-
1 करणकुतूहल
káraṇa-kutūhalan. N. of wk. on practical astronomy by Bhāskara
-
2 करणकेसरिन्
káraṇa-kesarinm. N. of wk.
-
3 उन्मुखीकरणकार
unmukhī-karaṇa-kāram. the causing to look at, excitement of attention Daṡ. Sāh.
-
4 पाण्डुरीकरणकृ
pāṇḍurī-karaṇa-kṛito colour white Kād.
-
5 वैयाकरणकारिका
vaiyākaraṇa-kārikāf. N. of wks.
-
6 वैयाकरणकोटिपत्त्र
vaiyākaraṇa-koṭi-pattran. N. of wks.
-
7 संख्यामुष्ट्यधिकरणक्षेप
saṉ-khyā-mushṭy-adhikaraṇa-kshepam. N. of wk.
-
8 कर
kará1) mf (ī, rarely ā)n. (1. kṛi), a doer, maker, causer, doing, making, causing, producing (esp. ifc.;
cf. duḥkhakara, bhayaṉ-k-, sampat-k-, etc.;
cf. Lat. cerus, « creator») AV. XII, 2, 2 Mn. Pañcat. etc.. ;
helping, promoting RV. I, 116, 13 ;
m. the act of doing, making etc. (ifc.;
cf. īshatkara, su-k-, dush-k-, etc.);
« the doer», the hand RV. X, 67, 6 MBh. Mn. etc.. ;
a measure (the breadth of twenty-four thumbs);
an elephant's trunk MBh. Pañcat. etc.;
the claws of a crab Hit. ;
symbolical expression for the number two;
the lunar mansion Hasta VarBṛS. ;
kara2) m. ( kṛī), a ray of light, sunbeam, moonbeam R. Megh. Pañcat. etc.;
hail L. ;
royal revenue, toll, tax, tribute, duty Mn. Yājñ. MBh. etc.
- करकच्छपिका
- करकट
- करकण्टक
- करकमल
- करकर्ण
- करकलश
- करकिसलय
- करकुद्मल
- करकृतात्मन्
- करकोष
- करगृहीति
- करग्रह
- करग्रहण
- करग्राहम्
- करग्राहिन्
- करघर्षण
- करघर्षिन्
- करघाट
- करच्छद
- करज
- करजप्य
- करज्योडि
- करतल
- करतलीकृ
- करतलीकृत
- करतस्
- करताल
- करतालक
- करतृण
- करतोया
- करतोयिनी
- करद
- करदक्ष
- करद्रुम
- करद्विष्
- करद्वीप
- करधृत
- करनिहित
- करंधम
- करं=धय
- करन्यस्तकपोलान्तम्
- करन्यास
- करपङ्कज
- करपत्त्र
- करपत्त्रक
- करपद्म
- करपर्ण
- करपल्लव
- करपात्र
- करपाल
- करपालक
- करपालि
- करपुट
- करपुटी
- करपृष्ठ
- करप्रचेय
- करप्रद
- करप्राप्त
- करबक
- करबदर
- करबाल
- करभञ्जक
- करभञ्जिक
- करभाजन
- करभू
- करभूषण
- करमण्डलिन्
- करमध्य
- करमन्द
- करमर्द
- करमर्दक
- करमाला
- करमुक्त
- करमोक्ष
- करमोचन
- कररुद्ध
- कररुह
- करऋद्धि
- करवर्तम्
- करवल्ली
- करवारक
- करवारि
- करवाल
- करवालि
- करवालिका
- करविन्द
- करविन्दीय
- करविमुक्ति
- करवीर
- करवीरक
- करवीर्य
- करव्रण
- करशाखा
- करशीकर
- करशुद्धि
- करशूक
- करसाद
- करसूत्र
- करस्थ
- करस्थालिन्
- करस्थीकृ
- करस्पन्द
- करस्फोट
- करस्वन
- करस्वामिन्
- करहति
- कराग्र
- कराघात
- कराङ्गण
- कराङ्गुलि
- करामर्द
- करामलक
- कराम्बुक
- कराम्ल
- कराम्लक
- करारोट
- करारोह
- करार्गल
- करार्पित
- करालम्ब
- करालम्बन
- करेन्दुक
- करोत्पल
- करोदक
- करक
- करकचतुर्थी
- करकतोय
- करकपात्रिका
- करकाम्बु
- करकाम्भस्
- करण
- करणकुतूहल
- करणकेसरिन्
- करणग्राम
- करणता
- करणत्राण
- करणत्व
- करणनियम
- करणनेरि
- करणनेरिक
- करणपद्धति
- करणप्रकाश
- करणप्रबोध
- करणप्रयोग
- करणयति
- करणवत्
- करणविन्यय
- करणव्यापार
- करणसार
- करणसूत्र
- करणस्थानभेद
- करणाट्ट
- करणाधिकार
- करणाधिप
- करणाब्द
- करणि
-
9 वैयाकरण
vaiyākaraṇamfn. (fr. vy-ākaraṇa) relating to grammar, grammatical W. ;
m. a grammarian MBh. Sāh. etc.;
(ī) f. a female grammarian MW. ;
- वैयाकरणकारिका
- वैयाकरणकोटिपत्त्र
- वैयाकरणखसूचि
- वैयाकरणजीवातु
- वैयाकरणपदमञ्जरी
- वैयाकरणपरिभाषारूपशब्दार्थतर्कामृत
- वैयाकरणपाश
- वैयाकरणभार्य
- वैयाकरणभूषण
- वैयाकरणभूषणसंग्रह
- वैयाकरणभूषणसर्वस्व
- वैयाकरणभूषणसार
- वैयाकरणभूषणोपन्यास
- वैयाकरणमञ्जूषा
- वैयाकरणसर्वस्व
- वैयाकरणसिद्धान्तकौमुदी
- वैयाकरणसिद्धान्तदीपिका
- वैयाकरणसिद्धान्तभूषण
- वैयाकरणसिद्धान्तभूषणसार
- वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जूषा
- वैयाकरणसिद्धान्तमञ्जूषासार
- वैयाकरणसिद्धान्तरत्नाकर
- वैयाकरणसिद्धान्तरहस्य
- वैयाकरणहस्तिन्
-
10 अपशब्दः _apaśabdḥ
अपशब्दः 1 A bad or ungrammatical word, a corrupted word (in form or meaning); त एव शक्तिवैकल्य- प्रमादालसतादिभिः । अन्यथोच्चारिताः शब्दा अपशब्दा इतीरिताः ॥; दूरतश्चापशब्दं त्यक्त्वा Bh.3.134 (where ˚ब्दम् has also sense 4); अपशब्दशतं माघे Subhāṣ. cf. also वैयाकरणकिरातादपशब्द- मृगाः क्व यान्ति संत्रस्ताः । Udb. and Kau. A.2.1.-2 Vulgar speech.-3 A form of language not Sanskrit; ungram- matical language.-4 A reproachful word, offensive expression, censure; प्रापाक्ष्णोर्गलदपशब्दमञ्जनाम्भः Śi.8.43.-5 Words not in standard use. -
11 काकुः _kākuḥ
काकुः f.1 Change of the voice under different emotions, such as fear, grief, anger; 'काकुः स्त्रियां विकारो यः शोकभीत्यादिभिर्ध्वनेः' Ak. भिन्नकण्ठध्वनिर्धीरैः काकुरित्यभि- धीयते S. D. अलीककाकुकरणकुशलताम् K.222; कामे कान्ते सार- सिकाकाकुरुतेन Śi.6.76. (Hence)-2 A word of negation used in such a manner that it implies the contrary (affirmative), as in questions of appeal (in such cases intended meaning is suggested by a change of the voice.); cf. Pt.1.146.-3 Muttering, murmuring.-4 Tongue काकुर्जिह्वा सास्मिन्नुद्यत इति काकुदम् Mbh. on P.I.1.1.-5 Stress, emphasis. -
12 किरातः _kirātḥ
किरातः [किरं पर्यन्तभूमिं अतति गच्छतीति किरातः]1 N. of a degraded mountain tribe who live by hunting, a mountaineer; वैयाकरणकिरातादपशब्दमृगाः क्व यान्तु संत्रस्ताः । यदि नटगणकचिकित्सकवैतालिकवदनकन्दरा न स्युः ॥ Subhāṣ.; Pt.1.17; पर्यन्ताश्रयिभिर्निजस्य सदृशं नाम्नः किरातैः कृतम् Ratn.2.3; Ku.1.6,15. जवार इति यद्राज्यं किरातानां पुरातनम् Parṇāl 1.39.-2 A savage, barbarian.-3 A dwarf.-4 A groom, a horseman.-5 N. of Śiva in the disguise of a Kirāta.-6 A species of fish; किरातो लुब्धके देववाहिनीमत्स्यभेदयोः Nm.-7 N. of a medicinal herb (Mar. किराईत, चिराईत, भूनिंब)-ताः (pl.) N. of a country.-Comp. -अर्जुनीयम् N. of a poem by Bhāravi (in which the combat of Arjuna with Śiva in the form of a Kirāta or mountaineer is poetically described.)-आशिन् m. an epithet of Garuḍa.-तिक्तः N. of a medicinal herb (Mar. किराईत, चिराईत). -
13 तुन्दिलीकरणम् _tundilīkaraṇam
तुन्दिलीकरणम् Increasing, swelling; नयनानन्दसंदोह- करणक्षमा Bv.4.9. -
14 वैयाकरण _vaiyākaraṇa
वैयाकरण a. (-णी f.) [व्याकरणं वेत्त्यधीते वा अण्] Grammatical.-णः A grammarian; वैयाकरणकिरातादप- शब्दमृगाः क्व यान्तु संत्रस्ताः Subbāṣ.-Comp. -खसूचिः (a grammarian who merely pierces the air with a needle) a poor grammarian.-पाशः a bad grammarian.-भार्यः one whose wife is a grammarian. -
15 व्यय _vyaya
व्यय a. Liable to change, mutable, pershable; cf. अव्यय; सूक्ष्माभ्यो मूर्तिमात्राभ्यः संभवत्यव्ययाद् व्ययम् Ms.1.19.-यः 1 (a) Loss, disappearance, destruction; आपाद्यते न व्ययमन्तरायैः कच्चिन्महर्षेस्त्रिविधं तपस्तत् R.5.5;12.23. (b) Cost, sacrifice; प्राणव्ययेनापि मया विधेयः Māl.4.5; Ku.3.23.-2 Hindrance, obstacle; भूयस्तपोव्ययो मा भूत् R.15.37.-3 Decay, decline, overthrow, downfall.-4 Expendi- ture, expense, outlay, spending, applying to use (opp. आय); आये दुःखं व्यये दुःखं धिगर्थाः कष्टसंश्रयाः Pt.1.163; आया- धिकं व्ययं करोति 'he lives beyond his means'; R.5.12; 15.3; Ms.9.11.-5 Extravagance, prodigality.-6 wealth, money; भक्तावकाशाग्न्युदकमन्त्रोपकरणव्ययान् Y.2.276.-7 (In gram.) Inflection, declension.-Comp. -करणः, -करणकः a paymaster.-गुण a. prodigal, spendthrift.-पर a. lavish in expenditure; राजा व्ययपरो नित्यम् Pt.5.61.-पराङ्मुख a. stingy, niggardly; Y.1.83.-शील a. spendthrift, prodigal.-शुद्धिः f. defraying of expenses.-शेषः net balance that remains after expenditure; बाह्यं चाभ्यन्तरं चायं विद्याद् वर्षशतादपि । यथा पृष्टो न सज्येत व्ययशेषे च दर्शयेत् Kau. A.2.5.-सह a. inexhaustible.
См. также в других словарях:
káraṇa-kesarin — करणकेसरिन् … Indonesian dictionary
káraṇa-kutūhala — करणकुतूहल … Indonesian dictionary
pāṇḍurī-karaṇa-kṛi — पाण्डुरीकरणकृ … Indonesian dictionary
saṉ-khyā-mushṭy-adhikaraṇa-kshepa — संख्यामुष्ट्यधिकरणक्षेप … Indonesian dictionary
unmukhī-karaṇa-kāra — उन्मुखीकरणकार … Indonesian dictionary
vaiyākaraṇa-kārikā — वैयाकरणकारिका … Indonesian dictionary
vaiyākaraṇa-koṭi-pattra — वैयाकरणकोटिपत्त्र … Indonesian dictionary