фонетикалық

См. также в других словарях:

• Логос — (гр. logos сөз, мағына немесе ұғым) грек философиясы мен теологиясында ғарышта (космоста) сөзсіз бар, оны басқарушы және оған форма мен мағына беруші құдаи (құдайлық ) себеп. «Логос» терминімен анықталған ұғым сол сияқты үнді, египет және парсы… …   Философиялық терминдердің сөздігі

• да — (Шымк.: Кел., Сарыағ., Түркіс.) «ғой» шылауының мағынасына жуық мағынада жұмсалатын шылау сөз. Бұ йер бұрындары көк орай шалғын болатын еді, кәзір шаңы шығып жатыр д а (Шымк., Кел.). Бұл шылаудың өзінен бұрынғы сөздің соңғы буыны мен соңғы… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• дағалай — (Сем.: Ұрж., Мақ.; ҚХР) бір жылдың ішінде екі рет лақтаған ешкінің соңғы лағы. Ешкім екінші лақтап, міне д а ғ а л а й ы да өсіп қалды. Әлі д а ғ а л а й ы н көкпарға берді (Сем., Ұрж.). Бұл сөз қазақ сөйленістерінің шығыс тобында бұдан өзге… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• дастық — (Қарақ., Қоң.) жастық. Екі адамның басына бір д а с т ы қ аздық қылады (Қарақ., Қоң.). Бұл – жастық сөзінің фонетикалық бір нұсқасы. Сөз басындағы ж д дыбыстарының алмасуы – қазақ тілінде сирек байқалатын құбылыс. Мұны дүз жүз (сан), дүзік жүзік… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• дуалақ — (Сем.: Ұрж., Мақ.; Жезқ.: Жез., Ұлы.) дуадақ. Д у а л а қ жерден бір көтеріліп, біраз ұшып барып қайта қонды (Жезқ., Ұлы.). Бұл сөздің осы нұсқасы қазақ жұрты тараған өңірдің оңтүстік, оңтүстік шығыс аймағы мен орталық аймағының кей жерлерінде… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• әуіт — 1. (Шымк.: Арыс, Сайр., Сарыағ.; Ақт., Ырғ.; Қ орда: Қарм., Шиелі, Сыр.; Жамб., Шу; Қарақ.; Өзб.: Бұх., Ташк.; ҚХР) тоспа, су қоймасы. Түлкібастың үстінде ә у і т қып қойған су бар (Шымк., Сайр.). 2. Қ орда., Арал; Ақт.: Қараб., Ырғ.; Жамб.,… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• кәлтек — 1 (Алм., Жам.) таяқ. [Көрші ұйғыр тілінен жергілікті халықтың тіліне ауысып, аздаған фонетикалық өзгеріске түскен калтәк сөзі (Уйг. рус. сл., 1961)] 2 (Өзб., Там.) жеңіл қол арба …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• пайондоз — (Өзб., Ташк.) ені жіңішкелеу, көбінесе ұзын етіп тігілетін көрпешенің түрі. Оны адамдар отыру үшін қабырғаларды жағалатып төсеп тастайды. Бұл Ташкент төңірегінде бірнеше фонетикалық вариантта қолданылады (поёндош, баяндаз). Жоғарғы Зеравшан… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• шақыр — Қ орда., Арал) шағыр; құмды жерге өсетін түйе, қой ешкі жейтін жусаннан биігірек шөп. Мен шыққан құмда ш а қ ы р көп екен Қ орда., Арал). Бұл) – шағыр сөзінің бір фонетикалық нұсқасы. Торғай жағында шағыр деп жусан тәрізді, бірақ биік әрі бұталы… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• шантоз — (Маң.: Маңғ., Шевч.) кербез, сыланып сипанып отыратын адам. Бұл сөз Жайық бойында шандоз деген фонетикалық үлгіде айтылады: Кермиығым, кербезім, Керіскендей ш а н д о з ы м (Махамбет) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• шекіре — (Маң., Маңғ.) әлпештеген, алақанға салып аялаған ерке (адамға қолданылады). Осыншама еркелік жасайтындай ол кімнің ш е к і р е с і еді? Бұл келтірінді мағынадағы сөз, негізгі мағынасы: күзге қарай ет алып семірген ірі лақ. Оның жоғарыдағы… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі