Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

हिरण्यकण्ठ

  • 1 अरण्यकणा


    áraṇya-kaṇā
    f. wild cumin seed L.

    Sanskrit-English dictionary > अरण्यकणा

  • 2 तोयकण


    tóya-kaṇa
    m. a drop of water

    Sanskrit-English dictionary > तोयकण

  • 3 न्यायकणिका


    ny-āyá-kaṇikā
    f. N. of wks.

    Sanskrit-English dictionary > न्यायकणिका

  • 4 भूत्यकण्टक


    bhūtyakaṇṭaka

    Sanskrit-English dictionary > भूत्यकण्टक

  • 5 वाक्यकण्ठ


    vākya-kaṇṭha
    mfn. one whose speech is in the throat, being on the point of speaking anything MBh.

    Sanskrit-English dictionary > वाक्यकण्ठ

  • 6 शल्यकण्ठ


    ṡalya-kaṇṭha
    m. « quill-throated», a porcupine L.

    Sanskrit-English dictionary > शल्यकण्ठ

  • 7 सभ्यकण्ठाभरण


    sábhya-kaṇṭhâ̱bharaṇa
    n. N. of wk.

    Sanskrit-English dictionary > सभ्यकण्ठाभरण

  • 8 साहित्यकण्ठोद्धार


    sāhitya-kaṇṭhôddhāra
    m. N. of wks.

    Sanskrit-English dictionary > साहित्यकण्ठोद्धार

  • 9 हिरण्यकण्ठ


    hiraṇya-kaṇṭha
    mfn. golden-necked MBh.

    Sanskrit-English dictionary > हिरण्यकण्ठ

  • 10 कण्टकः _kaṇṭakḥ _कम् _kam

    कण्टकः कम् 1 A thorn; पादलग्नं करस्थेन कण्टकेनैव कण्टकं (उद्धरेत्) Chāṇ.22; कण्टकेनैव कण्टकम् (उन्मूलयेत्) Pt.4.18
    -2 A prickle, a sting; यः कण्टकैर्वितुदति Y.3.53.
    -3 The point of anything.
    -4 (Fig.) Any troublesome fellow who is, as it were, a thorn to the state and an enemy of order and good government; उत्खातलोकत्रयकण्टके$पि R.14.73; त्रिदिवमुद्धृतदानवकण्टकम् Ś.7.3; Ms.9.26; Mv.7.8.
    -5 (Hence) Any source of vexation or an- noyance, nuisance; कण्टकानां च शोधनात् Ms.9.253.
    -6 Horripilation, erection of hair, thrill.
    -7 A finger-nail.
    -8 A vexing speech.
    -9 A fish-bone; अन्धो मत्स्या- निवाश्नाति स नरः कण्टकैः सह Ms.8.95.
    -1 A sharp stinging pain, symptom of a disease.
    -11 (In Nyāya philosophy) Refutation of arguments, detection of error.
    -12 Impediment, obstacle.
    -13 The first, fourth, seventh, and tenth lunar mansions.
    -14 A vexing or injurious speech; Mb.1.
    -कः A bamboo; some other tree (Mar. बेल, बाभळ, हिंगणबेट) फलकं परिधानश्च तथा कण्टक- वस्त्रधृक् Mb.12.33.14; see कण्टकद्रुम.
    -2 A work-shop, manufactory.
    -3 Fault, defect; निर्धूतवाक्यकण्टकाम् Mb.12.167.5.
    -4 N. of Makara or the marine mon- ster, the symbol of the god of love.
    -की A kind of वार्ताकी.
    -फलः See कण्टकफल.
    -Comp. -अग्रः a kind of lizard.
    -अशनः, -भक्षकः, -भुज् m. a camel.
    -अष्ठीलः a kind of fish (having many bones).
    -आगारः a kind of worm.
    -आढ्यः a kind of tree.
    -उद्धरणम् 1 (lit.) extracting thorns, weeding.
    -2 (fig.) removing annoyances, extirpating thieves and all such sources of public annoyance; कण्टकोद्धरणे नित्यमातिष्ठेद्यत्नमुत्तमम् Ms.9.252.
    -द्रुमः 1 a tree with thorns, a thorny bush; भवन्ति नितरां स्फीताः सुक्षेत्रे कण्टकद्रुमाः Mk.9.7.
    -2 the Śālmali tree or silk-cotton-tree (Mar. सांवरी).
    -प्रावृटा Aloe Perfoliata (Mar. कोरफड).
    -फलः 1 the bread-fruit tree, Panasa tree.
    -2 the गोक्षुर plant.
    -3 the castor-oil tree.
    -4 the Dhattūra tree.
    -5 a term applicable to any plant the fruit of which is invested with a hairy or thorny coat.
    -मर्दनम् suppressing disturbance.
    -युक्त a. having thorns, thorny.
    -विशोधनम् extirpating every source of disturbance or trouble; राज्यकण्टकविशोधनोद्यतः Vikr.5.1.
    -वृन्ताकी a species of nightshade with thorny leaves (वार्ताकी).
    -श्रेणिः, -णी f.
    1 the Solanum Jacquini.
    -2 a porcupine.

    Sanskrit-English dictionary > कण्टकः _kaṇṭakḥ _कम् _kam

  • 11 कषाय _kaṣāya

    कषाय a.
    1 Astringent, Ś.2.
    -2 Fragrant, स्फुटित- कमलामोदमैत्रीकषायः Me.31; U.2.21; Mv.5.41.
    -3 Red, dark-red; चूताङ्कुरास्वादकषायकण्ठः Ku.3.32.
    -4 (Hence) Sweet-sounding, Māl.7; cf. also सगद्गदं बाष्पकषायकण्ठः Bu. Ch.1.68.
    -5 Brown.
    -6 Improper, dirty.
    -यः, -यम् 1 Astringent flavour of taste (one of the six rasas): see कटु; यो वक्त्रं परिशोषयति जिह्वां स्तम्भयति कण्ठं बध्नाति हृदयं कषति पीडयति च स कषायः Suśr. cf. also 'बध्नातीव च यः कण्ठं कषायः स विकास्यपि' । Ibid.
    -2 The red colour.
    -3 A decoction with one part of a drug mixed with four, eight, or sixteen parts of water (the whole being boiled down until one quarter is left); Ms.11.153.
    -4 Plastering, smearing; कर्णार्पितो लोध्रकषायरूक्षे Ku.7.17; anointing.
    -5 Perfuming the body with unguents; शिरोरुहैः स्नानकषायवासितैः Ṛs.1.4.
    -6 Gum, resin, extract or exudation from a tree.
    -7 Dirt, uncleanness.
    -8 Dulness, stupidity; विगतभयकषायलोभमोहः Mb.12.179.26.
    -9 Attachment to worldly objects; Ch. Up.7.26.2; भक्त्या निर्मथिताशेषकषायधिषणो$र्जुनः Bhāg.1.15.29.
    -1 Decay, ruin.
    -यः 1 Passion, emotion.
    -2 Kaliyuga.
    -Comp. -कृत् m. the लोध्र tree (Symplocos racemosa)
    -वसनम् The yellowish-red garment of monks, mendi- cants.

    Sanskrit-English dictionary > कषाय _kaṣāya

  • 12 असत्य _asatya

    असत्य a.
    1 Untrue, false; पापासः सन्तो अनृता असत्याः Rv.4.5.5; असत्यमप्रतिष्ठम् Bg.16.8.
    -2 Imaginary, unreal, असत्यकण्ठार्पितबाहुबन्धना Ku.5.27.
    -3 of uncertain result; असत्यानि च युद्धानि संशयो मे न रोचते Rām.5.3.35.
    -त्यः A liar.
    -त्यम् Falsehood, untruth.
    -Comp. -वादिन् a. speaking falsely, liar.
    -सन्ध a. not true to one's promise, false, perfidious, treacherous; ˚धे जने सखी पदं कारिता Ś.4.
    -सन्निभ a. improbable, unlikely.

    Sanskrit-English dictionary > असत्य _asatya

  • 13 आसञ्ज् _āsañj

    आसञ्ज् 1 P.
    1 To fasten, fix on, attach to, join or add to, place or put on (dress, armour &c.); चापमा- सज्यकण्ठे Ku.2.64; अनुबन्ध आसज्यते Sk.; आसज्यमानेक्षणः Ś.3.25 with the eyes intently fixed; (fig. also); भुजे... स भूमेर्धुरमाससञ्ज R.2.74; so पुत्रे राज्यम्; जने दोषम् &c.; आससञ्ज भयं तेषाम् Bk.14.14 fear overlook them.
    -2 To confer upon, conduce to; तिष्ठतां तपसि पुण्यमासजन् Ki.13.44.
    -3 To stick or adhere to, depend upon.
    -4 To take up. -Caus.
    1 To cause to attach, have anything fastened or put on.
    -2 To place, put, throw round; आसञ्जयामास यथाप्रदेशे कण्ठे गुणम् R.6.83.
    -3 To entrust or appoint. pass. (सज्यते) To adhere, stick, be attached; यदि नेष्टात्मनः पीडा मासञ्जि भवता जने Ki.11.29; cf. "Do unto others as you would be done by."

    Sanskrit-English dictionary > आसञ्ज् _āsañj

  • 14 आस्वाद _āsvāda

    आस्वाद a. Tasting, eating.
    -दः 1 Tasting, eating; चूताङ्कुरास्वादकषायकण्ठः Ku.3.32; काव्यामृतरसास्वादः H.1.132; मुखास्वादः Y.3.299 kissing.
    -2 Relish, flavour, taste; ज्ञातास्वादो विवृतजघनां को विहातुं समर्थः Me.43; सुखास्वाद- परः H.4.77; चित्रास्वादकथैर्भृत्यैः Pt.1.
    -3 Enjoying, experiencing; ˚वत् a. delicious in flavour, palatable; आस्वादवद्भिः कवलैस्तृणानाम् R.2.5.

    Sanskrit-English dictionary > आस्वाद _āsvāda

  • 15 चूतः _cūtḥ

    चूतः [चूष्-क्त, चोतति रसं चुत्-अच् वा पृषो˚ Tv.]
    1 The mango tree; ईषद्बद्धरजः कणाग्रकपिशा चूते नवा मञ्जरी V.2.7; चूताङ्कुरास्वादकषायकण्ठः Ku.3.32; one of the 5 arrows of Cupid; see पञ्चबाण.
    -तम् The anus.
    -Comp. -यष्टिः The mango branch. चूतयष्ट्या समाश्लिष्टो दृश्यतां तिलकद्रुमः । Bu. Ch.4.46.

    Sanskrit-English dictionary > चूतः _cūtḥ

  • 16 पुंस् _puṃs

    1
    पुंस् 1 U. [पुंसयति-ते]
    1 To crush, grind.
    -2 To pain, trouble, punish.
    2
    पुंस् m. [पाति पा-पालने डुमसुन् Uṇ.4.177] (Nom. पुमान्, पुमांसौ, पुमांसः; Instr. du. पुंभ्यां; Voc. sing. पुमन्)
    1 A male, male being; पुंसि विश्वसिति कुत्र कुमारी N.5.11.
    -2 A man, human being; यस्यार्थाः स पुमाँल्लोके H.1.
    -3 Man, mankind, people; वन्द्यैः पुंसां रघुपतिपदैः Me.12.
    -4 A servant, an attendant.
    -6 A word in the mascu- line gender.
    -6 The masculine gender; पुंसि वा हरिचन्दनम् Ak.
    -7 The soul.
    -8 A living being; जन्म त्वात्मतया पुंसः सर्वभावेन भूरिदः Bhāg.11.22.4.
    -9 A kind of Naraka; अपत्यमस्मि ते पुंसस्त्राणात् पुत्र इति स्मृतः Mb.14.9.63.
    -Comp. -अनुज a. (पुंसानुज) having an elder brother.
    -अनुजा (पुमनुजा) a girl born after the male child; i. e. a girl having an elder brother.
    -अपत्यम् (पुमपत्यम्) a male child.
    -अर्थः (पुमर्थः) 1 the aim of man.
    -2 any one of the four ends of human existence; i. e. धर्म, अर्थ, काम and मोक्ष; see पुरुषार्थ.
    -आख्या (पुमाख्या) a designation of a male being.
    -आचारः (पुमाचारः) a usage of men.
    -कटिः f. a man's hip.
    -कामा a woman wishing for a husband; P.VIII.3.6. Kāśi.
    -कोकिलः a male cuckoo; चूताङ्कुरास्वादकषायकण्ठः पुंस्कोकिलो यन्मधुरं चुकूज Ku.3.32.
    -खेटः (पुंखेटः) a male plant.
    -गवः (पुंगवः) 1 a bull. an ox.
    -2 (at the end of comp.) chief, best, most excellent, distinguished or pre-eminent of any class; वाल्मीकिर्मुनिपुंगवः Rām.; so गजपुंगवः Bh. 2.31, नरपुंगवः &c. ˚केतुः an epithet of Śiva; स्विन्नाङ्गुलिः पुंगवकेतुरासीत् Ku.7.77.
    -चलः (पुंश्चलः) an adulterer.
    -चली (पुंश्चली) a harlot, an unchaste woman; Y.1.162. Ms.4.22; अहो को वेद भुवने दुर्ज्ञेयं पुंश्चलीमनः । पुंश्चल्यां यो हि विश्वस्तो विधिना स विडम्बितः ॥ Brav. P.
    -चलीयः; (पुंश्चलीयः) the son of a harlot.
    -चलू f. (
    पुंश्चलू) Ved. a harlot.
    -चिह्नम् (पुंश्चिह्नम्) the characteristic of a male, the membrum virile.
    -जन्मन् (पुंजन्मन्) n. the birth of a male child. ˚करः, ˚दः, ˚योगः a constella- tion under which male children are born.
    -दासः (पुंदासः) a male slave.
    -ध्वजः (पुंध्वजः) 1 the male of any species of animal.
    -2 a mouse
    -नक्षत्रम् (पुंनक्षत्रम्) a male asterism.
    -2 an asterism under which male children are born.
    -नागः (पुंनागः) 1 'an elephant among men', a distinguished man.
    -2 a white elephant.
    -3 a white lotus.
    -4 nutmeg.
    -5 N. of a tree called नागकेशर; R.4.57.
    -6 N. of a tree (Mar. उंडीण); Mb. 1.63.43; Bhāg.8.2.18.
    -नाटः, -डः (पुंनाटः, -डः) N. of a tree.
    -नामधेयः (पुंनामधेयः) a male.
    -नामन् (पुंनामन्) a. holding a masculine name. (-m.)
    1 the tree called पुंनाग.
    -पुत्रः a male child; P.VIII.3.6. Kāśi.
    -प्रजननम् the male organ of generation.
    -भावः (पुंभावः) manhood, masculine gender.
    -भूमन् (पुंभूमन्) m. a word of the masculine gender used only in the plural number; दाराः पुंभूम्नि चाक्षताः Ak.
    -योगः (पुंयोगः) 1 cohabitation with or relation to a man; P.IV.1.48.
    -2 reference to a male or husband; पुंयोगे क्षत्रियी.
    -रत्नम् (पुंरत्नम्) an excellent man.
    -राशिः (पुंराशिः) a male sign of the zodiac.
    -रूपम् (पुंरूपम्) the form of a man.
    -लक्षणम् manliness.
    -लिङ्ग a. (
    पुंलिङ्ग) of the masculine gender, masculine.
    (-ङ्गम्) 1 masculine gender.
    -2 virility, manhood.
    -3 the male organ.
    -वत्सः (पुंवत्सः) a bull-calf.
    -वृषः (पुंवृषः) the musk-rat.
    -वेष a. (
    पुंवेष) dressed like a male, clad in male attire.
    -सवन (पुंसवन) a. causing the birth of a male child. (
    -नम्) the first of the purificatory Saṁskāras: it is a ceremony performed on woman's perceiving the first signs of a living conception, with a view to the birth of a son; यथाक्रमं पुंसवनादिकाः क्रियाः (व्यधत्त) R.3.1.
    -2 fœtus; यस्मिन् प्रविष्टे$सुरवधूनां प्रायः पुंसवनानि भयादेव स्रवन्ति पतन्ति च Bhāg.5.24.15.
    -3 the time after a woman's courses; तपस्तप्त्वा व्रतपरा स्नाता पुंसवने शुचिः, उपचक्राम भर्तारम् Mb.1.31.25.
    -4 milk.

    Sanskrit-English dictionary > पुंस् _puṃs

  • 17 अरण्य


    áraṇya
    n. (fr. 1. áraṇa;

    fr. ṛi Uṇ.), a foreign orﾠ distant land RV. I, 163, 11 and VI, 24, 10 ;
    a wilderness, desert, forest AV. VS. etc.. ;
    m. the tree alsoﾠ called Kaṭphala L. ;
    N. of a son of the Manu Raivata Hariv. 434 ;
    of a Sādhya ib. 11536 ;
    of a teacher (disciple of Pṛithvidhara)
    - अरण्यकणा
    - अरण्यकदली
    - अरण्यकर्पासी
    - अरण्यकाक
    - अरण्यकाण्ड
    - अरण्यकार्पासी
    - अरण्यकुलथिका
    - अरण्यकुसुम्भ
    - अरण्यकेतु
    - अरण्यगज
    - अरण्यगत
    - अरण्यघोली
    - अरण्यचटक
    - अरण्यचर
    - अरण्यज
    - अरण्यजिर
    - अरण्यजीव
    - अरण्यद्वादसि
    - अरण्यधर्म
    - अरण्यधान्य
    - अरण्यनृपति
    - अरण्यपर्वन्
    - अरण्यभव
    - अरण्यभाग
    - अरण्यमक्षिका
    - अरण्यमार्जार
    - अरण्यमुद्ग
    - अरण्ययान
    - अरण्यरक्षक
    - अरण्यरजनी
    - अरण्यराज्
    - अरण्यराज्य
    - अरण्यरुदित
    - अरण्यवत्
    - अरण्यवायस
    - अरण्यवास
    - अरण्यवासिन्
    - अरण्यवास्तुक
    - अरण्यवस्तुक
    - अरण्यशालि
    - अरण्यश्वन्
    - अरण्यषष्ठिका
    - अरण्यषष्ठी
    - अरण्यहलदी
    - अरण्याधीति
    - अरण्याध्ययन
    - अरण्यायन
    - अरण्येगेय
    - अरण्यौकस्

    Sanskrit-English dictionary > अरण्य

  • 18 तोय


    tóya
    n. (ifc. f. ā) water Naigh. I, 12 Mn. V, VIII f. MBh. etc.. (- yaṉ-kṛi with gen., « to make offerings of water to the dead», XVIII, 32 ;

    (ā) f. N. of a river in Ṡālmala-dvīpa VP. II, 4, 28 ;
    of another in India)
    - तोयकण
    - तोयकर्मन्
    - तोयकाम
    - तोयकुम्भा
    - तोयकृच्छ्र
    - तोयकृत्
    - तोयक्रीडा
    - तोयगर्भ
    - तोयचर
    - तोयज
    - तोयडिम्ब
    - तोयडिम्भ
    - तोयद
    - तोयदान
    - तोयधर
    - तोयधार
    - तोयधि
    - तोयनिधि
    - तोयनीवी
    - तोयपात
    - तोयपाषाणजमल
    - तोयपिप्पली
    - तोयपुष्पी
    - तोयप्रष्ठा
    - तोयप्रसादन
    - तोयफला
    - तोयमय
    - तोयमल
    - तोयमुच्
    - तोययन्त्र
    - तोयरस
    - तोयराज्
    - तोयराशि
    - तोयवत्
    - तोयवल्लिका
    - तोयवल्ली
    - तोयवाह
    - तोयवृक्ष
    - तोयवृत्ति
    - तोयव्यतिकर
    - तोयशुक्तिका
    - तोयशूक
    - तोयसर्पिका
    - तोयसूचक

    Sanskrit-English dictionary > तोय

  • 19 शल्य


    ṡalya
    m. n. (ifc. f. ā) a dart, javelin, lance, spear, iron-headed weapon (cf. upa-ṡ-), pike, arrow, shaft ( alsoﾠ the point of an arrow orﾠ spear andﾠ its socket) RV. etc. etc.;

    anything tormenting orﾠ causing pain (as a thorn, sting etc.), orﾠ (in med.) any extraneous substance lodged in the body andﾠ causing pain (e.g.. a splinter, pin, stone in the bladder etc.;
    alsoﾠ applied to the fetus, andﾠ, as a branch of medñmedicine, to « the extraction of splinters orﾠ extraneous substances») MBh. R. etc. Suṡr. ;
    a fault, defect Hariv. (cf. karma-ṡ-);
    m. a porcupine BhP. ;
    a kind of fish L. ;
    a fence, boundary L. ;
    Vanguieria Spinosa L. ;
    Aegle Marmelos L. ;
    N. of an Asura Hariv. VP. ;
    of a king of Madra (maternal uncle of the sons of Pāṇḍu andﾠ esp. of Nakula andﾠ Saha-deva, Madrī the wife of Pāṇḍu being sister to Ṡalya) MBh. Hariv. etc.;
    of another king Rājat. ;
    (ā) f. a kind of dance (mentioned together with lāsya andﾠ calita) Kāvyâd. I, 39 (v.l. sāmya);
    n. an iron crow L. ;
    poison L. ;
    abuse, defamation L.,
    - शल्यकण्ठ
    - शल्यकर्तन
    - शल्यकर्तृ
    - शल्यकर्त्तृ
    - शल्यकर्षण
    - शल्यकीर्तन
    - शल्यकृन्त
    - शल्यक्रिया
    - शल्यज्ञान
    - शल्यतन्त्र
    - शल्यदा
    - शल्यपर्णिका
    - शल्यपर्णी
    - शल्यपर्वन्
    - शल्यपीडित
    - शल्यप्रोत
    - शल्यभूत
    - शल्यलोमन्
    - शल्यवत्
    - शल्यवारङ्ग
    - शल्यशास्त्र
    - शल्यस्रंसन
    - शल्यहर्तृ
    - शल्यहृत्

    Sanskrit-English dictionary > शल्य

  • 20 सभ्य


    sábhya
    mfn. being in an assembly-hall orﾠ meeting-room, belonging to orﾠ fit for an assembly orﾠ court, suitable to good society, courteous, polite, refined, civilized, not vulgar, decorous (as speech) AV. etc. etc.;

    being at the court of (gen.) Vās. Introd. ;
    m. an assistant at an assembly orﾠ council, (esp.) an assessor, judge Mn. MBh. etc.;
    the keeper of a gambling. house W. ;
    a person of honourable parentage ib. ;
    N. of one of the five sacred fires ( seeﾠ pañcâ̱gni) KātyṠr. Mn. III, 100, 185 Kull. ;
    - सभ्यकण्ठाभरण
    - सभ्यतम
    - सभ्यता
    - सभ्यत्व

    Sanskrit-English dictionary > सभ्य

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»