Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

(ship's+boat)

  • 1 NAUST

    n. boat-house, boat-shed.
    * * *
    n. [Dan. nöst; Orkn. noust; from an obsolete nó-r = a ship, with which cp. Lat. navis, Gr. ναυς]:—a ship-shed, boat-house, often used in pl., like Lat. navalia or Engl. docks; konungr hafði látið göra hús mikit, þat er hann ætlaði til nausts, þat var nírætt at lengd en sextigi álna breitt, Fms. vii. 247, x. 13, Ó. H. 62, 115, Fbr. 93 new Ed.; skip í nausti, Korm. 68; hann gengr út ór naustinu, id.; hann leyndisk í naustinu, ofan frá naustinu, Grett. 88, 97, 99, Fs. 147, Háv. 27 new Ed., Eb. 236, passim; hurða-naust, a shed of hurdles, Háv. 20 new Ed.: poët., nausta blakkr, ‘naust-steed,’ i. e. a ship, Hkr. i. (in a verse); böðvar-naust, war-shed, i. e. a shield, Nj. (in a verse); hríðar-n., tempest-shed, i. e. the sky, Harms. 23: local name, Nausta-lækr, Ísl. ii.
    COMPDS: naustdyrr, naustgörð, naustveggr.

    Íslensk-ensk orðabók > NAUST

  • 2 SKIP

    * * *
    n. ship (of any kind).
    * * *
    n. [Ulf. skip = πλοιον; a word common to all Teut. languages, ancient and modern]:—a ship; it is the generic name, including ships of every size and shape; lang-skip, a long ship, a war ship (including dreki, skeið, snekkja); kaup-skip, a merchant ship (including knörr, buzza, kuggr); even of ferry-boats on lakes, rivers, channels, hafa skip á á ( river), Grág. ii. 267; haf-skip, a sea-going ship; segl-skip, róðrar-skip, N. G. L. i. 335, Ld. 300, Hkr. i. 152, Fms. i. 38; ríða til skips, Nj. 4, and in countless instances: of a ship-formed candlestick, járn stika með skipi, Dipl. v. 18. For the heathen rite of burying a man in a ship, see Landn. 81, Ld. 16, Gísl., cp. also Yngl. S. ch. 27; Skjöld. S., of king Ring in Arngrim’s Suppliments (MSS.)
    II. COMPDS:
    1. with gen. plur.: skipa-afli, a, m. a naval force, Sturl. iii. 65, Fms. vii. 248. skipa-búnaðr (-búningr, Fms. x. 119), m. the fitting out of ships, making ready for sea, Fms. viii. 380, ix. 215. skipa-farir, f. pl. = skipa-ferð, Orkn. 428, Fms. iv. 50, Þiðr. 249. skipa-fé, n. a ship-tax, Rétt. 1. 5, H. E. i. 414, Jb. 459. skipa-ferð, f. = skip-ferð, Gullþ. 67, Fms. vi. 321. skipa-fjöldi, a, m. a multitude of ships, Magn. 450. skipa-floti, a, m. a fleet of ships, Fs. 16, Nj. 8. skipa-gangr, m. = skipaferð, Fms. vi. 238, 321, Bs. ii. 131. skipa-görð, f. ship-building, Fms. ii. 107, viii. 105, Rétt. 42. skipa-herr, m. a naval force. Eg. 13, 31, Fms. iii. 74. skipa-kaup, n. the trading with a ship in harbour, Grág. ii. 406. skipa-kostr, m. = skipaafli, Eg. 117, 527, Fms. i. 20, Orkn. 380. skipa-lauss, adj. without ships, Fms. xi. 180. skipa-leið, f. the ‘ship-road,’ way by sea, Fms. x. 92. skipa-leiðangr, m. a levy in ships, Rétt. 81. skipa-leiði, n. = skipaleið. Fms. x. 85. skipa-leiga, u, f. the hire of a ship, H. E. i. 394. skipa-lið, n. a naval force, Eg. 7, Fms. i. 147, vi. 225. skipa-lýðr, m. shipmen, seamen, Fb. i. 122. skipa-lægi, n. a berth, Landn. 54, Fms. vii. 122. skipa-maðr, m. a shipman. mariner, pl. a crew, Grág. i. 451, Nj. 133, Rd. 227, Fms. x. 244. skipa-meðferð, f. shipping business, Grág. ii. 394. skipa-orrosta, u, f. a sea-fight, Sks. 395. skipa-reiði, a, m. a ship’s rigging, Skálda 194. skipa-saumr, m. [Dan. skibs-stöm], ship-nails, Fms. ix. 377. skipa-smiðr, m. a ship-wright, Eg. 135. skipa-smíð, f. sbip-building, Stj. 570. skipa-stóll, m. a supply of ships, fleet, Fms. vii. 292, viii. 163, 177, x. 414, Stj. 346. skipa-tollr, m. a ship-tax, Rétt. 42. skipa-uppsát, n. the right of laying a ship ashore, Grág. ii. 401. skipa-viða, u, f. ship-timber, Fr. skipa-vöxtr, m. the size of ships, Fms. ii. 299.
    2. with gen. sing.; skips-bátr, m. a ship’s boat, Fbr. 103. skips-borð, n. a ship’s board, gunwale, Vkv. 31, Skálda 192, Fms. xi. 140. skips-brot, n. = skipbrot, Grág. ii. 389, Gþl. 482, Fms. ii. 80, Edda 131. skips-bryggja, u, f. a ship’s bridge, gangway. skips-dráttr, m. ship-launching, Grág. ii. 401, Gþl. 371, Fms. ix. 402, Fs. 157. skips-dróttinn, m. a ship’s master, skipper, 655 x. 2. skips-flak, n. a wreck, Fms. ii. 246, Hkr. i. 303. skips-görð, f. = skipgörð, N. G. L. skips-háski, a, m. danger at sea, Jb. 402. skips-höfn, f. a ship’s crew, Fms. ii. 246, vii. 298, Landn. 56, Ld. 118, passim: a harbour, berth; kirkja á s. í Herdísar-vík, Vm. 14. skips-lengd, f. a ship’s length, Grág. i. 209, ii. 399. skips-prestr, m. a ship’s priest, Sturl. i. 117. skips-reiði, a, m. a ship’s tackling, Greg. 76. skips-sátr and skips-uppsát, n. a berth, Gþl. 98, 113. skips-verð, n. a ship’s worth, N. G. L. i. 198.
    B. PROP.
    COMPDS: skipbatr, skipborð, skipbót, skipbrot, skipbrotsmaðr, skipbuza, skipbúinn, skipbúnaðr, skipdráttr, skipdróttinn, skiperfð, skipfarmr, skipferð, skipfjöl, skipflak, skipfærr, skipför, skipgengr, skipgörð, skipherra, skiphlutr, skiphræ, skiphræddr, skipkaup, skipkostr, skipkváma, skipkænn, skiplauss, skipleggja, skipleiga, skiplesting, skipleysi, skipmaðr, skiprestr, skippund, skippundari, skipreiða, skipreiði, skipreiðumenn, skipreiðuþing, skipreiki, skiprúm, skipsala, skipsaumr, skipsátr, skipskeggja, skipskrokkr, skipsleði, skipsmiðr, skipsmíð, skipsókn, skipstafn, skipstjóri, skipstjórn, skipstjórnarmaðr, skipsveinn, skipsýsla, skipsögn, skiptaka, skiptapi, skiptjón, skiptollr, skiptöturr, skipuppsátr, skipverð, skipveri, skipverjar, skipviðr, skipvist.

    Íslensk-ensk orðabók > SKIP

  • 3 HRINDA

    * * *
    (hrind; hratt, hrandum; hrundinn), v.
    1) to push, thrust, with dat. (hann hratt hestinum í vök eina); var þá hrundit hátnum, the ship’s boat was put out; h. hurð (upp), to push the door open; h. e-m í myrkvastofu, to cast into prison; h. á braut, to drive away; h. skipi fram or út, to launch a ship; impers., hratt stundum fyrir, en stundum frá, the clouds were drifting on and off (the moon);
    2) to cast (throw) off (h. harmi, ótta); h. máli, to make a case void, clear oneself of it; h. e-u af e-m, to free one from, rid one of a thing.
    * * *
    pres. hrind; pret. hratt, 2nd pers. hratt, mod. hrazt, hraztu, Ó. H. (in a verse); pl. hrundu; subj. hryndi; imperat. hrind, hritt’, and hrittú, Fsm. 43; part. hrundinn; in mod. usage pres. weak hrindi, and even a pret. hrinti is in use: [A. S. hrindan]:—to push, kick, throw, with dat.; ef hann hrindr manni í eld, Grág. ii. 129; Þorkell hratt Knúti af baki, Fb. ii. 23; hann hratt hestinum í vök eina, Fms. i. 211, Nj. 91; skaut hann við honum hendi ok hratt honum, Fms. vi. 6; þá höfðu þeir út hrundit skipunum, Hkr. i. 153; h. skipi fram or í vatn, to launch a ship, Eg. 142, Nj. 18, Fms. i. 58, Ó. H. 109, Fas. iii. 40; var þá hrundit bátnum, the ship’s boat was put out or off, Grett. 95; h. e-m í eld, to kick him into the fire, Akv. 20; h. hurð, to push the door open, Eg. 560; h. á hurð, Fsm. 43; h. í myrkva-stofu, to cast into prison, Post. 656 C. 33; h. á braut, to drive away, Fms. ix. 380; brot hrundinn or sæti, Sks. 623; hratt ( threw) á völl brynju, Hkm. 4; að þeir hryndi honum þar af fram, Luke iv. 29.
    II. metaph., er hann fékk öndinni frá sér hrundit, when he could draw his breath, Eg. 553; þeir hrundu frá honum ( kicked away from him) því fólki flestu er þá var með honum, Bs. i. 554; þat hrindr eitri ór, 655 xxx. 12:—phrases, h. harmi, to cast off one’s grief, Fms. vii. 153; h. ugg ok ótta, vi. 63; hrindum þessu af oss ok verum kátir, let us throw this off and be glad! 127; h. íllu ráði, Merl. 1. 64; h. e-u af e-m, to defend one from one, Fms. v. 113; hann hratt þeim úfriði af sér, Ó. H. 34; til pess at h. þessu ríki af landsmönnum, 232; h. máli, to throw a case back, make it void, Landn. 89; hefir þú drengiliga hrundit þessu máli, i. e. thou hast cleared thyself of it, Fb. ii. 195; at ek gæta þessu íllmæli sem skjótast rutt ok hrundit, Fms. iv. 310; eins þeirra vitni skyldi h. tíu Norðmanna, x. 398; villa aptr hrundin, Anecd. 104: absol. or impers., hratt stundum fyrir en stundum frá, the clouds were drifting off and on, so that the moon was hidden one moment and seen the next, Grett. 114.
    III. reflex. and recipr. hrindask, to push, kick one another, Grág. ii. 96: part., grund grapi hrundin, the storm-beaten earth, Haustl.

    Íslensk-ensk orðabók > HRINDA

  • 4 espingr

    m. a ship’s boat.
    * * *
    m. [Swed. esping], a ship’s boat, Fr.

    Íslensk-ensk orðabók > espingr

  • 5 HÁLS

    * * *
    (gen. háls, pl. hálsar), m.
    1) neck; taka höndum um háls e-m, to embrace one; beygja háls fyrir e-m, to bend the neck to one; liggja e-m á hálsi fyrir e-t, to reprove, blame one for; standa á hálsi e-m to put the foot on one’s neck;
    2) bow of a ship or boat (Hýmir reri í hálsinum fram);
    5) the tip of a bow (hann dregr svá bogann, at saman þótti bera hálsana);
    6) ridge, hill;
    7) pl., góðir hálsar, good men! fine fellows!.
    * * *
    m., prop. hals, [Goth., A. S., etc. hals; North. E. hause; cp. Lat. collum]:—the neck; dúkr á hálsi, Rm. 16; bjartr háls, 26, Fms. viii. 77; falla um háls e-m, to fall on one’s neck, embrace one, Luke xv. 20; leggja hendr um háls e-m, or taka höndum um háls e-m, id., Nj. 10, passim: phrases, beygja háls fyrir e-m, to bend the neck to one, Fms. ix. 446; liggja e-m á hálsi, to hang upon one’s neck, i. e. to reprove one, xi. 336, O. H. L. 36; standa á hálsi e-m, to put the foot on one’s neck, Hkv. 2. 28; and more mod., tapa hálsi, to forfeit one’s neck, Rétt. 61.
    COMPDS: hálsbeina, hálsbjörg, hálsbólga, hálsbrotna, hálsdigr, hálsfaðma, hálsfaðman, hálsfang, hálsfengja, hálsgjörð, hálshögg, hálshöggva, hálsjárn, hálsklútr, hálslangr, hálslausn, hálsliðr, hálsliðamjúkr, hálsmen, hálssár, hálsslag, hálsspenna, hálsstefni, hálsstig, hálsstuttr.
    B. Metaph.,
    I. naut. part of the forecastle or bow of a ship or boat, (höfuð, barki, háls, the head, weasand, neck, are all naut. terms); Hýmir reri í hálsinum fram, Edda 35; Þórðr Köttr sat á hálsi ok hélt vörð, Ísl. ii. 76; reri Þormóðr í hálsi en Þorgeirr í fyrir-rúmi en Grettir í skut, Grett. 125; Þorkell reri fram í hálsi en Þórðr í miðju skipi, Falgeirr í austr-rúmi, Fbr. 158; hence háls-rúm, n. = háls, Fms. ii. 252. 2. the front sheet of a sail, the tack of a sail, (cp. Swed. hals på ett segel):—Edda (Gl.) distinguishes between hefill (q. v.), háls, hanki, höfuðbendur ( stays); þá kom áfall svá mikit at frá laust vígin ok hálsana báða (brustu báðir hálsar in the verse), Fas. ii. 77; en ef sax brotnar, bæti tvær ertogar, ok svá fyrir háls hvern, ok svá tvær ertugar, N. G. L. ii. 283: in mod. usage, in tacking, the foresheet is called háls, the other skaut,—háls heitir á seglum skautið eðr skaut-klóin ( sheet clew) hvor um sig, sú er niðr liggr í hornunum, ok venjulega er fest í skipinu þar sem hentast þykkir fram eðr aptr, svo sem nú kalla sjómenn horn segla þau sem niðr horfa hvort sem aptr eptir skipinu er borit og þar fest, skaut (i. e. sheet), en hitt seglsins horn, sem fram eptir skipinu borit verðr, háls (i. e. tack), Skýr. 214. hálsa-skaut, n. pl. the front sheet, the tack, Vtkv.
    II. the end of a rope; þar sem jörðin lægist millum hálsanna, leitar vaðrinn at jörðunni, Fms. xi. 441.
    2. the tip of a bow to which the string is attached, Gr. κορώνη; þeir höfðu handboga, en jörðin var svá blaut, at bogahálsinn beit í jörðina niðr, Al. 142; báðir hrukku í sundr bogahálsarnir, Fas. ii. 88; hann dregr svá bogann, at saman þótti bera hálsana, Fb. iii. 406.
    3. one end of a drag-net (net-háls).
    4. the neck of a bottle, mod.
    III. the phrase, góðir hálsar, fine fellows! good men! is almost synonymous with drengr, q. v.; no doubt analogous to frjáls, frihals, see p. 174, qs. freemen, gentlemen; vil ek nú biðja yðr, góðir hálsar! at þér leggit til þat er yðr þykkir ráðligast, Sturl. iii. 71; séð nú, góðir hálsar! Fms. viii. 116; gefit til gott ráð, góðir hálsar! Stj. 437; hugsit um, góðir hálsar! 460; munda ek heldr þegja, góðir hálsar! Al. 97; sigrat hafit ér Serki, góðir hálsar! 119.
    IV. a hill, ridge, esp. in Icel. of the low fells dividing two parallel dales, cp. Lat. collis, Nj. 21, Eg. 544, Hrafn. 7, 11, Al. 93, Róm. 134, very freq.: as also in local names, Háls, Hálsar, Glýstaða-háls, Reynivalla-háls, Landn.: háls-brún, f. the edge of a hill, Eb. 176; cp. Fr. col.
    V. a pr. name, Landn.

    Íslensk-ensk orðabók > HÁLS

  • 6 sýja

    I)
    f. line of hoards in a ship (komnar voru níu sýjur á hvárt borð).
    (only pret. pl. séðu, pp. séðr, sœðr), v. to fasten together (the outer planking in a ship or boat).
    * * *
    also spelt sýgja, u, f. the suture of a ship (súð is the board, sýja the single suture, a súð therefore contains so and so many sýjur); komnar vóru níu sýjur á hvárt borð (mod. saumför), Fms. viii. 196; kjalar, stála, súða, sýgju, Edda 66; kjöl-sýja, q. v.

    Íslensk-ensk orðabók > sýja

  • 7 eptir-bátr

    m. an ‘after-boat,’ ship’s boat, Eg. 374, Fms. vii. 195, 214, Orkn. 420: metaph. a laggard, Fær. 49, Ísl. i. 236.

    Íslensk-ensk orðabók > eptir-bátr

  • 8 skip-batr

    m. a ship’s boat, cock-boat, Fms. vii. 82.

    Íslensk-ensk orðabók > skip-batr

  • 9 SÝJA

    I)
    f. line of hoards in a ship (komnar voru níu sýjur á hvárt borð).
    (only pret. pl. séðu, pp. séðr, sœðr), v. to fasten together (the outer planking in a ship or boat).
    * * *
    pret. seði, söði, [Ulf. siujan; A. S. and O. H. G. siwian; Engl. sew; Dan.-Swed. sye, sy; Lat. suere]:—to sew; only cccurs in the part. söðr and pret. seðu, q. v.; sé þú hvé vel þeir seðu er fyrir saumförinni réðu, Skálda (Thorodd); hamri söðr, járni söðr, hammer-knit, iron-knit, of a coat of mail, Lex. Poët.

    Íslensk-ensk orðabók > SÝJA

  • 10 hals

    * * *
    (gen. háls, pl. hálsar), m.
    1) neck; taka höndum um háls e-m, to embrace one; beygja háls fyrir e-m, to bend the neck to one; liggja e-m á hálsi fyrir e-t, to reprove, blame one for; standa á hálsi e-m to put the foot on one’s neck;
    2) bow of a ship or boat (Hýmir reri í hálsinum fram);
    5) the tip of a bow (hann dregr svá bogann, at saman þótti bera hálsana);
    6) ridge, hill;
    7) pl., góðir hálsar, good men! fine fellows!.
    * * *
    m. neck; vide háls.

    Íslensk-ensk orðabók > hals

  • 11 knarrar-bátr

    m. = eptir-bátr, a ship’s boat, Bjarn. 16, Ld. 116.

    Íslensk-ensk orðabók > knarrar-bátr

  • 12 SKORÐA

    I)
    f. stay, prop (setja skorður undir skip); fig., reisa (setja) skorður við e-u, to put a stop to, take precautions against.
    (að), v. to prop, support by shores (þeir skorðuðu skipit).
    * * *
    u, f. a stay, prop, esp. under a ship or boat when ashore, Grág. ii. 39;, Edda 91; setja skorður undir skip. Fms. x. 98: metaph., reisa (setja) rammar skorður við, to put a stop to, take precautions against, Eb. 262, Nj. 88, Fms. vii. 28; vera (standa) í skorðum, to be well propped, all right.

    Íslensk-ensk orðabók > SKORÐA

  • 13 skipbátr

    m. a ship’s boat.

    Íslensk-ensk orðabók > skipbátr

  • 14 knarrarbátr

    m. ship’s boat ( see knörr).

    Íslensk-ensk orðabók > knarrarbátr

  • 15 BÁTR

    (-s, -ar), m. boat; sjá fyrir báti sínum, to go one’s own course, to mind one’s own business.
    * * *
    m. [a Scandin. and Low Germ. word used in A. S., Engl., Dutch, but alien to O. H. G. and middle H. G.; even Luther (v. Grimm s. v.) never uses the word; it was later introduced into mod. High Germ., but has a foreign sound there, (Engl. t answers to High Germ. z); the word is in Germ. borrowed from Dutch or English]:—a boat, either a small open fishing vessel or a ship-boat. In Icel. only small boats are called so, those of two or four oars; an eight-oared boat is a ‘ship,’ Eg. 121, 373, Eb. 142, Nj. 122, Jb. 398, Bs. 1. 422, 423: in phrases, ausa bát sinn, Fms. vii. 331; sjá fyrir báti sínum, to go one’s own course, to mind one’s own business, Sturl. iii. 247: alliteration, eiga bygð í báti, metaph., Bs. i. 422.
    COMPDS: bátsborð, bátsfarmr.

    Íslensk-ensk orðabók > BÁTR

  • 16 FRAM

    * * *
    adv.
    1) forward; hann féll f. á. fœtr konungi, he fell forward on his face at the king’s feet; f. rétt, straight on; koma f., to reappear;
    3) on the fore part, in front, opp. to aptr( maðr f., en dýr aptr); aptr ok f., fore and aft, of a ship;
    4) joined with preps. and particles, bíða f. á dag, f. á nótt, to wait far into the day, or night; bíða f. um jól, to wait till after Yule; fyrir lög f., in spite of the law; f. undan eyjunni; off the island;
    5) of time, hversu er f. orðit, how late is it, what time is it? f. orðit dags, late in the day.
    * * *
    adv.—the Icel. has a triple adverbial form, fram, denoting the going to a place (ad locum); frammi, the being in a place (in loco); framan, the going from a place (a loco)—compar. framarr (mod. framar) or fremr, = Goth. framis; superl. framast (framarst) or fremst: proncd. with a double m = framm; and that such was the case in olden times may be seen from Fms. vi. 385 and Skálda 168, 171. This adv. with its compds and derivatives may be said to have been lost in Germ. as well as Engl., and at a very early time. Even Ulf. uses fram as a prep. in the sense of ἀπό, like the A. S. and Engl. from, Swed. från: only in two passages Ulf. uses fram as adv., viz. Rom. xiii. 12, where he renders ‘the night is far spent’ (nóttin er um liðin of the Icel. N. T.) by framis galeiþan, which recalls to mind the Icel. fram-liðinn = deceased, past; and Mark i. 19, where προβαίνειν is rendered by gaggan framis = Icel. ganga framarr or ganga fram; cp. also the Goth. compds fram-gahts = progress, Philipp. i. 25; fram-aldrs = stricken in years; fram-vigis = Icel. fram-vegis; fram-vairþis = further: in O. H. G. vram = ultra still occurs, but is now lost in Germ. as well as in Engl.: the Icel., on the other hand, makes a clear distinction between the prep. frá ( from) and fram, on, forward, = Gr. πρόσω, Lat. porro, pro-; in some compds the sense from appears, e. g. framandi, a stranger,—Ulf. framaþeis, prop. one who is far off or from far off; so also fram-liðinn, gone, past; ganga fram, to die.
    A. fram, forward, (opp. to aptr, backward); aðra leið aptr en fram, 655 xxxii. 18; hann féll fram á fætr konungi, he fell forward on his face at the king’s feet, Eg. 92; stefna fram ( to go on) hina neðri leið, 582; brautin liggr þar fram í milli, id.; cf þeir vilja fram, or, fram á leið, forward, Sks. 483; fram rétt, straight on, Fms. ii. 273, v. l.; fram, fram! on, on! a war cry, Ó. H. 215: koma fram, to reappear, arrive, after being long unheard of; hann kom fram í Danmörku, Fms. i. 62; hann kom fram í kaupstað þeim er …, Ísl. ii. 332; ok kómu þar fram, er Kirjálar vóru á fjalli, Eg. 58: the phrase, fram í ættir, in a far or distant degree (of relationship), 343: people in Icel. in the 14th century used to say, fram til Noregs, up to Norway (cp. up to London), Dipl. ii. 15, 16.
    II. fram is generally applied to any motion outwards or towards the open, opp. to inn, innar; thus fram denotes the outer point of a ness, fram á nes; Icel. also say, fram á sjó, towards the high sea, (but upp or inn at landi, landwards); also, towards the verge of a cliff or the like, fram á hamarinn (bergit), Eg. 583: when used of a house fram means towards the door, thus, fara fram í dyr (eldhús), but inn or innar í baðstofu (hence fram-bær), var hón ávalt borin fram ok innar, she was borne in a litter out and in, Bs. i. 343: of a bed or chair fram denotes the outside, the side farthest from the wall, horfir hón til þils, en bóndi fram, she turned her face to the wall, but her husband away from it, Vígl. 31.
    β. again, Icel. say, fram á dal, up dale, opp. to ofan dalinn, down dale.
    III. without motion, the fore part, opp. to aptr, hinder part (cp. fram-fætr); aptr krókr en fram sem sporðr, Fms. ii. 179; maðr fram en dýr aptr (of a centaur), 673. 2, Sks. 179; aptr ok fram, fore and aft, of a ship, Fms. ix. 310.
    IV. joined with prepp. or particles, Lat. usque; bíða fram á dag, fram á nótt, fram í myrkr, to wait far into the day, night, darkness, Bs. ii. 145; bíða fram yfir, er fram um Jól, etc., to bide till after Yule; um fram, past over; sitja um þat fram er markaðrinn stóð, to stay till the fair is past, Fb. i. 124; fram um hamarinn (bergit), to pass the cliff, Eg. 582; ríða um fram, to ride past or to miss, Nj. 264, mod. fram hjá, cp. Germ. vorbei:—metaph., vera um fram e-n, above, surpassingly; um fram aðra menn, Fb. i. 91, Fms. vi. 58, passim; um alla hluti fram, above all things: yfir alla hluti fram, id., Stj. 7: besides, Sks. 41 new Ed.: fyrir lög fram, in spite of the law, Fms. iii. 157; fyrir rétt fram, 655 xx. 4; fyrir lof fram, without leave, Grág. i. 326; fyrir þat fram, but for that, ii. 99: the phrase, fyrir alla hluti fram, above all things, 623. 19.
    β. temp., fyrir fram means beforehand, Germ. voraus; vita, segja fyrir fram, to know, tell beforehand, Germ. voraus-sagen.
    γ. fram undan, projecting, stretching forward; fram undan eyjunni, Fms. ii. 305.
    δ. the phrase, fram, or more usually fram-orðit, of time, hvað er fram-orðit, how late is it? i. e. what is the time? Ld. 224; þá var fram-orðit, it was late in the day, Clem. 51; þá er fram var orðit, 623. 30: dropping ‘orðit,’ þeir vissu eigi hvat fram var (qs. fram orðit), they did not know the time of day, K. Þ. K. 90: with gen., fram-orðit dags, late in the day, Fms. xi. 10, Ld. 174; áfram, on forward, q. v.
    V. with verbs,
    α. denoting motion, like pro- in Latin, thus, ganga, koma, sækja, falla, fljóta, renna, líða, fara … fram, to go, come, flow, fare … forward, Eg. 136, Fms. ii. 56, Jb. 75, passim: of time, líða fram, Bs. ii. 152 (fram-liðinn).
    β. rétta, halda fram, to stretch, hold forth, Nj. 3; flytja, bera, draga, leiða, færa, selja, setja fram, to bring … forward, Sks. 567; leggja fram, to ‘lay forth,’ discharge, Fms. v. 293, Nj. 3, 11; bjóða fram, to offer; eggja, hvetja fram, to egg on; segja fram, to pronounce; standa, lúta fram, etc.
    γ. sjá, horfa, stökkva … fram fyrir sik, to look, jump forward, opp. to aptr fyrir sik, Nj. 29:—impers., e-m fer fram, to grow, make progress; skara fram úr, to stand out.
    B. frammi, (for the pronunciation with a double m vide Skálda 169,) denotes in or on a place, without motion, and is formed in the same way as uppi from upp, niðri from niðr; Icel. thus say, ganga fram, niðr, upp, to go on, go down, go up; but vera frammi, niðri, uppi, to be in, etc.; if followed by a vowel, the final i may be dropt, thus, vera frammi á dal, or framm’ á dal, Hrafn. 6; sitja framm’ fyrir hásæti (= frammi fyrir), Ó. H. 5; just as one may say, vera niðr’ á (qs. niðri á) engjum, upp’ á (= uppi á) fjalli: as to direction, all that is said of fram also applies to frammi, only that frammi can but denote the being in a place; Icel. thus say, frammi á dal in a dale, frammi í dyrum in-doors, frammi á fjalli on a fell, frammi á gólfi on the floor, frammi á sjó, etc.; þeir Leitr sitja frammi í húsum, Fær. 181, cp. also Hrafn. 1; sitja (standa) frammi fyrir e-m, to sit ( stand) before one’s face, Hkr. ii. 81.
    II. metaph. the phrase, hafa e-t frammi, to perform a thing, Nj. 232, Sks. 161: to use, shew, in a bad sense, of an insult, threatening, or the like; hafa þeir f. mikil-mæli ok heita afarkostum, Hkr. i. 191: the particle í is freq. prefixed, hafa í frammi, (not á frammi as áfram, q. v.); svá fremi skaltú rógit í frammi hafa, Nj. 166; þarftú þá fleira í frammi at hafa en stóryrði ein ok dramblæti, Fas. i. 37; hafðú í frammi kúgan við þá uppi við fjöllin, Ísl. ii. 215: to exercise, Bs. i. 852; hafa f. ípróttir, Fms. ix. 8 (rare); láta, leggja f., to contribute, produce, Fas. iii. 118, Fms. vi. 211.
    C. framan, from the front side; framan at borðinu, to the front of the table, Fb. ii. 302; framan at e-u, in the face or front of (opp. to aptan að, from behind); skaltú róa at framan borðum skútunnar, thou shall row towards the boards of the boat, of one boat trying to reach another, Háv. 46; taka framan af e-u, to take ( cut) from the fore part, Od. xiv. 474; framan á skipinu, the fore part of the ship, Fms. ii. 179; framan um stafninn, vi. 78.
    β. temp., framan af sumri, vetri, hausti, váti, the beginning, first part of summer …; also simply framan af, in the beginning.
    γ. of the fore part of the body; nokkut hafit upp framan nefit, Ld. 272; réttnefjaðr ok hafit upp í framan-vert, a straight nose and prominent at the tip, Nj. 29; framan á brjóstið, on the breast; framan í andlitið, in the face; framan á knén, í stálhúfuna framan, Fms. viii. 337; framan á þjóhnappana, Sturl. i. 14 (better aptan á).
    δ. with the prep. í preceding; í framan, adv. in the face; rjóðr í framan, red in the face; fölr í framan, pale-faced, etc., freq. in mod. use.
    2. fyrir framan, before, in front of, with acc. (opp. to fyrir aptan, behind); fyrir framan slána, Nj. 45; fyrir framan hendr honum, 60; fyrir framan hamarinn, Eg. 583; fyrir framan merki, Fms. i. 27, ii. 84: as adv., menn stóðu með vápnum fyrir framan þar sem Flosi sat, before F. ‘s seat, Nj. 220; þá var skotið aptr lokhvílunni ok sett á hespa fyrir framan, Fms. ii. 84: að framan, above.
    3. as framan is prop. an adv. from the place, Icel. also say, koma framan af dal, framan af nesi, framan ór dyrum, etc., to come down the dale, etc., vide fram above.
    4. ‘framan til’ in a temp. sense, up to, until; nú líðr til þings framan, it drew near to the time of parliament, Nj. 12; líðr nú til þings framan, Ld. 88; leið nú framan til Jóla, Ísl. ii. 42; framan til Páska, Stj. 148; framan til vetrnátta, D. N.; framan til þess er hann átti við Glám, Grett. 155; framan til Leiðar, Anal. 172; frá upphafi heims framan, from the beginning of the world, Ver. 1; in mod. usage simply fram in all such instances.
    D. Compar. framarr, farther on; superl. framast, fremst, farthest on:
    1. loc., feti framarr, a step farther on, Lv. 59; þar er þeir koma framast, the farthest point they can reach, Grág. i. 111; þar sem hann kömr framast, 497; hvar hann kom framarst, Fms. xi. 416; svá kómu þeir fremst at þeir unnu þá borg, i. 114; þeir eru mest til þess nefndir at framast ( foremost) hafi verit, Ísl. ii. 368; þeir er fremst vóru, Fms. v. 78.
    2. temp. farthest back; er ek fremst um man, Vsp. 1; hvat þú fyrst um mant eða fremst um veizt, Vþm. 34; frá því ek má fremst muna, Dipl. v. 25.
    II. metaph. farther, more, superl. farthest, most; erat hann framarr skyldr sakráða við menn, Grág. i. 11; nema vér reynim oss framarr, Fær. 75; meta, hvárra þörf oss litisk framarr ganga, whose claim appeared to us the strongest, Dipl. ii. 5.
    β. with dat., venju framarr, more than usual; því framarr sem, all the more, Fms. i. 184.
    γ. with ‘en’ following; framar en, farther than, more than; mun hér því ( therefore) framarr leitað en hvarvetna annars-staðar, Fms. i. 213; at ganga framarr á hendr Þorleiki en mitt leyfi er til, Ld. 154; hversu Þorólfr var framarr en ek, Eg. 112; framarr er hann en ek, he is better than I, Nj. 3; sókn framarr ( rather) en vörn, 236; framarr en ( farther than) nú er skilt, Js. 48; því at hann væri framarr en aðrir menn at sér, better than other men, Mar. 25.
    2. superl., svá sem sá er framast ( foremost) elskaði, Fs. 80; svá sem framast má, 655 xi. 2; sem Guð lér honum framast vit til, Js. 5: with gen., konungr virði hann framast allra sona sinna, Fms. i. 6; at Haraldr væri framast þeirra bræðra, 59; framast þeirra at allri sæmd, viii. 272.

    Íslensk-ensk orðabók > FRAM

  • 17 NÖKKVI

    I)
    m. boat, skip (hafð þá Hymir út skotit nökkvanum).
    some, old neut. dat. from nökkurr = nökkuru; esp. somewhat (nökkvi lengra, nökkvi síðarr).
    * * *
    a, m. [A. S. naca; O. H. G. nakko; Germ. nachen = biremis]:— a small boat rowed with a pair of sculls, a cock-boat, Edda 35 (the fishing-boat of Hymir the giant), 38 (of Balder’s ship); þeir sá mann einn róa frá hafi útan á einum nökkva, … hann kastaði árunum ok hvelfði nökkvanum undir sér, Fms. i. 180, 182 (cp. the verse 181), Fas. ii. 232, 233, 236 (of the giant’s boat); stein-nökkvi, a stained, painted boat (?), (not a stone boat), 231, Bárð. 3 new Ed.; hann sá at maðr reri útan ór Kaldár-ósi á járnnókkva, Landn. 78 (of an apparition): nökkva-maðr, m. a man wbo rows a nökkvi, a sculler, Fms. ii. 180.

    Íslensk-ensk orðabók > NÖKKVI

  • 18 FAR

    * * *
    n.
    1) a means off passage, ship; bjarga fari á floti, to save a vessel qflaat; in compds., a trading vessel (Íslands-far, Englands-far);
    2) passage; taka (fá, ráða) sér fari or far, to take a passage in a ship; beiðast fars, to ask for a passage; synja e-m fars, to deny one a passage; banna e-m f., to forbid one to sail (cf. farbann);
    3) trace, print, track (Sveinki rak lömb sín til fjöru í förin); villast hundarnir farsins, the hounds lose the track; of et sama f., on the same subject;
    4) life, conduct, behaviour; í fari konungsins in the king’s character;
    5) state, condition (gefa þeir eigi gaum um hennar far) f. veðranna, the course of the winds; at fornu fari, of yore, of old.
    * * *
    n.
    I. motion, travel; rare in this sense, as the fem. för and ferð, q. v., are used instead.
    β. of the clouds, in the phrase, far á lopti, drift in the sky.
    II. a means of passage, a ship; far er skip, Edda 110, Skálda 163: the allit. phrase, hvert fljótanda far, every floating vessel, Fms. xi. 125, Fær. 260; at bjarga fari á floti, Hm. 155.
    2. in compds, a trading vessel; Íslands-far, an Iceland-trader, Fms. vi. 370, vii. 32; Englands-far, an English-trader, ix. 41; Dýrlinnar-far, a Dublin ship, Eb. 254; fjögra-, tveggja-, sex-manna-far, a four-, two-, six-oared boat.
    3. passage, in the phrases, taka sér (e-m) fari, fá sér fari, ráða sér fari, usually so in dat., but in mod. usage acc. (taka, ráða sér far), to take a passage in a ship, Gþl. 516, Grág. ii. 400, 406 (acc.), Ld. 50, Landn. 307, Eg. 288, Nj. 111, 112, Ísl. ii. 199, Eb. 194; beiðask fars, id., Grág. i. 90, Fms. vi. 239; banna e-m far, to forbid one a passage, stop one (far-bann), Landn. 307; synja e-m fars, to deny one a passage (far-synjan), Hbl. 54; at þeir hafi allir far, Jb. 393.
    III. a trace, track, print, Hom. 120; Sveinki rak lömb sín til fjöru í förin, at eigi mátti sjá tveggja manna för, Njarð. 376; nú villask hundarnir farsins, the hounds lost the track, Fms. v. 147, cp. O. H. L. 83: metaph., of et sama far, on the same subject, of a book, Íb. (pref.): in many compds, a print, mark of anv kind, fóta-för, footprints; skafla-för, the print of a sharp-shod horse; nálar-far, a stitch; fingra-för, a finger-print; tanna-för, a bite; nagla-för, the marks of nails, John xx. 25; knífs-far, a knife’s mark; eggjar-far, the mark of the edge, in a cut; járna-far, the print of the shackles; kjal-far, the keel’s track, wake of a ship; um-far, a turn, round; saum-far, a rim on a ship’s side.
    IV. metaph. life, conduct, behaviour; hugar-far, geðs-far, lundar-far, disposition, character; ættar-far, a family mark, peculiarity; dag-far, daily life, conduct of life; í góðra manna fari ok vándra, 677. 3; hvat þess mundi vera í fari konungsins, in the king’s character, Fms. v. 327; ek vissa þá marga hluti í fari Knúts konungs, at hann mætti heilagr vera, xi. 287; nokkut af fyrnsku eptir í fari hans, iii. 131.
    2. estate, condition; ok gefa þeir eigi gaum um hennar far, N. G. L. i. 226; sem hann hafði skírt far sitt, made known his state, how he fared, 34; aldar-far, Lat. genius seculi; dægra-far, q. v.: sára-far, the state of the wounds; víga-far, q. v.; heilindis-far, health, Mar. 124; far veðranna, the course of the winds, Eb. 218; þá skrifaða ek þessa (bók) of et sama far, on the same subject, Íb. (pref.)
    3. the phrase, at forni fari, of yore, of old, Gþl. 85, 86, Eg. 711; at fornu fari ok nýju, of yore and of late, D. N.; at réttu fari, justly.
    β. the phrase, göra sér far um e-t, to take pains about a thing.
    B. = fár, q. v., bale, ill-fate (rare); far er reiði, far er skip, Edda 110; at hann mundi fara þat far sem hans formaðr, that he would fare as ill as his predecessor, Bs. i. 758: cp. the dubious phrase, muna yðvart far allt í sundi þótt ek hafa öndu látið, your ill-fate will not all be afloat, i. e. cleared off, though I am dead, Skv. 3. 51; vera í illu fari, to fare ill, be in a strait, Orkn. 480; ok vóru í illu fari hér um, Stj. 394. Judges viii. 1, ‘and they did chide with him sharply,’ A. V.; at hann skyldi í engu fari móti þeim vera, that he should not be plotting ( brooding mischief) against them, Sturl. iii. 121 C.

    Íslensk-ensk orðabók > FAR

  • 19 KJÖLR

    (gen. kjalar, dat. kili; pl. kilir, acc. kjölu), m.
    1) keel (brotnaði kjölrinn undir skipinu); sigla lausum kili, to sail with an empty ship; koma e-m á kjöl, to get one up on the keel (when the boat is capsized); niðr kili, down in the hold;
    2) keel-shaped range of mountains (austr um Kjöl);
    * * *
    m., kjalar, dat. kili, mod. kjöl, plur. kilir, acc. kjölu; [Engl. keel, which seems to be of Norse origin, as the A. S. uses quite a different word for carina; Dan. kjöl; Swed. köl]:— a keel; klökkr k., Lex. Poët.; langir, svalir kilir, id.; rísta kaldan sjá kili, Edda (Ht. 101); brotnaði kjölrinn undir skipinu, Fs. 152; laust skipit svá at þegar horfði upp kjölrinn, Ld. 142; höggva skip í sundr ok auka at kili, Fms. viii. 372; koma e-m or komask á kjöl, to get on the keel when a boat is capsized, ix. 320; þeir létu fallask í kjölinn niðr, vii. 288; ok er niðr hlaupinn drykkr allr í kjöl á skipinu, xi. 233; land Ránar, kjalar, stála …, Edda 66; þeir segjask eigi fá tré svá stórt né gott at heyri til kjalarins, Fb. i. 433; ok hvelfir svá skipinu, at hón ríðr um þveran kjölinn, ii. 26; rifnaði skipit neðan, ok var skjótt undan kjölrinn, Bs, i. 842: phrases, sigla lausum kili, to sail with a loose keel, with an empty ship, Ó. H. 115: in poetry, kjalar-slóð, kjalar stigr, keel-track, keel-path = the sea; kjalar-land, id., Lex. Poët.
    II. metaph. a keel-shaped range of mountains; há fjöll liggja eptir endilangri mörkinni ok eru þat kallaðir Kilir, Eg. 58: esp. as a local name of the mountain Kiölen between Sweden and Norway, Eb. 2, 4, Hkr. i. 137, passim; as also in Iceland, Landn., Sturl.
    2. the back of a book; biskup lét búa ok líma öll blöðin í kjölinn, Ísl. ii. 460; bók gyllt á kjöl, a gilt book, freq. in mod. usage: as also the inner margin of a book when open, whence the phrase, lesa ofan í kjölinn, to read closely; hann hefir ekki lesit ofan í kjölinn, of superficial, loose reading.
    COMPDS: kjalarhæll, kjalarleið, kjalartré.

    Íslensk-ensk orðabók > KJÖLR

  • 20 SVÍFA

    * * *
    (svíf; sveif, svifum; svifinn), v.
    1) to rove, ramble; sumir svifu at nautum, some went roving after cattle; sveinn sýsliga sveif til skógar, the lad turned briskly to the wood; s. upp á grunn, to run ashore, of a ship; lata samþykki sitt s. til e-s, to sway one’s consent towards, to agree to;
    2) impers. with dat. to swerve, drift (sveif skipinu frá landi); svífr skipinu fyrir straumi ok veðri, the ship drifts before wind and stream; hann hélt svá, at hvergi sveif, so that the boat swerved not; e-u svífr e-m í hug, í skap, it occurs to one’s mind (Gestr svarar: þessu sveif mér í skap); segir Þórðr, at svífi yfir hann, that he was taken suddenly ill;
    3) refl., svífast um, to bustle about, be active; s. e-s, to shrink from; s. einskis, to shrink from nothing; þeir munu einskis (engis) ills s., they will stick at no ill.
    * * *
    sveif, svifu, svifit; [Ulf. sweifan = διαλείπειν; A. S. swîfan; Engl. sway; Germ. schweben, schweifen]:—to rove, ramble, turn; sumir svifu at nautum, some rambled for the cows, Sturl. iii. 241; sveif hann þá til stofunnar, Gullþ. 62; hverr svífr at sinni eigu, Al. 117; sveinn sýsliga sveif til skógar, Hým.; láta skúturnar svífa suðr um Stað með landi fyrir vindi, to stand southwards before the wind, Fms. vii. 186; bændr kómu at svífandi (hence the mod. að-vífandi) ok drápu hann, overtook him of a sudden and slew him, viii. 414; kom höggit á öxlina ok sveif (= svaddi, bounded) ofan á bringuna, vii. 167; láta samþykki sitt s. til e-s, to sway one’s consent towards, to agree, 8; cp. létum svífa sáttmál okkur, Skv. 3. 39. (which is prob. the right reading for ‘síga’ of the Cod.); betri sígandi arðr en svífandi, Bs. i. 139 (see arðr).
    2. to drift; sveif þá skipit frá landi, Fms. vi. 108, v. l.; skip Gregorii sveif upp á grunn, vii. 186; Sigfús (Sigfúsi v. l.) sveif at landi, Bs. i. 139.
    3. impers., with dat.; svífr skipinu fyrir straumi ok veðri, Þiðr. 313; sveif þá skipinu frá landi, Fms. vi. 108; sveif skipi hans á eyrina, x. 98; sveif öllum saman flotanum inn með ströndinni, viii. 222; sveif mjök stór-skipunum, vii. 264; sveif honum þar at, ix. 24; festa bátinn svá at ekki svífi frá, ii. 71; hann hélt svá at hvergi sveif, so that the boat swerved not, Grett. 125 A; sveif saman konungs skipinu ok Hallvarðar, Fms. viii. 385; en þegar þær hóf frá skipinu sveif þeim til ens vestra fjarðarins, Eb. 8; setstokkum sveif á land, Fs. 123; þótt þér svífi af þessum ættjörðum, 21; segir Þórðr at svífi yfir hann, that he was taken suddenly ill, Sturl. iii. 286; svífr þá af honum, Grág. i. 14; þó svífr enn nokkut kynligt yfir þik, Ld. 328; svífr jarli því í skap, at láta …, Fms. x. 358; hinu sveif honum lengstum í hug, iii. 48; sveif honum því í skap … þessu sveif mér í skap, it shot through my mind, Fas. i. 342; svfr nú ymsu á mik, Fs. 178.
    II. reflex., svifask um, to make a sweep, bustle about; svífsk hann um, grípr upp einn asna-kjálka, Stj. 414; settisk síðan til matar ok sveifsk um sváfast, at þeir þrír fengi hvergi nærri jafn-skjótt etið sem haim, El. 2. in the phrases, svífask einskis, to shrink from nothing; and so, hann sveifsk (svífðisk Ed. from a paper MS.) einskis þess er honum bjó í skapi, Lv. 68; ganga undir vápn heljar-mannsins þess er einskis svífsk, Bs. i. 290; nú er sú atför þeirra at þeir munu einskis ílls svívask, Nj. 240; Halli er sá orðhákr, at hann svífsk enskis, Fms. vi. 372; at þú mundir fás svífask, ok láta þér mart sóma, ii. 51, Fs. 93. In mod. usage the weak form is often used in this phrase, e. g. hann svífist einskis, hann svífðisk eiuskis.

    Íslensk-ensk orðabók > SVÍFA

См. также в других словарях:

  • ship's boat — noun a boat for communication between ship and shore • Syn: ↑tender, ↑pinnace, ↑cutter • Hypernyms: ↑boat • Hyponyms: ↑gig * * * ship s boat, a rowboat, la …   Useful english dictionary

  • ship — see boat …   Modern English usage

  • ship — [ship] n. [ME < OE scip, akin to Ger schiff, ON skip < IE * skeib < * skei , to cut, separate (> L scindere, to cut), extension of base * sek , to cut (> SAW1): basic sense “hollowed out tree trunk”] 1. any water vehicle of… …   English World dictionary

  • ship water — ship a sea or ship water To have a wave come over the side of a ship or boat • • • Main Entry: ↑ship ship water see ↑ship a sea above. • • • Main Entry: ↑ship …   Useful english dictionary

  • Ship motions — are defined by the six degrees of freedom that a ship or boat can experience. Translation Heave : is the linear vertical (up/down) motionSway : is the linear lateral (side to side) motionSurge : is the linear longitudinal (front/back) motion… …   Wikipedia

  • ship — n *boat, vessel, craft ship vb forward, transmit, remit, route, *send, dispatch …   New Dictionary of Synonyms

  • Ship model — This article is concerned primarily with static models. For operating models see model yachting or radio controlled boat, Model of a 19th century vessel in the Bishop Museum, Hawaii …   Wikipedia

  • ship — shipless, adj. shiplessly, adv. /ship/, n., v., shipped, shipping. n. 1. a vessel, esp. a large oceangoing one propelled by sails or engines. 2. Naut. a. a sailing vessel square rigged on all of three or more masts, having jibs, staysails, and a… …   Universalium

  • ship — I (New American Roget s College Thesaurus) Vehicle for navigation on water Nouns 1. ship, vessel, sail; craft, bottom; airship (see aviation). See navigation. 2. (naval organization) navy, marine, fleet, flotilla, argosy; shipping, merchant… …   English dictionary for students

  • Ship Simulator — Infobox VG title = developer = VSTEP distributor = Lighthouse Interactive platforms = Windows released = August 15, 2006 engine = Quest3D genre = Vehicle simulation game modes = Single player, Multiplayer requirements = Windows XP, 2 GHz Intel®… …   Wikipedia

  • ship — n. & v. n. 1 a any large seagoing vessel (cf. BOAT). b a sailing vessel with a bowsprit and three, four, or five square rigged masts. 2 US an aircraft. 3 a spaceship. 4 colloq. a boat, esp. a racing boat. v. (shipped, shipping) 1 tr. put, take,… …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»