-
1 шартлату
перех.1) взрыва́ть/взорва́ть, подрыва́ть/подорва́ть, производи́ть/произвести́ взрыв; разруша́ть/разру́шить взры́вом || взрыв, взрыва́ние, подрыва́ние || взрывно́й, подрывно́йкүперне шартлату — взорва́ть (подорва́ть) мост
тау токымнарын шартлатып вату — взрыва́ть (подрыва́ть) го́рные поро́ды
шартлату эшләре — подрывны́е (взрывны́е) рабо́ты
2) разг. стреля́тьмылтык шартлату — стреля́ть из ружья́
пугач шартлату — стреля́ть из пугача́
3) щёлкать/щёлкнуть, прищёлкивать/прищёлкнуть || щёлканье, прищёлкиваниетел шартлату — щёлкать языко́м
бармак шартлату — щёлкать па́льцами
кырык ел көтү көткән, чыбыркы шартлата белмәгән — (посл.) со́рок лет был пастухо́м, а щёлкать кнуто́м не научи́лся
4) производи́ть/произвести́; вызыва́ть/вы́звать тре́щину, разби́ть, расколо́ть ( обычно стеклянную посуду)кайнар су белән стаканны шартлату — расколо́ть стака́н горя́чей водо́й
-
2 шартлату
гл1. взрывать, подрывать2. щёлкать, прищёлкивать -
3 бармак к шартлату
щёлкать па́льцами, сгиба́я в сустава́х (как жест нарочито выраженного спокойствия, удовлетворения, например, на виду у недругов) -
4 бармак
I сущ.1) па́лец, па́льчик ( у человека и животных)бармак сөяге (сөякләре) — фала́нга ( пальцев)
бармак буыны — суста́в па́льца (па́льцев)
бармак очы — ко́нчик па́льца (па́льцев)
••бармак белән бармак та тиң түгел — посл. (букв. да́же и па́льцы не равны́ ме́жду собо́й)
бер бармагыңны бөкләсәң, бишесе дә бөгелер — посл. е́сли согну́ть оди́н па́лец, и остальны́е согну́тся
биш бармакның кайсысын тешләсәң дә авырта — посл. (букв. како́й из па́льцев не уку́сишь, одина́ково бо́льно (о судьбе детей))
2) па́лец, па́льчик (перчатки, варежек и т. п.)к бәйләү — вяза́ть па́льчик (шерстяных перчаток, варежек)
3) перен. па́лец; спи́ца, шток ( деталь машин и механизмов в виде палочки)тегермәч бармагы — спи́ца колеса́; см. тж. киги
4) мото́к ни́ток, мотня́ обл.бер бармак җеп — оди́н мото́к ни́ток
•- бармак бөгү
- бармак вату
- бармак сындыру
- бармак карыштыру
- бармак санаш
- бармак санашлы
- бармак хисабы
- бармак к шартлату
- бармак янау
- бармак селкү••бармагы бау ишә — ма́стер по ча́сти обма́нов (букв. тот, кто кого́ уго́дно обведёт вокру́г па́льца)
бармагы үзенә таба кәкре — ли́чные интере́сы ста́вить вы́ше; своя́ руба́шка бли́же к те́лу; (сам) себя́ не обде́лит
бармак аркылы карау — смотре́ть сквозь па́льцы
бармак арасыннан кысу (бармак арасыннан кысып кына) — проявля́я ску́пость, ска́редность (букв. выда́вливая сквозь па́льцы)
бармак белән санарлык — наперечёт: раз-два и обчёлся
бармак бите кадәр (бармак бите хәтле; бармак бите чаклы) — о́чень небольшо́й (о вещах, имеющих характерную полезную площадь, о столе, о тканях и т. п.)
бармак к буе (бармак буйлыгы) — с ногото́к; о́чень небольшо́го ро́ста; о́чень небольшо́й
бармак йөртү (бармак уйнату) — скры́тно повлия́ть, исподтишка́, незаме́тно возде́йствовать ( на события)
бармак саны — немногочи́сленно; не бо́лее, чем деся́ток
бармак тешләү — прику́сывать/прикуси́ть па́лец ( от изумления)
бармак төртү — указа́ть (показа́ть) па́льцем (как жест насмешки, издевательства)
бармак уйнау — име́ть скры́тое влия́ние (нехорошее, злое) (о ком-л.)|| скры́тое влия́ние (кого-л.)
бармак к чуты — счёт на па́льцах, гру́бый счёт малогра́мотных
бармака урарлык акылы юк — нет ни чу́точки ума́, глуп как пень
бармака урарлык (юк) юк (калмаган) — почти́ совсе́м нет; ску́дно, ми́зерно; кот напла́кал
барманы авызга кабу — су́нуть па́лец в рот (как жест удивления, величайшего изумления)
барманы бармака сукмау — па́лец (па́льцем) о па́лец не уда́рить: па́льцем не шевельну́ть
бармата биетү (бармагында биетү; бармагымда биетү) — заста́вить пляса́ть под свою́ ду́дку
барматан суырган — вы́сосанный из па́льца (бессодержательный, без фактов)
II сущ.барматан суыру — вы́сосать из па́льца
го́фры, газыри́ на оде́жде ( нашитые для красоты) -
5 динамит
-
6 петарда
сущ.пета́рда шартлату — взрыва́ть пета́рды
-
7 пироксилин
1. сущ.пироксили́н || пироксили́новыйпироксилин белән шартлату — взрыва́ть пироксили́ном
2. прил.пироксилин заводы — заво́д пироксили́на; пироксили́новый заво́д
пироксили́новыйпироксилин шашка — пироксили́новая ша́шка
-
8 тыгылыш
сущ.1) теснота́, да́вка; толку́чка, про́бкатыгылышка эләгү — попа́сть в про́бку ( на дороге)
2) зато́р ( на реке)тыгылышны шартлату — взорва́ть зато́р
-
9 шартлатылу
страд. от шартлатувзрыва́ться, подрыва́ться, дорва́ться кем-чем; быть взо́рванным, подо́рваннымшартлатылган күперләр — взо́рванные мосты́
См. также в других словарях:
шартлату — 1. Нин. б. корылма яки урыннан җимертү, шартлаткыч ярдәмендә актарып ташлау 2. Мылтыктан (яки башка ату коралыннан) ату. рәв. ШАРТЛАТЫП – Кискен шартлау тавышы чыгарып (ату тур.) 3. Шартлау тавышы чыгару (чыбыркы, бармак, тел шартлату) 4. рәв.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пироксилин — Шартлату эшләре һәм төтенсез дары ясау өчен кулл. тор. матдә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шартлатучы — Шартлату (1) эшен башкаручы, шул эш белән шөгыльләнүче; шартлау эшләре белгече … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бомба — Эченә шартлаучан матдәләр тутырылган корыч тышлы снаряд. БОМБАГА ТОТУ, БОМБАЛАУ – Бомба ташлап шартлату, җимерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күтәртү — 1. (Күтәрү) 2. Нин. б. корылманы югарыга күтәреп салу, биегәйтү, берәр нәрсә өстенә салу 3. Нин. б. корылманы (мәс. күперне) шартлату, җимерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
торпедалау — Торпеда белән шартлату … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
филтә — Җылыткыч һәм яктырткыч приборларда яну өчен хезмәт итә торган киндер тасма, тукыма яки шнур. Шартлату эшләрендә ерак арага ут җибәрү өчен кулл. тор. янучан шнур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шартлавык — 1. Канәфер чәчәклеләр семь. орлыгы өлгергәч тартмачыгы шартлап ачыла торган чүп үлән; рус. Хлопушка 2. Шапырынырга, мактанырга яратучы кеше. ШАРТЛАВЫК ШАРТЛАТУ – Булмаганны да булды дип мактану, шапырынып ялган сөйләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шартлаткыч — и. Җимерү көченә ия булган матдәне шартлату җайланмасы; рус. Взрывчатка. Шартлата торган корал – мина. Снарядларны шартлата торган матдә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шашка — I. и. 1. Гадәттә шахмат тактасы кебек тактадан һәм 12шәр ак һәм кара төстәге яссы түгәрәк шакмаклардан торган уен әсбабы 2. Шахмат тактасы өстендә шашка шакмакларын күчереп уйнау. II. ШАШКА – Прессланган пироксилин тутырылган тартмачык – шартлату … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шнур — 1. Җептән тукып яки үреп, ишеп эшләнгән бау; ботинка бавы 2. Шартлату өчен утны шартлагыч матдәгә китерә торган бау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге