श्वेतमन्दार

अनुवद् 1 P.

1 To imitate in speaking, mock (with acc.); गिरं नः...अनुवदति शुकस्ते मञ्जुवाक् पञ्जरस्थः R.5.74 repeat; उक्तमनुवदति Sk.; (P. & A.) to resound, echo; अनुवदति वीणा P.I.3.49 Sk. अनुवदते कठः कलापस्य ibid.; सभा- भित्तिप्रतिध्वानैर्भयादन्ववदन्निब Śi.2.67 echoed and approved also; घोषस्यान्ववदिष्टेव लङ्का पूतक्रतोः पुरः Bk.8.29.

-2 To re- peat or say again by way of explanation, illustration or corroboration; see Kull. on Ms.1.74;2.6.

-3 To repeat, tell, say (generally); निजमनोरथमनुबदन्त्या Dk.21.

-4 To abuse, rail at. -Caus. To cause to resound or echo.

अनुवृत् 1 A. (sometimes P. also)

1 (Transitively used) (a) To go or roll after, follow, pursue; (fig.) to follow, conform to, act according to, obey, adapt oneself to, be guided by; humour; अहं तावत्स्वामिनश्चि- त्तवृत्तिमनुवर्तिष्ये S.2; ते$पि परिचयमनुवर्तन्ते K.289; किमत्र चित्रं यदि विशाखे शशाङ्कलेखामनुवर्तेते Ś.3 approve of her choice; लौकिकानां हि साधूनामर्थं वागनुवर्तते U.1.1 words conform to the sense; न कुलक्रममनुवर्तते K.14 follow; मधु द्विरेफः कुसुमैकपात्रे पपौ प्रियां स्वामनुवर्तमानः Ku.3.36 followed his mate in drinking, drank after her; (जननीम्) अत्यन्तशुद्ध- हृदयामनुवर्तमानाम् Bh.2.11; मम वर्त्मानुवर्तन्ते मनुष्याः पार्थ सर्वशः Bg.3.23; Dk.8,96,126; कृतज्ञतामनुवर्तमानेन Mu. 3 following the path of gratitude; प्रभुचित्तमेव हि जनो$- नुवर्तते Śi.15.41; Māl.3.2. (b) To imitate, resemble; equal; ते$न्ववर्तन् पितॄन्सर्वे यशसा च बलेन च Mb. (c) To gratify, humour, please; Dk.65. (d) To serve, worship; पञ्चवर्षसहस्राणि सूर्यं चैवान्ववर्तत Rām.7.1.8.

-2 (Intransitively used) (a) To follow, come after; संग्राह्य इत्यनुवर्तते H.3. (b) To continue, endure. (c) To act towards, behave. (d) (In gram.) To be repeated or supplied from a preceding rule, Sūtra or assertion (said of a word or rule which continues to exercise influence on what follows); e. g. in भक्तिः P.IV.3.95; सो$स्य (occurring in Sūtra 89 before) इत्यनुवर्तते Sk. -Caus.

1 To cause to revolve, turn round; एवं प्रवर्तितं चक्रं नानुवर्त- यतीह यः Bg.3.16.

-2 To act up to, follow, obey; तथापि लोकयात्रानुवर्तनीया Mv.7; पुत्रैः पितरो लोकद्वयेप्यनुवर्तनीयाः Ve. 3; K.367.

-3 To favour, oblige; comply with one's request; विधिनापि भवतेव वयमनुवर्तिताः K.73; यथाचित्तमनु- वर्तनीयः Māl.7.

-4 To put in, carry out.

-5 To repeat or supply from a preceding Sūtra; केचित्तु विजायते इति नानुवर्तयन्ति P.V.2.13. Sk.

-6 To use, employ.

-7 To lead one to, attach to.

-8 To speak in favour of, speak for; to approve.

-9 to imitate, do after one; सतां चरि- तान्यनुवर्तितानि नेन्द्रियाणि K.298.

अनुव्रज् 1 P.

1 To follow, go after; तां व्रजन्तीमनुवव्राज K.132,21; attend especially a departing guest (as far as the bank of water, lake, &c.) as a mark of respect; अतिथिं श्रोत्रियं तृप्तमासीमान्तमनुव्रजेत् Y.1.113; तं मातरो देवमनुव्रजन्त्यः Ku.7.38; यमिच्छेत्पुनरायान्तं नैनं दूरमनु- व्रजेत् Rām.2.4.5.

-2 To visit in order, seek.

-3 To go to or near; betake oneself to; मृगा मृगैः सङ्गमनुव्रजन्ति Pt. 1.282. deer herd or associate with deer.

-4 To obey, to do homage to.

अनुशास् 2 P.

1 (a) To advise, persuade, prevail upon, address; इति ध्रुवेच्छामनुशासती सुतां शशाक मेना न नियन्तुमुद्यमात् Ku.5.5; पूर्वानुशिष्टां निजगाद भोज्याम् R.6.59. (b) To direct, tell, order, enjoin, to teach, instruct (how to act); दशरथप्रभवानुशिष्टः R.13.75; वत्से त्वमधुना$नुशासनी- यासि Ś.4; राजपत्नीनियोगस्थमनुशाधि पुरीजनम् Bk.2.17; को नु खलु मामेवमनुशास्ति V.4 tells, directs; मघवा वनगमनाय कृतबुद्धिं भवन्तमनुशास्ति V.5 tells, directs; माणवकं धर्ममनुशा- स्ति Sk.; Ms.6.86.

-2 To rule, govern.

-3 To chastise, punish, correct; इयमेव तावत्प्रथममनुशासनीया Ve.2; अरिकुल- मनुशासनीयम् 3; स्वकर्म ख्यापयन्ब्रूयान्मां भवाननुशास्त्विति Ms.11. 99,9.233.

-4 To praise, extol.

-5 To accomplish, perform, execute.

*****

अनुशासक, -शासिन्, 6-शास्तृ or

शासितृ a. One who directs, instructs, governs or punishes; कवि पुराणमनु- शासितारम् Bg.8.9 ruler; एष चोरानुशासी राजेति भया- दुत्पतितः

अनुशी 2 A.

1 To lie or sleep with, sleep along with; lie upon, close or along; lay oneself down; to adhere to or follow closely, cling or stick to; शयानं चानुशेते हि तिष्ठन्तमनुतिष्ठति । अनुधावति धावन्तं कर्म पूर्वकृतं नरम् ॥ Subhāṣita.

-2 To repent, grieve for; दत्तमिष्टमपि नान्वशेत सः Śi.14.45; पुरानुशेते तव चञ्चलं मनः Ki.8.8.

अनुसंधा 3 U.

1 To search into or after, look after, inquire into, investigate, explore, examine, ascertain; प्रसवयोग्यं स्थानमनुसंधीयताम् H.3; यस्तर्केणानुसंधत्ते स धर्मं वेद नेतरः Ms.12.16.

-2 To calm, compose, quiet; आत्मानमनुसंधेहि शोकचर्चां च परिहर H.4.

-3 To think of, aim at, refer or allude to, consider, deliberate; यथाकर्तव्यमनुसंधीयताम् H. 3; नैतदनुसंधाय मयोक्तम् Mv.6 after deliberation, or because I aimed at it; अलमनेनातीतोपालम्भेन प्रस्तुतमनुसंधी- यताम् H.3 let us consider what is before us, (turn to the matter in hand); अत्र...इति पुरावृत्तकथानु$संधेया Malli. on Ku.1.21 should be sought or referred to.

-4 To plan, arrange; prepare, set in order; सारसत्वं दुर्गमनुसंधेहि, दुर्गशोधनमनुसंधातव्यम् H.3.

-5 To follow, go after, attend, accompany; चरेण अनुसंधीयमानः Mu.6; कस्ते निर्बन्धः पदे पदे मामनुसंधातुम् Mk.1; एतौ तौ मामनुसंधत्तः Mk.2 are after me.

-6 To take up, follow, continue; तच्छेपमात्मवचसा$प्य- नुसंदधानः K. 24 following, making up the unfinished portion &c.

अनुस्तरणम् Strewing or spreading round.

-णी [करणे ल्युट्]

1 A cover, (आच्छादनम् such as leather); अनुस्तरण्या वपामुत्खिद्य शिरोमुखं प्रच्छादयेत् Āśval.

-2 A cow; (सेयं गौः स्तृतं दीक्षितमनुस्तृतत्वाद्धिंसितत्वाच्चानुस्तरणीत्युच्यते Sāy.); espe- cially the cow sacrificed at the funeral ceremony, which enables the departed spirit to safely cross the river of Hell called वैतरिणी (अनुतीर्यते वैतरिणी नदी अनया तॄ-करणे ल्युट् पृषो-सुट् Tv.).

अनुस्मृ 1 P. To remember, think of, call to mind, recollect (with acc. or gen.); वरप्रार्थनामनुस्मृत्य Ś.1; यदैव अनुस्मृतं देवेन Ś.7. तस्मात्सर्वेषु कालेषु मामनुस्मर युध्य च Bg.8.7; व्यपगतमदरागस्यानुसस्मार लक्ष्मीम् Ki.4.38. -Caus. To remind (painfully), cause to remember with regret; मुहुरनुस्मरयन्तमनुक्षपं त्रिपुरदाहमुमापतिसेविनः Ki.5.14.

अनूप a. [अनु-अप् ऊदनोर्देशे P.VI.3.98, अनुगताः आपः यस्मिन्] Situated near water, watery, rich or abounding in water, wet, marshy. जलप्रायमनूपं स्यात्पुंसि कच्छस्तथा- विधः Amar.

-पः, -पम् 1 A watery place or country; स्यन्दनाश्वैः समे युध्येदनूपे नौद्विपैस्तथा Ms.7.192; Y.3.42; शौरेरूपानूपमपाहरन्मनः Śi.12.44. नानाद्रुमलतावीरुन्निर्झरप्रांतशीतलैः । वनैर्व्याप्तमनूपं तत्सस्यैर्व्रीहियवादिभीः

-2 N. of a particular country (

-पाः pl.); तामग्रतः अनूपराजस्य विधाय R.6.37.

-3 A marsh, bog.

-4 A pond or tank of water.

-5 Bank or side (of a river, mountain); सागरात्पर्वतानूपात् Rām.; नदीं गोयुतानूपां अतरत् ibid.

-6 A buffalo.

-7 A frog.

-8 A kind of partridge.

-9 An elephant.

-Comp. -जम् moist ginger.

-प्राय a. marshy, boggy.

अनेकधा ind. In various ways, variously; जगत्कृत्स्नं प्रविभक्तमनेकधा Bg.11.13.

अन्तरा ind. (fr. अन्तर)

1 (Used adverbially) (a) In the interior, inside, within, inwardly; भवद्भिरन्तरा प्रोत्साह्य कोपितो वृषलः Mu.3 inwardly, secretly. (b) In the middle, between; त्रिशङ्कुरिवान्तरा तिष्ठ Ś.2 stay between the two or in the mid-air; मैनमन्तरा प्रतिबध्नीत Ś.6 do not interrupt him (in the middle); अक्षेत्रे बीजमुत्सृ- ष्टमन्तरैव विनश्यति Ms.1.71 therein; पशुमण्डूकमार्जारश्वसर्पन- कुलाखुभिः । अन्तरा गमने 4.126; अन्तरा शकलीकृतः R.15.2; लाटी तु रीतिर्वैदर्भीपाञ्चाल्योरन्तरास्थिता S. D.629; ˚रा स्था to oppose, to stand to oppose; तत्र यद्यन्तरा मृत्युर्यदि सेन्द्रा दिवौकसः । स्थास्यन्ति तानपि रणे काकुत्स्थो विहनिष्यति ॥ Rām. (c) On the way, en route, midway; विलम्बेथां च मान्तरा Mv.7.28; अन्तरा चारणेभ्यस्त्वदीयं जयोदाहरणं श्रुत्वा त्वामिहस्थमु- पागताः V.1; अन्तरा दृष्टा देवी Ś.6; अन्तरोपलभ्य Dk.52; K.267,34-5; कुमारो ममाप्यन्तिकमुपागच्छन्नन्तरा त्वदीयेनान्त- पालेन अवस्कन्द्य गृहीतः M.1, अन्तरा पतिते पिण्डे सन्देहे वा पुनर्हरेत् Y.2.17. (d) In the neighbourhood, near, at hand; approaching, resembling; न द्रक्ष्यामः पुनर्जातु धार्मिकं राममन्तरा Rām. approaching or resembling Rāma. (e) Nearly, almost. f) In the mean time; नाद्याच्चैव तथान्तरा Ms.2. 56; Y.3.2. (g) At intravals, here and there; now and then, for sometime, now-now (when repeated); अन्तरा पितृसक्तमन्तरा मातृसंबद्धमन्तरा शुकनासमयं कुर्वन्नालापम् K.118; अन्तरान्तरा निपतित here and there, at intervals; 121,127; प्रजानुरागहेतोश्चान्तरान्तरा दर्शनं ददौ 58, Dk.49.

-2 (Used as a preposition with acc. P.II,3.4.) (a) Between; पञ्चालास्त इमे...... कलिन्दतनयां त्रिस्रोतसं चान्तरा B. R.1. 86; यन्दतरा पितरं मातरं च Bṛi. Ār. Up.; ते (नामरूपे) यदन्तरा तद् ब्रह्म Ch. Up.; अन्तरा त्वां च मां च कमण्डलुः Mbh.; rarely with loc.; सुमन्त्रस्य बभूवात्मा चक्रयोरिव चान्तरा Rām.; पादयोः शकटं चक्रुरन्तरोरावुलूखलम् Rām. (b) Through; तिरस्कारिणमन्तरा ibid. (c) During; अन्तरा कथाम् S. D. (d) Without, except; न च प्रयोजनमन्तरा चाणक्यः स्वप्ने$पि चेष्टते Mu.3.

-Comp. -अंसः the space between the shoulders, breast; अथ ˚से अभिमृश्य जपति Śat. Br.

-˚गर्भिणीन्यायः a position simi- lar to the foetus which resides in the womb of a female; a topic within a topic; an अधिकरण within an अधिकरण (which is not a very desirable or acceptable situation in the explanation of a ग्रन्थ); तत्र एवमन्तरागर्भिणीन्यायो भवतीति अन्यथा सूत्रं वर्ण्यते । ŚB. on MS.1.3.62;9.3.2+3.

-भवदेहः -भवसत्त्वम् the soul or embodied soul existing between the two stages of death and birth (यो मरणजन- नयोरन्तराले स्थितः प्राणी सो$न्तराभवसत्त्वः).

-दिश् see अन्तरदिश्.

-भरः Ved. bringing into the midst or procuring स नः शक्रश्चिदा शकद् दानवाँ अन्तराभरः Rv.8.32.12.

-वेदिः -दी f.

1 a veranda resting on columns, porch, portico.

-2 a kind of wall जयश्रीरन्तरावेदिर्मत्तवारणयोरिव

-शृङ्गम् ind. between the horns.

अन्तरेण ind.

1 (Used as a preposition with acc. P. II.3.4 अन्तरान्तरेण युक्ते) (a) Except, without, leaving; हरिमन्तरेण न सुखम् Sk.; क इदानीं सहकारमन्तरेण पल्लवितामतिमुक्त- लतां सहते Ś.3; क्रियान्तरान्तरायमन्तरेण आर्यं द्रष्टुमिच्छमि Mu.3 without interfering with any other duty; न राजापराधम- न्तरेण प्रजास्वकालमृत्युश्चरति U.2; मार्मिकः को मरन्दानामन्तरेण मधुव्रतम् Bv.1.117. (b) With regard or reference to, with respect to, about, towards, on account of; अथ भवन्तमन्तरेण कीदृशो$स्या दृष्टिरागः Ś.2; तदस्या देवीं वसुमतीमन्तरेण महदुपालम्भनं गतो$स्मि Ś.5; किं नु खलु मामन्तरेण चिन्तयति वैशंपायनः K.178; छलितं नाम नाट्यमन्तरेण कीदृशी मालविका M.2 how M. is faring or progressing in the dance &c.; ततस्तया भवतो$विनयमन्तरेण परिगृहीतार्था कृता देवी M.4. (c) Within, inside, into (मध्ये). (d) Between, (उभयोर्मध्ये); त्वां मां चान्तरेणकमण्डलुः Mbh.; अन्तरेण हवनीयं गार्हपत्यं च Śat. Br.; अन्तरेण स्तनौ वा भ्रुवौ वा विमृज्यात् ibid.; Śi.3.3. (e) During, amidst.

-2 (Used as an adverb) (a) between, amidst; यावद्वा मक्षिकायाः पत्त्रं तावानन्तरेणावकाशः Śat. Br. (b) At heart, अन्तरेण सुस्निग्धा एषा Mk.1.

अन्धक a. [अन्ध्-कन्] Blind; अन्धकः कुब्जकश्चैव Pt. 5.91.

-कः 1 N. of an Asura, son of Kasyapa and Diti and killed by Śiva. [He is represented as a demon with 1 arms and heads, 2 eyes and feet, and called Andhaka, because he walked like a blind man, though he could see very well; स व्रजत्यन्धवद्यस्मा- दनन्धो$पि हि भारत । तमन्धको$यं नाम्नेति प्रोचुस्तत्र निवासिनः ॥ He was slain by Śiva when he attempted to carry off the Pārijāta tree from heaven; whence Śiva is called Andhakaripu, -ari, -dviṣ &c. According to the Matsya Purāṇa Andhaka was admitted to the class of Gaṇas by Śiva, at his importunities and humble supplication, when he was about to be killed by the god for having attempted to carry off his wife Pārvatī].

-2 N. of a descendant of Yadu and ancestor of Krisna and his descendants, a grandson of Krostu, son of Yudhājit who, together with his brother Vrisni is the ancestor of the celebrated family of Andhakavrisnis; P.IV. 1.114, VI.2.34.

-3 N. of a sage, son of Mamatā and of Utathya, elder brother of Bṛihaspati.

-Comp. -अरिः -रिपुः, -शत्रुः, -घाति, -असुहृढ् &c. slayer of Andhaka, epithets of Śiva.

-वर्तः N. of a mountain.

-वृष्णि m. pl. descendants of अन्धक and वृष्णि.

अन्यतः adv.

1 From another; न चान्यतस्तस्य शरीररक्षा R.2.4; तीर्थोदकं च वह्निश्च नान्यतः शुद्धिमर्हतः U.1.13.

-2 On one side; अन्यतः-अन्यतः, एकतः-अन्यतः on the one side, on the other side; तपनमण्डल- दीपितमेकतः सततनैशतमोवृतमन्यतः Ki.5.2; एकवस्तु सकलानि निमित्तान्यन्यतो हि मनसः प्रतिपत्तिः Nīti.

-3 To another place, towards some other person or direction; गन्तव्यं वा ततो$न्यतः Ms.2.2; अन्यतो$पि नयने प्रेरयन्त्या Ś.2.2; आर्ये व्रजामो$न्यतः R.6.82.

-4 From another ground or motive.

-5 On the other side; on the contrary.

-6 Otherwise; in another place, elsewhere.

-Comp. -अरण्यम् Ved. a land which is woody here and there. Vāj.3.19.

-एत, -एतस्, -एनी Ved. variegated or spotted on one side.

-घातिन् a. striking in one direction.

-वात a. suffering occasional wind (rheumatism). (

-तः) a sort of eye-disease.

अन्वक् ind.

1 Afterwards; बालेन निष्कर्षयता$न्वगुलूखलं तद्दामोदरेण तरसो$त्कलिताङ्घ्रिबन्धौ Bhāg.1.1.27.

-2 from behind; पिदधानमन्वगुपगम्य दृशौ Śi.9.76.

-3 Friendly disposed, favourably; अन्वग्भूत्वा, -भावं, -आस्ते becoming friendly disposed P.III.4.64 Sk. (अग्रतः पार्श्वतः पृष्ठतो वानुकूलो भूत्वा आस्ते; अन्वग्भूत्वा तिष्ठति = पृष्ठतो भूत्वा) cf. अन्वग्भावं रघुवृषभयोर्वानरेन्द्रो विराजन् Bk.6.143.

-4 (with acc.) After; तां...अन्वग्ययौ मध्यमलोकपालः R.2.16 went after or followed her; तमन्वगिन्द्रप्रमुखाश्च देवाः Ku.7.71.

अन्वि 2 P. [अनु-इ]

1 To follow, come or go after, succeed; ऋतस्य पन्थामन्वेतवै Rv.7.44.5. गच्छतः पृष्ठतो$- न्वियात् Ms.4.154; एनां...प्रयता प्रातरन्वेतु R.1.9; शुनीम- न्वेति श्वा Bh.3.18; attend, accompany, accrue to; कर्म- फलं कर्तारमन्वेति.

-2 (a) To follow (in grammer or con- struction); be connected or construed with; धातुरादेशमन्वेति Mb. See. अन्वय below. (b) To obey, conform to, be guided by; यश्चित्तमन्वेति परस्य Mb.

-3 To seek; to fall to one's lot (Ved.) मा पितुर्गोतमादन्वियाय Rv.4.4.11.

अन्वयः [इ कर्तरि भावे वा अच्]

1 Going after, following; follower, retinue, attendants; का त्वमेकाकिनी भीरु निरन्वयजने वने Bk.5.66.

-2 Association, connection, relation; गन्धः कटुकान्वयः = कटुकान्वितः.

-3 The natural order or connection of words in a sentence, construing grammatical order or relation; पदानां परस्पराकाङ्क्षा योग्यता च, or शब्दानां परस्परमर्थानुगमनम्; तात्पर्याख्यां वृत्तिमाहुः पदार्थान्वय- बोधने S. D.; logical connection of words, अत्र (in the ex. तिष्ठतु सर्पिः) सर्पिःशब्दस्य स्थितिक्रियायामन्वयः P. VIII.3.44 Sk; परस्परनिरपेक्षस्यानेकस्य एकस्मिन्नन्वयः समुच्चयः P.II.2.29 Sk.

-4 Drift, tenor, purport.

-5 Race, family, lineage; रघूणामन्वयं वक्ष्ये R.1.9,12;3.27;12. 33; अन्वयगुणः Mv.4.22 virtue of my race.

-6 Descen- dants, posterity; ताभ्य ऋते अन्वयः Y.2.117; स˚ along with the family or descendants; Ms.2.168; जातस्तु गण्यते सो$त्र यः स्फुरत्यन्वयाधिकम् Pt.1.27.

-7 Logical connection of cause and effect, logical continuance; जन्माद्यस्य यतो$न्वयादितरतः Bhāg.1.1.1.

-8 Being seen (प्रत्यक्ष); स्यात्साहसं त्वन्वयवत् प्रसभं कर्म यत्कृतम् । निरन्वयं भवेत्स्तेयम्... Ms.8.332.

-9 (In Nyāya) Statement of the constant and invariable concomitance of the हेतु (middle term) and the साध्य (major term) of an Indian syllogism (हेतुसाध्ययोर्व्याप्तिरन्वयः). In the familiar instance पर्वतो वह्निमान् धूमवत्त्वात् the relation यत्र यत्र धूमस्तत्र तत्र वह्निः (wherever there is smoke there is fire) is called अन्वय or अन्वयव्याप्ति. अन्वय, in fact, corresponds to the universal A proposition of European logic 'All A is B.' The 'व्यतिरेकव्याप्ति' means an assertion of the concomi- tance of the absence of साध्य and the absence of हेतु (तदभावयोः हेत्वभावसाध्याभावयोः व्याप्तिः) and corresponds to the converted A proposition 'All not-B is not-A'; or in Sanskrit यत्र यत्र वह्निर्नास्ति तत्र तत्र धूमो$पि नास्ति; and a cause or हेतु is said to be connected with its effect by अन्वयव्यतिरेकव्याप्ति when both the affirmative and negative relations between the thing to be proved and the cause that proves can be equally asserted; such a Hetu alone makes the argument perfectly sound and incapable of refutation. This process of arriving at the Vyāpti or universal proposition corresponds to the methods of Agreement and Difference in Mill's Logic; साध्ये निश्चितमन्वयेन घटितम् Mu.5.1.

-Com. -आगत a. hereditary; Pt.1,3; ˚तं वैरम् Pt.3.

-ज्ञः a genealogist; अथ स्तुते बन्दिभिरन्वयज्ञैः R.6.8.

-व्यतिरेक (˚कौ or ˚कम्)

1 positive and negative assertion; agreement and contrariety or difference; see above.

-2 rule and exception.

-व्याप्तिः f. affirmative assertion or agreement, affirmative universal.

अभिप्रेत p. p.

1 Meant, aimed at, intended; designed; अत्रायमर्थो$भिप्रेतः; किमभिप्रेतमनया Bh.3.67; निवेदयाभिप्रेतम् Pt.1.

-2 Wished, desired; यथाभिप्रेतमनुष्ठीयताम् H.1.

-3 Approved, accepted; पूर्वैरयमभिप्रेतो गतो मार्गो$नुगम्यते Rām.

-4 Dear or agreeable to, favourite with, beloved; धर्मस्तवाभिप्रेतः Dk.42; S.6.

-5 Wishing.

-तम् Intellec- tual nature (बुद्धिवृत्तिः); त्वं प्रभास्त्वमभिप्रेतम् Mb.1.23.18.

अभिमनायते Den. A. To have life, be full of life and joy, be pleased or delighted, to long for; अभ्यमनायिष्ट चान्तरात्मा Dk.111,119; कान्तिं (विलोक्य) नाभिमनायेत को वा स्थाणुसमो$पि ते Bk.5.73 (Com. = सचेताः or प्रीतमनाः).

अभिव्यक्त p. p.

1 Manifested, revealed, declared.

-2 Distinct, plain, clear; तां प्रत्यभिव्यक्तमनोरथानाम् R.6.12, 16.23, Mu.1, V.3.

-क्तम् ind. Clearly, distinctly, plainly.