-
1 умыртка
-
2 умыртка
anat. Wirbel m.умыртка баганасы Wirbelsäule f.; Rückgrat n. -
3 умыртка
omurga -
4 умыртка
позвонок // позвоночный -
5 умыртка
сущ. позвонок ▪ umırtqa bağanası позвоночник, позвоночный столб ▪ umırtqa söyäge 1) позвонок 2) позвоночный -
6 умыртка сөяге
см. умыртка -
7 умыртка баганасы
позвоно́чный столб, позвоно́чник -
8 omurga
умыртка -
9 umırtqa
-
10 позвонок
-
11 позвоночный
-
12 спинной
-ая; -оеарка...ыспинной хребет — арка сөяге, умырткалык, умыртка баганасы
спинной мозг — арка җелеге, арка сөяге мие
-
13 хребтовый
-
14 арка сөяге
анат. спинно́й хребе́т; см. тж. умыртка -
15 буынтык
сущ.1) анат.; бот. суста́в, сочлене́ние, сегме́нтумыртка буынтыгы — сегме́нт позвонка́
2) зоол. сегме́нт, чле́ник ( у насекомых)яңгыр суалчаны буынтыгы — сегме́нт дождево́го червя́
3) тех. сочлене́ние, звено́, коле́ньятимер трубаның буынтыклары — коле́нья желе́зной трубы́
-
16 ганглий
сущ.; анат.га́нглийумыртка га́нглие — спинномозгово́й га́нглий
церебраль га́нглий — церебра́льный га́нглий
-
17 гәүдә
сущ.1) те́ло, фигу́ра, станябык гәүдә — ху́денькое те́ло
сылу — гәүдә ста́тная, стро́йная фигу́ра; стро́йный стан
мәһабәт гәүдә — импоза́нтная фигу́ра
гәүдәсе үскән (бар), башы үсмәгән (юк) — (посл.) вы́расти вы́рос, а ума́ не вы́нес
2) ту́ловище, ко́рпус ( человека), бюсткуллары гәүдәсеннән озынрак — ру́ки длинне́е ту́ловища
шагыйрьнең бронза гәүдәсе — бро́нзовый бюст поэ́та ( о памятнике)
умыртка баганасының гәүдә өлеше — ту́ловищный отде́л позвоно́чника
3) те́ло ( мёртвое), труп, оста́нкигәүдәсен кәфенгә төрү — оберну́ть те́ло са́ваном
янган гәүдәләр — обгоре́лые тру́пы, обгоре́лые тела́
сугыштан һәлак булганнарның гәүдәләре — оста́нки поги́бших в сраже́ниях
4) спец. стан (ко́фты, пла́тья)тар гәүдәгә беркетелгән бөрмәле киң итәк — сбо́рная широ́кая ю́бка, приши́тая к у́зкой ко́фте
ирләр күлмәгенең гәүдәсе — стан мужско́й руба́шки
бозваткычның авыр гәүдәсе — тяжёлый ко́рпус ледоко́ла
6) уст. ствол ( дерева)см. тж. кәүсәагач гәүдәсе — ствол де́рева
•- гәүдә тотышы
- гәүдәне бөгү
- гәүдәне турайту -
18 сегмент
сущ.1) мат. сегме́нттүгәрәк сегменты — сегме́нт кру́га
яссы фигураның сегменты — сегме́нт пло́ской фигу́ры
2) зоол. сегме́нт ( дождевого червя)ср. буынтык3) анат. сегме́нтсм. буын 3)умыртка сегменты — сегме́нт позвоно́чника
-
19 узу
неперех.1) проходи́ть/пройти́, проезжа́ть/прое́хать; проплыва́ть/проплы́ть; пролета́ть (куда, как, через что) || прохожде́ние, проплыва́ние, пролётҗәяү узу — проходи́ть пешко́м
бүлмәгә узу — проходи́ть в ко́мнату
строй аша узу — пройти́ че́рез строй
2) прям.; перен. минова́тькүперне уздык — мы мину́ли мост
йортларны уздык — прое́хали ми́мо домо́в
3) обгоня́ть/обогна́ть, перегоня́ть/перегна́ть, объезжа́ть/объе́хать || обго́н, объе́здҗәяүлеләрне узу — обогна́ть пешехо́дов
узу тыела — обго́н запрещён
4) опережа́ть/опереди́ть || опереже́ниеярышта уздык — мы опереди́ли в соревнова́нии
5) переходи́ть/перейти́ че́рез ( что)чикне узу — перейти́ грани́цу
бусаганы узу — перейти́ ( через) поро́г
6) проходи́ть/пройти́ ( по чему)авырту умыртка буенча узды — боль прошла́ по позвоно́чнику
күз алдыннан бөтен бүгенге көн узды — пе́ред глаза́ми прошёл весь сего́дняшний день
7) быть при́нятым, принима́ться, утвержда́ться; проходи́ть/пройти́күпчелек тавыш белән узу — пройти́ большинство́м голосо́в
8)а) истека́ть/исте́чь; проходи́ть/пройти́, минова́ть, идти́ (о времени, сроке)договор срогы узды — срок до́гово́ра истёк
вакыт уза — вре́мя идёт
күп заман узды — прошло́ мно́го лет
б) проходи́ть/пройти́, минова́ть о каком-л. состояниибаш авыртуы узды — головна́я боль прошла́
9) проходи́ть/пройти́, пронести́сьөермә узды — пронёсся урага́н
10) переходи́ть/перейти́ какой-л. рубеж; превосходи́ть; перевали́ть за ( что)сумма йөздән узды — су́мма перевали́ла за сто рубле́й
сан ягыннан күпкә узу — намно́го превосходи́ть по свое́й чи́сленности
11) перен. распространя́ться/распространи́ться, разноси́ться/разнести́сь, простира́ться/простере́ться ( о звуках)12) заходи́ть/зайти́ ( слишком далеко)эш аннан узган — де́ло зашло́ сли́шком далеко́
13) в знач. нареч. узыпперен. че́рез го́лову, пове́рх головы́үз начальнигыңны узып мөрәҗәгать итү — обрати́ться пове́рх головы́ своего́ нача́льника; обрати́ться, мину́я своего́ нача́льника
•- узып бару
- узып баручы
- узып барышлый
- узып китү••узып тузган — бы́ло, да быльём поросло́
-
20 беспозвоночный
-ая; -ое1) умырткасыз, умыртка сөяксез2) мн.; зоол.; в знач. сущ. беспозвоночные умырткасызлар
- 1
- 2
См. также в других словарях:
умыртка — СӨЯГЕ – Умырткалыкның өлешләрен тәшкил итә торган аерым сөяк (яки кимерчәк – кайбер хайваннарда). УМЫРТКА БАГАНАСЫ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
оча — Арка ягында билдән түбәнге урын, бот төпләре; арт сан (хайваннарда). ОЧА БАШЫ – Умыртка сөягенең тоташып үскән биш умырткадан торган һәм оча сөягенә килеп тоташкан түбәнге (койрык) өлеше. ОЧА СӨЯГЕ – Скелетның түбәнге очлыкларга тоташкан һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
умырткалык — Кеше яки хайван скелетының муеннан билгә кадәр урнашкан нигез өлеше (кимерчәк ярдәмендә үзара ярым хәрәкәтчел тоташкан сөякләр рәтеннән тора). УМЫРТКА КАНАЛЫ – Төп сөяк белән җәя арасындагы тишемнәрдән барлыкка килгән канал. УМЫРТКА ҖЕЛЕГЕ – Арка … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
арка — I. 1. Гәүдәнең муеннан алып оча сөягенә кадәрге арткы (сырт) ягы. Киемнең арканы каплый торган өлеше, арты, арттактасы 2. Кулның учка кире ягы, арты. Бияләй һәм перчатканың кул аркасын каплый торган өлеше 4. Урындык, диван кебек нәрсәләрнең арка… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әвернә — 1. Бер берсенә аркылы куеп тоташтырылган, ныгытылган ике борыс, планка һ. б. ш.. Гомумән, тәре формалы әйбер 2. Киләпле җепне йомгакка ураганда кулл. тор. , аркылы ике тактаны әйләнерлек итеп урнаштырып эшләнгән җайланма. ӘВЕРНӘ АГАЧЫ – Киләпле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кабырга — 1. Умыртка баганасыннан күкрәк сөягенә дугаланып килгән тар сөяк 2. күч. Гәүдәнең уң яки сул ягы, ян як 3. күч. Нәрс. бул. чите, кырые, яны 4. Ике яссылыкның кисешү сызыгы куб к. 5. күч. Берәр урынның кабырга сыман калкуланып торган җире … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
корсет — Гәүдәне зифа итеп күрсәтү өчен эчтән тыгыз итеп киелә торган киң пояс. Умыртка сөяге авырткан яки кәкрәя башлаган вакытта киеп йөри торган каты бандаж … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ми — I. 1. Кеше һәм хайваннарда нерв системасының үзәк өлеше – баш сөягенә һәм умыртка сөяге каналына урнашкан матдә 2. күч. Акыл, аң. II. МИ – Музыкаль гамманың өченче авазы; шуны белдерә торган нота … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
умырткасыз — 1. Умырткасы булмаган, умыртка сөяксез 2 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
