Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

अजमार

  • 1 अजमायु


    ajá-māyu
    ( ajá-) m. bleating like a goat (a frog) RV. VII, 103, 6 and 10.

    Sanskrit-English dictionary > अजमायु

  • 2 अजमार


    ajá-māra
    m. N. of a tribe orﾠ prince, (gaṇa kurv-ādi, q.v.)

    Sanskrit-English dictionary > अजमार

  • 3 अजमीढ


    ajá-mīḍha
    ajá-mīLha
    m. N. of a son of Suhotra (author of some Vedic hymns RV. IV, 43 and 44);

    of a grandson of Suhotra;
    of Yudhishṭhira

    Sanskrit-English dictionary > अजमीढ

  • 4 अजमीळह


    ajá-mīḍha
    ajá-mīLha
    m. N. of a son of Suhotra (author of some Vedic hymns RV. IV, 43 and 44);

    of a grandson of Suhotra;
    of Yudhishṭhira

    Sanskrit-English dictionary > अजमीळह

  • 5 अजमुख


    ajá-mukha
    mfn. goat faced;

    (ī) f. N. of a Rākshasī

    Sanskrit-English dictionary > अजमुख

  • 6 अजमेरु


    ajá-meru
    N. of a place, Ajmīr (?)

    Sanskrit-English dictionary > अजमेरु

  • 7 अजमोद


    ajá-moda
    ajá-modā
    ajá-modikā
    m. orﾠ f. orﾠ f. « goat's delight»

    N. of various plants, common Carroway, the species called Ajwaen (Ligusticum Ajwaen), a species of Parsley, Apium Involucratum

    Sanskrit-English dictionary > अजमोद

  • 8 अजमोदा


    ajá-moda
    ajá-modā
    ajá-modikā
    m. orﾠ f. orﾠ f. « goat's delight»

    N. of various plants, common Carroway, the species called Ajwaen (Ligusticum Ajwaen), a species of Parsley, Apium Involucratum

    Sanskrit-English dictionary > अजमोदा

  • 9 अजमोदिका


    ajá-moda
    ajá-modā
    ajá-modikā
    m. orﾠ f. orﾠ f. « goat's delight»

    N. of various plants, common Carroway, the species called Ajwaen (Ligusticum Ajwaen), a species of Parsley, Apium Involucratum

    Sanskrit-English dictionary > अजमोदिका

  • 10 अजम्भ


    a-jambha
    m. « toothless», a frog

    Sanskrit-English dictionary > अजम्भ

  • 11 अजम्भ _ajambha

    अजम्भ a [नास्ति जम्भो दन्तो यस्य] Toothless.
    -भः 1 A frog.
    -2 The sun.
    -3 Toothless state (of a child.)

    Sanskrit-English dictionary > अजम्भ _ajambha

  • 12 अज


    ajá
    1) m. a drove, troop (of Maruts) AV. ;

    a driver, mover, instigator, leader;
    N. of Indra, of Rudra, of one of the Maruts <ajáéka-pā́ RV., andﾠ ajáéka-pāda AV. >, of Agni, of the sun, of Brahmā., of Vishṇu, of Ṡiva, of Kāma (cf. 2. a-ja);
    the leader of a flock;
    a he-goat, ram
    + cf. Gk. αἴξ, αἰγός;
    Lith. oṡys;
    the sign Aries;
    the vehicle of Agni;
    beam of the sun (Pūshan);
    N. of a descendant of Visvāmitra, andﾠ of Daṡaratha's orﾠ Dīrghabāhu's father;
    N. of a mineral substance;
    of a kind of rice;
    of the moon;
    (ā́s) m. pl. N. of a people RV. VII, 18, 19 ;
    of a class of Ṛishis MBh. ;
    (ā) f. N. of Prakṛiti, of Māyā orﾠ Illusion seeﾠ a-jā (s.v. 2. a-jā);
    a she-goat;
    N. of a plant whose bulbs resemble the udder of a goat Suṡr. ;
    - अजकर्ण
    - अजकर्णक
    - अजकूला
    - अजक्षीर
    - अजगन्धा
    - अजगन्धिका
    - अजगन्धिनी
    - अजगर
    - अजगल्लिका
    - अजजीवन
    - अजजीविक
    - अजता
    - अजत्व
    - अजात्व
    - अजदण्डी
    - अजदेवता
    - अजनामक
    - अजप
    - अजपथ
    - अजपद
    - अजपाद
    - अजपाद्
    - अजपार्श्व
    - अजपाल
    - अजबभ्रु
    - अजभक्ष
    - अजमायु
    - अजमार
    - अजमीढ
    - अजमीळह
    - अजमुख
    - अजमेरु
    - अजमोद
    - अजमोदा
    - अजमोदिका
    - अजर्षभ
    - अजलम्बन
    - अजलोमन्
    - अजलोमी
    - अजवस्ति
    - अजवाह
    - अजवीथी
    - अजशृङ्गी
    - अजस्तुन्द
    - अजहा
    - अजाकृपाणीय
    - अजाक्षीर
    - अजागल
    - अजागलस्तन
    - अजाजीव
    - अजातौल्वलि
    - अजाद
    - अजादनी
    - अजादि
    - अजान्त्री
    - अजापयस्
    - अजापालक
    - अजावि
    - अजाविक
    - अजाश्व
    - अजैकपाद्
    - अजैडक

    Sanskrit-English dictionary > अज

  • 13 अज _aja

    अज a. [न जायते; जन्-ड. न. त.] Unborn, existing from all eternity; यो मामजमनादिं च वेत्ति लोकमहेश्वरम् Bg.1. 3; अजस्य गृह्णतो जन्म R.1.24.
    -जः 1 The 'unborn', epithet of the Almighty Being; न हि जातो न जाये$हं न जनिष्ये कदाचन । क्षेत्रज्ञः सर्वभूतानां तस्मादहमजः स्मृतः ॥ Mb.; also a N. of Viṣṇu, Śiva or Brahmā.
    -2 The (individual) soul (जीवः) अजो नित्यः शाश्वतो$यं पुराणो न हन्यते हन्यमाने शरीरे Bg.2.2.
    -3 A ram, he-goat (अजेन ब्रह्मणा दक्षयज्ञभङ्गसमये मेषरूपग्रहणेन पलायमानत्वात् अजाधिष्ठितरूपवत्त्वात् मेषस्य उपचारात् अजत्वम् Tv.]
    -4 The sign Aries.
    -5 A sort of corn or grain; अजैर्यष्टव्यं तत्राजा व्रीहयः Pt.3.
    -6 Mover, leader (Ved.), said of Indra, Maruts, &c.; a drove.
    -7 N. of a mineral substance (माक्षिकधातु).
    -8 N. of the Moon or Kāmadeva (आत् विष्णोर्जायते इति; cf. चन्द्रमा मनसो जातः).
    -9 A vehicle of the sun.
    -1 N. of the father of Daśa- ratha and grand-father of Rāma; so called because he was born on the Brāhma Muhūrta.
    -11 N. of a Ṛiṣi. cf. अजो हरौ हरे कामे विधौ छागे रघोः सुते । Nm.
    -Comp. -अदः [अजम् अत्तीति; अद्-कर्मण्यण् P.III.2.9.] N. of the ancestor of a warrior tribe, P.IV.1.171.
    -अदनी [अजैः तृप्त्या अन्यैः दुःखस्पर्शत्वे$पि अद्यते; अद् कर्मणि ल्युट्] a kind of prickly nightshade, दुरालभा (Mar. धमासा).
    -अन्त्री [अजस्य अन्त्रमिव अन्त्रं तदाकारवती मञ्जरी यस्याः] N. of a pot- herb Convolvulus Argenteus, नीलबुह्ना. (Mar. शंखवेल ?)
    -अविकम् [अजाश्चावयश्च तेषां समाहारः द्वन्द्व] goats and sheep; small cattle; अजाविके तु संरुद्धे Ms.8.235. खरोष्ट्र- महिषीश्चैव यच्च किञ्चिदजाविकम् Mb.1.113.35.
    -अश्वम् goats and horses. (
    -श्वः) the Sun or Pūṣan, who has goats for the horses.
    -एकपाद्-दः [अजस्य छागस्य एकः पाद इव पादो यस्य] N. of one of the 11 Rudras, or of the asterism पूर्वाभाद्रपदा presided over by that deity.
    -एडकम् [अजाश्च एडकाश्च तेषां समाहारः] goats and rams.
    -कर्णः -कर्णकः [अजस्य कर्णं इव पर्णं यस्य-स्वार्थे कन्] N. of the plant असनवृक्ष Terminalia Alata Tomentosa; of another tree साल Shorea Robusta.
    -गन्धा [अजस्य गन्ध इव गन्धो यस्याः सा] the shrubby basil, वनयामानी.
    -गन्धिका a kind of वर्वरीशाक (Mar. तिलवणी, कानफोडी).
    -गन्धिनी = अजशृङ्गी q. v.
    -गरः [अजं छागं गिरति भक्षयति; गॄ-अच्] a huge ser- pent (boa-constrictor) who is said to swallow goats. (
    -री) N. of a plant.
    -गल See अजागल below.
    -गल्लिका [अजस्य गल्ल इव] an infantile disease (Mentagra).
    -जीवः, -जीविकः [अजैस्तच्चारणेन जीवति; अजा एव जीविका यस्य वा] a goat-herd; so -˚पः, -˚पालः.
    -दण्डी [अजस्य ब्रह्मणो दण्डो यस्याः सा] ब्रह्मदण्डी a kind of plant (ब्रह्मणो यज्ञार्थदण्डस्य तदीयकाष्ठेन करणात् तथात्वम्).
    -देवता 1 N. of the 25th asterism. पूर्वाभाद्रपदा.
    -2 fire, the presiding deity of goats (रौद्री धेनुर्विनिर्दिष्टा छाग आग्नेय उच्यते).
    -नामकः [अजः नाम यस्य सः कप्] a mineral substance.
    -नाशनः A wolf.
    -पतिः 1 the best of goats.
    -2 N. of Mars; lord of the sign Aries.
    -पथः = अजवीथिः q. v.
    -पदः, -पाद्-दः N. of a Rudra; See अजैकपाद above.
    -बन्धुः [अजस्य बन्धुरिव मूर्खत्वात्] a fool (silly like the goat).
    -भक्षः [अजैर्भक्ष्यते असौ भक्ष्-कर्मणि घञ्] N. of the वर्वरी plant (तिळवण the leaves of which are very dear to goats).
    -मायु a. Ved. bleating like a goat (a frog) गोमायुरेक अजमायुरेकः Rv.7. 13.6,1.
    -मारः [अजं मारयति विक्रयार्थं; मृ-णिच्-अण्]
    1 a butcher.
    -2 N. of a country (the modern Ajmeer, which, it is supposed, formerly abounded in butchers).
    -3 N. of a tribe (गण).
    -मीढः [अजो मीढो यज्ञे सिक्तो यत्र ब.]
    1 N. of the place called Ajmeer.
    -2 N. of the eldest son of Hasti, born in the family of Puru, son of Yayāti.
    -3 N. of a son of सुहोत्र and author of some Vedic hyms like Rv.4.43.
    -4 surname of Yudhisṭhira.
    -मुख a. goat-faced. (
    खः) N. of a Prajāpati (Dakṣa). When Dakṣa reviled Śiva at his sacrificial session, Vīrabhadra pulled out his face, and afterwards at the request of Śiva himself he put up a goat's face in place of the original human one. (
    -खी) N. of a Rākṣasī kept to watch over Sītā in the Aśoka garden at Laṅkā.
    -मोदा, -मोदिका [अजस्य मोद इव मोदो गन्धो यस्याः, अजं मोदयतीति वा] N. of a very useful medicinal plant, Common Carroway; the species called Apium Involucratum or Ligusticum Ajowan (Mar. ओंवा). अजमोदां च बाह्लीकं जीरकं लोध्रकं तथा । +Śiva. B.3.18
    -लम्बनम् [अज इव लम्ब्यते गृह्यते कृष्णवर्णत्वात् कर्मणि ल्युट्] antimony. (Mar. सुरमा).
    -लोमन्, -लोमी -मा [अजस्य लोमेव लोममञ्जरी यस्य-स्याः वा] cowage, Carpopogon Pruriens (Mar. कुहिली).
    -वस्तिः [अजस्य वस्तिरिव वस्ति- र्यस्य] N. of a sage, or of a tribe sprung from him.
    -वीथिः -थी f. [अजेन ब्रह्मणा निर्मिता वीथिः शाक त.]
    1 one of the three divisions of the southern path comprehending the three asterisms मूल, पूर्वाषाढा and उत्तराषाढा; a sort of heavenly passage (गगनसेतु, यमनाला); पितृयानो$- जवीथ्याश्च यदगस्त्यस्य चान्तरम् Y.3.184.
    -2 goat's path.
    -शृङ्गी [अजस्य मेषस्य शृङ्गमिव फलं यस्याः सा] N. of a plant, विषाणी or Odina Wodier, highly medicinal, (Mar. मेंढशिंगी), See मेषशृङ्गी.

    Sanskrit-English dictionary > अज _aja

  • 14 आजमीढ _ājamīḍha

    आजमीढ a. Belonging to or produced in the country of अजमीढ (or अजमीर); a descendant of अजमीढ; Rv.4.44.6.
    -ढाः (pl.) The kings of that country. Addressed to युधिष्ठिर; Bhāg.1.15.13.

    Sanskrit-English dictionary > आजमीढ _ājamīḍha

  • 15 अष्टन् _aṣṭan

    अष्टन् num. a. [अश-व्याप्तौ कनिन् तुट् च Uṇ.1.154.] (nom., acc. अष्ट-ष्टौ) Eight. It often occurs in comp. as अष्टा with numerals and some other nouns; as अष्टादशन्, अष्टाविंशतिः, अष्टापद &c. [cf. L. octo; Gr. okto; Zend astani Pers. hasht.].
    -Comp. -अक्षर a. consisting of eight letters or parts; अष्टाक्षरं ह वा एकं गायत्र्यै पदम् Bṛi. Up.5.14.1. (
    -रः) N. of a metre.
    -अङ्ग a. consisting of eight parts or members.
    (-ङ्गम्) 1 the eight parts of the body with which a very low obeisance is performed; ˚पातः, -प्रणामः, साष्टाङ्गनमस्कारः a respectful obeisance made by the prostration of the eight limbs of the body; साष्टाङ्गपातं प्रणनाम fell prostrate on the ground in reverence; (जानुभ्यां च तथा पद्भ्यां पाणिभ्यामुरसा धिया । शिरसा वचसा दृष्टया प्रणामो$- ष्टाङ्ग ईरितः). cf. also उरसा शिरसा दृष्टया वचसा मनसा तथा । पद्भ्यां कराभ्यां जानुभ्यां प्रणामो$ष्टाङ्ग उच्यते ॥ The eight limbs of the body in नमस्कार.
    -2 the 8 parts of yoga or concen- tration; यमो नियमश्चासनं च प्राणायामस्ततः परम् । प्रत्याहारो धारणा च घ्यानं सार्धं समाधिना । अष्टाङ्गान्याहुरेतानि योगिनां योगसिद्धये ॥
    -3 materials of worship taken collectively, namely, water, milk, ghee, curds, दर्भ, rice, barley, mustard seed.
    -4 the eight parts of every medical science; (they are:-- शल्यम्, शालाक्यम्, कायचिकित्सा, भूतविद्या, कौमारभृत्यम्, अगदतन्त्रम्, रसायनतन्त्रम्, and वाजीकरणतन्त्रम्.)
    -5 the eight parts of a court; 1 the law, 2 the judge, 3 assessors, 4 scribe, 5 astrologer, 6 gold, 7 fire, and 8 water.
    -6 any whole consisting of eight parts.
    -7 a die, dice.
    -8 The eight functions of intellect (बुद्धि) are शुश्रूषा, श्रवण, ग्रहण, धारणा, चिन्तन, ऊहापोह, अर्थविज्ञान and तत्त्वज्ञान; बुद्धया ह्यष्टाङ्गया युक्तं त्वमेवार्हसि भाषितुम् Rām.6.113.24. ˚अर्घ्यम् an offering of eight articles. ˚धूपः a sort of medical incense removing fever. ˚मैथुनम् sexual enjoyment of 8 kinds'; the eight stages in the progress of a love suit; स्मरणं कीर्तनं केलिः प्रेक्षणं गुह्यभाषणम् । संकल्पो$ध्यवसायश्च क्रियानिष्पत्तिरेव च ॥
    ˚वैद्यकम् It is constituted of द्रव्याभिधान, गदनिश्चय, काय- सौख्य, शल्यादि, भूतनिग्रह, विषनिग्रह, बालवैद्यक, and रसायन. ˚हृदयम् N. of a medical work.
    -अधिकाराः जलाधिकारः, स्थलाधिकारः, ग्रामाधिकारः, कुललेखनम्, ब्रह्मासनम्, दण़्डविनि- योगः, पौरोहित्यम्.
    -अध्यायी N. of Pāṇinī's gramma- tical work consisting of 8 Adhyāyas or chapters.
    -अन्नानि The eight types of food भोज्य, पेय, चोष्य, लेह्य, खाद्य, चर्व्य, निःपेय, भक्ष्य.
    -अर a. having a wheel with 8 spokes.
    -अस्रम् an octagon.
    -अस्रः A kind of single-storeyed building octangular in plan.
    -अस्रिय a. octangular.
    -अह् (न्) a. lasting for 8 days.
    -आदिशाब्दिकाः the first eight expounders of the science of words (grammar); इन्द्रश्चन्द्रः काशकृत्स्नापिशली शाकटायनः । पाणिन्यमरजैनेन्द्रा जयन्त्यष्टादिशाब्दिकाः ॥
    -आपाद्य Multiplied by eight. अष्टापाद्यं तु शूद्रस्य स्तेये भवति किल्बिषम् । Ms.8.337.
    -उपद्वीपानि स्वर्णप्रस्थ, चन्द्राशुक्ल, आवर्तन, रमणक, मन्दरहरिण, पाञ्चजन्य, सिंहल, and लङ्का.
    -कपाल a. (˚ष्टा˚) prepared or offered in 'eight' pans. (
    -लः) a sacrifice in which ghee is offered in eight pans.
    -कर्ण a. one who has the number eight as a mark burnt in his ears (P.VI.3.115). (
    -र्णः) eight- eared, an epithet of Brahmā. (
    -कर्मन् m.),
    -गतिकः a king who has 8 duties to perform; (they are:-- आदाने च विसर्गे च तथा प्रैषनिषेधयोः । पञ्चमे चार्थवचने व्यवहारस्य चेक्षणे ॥ दण्डशुद्धयोः सदा रक्तस्तेनाष्टगतिको नृपः ।
    -कुलम् (Probably) Village jury. (Bh. List No. 1267).
    -कुलाचलाः Eight principal mountains; नील, निषध, विन्ध्याचल, माल्यवान्, मलय, गंधमादन, हेमकूट, and हिमालय. (
    -मर्यादागिरयः) हिमालय, हेमकूट, निषध, गन्धमादन, नील, श्वेत, शृङ्गवार and माल्यवान्.
    -कृत्वस् ind. eight times. चतु- र्नमो अष्टकृत्वो भवाय Av.11.2.9.
    -कोणः 1 an octagon.
    -2 a kind of machine.
    -खण्डः a title of a collection of several sections of the Ṛigveda.
    -गन्धाः Eight fragrant substances (Mar. चन्दन, अगरु, देवदार, कोळिंजन, कुसुम, शैलज, जटामांसी, सुर-गोरोचन).
    -गवम् [अष्टानां गवां समाहारः] a flock of 8 cows.
    -गाढ् m.
    1 a fabulous animal supposed to have eight legs.
    -2 a spider.
    -गुण a. eightfold; अन्नादष्टगुणं चूर्णम्; दाप्यो$ष्टगुणमत्ययम् Ms.8.4. (
    -णम्) the eight qualities which a Brāhmaṇa should possess; दया सर्वभूतेषु, क्षान्तिः, अनसूया, शौचम्, अनायासः, मङ्गलम्, अकार्पण्यम्, अस्पृहा चेति ॥ Gautamasūtra. ˚आश्रय a. endowed with these eight qualities.
    -ष्ट (˚ष्टा˚) चत्वारिंशत् a. forty-eight.
    -तय a. eight-fold.
    -तारिणी the eight forms of the goddess तारिणी; तारा- चोग्रा महोग्रा च वज्रा काली सरस्वती । कावेश्वरी च चामुण्डा इत्यष्टौ तारिण्यो मताः ॥.
    -तालम् A kind of sculptural measure- ment in which the whole height of an idol is generally eight times that of the face.
    -त्रिंशत् -(˚ष्टा˚) a. thirty-eight.
    -त्रिकम् [अष्टावृत्तम् त्रिकम्] the number 24.
    -दलम् 1 a lotus having eight petals.
    -2 an octagon.
    -दशन् (˚ष्टा˚) see above after अष्टातय.
    -दिश् f. [कर्म˚ स. संज्ञात्वान्न द्विगुः दिक् सङ्ख्ये संज्ञायाम् P.II.1.5.] the eight cardinal points; पूर्वाग्नेयी दक्षिणा च नैर्ऋती पश्चिमा तथा । वायवी चोत्तरैशानी दिशा अष्टाविमाः स्मृताः ॥. ˚करिण्यः the eight female elephants living in the eight points; करिण्यो$भ्रमुकपिलापिङ्गलानुपमाः क्रमात् । ताम्रकर्णी शुभ्रदन्ती चाङ्गना चाञ्जनावती ॥ Ak. ˚पालाः the eight regents of the cardinal points; इन्द्रो वह्निः पितृपतिः (यमः) नैर्ऋतो वरुणो मरुत् (वायुः) । कुबेरे ईशः पतयः पूर्वादीनां दिशां क्रमात् ॥ Ak. ˚गजाः the eight elephants guarding the 8 quarters; ऐरावतः पुण्डरीको वामनः कुमुदो$ञ्जनः । पुष्पदन्तः सार्वभौमः सुप्रतीकश्च दिग्गजाः ॥ Ak.
    -देहाः (पिण्डब्रह्माण्डात्मकाः) Gross and subtle bodies; स्थूल, सूक्ष्म, कारण, महाकारण, विराट्, हिरण्य, अव्याकृत, मूलप्रकृति.
    -द्रव्यम् the eight materials of a sacrifice; अश्वत्थोदुम्बुरप्लक्षन्यग्रोधसमिधस्तिलाः । सिद्धार्थपायसाज्यानि द्रव्याण्यष्टौ विदुर्बुधाः ॥
    -धातुः the eight metals taken collectively; स्वर्णं रूप्यं च ताम्रं च रङ्गं यशदमेव च । शीसं लौहं रसश्चेति धातवो$ष्टौ प्रकीर्किताः ॥
    -नागाः (Serpents) अनन्त, वासुकि, तक्षक, कर्कोटक, शङ्ख, कुलिक, पद्म, and महापद्म.
    -नायिकाः (of श्रीकृष्ण) रुक्मिणी, सत्यभामा, जाम्बवती, कालिन्दी, मित्रवृन्दा, याज्ञजिती, भद्रा, and लक्ष्मणा. (of इन्द्र) उर्वशी, मेनका, रम्भा, पूर्वचिती, स्वयंप्रभा, भिन्नकेशी जनवल्लभा and घृताची (तिलोत्तमा). (In Erotics) वासकसज्जा, विरहोत्कण्ठिता, स्वाधीनभर्तृका, कलहान्तरिता, खण्डिता, विप्रलब्धा, प्रोषितभर्तृका, and अभिसारिका.
    -पक्ष a. Having eight side- pillars; अष्टपक्षां दशपक्षां शालाम् Av.9.3.21.
    -पद, -द् (˚ष्ट˚ or ˚ष्टा˚) a.
    1 eight-footed.
    -2 a term for a pregnant animal.
    -पदः (˚ष्ट˚)
    1 a spider.
    -2 a fabulous animal called Śarabha.
    -3 a worm.
    -4 a wild sort of jasmin.
    -5 a pin or bolt.
    -6 the mountain Kailāsa (the abode of Kubera). (
    -दः, -दम्) [अष्टसु धातुषु पदं प्रतिष्ठा यस्य Malli.]
    1 gold; आवर्जिताष्टापदकुम्भतोयैः Ku.7.1; Śi.3.28.
    -2 a kind of chequered cloth or a board for drafts, dice-board (Mar. पट); ˚परिचयचतुराभिः K.196. ˚पत्रम् a sheet of gold.
    -प (पा)दिका N. of a plant.
    -पदी (˚ष्ट-ष्टा˚)
    1 wild sort of jasmin (Mar. वेलमोगरी); श्यामान्वारणपुष्पांश्च तथा$- ष्टपदिका लताः Mb.13.54.6.
    -2 a variety of metre, often used in Jayadeva's Gītagovinda.
    -पलम् a kind of medicinal preparation of ghee.
    -पाद्य a. (˚ष्टा˚) eight-fold.
    -पुत्र a. Having eight sons; अष्टयोनिरदितिरष्ट- पुत्रा Av.8.9.21.
    -(देह)-प्रकृतयः पञ्चमहाभूतानि, मनः, बुद्धिः and अहङ्कारः.
    -प्रधानाः, वैद्य, उपाध्याय, सचिव, मन्त्री, प्रतिनिधि, राजाध्यक्ष, प्रधान and अमात्य. (of शिवाजी) प्रधान, अमात्य, सचिव, मन्त्री, डबीर, न्यायाधीश, न्यायशास्त्री and सेनापति.
    -भावाः (a) स्तम्भ, स्वेद, रोमाञ्च, वैस्वर्य, कम्प, वैवर्ण्य, अश्रुपात, and प्रलय (b) कम्प, रोमाञ्च, स्फुरण, प्रेमाश्रु, स्वेद, हास्य, लास्य, and गायन.
    -भैरवाः (शिवगणाः) असिताङ्ग, संहार, रुरु, काल, क्रोध, ताम्रचूड, चन्द्रचूड and महाभैरव, (इतरे- कपाल, रुद्र, भीषण उन्मत्त, कुपित इत्यादयः).
    -भोगाः अन्न, उदक, ताम्बूल, पुष्प, चन्दन, वसन, शय्या, and अलंकार.
    -मङ्गलः a horse with a white face, tail, mane, breast and hoofs. (
    -लम्) [अष्ट- गुणितं मङ्गलं शा. क. त.] a collection of eight lucky things; according to some they are:-- मृगराजो वृषो नागः कलशो व्यञ्जनं तथा । वैजयन्ती तथा भेरी दीप इत्यष्टमङ्गलम् ॥ according to others लोके$स्मिन्मङ्गलान्यष्टौ ब्राह्मणो गौर्हुताशनः । हिरण्यं सर्पि- रादित्य आपो राजा तथाष्टमः ॥
    -मङ्गलघृत Ghee mixed with Orris-root (Mar. वेखंड), Costus Arabicus (कोष्ट), ब्राह्मी Siphonanthus Indica, mustard, सैन्धव, पिप्पली, and (Mar. उपळसरी).
    -मधु Eight Kinds of honey माक्षिक, भ्रामर, क्षौद्र, पोतिका, छात्रक, अर्घ्य, औदाल, दाल.
    -महारसाः Eight रसs in Āyurveda, namely वैक्रान्तमणि, हिंगूळ, पारा, हलाहल, कान्तलोह, अभ्रक, स्वर्णमाक्षी, रौप्यमाक्षी.
    -महारोगाः वातव्याधि, अश्मरी, कुष्ट, मेह, उदक, भगन्दर, अर्श, and संग्रहणी.
    -महासिद्धयः (n.) अणिमा, महिमा, लघिमा, प्राप्ति, प्राकाश्य, ईशिता, वशिता, and प्राकाम्य. (b) अणिमा, महिमा, मघिमा, गरिमा, प्राप्ति, प्राकाम्य, ईशिता and वशिता.
    -मातृकाः ब्राह्मी, माहेश्वरी, कौमारी, वैष्णवी, वाराही, इन्द्राणी, कौबेरी, and चामुण्डा.
    -मुद्राः सुरभी, चक्र, ध्यान, योनि, कूर्म, पङ्कज, लिङ्ग and निर्याण.
    -मानम् one kuḍava.
    -मासिक a. occurring once in 8 months.
    -मुष्टिः a. measure called कुञ्चि; अष्टमुष्टिर्भवेत् कुञ्चिः कुञ्चयो$ष्टौ च पुष्कलः । हेमाद्रिः
    -मूत्राणि Urines of a cow, a sheep, a goat, a buffallo, a horse, an elephant, a camel, an ass.
    -मूर्तिः the 'eight-formed', an epithet of Śiva; the 8 forms being, the 5 elements (earth, water, fire, air and ether), the Sun and the Moon and the sacrificing priest; cf. Ś.1.1 -या सृष्टिः स्रष्टुराद्या वहति विधिहुतं या हविर्या च होत्री । ये द्वे कालं विधत्तः श्रुतिविषयगुणा या स्थिता व्याप्य विश्वम् । यामाहुः सर्वभूत- प्रकृतिरिति यया प्राणिनः प्राणवन्तः । प्रत्यक्षाभिः प्रपन्नस्तनुभिरवतु वस्ताभिरष्टाभिरीशः ॥; or briefly expressed, the names in Sanskrit (in the above order) are:-- जलं वह्निस्तथा यष्टा सूर्याचन्द्रमसौ तथा । आकाशं वायुरवनी मूर्तयो$ष्टौ पिनाकिनः ॥. ˚धरः 'having 8 forms', Śiva.
    -मूर्तयः Eight kinds of idols शैली, दारुमयी, लौही, लेप्या, लेख्या, सैकती, मनोमयी, and मणिमयी
    -योगिन्यः (Friends of पार्वती) (a) मङ्गला, पिङ्गला, धन्या, भ्रामरी, भद्रिका, उल्का, सिद्धा, and सङ्कटा. (b) मार्जनी, कर्पूर- तिलका, मलयगन्धिनी, कौमुदिका, भेरुण्डा, मातालि, नायकी and जया (शुभाचारा) (sometimes सुलक्षणा and सुनन्दा).
    -रत्नम् the eight jewels taken collectively; the title of a collection of 8 Ślokas on morality.
    -रसाः the 8 sentiments in dramas &c.; शृङ्गारहास्यकरुणरौद्रवीरभयानकाः । बीभत्साद्भुतसंज्ञौ चेत्यष्टौ नाटये रसाः स्मृताः ॥ K. P.4 (to which is sometimes added a 9th Rasa called शान्त; निर्वेदस्थायिभावो$स्ति शान्तो$पि नवमो रसः ibid.); ˚आश्रय a. embodying or representing the eight sentiments; V.2.18.
    -लवणानि अजमोदा, आम्लवेतस, एलची (cardamom), Black salt (Mar. पादेलोण), Garcinia Mangostona (Mar. आमसोल), Cinnamo- mum aromaticum (Mar. दालचिनी), Black peppar (Mar. मिरीं).
    -लोहकम् a class of 8 metals; सुवर्णं रजतं ताम्रं सीसकं कान्तिकं तथा । वङ्गं लौहं तीक्ष्णलौहं लौहान्यष्टाविमानि तु ॥
    -वर्गः 1 a sort of diagram (चक्र) showing the good or bad stars of a person.
    -2 the 8 classes of letters; (अवर्ग, क˚, च˚, ट˚, त˚, प˚, य˚, श˚,).
    -3 a class of three principal medicaments, Namely ऋषभ, जीवक, मेद, महामेद, ऋद्धि, वृद्धि, काकोली, and क्षीरकाकोली cf. जीवकर्षभकौ मेदौ काकोल्यावृद्धिवृद्धिकी.
    -वक्रः (ष्टा) See below.
    -वर्ष a. Eight years old; त्र्यष्टवर्षो$ष्टवर्षां वा धर्मे सीदति सत्वरः Ms.9.94.
    -वसु The eight वसुs in the present मन्वन्तर are (a) धर, ध्रुव, सोम, आप, अनिल, अनल, प्रत्यूष, प्रभास. (b) द्रोण, प्राण, ध्रुव, अर्क, अग्नि, दोष, वसु, विभावसु.
    -वायनानि हरिद्रा, पूगीफल, दक्षिणा, शूर्प, कङ्कण, काचमणि, धान्य, वस्त्र (Mar. खण).
    -विना- यकाः The eight Gaṇapatis at मोरगांव (Dist. Poona), पाली (Dist. कुलाबा), भढ (near Karjat, dist. कुलाब), थेऊर (near लोणी, dist. Poona), जुन्नर (dist. Poona), ओझर (near जुन्नर, Dist. Poona). रांजणगांव (Poona- Nagar Road). सिद्धटेक (near दौंड, Dist. Ahmednagar).
    -विवाहाः बाह्य, दैव, आर्ष, गान्धर्व, राक्षस, प्राजापत्य, आसुर, पैशाच.
    -विध a. [अष्टाविधाः प्रकाराः अस्य] eight-fold, of eight kinds.
    -विंशतिः f. (˚ष्टा˚) [अष्टाधिका विंशतिः शाक. त.] the number twentyeight.
    -शतम् 1 One hundred and eight.
    -2 eight hundred.
    -श्रवणः, -श्रवस् N. of Brahmā (having 8 ears or four heads.)
    -समाधयः यम, नियम, आसन, प्राणायाम, प्रत्याहार, धारणा, ध्यान, and समाधि.
    -सिद्धयः (See --महा- सिद्धयः).

    Sanskrit-English dictionary > अष्टन् _aṣṭan

  • 16 उग्र _ugra

    उग्र a. [उच्-रन् गश्चान्तादेशः Uṇ.2.28]
    1 Fierce, cruel, ferocious, savage (as a look &c.); ˚दर्शनः having a fierce or cruel look.
    -2 Formidable, terrific, frightful; सिंहनिपातमुग्रम् R.2.5; Bg.11.3; Ms.6.75,12.75; ˚दन्तः, ˚नासिकः &c.
    -3 Powerful, mighty, strong, vio- lent, intense; उग्रातपां वेलाम् Ś.3 intensely hot. उग्रशोकाम् Me.115 v. l.; निखिलरसायनराजो गन्धेनोग्रेण लशुन इव Bv. Sharp, pungent, hot,
    -5 High, noble. यत्र भगवानास्ते वाल्मीकिसुग्रधीः Rām.7.49.1.
    -6 Angry, passionate, wrathful.
    -7 Ready to do any work, industrious.
    -ग्रः 1 N. of Śiva or Rudra; जघ्ने$द्भुतैणवपुषा$$श्रमतो$- पकृष्टो मारीचमाशु विशिखेन यथा कमुग्रः Bhāg.9.1.1.
    -2 N. of a mixed tribe, descendant of a Kṣatriya father and Śūdra mother (his business being to catch or kill animals dwelling in holes, such as snakes; cf. क्षत्रियाच्छूद्रकन्यायां क्रूराचारविहारवान् । क्षत्रशूद्र- वपुर्जन्तुरुग्रो नाम प्रजायते ॥ Ms.1.9,13,15.).
    -3 N. of a tree शोभाञ्जनवृक्ष (Mar. शेवगा).
    -4 A group of five asterisms; their names are:- पूर्वाफल्गुनी, पूर्वाषाढा, पूर्वाभाद्रपदा, मघा and भरणी.
    -5 N. of a country called Kerala (Modern Malabar).
    -6 The sentiment called रौद्र.
    -7 Wind.
    -8 A royal attendant (like उग्र tribe); उग्राः प्रत्येनसः सूतग्रामण्यः Bṛi. Up.4.3.37.
    -ग्रा 1 N. of different plants; वचा, यवानी, धन्याक. (Mar. वेखंड, ओवा, मेथी).
    -2 A cruel woman.
    -ग्री A kind of being belonging to the class of demons; य उग्रीणामुग्रबाहुर्ययुः Av.4.24.2.
    -ग्रम् 1 A certain deadly poison, the root of Aconitum Ferox (वत्सनाभविषम्; Mar. बचनाग).
    -2 Wrath, anger.
    -Comp. -ईशः the mighty or terrible lord, N. of Śiva.
    -कर्मन् n. fierce in action, cruel.
    -काण्डः a sort of gourd (कारवेल).
    -काली form of Durgā.
    -गन्ध a. strong- smelling.
    (-न्धः) 1 the Cahmpaka tree.
    -2 N. of other trees also; कटुफल, अर्जकवृक्ष.
    -3 garlic.
    (-न्धा) 1 Orris root.
    -2 a medicinal plant.
    -3 N. of various plants; यवानी, वचा, अजमोदा. (
    -न्धम्) Asafœtida.
    -गन्धिन् a. strong-smelling.
    -चयः a strong desire.
    -चारिणी, -चण्डा N. of Durgā.
    -जाति a. base-born.
    -तारा N. of a goddess.
    -तेजस् a. endowed with powerful or terrible energy.
    -दंष्ट्र a. having terrific teeth.
    -दण्ड a. ruling with a rod of iron, stern, cruel, relentless; Pt.3.
    -ण्डः Stern rule; तस्योग्रदण्डसंविग्नाः सर्वे लोकाः सपालकाः । अन्यत्रालब्धशरणाः शरणं ययुरच्युतम् ॥ Bhāg.7.4.21.
    -दर्शन, -रूप a. frightful in appearance, fierce-looking, grim, terrible.
    -दुहितृ f. the daughter of a powerful man.
    -धन्वन् a. having a powerful bow. (m.) N. of Śiva and Indra; पिङ्गस्तमुग्रधन्वा कृणोतु हृदयाविधम् Av.8.6.18.
    -नासिक a. large-nosed.
    -पीठम् A ground plan in which the whole area is divided into 36 equal parts (Mānasāra 7.7).
    -पुत्र a. born in a mighty family. (
    -त्रः) N. of Kārttikeya.
    -पूति a. horribly stinking; Māl.5.16.
    -रेतस् m. a form of Rudra.
    -वीर a. having powerful men.
    -वीर्यः Assafœtida (Mar. हिंग).
    -शासन a. strict in orders, severe in commands.
    -शेखरा 'crest of Śiva'. N. of the Ganges.
    -शोक a. sorely-grieving, deeply afflicted.
    -श्रवस् (see वृद्धश्रवस्) N. of the son of रोमहर्षण. उग्रश्रवाः पुरा सूतो रोमहर्षणसंभवः Bm.1.2.
    -श्रवणदर्शन a. terrible to hear and see.
    -सेनः 1 N. of a son of Dhṛitarāṣṭra.
    -2 N. of a king of Mathurā and father of Kaṁsa. He was deposed by his son; but Kṛiṣṇa after having slain Kaṁsa restored him to the throne. (
    -ना) N. of the wife of Akrūra; ˚जः N. of Kaṁsa, the uncle and enemy of Krisna.

    Sanskrit-English dictionary > उग्र _ugra

  • 17 जीरकः _jīrakḥ _जीरणः _jīraṇḥ

    जीरकः जीरणः Cumin-seed; अजमोदां च बाह्लीकं जीरकं लोध्रकं तथा Śiva. B.3.18.

    Sanskrit-English dictionary > जीरकः _jīrakḥ _जीरणः _jīraṇḥ

  • 18 फलम् _phalam

    फलम् [फल्-अच्]
    1 Fruit (fig. also) as of a tree; उदेति पूर्वं कुसुमं ततः फलम् Ś.7.3; R.4.43;1.49.
    -2 Crop, produce; कृषिफलम् Me.16.
    -3 A result, fruit, consequence, effect; अत्युत्कटैः पापपुण्यैरिहैव फलमश्नुते H.1.8; फलेन ज्ञास्यसि Pt.1; न नवः प्रभुराफलोदयात् स्थिरकर्मा विरराम कर्मणः R.8.22;1.33; अनिष्टमिष्टं मिश्रं च त्रिविधं कर्मणः फलम् Bg.18.12.
    -4 (Hence) Reward, recompense, meed, retribution (good or bad); फलमस्योपहासस्य सद्यः प्राप्स्यसि पश्य माम् R.12.37.
    -5 A deed, act (opp. words); ब्रुवते हि फलेन साधवो न तु कण्ठेन निजोपयोगिताम् N.2.48 'good men prove their usefulness by deeds, not by words'.
    -6 Aim, object, purpose; परेङ्गितज्ञानफला हि बुद्धयः Pt.1.43; किमपेक्ष्य फलम् Ki.2.21, 'with what object in view; Me.56.
    -7 Use, good, profit, advantage; जगता वा विफलेन किं फलम् Bv.2.61.
    -8 Profit or interest on capital.
    -9 Progeny, offspring; तस्यापनोदाय फलप्रवृत्तावुपस्थितायामपि निर्व्यपेक्षः (त्यक्षामि) R.14.39.
    -1 A kernel (of a fruit).
    -11 A tablet or board (शारिफल).
    -12 A blade (of a sword).
    -13 The point or head of an arrow, dart &c.; barb; आरामुखं क्षुरप्रं च गोपुच्छं चार्धचन्द्रकम् । सूचीमुखं च भल्लं च वत्सदन्तं द्विभल्लकम् ॥ कर्णिकं काकतुण्डं च तथान्यान्यप्यनेकशः । फलानि देशभेदेन भवन्ति बहुरूपतः ॥ Dhanur.64-5; फलयोगमवाप्य सायकानाम् Ms.7.1; Ki.14.52.
    -14 A shield.
    -15 A testicle; अकर्तव्यमिदं यस्माद् विफलस्त्वं भविष्यसि Rām.1.48.27.
    -16 A gift.
    -17 The result of a calculation (in Math.)
    -18 Product or quotient.
    -19 Menstrual discharge.
    -2 Nutmeg.
    -21 A ploughshare.
    -22 Loss, disadvantage.
    -23 The second (or third) term in a rule-of-three sum.
    -24 Correlative equation.
    -25 The area of a figure.
    -26 The three myrobalans (त्रिफला).
    -27 A point on a die.
    -28 Benefit, enjoyment; ईश्वरा भूरिदानेन यल्लभन्ते फलं किल Pt.2.72.
    -29 Compensation; यावत् सस्यं विनश्येत् तु तावत् स्यात् क्षेत्रिणः फलम् Y.2.161.
    -3 A counterpart (प्रतिबिम्ब); तन्मायाफलरूपेण केवलं निर्विकल्पितम् Bhāg.11.24.3.
    -31 Shoulder-blade; तस्यां स फलके खड्गं निजघान ततो$ङ्गदः Rām.6.76.1.
    -Comp. -अदनः = फलाशनः q. v.; a parrot.
    -अधिकारः a claim for wages.
    -अध्यक्षः Mimu- sops Kauki (Mār. खिरणी).
    -अनुबन्धः succession or sequence of fruits or results.
    -अनुमेय a. to be inferred from the results or consequences; फलानुमेयाः प्रारम्भाः संस्काराः प्राक्तना इव R.1.2.
    -अनुसरणम् 1 rate of profits.
    -2 following or reaping consequences.
    -अन्तः a bamboo.
    -अन्वेषिन् a. seeking for reward or recompense (of actions).
    -अपूर्वम् The mystic power which produces the consequences of a sacrificial act.
    -अपेक्षा expectation of the fruits or consequences (of acts), regard to results.
    -अपेत a. useless, unfertile, unpro- ductive.
    -अम्लः a kind of sorrel. (
    -म्लम्) tamarind. ˚पञ्चकम् the five sour fruits; bergumot (जम्बीर), orange (नारिङ्ग), sorrel (आम्लवेतस), tamarind (चिञ्चा) and a citron (मातुलुङ्ग, Mar. महाळुंग).
    -अशनः a parrot.
    -अस्थि n. a cocoa-nut.
    -आकाङ्क्षा expectation of (good) re- sults; see फलापेक्षा.
    -आगमः 1 production of fruits, load of fruits; भवन्ति नम्रास्तरवः फलागमैः Ś.5.12.
    -2 the fruit season, autumn.
    -आढ्य a. full of or abounding in fruits. (
    -ढ्या) a kind of plantain.
    -आरामः a fruit- garden, orchard.
    -आसक्त a.
    1 fond of fuits.
    -2 attach- ed to fruits, fond of getting fruit (of actions done).
    -आसवः a decoction of fruit.
    -आहारः feeding or living on fruits, fruit-meal.
    -इन्द्रः a species of Jambū (Rājajambū).
    -उच्चयः a collection of fruits.
    -उत्तमा 1 a kind of grapes (having no stones).
    -2 = त्रिफला.
    -उत्पत्तिः f.
    1 production of fruit.
    -2 profit, gain. (
    -त्तिः) the mango tree (sometimes written फलोत्पति in this sense).
    -उत्प्रेक्षा a kind of comparison.
    -उदयः 1 ap- pearance of fruit, production of results or consequences, attainment of success or desired object; आफलोदयकर्मणाम् R.1.5;8.22.
    -2 profit, gain.
    -3 retribution, punishment.
    -4 happiness, joy.
    -5 heaven.
    -उद्गमः appear- ance of fruits; भवन्ति नम्रास्तरवः फलोद्गमैः Ś.5.12 (v. l.).
    -उद्देशः regard to results; see फलापेक्षा.
    -उन्मुख a. about to give fruit.
    - उपगम a. bearing fruit.
    -उपजीविन् a. living by cultivating or selling fruits.
    -उपभोगः 1 enjoyment of fruit.
    -2 partaking of reward.
    -उपेत a. yielding fruit, fruitful, fortile.
    -काम a. one who is desirous of fruit; धर्मवाणिजका मूढा फलकामा नराधमाः । अर्चयन्ति जगन्नाथं ते कामं नाप्नुवन्त्युत ॥ (मल. त. Śabda. ch.)
    -कामना desire of fruits or consequences.
    -कालः fruit- season.
    -केसरः the cocoanut tree.
    -कोशः, -षः, कोशकः the scrotum (covering of the testicles).
    -खण्डनम् frustration of fruits or results, disappointment.
    -खेला a quail.
    -ग्रन्थः (in astrol.) a work describing the effects of celestial phenomena on the destiny of men; Bṛi. S.
    -ग्रहः deriving benefit or advantage.
    -ग्रही, -ग्राहिन् a. (also फलेग्रहि and फलेग्राहिन्) fruitful, yielding or bearing fruit in season; श्लाध्यतां कुलमुपैति पैतृकं स्यान्मनोरथतरुः फलेग्रहिः Kir. K.3.6; Māl.9.39; भूष्णुरात्मा फलेग्रहिः Ait. Br. (शुनःशेप legend); फलेग्रहीन् हंसि वनस्पतीनाम् Bk.; द्वितीयो ह्यवकेशी स्यात् प्रथमस्तु फलेग्रहिः Śiva. B.16.27. (-m.) a fruit-tree.
    -ग्रहिष्णु a. fruitful.
    -चोरकः a kind of perfume (Mar. चोरओवा).
    - छदनम a house built of wooden boards.
    -तन्त्र a. aiming only at one's advantage.
    -त्रयम्, -त्रिकम् the three myrobalans (त्रिफला).
    -द, -दातृ, -प्रद a.
    1 productive, fruitful, bearing fruit; फलदानां तु वृक्षाणां छेदने जप्यमृक्शतम् Ms.11.142; गते$पि वयसि ग्राह्या विद्या सर्वात्मना बुधैः ।...... अन्यत्र फलदा भवेत् ॥ Subhāṣ.
    -2 bringing in gain or profit.
    -3 giving a reward, rewarding. (
    -दः) a tree.
    -धर्मन् a. ripening soon and then falling on the ground, perishing; फेनधर्मा महाराज फलधर्मा तथैव च। निमेषादपि कौन्तेय यस्यायुरपचीयते Mb.3.35.2-3.
    -निर्वृत्ति f. final consequence or reward.
    -निवृत्तिः f. cessation of consequences.
    -निष्पत्तिः f.
    1 production of fruit.
    -2 attainment of reward.
    -परिणतिः f.,
    -परिणामः, -पाकः (
    -फलेपाकः also)
    1 the ripening of fruit.
    -2 the fulness of cousequences.
    -पाकः Carissa Carandas (Mar. करवंद).
    -पाकान्ता, -पाकावसाना an annual plant; ओषध्यः फलपाकान्ताः Ak.
    -पातनम् knocking down or gathering fruit.
    -पादपः a fruit-tree.
    -पूरः, -पूरकः the common citron tree; एतस्मिन् फलपूरबीजनिकरभ्रान्त्या नितान्तारुणे संप्राप्तेषु शुकेषु पञ्जरशुका निर्गन्तुमुद्युञ्जते । Rām. Ch.7.86.
    -प्रजननम् the produc- tion of fruit.
    -प्रदानम् 1 the giving of fruits.
    -2 a ceremony at weddings.
    -प्राप्तिः f. attainment of the desired fruit of object.
    -प्रिया 1 the Priyaṅgu plant.
    -2 a species of crow.
    -प्रेप्सु a. desirous of attaining results.
    -बन्धिन् a. forming or developing fruit.
    -भागः a share in any product or profit.
    -भागिन्, -भाज् a. partaking of a reward or profit; दातॄन् प्रतिग्रहीतॄ प्रतिग्रहीतॄश्च कुरुते फल- भागिनः Ms.3.143.
    -भावना The acquisition of a result; success; सुपर्वणां हि स्फुटभावना या सा पूर्वरूपं फलभावनायाः N.14. 7.
    -भुज् m. a monkey; P. R.
    -भूमन् m. greater fruit; क्रतुवच्चानुमानेनाभ्यासे फलभूमा स्यात् MS.11.1.29.
    -भूयस्त्वम् (see फलभूमन् above); यथा कर्मसु सौर्यादिषु फलं कर्मणा क्रियत इति कर्माभ्यासे फलभूयस्त्वमेवमिहापि ŚB. on MS.11.1.29.
    -भूमिः f. a place where one receives the reward or recompense of his deeds (i. e. heaven or hell).
    -भृत् a. bearing fruit, fruitful.
    -भोगः 1 enjoyment of consequences.
    -2 usufruct.
    -मत्स्या the aloe plant.
    -मुख्या a species of plant (अजमोदा).
    -मूलम् fruits and roots; फलमूलाशिनौ दान्तौ Rāmarakṣā 18.
    -योगः 1 the attainment of fruit or the desired object; Mu.7.1.
    -2 wages, remuneration.
    -3 a stage in the perform- ance of a drama; सावस्था फलयोगः स्यात् यः समग्रफलागमः S. D.
    -राजन् m. a water-melon.
    -राशिः m. the 3rd term in the rule of three.
    -वन्ध्यः a tree barren of fruit.
    -वर्णिका jelly (?); Gaṇeśa P.2.149.
    -वर्तिः f. a coarse wick of cloth besmeared with some laxative and inserted into the anus for discharging the bowels, suppository.
    -वर्तुलम् a watermelon.
    -वल्ली a series of quotients.
    -विक्रयिन् a. a fruit-seller.
    -वृक्षः a fruit-tree.
    -वृक्षकः the bread-fruit tree.
    -शाडवः the pome- granate tree.
    -शालिन् a.
    1 bearing fruit, fruitful.
    -2 sharing in the consequences.
    -शैशिरः the Badara tree.
    -श्रेष्ठः the mango tree.
    -संस्थ a. bearing fruit.
    -संपद् f.
    1 abundance of fruit.
    -2 success.
    -3 prosperity.
    -साधनम् a means of effecting any desired object, realization of an object
    -सिद्धिः f.
    1 reaping fruit, attainment or realization of the desired object.
    -2 a prosperous result.
    -स्थानम् the stage in which results are enjoyed; Buddh.
    -स्थापनम् the sacrament called सीमन्तोन्नयन; फलस्थापनात् मातापितृजं पाप्मानमपोहति Hārīta.
    -स्नेहः a walnut tree.
    -हारी an epithet of Kālī or Durgā
    -हानिः loss of profit
    -हीन a. yielding no fruit or profit.
    -हेतु a. acting with a view to results.

    Sanskrit-English dictionary > फलम् _phalam

  • 19 बाह्लकाः _bāhlakāḥ _बाह्लिकाः _bāhlikāḥ _बाह्लीकाः _bāhlīkāḥ

    बाह्लकाः बाह्लिकाः बाह्लीकाः m. (pl.) N. of a people.
    -कः 1 A king of the Bālhikas.
    -2 A horse of the Balkh breed; काम्बोजविषये जातैर्बाह्लीकैश्च हयोत्तमैः Rām. 1.6.22.
    -कम् 1 Saffron;... प्रियाङ्गसंगव्यालुप्तस्तनतटबाह्लिक- श्रियो$पि दृश्यन्ते बहिरबलाः Rām. Ch.7.64.
    -2 Asa Foetida; अजमोदां च बाह्लीकं जीरकं लोध्रकं तथा Śiva B.3.18.

    Sanskrit-English dictionary > बाह्लकाः _bāhlakāḥ _बाह्लिकाः _bāhlikāḥ _बाह्लीकाः _bāhlīkāḥ

  • 20 मायूर _māyūra

    मायूर a. (
    -री f.) [मयूर-अण्]
    1 Belonging to or arising from a peacock; मायूरी मदयति मार्जना मनांसि M.1. 21; Rām.2.91.7.
    -2 Made of the feathers of a peacock.
    -3 Drawn by a peacock (as a car).
    -4 Dear to a peacock.
    -रम् A flock of peacocks.
    -री N. of a plant (अजमोदा).

    Sanskrit-English dictionary > मायूर _māyūra

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

  • a-jambha — अजम्भ …   Indonesian dictionary

  • ajá-māra — अजमार …   Indonesian dictionary

  • ajá-māyu — अजमायु …   Indonesian dictionary

  • ajá-meru — अजमेरु …   Indonesian dictionary

  • ajá-mīḍha — अजमीढ …   Indonesian dictionary

  • ajá-mīLha — अजमीळह …   Indonesian dictionary

  • ajá-moda — अजमोद …   Indonesian dictionary

  • ajá-modā — अजमोदा …   Indonesian dictionary

  • ajá-modikā — अजमोदिका …   Indonesian dictionary

  • ajá-mukha — अजमुख …   Indonesian dictionary

  • Radhuni — Getrocknete Radhuni Früchte im Größenvergleich mit einem US Cent Systematik Euasteriden II Ordnung: Doldenblüt …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»