Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

खलसंसर्ग

  • 1 खलसंसर्ग


    khála-saṉsarga
    m. associating with bad company W.

    Sanskrit-English dictionary > खलसंसर्ग

  • 2 उलूखलसुत


    ulū́khala-suta
    mfn. pressed out orﾠ pounded in a mortar (as the Soma) RV. I, 28, 1-4.

    Sanskrit-English dictionary > उलूखलसुत

  • 3 आश्रयः _āśrayḥ

    आश्रयः [आश्रि-अच्]
    1 A resting-place, seat, sub- stratum; सौहृदादपृथगाश्रयामिमाम् U.1.45. so आश्रयासिद्ध q. v. below.
    -2 That on which anything depends or rests or with which it is closely connected.
    -3 Recipient, receptacle, a person or thing in which any quality is present or retained &c.; तमाश्रयं दुष्प्रसहस्य तेजसः R.3.58.
    -4 (a) A place of refuge, asylum; shelter; भर्ता वै ह्याश्रयः स्त्रीणाम् Vet.; तदहमाश्रयोन्मूलनेनैव त्वामकामां करोमि Mu.2. (b) A dwelling, house.
    -5 Having recourse or resort to, resort; oft. in comp. साभूद्रामाश्रया भूयः R.12.35; नानाश्रया प्रकृतिः &c.
    -6 Following, practising; यो$वमन्येत ते मूले हेतुशास्त्राश्रयाद् द्विजः Ms.2.11.
    -7 Choosing, taking, attaching oneself to.
    -8 Dependence on; oft. in comp.; मम सर्वे विषयास्त्वदाश्रयाः R.8.69.
    -9 Patron, supporter; विनाश्रयं न तिष्ठन्ति पण्डिता वनिता लताः Udb.
    -1 A prop, support; वृक्षेषु विद्धमिषुभिर्जघनाश्रयेषु R.9.6.
    -11 Help, assistance, protection.
    -12 A quiver; बाणमाश्रयमुखात् समुद्धरन् R.11.26.
    -13 Authority, sanction, warrant.
    -14 Connection, relation, association. राघवाश्रयसत्कथाः Rām. 6.9.93.
    -15 Union, attachment.
    -16 A plea, an excuse.
    -17 Contiguity, vicinity.
    -18 Seeking shelter or protection with another (= संश्रय), one of the six guṇas, q. v.
    -19 An appropriate act, or one con- sistent with character.
    -2 Source, origin.
    -21 (In gram.) The subject, or that to which the predicate is attached.
    -22 (With Buddhists) The five organs of sense with Manas or mind.
    -Comp. -असिद्धः, -द्धिः f. a kind of fallacy, one of the three sub-divisions of असिद्ध; (that whose substratum is false or fictitious); e. g. गगनारविन्दं सुरभि अरविन्दत्वात्सरोजारविन्दवत्,
    -आशः, -भुज् a. consuming everything with which it comes in contact.
    (-आशः, -क) 1 fire; दुर्वृत्तः क्रियते धूर्तैः श्रीमानात्म- विवृद्धये । किं नाम खलसंसर्गः कुरुते नाश्रयाशवत् ॥ Udb.
    -2 a. forfeiter of asylum.
    -3 the constellation कृत्तिका.
    -भूत a. one who is the refuge or support (of another person).
    -लिङ्गम् an adjective (a word which must agree in gender with the word which it qualifies or refers to).

    Sanskrit-English dictionary > आश्रयः _āśrayḥ

  • 4 कोटीरः _kōṭīrḥ

    कोटीरः [कोटिमीरयति ईर् अण् Tv.]
    1 A diadem, crown; यत्पादाम्बुजचुम्बिनां सुरपतेः कोटीरगारुत्मतस्तोमानां तुलसीदलप्रकरतः Viś. Guṇā.26.
    -2 A crest.
    -3 The hair collected (by ascetics) on the forehead in the shape of a horn, matted hair in general; कोटीरबन्धनधनुर्गुणयोगपट्टव्यापारपार- गममुं भज भूतभर्तुः N.11.18; कठोरे कोटीरे स्खलसि जहि जम्भा- रिमुकुटम् Ā. L.

    Sanskrit-English dictionary > कोटीरः _kōṭīrḥ

  • 5 चरित _carita

    चरित p. p. [चर् कर्मणि क्त]
    1 Wandered or roamed over, gone.
    -2 Performed, practised.
    -3 Attained.
    -4 Known.
    -5 Offered; Ś.4.21.
    -6 Acted, behaved; Ś.5.16.
    -तम् 1 Going, moving, course.
    -2 Acting, doing, practice, behaviour, acts, deeds; उदारचरितानाम् H.1.7; सर्वं खलस्य चरितं मशकः करोति 1.81.
    -3 Life, biography, adventures, history उत्तरं रामचरितं तत्प्रणीतं प्रयुज्यते U.1.2; दिवौकसस्त्वच्चरितं लिखन्ति Ś.7.5; so दशकुमारचरितम् &c.
    -4 Nature.
    -5 Fixed law, due or proper observance.
    -Comp. -अर्थ a.
    1 that has ac- complished its end or desired object, successful; राम- रावणयोर्युद्धं चरितार्थमिवाभवत् R.12.87; चरितार्थैव भारती 1. 36; Ki.13.62. राज्ञां तु चरितार्थता दुःखोत्तरा एव Ś.5; चरि- तार्थत्वात् प्रधानविनिवृत्तेः Sāṅ. K.68.
    -2 satisfied, contented.
    -3 effected, accomplished.
    -4 significant, true to its sense; Ku.2.17.
    -5 appropriate, fit; Ku.4.45. ˚ता the attainment of the desired object; Ś.5.

    Sanskrit-English dictionary > चरित _carita

  • 6 तुला _tulā

    तुला [तुल्-भिदा˚ अङ्]
    1 A balance; तस्मात्ते$द्य प्रदास्यामि स्वमांसं तुलया धृतम् Mb.3.131.25; the beam of a balance; तुलया धृ to hold in a balance, to weigh, consider equal; अश्वमेधसहस्राणि सत्यं च तुलया धृतम् H.4.131. v. l.
    -2 A measure, weight.
    -3 Weighing.
    -4 Resemblance, like- ness, equality, similarity (with gen., instr. or in comp.); किं धूर्जटेरिव तुलामुपयाति संख्ये Ve.3.8; तुलां यदारोहति दन्तवाससा Ku.5.34; R.8.15; सद्यः परस्परतुलामधिरोहतां द्वे R.5.68; 19.8,5.
    -5 Libra, the seventh sign of the zodiac; जयति तुलामधिरूढो भास्वानपि जलदपटलानि Pt.1.33.
    -6 A sloping beam or timber in the roof of a house.
    -7 A measure of gold or silver equal to 1 palas.
    -8 A kind of beam in the roof of a house (Mar. तुळई); Bṛi. S.53.3.
    -Comp. -अधिरोहणम् resembling; नवदिवाकरातपस्पृष्टपङ्कजतुलाधि- रोहणम् R.19.8.
    -अनुमानम् like inference, analogy.
    -कूटः a false weight.
    -कोटिः, -टीः f.
    1 an ornament (an anklet or नूपुर) worn on the feet by women; cf. तुलाकोटिस्तु मञ्जीरे Nm.; लीलाचलत्स्त्रीचरणारुणोत्पलस्खलत्तुलाकोटि- निनादकोमलः Śi.12.44.
    -2 a hundred millions (अर्बुद).
    -3 the end of the beam.
    -कोशः, -कोषः 1 ordeal by weighing, weighing on a balance; हीनस्य नाशो$भ्यधिकस्य वृद्धिस्तुल्येन तुल्यं तुलितं तुलायाम् । एतत्तुलाकोशरहस्यमुक्तम्... Bṛi. S.26.1.
    -2 a place where a balance is kept.
    -गुडः a kind of ball (used as missile); Mb.3.
    -दानम् the gift to a Brāhmaṇa. of as much gold or silver as equals the weight of one's body.
    -घटः 1 the scale of a balance.
    -2 an oar.
    -धरः 1 a trader, merchant.
    -2 the sign Libra of the zodiac.
    -3 The sun; तुला- धरस्तु वणिजि श्लक्ष्णराशौ दिवाकरे Nm.
    -धारः a dealer, trader, or merchant.
    -2 the string of a balance.
    -3 the beam.
    -4 the sign Libra of the zodiac.
    -धारणम् weighing; तुलाधारणविद्वद्भिरभियुक्तस्तुलाश्रितः Y.2.1.
    -परीक्षा ordeal by the balance.
    -पुरुषः, भारः gold, jewels or other valuable things equal to a man's weight (given to a Brāhmaṇa as a gift); cf. तुलादान.
    -प्रग्रहः, -प्रग्राहः the string or beam of a balance.
    -मानम्, -यष्टिः f.
    1 the beam of a balance; स्तोकेनोन्नति- मायाति स्तोकेनायात्यधोगतिम् । अहो सुसदृशी चेष्टा तुलायष्टेः खलस्य च ॥ Pt.1.15.
    -2 (-मानम्) weights and measures; Kau. A.2.
    -बीजम् the berry of the Guñjā plant (used as a weight).
    -सूत्रम् the string of a balance.

    Sanskrit-English dictionary > तुला _tulā

  • 7 मशकः _maśakḥ

    मशकः [मश्-वुन्]
    1 A mosquito, gnat; सर्वं खलस्य चरितं मशकः करोति H.1.78; Ms.1.45.
    -2 A particular disease of the skin.
    -3 A leather water-bag.
    -4 N. of a district in Śākadvīpa inhabited by Kṣatriyas.
    -5 Gadfly, any fly that stings (दंशमशक); Mb.3.141.27.
    -की A female mosquito; मद्गेहे मशकीव मूषकवधूः...... Sūkti.5.19.
    -Comp. -कुटिः, -टी f.,
    -वरणम् a whisk for scaring away mosquitos.
    -हरी a mosquito-curtain.

    Sanskrit-English dictionary > मशकः _maśakḥ

  • 8 विशृङ्खल _viśṛṅkhala

    विशृङ्खल a. Without fetters (lit.).
    -2 Unfettered, unchecked, unrestrained, uncurbed (fig.); विशृङ्खलं शृङ्खलकाः प्रतस्थिरे Śi.12.7; करिकुम्भतुलामुरोजयोः क्रियमाणां कविभिर्विशृङ्खलैः Bv.2.177.
    -3 Free from all moral bonds, dissolute; उद्भासिताखिलखलस्य विशृङ्खलस्य... गोचरगतैः सुखमाप्यते कैः Bh.2.59.

    Sanskrit-English dictionary > विशृङ्खल _viśṛṅkhala

  • 9 उलूखल


    ulū́khala
    n. a wooden mortar RV. I, 28, 6 AV. TS. ṠBr. ĀṡvṠr. etc.. ;

    N. of a particular kind of cup for holding the Soma (shaped like a mortar) Comm. on KātyṠr. ;
    a staff of Uḍumbara wood (carried on certain occasions) L. ;
    bdellium L. ;
    m. N. of an evil spirit PārGṛ. I, 16, 23 ;
    of a particular ornament for the ear MBh. III, 10520. ;
    - उलूखलबुध्न
    - उलूखलमुसल
    - उलूखलरूपता
    - उलूखलसुत
    - उलूखलाङ्घ्रि

    Sanskrit-English dictionary > उलूखल

  • 10 खल


    khála
    m. (n. gaṇa ardharcâ̱di) a threshing-floor, granary RV. X, 48, 7 AV. ṠāṇkhṠr. etc.. ;

    earth, mould, soil L. ;
    place, site L. ;
    m. contest, battle Naigh. Nir. ;
    sediment orﾠ dregs of oil Pañcat. II, 53 ;
    (= khaḍa) butter-milk boiled with acid vegetables andﾠ spices Suṡr. I, VI ;
    a mischievous man Mṛicch. Cāṇ. BhP. Pañcat. etc.;
    the sun L. ;
    Xanthochymus pictorius ( tamāla) L. ;
    the thorn-apple L. ;
    (ā) f. a mischievous woman Amar. ;
    N. of a daughter of Raudrâṡva Hariv. VāyuP. II, 37, 122 ;
    (ī) f. sediment orﾠ deposit of oil Car. Bhartṛ. II, 98. ;
    - खलकुल
    - खलज
    - खलता
    - खलतुलपर्णी
    - खलत्व
    - खलधान
    - खलधान्य
    - खलपू
    - खलप्रीति
    - खलमालिन्
    - खलमूर्ति
    - खलयज्ञ
    - खलसंसर्ग
    - खलाजिन
    - खलाजिनीय
    - खलाधान
    - खलाधारा
    - खलोक्ति

    Sanskrit-English dictionary > खल

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»