-
1 ἐλέγχω
ἐλέγχω (perf. pass. ἐλήλεγμαι, s. ἐξελ.), 1) verschmähen, verachten; τῶν μὴ σύ γε μῦϑον ἐλέγξῃς μήτε πόδας Il. 9, 518; Schande machen, οὔ σ' ὁ ξένος ἐνὶ μεγάροισιν ἐλέγχει ἥμενος Od. 21, 424. Sonst gew. – 2) überführen, widerlegen u. dadurch beschämen; ἐμπεσεῖν δοκεῖ καὶ πρᾶγμ' ἐλέγχειν Aesch. Ag. 1324; τινὰ περί τινος, Ar. Plut. 574; ὡς οὐ καλῶς λέγομεν ἐλέγξας Plat. Soph. 259 a; οὐχὶ κἂν παῖς σε ἐλέγξειεν, ὅτι οὐκ ἀληϑῆ λέγεις Gorg. 470 c; τούτων μήτε ἐλεγχϑέντων μήτε ὁμολογηϑέντων Soph. 241 d; geradezu = verwerfen; ἐληλεγμένων μοι τῶν φιλτάτων Luc. Nigr. 4. Uebh. darthun, zeigen (von welcher Art Etwas sei, τὸ σῶμα Anacr. 15, 32); ὡς ἅπαντά ἐστιν ὅμοια ἀλλήλοις Plat. Prot. 331 e; Soph. 256 c; εἰ ταῦτα ἦν μὴ ἱκανῶς ἔργοις ἐληλεγμένα, ὅτι δυνατὰ γενέσϑαι, wenn die Möglichkeit nicht durch die That erwiesen wäre, Legg. VII, 805 c. Auch c. part., εὐϑὺς ἐλεγχϑήσεται γελοῖος ὤν Xen. Hem. 1, 7, 2; ἐμὲ ἐλέγξας ληροῠντα Plat. Theaet. 171 d. Bei Pind. στρατιὰν ὠκύτητι, P. 11, 49, geradezu = besiegen, wie bei sp. D. – Ausforschen, ausfragen, untersuchen, (um darthun zu können, von welcher Art Etwas sei); ἰδεῖν ἐλέγξαι τ' αὖ ϑέλω τὸν ἄγγελον Aesch. Ch. 838; πότερον τὸ σὸν πάϑημ' ἐλέγχω πρῶτον Soph. Phil. 338, vgl. O. R. 333. 783; καϑίστησιν ἑαυτὸν εἰς κρίσιν τοῖς βουλομένοις περὶ αὐτῶν ἐλέγχειν Thuc. 1, 131; λόγον Plat. Soph. 241 b; τὰς ἀρχὰς πάσας πάσαις βασάνοις χρώμενοι (alle Mittel der Untersuchung anwendend) ἐλεγχόντων, die Amtsverwaltung prüfen, Legg. XII, 946 c; τοὺς αἰχμαλώτους ἤλεγχον τὴν κύκλῳ πᾶσαν χώραν τίς ἑκάστη εἴη, sie fragten sie aus, was für ein Land ein jedes sei, Xen. An. 3, 5, 14, wie 4, 1, 23. – Mit dem Ueberführen ist oft ein Zurechtweisen, Tadeln verbunden; μὴ λεγχε τὸν πονοῠντ' ἔσω καϑημένη Aesch. Ch. 906; ὑπὲρ ὧν ἡμάρτανον ἐλεγχόμενοι ἤχϑοντο, sie ärgerten sich, daß sie über ihre Fehler zurechtgewiesen, getadelt wurden, Xen. Hem. 1, 2, 47; 2, 2, 9; bei Soph. φύλαξ ἐλέγχων φύλακα, Ant. 260, ist es mehr ein Schelten.
-
2 ἐλέγχω
ἐλέγχω, (1) verschmähen, verachten; Schande machen. (2) überführen, widerlegen u. dadurch beschämen; geradezu = verwerfen. Übh. dartun, zeigen (von welcher Art etwas sei, τὸ σῶμα); εἰ ταῦτα ἦν μὴ ἱκανῶς ἔργοις ἐληλεγμένα, ὅτι δυνατὰ γενέσϑαι, wenn die Möglichkeit nicht durch die Tat erwiesen wäre; στρατιὰν ὠκύτητι, geradezu = besiegen. Ausforschen, ausfragen, untersuchen, (um dartun zu können, von welcher Art etwas sei); τὰς ἀρχὰς πάσας πάσαις βασάνοις χρώμενοι (alle Mittel der Untersuchung anwendend) ἐλεγχόντων, die Amtsverwaltung prüfen; τοὺς αἰχμαλώτους ἤλεγχον τὴν κύκλῳ πᾶσαν χώραν τίς ἑκάστη εἴη, sie fragten sie aus, was für ein Land ein jedes sei. Mit dem Überführen ist oft ein Zurechtweisen, Tadeln verbunden; ὑπὲρ ὧν ἡμάρτανον ἐλεγχόμενοι ἤχϑοντο, sie ärgerten sich, daß sie über ihre Fehler zurechtgewiesen, getadelt wurden; φύλαξ ἐλέγχων φύλακα, mehr ein Schelten -
3 παρ-εξ-ελέγχω
παρ-εξ-ελέγχω (s. ἐλέγχω), in Trugschlüssen widerlegen, Arist. top. 2, 2.
-
4 παρ-ελέγχω
παρ-ελέγχω, = ἐλέγχω, Galen.
-
5 κατ-ελέγχω
κατ-ελέγχω (s. ἐλέγχω), verstärktes simplex, überführen; οὐ δὲ μή τι νόον κατελεγχέτω εἶδος, dein Aeußeres strafe dein Inneres nicht Lügen, laß deine Gebehrden u. Worte mit deiner Gesinnung nicht im Widerspruch stehen, Hes. O. 716; ἀνδρῶν ἀρετάν Pind. I. 3, 14, vgl. P. 8, 37; – anzeigen, verrathen, Poll. 5, 42.
-
6 μετ-ελέγχω
μετ-ελέγχω (s. ἐλέγχω), überführen u. auf eine andere Meinung bringen, Iambl. V. P. §. 218.
-
7 δι-ελέγχω
-
8 προς-εξ-ελέγχω
προς-εξ-ελέγχω, noch dazu überführen, αὐτὸν τοῦτο πεποιηκότα, D. Cass. 38, 43.
-
9 συν-ελέγχω
συν-ελέγχω, mit überführen.
-
10 δι-εξ-ελέγχω
δι-εξ-ελέγχω, ganz überführen, widerlegen, Luc. Alex. 61; Plut. u. a. Sp.
-
11 ἀπ-ελέγχω
ἀπ-ελέγχω, gänzlich widerlegen, überführen, οὔτε πείσας τὸν ἄνδρα ἀπελέγχομαι, ich werde nicht überführt, daß ich überredet habe, Antiph. 5, 21; Sp., wie M. Anton. 8, 36.
-
12 ἀν-ελέγχω
ἀν-ελέγχω, von neuem erforschen, Eur. Ion. 1470.
-
13 ἐπ-ελέγχω
ἐπ-ελέγχω, = simplex, D. L. 6, 97.
-
14 ἐξ-ελέγχω
ἐξ-ελέγχω, verstärktes simplex, überführen, widerlegen, durch eine Untersuchung ausforschen, an den Tag bringen; ἀλήϑειαν Pind. Ol. 11, 55, vgl. N. 10, 46; vgl. ἃ ἡ φύσις ἀεὶ ἐβούλετο ἐξηλέγχϑη εἰς τὸ ἀληϑές, ist der Wahrheit gemäß ans Licht gebracht, Thuc. 3, 64; ἀλλ' ἐξέλεγχε, κρῖνε δ' εὐϑεῖαν δίκην Aesch. Eum. 411; wie κρῖνε κἀξέλεγχε Soph. Ant. 395; τινά O. R. 297; Eur. I. A. 335 u. öfter; φράσον καί μ' ἐξέλεγξον Ar. Nubb. 1045; εἰ ψεύδομαι, ἐξέλεγχε Plat. Conv. 217 b; τοῦτό γε ἐξηλέγξαμεν ὅτι οὐδὲν πλέον Euthyd. 288 e; καὶ τοῦτό γε ᾠόμεϑα ἐξελέγξαι ἡμᾶς Lys. 222 d, hierin, vgl. Apol. 23 a; mit dem partic., τινὰ ἀδύνατον ὄντα Gorg. 522 d, daß er nicht im Stande sei; τινὰ τεχνάζοντα Dem. 29, 19; ποιῶν ἐξελήλεγκται 2, 8, wie τὰ τῆς δυνάμεως κακῶς ἔχοντα ἐξελεγχϑήσεται ib. 13; ἐπ' αἰσχραῖς αἰτίαις ἐξηλεγμένοι Lys. 6, 44; öfter bei Folgdn; – οὐ δὴ τοῠτό γε ἐξελέγχομαι, in dieser Hinsicht wenigstens hat man mir Nichts vorzuwerfen, Eur. El. 36. – Bei Pol. τύχην u. ä., versuchen, erproben, 21, 11, 4; τοὺς Θηβαίους, εἰ διαμαχοῦνται Plut. Ages. 19.
-
15 διελέγχω
-
16 ἐξ-ετάζω
ἐξ-ετάζω, fut. ἐξετάσω, att. ἐξετῶ, B. A. 251, wie jetzt Isocr. 9, 34 gelesen wird; aor. dor. ἐξήταξα, Theocr. 14, 28; ausforschen, prüfen, ob Etwas wahr. gut, ächt sei, erproben; τινά, Theogn. 1010; μὴ κρῖνε, μὴ 'ξέταζε Soph. Ai. 583; neben ματεύω, O. C. 211; σοῖς κακοῖς ἠξίουν ἐξετάζεσϑαι φίλος Eur. Alc. 1014; vom Mustern eines Heeres, στρατὸς ϑάσσει κἀξετάζεται Suppl. 391; so Thuc. 6, 97 u. Folgde; ἂν ἡ δύναμις τῆς πόλεως ἐξητασμένη καὶ παρεσκευασμένη ᾗ φανερά Dem. 14, 7; τὴν συμμαχίαν ἐξήταζον Thuc. 2, 7; πάσας εἰδέας ἐξήτασεν Ar. Th. 436; ἐξέταζε, τί καὶ πῶς λέγουσι Plat. Phaedr. 261 a; τὴν κολοκύντην ἐξήταζον, τίνος ἐστὶ γένους Epicrat. Ath. II, 59 v. 17; mit doppeltem acc., ἐάν τίς σε ταῦτα ἐξετάζῃ Gorg. 515 b; neben ἐλέγχω, Apol. 29 e; bei den Rednern = gerichtlich Einen verhören, selbst von der Folter, οἰκέτας ὑπὸ τῶν δεσποτῶν ἐξεταζομένους Dem. 45, 76; Pol. 15, 27, 7 ἐξετάσαι πᾶσαν προςτιϑέντα βάσανον; περί τινος, Plat. Legg. III, 685 a; τινὰ περί τινος, Einen worüber befragen, Phaedr. 258 d; – τινὰ πρός τινα, im Vergleich mit einem Andern Jemanden beurtheilen, abschätzen, πρὸς τοὺς ζῶντας τὸν ζῶντα ἐξέταζε Dem. 18, 318; πρὸς πλεονεξίαν τοὺς λογισμοὺς ἐξετάζων 6, 7 (wie Plut. Cat. min. 3 u. a. Sp.); ähnl. ἐξέτασον παρ' ἄλληλα τὰ σοὶ κἀμοὶ βεβιωμένα 18, 265; vgl. Isocr. 8, 11 u. von Sp. D. Hal. 2, 17. – An die Bdtg des Musterns reiht sich die des Aufzählens, πρώτους ἐξετάσαι τοὺς ἐκ Κορίνϑου φυγόντας Dem. 20, 52, wie 58; pass., zu einer Zahl gerechnet werden, als Einer erfunden werden, καὶ τῶν ἐχϑρῶν τῶν σῶν εἷς ἐξητάζετο Dem. 19, 291; oft c. partic., ἐὰν μὴ παρὼν ἐξετάζηται τοῖς ξυλλόγοις, falls es sich zeigt, daß er nicht dabei war, Plat. Legg. VI, 764 a; οὐδενὸς πώποτε τούτων ἐξητάσϑης κατήγορος οὐδ' ἀγανακτῶν ὤφϑης Dem. 22, 66; λέγων καὶ γράφων ἐξηταζόμην τὰ δέοντα, ich zeigte mich als Einen, der immer das Rechte sagte, 18, 173; ähnl. μετὰ τῶν μηδὲν ἠδικηκότων ἐξετάζεσϑαι, unter den, d. h. als Einer, der Niemand Unrecht gethan hat, 19, 115; Sp., wie D. Hal. 6, 63; auch im act. mit partic., Pol. ἐξητακὼς στερεοὺς ὑπάρχοντας τοὺς τόπους 3, 79, 1; φίλων καὶ πελατῶν ἐν τοῖς ἀναγκαιοτάτοις 6, 59; μετὰ τοῦ Καίσαρος, von Cäsars Partei sein, Plut.; vom Census, sich zu einer Klasse rechnen lassen, ἐν τοῖς ἱππικοῖς Pomp. 14.
-
17 ἀνελέγχω
-
18 ἀπελέγχω
ἀπ-ελέγχω, gänzlich widerlegen, überführen -
19 διεξελέγχω
δι-εξ-ελέγχω, ganz überführen, widerlegen -
20 ἐξελέγχω
ἐξ-ελέγχω, überführen, widerlegen, durch eine Untersuchung ausforschen, an den Tag bringen; ἃ ἡ φύσις ἀεὶ ἐβούλετο ἐξηλέγχϑη εἰς τὸ ἀληϑές, ist der Wahrheit gemäß ans Licht gebracht; mit dem partic., τινὰ ἀδύνατον ὄντα, daß er nicht im Stande sei; οὐ δὴ τοῠτό γε ἐξελέγχομαι, in dieser Hinsicht wenigstens hat man mir nichts vorzuwerfen; τύχην u. ä., versuchen, erproben
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ελέγχω — ελέγχω, έλεγξα βλ. πίν. 31 … Τα ρήματα της νέας ελληνικής
ελέγχω — (AM ἐλέγχω) 1. ερευνώ, εξετάζω για την ανεύρεση τής αλήθειας, ορθότητας, ακρίβειας, γνησιότητας, αξίας κάποιου αντικειμένου, εμπορεύματος, θέματος κ.λπ. («ελέγχω τα γραπτά, τους λογαριασμούς, την περιεκτικότητα σε κάτι», «φύλαξ ἐλέγχων φύλακα»,… … Dictionary of Greek
ἐλέγχω — ἔλεγχος 2 argument of disproof masc nom/voc/acc dual ἔλεγχος 2 argument of disproof masc gen sg (doric aeolic) ἐλέγχω disgrace pres subj act 1st sg ἐλέγχω disgrace pres ind act 1st sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ελέγχω — έλεγξα, ελέγχτηκα, μτβ. 1. ερευνώ κάτι για να βεβαιωθώ για την αλήθεια, την ορθότητα, την αξία, την ικανότητα, τη γνησιότητά του κτλ., εξετάζω, εξακριβώνω. 2. (για θεωρίες, λόγους κτλ.), αναλύω κριτικά για να βρω τρωτά σημεία, επικρίνω. 3.… … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
ἐλέγχῳ — ἔλεγχος 2 argument of disproof masc dat sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἐλέγχετον — ἐλέγχω disgrace pres imperat act 2nd dual ἐλέγχω disgrace pres ind act 3rd dual ἐλέγχω disgrace pres ind act 2nd dual ἐλέγχω disgrace imperf ind act 2nd dual (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἐληλεγμένα — ἐλέγχω disgrace perf part mp neut nom/voc/acc pl ἐληλεγμένᾱ , ἐλέγχω disgrace perf part mp fem nom/voc/acc dual ἐληλεγμένᾱ , ἐλέγχω disgrace perf part mp fem nom/voc sg (doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἐλέγξουσι — ἐλέγχω disgrace aor subj act 3rd pl (epic) ἐλέγχω disgrace fut part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) ἐλέγχω disgrace fut ind act 3rd pl (attic epic doric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἐλέγξουσιν — ἐλέγχω disgrace aor subj act 3rd pl (epic) ἐλέγχω disgrace fut part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) ἐλέγχω disgrace fut ind act 3rd pl (attic epic doric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἐλέγξω — ἐλέγχω disgrace aor subj act 1st sg ἐλέγχω disgrace fut ind act 1st sg ἐλέγχω disgrace aor ind mid 2nd sg (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἐλέγχεσθε — ἐλέγχω disgrace pres imperat mp 2nd pl ἐλέγχω disgrace pres ind mp 2nd pl ἐλέγχω disgrace imperf ind mp 2nd pl (homeric ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)