसथः a temple.
    -अश्वः an epithet of उच्चैःश्रवस्, the horse of Indra.
    -आक्रीडः 'the garden of the gods', Nandana garden.
    -आजीवः, -आजीविन् m. an attendant upon an idol.
    -2 a low Brāhmaṇa subsisting by attendance upon an idol and upon the offerings made to it.
    -आत्मन् a.
    1 consecrated, holy, sacred.
    -2 of a divine nature. (-m.)
    1 the divine soul; ते ध्यानयोगानुगता$ पश्यन् देवात्मशक्तिं स्वगुणैर्निगूढाम् Śvet. Up.1.3.
    -2 the holy fig-tree.
    -आयतनम् a temple; Ms.4.46; न देवा- यतनं गच्छेत् कदाचिद् वा$प्रदक्षिणम् । न पीडयेद् वा वस्त्राणि न देवा- यतनेष्वपि ॥ Kūrma P.
    -आयुधम् 1 a divine weapon.
    -2 rainbow.
    -आयुष्म् the life-time of a god.
    -आलयः 1 heaven.
    -2 a temple.
    -आवासः 1 heaven.
    -2 the holy fig-tree (अश्वत्थ).
    -3 a temple.
    -4 the Sumeru mountain.
    -आहारः nectar, ambrosia.
    -इज् a. (nom. sing. देवेट्-ड्) worshipping the gods.
    -इज्यः an epithet of Bṛihaspati, preceptor of the gods.
    -इज्जः 1 an epithet of Indra.
    -2 of Śiva.
    -इष्ट a. dear to gods. (
    -ष्टः) bdellium. (
    -ष्टा) the wild lime tree.
    -ईशः an epithet of (1) Indra. (2) Śiva. (3) Viṣṇu. (4) Brahman. (
    -शी) N. of Durgā also of Devakī mother of Kṛiṣṇa.
    -ईश्वरः N. of (1) Śiva. (2) Indra.
    -उद्यानम् 1 divine garden.
    -2 The Nandana garden.
    -3 a garden near a temple.
    -ऋषिः (देवर्षिः)
    1 a deified saint, divine sage such as अत्रि, भृगु, पुलस्त्य, अङ्गिरस् &c.; एवंवादिनि देवर्षौ Ku.6.84 (i. e. अङ्गिरस्); अथ देवऋषी राजन् संपरेतं नृपात्मजम् Bhāg.; आब्रह्मभुवनाल्लोका देवर्षिपितृमानवाः । तृप्यन्तु पितरः सर्वे मातृमातामहा- दयाः Tarpaṇamantra.
    -2 an epithet of Narada; देवर्षीणां च नारदः Bg.1.13.26.
    -ओकस् n. the mountain Meru or Sumeru.
    -कन्या a celestial damsel, a nymph; also देवकन्यका.
    -कर्दमाः sandal, aloe wood, camphor, saffron pounded together and made into a paste.
    -कर्मन् n.,
    -कार्यम् 1 a religious act or rite, divine command; अनुष्ठितदेवकार्यम् R.12.13.
    -2 the worship of gods.
    -काष्ठम् the Devadāru tree.
    -किरी N. of a Rāgiṇī; ललिता मालती गौरी नाटी देवकिरी तथा । मेघरागस्य रागिण्यो भवन्तीमाः सुमध्यमाः ॥
    -कुटम् a temple.
    -कुण़्डम् a natural spring.
    -कुलम् 1 a temple.
    -2 a race of gods.
    -3 a group of gods.
    -कुल्या the celestial Ganges.
    -कुसुमम् cloves; एलां च देवकुसुमं त्वक्पत्रं देवदारु च Śiva. B.3.14.
    -खातम्, -खातकम् 1 a natural hollow among moun- tains.
    -2 a natural pond or reservoir; Ms.4.23.
    -3 a pond near a temple. ˚बिल a cavern, chasm.
    -गणः a class of gods.
    -गणिका an apsaras; q. v.
    -गतिः the path of देवलोक; अनुज्ञातश्च रामेण ययौ देवगतिं मुनिः A. Rām. 2.1.4.
    -गन्धर्वः an epithet of Nārada. (
    -र्वम्) a particular mode of singing.
    -गर्जनम् thunder.
    -गर्भः see हिरण्यगर्भ; Rām.2.4.23.
    -गायनः a celestial choris- ter, a Gandharva.
    -गान्धारी N. of a Rāgiṇī गान्धारी देवगान्धारी मालवी श्रीश्च सारवी । रामकीर्यपि रागिण्यः श्रीरागस्य प्रिया इमाः ॥
    -गिरिः 1 N. of a mountain; cf. Me.44.
    -2 N. of a town (Daulatabad).
    -गिरी f. N. of a Rāgiṇī.
    -गुरुः 1 an epithet of Kaśyapa (the father of gods).
    -2 of Bṛihaspati (the preceptor of gods).
    -गुही an epithet of Sarasvatī or of a place situated on it.
    -गुह्यम् 1 a secret only known by gods.
    -2 death.
    -गृहम् 1 a temple.
    -2 the place of a king.
    -3 a planetary sphere.
    -ग्रहः a class of demons who causes harmless madness.
    -चरितम् the course of action or practices of the gods; न देवचरितं चरेत्.
    -चर्या the worship or service of gods.
    -चिकित्सकौ (du.) Aśvins, the twin physicians of gods.
    -छन्दः a pearl-necklace having 81, 1 or 18 strings; शतमष्टयुतं हारो देवच्छन्दो ह्यशीतिरेकयुता Bṛi. S.81.32.
    -जनः the gods collectively. ˚विद्या the science of music, dance, other arts &c.; Ch. Up.7.1.2.
    -जातम् a class of gods.
    -जामिः f. a sister of the gods; देवजामीनां पुत्रो$सि Av. 6.46.1.
    -तरुः 1 the holy fig-tree.
    -2 one of the trees of paradise. (i. e. मन्दार, पारिजात, सन्तान, कल्प and हरि- चन्दन); पञ्चैते देवतरवो मन्दारः पारिजातकः । सन्तानः कल्पवृक्षश्च पुंसि वा हरिचन्दनम् ॥ Ak.
    -3 the tree in a village (चैत्यवृक्ष) where the villagers usually meet (Mar. पार).
    -तर्पणम् offerings of water, part of the सन्ध्या ceremony.
    -ताडः 1 fire.
    -2 an epithet of Rāhu.
    -तातः 1 a sacrifice.
    -2 N. of Kaśyapa.
    -तातिः 1 a god.
    -2 divine service; स नो यक्षद् देवताता यजीयान् Rv.3.19.1.
    -तीर्थम् 1 the right moment for the worship of gods.
    -2 the tips of the fingers sacred to gods.
    -दत्त a.
    1 god-given, grant- ed by the gods.
    -2 given to the gods (as a village, &c.).
    (-त्तः) 1 N. of the conch-shell of Arjuna; देवदत्तं धनञ्जयः (दध्मौ) Bg.1.15.
    -2 a certain person (used in speaking of men indefinitely); मुक्तस्ततो यदि बन्धाद्देवदत्त उपाच्छिनत्ति Bhāg.5.14.24; देवदत्तः पचति, पिनो देवदत्तो दिवा न भुङ्क्ते &c.
    -3 one of the vital airs exhaled in yawning; देवदत्तो विजृम्भणे. ˚अग्रजः N. of Buddha.
    -दर्शन a. visiting the gods. (
    -नः) N. of Nārada; यथा प्राह नारदो देवदर्शनः Bhāg.2.8.1.
    -दारु m., n. a species of pine; गङ्गाप्रवाहोक्षित- देवदारु Ku.1.54; R.2.36.
    -दासः a servant or attendant upon a temple.
    (-सी) 1 a female in the service of gods or a temple.
    -2 a courtezan (employed as a dancer in a temple).
    -3 the wild citron tree.
    -दीपः the eye.
    -दुन्दुभिः 1 divine drum; देवदुन्दुभिनिर्घोषो पुष्पवृष्टिश्च खात् पतन् Rām.
    -2 the holy basil with red flowers.
    -3 an epi- thet of Indra.
    -दूतः a divine envoy or messenger, an angel.
    -देवः 1 an epithet of Brahman; Rām.1.43.1.
    -2 of Śiva; अयाचितारं न हि देवदेवमद्रिः सुतां ग्राहयितुं शशाक Ku.1.52.
    -3 of Viṣṇu; Bg.1.15.
    -4 of Gaṇeśa; दृष्टप्रभावो वरदो देवदेवो विनायकः Ks.2.55.
    -दैवत्य a. destined for the god; Ms.2.189.
    -द्रोणी a procession with idols.
    -धर्मः a religious duty or office.
    -धानी the city of Indra; तां देवधानीं स वरुथिनीपतिर्बहिः समन्ताद्रुरुधे पृतन्यया Bhāg. 8.15.23.
    -धान्यम् a kind of grass-grain (Mar. देवभात).
    -धिष्ण्यम् a chariot of the gods (विमान); Bhāg.1. 82.7.
    -नक्षत्रम् N. of the first 14 नक्षत्रs in the southern quarter (opp. to यमनक्षत्रम्).
    -नदी 1 the Ganges.
    -2 any holy river; Ms.2.17.
    -नन्दिन् m. N. of the door- keeper of Indra.
    -2 N. of a grammarian.
    -नागरी N. of the character in which Sanskrit is usually written.
    -नाथः Śiva.
    -निकायः 1 'residence of gods', paradise, heaven; तं तुष्टुवुर्देवनिकायकेतवः Bhāg.1.27.25.
    -2 a host or assembly of gods; Ms.1.36.
    -निन्दकः a blasphe- mer, unbeliever, heretic, atheist.
    -निन्दा heresy, athe- ism.
    -निर्माल्यम् 1 a garland remaining from a sacrifice.
    -निर्मित a. 'god-created', natural.
    -पतिः an epithet of Indra.
    -पादाः 'the royal feet or presence', an honorific term for a king; देवपादाः प्रमाणम्.
    -पथः 1 'heavenly passage', heaven, firmament दिव्यो देवपथो ह्येष नात्र गच्छन्ति मानुषाः Mb.
    -2 the milky way.
    -पशुः any animal con- secrated to a deity.
    -पात्रम् an epithet of Agni.
    -पुर्, -पुरी f. an epithet of Amarāvatī, the city of Indra.
    -पुरोहितः 1 a domestic priest of the gods.
    -2 the planet Jupiter (बृहस्पति).
    -पुष्पम् cloves.
    -पूज्यः an epithet of Bṛihaspati.
    -प्रतिकृतिः f.,
    -प्रतिमा an idol, the image of a deity.
    -प्रश्नः 'consulting deities', astrology, for- tune-telling.
    -प्रसूत a. good-produced (water); Av.6. 1.2.
    -प्रियः 'dear to the gods', an epithet of Śiva; (देवानांप्रियः an irreg. comp. meaning-
    1 a goat.
    -2 a fool, idiot like a brute breast, as in ते$प्यतात्पर्यज्ञा देवानांप्रियाः K. P.
    -3 an ascetic, who renounces the world).
    -बलिः an oblation to the gods.
    -बाहुः 1 N. of a king in the Yadu race.
    -2 N. of a sage; देवबाहुः शतधनुः कृतवर्मेति तत्सुताः Bhāg.
    -ब्रह्मन् m. an epithet of Nārada.
    -ब्राह्मणः 1 a Brāhmaṇa who lives on the proceeds of a temple.
    -2 a venerable Brāhmaṇa.
    -भक्तिः worship or service of the gods.
    -भवनम् 1 the heaven.
    -2> a temple.
    -3 the holy fig-tree.
    -भागः the northern hemisphere.
    -भ m. a god; (-f.) heaven.
    -भूमिः f. heaven; पितुः प्रदेशा- स्तव देवभूमयः Ku.5.45.
    -भूतिः f. an epithet of the Ganges.
    -भूयम् divinity, godhead; विदितमेव भवतां...... परां निर्वृतिमुपेत्य देवभूयं गताः सर्वे न पूर्वपुरुषा इति Rām. Champū.
    -भृत् m. an epithet of
    1 Viṣṇu.
    -2 of Indra.
    -भोगः Pleasure of the gods, heavenly joy; अन्नन्ति दिव्यान् दिवि देवभोगान् Bg.9.2.
    -भोज्यम् nectar.
    -मणिः 1 the jewel of Viṣṇu called कौस्तुभ.
    -2 the sun.
    -3 a curl of hair on a horse's neck; आवर्तिनः शुभफल- प्रदशुक्तियुक्ताः संपन्नदेवमणयो भृतरन्ध्रभागाः (अश्वाः) Śi.5.4; N.1.58.
    -मधु n. divine honey; असौ वा आदित्यो देवमधु Ch. Up.3.1.1.
    -मातृ f. N. of Aditi, mother of gods.
    -मातृक a. 'having the god of rain or clouds as foster-mother', watered only by the clouds, depending on rain-water and not on irrigation, deprived of every other kind of water (as a country); देशो नद्यम्बुवृष्ट्यम्बु- संपन्नव्रीहिपालितः । स्यान्नदीमातृको देवमातृकश्च यथाक्रमम् ॥ Ak.; cf. also वितन्वति क्षेममदेवमातृकाः (i. e. नदीमातृकाः) चिराय तस्मिन् कुरवश्चकासते Ki.1. 17.
    -मानकः the jewel of Viṣṇu called कौस्तुभ.
    -माया the Māyā of gods; ते दुस्तराम- तितरन्ति च देवमायाम् Bhāg.
    -मार्गः the air or sky.
    -मासः the eighth month of pregnancy.
    -मुनिः a divine sage.
    -यजनम् 1 a sacrificial place, a place where a sacrifice is performed; ततस्ते देवयजनं ब्राह्मणाः स्वर्णलाङ्गलैः (कृष्ट्वा) Bhāg.1.74.12. देवयजनसंभवे सीते U.4.
    -2 a place of worship; मण्डलं देवयजनं दीक्षासंस्कार आत्मनः Bhāg.12.11.17.
    -यजि a. making oblations to gods.
    -यज्ञः a sacrifice to the superior gods made by oblations to fire, or through fire to the gods; (one of the five daily sacri- fices of a Brāhmaṇa; see Ms.3.81,85 and पञ्चयज्ञ also).
    -यज्यम्, -यज्या a sacrifice.
    -यात्रा 'an idol- procession,' any sacred festival when the idols are carried in procession; केनापि देवयात्रागतेन सिद्धादेशेन साधुना मत्समक्षमादिष्टा M.5.12-13.
    -यान bestowing मोक्ष; यज्ञस्य देवयानस्य मेध्याय हविषे नृप Bhāg.8.8.2.
    -नः the path leading to मोक्ष; सत्येन पन्था विततो देवयानः Muṇḍ.3.1.6.
    -यानम् a celestial car.
    -युगम् 1 the first of the four ages of the world; also called कृतयुग, सनत्कुमारो भगवान् पुरा देवयुगे प्रभुः Rām.1.11.11.
    -2 an age of the gods comprising four ages of men.
    -योनिः 1 a super- human being, a demigod; विद्याधरो$प्सरोयक्षरक्षोगन्धर्वकिन्नराः । पिशाचो गुह्यकः सिद्धो भूतो$मी देवयोनयः ॥ Ak.
    -2 a being of divine origin.
    -3 fuel used in kindling fire (f. also).
    -योषा an apsaras.
    -रथः a car for carrying the image of god in procession.
    -थम् a day's journey for the sun's chariot.
    -रहस्यम् a divine mystery.
    -राज्, -राजः 1 an epithet of Indra; Rām.7.6.6.
    -2 a king.
    -3 N. of Buddha.
    -रातः 1 an epithet of Parīkṣit.
    -2 a kind of swan or crane.
    -राष्ट्रम् N. of an empire in the Deccan.
    -लक्ष्मम् the Brāhmanical cord.
    -लता the Navamallikā or double jasmine plant.
    -लिङ्गम् the image or statue of a deity; Bhāg.3.17.13.
    -लोकः heaven, paradise; देवलोकस्य चर्त्विजः (प्रभुः) Ms.4.182.
    -वक्त्रम् an epithet of fire.
    -वर्त्मन् n. the sky or atmosphere.
    -वर्धकिः, -शिल्पिन् m. Viśvakarman, the architect of gods.
    -वाणी 'divine voice', a voice from heaven.
    -वाहनः an epithet of Agni.
    -विद्या 1 divine science; Ch. Up.7.1.2.
    -2 the science of Nirukta or etymology; ibid.
    -विभागः the northern hemisphere.
    -विश् f.,
    -विशा a deity.
    -वीतिः food of the gods.
    -वृक्षः the Mandāra tree.
    -व्यचस् a. Ved. occupied by the gods.
    -व्रतम् 1 a religious observance, any religious vow.
    -2 the favourite food of the gods. (
    -तः) an epithet of
    1 Bhīṣma; ततो विनशनं प्रागाद्यत्र देवव्रतो$पतत् Bhāg.1.9.1.
    -2 Kārtikeya.
    -व्रतत्वम् celibacy (ब्रह्मचारिव्रत); देवव्रतत्वं विज्ञाप्य Mb.5.172.19.
    -शत्रुः a demon; स देवशत्रूनिव देवराजः Mb.
    -शुनी an epithet of Saramā, the bitch of the gods.
    -शेखर the damanaka tree (Mar. दवणा).
    -शेषम् the remnants of a sacrifice offered to gods.
    -श्रीः m. a sacrifice. (f.) Lakṣmī.
    -श्रुतः an epithet of
    1 Viṣṇu.
    -2 Nārada.
    -3 a sacred treatise.
    -4 a god in general.
    -संसद् f. देवसभा q. v.
    -सत्यम् divine truth, established order of the gods.
    -संध a. divine.
    -सभा 1 an assembly of the gods (सुधर्मन्).
    -2 a council of a king, council-chamber.
    -3 a gambling-house.
    -सभ्यः 1 a gambler.
    -2 a fre- quenter of gaming-houses.
    -3 an attendant on a deity.
    -4 the keeper of a gambling-house.
    -सहा 1 rules of begging alms (? भिक्षासूत्र); L. D. B.
    -2 N. of a plant.
    -सायुज्यम् identification or unification with a deity, conjunction with the gods, deification.
    -सिंह an epithet of Śiva.
    -सुषिः a tube or cavity (in the heart) leading to the gods; cf. उदान, तस्य ह वा एतस्य हृदयस्य पञ्च देवसुषयः Ch. Up.3.13.1.
    -सू N. of 8 deities (अग्नि, सोम, सवितृ, रुद्र, बृहस्पति, इन्द्र, मित्र and वरुण).
    -सृष्टा an intoxicating drink.
    -सेना 1 the army of gods.
    -2 N. of the wife of Skanda; स्कन्देन साक्षादिव देवसेनाम् R.7.1. (Malli.:-- देवसेना = स्कन्दपत्नी perhaps it merely means 'the army of the gods' personified as Skanda's wife). ˚पतिः, ˚प्रियः an epithet of Kārtikeya.
    -स्वम् 'property of gods', property applicable to religious purposes or endowments; यद्धनं यज्ञशीलानां देवस्वं तद्विदु- र्बुधाः Ms.11.2,26. ˚अपहरणम् sacrilege.
    -सावर्णिः the 13th Manu; मनुस्त्रयोदशो भाव्यो देवसावर्णिरात्मवान् Bhāg. 8.13.3.
    -हविस् n. an animal offered to gods at a sacrifice.
    -हिंसकः an enemy of gods.
    -हूः the left ear; Bhāg.4.25.51.
    -हूतिः f.
    1 invocation of the gods.
    -2 N. of a daughter of Manu Svāyambhuva and wife of Kardama.
    -हेडनम् an offence against the gods.
    -हेतिः a divine weapon.

    Sanskrit-English dictionary > देव _dēva

  • 11 स्वर् _svar

    1
    स्वर् 1 U. (स्वरयति-ते) To find fault, blame, re- prove, censure.
    2
    स्वर् ind.
    1 Heaven, paradise; as in स्वर्लोक, स्वर्वेश्या, स्वर्भानुः, &c.; त्वं कर्मणां मङ्गलमङ्गलानां कर्तुः स्म लोकं तनुषे स्वः परं वा Bhāg.4.6.45.
    -2 The heaven of Indra and the temporary abode of the virtuous after death.
    -3 The sky, ether.
    -4 The space above the sun or between the sun and the polar star.
    -5 The third of the three Vyāhṛitis, pronounced by every Brāhmaṇa in his daily prayers; see व्याहृति.
    -6 Radiance, splendour.
    -7 Water. ind. (used in nom., acc., gen., or loc. case); स्वलंकृतैर्भ- वनवरैविभूषितां पुरंदरः स्वरिव यथामरावतीम् Rām.7.11.5; साधोरपि स्वः खलु गामिताधो गमी स तु स्वर्गमितः प्रयाणे N.6. 99 (herein abl. case, स्वर् = स्वर्गात्).
    -Comp. -अतिक्रमः reaching Vaikuṇṭha (beyond heaven).
    -आपगा, -गङ्गा 1 the celestial Ganges.
    -2 the galaxy or milky way.
    -इङ्गणः a strong wind.
    -गत a. dead.
    -गतिः f.,
    -गमनम् 1 going to heaven, future felicity.
    -2 death.
    -गिरिः Sumeru.
    -जित् m. a kind of sacrifice; यजेत वाश्वमेधेन स्वर्जिता गोसवेन वा Ms.11.74.
    -तरुः (स्वस्तरुः) a tree of paradise.
    -दृश् m.
    1 an epithet of Indra.
    -2 of Agni.
    -3 of Soma.
    -धुनी, -नदी (forming स्वर्णदी) the celestial Ganges; सद्यः पुनन्त्युपस्पृष्टाः स्वर्धुन्यापोनुसेवया Bhāg.1.1.15.
    -भानवः a kind of precious stone.
    -भानुः N. of Rāhu; तुल्ये$पराधे स्वर्भानुर्भानुमन्तं चिरेण यत् । हिमांशुमाशु ग्रसते तन्म्रदिम्नः स्फुटं फलम् Ś.i.2.49. ˚सूदनः the sun.
    -मणिः the sun.
    -मध्यम् the central point of the sky, the zenith.
    -यात a. dead.
    -यातृ a. dying.
    -यानम् dying, death.
    -योषित a celestial woman, apsaras.
    -लोकः the celestial world, heaven.
    -वधूः f. a celestial damsel, an apsaras.
    -वापी the Ganges.
    -वारवामभ्रू (see
    -वधू above); स्वर्वारवामभ्रुवः नृत्यं चक्रुः Cholachampū p.22, Verse 51.
    -वेश्या 'a courtezan of heaven', a celestial nymph, an apsaras.
    -वैद्य m. du. an epithet of the two Aśvins.
    -षा 1 an epithet of Soma.
    -2 of the thunderbolt of Indra.
    -सिन्धु = स्वर्गङ्गा q. v.

    Sanskrit-English dictionary > स्वर् _svar

  • 12 अनप्सरस्


    an-apsaras
    ās f. unlike an Apsaras, unworthy of an Apsaras.

    Sanskrit-English dictionary > अनप्सरस्

  • 13 दिव्य _divya

    दिव्य a. [दिवि भवः यत्]
    1 Divine, heavenly, celestial; दिव्यस्त्वं हि न मानुषः Mb.3.252.8.
    -2 Supernatural, wonderful; परदोषेक्षणदिव्यचक्षुषः Śi.16.29; दिव्यं ददामि ते चक्षुः Bg.11.8.
    -3 Brilliant, splendid.
    -4 Charming, beautiful.
    -व्यः 1 A superhuman or celestial being; दिव्यानामपि कृतविस्मयां पुरस्तात् Śi.8.64.
    -2 Barley.
    -3 An epithet of Yama.
    -4 A fragrant resin, bdellium.
    -5 A philosopher.
    -व्यम् 1 Celestial nature, divinity.
    -2 The sky.
    -3 An ordeal (of which 1 kinds are enumerated); cf. Y.2.22,95.
    -4 An oath, a solemn declaration.
    -5 Cloves.
    -6 A kind of sandal.
    -7 A kind of water.
    -Comp. -अंशुः the sun.
    -अङ्गना, -नारी, -स्त्री a heavenly nymph, celestial damsel, an apsaras.
    -अदिव्य a. partly human and partly divine (as a hero, such as Arjuna).
    -अवदानम् N. of Buddhistic work from Nepal (written in Sanskrit).
    -उदकम् rainwater.
    -उपपादुकः a god.
    -ओषधिः f. a herb of great supernatural efficacy, i. e. curing snake-poison; हिमवति दिव्यौषधयः Mu.1.23.
    -कारिन् a.
    1 taking an oath.
    -2 undergoing an ordeal.
    -क्रिया the application of an ordeal; निःसंभ्रमः स्तम्भयितुं देव दिव्यक्रियामयम् Rāj. T.4.94.
    -गन्धः sulphur. (
    -न्धा) large cardamoms. (
    -न्धम्) cloves.
    -गायनः a Gandharva.
    -चक्षुस् a.
    1 having divine vision, heavenly-eyed; त्वया नियम्या ननु दिव्यचक्षुषा R.3.45.
    -2 blind. (-m.)
    1 a monkey.
    -2 an Astrologer.
    -3 Arjuna.
    -4 one who has prophetic vision; दिव्यचक्षुर्ज्योतिषिके पार्थात्मज्ञानिनोरपि Nm. (-n.) a divine or prophetic eye, supernatural vision, the power of seeing what is invisible by the human eye.
    -ज्ञानम् supernatural knowledge.
    -दृश् m. an astrologer.
    -दोहदम् a present offered to a deity for the accom- plishment of one's desired object.
    -धुनी N. of Bhāgīrathī; दिव्यधुनि मकरन्दे˚ Stotra.
    -पुष्पः the Karavīra tree.
    -प्रश्नः inquiry into celestial phenomena or future course of events, augury.
    -मन्त्रः Om (ओम्); Amṛit. Up.2
    -मानम् measuring the time according to the days and years of the gods.
    -मानुषः a demi-god; दिव्यमानुषचेष्टा तु परभागे न हारिणी Ks.1.47.
    -रत्नम् a fabulous gem said to grant all desires of its possessor, the philo- sopher's stone; cf. चिन्तामणि.
    -रथः a celestial car moving through the air.
    -रसः 1 quicksilver.
    2 heavenly water or love; V.2.
    -वस्त्र a. divinely dressed.
    (-स्त्रः) 1 sunshine.
    -2 a kind of sun-flower.
    -वाक्यम् a celestial word or voice.
    -श्रोत्रम् an ear which hears everything.
    -सरित् f. the celestial Ganges.
    -सानुः N. of one of the Viśvedevas.
    -सारः the Sāla tree.
    -स्त्री an Apsaras.

    Sanskrit-English dictionary > दिव्य _divya

  • 14 नाक _nāka

    नाक a. [न कम् अकं दुःखम्; तन्नास्ति यत्र नभ्राडित्यादि नि˚ प्रकृति- भावः] Happy, painless; तन्नाकं तद्विशोकम् Ch. Up.2.1.5.
    -कः 1 Heaven; आनाकरथवर्त्मनाम् R.1.5;15.96.
    -2 Vault of heaven, upper sky, firmament.
    -3 The sun.
    -Comp. -आपगा the heavenly Ganges.
    -ईशः, -ईश्वरः N. of Indra.
    -ओकस् m. a god.
    -चरः 1 a god.
    -2 a demigod;
    -नदी the heavenly Ganges.
    -नाथः, -नायकः an epithet of Indra; नाकनायकनिकेतनमाप N.
    -नारी an Apsaras.
    -पृष्ठम् 1 the uppermost heaven.
    -2 the vault of heaven.
    -लोकः the heavenly world.
    -वनिता an Apsaras.
    -सद् m.
    1 a god; सन्तर्पणो नाकसदां वरेण्यः Bk.1.4.
    -2 a Gandharva; शिलाघनैर्नाकसदामुरःस्थलैः Ki.8.32.

    Sanskrit-English dictionary > नाक _nāka

  • 15 आप्सर


    āpsara
    mfn. (fr. apsaras), belonging to the Apsaras.

    Sanskrit-English dictionary > आप्सर

  • 16 कलावत्


    kalā́-vat
    m. « having digits», the moon Kum. ;

    (ī) f. a mystical ceremony (the initiation of the Tantrika student in which the goddess Durgā is supposed to be transferred from the water-jar to the body of the novice) Tantras. ;
    (in mus.) a particular Mūrchanā;
    the lute of the Gandharva Tumburu L. ;
    N. of an Apsaras;
    of a daughter of the Apsaras Alambushā Kathās. CXXI, 111 ff. ;
    of several other women

    Sanskrit-English dictionary > कलावत्

  • 17 तिलोत्तमा


    tilôttamā
    f. N. of an Apsaras MBh. etc.;

    of a woman Rājat. VII, 120 ;
    a form of Dākshāyaṇī MatsyaP. XIII, 53 ;
    - mīya Nom. P. to represent the Apsaras Tilôttamā Bhām. II, 96.

    Sanskrit-English dictionary > तिलोत्तमा

  • 18 सुरकामिनी


    sura-kāminī
    f. an Apsaras (- janāḥ, « the Apsaras people») Kum.

    Sanskrit-English dictionary > सुरकामिनी

  • 19 सुरपांसुला


    sura-pāṉsulā
    f. an Apsaras (- jana m. « the Apsaras people») Vcar.

    Sanskrit-English dictionary > सुरपांसुला

  • 20 सुरस्त्री


    sura-strī
    f. a celestial woman, Apsaras Vikr. VarBṛS. Kathās. BhP. ;

    -strî ̱ṡa m. « lord of the Apsaras»
    N. of Indra L.

    Sanskrit-English dictionary > सुरस्त्री

Страницы

См. также в других словарях:

  • Apsăras — (ind. Myth.), 600 Millionen himmlischer, aus Äther u. Wohlgerüchen gebildeter Jungfrauen, bei der Bereitung des Amerika, aus dem Milchmeer geboren; Ramana von Lankas entführte sie aus den Himmeln nach seinem Hofe …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Apsaras — Apsaras, im Veda weibliche Geister, ursprünglich Wassernymphen, doch auch in Luft und Himmelswelt mit den Gandharven (s. d.) ihr Wesen treibend. Sie können ihre Gestalt verwandeln, verleihen Glück, bringen aber auch Geistesstörung; daher werden… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Apsaras — (APS sa rahs) Similar to the ALP of German folklore, the apsaras of India are female vampiric celestial creatures. They were created when Vishnu used Mount Mandara as a churning rod in the Churning of the Ocean of Milk legend. As he did so, aside …   Encyclopedia of vampire mythology

  • apsaras — ● apsara ou apsaras nom féminin (mot sanskrit) Déesse de rang inférieur dans la mythologie hindoue, représentée comme danseuse ou musicienne. apsara [apsaʀa] ou (rare) apsaras [apsaʀas] n. f. ÉTYM. 1823; aussi apsarase, 1839 ( …   Encyclopédie Universelle

  • apsaras —    The apsaras are celestial nymphs. These beautiful young women appear first in the Vedic literature and play a role in the puranas. Late tradition says that apsaras either were born from BRAHMA’s fancy or are the daughters of the RISHI DAKSHA… …   Encyclopedia of Hinduism

  • Apsaras — Ap|sa|ras die (Plur.) <aus gleichbed. sanskr. apsarás> ind. Wasserfrauen, nymphenartige Wesen der altind. Fabeldichtung …   Das große Fremdwörterbuch

  • Apsaras(es) —    In Vedic myth, one of the celestial nymphs of Swarga, the heaven of Indra. They appear to correspond to the houris of Islam and the peris of the Persians. They were beautiful fairy like beings, whose charms were ‘the common treasure of the… …   Who’s Who in non-classical mythology

  • Apsaras — /up seuhr euhs/, n., pl. Apsarases / seuhr euh siz/. 1. Hindu Myth. a supernatural female being, either the mistress of a soul in paradise or a succubus. 2. a representation of such a being. [ < Skt] * * * apsaras /upˈsə rəs/ noun (pl… …   Useful english dictionary

  • Apsaras — /up seuhr euhs/, n., pl. Apsarases / seuhr euh siz/. 1. Hindu Myth. a supernatural female being, either the mistress of a soul in paradise or a succubus. 2. a representation of such a being. [ < Skt] * * * …   Universalium

  • apsaras-tīrtha — अप्सरस्तीर्थ …   Indonesian dictionary

  • an-apsaras — अनप्सरस् …   Indonesian dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»