-
1 путь
м; в разн. знач.юлпути сообщения — аралашу юллары (тимер юллар, һава юллары, су юллары)
дыхательные пути анат. — сулыш юллары
запасиой путь ж.-д. — запас юл
окольными путями — урау юллар белән, уратып
на пути к чему или по пути (чего) — юлында
- по пути- жизненный путь
- не по пути
- последний путь
- путь-дорога
- путь-дороженька -
2 зодиак
м; астр.зодиакҠояш юлында теҙелгән ун ике йондоҙлоҡзнаки зодиака астр. — зодиак тамғалары (Ҡояш юлында теҙелгән ун ике йондоҙлоҡтоң исеме)
-
3 выезд
м1) см. выехать 1), 2)2) ( место) чыгу юлы, чыга торган урын3) уст. ( лошади с экипажем) җигүле ат, җигүле атлар; ат-арба -
4 диспетчер
мдиспетчер (тимер юлда, су юлында һ.б.ш. аерым участокларда поездлар, теплоходлар һ.б.ш. йөрешен тәртипкә салып торучы) -
5 выезд
-
6 выход
1. м см. выйти 1-3, 62. мместосығыу урыны, сығыу юлы, сығыу ишеге3. м перен.сығыу юлы, ҡотолоу юлы (сараһы)4. мколичество произведённого продуктасығыш5. мобнажение горных породсығыу, өҫкә сығыу (ҡалҡыу)дать (найти и т.п.) выход чему — юл ҡуйыу (табыу)
знать все ходы и выходы — бөтәһен дә белеп тороу, хәбәрҙар булыу
-
7 дорога
1. ж в разн. знач.юлстолбовая дорога уст. — маяҡлы юл, бағаналы (саҡрымлы) юл
сбиться с дороги — юлдан яҙыу, аҙашыу
2. жпутешествиеюл, сәфәр3. ж перен.средствоюл, сараупорный труд – дорога к успеху — ныҡышмалы хеҙмәт – уңышҡа ирешеү сараһы
дать (уступить) дорогу — юл биреү, ҡамасауламау
стать (встать, стоять) поперёк дороги — юлға арҡыры төшөү, юлында кәртә булып тороу
туда (ему) и дорога — шул кәрәк, яҡшы булған
-
8 реалист
1. мреалистысын тормош шарттарын иҫәпкә алып эш иткән кеше2. мреалистреализм юлында торған кеше3. мреалистреализмды яҡлаған кеше4. миҫк.реалистреаль училище уҡыусыһы -
9 стрелочник
мстрелочниктимер юлында стрелканы күсереүсе -
10 стрелочница
жстрелочниктимер юлында стрелканы күсереүсе -
11 цезура
ж; лит., муз.цезурашиғыр юлындағы һәм көйҙәге пауза -
12 шибер
м; тех.шиберзавод мейесенең төтөн юлындағы ҡапҡасы -
13 ям
м; ист.ямүткенселәр, юлаусылар почта аттарын алмаштыра торған почта станцияһы йәки почта юлындағы ауыл
См. также в других словарях:
Хаким Сибгат Тазиевич — Хаким (псевдоним; настоящая фамилия Хакимов) Сибгат Тазиевич [р. 4(17).12.1911, деревня Кулле Кими, ныне Арский район Татарская АССР], татарский советский поэт, общественный деятель. Член КПСС с 1943. В 1937 окончил Казанский педагогический… … Большая советская энциклопедия
бизле ашказаны — Кошның аш юлында бүксә белән бүтәкә арасындагы бер урын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дистанция — 1. Аралык, ераклык, ара. Старт белән финиш арасы 2. Шоссе, су, тимер юлында административ техник бүленеш арасы дистанция башлыгы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йоклау — 1. Йокы хәлендә булу, йокыга китү. күч. Җансызлык, тынлык урнашу, тынып калу 2. күч. Гамьсезлек, ваемсызлык күрсәтү; акрын кыймылдау. күч. Куелган максатка ирешү юлында бернәрсә дә эшләмәү, тик яту. күч. Тынычлану 3. күч. Үсмәү, алга китмәү,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
магистраль — 1. Аралашу юлларында (тимер юлда, һава юлында һ. б.) төп, үзәк, зур юл. Хәрәкәт бик зур булган үзәк урам 2. Электр, телеграф, телефон, канализация, нефть үткәргечләр челтәрендә төп торба яки төп кабель … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өйрәнчек — 1. Кемдә яки кайда да булса берәр белгечлеккә өйрәнүче, эш һөнәр күнекмәсе алучы кеше 2. с. Нәрсәгә дә булса өйрәнү йөзеннән башкарылган яки эшләнгән өйрәнчек эш 3. с. Үзлегеннән берәр эшкә өйрәнүче, шул эш юлында көч сынап караучы ө. язучы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
политика — 1. Дәүләт власте, партия яки иҗтимагый төркемнең халыкара һәм дәүләт эшләре өлкәсендә үз интересларын тормышка ашыруга юнәлтелгән эшчәнлеге; Сәясәт. Халыкара яки дәүләт тормышына бәйле вакыйгалар һәм мәсьәләләр 2. Берәр нәрсәгә ирешү юлында үз… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
табыш — (ТАБЫШЛЫ) – 1. Табылган нәрсә, табылдык. Уңышы очраклылыкка бәйле булган һөнәр яки кәсепләр юлында табылган мал (материаль кыйммәт) 3. Тулы доходның эшләп чыгару чыгымнарыннан арткан өлеше. Һөнәрченең, капиталистның, сәүдәгәрнең һ. б. җитештергән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тотнаклы — (ТОТНАКЛЫЛЫК) – 1. Үз үзен тота белә торган, сабыр; тыйнак, әдәпле. рәв. Әдәпле, тыйнак рәвештә 2. Тоткан юлында нык, эзлекле, турылыклы 3. диал. Тотрыклы (2) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тотнаксыз — (ТОТНАКСЫЗЛАНУ) (ТОТНАКСЫЗЛЫК) – 1. Үз үзен тота алмый торган, сабырсыз; тыйнаксыз, әдәпсез 2. Тоткан юлында, эшендә, уенда аумакай, эзлексез; мәсләксез … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
угрында — бәйл. иск. кит. Юлында; өчен хатыннар ирке угрында үләрмен мин … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге