Перевод: со всех языков на русский

с русского на все языки

тӧргалтараш

  • 1 тӧргалтараш

    тӧргалтараш
    -ем
    1. драть, отдирать, отодрать, сдирать, содрать, отделять, отделить, отклеивать, отклеить (что-л. прилипшее, присохшее, скрепленное, прибитое или приклеенное от чего-л.); снимать, снять (кору, кожуру)

    Кӱртньӧ кагыр ӱзгаржым налят, Миша пӧртвуйыш кӱзыш, оҥа-влакым тӧргалтараш пиже. М. Евсеева. Взяв свой железный гвоздодёр, Миша забрался на крышу дома и принялся отдирать доски.

    Кечывал марте имне-влакын ӱмбачышт терыс лапчыклам тӧргалтарышна. М. Шкетан. До обеда мы отдирали засохший навоз с крупов лошадей.

    2. перен. разг. выгнать, вытурить, прогнать

    Омса гоч тӧргалтараш вытурить через дверь, выгнать из дома.

    Ой кугу юмо, кузе-гынат тудым (Зинам) ял гыч тӧргалтараш полшо. Г. Пирогов. О великий Боже, помоги как-нибудь прогнать Зину из деревни.

    Марийско-русский словарь > тӧргалтараш

  • 2 тӧргалтараш

    -ем
    1. драть, отдирать, отодрать, сдирать, содрать, отделять, отделить, отклеивать, отклеить (что-л. прилипшее, присохшее, скрепленное, прибитое или приклеенное от чего-л.); снимать, снять (кору, кожуру). Кӱ ртньӧ кагыр ӱзгаржым налят, Миша пӧ ртвуйыш кӱ зыш, оҥа-влакым тӧ ргалтараш пиже. М. Евсеева. Взяв свой железный гвоздодер, Миша забрался на крышу дома и принялся отдирать доски. Кечывал марте имне-влакын ӱмбачышт терыс лапчыклам тӧ ргалтарышна. М. Шкетан. До обеда мы отдирали засохший навоз с крупов лошадей.
    2. перен. разг. выгнать, вытурить, прогнать. Омса гоч тӧ ргалтараш вытурить через дверь, выгнать из дома.
    □ Ой кугу юмо, кузе-гынат тудым (Зинам) ял гыч тӧ ргалтараш полшо. Г. Пирогов. О великий Боже, помоги как-нибудь прогнать Зину из деревни.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > тӧргалтараш

  • 3 тӱргалтараш

    тӱргалтараш
    -ем
    1. вздымать; поднимать кверху (пыль, дым и т. д.)

    Пуракым тӱргалтараш вздымать пыль.

    2. разг. перен. выгнать, вытурить кого-л. откуда-л.

    Йылметым кужемдет – пӱчкыт, тӱргоч тӧрштылаш тӱҥалат – тӱргалтарат. А. Мурзашев. Распустишь язык – укоротят его, будешь чересчур прытким – вытурят.

    Марийско-русский словарь > тӱргалтараш

  • 4 тӱргалтараш

    -ем
    1. вздымать; поднимать кверху (пыль, дым и т. д.). Пуракым тӱ ргалтараш вздымать пыль.
    2. разг. перен. выгнать, вытурить кого-л. откуда-л. Йылметым кужемдет – пӱ чкыт, тӱ ргоч тӧ рштылаш тӱҥалат – тӱ ргалтарат. А. Мурзашев. Распустишь язык – укоротят его, будешь чересчур прытким – вытурят.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > тӱргалтараш

  • 5 тӧргалтараш

    2 спр.
    1) отклеивать, отклеить; отлеплять, отлепить;
    2) лупить, облупить; обдирать, ободрать, снимать, снять (кору).

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > тӧргалтараш

  • 6 тӧргалташ

    I. 1) отклеиваться, отклеиться; отлипать, отлипнуть; отлепляться, отлепиться;
    2) лупиться, облупиться; шелушиться;
    3) перен. разг. удирать, удрать.
    II. 2 спр.
    Смотри также: тӧргалтараш.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > тӧргалташ

  • 7 комараш

    комараш
    -ем
    диал. отклеивать, отклеить; отлеплять, отлепить; облупить; обдирать, ободрать; снимать, снять (кору)

    – Айда пурышт, капкам комарышт, окнам шалатышт – садак ом пурто! А. Краснопёров. – Пусть заходят, ворота снимут, окно разобьют – всё равно не пущу!

    Смотри также:

    тӧргалташ, тӧргалтараш

    Марийско-русский словарь > комараш

  • 8 тӧргалтарымаш

    тӧргалтарымаш
    сущ. от тӧргалтараш отклейка, отдирание чего-л. от чего-л.; снимание (шкуры, коры)

    Кӱрым тӧргалтарымашат моштымашым йодеш. И снимание коры требует сноровки.

    Марийско-русский словарь > тӧргалтарымаш

  • 9 тӱргыкташ

    тӱргыкташ
    -ем
    1. клубить, поднимать, вздымать (пыль, снег)

    Пуракым тӱргыктен, курык вуй гыч «ЗИС» вола. А. Эрыкан. Поднимая пыль, с горы съезжает «ЗИС».

    2. клубиться, подниматься, вздыматься (о пыли); мести, вьюжить (о снеге)

    Тугак лум лумеш, поран тӱргыкта. В. Иванов. Всё так же идёт снег, метёт пурга.

    Пӧрт тӱньыкла гыч сур шикш тӱргыкта. М.-Азмекей. Из труб домов клубится серый дым.

    3. поднимать, (вы)пускать, выбрасывать, извергать (дым, пар)

    (Трактор) шикшым шеҥгек тӱргыкта. М. Иванов. Трактор выпускает позади себя дым.

    Сравни с:

    тӱргаш
    4. брызгать, прыскать, опрыскивать

    Ядохимикатым ик гана веле огыл тӱргыкташ логалын. «Мар. ком.» Пришлось не раз опрыскивать ядохимикатами.

    Сравни с:

    шыжыкташ
    5. перен. испускать; выделять (сильный) запах

    Кажне пӧрт тӱргыкта мелна пушым. Й. Осмин. Каждый дом испускает запах блинов.

    6. перен. разг. курить, дымить табаком

    «Мо иялан тиде шоҥгыжо тамакым тӱргыкта?» – шоналтышым. С. Вишневский. «Какого чёрта этот старик дымит табаком?» – подумал я.

    (Председатель) папиросым тӱргыкта. «Ончыко» Председатель курит папиросу.

    Сравни с:

    шупшаш, тӱргаш
    7. перен. разг. (по)мчаться; быстро двигаться (ехать, идти)

    Эрлашым автомашина дене олаш тӱргыктышым. К. Смирнов. Я на следующий день помчался на автомашине в город.

    8. перен. разг. гнать, выгнать, прогнать, вытурить

    Олмешет шындаш вес еҥ уке. Ато шукертак бухгалтер гыч тӱргыктем ыле. П. Корнилов. Нет другого человека поставить вместо тебя. А то я уже давно выгнал бы с должности бухгалтера.

    Сравни с:

    тӱргалтараш

    Марийско-русский словарь > тӱргыкташ

  • 10 чымалтараш

    чымалтараш
    -ем
    1. натягивать, натянуть; напрягши, делать (сделать) тугим

    Кандырам чымалтараш натягивать верёвку.

    Поян каче йоҥежым чымалтара. В. Соловьёв. Богатый жених натягивает лук.

    2. расправлять, расправить; вытягивать, вытянуть; распрямлять, распрямить что-л.; потягиваясь, приводить (привести) в движение

    Пырыс пӱтынь капшым чымалтара, оҥго вошт юшт веле койын тӧршта. М. Казаков. Вытянув всё тело, кот резко прыгнул через кольцо.

    Пӧръеҥ уэшташ тӱҥале, кидшым чымалтарен, каньыргыж шинчыш. «Ончыко» Мужчина начал зевать, вытягивая руки, сидел потягивался.

    3. обтягивать, обтянуть что-л.

    Йолаш эрдым чымалтара. Брюки обтягивают бёдра.

    4. напрягать, напрячь; выпрямлять (выпрямить) что-л. согнувшееся

    Япык кочкаш тӧча, акаже кемжым шупшеш, тудыжо лӱмын йолжым чымалтара, кудашаш ок пу. Ф. Майоров. Япык пытается есть, сестра тянет его сапоги, а он специально напрягает ноги, не давая снимать.

    Эрблат логаржым чымалтарен кокыралтышат, шыман гына ойлаш тӱҥале. «У вий» Эрблат, напрягая своё горло, кашлянул и нежно заговорил.

    5. направлять (направить) что-л. стремительно, со скоростью; устремлять, устремить

    Вачай тунамак орышо гай тарвана да вакш векыла пушыжым чымалтара. М. Шкетан. Вачай резко, словно взбесившийся, трогается с места и стремительно направляет свою лодку в сторону мельницы.

    Сравни с:

    виктараш
    6. бить, вытекать стремительной струёй, струиться (стремительно)

    Кӱвар йымач вӱд ик семын арун йоген лектеш, йымачын ала-могай вий дене вес йогын чымалтара. М. Шкетан. Из-под моста вытекает чистая вода, из-под неё с какой-то силой струится другой поток.

    7. перен., разг. мчаться, помчаться; очень быстро двигаться (двинуться) куда-л.

    Олю ик шуматымат коден огыл, мӧҥгышкӧ чымалтарен, эсогыл сессий годымат кудалышташ тӱҥале. «Мар. Эл» Оля не пропускала ни одной субботы, мчалась домой, стала ездить даже во время сессии.

    8. перен., разг. выгонять, выгнать, вытурить откуда-л.

    Давно (Стапаным) колхоз гыч чымалтарышаш ыле да... Г. Ефруш. Давно нужно было выгнать Стапана из колхоза...

    Сравни с:

    тӱргалтараш

    Составные глаголы:

    Марийско-русский словарь > чымалтараш

  • 11 комараш

    -ем диал. отклеивать, отклеить; отлеплять, отлепить; облупить; обдирать, ободрать; снимать, снять (кору). – Айда пурышт, капкам комарышт, окнам шалатышт – садак ом пурто! А. Краснопёров. – Пусть заходят, ворота снимут, окно разобьют – всё равно не пущу! См. тӧргалташ, тӧргалтараш.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > комараш

  • 12 тӧргалтарымаш

    сущ. от тӧ ргалтараш отклейка, отдирание чего-л. от чего-л.; снимание (шкуры, коры). Кӱ рым тӧ ргалтарымашат моштымашым йодеш. И снимание коры требует сноровки.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > тӧргалтарымаш

  • 13 тӱргыкташ

    -ем
    1. клубить, поднимать, вздымать (пыль, снег). Пуракым тӱ ргыктен, курык вуй гыч “ЗИС” вола. А. Эрыкан. Поднимая пыль, с горы съезжает “ЗИС”.
    2. клубиться, подниматься, вздыматься (о пыли); мести, вьюжить (о снеге). Тугак лум лумеш, поран тӱ ргыкта. В. Иванов. Все так же идёт снег, метёт пурга. Пӧ рт тӱ ньыкла гыч сур шикш тӱ ргыкта. М.-Азмекей. Из труб домов клубится серый дым.
    3. поднимать, (вы)пускать, выбрасывать, извергать (дым, пар). (Трактор) шикшым шеҥгек тӱ ргыкта. М. Иванов. Трактор выпускает позади себя дым. Ср. тӱ ргаш.
    4. брызгать, прыскать, опрыскивать. Ядохимикатым ик гана веле огыл тӱ ргыкташ логалын. “Мар. ком.”. Пришлось не раз опрыскивать ядохимикатами. Ср. шыжыкташ.
    5. перен. испускать; выделять (сильный) запах. Кажне пӧ рт тӱ ргыкта мелна пушым. Й. Осмин. Каждый дом испускает запах блинов.
    6. перен. разг. курить, дымить табаком. “Мо иялан тиде шоҥгыжо тамакым тӱ ргыкта?” – шоналтышым. С. Вишневский. “Какого чёрта этот старик дымит табаком?” – подумал я. (Председатель) папиросым тӱ ргыкта. “Ончыко”. Председатель курит папиросу. Ср. шупшаш, тӱ ргаш.
    7. перен. разг. (по)мчаться; быстро двигаться (ехать, идти). Эрлашым автомашина дене олаш тӱ ргыктышым. К. Смирнов. Я на следующий день помчался на автомашине в город. Ср. тӱ ргалташ, чымыкташ.
    8. перен. разг. гнать, выгнать, прогнать, вытурить. Олмешет шындаш вес еҥуке. Ато шукертак бухгалтер гыч тӱ ргыктем ыле. П. Корнилов. Нет другого человека поставить вместо тебя. А то я уже давно выгнал бы с должности бухгалтера. Ср. тӱ ргалтараш.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > тӱргыкташ

  • 14 чымалтараш

    -ем
    1. натягивать, натянуть; напрягши, делать (сделать) тугим. Кандырам чымалтараш натягивать верёвку.
    □ Поян каче йоҥежым чымалтара. В. Соловьёв. Богатый жених натягивает лук.
    2. расправлять, расправить; вытягивать, вытянуть; распрямлять, распрямить что-л.; потягиваясь, приводить (привести) в движение. Пырыс пӱтынь капшым чымалтара, оҥго вошт юшт веле койын тӧршта. М. Казаков. Вытянув всё тело, кот резко прыгнул через кольцо. Пӧръеҥуэшташ тӱҥале, кидшым чымалтарен, каньыргыж шинчыш. «Ончыко». Мужчина начал зевать, вытягивая руки, сидел потягивался.
    3. обтягивать, обтянуть что-л. Йолаш эрдым чымалтара. Брюки обтягивают бёдра.
    4. напрягать, напрячь; выпрямлять (выпрямить) что-л. согнувшееся. Япык кочкаш тӧ ча, акаже кемжым шупшеш, тудыжо лӱмын йолжым чымалтара, кудашаш ок пу. Ф. Майоров. Япык пытается есть, сестра тянет его сапоги, а он специально напрягает ноги, не давая снимать. Эрблат логаржым чымалтарен кокыралтышат, шыман гына ойлаш тӱҥале. «У вий». Эрблат, напрягая своё горло, кашлянул и нежно заговорил.
    5. направлять (направить) что-л. стремительно, со скоростью; устремлять, устремить. Вачай тунамак орышо гай тарвана да вакш векыла пушыжым чымалтара. М. Шкетан. Вачай резко, словно взбесившийся, трогается с места и стремительно направляет свою лодку в сторону мельницы. Ср. виктараш.
    6. бить, вытекать стремительной струёй, струиться (стремительно). Кӱвар йымач вӱд ик семын арун йоген лектеш, йымачын ала-могай вий дене вес йогын чымалтара. М. Шкетан. Из-под моста вытекает чистая вода, из-под неё с какой-то силой струится другой поток.
    7. перен., разг. мчаться, помчаться; очень быстро двигаться (двинуться) куда-л. Олю ик шуматымат коден огыл, мӧҥгышкӧ чымалтарен, эсогыл сессий годымат кудалышташ тӱҥале. «Мар. Эл». Оля не пропускала ни одной субботы, мчалась домой, стала ездить даже во время сессии. Ср. чымалташ, чымаш, тӱргалташ, шыжыкташ.
    8. перен., разг. выгонять, выгнать, вытурить откуда-л. Давно (Стапаным) колхоз гыч чымалтарышаш ыле да... Г. Ефруш. Давно нужно было выгнать Стапана из колхоза... Ср. т ӱргалтараш.
    // Чымалтарен возаш протянуть ноги, умереть. (Ватым) иктаж меҥге коклаш наҥгаен ончо – йолжымат чымалтарен возеш. М. Бубеннов. Попробуй мою жену взять хотя бы на один километр – ноги протянет. Чымалтарен колташ
    1. выпустить, натянув что-л., отпустить что-л. натянутое. Мирон эше вес пикшым чымалтарен колтыш. К. Васин. Мирон выпустил ещё одну стрелу. 2) отпихнуть; сильно и грубо оттолкнуть. Терентей, уло вийже дене Матвуйым мушкынден, сер деке чымалтарен колта. М. Евсеева. Терентей, со всей силой ударив Матвея кулаком, отпихнул его к берегу. Чымалтарен шындаш
    1. натянуть; растягивая, прикрепить к чему-л., туго закрепить. Макар, Юра да Сеню тыманмеш палаткым чымалтарен шындышт. А. Айзенворт. Макар, Юра и Сеню вмиг разбили (букв. натянули) палатку. 2) распялить, напялить; туго натягивая, расширить, растянуть (кожу, ткань). (Витя) мераҥковаштым тояшке чымалтарен шындыш. «Ончыко». Заячью шкуру Витя распялил на палках. 3) обтянуть туго, облегать (тело, его части). Иван Петрович кӱжгемаш тӱҥалын, ош тувыржо капшым чымалтарен шынден. Ю. Артамонов. Иван Петрович стал поправляться, белая рубашка обтянула его тело.

    Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > чымалтараш

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»