-
1 шулкадәр
so; dermaßenул шулкадәр тиз сөйләде, мин бернәрсә дә аңламадым Er hat so schnell gesprochen, daß ich nichts verstanden habe -
2 шулкадәр
мест.-числ.1)а) сто́лько, сто́лько жебиш капчык аңа һәм шу́лкадәр үк миңа — пять мешко́в ему́ и сто́лько же мне
б) сто́лько-то ( неопределённое)шу́лкадәр китап укыган, шу́лкадәрен күчереп алган — сто́лько-то книг прочита́л, сто́лько-то переписа́л
2) мест.; нареч.а) так, сто́лько, столь; насто́лько, до того́, до тако́й сте́пени; в тако́й ме́ре, в тако́й сте́пени, так мно́гошу́лкадәр мөһим эш — столь ва́жное де́ло
шу́лкадәр көч каян килә? — отку́да сто́лько сил
шу́лкадәр гарьләндем — до того́ мне бы́ло оби́дно
б) так..., что; сто́лько (столь)...; чтошу́лкадәр курыктым, беттем дип торам — так (си́льно) испуга́лся, ду́мал, что всё (поги́б)
шу́лкадәр күп чәчәк, әйтерсең бакча — сто́лько мно́го цвето́в, как бу́дто сад
3) в качестве союза в составе соотносит. сл. никадәр..., шу́лкадәр күпме... ско́лько..., сто́лько (и); чем..., темникадәр балаң, шу́лкадәр бәлаң — (погов.) ско́лько дете́й, сто́лько и хлопо́т (бед)
күпме кирәк, шу́лкадәр бирә — ско́лько ну́жно, сто́лько (и) даёт
төн никадәр караңгы булса, йолдызлар шу́лкадәр якты — чем ночь темне́й, тем я́рче звёзды
-
3 шулкадәр
так, до такой степени, настолько -
4 шулкадәр
нар. 1) столько, так много 2) настолько, так, до такой степени -
5 шулкадәрле
мест. нареч.; см. шулкадәр 2)шу́лкадәрле кая ашыгасың? — ку́да так спеши́шь?
-
6 до такой степени
шулкадәр, бу кадәр -
7 şulqädär
-
8 столько
мест. и нареч.шулкадәр, бу кадәр, шул чаклысколько взял, столько и отдал — никадәр алды, шулкадәр [үк] бирде дә
где ты был столько времени? — кайда син шулкадәр [вакыт] тордың?
-
9 так
1) нареч. ( таким образом) шулай, болай, алайдело обстоит именно так — эш нәкъ менә шулай, болай инде
2) нареч. ( настолько) шулкадәр, шулхәтлея так много ходил, что устал — мин шулкадәр күп йөрдем, арып беттем
3) нареч. (без последствий, безрезультатно) болай (алай, шулай) гына, шул көе генә4) нареч. ( без особого намерения) тик, болай гына, сүз уңаенда5) частица усил. дисәң, икән, булгач6) частица огранич. чамасы, чамасында; тирәсендә7) частица (например) шулай, мәсәлән, әйтикклимат там суровый, так, морозы доходят до сорока градусов — анда климат бик каты, салкыннар, мәсәлән, кырык градуска кадәр җитә
8) союз (следовательно, стало быть) димәк, шулай итептак ты мне не веришь? — димәк, син миңа ышанмыйсың?
так ты согласен? — димәк, син риза?
9) союз (в таком случае, тогда) икән, ул вакытта, ул чактавам нечего делать, так уходите — эшегез юк икән, китә бирегез
10) союз (вследствие этого, потому) шуңа күрә, индесегодня холодно, так ты оденься потеплее — бүген суык, шуңа күрә син җылы киен
11) союз против. ләкин, әммаведь я говорил, так ты слушать не хотел — мин әйтеп тордым, ләкин син колак та салмадың
•- за так- получить за так
- взять за так
- и так
- если так
- в таком случае
- как же так?
- не так ли?
- пусть так
- я так и знал
- так бы
- так бы и полетел!
- так вот
- так и
- так и быть
- так и есть
- так и так
- так и сяк
- так или этак
- то так, то этак
- так как
- так на так
- так нет
- так себе
- так сказать
- только так
- так-то так
- так точно
- так что
- так чтобы -
10 никадәр
вопр. мест.1) сколь, ско́лькони́кадәр китап укылды! — ско́лько книг прочи́тано!
ни́кадәр кәгазь кирәк? — ско́лько бума́ги ну́жно!
бу көннәрдә ни́кадәр яшь түгелде — ско́лько слёз про́лито в э́ти дни
2) в како́й сте́пени, до како́й сте́пени, до чего́; како́й, какни́кадәр җаваплы эш! — кака́я отве́тственная рабо́та!
син минем ни́кадәр сагынуымны белсәң иде — е́сли бы ты зна́ла, как я соску́чился
3) в сост. союз. сл. ско́лько..., сто́лько; чем..., тем...баланы ни́кадәр иркәләсәң, шулкадәр бозыла гына — чем бо́льше балу́ешь ребёнка, тем он бо́льше по́ртится
дусларың ни́кадәр күп булса, шулкадәр син бәхетле — чем бо́льше друзе́й, тем ты счастли́вее
-
11 такой
мест.1) указ. шундый, мондый, андый2) определит. шундый, шулкадәр3) неопр.; разг. шундый, әллә нинди4) в знач. сущ. такое с шундый, шундый нәрсә•- кто такой?
- таким образом
- что это такое?
- что же это такое? -
12 тем
со сравн. ст. шул хәтле, шулкадәр,...ган саен- тем лучшечем ночь темней, тем ярче звёзды — төн никадәр караңгырак булса, йолдызлар шулкадәр яктырак яна
-
13 зәвыклану
неперех.1) наслажда́ться/наслади́ться, получа́ть удово́льствие, ра́достьмузыка, җыр тыңлап зәвыклану — получа́ть удово́льствие от му́зыки, пе́сни
2) развлека́ться, весели́ться; забавля́ться, позаба́витьсякүңел ачкач, зәвыклангач, таралдык — развлека́лись, весели́лись и разошли́сь
3) увлека́ться; пристрасти́ться (к чему-л.) войти́ во вкусүз уе белән шулкадәр зәвыкланган — насто́лько увлёкся своей иде́ей
сәүдә эшенә зәвыклану — пристрасти́ться к торго́вле
әкият укырга зәвыклану — увлека́ться чте́нием ска́зок
-
14 кабарту
перех.1) натира́ть/натере́ть, мозо́лить, намозо́лить (руку, ногу, палец и т. п.); набива́ть/наби́ть, натира́ть/натере́ть волдыри́, мозо́ли (на руке, ноге)аякны кабарту — натере́ть на ноге́ волды́рь
кулларны кабарту — намозо́лить ру́ки
2) выпя́чивать/вы́пятить, выставля́ть/вы́ставить (живот, мускулы и т. п.) || выпя́чивание; см. тж. киерү I 3)-4)күкрәкне кабарту — выпя́чивать грудь
3) взбива́ть/взбить, де́лать/сде́лать пы́шным (подушку, перину, волосы, причёску и т. п.), перетря́хивать/перетряхну́ть, вороши́ть, развороши́ть (солому, сено, скошенный хлеб, горох) || взбива́ниезалга керер алдыннан чәчләрен кабартты — пре́жде чем войти́ в зал, взбил во́лосы
мендәрләрне кабарту — взбива́ть поду́шки
4) дать подня́ться, подойти́; поста́вить подойти́камырны кабарту — дать те́сту подойти́
5) кипяти́ть, вскипяти́ть (быстро молоко, суп после заправления лапшой)6) взбива́ть/взби́ть, вспе́нивать/вспе́нить (сливки, сметану, яичные белки); см. тж. күпертү || взби́вка7) пуши́ть, распуши́ть/распуша́ть, еро́шить, взъеро́шивать/ взъеро́шить, топо́рщить, встопо́рщить, щетини́ть, ощети́нить (волосы, шерсть, щетинку, перья)мәче йоннарын кабартты — ко́шка взъеро́шила шерсть
тиен койрыгын кабартты — бе́лка распуши́ла хвост
әтәч каурыйларын кабартты — пету́х взъеро́шил пе́рья
8) надува́ть/наду́ть, раздува́ть/разду́ть (мяч, резиновую лодку, резиновые игрушки, шины, аэростат и т. п.) || надува́ние, раздува́ние9) раздува́ть/разду́ть, вздува́ть/взду́ть, надува́ть/наду́ть, топо́рщить, встопо́рщить; пузы́рить (ветром паруса, одежду, занавеску и т. п.) || раздува́ние10) перен. преувели́чивать/преувели́чить, приукра́шивать/приукра́сить; раздува́ть/разду́ть, выпя́чивать/вы́пятить || преувеличе́ние, раздува́ние; выпя́чиваниехәбәрләрне шулкадәр кабарта башладылар, ышанасы да килми — так на́чали раздува́ть слу́хи, что не хо́чется и ве́рить
усал телләр гайбәтне тагы да кабарттылар — злы́е языки́ разду́ли спле́тни ещё бо́льше
•- кабартып чигү -
15 күпме
1) мест. вопр. ско́лько? мно́го ли? почём? по како́й цене́?бәясе кү́пме? — по како́й цене́?
2) в знач. нареч. ско́лькокү́пме теләсәң, шул хәтле аша — ешь, ско́лько хо́чешь
кү́пме кирәк - ал — ско́лько на́до - бери́
кү́пме әйттем - файдасыз — ско́лько ни говори́л - бесполе́зно
кү́пме баш, шулкадәр акыл — (погов.) ско́лько голо́в, сто́лько и мне́ний
3) мест. опред. ско́лько, в како́й сте́пеникү́пме вакытны әрәм иттек! — ско́лько вре́мени потеря́ли
•- күпме кирәк
- күпме теләсәң -
16 мин-минлек
сущ.1) тщесла́вие, амби́ция, кичли́вость, чванли́вость, чва́нство, спеси́вость, спесь; я́чествомин-минлек башка җитәр — (посл.) чва́нство до добра́ не доведёт (букв. чва́нство сни́мет го́лову)
2) высокоме́рие, высокоме́рность, зазна́йство, зано́счивостьмин-минлек чире — боле́знь зазна́йства
3) самонаде́янность, самоуве́ренностькаян килгән аңа шулкадәр мин-минлек? — отку́да у него́ така́я самонаде́янность?
••мин-минлек күрсәтү — пока́зывать своё я
-
17 наз
сущ.1) ла́ска, не́жность, не́ганаз тулы күзләр — перепо́лненный ла́ской взгляд
әтисенең назы рәхәтләндерә иде — ла́ска (не́жность) отца́ доставля́ла ему́ удово́льствие
аның күз карашында шундый ярату, ә тавышында шулкадәр наз! — в его́ глаза́х така́я любо́вь, а в го́лосе така́я не́жность!
2)а) капри́з; при́хотьбу кызның тик бер назыдыр — э́то, наве́рное, како́й-то капри́з де́вушки
б) перен. забо́та; тре́бованиекызы барның назы бар — (посл.) у кого́ дочь, у того́ и забо́ты
бал кортының балы бар, балга хәтле назы бар — (посл.) букв. у пчелы́ есть мёд, но до мёда мно́го и забо́т
-
18 шул дәрәҗәдә
см. шулкадәр 2) -
19 шул кадәр
-
20 шултикле
мест. указ.; разг.; см. шулкадәршу́лтикле картайган — так постаре́л
шу́лтикле матур — насто́лько краси́в
- 1
- 2
См. также в других словарях:
шулкадәр — иск. 1. Сан, күләм, микъдар яки хәрәкәт интенсивлыгын белдергән сүзләр урынында килеп, исемнәр алдында – сыйфат, фигыль янында рәвеш функциясен үти шулкадәр ашыгып кая бара торгандыр. кис. Бик, үтә, артык, гаять карт, шулкадәр карт инде ул.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пайпылдау — Пайп пайп итү 2. күч. Ялынып яки протест белдереп сөйләү, сүз әйтү шулкадәр әйттем, шулкадәр пайпылдадым – китте дә барды … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шултикле — иск. 1. Сан, күләм, микъдар яки хәрәкәт интенсивлыгын белдергән сүзләр урынында килеп, исемнәр алдында – сыйфат, фигыль янында рәвеш функциясен үти шулкадәр ашыгып кая бара торгандыр. кис. Бик, үтә, артык, гаять карт, шулкадәр карт инде ул.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шулчаклы — иск. 1. Сан, күләм, микъдар яки хәрәкәт интенсивлыгын белдергән сүзләр урынында килеп, исемнәр алдында – сыйфат, фигыль янында рәвеш функциясен үти шулкадәр ашыгып кая бара торгандыр. кис. Бик, үтә, артык, гаять карт, шулкадәр карт инде ул.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шунча — иск. 1. Сан, күләм, микъдар яки хәрәкәт интенсивлыгын белдергән сүзләр урынында килеп, исемнәр алдында – сыйфат, фигыль янында рәвеш функциясен үти шулкадәр ашыгып кая бара торгандыр. кис. Бик, үтә, артык, гаять карт, шулкадәр карт инде ул.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ираулау — сир. Каты кычкыру, ай вайлау шулкадәр ираулап еларга ярыймы? … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йоту — 1. Тел һәм йоткылык мускулларының хәрәкәте белән азык, эчемлек һ. б. үңәч аша үткәрү 2. Үзенә алу, сеңдерү. күч. Бик тырышып, мавыгып өйрәнү, үзләштерү тур. 3. Үз эченә суыру, батыру. күч. Нәр. б. эченә кереп юкка чыгу, икенче бер хәлгә килү тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
никадәр — 1. Әйберләрнең саны, микъдары тур. сорауны белдерә; күпме 2. Гадәттә тойгылы җөмлә составында килеп, берәр нәрсәнең бик күп булуын белдерә. Әллә , менә әнә сүзләре янында шул ук мәгънәне белдерә, ләкин мәгънәсе тагы да көчәя әллә никадәр кеше,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
никадәрле — 1. Әйберләрнең саны, микъдары тур. сорауны белдерә; күпме 2. Гадәттә тойгылы җөмлә составында килеп, берәр нәрсәнең бик күп булуын белдерә. Әллә , менә әнә сүзләре янында шул ук мәгънәне белдерә, ләкин мәгънәсе тагы да көчәя әллә никадәр кеше,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
нихәтле — 1. Әйберләрнең саны, микъдары тур. сорауны белдерә; күпме 2. Гадәттә тойгылы җөмлә составында килеп, берәр нәрсәнең бик күп булуын белдерә. Әллә , менә әнә сүзләре янында шул ук мәгънәне белдерә, ләкин мәгънәсе тагы да көчәя әллә никадәр кеше,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ничаклы — 1. Әйберләрнең саны, микъдары тур. сорауны белдерә; күпме 2. Гадәттә тойгылы җөмлә составында килеп, берәр нәрсәнең бик күп булуын белдерә. Әллә , менә әнә сүзләре янында шул ук мәгънәне белдерә, ләкин мәгънәсе тагы да көчәя әллә никадәр кеше,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге