Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

तीक्ष्णवक्त्र

  • 1 माणवकः _māṇavakḥ

    माणवकः 1 A youth, boy, lad, youngster (oft. used contemptuously).
    -2 A little man, dwarf; manikin; मायामाणवकं हरिम् Bhāg.8.18.24.
    -3 A silly fellow.
    -4 A scholar, religious student.
    -5 A pearl-necklace of sixteen (or twenty or fortyeight) strings; ग्रीवाद्भुतैवावदुशोभितापि प्रसाधिता माणवकेन सेयम् N.7.66.
    -कम् A kind of metre.

    Sanskrit-English dictionary > माणवकः _māṇavakḥ

  • 2 अर्धमाणवक


    ardhá-māṇavaka
    VarBṛS. m. a necklace of twelve strings

    Sanskrit-English dictionary > अर्धमाणवक

  • 3 कृष्णवक्त्र


    kṛishṇá-vaktra
    mfn. having a black mouth (as an ape) L.

    Sanskrit-English dictionary > कृष्णवक्त्र

  • 4 तीक्ष्णवक्त्र


    tīkshṇá-vaktra
    mfn. sharp-pointed (arrow) MBh. VII, 123, 30.

    Sanskrit-English dictionary > तीक्ष्णवक्त्र

  • 5 दासीमाणवक


    dāsī-māṇavaka
    m. female slaves andﾠ boys gaṇa gavâ̱ṡvâ̱di

    Sanskrit-English dictionary > दासीमाणवक

  • 6 माणवक


    māṇavaka
    m. a youth. lad, fellow ( = prec.) Gobh. Kāv. Pur. etc. (cf. mādhavya- andﾠ māyām-);

    a pupil, scholar, religious student W. ;
    a pearl ornament of 16 (accord. toﾠ L. alsoﾠ of 20 orﾠ 48) strings VarBṛS. Pañcad. ;
    ( ikā) f. a young girl, damsel, wench Pāṇ. 3-4, 72 Sch. ;
    n. a kind of metre Col. ( alsoﾠ - krīḍa orﾠ - ḍanaka n. - ḍā, f. - ḍitaka n.) mfn.

    Sanskrit-English dictionary > माणवक

  • 7 वार्णवक


    vārṇava
    vārṇavaka
    mfn. (fr. varṇa) gaṇa suvāstvādi andﾠ gaṇa kṛicchrâ̱di

    Sanskrit-English dictionary > वार्णवक

  • 8 वैष्णवकुतूहल


    vaishṇavá-kutūhala
    vaishṇavá-jyotisha-ṡāstra
    vaishṇavá-tantra
    n. N. of wks.

    Sanskrit-English dictionary > वैष्णवकुतूहल

  • 9 स्वप्नमाणवक


    svápna-māṇava
    svápna-māṇavaka
    m. « dream-charm», a kind of charm effecting the realisation of dreams Kathās.

    Sanskrit-English dictionary > स्वप्नमाणवक

  • 10 हर्षपूर्णवक्त्र


    harsha-pūrṇa-vaktra
    mfn. having a face full of joy Bcar.

    Sanskrit-English dictionary > हर्षपूर्णवक्त्र

  • 11 अर्ध _ardha

    अर्ध (Written also as अर्द्ध) a. [ऋध्-णिच्-अच्; according to Nir. from धृ, or ऋध्] Half, forming a half (divided into 2 parts); अर्ध-अर्ध the one half-the other half.
    -र्धः [ऋध्-घञ्]
    1 A place, region, country; house, habitation (Ved.).
    -2 Increase (वृद्धि).
    -3 Wind.
    -4 A part, portion, side.
    -र्धम्, -र्धः 1 A half, half portion; पचाति नेमो न हि पक्षदर्धः Rv.1.27.18. सर्वनाशे समुत्पन्ने अर्धं त्यजति पण्डितः, गतमर्धं दिवसस्य V.2; पूर्वार्धः first half; so उत्तर˚ latter half; दक्षिण˚ southern half (half on the right side); so अवर˚, जघन˚, पर˚, ग्राम˚ &c.; यदर्धे विच्छिन्नम् Ś.1.9 divided in half; ऋज्वायतार्धम् M.27; R.3.59; 12.99; रात्रौ तदर्धं गतम् Bh.3.17; one part of two, apart, partly (Ved.);
    -2 Nearness, proximity; see अर्धदेव. (अर्ध may be compounded with almost every noun and adjective; as first member of compound with nouns it means 'a half of' and forms an एकदेशिसमास or तत्पुरुष; ˚कायः = अर्धं कायस्य; ˚पिप्पली, ˚मार्गः; ˚पुरुषः &c.; with adjectives, it has an adverbial force; ˚श्याम half dark; ˚भुक्त half eaten; so ˚पिष्ट, ˚पूर्ण &c.; with numeral adjectives it may mean either 'a half of' or 'with an additional half'; ˚शतम् half of 1 i. e. 5; or अर्धेन सहितं शतम् i. e. 15; with ordinal numerals 'with a half or that number'; ˚तृतीयम् containing two and the third only half; i. e. two and a half; so ˚चतुर्थ three and a half. cf. अर्धं खण्डे समांशके Nm.
    -Comp. -अक्षि n. side-look, wink. नगरस्त्रीशङ्कितार्धाक्षिदृष्टम् Mk.8.42.
    -अङ्गम् half the body.
    -अन्तरम् half the distance; ˚एकपदता a fault in composition; see S. D. 575.
    -अंशः a half, the half.
    -अंशिन् a. sharing a half.
    -अर्धः, -र्धम् 1 half of a half, quarter; च<?>रर्धार्धभागाभ्यां तामयोजयतामुभे R.1.56.
    -3 half and half.
    -अवभेदकः 1 pain in half the head, hemicrania (Mar. अर्धशिशी). (
    -कम्) dividing in equal parts.
    -अवशेष a. having only a half left.
    -अकारः 1 half the letter अ.
    -2 N. of अवग्रह q. v.
    -असिः A sword with one edge, a small sword; अर्धासिभिस्तथा खङ्गैः Mb.7.137.15.
    -आसनम् 1 half a seat; अर्धासनं गोत्रभिदो$धितष्ठौ R.6.73; मम हि दिवौकसां समक्षमर्धासनोपवेशितस्य Ś.7 (it being considered a mark of a very great respect to make room for a guest &c. on the same seat with oneself).
    -2 greeting kindly or with great respect.
    -3 exemption from censure.
    -इन्दुः 1 the half or crescent moon.
    -2 semicircular impresion of a finger-nail, crescent-shaped nail-print; कुचयोर्नखाङ्कैरर्धेन्दुलीलैः N.6.25.
    -3 an arrow with a cre- scent-shaped head (= अर्धचन्द्र below.); ˚मौलि N. of Śiva तत्र व्यक्तं दृषदि चरणन्यासमर्धेन्दुमौलेः Me.57.
    -इन्द्र a. that of which a half belongs to Indra.
    -उक्त a. half said or uttered; रामभद्र इति अर्धोक्ते महाराज U.1.
    -उक्तिः f. a broken speech; an interrupted speech.
    -उदकम् water reaching half the body.
    -उदयः 1 the rising of the half moon.
    -2 partial rise.
    -3 a kind of parvan; ˚आसनम् a sort of posture in meditatiou.
    -उदित a.
    1 half risen.
    -2 half uttered.
    -ऊरुक a. [अर्धमूरोः अर्धोरु तत्र काशते] reaching to the middle of the thighs.
    (-कम्) 1 a short petti-coat (Mar. परकर); see चण्डातक.
    -2 mantle, veil.
    -कर्णः Radius, half the diameter.
    -कृत a. half done, incomplete.
    -केतुः N. of Rudra.
    -कोशः a moiety of one's treasure.
    -कौडविक a. measuring half a kuḍava.
    -खारम्, -री a kind of measure, half a Khāri; P.V.4.11.
    -गङ्गा N. of the river Kāverī; (स्नानादौ गङ्गास्नानार्धफलदायिनी); so ˚जाह्नवी
    -गर्भ a. Ved.
    1 in the middle of the womb; सप्तार्धगर्भा भुवनस्य रेतो Rv. 1.164.36.
    -2 N. of the rays of the Sun.
    -गुच्छः a necklace of 24 strings.
    -गुञ्जा half a gunja.
    -गोलः a hemisphere.
    -चक्रवर्तिन्, -चक्रिन् m. N. of the nine black Vasudevas and the nine enemies of Viṣṇu.
    -चन्द्र a. crescent-shaped. (
    -न्द्रः)
    1 the half moon, crescent moon; सार्धचन्द्रं बिभर्ति यः Ku.6.75.
    -2 the semicircular marks on a peacock's tail.
    -3 an arrow with a crescent-shaped head; अर्धचन्द्रमुखैर्बाणैश्चिच्छेद कदलीसुखम् R.12.96. cf. अर्धचन्द्रस्तदाकारे बाणे बर्हे शिखण्डिनः Nm.
    -4 crescent-shaped nail-print.
    -5 the hand bent into a semicircle, as for the purpose of seizing or clutching anything; ˚न्द्र दा to seize by the neck and turn out; दीयतामेतस्यार्धचन्द्रः Pt.1. (
    -द्रा) N. of a plant (कर्णस्फोट).
    -चन्द्राकार, -चन्द्राकृति a. half-moonshaped.
    -चन्द्रकम् A semi-circular pearl. Kau. (
    -रः, -ति f.) meniscus.
    -चन्द्रिका N. of a climbing plant. (Mar. तिळवण).
    -चित्र a. Half-transparent; A kind of marble; अर्धाङ्गदृश्यमानं च तदर्धचित्रमिति स्मृतम् Māna.51.1.
    -चोलकः a short bodice.
    -जरतीयन्यायः a kind of न्याय, न चेदानीमर्धजरतीयं लभ्यं वृद्धिर्मे भविष्यति स्वरो नेति MBh.4.1. 78. See under न्याय.
    -जीविका, -ज्या The sine of an arc.
    -तनुः f. half the body.
    -तिक्तः N. of a plant (नेपालनिम्ब Mar. चिराईत).
    -तूरः a kind of musical instrument.
    -दिनम्, दिवसः 1 half a day, mid-day.
    -2 a day of 12 hours.
    -देवः 1 demi-god. इन्द्रं न वृत्रतुरमर्धदेवम् Rv. 4.42.8-9.
    -2 Ved. being near the gods; (देवानां समीपे बर्तमानः Sāy.).
    -द्रौणिक a. measuring a half droṇa.
    -धारः a knife or lancet with a single edge (one of the 2 surgical instruments mentioned by Suśruta).
    -नाराचः a crescent-shaped iron-pointed arrow; नाराचानर्धनाराचाञ्शस्त्राणि विविधानि च Mbh.2.51.35; गृध- लक्षवेधी अर्धनाराचः V.5.
    -नारायणः a form of Viṣṇu.
    -नारीशः, -नारीश्वरः, -नारी, -नटेश्वरः a form of Śiva, (half male and half female) cf.... पतिरपि जगता- मर्धनारीश्वरो$भूत् Sūkti.5.99.
    -नावम् half a boat.
    -निशा midnight.
    -पञ्चम a. Four and half; युक्तश्छन्दांस्य- धीयीत मासान्विप्रो$र्धपञ्चमान् Ms.4.95.
    -पञ्चशत् f. twenty five Ms.8.268.
    -पणः a measure containing half paṇa Ms.8.44.
    -पथम् half way. (
    -पथे) midway भृतिमर्ध- पथे सर्वान्प्रदाप्य Y.2.198.
    -पादः half a pāda or foot; अर्धपादं किष्कुविष्कम्भमुद्धृत्य Dk.19.
    -पादा The plant भूम्यामलकी (Mar. भूईआवळी).
    -पादिक a. having half a foot; सद्यः कार्यो$र्धपादिकः Ms.8.325.
    -पाञ्चालिक a. born or produced in the ardhapanchāla.
    -पारावतः a kind of pigeon (अर्धेनाङ्गेन पारावत इव). The fran- colin partridge.
    -पुलायितः a half gallop, canter; चित्रं चकार पदमर्धपुलायितेन Śi.5.1.
    -प्रहर half a watch, one hour and a half.
    -प्राणम् A kind of joinery resembling the shape of a bisected heart; मूलाग्रे कीलकं युक्तमर्धप्राणमिति स्मृतम् । Māna.17.99.
    -भागः a half, half a share or part; तदर्धभागेन लभस्व काङ्क्षितम् Ku.5.5; R.7.45.
    -भागिक a. sharing a half; मृते पितरि कुर्युस्तं भ्रातरस्त्वर्धभागिकम्म् Y.2.134.
    -भाज् a. sharing entitled to a half; अर्धभाग्रक्षणाद्राजा Ms.8.39.
    -2 a companion, sharer; देवानामर्धभागासि Av.6.86.3.
    -भास्करः mid-day.
    -भेदः Hemiplegia (अर्धाङ्गवायुः); Suś.
    -भोटिका a kind of cake.
    -भ्रमः -मकः a kind of artificial composition; for instances see Ki.15.27; Śi.19.72. The Sar. K. describes it as a figure of speech thus:-- आहुरर्धभ्रमं नाम श्लोकार्धभ्रमणं यदि.
    -मागधी N. of a dialect in which many of Jaina Canonical books are written. It is so named perhaps because many of the characteristics of Māgadhi are found in it.
    -माणवकः, -माणवः a necklace of 12 strings (माणवक consisting of 24.)
    -मात्रा 1 half a (short) syllable. अर्धमात्रालाघवेन पुत्रोत्सवं मन्यन्ते वैयाकरणाः Pari Sik.
    -2 a term for a consonant (व्यञ्जनं चार्धमात्रकम्).
    -मार्गे ind. mid-way; बन्दीकृता विबुधशत्रुभिरर्धमार्गे V.1.3.
    -मासः half a month, a fortnight.
    -मासतम = ˚मासिक see P.V.2.57.
    -मासिक a.
    1 happening every fortnight.
    -2 lasting for a fortnight; ये$र्धमासाश्च च मासाश्च Mahānārā. 25. Y.2.177.
    -मुष्टिः f. a half-clenched hand.
    -यामः half a watch.
    -रथः [अर्धः असंपूर्णः रथः रथी] a warrior who fights on a car with another (who is not so skilled as a रथी); रणे रणे$भिमानी च विमुखश्चापि दृश्यते । घृणी कर्णः प्रमादी च तेन मे$र्धरथो मतः Mb.
    -रात्रः [अर्ध रात्रेः]
    1 midnight; अथार्धरात्रे स्तिमितप्रदीपे R.16.4; स्थिते$र्धरात्रे Dk.19.
    -2 a night containing half a whole day of 24 hours.
    -रात्रार्धदिवसः equinox.
    -लभ्मीहरिः Hari having a form half like Lakṣmī.
    -विसर्गः, -विसर्ज- नीयः the Visarga sound before क्, ख्, प्, and फ्, so called because its sign (<?>) is the half of a Visarga (<?>).
    -वीक्षणम् a side-look, glance, leer.
    -वृद्ध a. middle-aged.
    -वृद्धिः The half of the interest or rent; Ms.8.15.
    -वैनाशिकः N. of the followers of Kaṇāda (arguing half perishableness).
    -वैशसम् half or incomplete murder; विधिना कृतमर्धवैशसं ननु मां कामवधे विमुञ्चता Ku.4.31.
    -व्यासः the radius of a circle.
    -शतम् 1 fifty.
    -2 One hundred and fifty; Ms.8.267.
    -शनम् [अर्धमशनस्य शकन्ध्वा˚] half a meal.
    -शफरः a kind of fish.
    -शब्द a. having a low voice.
    -शेष a. having only a half left.
    -श्याम a. half clouded.
    -श्लोकः half a śloka or verse.
    -सम a. equal to a half. (
    -मम्) N. of a class of metres in which the 1st and 3rd and 2nd and 4th lines have the same sylla- bles and Gaṇas; such as पुष्पिताग्रा.
    -सस्य a. half the crops, half grown.
    -सहः An owl.
    -सीरिन् m.
    1 a cultivator, ploughman who takes half the crop for his labour; शूद्रेषु दासगोपालकुलमित्रार्धसीरिणः Y.1.166.
    -2 = अर्धिक q. v.
    -हर, -हारिन् a. occupying the half (of the body); Ku.1.5; एको रागिषु राजते प्रियतमादेहार्ध- हारी हरः Bh.3.121.
    -हारः a necklace of 64 strings. A half chain, a kind of ornament; नक्षत्रमालामपि चार्धहारं सुवर्णसूत्रं परितः स्तनाभ्याम् Māna.5.297-98. cf. also Kau. A.2.11.
    -ह्रस्वः half a (short) syllable.

    Sanskrit-English dictionary > अर्ध _ardha

  • 12 अनुशास् _anuśās

    अनुशास् 2 P.
    1 (a) To advise, persuade, prevail upon, address; इति ध्रुवेच्छामनुशासती सुतां शशाक मेना न नियन्तुमुद्यमात् Ku.5.5; पूर्वानुशिष्टां निजगाद भोज्याम् R.6.59. (b) To direct, tell, order, enjoin, to teach, instruct (how to act); दशरथप्रभवानुशिष्टः R.13.75; वत्से त्वमधुना$नुशासनी- यासि Ś.4; राजपत्नीनियोगस्थमनुशाधि पुरीजनम् Bk.2.17; को नु खलु मामेवमनुशास्ति V.4 tells, directs; मघवा वनगमनाय कृतबुद्धिं भवन्तमनुशास्ति V.5 tells, directs; माणवकं धर्ममनुशा- स्ति Sk.; Ms.6.86.
    -2 To rule, govern.
    -3 To chastise, punish, correct; इयमेव तावत्प्रथममनुशासनीया Ve.2; अरिकुल- मनुशासनीयम् 3; स्वकर्म ख्यापयन्ब्रूयान्मां भवाननुशास्त्विति Ms.11. 99,9.233.
    -4 To praise, extol.
    -5 To accomplish, perform, execute.
    *****
    अनुशासक, -शासिन्, 6-शास्तृ or
    शासितृ a. One who directs, instructs, governs or punishes; कवि पुराणमनु- शासितारम् Bg.8.9 ruler; एष चोरानुशासी राजेति भया- दुत्पतितः

    Sanskrit-English dictionary > अनुशास् _anuśās

  • 13 अनृच् _anṛc _च _c

    अनृच् च a. [न. ब.]
    1 Without a hymn, not con- taining a verse from the Ṛigveda; अनृक् साम P.V.4. 74 Sk.
    -2 [नास्ति ऋक् अभ्यस्ततया यस्य अच् समासः] Not conversant with, not studying the Ṛigveda, one not invested with the sacred thread and hence not yet entitled to study the Vedas (as a boy); द्विवेदाश्चैकवेदाश्चा- प्यनृचश्च तथापरे Mb.3.149.28. यथा चाज्ञे$फलं दानं तथा विप्रो$ नृचो$फलः Ms.2.158; अनृचो माणवकः Mugdha. (In this case the form should properly be अनृच; अनृचबह्वृचावध्ये- तर्येव Sk.; but sometimes अनृच् also in the same sense; cf. तथा$नृचे हविर्दत्वा न दाता लभते फलम् Ms.3.142; सहस्रं हि सहस्राणामनृचां यत्र भुञ्जते 131); अनृक्क also in the same sense.

    Sanskrit-English dictionary > अनृच् _anṛc _च _c

  • 14 आदत्त _ādatta _आत्त _ātta

    आदत्त आत्त p. p. [आ -दा -क्त]
    1 Taken, received, assumed, accepted; आत्तसारश्चक्षुषा स्वविषयः M.2; एवमा- त्तरतिः R.11.57; M.5.1; ˚हासः Ratn.
    1 smiling;
    -2 Agreed to, undertaken, begun.
    -3 Attracted.
    -4 Drawn out, extracted; गामात्तसारां रघुरप्यवेक्ष्य R.5. 26; ˚बलम् 11.76 taken away.
    -5 Seized, overpower- ed; दृष्ट्वाग्रे वरमात्तसाध्वसरसा गौरी नवे संगमे Ratn.1.2.
    -Comp. -गन्ध a.
    1 having one's pride humbled, attacked, insulted, defeated; पक्षच्छिदा गोत्रभिदात्तगन्धाः R.13.7; केनात्तगन्धो माणवकः Ś.6.
    -2 already smelt (as a flower); आत्तगन्धमवधूय शत्रुभिः Śi.14.84 (where आ˚ has sense
    1 also).
    -गर्व a. humiliated, insulted, degraded.
    -दण्ड a. assuming the royal sceptre; नियम- यसि विमार्गप्रस्थितानात्तदण्डः Ś5.8.
    -मनस्क a. one whose mind is transported (with joy &c.).
    -लक्ष्मी a. stripped of wealth.
    -वचस् a. Ved.
    1 destitute of speech.
    -2 having commenced speaking.

    Sanskrit-English dictionary > आदत्त _ādatta _आत्त _ātta

  • 15 उत्कृष्ट _utkṛṣṭa

    उत्कृष्ट p. p.
    1 Drawn up or out, raised, elevated; दस्यूत्कृष्टा जनपदाः Bhāg.12.3.32.
    -2 Extracted.
    -3 Ex- cellent, eminent, superior, best, highest; Ms.5.163, 7.126,8.281; बल˚ Pt.3.36 superior in strength; so ज्ञान˚ गुण˚, &c.
    -4 Much, excessive, very great, increased; जिह्वालौल्य˚ Pt.1.
    -5 Tilled; ploughed.
    -6 Scratched; ऐरावतविषाणाग्रैरुत्कृष्टकिणवक्षसम् Rām.6.4.5.
    -7 Plucked, cut out,; उत्कृष्टपर्णकमला Rām.5.19.15 ('उत्कृष्टानि त्रुटितानि पर्णानि यस्याः सा' इति टीका).
    -8 Attracted; Mb.14.59.1.
    -Comp. -उपाधिता state of high illusion
    -भूमः a good soil.
    -वेदनम् marrying a man of a higher caste; वसनस्य दशा ग्राह्या शूद्रयोत्कृष्टवेदने Ms.3.44.

    Sanskrit-English dictionary > उत्कृष्ट _utkṛṣṭa

  • 16 उपनी _upanī

    उपनी 1 P.
    1 To bring near, fetch; उपनयति मुनिकुमार- केभ्यः फलानि K.45,62; विधिनैवोपनीतस्त्वम् Mk.7.6; अन्नम् Ms.3.225; M.2.5; Y.3.122; तेन ह्युपनय शरम् V.5; R.1.52; Ku.7.72.
    -2 (a) To offer, present to; हरये स्वदेहमुपानयत् R.2.59; Bk.6.7; Ku.3.65; आर्य- स्यासनमुपनय Mk.9; M.3. (b) To hand over, give over; अन्तःपुरपरिचारिकामध्यमुपनीता K.11; Māl.1; Ś.1; U.2; अचिरोपनीता वः शिष्या M.1 recently made over (for in- struction).
    -3 To bring to, subject, expose or put to; आत्मा क्लेशस्य पदमुपनीतः Ś.1; R.13.39; K.173.
    -4 To bring about, cause, produce, accomplish; उपनयन्नर्थान् Pt.3.18; उपनयन्नङ्गैरनङ्गोत्सवम् Gīt.1; K.171.
    -5 To bring information, communicate.
    -6 To bring into any state, lead or reduce to; अयो$भेद्यमुपायेन द्रवतामुपनीयते Kām.11.47.
    -7 To take into one's possession, lead away, lead; K.169.
    -8 To bring near to oneself; i. e. invest with the sacred thread (Ātm. P.I.3.36); उप त्वा नेष्ये Ch. Up.4.4.5. क्षात्रेण कल्पेनोपनीय U.2; माणवक- मुपनयते Sk.; R.3.29; Bk.1.15; Ms.2.49,69,14.
    -9 To hire, employ as hired servants; कर्मकरानुपनयते Sk. -Caus. To cause (a master) to receive (a pupil), cause to invest with the sacred thread. तांश्चारयित्वा त्रीन्कृच्छ्रान् यथाविध्युपनाययेत् Ms.11.191.

    Sanskrit-English dictionary > उपनी _upanī

  • 17 कलविङ्कः _kalaviṅkḥ _गः _gḥ

    कलविङ्कः गः 1 A sparrow; Ms.5.12; Y.1.174. कलविङ्कस्वर उत्तरं बभाषे Bu. Ch.5.34.
    -2 A spot, stain.
    *****
    कलशः, -सः (-शम्, -सम्) [केन जलेन लश-स-ति Tv.]
    1 A pitcher, water-pot, a jar, dish; हिरण्मयं कलशं विभर्षि Mbh. on P.VI.4.174; Śi.11; स्तनौ मांसग्रन्थी कनककलशा- वित्युपमितौ Bh.3.2,1.97; Amaru 54. ˚जन्मन्, ˚उद्भवः N. of Agastya.
    -2 A churn.
    -3 A kind of measure.
    -4 A rounded pinnacle on the top of a temple
    -5 The ocean; क्षोभ्यतां कलशः सर्वैर्मन्दरः परिवर्त्यताम् Mb.1.18.32.
    -Comp. (स) -अम्भोधिः, -अर्णवः, -उदधि 1 the ocean.
    -2 Kṣīrasāgara (Note on शाहेन्द्रविलास 2.68.). ककुस्थकुल- पर्यायकलशार्णवकौस्तुभः Viś. Guṇā.5.
    *****
    कलशी, -शिः (-सी, -सिः f.)
    1 A pitcher, a jar.
    -2 A churn; कलशिमुदधिगुर्वीं बल्लवा लोडयन्ति; Śi.11.8.
    -3 Hemionitis Cordifolia (Mar. रिंगणी);
    -Comp. -सुतः N. of Agastya.

    Sanskrit-English dictionary > कलविङ्कः _kalaviṅkḥ _गः _gḥ

  • 18 क्षीरस्यति _kṣīrasyati

    क्षीरस्यति Den. P. To desire milk; क्षीरस्यति माणवकः Mbh. on P.VII.1.51.

    Sanskrit-English dictionary > क्षीरस्यति _kṣīrasyati

  • 19 गेय _gēya

    गेय pot. p. [गै कर्तरि नि˚ यत्]
    1 A singer, one who sings; गेयो माणवकः साम्नाम् P.III.4.68 Sk.
    -2 To be sung.
    -यम् 1 A song, singing, also the art of singing; गेये केन विनीतौ वाम् R.15.69; Me.88; अनन्ता वाङ्मयस्याहो गेयस्येव विचित्रता Śi.2.72.

    Sanskrit-English dictionary > गेय _gēya

  • 20 ब्रू _brū

    ब्रू 2 U. (ब्रवीति, ब्रूते or आह; this root is defective in the non-conjugational tenses, its forms being made up from वच्).
    1 To say, tell, speak (with two acc.); तां...... ब्रूया एवम् Me.13; रामं यथास्थितं सर्वं भ्राता ब्रूते स्म विह्वलः Bk.6.8; or माणवकं धर्मं ब्रूते Sk.; किं त्वां प्रति ब्रूमहे Bv.1.46.
    -2 To say or speak about, refer to (a person or thing); अहं तु शकुन्तलामधिकृत्य ब्रवीमि Ś.2.
    -3 To declare, proclaim, publish, prove, indicate; ब्रुवते हि फलेन साधवो न तु कण्ठेन निजोपयोगिताम् N.2.48; स्तनयुगपरिणाहं मण्डलाभ्यां ब्रवीति Ratn.2.12.
    -4 To name, call, designate; छन्दसि दक्षा ये कवयस्तन्मणिमध्यं ते ब्रुवते Śrut.15.
    -5 To answer; ब्रूहि मे प्रश्नान्.
    -6 To call or profess oneself to be. - With
    -अति 1 to insult, abuse; Mb.3.
    -2 to argue, dispute; परस्परं केचिदुपाश्रयन्ति परस्परं केचिदतिब्रुवन्ति Rām.5.61.17.
    -अनु to say, speak, declare; अथ यदनुब्रूते तेन ऋषीणाम् Bṛi. Up.1.4.16.
    -निस् to explain, derive.
    -प्र to say, speak, tell; पापानुवासितं सीता रावणं प्राब्रबीद्वचः Bk.8.85.
    -प्रति to speak in reply; प्रत्यब्रवीच्चैनम् R.2.42.
    -वि 1 to say, speak.
    -2 to speak falsely or wrongly; अब्रुवन् विब्रुवन् वापि नरो भवति किल्बिषी Ms.8.13; अब्रुवन् विब्रुवन्नज्ञो नरः किल्बिषमश्नुते Bhāg.1.44.9.

    Sanskrit-English dictionary > ब्रू _brū

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»