-
1 җемелдәү
неперех.1) мерца́ть, мига́ть, сверка́ть, искри́ться; заигра́ть, перелива́тьсяйолдызлар җемелдиләр — звёзды мерца́ют
кар җемелди — снег искри́тся
2) ряби́ть ( в глазах)күзем җемелдәп китте — у меня́ заряби́ло в глаза́х
•- җемелдәп тору -
2 җемелдәшү
совм.1) сверка́ть, мерца́ть ( о многих) || мерца́ниекүктә йолдызлар җемелдәшә — на не́бе звёзды мерца́ют
2) перелива́ться ра́зными цвета́ми, блесте́ть, сверка́ть, искри́ться ( о многих)чыклы үләннәрдә иртәнге кояш нурлары җемелдәшәләр — на роси́стой траве́ искря́тся лучи́ у́треннего со́лнца
-
3 җемелдәтү
перех.; диал.ряби́ть, покрыва́ть/покры́ть ря́бью; смо́рщитьҗиңелчә җил күл өстен җемелдәтеп җибәрде — лёгкий ветеро́к заряби́л гладь о́зера
-
4 җемелдәүчән
прил.; см. җемелдек 1) -
5 җемелдәү
глмерцать, сверкать, брезжить -
6 җемелдәргә
-
7 җемелдәп торган
искри́стый ( снег) -
8 җемелдәп тору
перелива́ться -
9 җемелдәүчәнлек
сущ.спосо́бность мерца́ть (мига́ть, сверка́ть) -
10 җемелдәвекле
прмерцающий, светящийся -
11 җемелдәвек
прил. мерцающий -
12 cemeldärgä
-
13 cemeldäwek
-
14 аллы-гөлле
прил.1)а) я́рко-ро́зовый, я́рко-а́лый, кра́сочно-ро́зовый, кра́сочно-а́лый ( цветок); цвета́сто-ро́зовый, цвета́сто-а́лый, цвета́сто-кра́сочный (ситец, платок, узор)аллы-гөлле тәкыя — кра́сочный вено́к из цвето́в
аллы-гөлле булып җемелдәү — перелива́ться (свети́ться) ро́зовыми (кра́сочно-ро́зовыми) цвета́ми
б) я́рко-а́лый, я́рко-ро́зовый, перели́вчато-ро́зовый, перели́вчато-а́лый, о́гненно-кра́сочный, о́гненно-перели́вчатый, перели́вистый (цвета радуги; чайный сервиз, его рисунки)аллы-гөлле фейерверк очкыннары — о́гненно-кра́сочные и́скры фейерве́рка
2) цвети́сто-ро́зовый, цвети́сто-а́лый, цвети́стый, кра́сочно-цвети́стый, кра́сочно-цвета́стый; цвета́стый (букет или цветы в нём, ситец или узоры на нём, праздничные шары в связках)алъяпкычың аллы-гөлле, ал тасмалар тоткансың — ( песня) фа́ртучек твой цвети́сто-а́лый, в ро́зовых каёмочках
3) перен. ро́зовый, ра́дужный, са́мый све́тлый (надежды, представление о будущем); лучеза́рныйаллы-гөлле хыяллар — лучеза́рные мечты́
аллы-гөлле киләчәк — ра́дужное бу́дущее
тормышны аллы-гөлле итеп күрү — ви́деть жизнь в ро́зовом цве́те
4) ирон.; шутл. пискля́вый (о голосе кого-л.) -
15 җем-җем
җем-җем итү — см. җемелдәү 1)
җем-җем ялтырау — си́льно блесте́ть, я́рко сверка́ть
-
16 очкынлану
неперех.1) искри́ться, и́скриться; сы́пать и́скры, искри́ться бле́ском || искре́ниеучак җилдә очкынлана — костёр искри́тся на ветру́
йолдызлар очкынланган кебек җемелдиләр — звёзды мерца́ют, сло́вно искря́тся
2) в знач. нареч. очкынланып искри́сто, и́скрамиочкынланып учак яна — искри́сто (я́рко) гори́т костёр
очкынланып җемелдәү — блесте́ть искри́сто
морҗадан очкынланып төтен ургыла — из трубы́ и́скрами вали́т дым
3) перен. блесте́ть, сверка́ть, искри́ться ( о глазах)күзләре очкынлана — глаза́ (его́) сверка́ют
-
17 чаткы
сущ.1) в разн. знач. и́скра || искрово́йчаткы җемелдәве — искрово́е мерца́ние
чаткыдан ялкын кабына — из и́скры возгора́ется пла́мя
чаткылар чәчелде — посы́пались и́скры
2) блестя́щая, светя́щаяся то́чка (дождевых капель на солнце, драгоценных камней, украшений)3) перен. про́блеск, лу́чик, зача́ток како́го-то чу́вства (надежды, счастья, таланта, свободы)өмет чаткысы — и́скра наде́жды
күзләрендәге шаян чаткылар — шаловли́вые и́скры в глаза́х
•- чаткы чыгару
- чаткы чыгу -
18 ялык-йолык
1.подр. сверка́нию, перелива́нию све́та2. прил.сверка́ющий, перелива́ющийсяялык-йолык күлмәк — перелива́ющееся пла́тье
ялык-йолык алкалар — сверка́ющие се́рьги
- ялык-йолык килүялык-йолык җемелдәү — мерца́ть перелива́ясь
См. также в других словарях:
җемелдәвек — ле – Җем җем иткән, җемелдәп торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җемелдәү — Өзек өзек якты нур чәчү. Яктылык нурларында ялтырау; нурларның уйнавы. Кара, төссез әйберләр арасыннан ялтырап күренү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җемелдәшү — Өзек өзек якты нур чәчү. Яктылык нурларында ялтырау; нурларның уйнавы. Кара, төссез әйберләр арасыннан ялтырап күренү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җемел-җемел — с. Җем җем килеп, җемелдәп торган, җемелдәвек зәңгәр күлнең буе җем җем чәчәк. ҖЕМ ҖЕМ ИТҮ (КИЛҮ) – Җемелдәү. ҖЕМ ҖЕМ КАРА – Чем кара, җемелдәп торган кара җем җем кара чәчләрең. II. ҖЕМ ҖЕМ – рәв. 1. Дусларча, әкрен һәм басынкы гына сөйләшү тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
очкын — (ОЧКЫНЛАНУ) (ОЧКЫНЛАУ) – 1. Янып торган яки бик нык кызган матдәнең чәчелеп, таралып очып киткән вак кисәкчеге; чаткы. Таш, тимер кебек әйберләрне бер берсенә бәргәндә, ышкыганда чыга торган ут кисәкчеге 2. күч. Нәр. б. җемелдәп торган кисәкчеге; … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уйнаклау — (УЙНАКЛАТУ) – 1. Уйнап чабу, сикергәләп йөрү 2. Җиңел атлап йөрү; төрле хәрәкәтләр ясап бару, очу һ. б. 3. Төрле төсләргә кереп җемелдәү, ялтырау, төсләр уйнау тамчылар җемелдәп уйнаклый 4. күч. Төрле хәрәкәтләр ясау, хәрәкәткә килү, очынып тору … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ялт-йолт — рәв. Җемелдәп, ялтыравыклы булып, ялтырап. ЯЛТ ЙОЛТ ИТҮ (КИЛҮ) – Җемелдәү, ялтырау. ЯЛТ ЙОЛТ КАРАУ (КАРАНУ) – Шикләнеп, куркып тиз тиз як якка карану … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ялтыр-йолтыр — 1. с. Ялтырап торган 2. рәв. Ялтырап, ялтыравыклы булып, җемелдәп. ЯЛТЫР ЙОЛТЫР ИТҮ (КИЛҮ) – Ялтыравыклы булып җемелдәп күренү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ялык-йолык — 1. с. Җемелдәгән, төрле төсләргә кергән ялык йолык погоннар 2. рәв. Төрле төсләргә кереп, ялтырап, җемелдәп, күзне камаштырып … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
елкылдау — 1. Яктылык нурланыр кире чагылдырып ялтырау, җемелдәү 2. Эре малларның көрлеген белдерү өчен әйтелә 3. күч. Киемнең яңа, яхшы булуы белән күзгә ташлануы тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
елтыр-елтыр итү — (килү) 1. Яктылык биреп нурлану, җемелдәү 2. күч. Ниндидер хисләр, кичерешләр белдереп очкынлану, уйнаклау (күзләр тур.) 3. күч. Исерү, исереклек билгесе күзгә, йөзгә чыгу тур. шактый елтырап өлгергән иде … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге