цалынмæ

æфсæйнаг цалынмæ тæвд у, уæдмæ йæ цæгъдын хъæуы – погов. куй железо, пока горячо

куй железо, пока горячо (посл.) – æфсæйнаг, цалынмæ тæвд у, уæдмæ йæ цæгъдын хъæуы

Алан Мамайæн йæ уæлвæд фæцыдысты, Цалынмæ се знаг нæ ахызт сæ бæстæй… – Аланы нагоняли Мамая, пока враг не удалился из их страны… (Хетæгкаты К., Хетæг)

Чызгæй дæр мыл уыйбæрц дзурджытæ нæ уыди. – Даже в девичестве у меня не было столько женихов. (Гуыцмæзты А., Дæ уды фарн)

Цалынмæ йыл дзурæг арæх ис, уæдмæ йæхи хъал кæндзæн, стæй иу ницæйаг лæгмæ фæцæудзæн. – Пока у нее (девушки) бывает много женихов, она держит себя надменно, потом же выходит замуж за какого-нибудь никчемного мужчину. (Коцойты А., Фыдæбоны чызг)

Цалынмæ кас хордта, уалынмæ йе ’мбæлттæй <...> иу йæ цуры абадт æмæ сын хионы ныхас бацайдагъ. – Пока он ел кашу, к нему подсел один из его приятелей и между ними завязался свойский разговор. (Дзесты К., Зæрдæйы ностæ)

Цалынмæ лæгтæ кусартыл архайдтой, уæдмæ Къадзиан арынг æрфæлдæхта, хæрзæфснайдæй ссад балуæрста, хыссæ скодта, инджын цыхт бассæста, стад фиу лыстæг скарста уæливыхтæ æмæ æртæдзыхæттæ кæнынæввонгæй. – Пока мужчины свежевали тушу животного, Кадзиан перевернула корыто, аккуратно просеяла муку, замесила тесто, и, готовясь делать пироги с сыром и ритуальные «треугольники», накрошила свежий сыр и мелко нарезала копченое сало. (Айларты И., æвзонджы бонты мысинæгтæ)

...нæлгоймæгтæй чи кусартыл архайдта, чи фынджы кой кодта. –...из мужчин кто-то свежевал тушу, кто-то занимался столами. (Гуыцмæзты Алеш, Дæ уды фарн)

Ныр мæ мауал хон дæ цагъар – Больше не называй меня своим рабом (Гæдиаты Секъа, Хæрзбон)

Бæргæ дæм ацы гæххæтт дæр куы нæ арвитин, бæргæ дын мæ бон куы суаид, цæмæй дæ мауал фæриссын кæнон, фæлæ нæй гæнæн: зонын, цалынмæ мæ мæлæт фехъусай, уæдмæ мæм кæй æнхъæлмæ кæсдзынæ цæрæнбонты дæр. – Конечно, было б лучше не посылать тебе это письмо, конечно, хотел бы я больше не огорчать тебя, но другого выхода нет: знаю, что всю жизнь, пока о смерти моей не узнаешь, будешь ждать меня. (Гуыцмæзты Алеш, Дæ уды фарн)

Æртæ боны æрхуы цайданы хъуырæй сыкъатæм фæкалди Дыдтайы æвæрд арахъхъ. – Три дня из горлышка медного чайника в рога лилось хлебное вино из запасов Дыдта. (Бицъоты Г., Цалынмæ цалх тула)

Ме ’мирæттæй мемæ ничи уыд. – Никого из соплеменников со мной не было. (т.е. никого из осетин со мной не было)

Æмæ чысыл рæстæг нæ рацыд (ссæдз азмæ æввахс), цалынмæ йе 'мирон адæммæ, йæ къабæзтæ, йæ хиуæттæм, ирон фысджытæй ма культы цæхæрæй чи аирвæзт, уыдоны куынæг рæнхъмæ фæстæмæ здæхт, уæдæй. – И прошло немало времени (почти двадцать лет), пока он возвратился к своим соплеменникам, родным и близким, и к тем немногим писателям, которые уцелели в пекле культа. (Мамиаты И., Курдиат рæстæджы тыхæвзарæнты)

Райы (Къоста), йе 'мирон адæмæй бабуц. – Ликует (Къоста), наслаждается обществом соплеменников. (Бестауты Г., Къостайы бæрæгбон Къахеты)

Цалынмæ лæгтæ кусартыл архайдтой, уæдмæ Къадзиан арынг æрфæлдæхта, хæрзæфснайдæй ссад балуæрста, хыссæ скодта, инджын цыхт бассæста, стад фиу лыстæг скарста уæливыхтæ æмæ æртæдзыхæттæ кæнынæввонгæй. – Пока мужчины свежевали тушу животного, Кадзиан перевернула корыто, аккуратно просеяла муку, замесила тесто, и, готовясь делать пироги с сыром и ритуальные «треугольники», накрошила свежий сыр и мелко нарезала копченное сало. (Айларты И., æвзонджы бонты мысинæгтæ)