-
101 выгрести
сов.1. что баровардан, кашида баровардан, бароварда тоза кардан; выгрести золу хокистарро кашида баровардан2. (выплыть, гребя) бел зада пеш рафтан (қаиқро рондан) выгрестись сов. разг. см. выгрести 2 выгружать несов. см. выгрузить выгружаться несов.1. см. выгрузиться;2. страд. аз бор холӣ карда шудан выгрузить сов. кого-что аз бор холӣ кардан; бор фуровардан -
102 выплавляться
несов.1. см. выплавиться;2. страд. гудохта шудан, об карда шудан выплакать сов. что1. гирякунон дил холӣ кардан, гирякунон ҳикоя кардан, бо гиря гуфта додан; выплавляться обиду гириста-гириста дил холӣ кардан2. разг. (выпросить) бо гиряву зорӣ чизе ба даст даровардан <> выплавляться [все] глаза аз гиря чашмҳоро варам кунондан -
103 гулевой
обл.1. холӣ, бекор; гулевые дни рӯзҳои холӣ; гулев6й скот чорпои айлоқӣ; ---аяземля замини партав (холй)2. айёшона, ишратпа-растона; гулевая жизнь зиндагии айёшона -
104 душа
ж1. ҷон, рӯҳ, дил; душа и тёло ҷону (рӯҳу) тан2. табиат, фитрат, сиришт; человек открытой душй одами кушодадил; низкая душа одами паст-фитрат; рбокая душа одами тарсончак; чуткая душа одами ҳассос (меҳрубон); душа -человек одами хуб, ҷони одам, одами тилло3. шавқу завқ, рағбат, ҳавсала; с душой бо шавқу завқ, аз таҳти дил, бо ғайрат; раббтать с душой бо шавқ кор кардан; с душой исполнить песню сурудро бо шавқу завқ хондан; без душибе шавқу завқ, бе ҳавас, бе рағбат, бе ҳавсала; работать без душй бе ҳавсала кор кардан; в егб игре нет души вай бе рагбат бозӣ мекунад4. перен. усгп. (сущность) моҳият, ҷавҳар5. перен. ҷону дил; душа общества ҷону дили маърака6. разг. кас, одам, ҷонзод; ҷон; на улице ни душй дар кӯча ҷонзоде нест; по сколько с душй? сари касе чандӣ?; ни одна душа не узнает ягон кас намефаҳмад; в семье пять душ дар оила панҷ сар хӯранда ҳаст; реальный доход на душу населения даромади реалӣ (ҳақиқӣ) ба ҳар сари аҳолӣ7. ист. (крепостной) деҳкони крепостной // мн. души (подати, налоги) андоз, хироҷ8. обращ. разг. (обычно со сл. «моя») ҷон, ҷони ҷан, ҷонакам; душа моя! ҷони ман!, ҷонакам! <> бумажная душ-а бюрократ, коғазбоз; коғазпараст; заячья душа одами тарсончак (буздил); мёртвые души ист. ҷонҳои мурда; чернильная душк бюрократ, коғазбоз, расмиятчй; душа нараспашку одами кушодадил; душой и телом бо ҷону дил; ни душой ни телом не виноват заррае гуноҳ надорад; в душ ё 1) (мысленно) ботинан, -дар дили худ 2) (по склонностям) табиатан; в глубинё душ-й дар замири дил; для душй барои дилхушй; до [глубины] душй то пардаи дил; рассказ взволновал меня до глубины душй ҳикоя то замири дил таъсир кард; за милую душу 1) (охотно) бо ҷону дил, аз таҳти дил 2) (не задумываясь) даррав; зур, дар як лаҳза; он и обманет за милую душу ӯ дар як лаҳза фиреб ҳам медиҳад; на душ е дар дил; на душ е у меня стало вёсело и спокбйно дилам шоду хотирам ҷамъ шуд; на душё кошки скребут у кого-л. дили касеро гургон тала мекунанд; от [всей] душй аз таҳти дил, аз дилу ҷон, аз сидқи дил; по душ ам поговорить (разговориться и т. п.) самимона (аз таҳти дил) гап задан; разговор по душам сӯҳбати самимӣ; по -ё кому дилҳоҳ, дилписанд, маъқул; не по душ ё кому номаъқул, маъқул не; от глубины (полноты) душ-й аз самими қалб, бо камоли майл; душа болйт у кого-л. дили кас месӯзад; душа надрывается дил пор.а мешавад, дил торс мекафад; душа не лежит к кому-чему-л. ба касе, чизе дил об намехӯрад; душа не на месте дил беқарор аст; душ а не принимает прост. дил намекашад; душа переболела дил сӯхт, ҷигар кабоб шуд; душа разрывается [на части] дил реш (об)мешавад; душа ушла (ухбдит) в пятки у кого талхакаф (гурдакаф, дил-каф) шудан; душй не чаять в ком-л. аз ҷон азизтар донистан; болеть -душой за кого-что, о ком-чём аз дилу ҷон ғам хурдан, дилсӯзӣ кардан; брать (хватать) за душу кого ба ҳаяҷон овардан, дилро об кардан, мутаассир кар-дан; вдохнуть душу во что рӯҳ бахшидан, ҷон дамондан; брать грех на душу гуноҳро ба гардан гирифтан; висёть над душой безор кардан, ба ҷсзн расондан, шилқин шудан; влезть (залезть) в душу кому-л. 1) роздони касе шудан 2) ақли касеро рабудан 3) бо ҳар роҳ ба мағзи пӯсти касе даромадан; вложить душу во что-л. бо майлу рағбат (меҳр монда) коре кардан; войтй в душу к кому-л. дили касеро дуздидан; вывернуть душу кого, чью безобита (мушавваш) кардан; вывернуть душу [наизнанку] перед кем дили худро кушодан, дилро холӣ кардан; вымотать [всю] душу кому аз ҷон безор кардан, ба ҷон расондан; вынуть душу уст. рӯҳан азоб додан, дил хун кардан; вытрясти душу из кого дӯғ зада тарсондан; вытянуть [всю] душу безор кардан, аз ҷон сер кардан; вышибить дӯшу изкого груб. прост. зада куштан; жить душа в душу дӯстона зиндагӣ кардан; заглянуть в душу кому-л. рози касеро фаҳмида гирифтан; излить (открыть) душу кому дил холӣ кардан, рози дил гуфтан; кривить душой дурӯғ гуфтан, бевиҷдонӣ кардан; отвестй душу 1) мурод ҳосил кардан 2) дил холй кардан, дарди дил гуфтан; отдать богу душу аз олам гузаштан, ба худо амонатиро супурдан; отдохнуть -душ ой (сердцем) дами беғам задан; отпустй душу на покаяние уст. 1) (пощади) омурзиш мехоҳам (металабам) 2) (оставь в покое) ба ҳолам гузор;IIпереболеть душой хуни дил (ҷигар) шудан; перевернуть [всю] душу кого, чью, кому хуни дил (ҷигар) кардан; положить душу за кого-что ҷон додан, фидо шудан; положить душу на что бо дилуҷон кардан; стоять над душ-ой чьей, у кого мехи ҷафо барин ба сарн касе истодан; в чём [только] душ а держится ҷонаш ба лаб омадааст; за душой есть (имеется) у кого дар бисоташ ягон чиз дорад; за душой нет чего-л. у кого дар бисоташ чизе надорад; за душой у него нет ни копейки (ни гроша) вай ягон тин ҳам надорад; как бог на душу положит пеш омад, хуш омад; с душй ворбтит прост. дил беҳузур мешавад, нафрати кас меояд, дили кас беҷо мешавад; сколько \душае угодно бы кадри дилхоҳ -
105 закрапать
Iсов. (начать крапать) чакидан гирифтан, нармак-нармак боридан гирифтан, боридан гирифтIIсов. кого-что (забрызгать) чаккондан, хол-хол кардан, чарақса паррондан -
106 кормить
несов. кого-что1. хӯрок (ем) додан, хӯронидан; кормить больного ба бемор хӯрок додан; кормить лошадей ба аспҳо ем додан2. (грудью) мак-кондан3. (содержать) нафақа додан, таъмин кардан; он кормит боль-шӯю семью вай як оилаи калонро саробонӣ (таъмин) мекунад; волка ноги кормят посл. ризқи гург дар пояш; пои ҷӯгй - ризқи ҷӯгй; пойть и кормить ризқу рӯзй додан <> кормить завтраками ваъдабозй кардан, ваъдаҳои хушку холӣ додан; кормить обещаниями ваъдаи хушку холӣ додан; хлебом не корми кого фақат ҳаминаш даркор; соловья баснями не кормят посл. «ҳалво» гуфтан катӣ даҳон ширин намешавад -
107 крапчатый
холдор, хол--хол; крапчатые кӯры мурғҳои холдор -
108 красивый
(красив,-а,-о)1. хушрӯ, зебо, соҳибҷамол; красивое лицо рӯи зебо; красивый дом хонаи зебо; красивая походка гашти хиромон2. (благозвучный) хушовоз, хушоҳанг, форам; красивая мелодия оҳанги форам3. хуб, зебо, болатофат, пурмазмун; красивая жизнь ҳаёти пурмазмун; красивый поступок рафтори хуб4. зоҳиран хушрӯ, хушку хол; всё это краивые слова ин ҳама гапҳои хушку холӣ; красивый жест рафтори намоишкорона (сохтакорона, ғайрисамимӣ) -
109 лишне
нареч.: не лишне аз фоида холӣ нест, зарар намекунад, беҳтар аст; не лишне повторить правило такрори қоида аз фоида холӣ нест -
110 мираж
м1. сароб2. перен. чизи хаёлӣ (хушку холӣ, шубҳанок); все обещания оказались миражем (миражом) ҳамаи ваъдаҳо хушку холӣ баромаданд -
111 неприсутственный
уст.,..и таътил, аз кор холӣ (озод); неприсутственный день рӯзи таътил; неприсутственное время вақти аз кор холӣ -
112 нерабочий
1. нозук, ба кор одат накардагӣ; у него нерабочие руки дастони ӯ ба кор одат накардагӣ2. (о животных) корӣ набуда, ғайрикорӣ; нерабочий скот ҳайвоноти ғайрикорӣ; нерабочая лошадь аспи ғайрикорӣ3. (о времени) аз кор холӣ, фароғат, ғайрикорӣ; нерабочее время вақти аз кор холӣ; нерабочий день рӯзи фароғат4. бекор; нерабочее настроение беҳавсалагӣ, бекорӣ -
113 ничтожный
(ничтож|ен, -на, -но)1. ночиз, ниҳоят кам, наарзанда; ничтожная часть қисми (ҳиссаи) ночиз; ничтожное количество миқдори ночиз2. беаҳамият, камаҳамият; хушку холӣ; ничтожная причина сабаби беаҳамият; ничтожная болтовня сафсатаи хушку холӣ // (о человеке) ҳақир, оҷиз, ночиз -
114 опорожнить
сов. что холӣ (тиҳӣ) кардан; опорожнить ведро чалакро холӣ кардан -
115 опустошить
сов.1. что (разорить) ғорат (хоку туроб, хонасалот, хонабардӯш) кардан2. что разг. холӣ (тиҳӣ) кардан; опустошить карманы кисаҳоро холӣ кардан3. кого-что перен. мурдадил (беҳавсала, бепарво) кардан, афтодарӯҳ (маъюс, оҷизу нотавон) кардан; опустошить душу мурдадил кардан -
116 осиротеть
срв.1. ятим шудан (мондан), сағира мондан // перен. яккаю танҳо (бекас, бехешу табор) шудан2. перен. холӣ (беодам) шуда мондан; дом осиротел хона холӣ шуда монд -
117 осушить
сов. что1. хушк кардан, хушконидан; осушить болота ботлоқҳоро хушк кардан2. нӯшида холӣ кардан, дам кашидан; осушить бокал қадаҳро холӣ кардан <> осушить [свой] слёзы гиряро бас кардан; осушить слёзы чьй-л., комул. касеро тасалло додан -
118 отделаться
сов. разг.1. от кого--чего холӣ (халос) шудан; отделаться от наскучившего дела аз кори дилбазан халос шудан2. чем иктифо кардан; отделаться пустым обещанием бо ваъдаи хушку холӣ иктифо кардан3. чем и без доп. халос шудан (хӯрдан), худро халос кардан; легко отделаться ба осонй халосшудан; дёшево \отделаться муфт халос шудан -
119 отказать
Iсов.1. кому-чему в чём и без доп. рад (инкор) кардан, қабул накардан, даст кашидан; отказать кому-л. в просьбе илтимоси касеро рад кардан; отказать в помощи дасти ёрӣ надодан; отказать на отрез катъӣ рад кардан // кому ба никоҳ розигӣ надодан; отказать жениху ба домодшаванда «не» гуфтан2. кому--чемув чём перен. аз чизе маҳрум кардан; отказать в своём расположении рӯихуш надодан; отказать себе в чем-л. аз баҳри чизе гузаштан // (не признать) инкор кардан, эътироф (иқрор) накардан; ему нельзя отказать в таланте истеъдоди ӯро бояд иқрор кард3. кому от чего уст. ҷавоб додан, нузул кардан, аз кор баровардан (холӣ кардан); отказать от места аз вазифа холӣ кардан4. разг. аз кор мондан, бозистодан, вайрон шудан; мотор отказал мотор аз кор монд; голос отказал ему овозаш набаромада монд; сердце отказало дил аз тапиш монд <> отказать от дома кому-л. уст. дари хонаро ба рӯи касе бастан; не откажи(те) в чём лис неолр. илтимос (хоҳиш) мекунам (дорам); не откажите в любезности хоҳиш мекунам илтифоти худро дареғ надоред сов. что кому-чему уст. васият кардан, мерос гузоштан (додан, мондан); отказать своё имущество детям молу мулки худро ба фарзандон васият кардан (мерос додан) -
120 очковый
II, -ая, -ое спорт. …и хол, холй, бурдй; итоги состязаний подводятся по очковой системе ҷамъбасти мусобиқа аз рӯи ҳисоби хол гузаронида мешавад I, -ая, -ое. …и айнак; очковая оправа чанбараки айнак2. перен. айнакӣ, айнакдор; очковая змея мори айнакдор
См. также в других словарях:
Хол — Хол, Нурланн Хол (норв. Hol) бывшая коммуна в фюльке Нурланн, Норвегия. Коммуна была образована отделением от коммуны Букснес 1 июля 1919 года. В тот момент население Хола составляло 2 272 жителя. 1 января 1963 года коммуна она была объединена с… … Википедия
хол-к — холод. холодильник хол к Словарь: С. Фадеев. Словарь сокращений современного русского языка. С. Пб.: Политехника, 1997. 527 с. холод. Словарь: С. Фадеев. Словарь сокращений современного русского языка. С. Пб.: Политехника, 1997. 527 с … Словарь сокращений и аббревиатур
хол — іменник чоловічого роду … Орфографічний словник української мови
холізм — іменник чоловічого роду … Орфографічний словник української мови
холін — іменник чоловічого роду … Орфографічний словник української мови
хол. — хол. холодный Словарь: С. Фадеев. Словарь сокращений современного русского языка. С. Пб.: Политехника, 1997. 527 с … Словарь сокращений и аббревиатур
хол — I [خال] 1. нуқтаи сиёҳи модарзод ё сунъӣ дар пӯсти рӯй ё ҷои дигари бадан 2. обила, маҷ. обила; табхол II [خال] нақшу нигори кабуд ё сабзранге, ки бар тани одамӣ бо сӯзан ба мақсади зинат кунанд; ниг. холкӯбӣ; хол задан а) бо сӯзан нақшу нигор… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
холӣ — [خالي] тиҳӣ, бекасу бечиз; муқоб. пур; ҷуволи холӣ рост намеистад (зарб.); холӣ кардан а) тиҳӣ гардонидан, бебор кардан, бори чизеро фаровардан; б) аз кору хизмат баровардан, озод кардан, бекор кардан; в) андохтан, холӣ кардан (мас., тир); холӣ… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
холєва — вы, ж. Рс. Верхня трубчата частина чобота. Познати пана по холєвах. (присл.) … Словник лемківскої говірки
холєра — ри, ж. Ол. 1. Інфекційне епідемічне шлункове захворювання. 2. Вживається як лайливе слово. Жебы то ясна холєра взяла! … Словник лемківскої говірки
Хол Клемент — Hal Clement … Википедия