-
41 чәчелгән
прил.1) рассы́панный, рассе́янныйчәчелгән яктылык — физ. рассе́янный свет
2) засе́янный, посе́янныйчәчелгән җир — засе́янный уча́сток
-
42 чәчелү
1) страд. от чәчү се́яться, высева́ться, засева́тьсяарыш вакытында чәчелде — рожь се́ялась во́время
чүп үләне үзеннән-үзе чәчелеп үскән — сорня́к проро́с самосе́вом
2)а) рассыпа́ться/рассы́патьсяәрҗә эчендәге алмалар чәчелде — из я́щика рассы́пались я́блоки
янчыгыннан акчалар чәчелде — из кошелька́ рассы́пались моне́ты
б) рассе́иваться/рассе́яться, разлива́ться/разли́ться || рассе́яние, излуче́ние; см. тж. сибелү; таралу; коелуяктылык чәчелү — светорассе́яние
кояш нурлары чәчелде — разлили́сь лучи́ со́лнца
3) разлета́ться/разлете́тьсялистовкалар җиргә чәчелде — листо́вки разлете́лись по земле́
кәгазьләр идәнгә чәчелде — бума́ги разлете́лись по́ полу
5) распространя́ться/распространи́ться; см. тж. таралуданы еракка чәчелде — его́ сла́ва далеко́ распространи́лась
6) перен. находи́ться, располага́ться/расположи́ться места́ми то там, то сям; вкра́пливатьсятал-тирәкләр арасында анда-санда балан куаклары чәчелгән — среди́ за́рослей тальника́ то там, то сям вкра́плены кусты́ кали́ны
7) разбры́згиваться/разбры́згаться; бры́згаться, бры́згатьавызыннан төкерекләре чәчелә — изо рта́ бры́зжет слюна́
чиләктәге сулары чәчелә — из ведра́ разбры́згивается вода́
•- чәчелеп калу -
43 чәчрәтү
перех.1) бры́згать/бры́знуть, бры́згаться чем-л. разбры́згивать/разбры́згать, побры́згать, плеска́ть/плесну́ть || бры́зганье, разбры́згиваниебалалар су чәчрәтеп уйныйлар — де́ти игра́ют, бры́згаясь водо́й
өскә чәчрәтү — бры́згаться
караңгылык эчендә яктылык чәчрәтеп торган фонарьлар — фонари́, излива́ющие свет в темноте́
•- чәчрәтеп җибәрү -
44 эффект
сущ.в разн. знач. эффе́кттышкы эффектлар белән мавыгу — увлека́ться вне́шними эффе́ктами
яктылык эффекты — светово́й эффе́кт
даруның эффекты — эффе́кт лека́рства
экономик эффект — экономи́ческий эффе́кт
См. также в других словарях:
яктылык — 1. Нин. б. чыганактан килгән якты (1) 2. Җисемнән, уттан һ. б. ш. чыккан якты нурлар 3. күч. Шатлык, канәгатьлек хисләренең чагылышы 4. күч. Матур, бәхетле тормыш, якты киләчәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фотон — Яктылык кисәкчеге, яктылык кванты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абажур — Яктылык күзне чагылдырмасын һәм тиешле урынга гына төшсен өчен лампага куела торган җайланма, япкыч, калпак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
голография — Яктылык дулкыннарының бер берсенә ятышуына нигезләнеп күләмле сүрәт алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кайтаргыч — Яктылык, җылылык нурларын, электромагнит дулкыннарын кире кайтару җайланмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
люмен — Яктылык агышын үлчәү берәмлеге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
люминофор — Яктылык тәэсирендә люминесцирланучы матдә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
спектр — Яктылык нурын призма аша сындырып үткәргәндә барлыкка килә торган төс сызыклары. Ут хәленә җитеп кызган җисемнең яки матдәнең нурларын оптик корал аркылы үткәргәндә төшә һәм җисем яки матдәнең химик составын чагылдыра торган төс сызыклары … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фототерапия — Яктылык ярдәмендә дәвалау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фотоэлемент — Яктылык энергиясен электр энергиясенә әверелдерә торган прибор … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фотоэффект — Яктылык энергиясенең электр энергиясенә турыдан туры әверелү күренеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге