-
1 ялтырату
перех.1) освеща́ть/освети́ть, озаря́ть/озари́ть || освеще́ние, озаре́ниеяшен күкне-җирне ялтырата — мо́лния освеща́ет не́бо и зе́млю
2)а) де́лать, сде́лать блестя́щим, придава́ть/прида́ть блеск, наводи́ть/навести́ лоск, гля́нец || прида́ние бле́ска, наведе́ние ло́ска, гля́нцасамавырны ялтырату — вы́чистить самова́р до бле́ска
туфлиләрне ялтырату — навести́ лоск на ту́фли
б) спец. лощи́ть, вы́лощить, шлифова́ть, отшлифова́ть, полирова́ть, отполирова́ть, наводи́ть/навести́ лоск, гля́нец || лоще́ние, шлифо́вка, полиро́вка; наведе́ние ло́ска, гля́нцапаркетны ялтырату — вы́лощить парке́т
кәгазьне ялтырату — лощи́ть бума́гу
детальне ялтырату — отшлифова́ть дета́ль
3) в знач. нареч. ялтыратып чи́сто, блестя́ще, до бле́ска (вымыть, убираться, чистить и т. п.)4) перен. пока́зывать/показа́ть, обнажа́ть/обнажи́ть, оголя́ть/оголи́ть (спину, плечо) || пока́з, обнаже́ние, оголе́ниетешләрне ялтырату — обнажи́ть зу́бы
5) обнажа́ть/обнажи́ть, вынима́ть/вы́нуть из но́жен (штык, меч и т. п.) || обнаже́ние6) перен. блесте́ть, сверка́ть, игра́ть глаза́ми7) перен.; разг сту́кнуть, тра́хнуть, дви́нуть ( по щеке), дава́ть/дать пощёчину8) перен.; разг. бы́стро съесть (вы́пить), слизну́ть; уплета́ть/уплести́бер таба бәрәңгене ялтырату — уплета́ть сковоро́дку карто́шки
9) перен.; разг. дать пощёчину•- ялтыратып җибәрү
- ялтыратып чыгу -
2 ялтырату
-
3 ялтырату
1. polieren; glänzen, funkeln lassen2. fig. schnell aufessen (blitzartig)3. ohrfeigen (blitzen lassen)4. die Absätze zeigen (verschwinden) -
4 табан ялтырату
=табанны ялтырату показа́ть пя́тки, засверка́ть пя́тками, пусти́ться наутёк, убежа́ть, удра́ть ( позорным образом), дать стрекача́ и т. п. -
5 табанны ялтырату
-
6 табан
I сущ.1) анат. ступня́, стопа́, плюсна́; пята́ уст. || плюснево́йтабан сөякләре — плюсневы́е ко́сти
2) уст. фут; ме́ра длины́, разме́ром в сре́днюю стопу́атай заманы пәйгамбәр заманына бер табан якынрак, ди — (посл.) говоря́т, что вре́мя отцо́в на фут бли́же ко вре́мени проро́ка (т. е. поскольку эпоха пророка идеальна, а всё на свете идёт к развращению времена отцов все-таки лучше чем время сына)
3) подо́шва (о́буви)табан салу — приби́ть (приши́ть) подо́шву о́буви
4) по́лоз, поло́зья (саней, лыж и т. п.)табан бөгү — гнуть поло́зья
табан сугу — прибива́ть/приби́ть ( железные) поло́зья ( к деревянной основе)
5) перен. о рабочих плоских поверхностях некоторых механизмов и машин: ступня́, башма́к, ре́йка и т. п.тегү машинасының табаны — наступа́тельная ре́йка шве́йной маши́нки
•- табан астына салып таптау
- табан астына салып изү
- табан астында
- табан астында калу оставаться/остаться под пятой
- табан кызу
- табан майлау
- табан терәрлек җирлек
- табан терәү
- табан шомарту
- табан ялау
- табан ялтырату
- табанны ялтырату
- табаннан кереп, түбәдән чыгу
- табаны пешкән мәче кебек йөрү
- табаны пешкән мәче кебек кылану
- табаны пешкән мәче шикелле йөрү
- табаны пешкән мәче шикелле кылану
- табаны пешкән мәче төсле йөрү
- табаны пешкән мәче төсле кылану
- табаны пешкән песи кебек йөрү
- табаны пешкән песи кебек кылану
- табаны пешкән песи шикелле йөрү
- табаны пешкән песи шикелле кылану
- табаны пешкән песи төсле йөрү
- табаны пешкән песи төсле кылану
- табага баскан мәче кебек йөрү
- табага баскан мәче шикелле йөрү
- табага баскан мәче шикелле кылану
- табага баскан мәче төсле йөрү
- табага баскан мәче төсле кылану
- табага баскан мәче кебек кылану
- табага баскан песи кебек йөрү
- табага баскан песи шикелле йөрү
- табага баскан песи төсле йөрү
- табага баскан песи кебек кылану
- табага баскан песи шикелле кылану
- табага баскан песи төсле кылану
- табанына басу
- табанына басып тору
- табаныннан тузган II сущ.1) карп; линь2) кара́сьтабан (балык) шулпасы — уха́ из карасе́й
табан тоту — лови́ть карасе́й
••III послелогтабан балык — см. табан
см. таба -
7 тояк
сущ.1) копы́то; копы́тцематур тояк тайларда — ( песня) краси́вы копы́та у двухле́тних лошаде́й
тояк эзе — след копы́та, копы́тный след
2) разг. ку́киш, кула́кменә сиңа тояк — вот тебе́ ку́киш
3) диал. опо́ра тага́на, трено́жникатаган тоягы — опо́ра тага́на
•••тоягымны тоярсың (тоягын тойдыру) — ты у меня́ почу́вствуешь (о резком отпоре либо ударе со стороны кого-л.)
тоягын күтәрү — отки́нуть копы́та ( умереть)
тояк суы эчкән — вида́вший ви́ды; многоо́пытный
тояк ялтырату — см. табан ялтырату
-
8 елтырату
перех.1) наводи́ть/навести́ блеск, гля́нец лоск; см. тж. ялтыратуитекләрне елтырату — навести́ блеск на сапоги́
2) перен. сверка́ть/сверкну́ть (глазами, очами)ачулы күзләрен елтырату — сверка́ть серди́тыми глаза́ми
күзләрен елтыратып карап алды — взгляну́л, сверкну́в оча́ми
•- елтырату ып кую -
9 үкчә
сущ.1) пя́тка || пя́точныйүкчәне яралау — ра́нить пя́тку
оек үкчәсе — пя́тка чулка́
үкчә сөякләре — пя́точные ко́сти
2) пя́тка о́буви; каблу́ктуфли үкчәсе — каблу́к ту́фель
•- үкчә олтырагы
- үкчә сеңере••үкчә күтәрү (ялтырату) — удира́ть, убега́ть; показа́ть пя́тки
үкчәгә басу — наступа́ть на пя́тки
үкчәсен күтәртү — вы́гнать, прогна́ть
үкчәңне күтәр! — убира́йся!
-
10 ялтыравыклау
перех.; разг.1) спец. облива́ть/обли́ть, покрыва́ть/покры́ть гля́нцем (глазу́рью, обли́вкой, поли́вой)чүлмәкне ялтыравыкла́у — обли́ть горшо́к глазу́рью
2) см. ялтырату 1) -
11 ялтыраттыру
понуд. от ялтырату -
12 ялтыратылу
страд. от ялтыратубыть доведённым до бле́ска, быть начи́щенным; отшлифо́вываться, отполиро́вываться
См. также в других словарях:
ялтырату — 1. Яктылык бирү, яктырту яшен җирне күкне ялтырата 2. Берәр нәрсәне өсте ялтыраганчы чистарту, шомарту; ялтыравыклы итеп бизәү, матурлау. рәв … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абразив — Металл, пыяла, агач һ. б. ш. нәрсәләрнең өстен эшкәртү, шомарту, тигезләү, ялтырату өчен кулл. торган вак бөртекле яки порошок сыман бик каты матдә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мастика — 1. Ябыштыру һәм вак скульптура әйберләре ясау өчен кулл. тор. сумалалы һәм майлы куе масса 2. Паркет идәннәрне ышкып ялтырату өчен балавыз һәм буяу катнашмасыннан торган сыекча 3. Кайбер агачларның хуш исле сумаласы. МАСТИКА АГАЧЫ – Урта диңгез… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
педикюр — Аяк тырнакларын тазарту, ялтырату һәм сөялләрне кисү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пемза — Көпшәк, күбекле вулканик тау токымы (төзү материалы буларак һәм нәр. б. ышкып ялтырату өчен файд.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
политура — Агачны ялтырату өчен кулл. тор. спиртлы лак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге