-
1 κρίνω
κρίνω, fut. κρινῶ, perf. κέκρικα, z. B. Plat. Legg. V, 734 c, pass. κέκριμαι, aor. pass. ἐκρίϑην, poetisch κρινϑείς, Il. 13, 129 Od. 8, 48 (vgl. cerno); – 1) scheiden, trennen, sondern, sichten; ἀνδρῶν λικμώντων, ὅτε τε ξανϑὴ Δημήτηρ κρίνει καρπόν τε καὶ ἄχνας Il. 5, 500; vgl. κρῖν' ἄνδρας κατὰ φῠλα 2, 363; auch = ordnen, βασιλῆες ϑῠνον κρίνοντες 2, 446. – Daher auswählen, die Besten aussondern; ἐς δ' ἐρέτας ἔκρινεν ἐείκοσιν Il. 1, 309; ὁπότε κρίνοιμι λόχονδε ἄνδρας ἀριστῆας Od. 14, 217; auch im med., κρίνασθαι ἀρίστους, sich die Besten auslesen, Il. 9, 521; so öfter κεκριμένος, κρινϑείς; κρίνασα δ' ἀστῶν τὰ βέλτατα Aesch. Eum. 465; τούτων σοι δίδωμι κρίναντι χρῆσϑαι Soph. O. C. 647; κρίνειν τινὰ ἐκ πάντων Her. 6, 129; κατ' ἀνδραγαϑίην ἐκρίνετο ib. 128; τούς τε ἀγαϑοὺς καὶ τοὺς κακούς Xen. Mem. 3, 1, 9; τὸ ἀλ, ϑές τε καὶ μή, das Wahre vom Falschen unterscheiden, Plat. Theaet. 150 b. – Daher 2) Streitigkeiten entscheiden, schlichten, den Ausschlag geben; νείκεα κρίνειν, Händel schlichten, Od. 12, 440; νεῖκος πολέμου κρίνειν 18, 264; σκολιὰς ϑέμιστας κρίνειν, krunime, ungerechte Richtersprüche fallen, Il. 16, 387, wie κρῖνε δ' εὐϑεῖαν δίκην Aesch. Eum. 411; ἔργον δ' ἐν κύβοις Ἄρης κρινεῖ Spt. 396; öfter δίκην κρίνειν, einen Proceß aburtheilen, entscheiden; πῶς ἀγὼν κριϑήσεται Eum 647, wie κρίνειν ἀγῶνα Ar. Ran. 873; τοῠτο γὰρ τύχη κρινεῖ Soph. Ant. 328; auch in Peosa von Processen, τὸ δικαστήριον ὅπερ ἂν τ ὴν δίκην κρίνῃ Plat. Legg. IX, 877 b; auch τὴν κρίσιν αὐτοῖν τοῠ βίο υ κρῖναι ὀρϑῶς, Rep. II, 360 d. wie κρίσεις κρίνειν Dem. 24, 15l; – beurtheilen, τὰς ϑεάς, d. i. zwischen ihnen entscheiden, Eur. I. A. 72; προς ἀργύριον τὴν εὐδαιμονίαν, nach dem Gelde, Isocr. 4, 76; – urtheilen, κρίνεις σὺ μέγιστον ἀνϑρώπ οις ἀγαϑὸν εἰναν πλοῠτον Plat. Gorg. 452 c; ὃν ἂν κρίνω ἐῤῥωμενέστατον εἶναι, nach meinem Urtheil jedesmal den stärksten, Phaed. 100 a, wie τὴν πόλιν τῶν πόλεων ἀϑλιωτάτην ἔκρινας, den Staat für den unglücklichsten erklären, Rep. IX, 578 b, öfter; vgl. Soph. ἀνδρῶν σε πρῶτον κρίνοντες, O. R. 34; pass., Ἑλλήνων ἕνα κριϑέντ' ἄριστον Phil. 1329; – κρίνω σε νικᾶν, ich erkläre dich für den Sieger, Aesch. Ch. 890; so besonders in den Wettkämpfen, entscheiden, wer Sieger ist, κρίνειν ἐμέ, κρίνειν τοὺς χοροὺς ὀρϑῶς ἀεί Ar. Eccl. 1155 ff. – Daher auch vorziehen, κρί. νω δ' ἄφϑονον ὄλβον Aesch. Ag. 458, eigtl. ich entscheide mich für ein solches Glück; vgl. κρῖνε σέβας τὸ πρὸς ϑεῶν Suppl. 39; mit πρό, κρίνοντες τὸν Ἀπόλλω πρὸ Μαρσύου Plat. Rep. III, 399 e, wie Soph. Phil. 57; τὰ ὑφ' ὑμῶν κριϑέν-τα, das von euch Gebilligte, wofür ihr euch entscheidet, Isocr. 4, 46; κεκριμένος, probatus, Leon. Al. (IX, 42); vgl. Her. 3, 31. – Pass. u. med. – 1) von den streitenden Parteien (vgl. Luc. Anach. 19 ἀποδίδοται λόγος ἑκατέρῳ τῶν κρινομένων), mit einander rechten, streiten, einen Streit unter sich ausmachen; ὥς κε πανημέριοι στυγερῷ κρινώμεϑ' Ἄρηϊ Il. 2, 385; ὁπότε μνηστῆρσι καὶ ἡμῖν μένος κρίνηται Ἄρηος Od. 16, 269; Τιτήνεσσι κρίναντο, sie kämpften mit den Titanen, Hes. Th. 882; οὐ κρινοῦμαι τῶνδέ σοι τὰ πλείονα, ich werde nicht mit dir mehr rechten, Eur. Med. 596; τέως μὲν οὖν ἐκρινόμεϑ', εἶτα τῷ χρόνῳ συνέβημεν Ar. Nubb. 66; δίκῃ κρίνεσϑαι Thuc. 4, 122; περὶ τῆς ἀρετῆς Her. 3, 120. – 2) ὀνεί. ρους κρίνασϑαι, Träume auslegen, deuten, Il. 5, 150. – 3) bei den Attikern geradezu = zur Verantwortung ziehen, anklagen; κατηγορεῖ μὲν ἐμοῦ, κρίνει δὲ τουτονί Dem. 18, 15, u. öfter, wie bei den andern Rednern; so heißen die Richter περὶ προδοσίας κρίνοντες Lycurg. 137, aber der Ankläger ὁ τὸν προδόντα κρίνων, ib. 1, wie ὁ κρινόμενος der Angeklagte, 13. 20, oft; so Plut. αὐτὸν ἔκρινε κακώσεως ἐπαρχίας, repetundarum accusavit, Caes. 4; pass., ἀπ' εἰςαγγελίας κρίνεσϑαι Aesch. 3, 52; κρίνεσϑαι τὴν ἐπὶ ϑανάτῳ, auf Tod u. Leben angeklagt werden, Ath. XIII, 590 d; κρίνεσϑαι ϑανάτου Thuc. 3, 57, wie Pol. ϑανάτου δὲ κρίνει μόνος ὁ δῆμος, 6, 4, 7; auch ὅτ' ἐκρίνετο τὴν περὶ Ὠρωποῦ κρίσιν ϑανάτου, Dem. 21, 64, als ihm der Capitalproceß gemacht wurde; ὁ κρινόμενος, der Angeklagte. – Auch = Strafe zuerkennen, verurtheilen, bes. Sp. – Allgem. = untersuchen, fragen; neben ἐξετάζω, Soph. Ai. 586 Ant. 349. – Das adj. verb. s. unten.
-
2 ἀντιβολέω
ἀντιβολέω, imperf. ἠντιβόλει Lys. 1, 25, 1) in den Wurf kommen, begegnen, τινί, oft bei Hom., vom feindlichen Entgegenkommen in der Schlacht, εἴ πέρ μοι ἐείκοσιν ἀντεβόλησαν Il. 16, 847; ohne Casus, Iliad. 16, 790. 12, 465; mit dem dat. der Sache, φόνῳ ἀνδρῶν, τάφῳ Od. 11, 416. 24, 87. – 2) mit dem gen. der Sache, etwas erlangen, theilhaftig werden, μάχης, ἐπητύος, Il. 4, 342 Od. 21, 306; γάμου Hes. O. 782, u. umgekehrt, ὅτε γάμος ἀντιβολήσει ἐμέϑεν, wann die Heirath mir naht, Od. 18, 272. Auch Pind., ἀέϑλων Ol. 13, 30; εἰλαπίνης Ap. Rh. 1, 12. – 3) bitten, anflehen, τινά, u. ohne Casus, Ar. Nubb. 110; oft in Prosa, Lys. 1, 25. 14, 16; Andoc. 1, 51, u. sonst, bes. Sp., wie D. Hal.
-
3 ἐρύκω
ἐρύκω (vgl. ἐρύω), fut. ἐρύξω, Il. 8, 178, aor. ἔρυξαν, 3, 113; ἤρυξε, Aesch. (vgl. ἀπερύκω), ἠρῡκακε, Il. 5, 321, öfter, ἐρυκακέειν, Od. 11, 104, wie sp. D., z. B. Ap. Rh. 2, 432, opt. auch ἐρύκοις [ ñ ñ-], Nic. Al. 536, – zurückhalten, anhalten, ἵππους – ἐρυκέμεν αὖϑ' ἐπὶ τάφρῳ Il. 11, 48, vgl. 3, 113; Fliehende zum Stehen bringen, 21, 7; μένος, den Ungestüm des Angriffs zurückhalten, hemmen, 8, 178, wie ϑυμόν, seine Neigung im Zaume halten, Od. 11, 105; ἕτερός με ϑυμὸς ἔρυκεν, ein anderer Entschluß, Gedanke ließ mich innehalten, Od. 9, 302; λαόν, das Kriegsvolk zurückhalten, daß es nicht kämpfe, Il. 24, 658, vgl. 23, 258; ἐνὶ μεγάροισι γυναῖκας, daß sie nicht herauskommen, Od. 19, 16; Gäste nicht fortlassen, sie bei sich verweilen lassen, ξείνισ' ἐνὶ μεγάροισιν ἐείκοσιν ἤματ' ἐρύξας Il. 6, 217, öfter in der Od.; πόντος πολλοὺς ἐρύκει ἀέκοντας, hält Viele wider ihren Willen fest, Il. 21, 59, wie τὸν δ' οἶον – Νύμφη πότνι' ἔρυκε Od. 1, 14; 7, 315. 9, 29. 15, 68. 17, 408; ἄμφω δόλος καὶ δεσμὸς ἐρύξει Od. 8, 317; γῆ μιν ἐρύξει, die Erde wird ihn, den Todten, festhalten, Il. 21, 62; – abhalten, den Feind, Il. 15, 297 Od. 22, 138; τοὺς ἐπιόντας Her. 4, 125. 5, 15; ψευδέων ἐνιπάν Pind. Ol. 11, 5; μήτοι μ' ἔρυκε δρᾶν παρεσκευασμένον Eur. Heracl. 691; Sp. einzeln, wie D. Hal. 8, 85; – c. genit., μή με ἔρυκε μάχης, halte mich nicht ab vom Kampfe, Il. 18, 126; ἀλλά τις ϑεῶν αἰὲν Ἅιδα σφε δόμων ἐρύκει, hält ihn fern von Hades' Haus, Soph. Trach. 121; τὸν πόλεμον Μακεδονίας Pol. bei Suid.; – mit ἀπό, μηδέ σ' ἔρις κακόχαρτος ἀπ' ἔργου ϑυμὸν ἐρύκοι Hes. O. 28; ἐρυκόμενοι ἀπὸ τοῠ Ἀσωποῦ Her. 9, 49; ἀπ' ἐμαυτοῦ τὰ κακά Xen. An. 3, 1, 25; – τινί τι, Einem Etwas abwehren, λιμόν, κακόν, Od. 5, 166 Il. 15, 450. 17, 292; τὰ μὴ καλὰ νόσφιν Theocr. 7, 127; – c. inf., abhalten, Etwas zu thun, hindern, verwehren, τὰ μακρὰ δ' ἐξενέπειν ἐρύκει με τεϑμός Pind. N. 4, 33; mit μή, ὅδε Καδμείων ἤρυξε πόλιν μὴ 'νατραπῆναι Aesch. Spt. 1067; οὔτοι τὸ δειλὸν – ϑανεῖν ἐρύκει με Eur. Herc. Fur. 317; sp. D., οὔτι ϑεοὺς λίσσεσϑαι ἐρύκω Ap. Rh. 2, 336; – ἐρύκων τἄλλα ἰχϑύδια, μὴ διαρπάσωσι τὸν γό νον Arist. H. A. 9, 37. – In ὀλίγος δ' ἔτι χῶρος ἐρύκει, Il. 10, 161, ein kleiner Raum hält sie ab, liegt auch trennt sie, hält sie aus einander. – Med. = act., κῦμά μιν ἐρύκεται Il. 12, 285. – Pass. zurückgehalten werden, zurückbleiben, Od. 4, 373. 466. 17, 17; zögern, säumen, Il. 23, 443; sp. D. auch c. int., ἐρυκόμενοι ἀνέμοισιν αὖϑι μένειν Ap. Rh. 4, 1256. – Bei Soph. Phil. 1138 ἀνέδην ὅδε χῶρος ἐρύκεται, was der Schol. erkl. ἀδείᾳ ὑπὸ τῶν ϑηρῶν ὁ τόπος κατασχεϑήσεται, dieser Platz wird nachlässig vertheidigt.
См. также в других словарях:
ἐείκοσιν — εἴκοσι twenty epic (indeclform numeral) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
είκοσι — (AM εἴκοσι και προ φωνήεντος εἴκοσιν Α και επικ. ἐείκοσι και ἐείκοσιν) (απόλ. αριθμητ.) ποσότητα δύο δεκάδων νεοελλ. (ως ουσ. με άρθρο) 1. το είκοσι α) η γραφική παράσταση τού αριθμού β) οτιδήποτε έχει τον αριθμό είκοσι (π.χ. θέση, λαχνός,… … Dictionary of Greek