-
121 куржталышташ
-ам многокр.1. бегать; двигаться, быстро перебирая ногами. Тыш-туш куржталышташ бегать туда-сюда; урем мучко куржталышташ бегать по улице.□ А молышт, уремлан тореш йоген кайыше вӱдым пӱялен, «корабль-влакым» колтылыт, куржталыштыт, кычкыркалат, воштыл колтат. Г. Ефруш. А другие, запрудив ручейки, текущие поперёк улицы, пускают «корабли», бегают, кричат, смеются.2. бегать; хлопотать, находясь в спешке; заниматься чем-л. Паша дене куржталышташ бегать по делу; унам ончен куржталышташ бегать, ухаживая за гостями.□ – Поро кече, шич, кӓзыр самоварым шындыктем, – оза куржталышташ тӱҥале. Я. Ялкайн. – Добрый день, садись, сейчас попрошу поставить самовар, – стал бегать хозяин.3. бегать; ухаживать. Ӱдыр почеш куржталышташ бегать за девушкой.□ Эн ончычак, Тамара почеш куржталышташ мый дечем писырак йол кӱлеш. С. Чавайн. Прежде всего, чтобы бегать за Тамарой, нужны ноги быстрее моих.4. бегать; быстро двигаться (о чем-л.). Шинча тыш-туш куржталыштеш. Я. Ялкайн. Глаза бегают туда-сюда.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > куржталышташ
-
122 руалташ
Г. роа́лташ -ем1. схватить, взять что-л. резким, быстрым движением. Ӱдыр конвертым писын руалтыш. В. Дмитриев. Девушка быстро схватила конверт. Мый пычалым руалтышым, но почеш кодым. В. Иванов. Я схватил ружьё, но опоздал.2. подхватить. Мардеж, муро йӱ кым руалтен, эҥер мучко куржеш. К. Васин. Ветер, подхватив песню, мчится вдоль реки.3. перен. метнуться, прыгнуть. Мераҥтыш руалта – ваштарешыже «агач!» шокта, вес вере руалта, адакат «агач!» С. Чавайн. Заяц прыгнет в одну сторону, навстречу слышится «агач!», метнётся в другую сторону, снова – «агач!» Чачи тыш-туш ончале, омсашке руалтыш. С. Чавайн. Чачи оглянулась, метнулась к двери.// Руалтен налаш1. схватить что-л., сцапать. Самырык пӧ ръеҥоксагалтам руалтенат нале. О. Тыныш. Молодой человек схватил кошелёк с деньгами. 2) захватить. Эн ондак мыланна тиде лагерьым руалтен налаш кӱ леш. Н. Лекайн. В первую очередь нам нужно захватить этот лагерь.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > руалташ
-
123 тошкалаш
Г. ташка́лаш -ам1. однокр. ступить, шагнуть. Йоҥылыш тошкалаш ступить не так; ончык тошкалаш шагнуть вперед; шеҥгек тошкалаш шагнуть назад.□ Но тыш эше нигунамат Тошкалын огыл ик еҥат. С. Вишневский. Но сюда еще никогда не ступила нога человека. Марпа шкеже уто гана ок тошкал. А. Березин. Сама Марпа лишний раз не ступит.2. топнуть; сделать резкий шаг. Рышт-рошт тошкалаш Ший кӱ варет кӱ лдалеш. Муро. Чтобы звонко топнуть ногами, нужен пол серебряный. Ср. тавалташ.3. нажать ногой; привести в действие ногой что-л. Ӱдыр кабиныш тӧ рштыш, педальым тошкале. Ю. Артамонов. Девушка вскочила в кабину, нажала на педаль. Лëня велосипед педальым виянрак тошкале. М. Иванов. Лëня посильнее нажал на педаль велосипеда.4. наступить; придавить, смять (задавить) ногой кого-что-л. Йол йымак тошкалаш смять под ноги; тулшолгымым тошкалаш наступить на головешку.□ Мераҥутлен ыш керт. Сакар поктен шуын тошкале. С. Чавайн. Заяц не смог уйти. Сакар, догнав, наступил ногой. Шордо магыралтыш, кишкым лотырт веле тошкале, падыштыл оптыш. А. Филиппов. Лось взревел, с треском задавил ногой змею, разорвал в клочья.5. пойти (о возрасте). Ынде изижак отыл, кеҥежым лу ийыш тошкалат. В. Иванов. Теперь ты не маленький, летом тебе пойдет десятый год. (Колымыж годым) коло ик ийыш гына тошкалын улмаш Воробьев. М. Сергеев. Воробьеву пошел только двадцать первый год, когда он погиб.6. ступить; войти, пойти куда-л. Олыкыш тошкалат – казна олык, чодыраш пурет – адак казнан. К. Исаков. Пойдешь на луг – луг казенный, в лес войдешь – опять казенный. Шӱ мбел мландыш тошкалын, салтак ала-мо семын йывыртыш. Ю. Артамонов. Ступив на родную землю, солдат очень обрадовался.// Тошкал колташ1. шагнуть (непроизвольно, нечаянно или неожиданно). (Кузьман) йолжо коклан тыш-туш тошкал колта. И. Васильев. Ноги Кузьмы время от времени шагнут то туда, то сюда. 2) топнуть; ударить ступней по чему-л. (резко). – Кузе тый тоштатше! – Матра кокай кӱ варым рошт тошкал колта. В. Ижболдин. – Да как ты смеешь! – тётя Матра с грохотом топнула по полу. 3) наступить на что-л.; оказаться ногой в чем-л. Сакар тайналтыш, вигак пырня кокласе вишышке тошкал колтыш. С. Чавайн. Сакар покачнулся и тут же оказался ногой в просвете между бревнами. Тошкал шогалаш стать, встать ногой на кого-что-л. Рвезе вӱ д пундашыш тошкал шогалеш. А. Филиппов. Парень встает ногами на дно реки.◊ Еҥ(айдеме) йол тошкалдыме такой, куда не ступала нога человека. Чодыраштына айдеме тошкалдыме верлат улыт. Е. Янгильдин. В нашем лесу есть и такие места, куда не ступала нога человека. Йол йымаке тошкалаш1. задавить, подавить, ликвидировать, уничтожить. Кулак классым йол йымак тошкалман. К. Смирнов. Надо задавить класс кулаков. 2) чихать, начихать; выказать полное пренебрежение к чему-л., не обращать внимания. Еҥойлымо шомакым Йол йымакем тошкалам. Муро. Чихну я на чужие слова. Когош ташкалаш Г. заважничать; перестать признавать друзей. Тӹ нь когош ташкалынат. Ты заважничал. Ончык(о) тошкалаш шагнуть вперед (об успехе). Шемерын ончык тошкалмыжым шижде, Яндышев мален илен. М. Шкетан. Яндышев пребывал в спячке, не чувствуя, что народ шагнул вперед. Почым (поч гыч) тошкалаш наступить на хвост, прищемить хвост кому-л.; задеть чьи-л. интересы. Поч гыч тошкалеш ревизий – кӧ н титакше? В. Колумб. Ревизия прищемит хвост – чья вина? Пылышым маска тошкалын шутл. медведь наступил на ухо (об отсутствии музыкального слуха). Йоҥылыш мурет! Пылышетым маска тошкалын. И. Смирнов. Неправильно поешь! Тебе медведь на ухо наступил. Тошкалашат эрыкым пуаш огыл не давать шагу ступить; не позволять свободно действовать. Мыланна кугурак-влак тошкалашат эрыкым огыт пу. П. Корнилов. Старшие не дают нам и шагу ступить.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > тошкалаш
-
124 flapper
['flæpə]1) Общая лексика: "эмансипе", вертушка, девушка-подросток, дикий утёнок, женщина свободной морали, клапан, колотушка (для птиц), ласт (тюленя, моржа и т. п.), модница, молодая избирательница, молоденькая девушка, молотило (часть цепа), напоминание, пола, птенец, трещотка (для птиц), фалда, хлопушка (для мух)2) Биология: подлётыш, порхунок, птенец куропатки, утёнок, хвостовой плавник ракообразных3) Морской термин: захлопка, куток (в траловом неводе)4) Разговорное выражение: девочка-подросток, дикий птенец куропатки, дикий утёнок или птенец куропатки, дикий утёнок куропатки, не способный летать5) Техника: откидной6) Неодобрительно: холостячка7) Сленг: рука, женщина-феминистка9) Пищевая промышленность: горловина10) Бурение: откидной щиток11) Нефтегазовая техника дроссельная заслонка, затвор трубопровода12) Макаров: битер, сбрасыватель, заслонка (в дросселе типа "сопло-заслонка"), заслонка (в дросселе типа "сопло/заслонка")13) Табуированная лексика: пенис, очень молодая проститутка (у которой еще не появились лобковые волосы)14) Расходометрия: "крыло" (сенсора вихрей) -
125 flapper
-
126 çakıl
га́лька, ме́лкий ока́тыш; гра́вий -
127 garłacz
♂, мн. Р. \garłaczy/\garłaczów дутыш* * *м, мн Р garłaczy / garłaczówду́тыш -
128 аннан
1. исх. п. от ул1) от него́ (неё) (узнать, уехать, быть далеко, ждать ответа)аннан (авырудан) саклану өчен — что́бы убере́чься от неё (боле́зни)
күп күрдек без аннан — мно́го натерпе́лись мы от него́
2) от э́тогоаннан гына әллә ни зарар булмас — от э́того большо́го вреда́ не бу́дет
2. нареч.аннан күп нәрсә тора — от э́того зави́сит мно́гое
1)а) отту́дааннан китегез — отойди́те отту́да
б) таманнан үтәрлек түгел — там не пройти́
2) зате́м; пото́м, по́сле; по́сле э́того (того́); (а) там; да́льшеаннан нәрсә эшләргә уйлыйсың? — да́льше что ду́маешь де́лать?
менә яз килде, аннан җәй җитәр — вот весна́ пришла́, а там ле́то насту́пит
берәр чакрым баргач, болын бетә дә, аннан сазлык башлана — пройдёшь с киломе́тр, луг конча́ется, зате́м начина́ется боло́то
3) разг. прито́м, кро́ме того́; к тому́ (же)сәләтле кеше ул, аннан эшчән дә — он спосо́бный челове́к, прито́м трудолюби́вый
•- аннан ары
- аннан башка да
- аннан бирле
- аннан булмый
- аннан артык
- аннан да артык
- аннан артыграк
- аннан да артыграк
- аннан да бигрәк
- аннан да моннан
- аннан да, моннан да
- аннан да начары юк
- аннан да начар нәрсә юк
- аннан да яманы юк
- аннан да яман нәрсә юк
- аннан кала
- аннан карап
- аннан килеп
- аннан күреп
- аннан күрмәкче
- аннан, моннан
- аннан соң
- аннан соңгы
- аннан таба
- аннан торып
- аннан тыш
См. также в других словарях:
тышқан — … Мініліп жүрген жылқыда қысы жазы бірдей кездесетін шеміршекқата (кершеу немесе шеміршек деп те аталады), құмқата, қуқұмалақ және т ы ш қ а н деп аталатын аурулар болады (Х.Арғынбаев, Қаз. этнограф., 135). Тышқан қақпан. Тышқан ұстайтын… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тыш — I. 1. Берәр нәрсәнең өске, күзгә күренеп торган ягы; киресе: эч 2. Киемнең уң ягы, өске ягы; эчлек өстенә тегелгән тукыма. Мендәр, одеял һ. б. ш. әйберләргә кидерелә торган капчык сыман нәрсә; тышлык 3. Китап, дәфтәр һ. б. ш. ның өске ягына… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тышқанқорлық — Қ орда., Арал) тышқан қорық, тышқан іні. Біздің үйдегі сар інген байқамай т ы ш қ а н қ о р л ы қ қ а түсіп кетіпті Қ орда., Арал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тышқаншыл — сын. Тышқан аулағыш, тышқанға ғана әлі жеткіш. Қазақ «Қасқыр қартайса, т ы ш қ а н ш ы л болады» дейді ғой (С.Рахымбек, Айдында., 216) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тышқақ — зат. Ішектің қабынуы нәтижесінде болатын іш ауру … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
тышқан құлақ — (Талд., Панф.) үлкендігі теректің жапырағындай, биіктігі жерден 7 8 см ғана көтерілетін жапырақ шөп. Т ы ш қ а н қ ұ л а қ малды тез семіртеді. Мұны жалайырлар май жапырақ деп атайды (Талд., Панф.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тышқар — қ. тысқар … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ТЫШ — См. Тиш … Биографический словарь
тышқан ауруы — Шықшыт безі ісіп кететін, көбіне жылқы малында болатын кесел … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
тышқаққа қас қылғандай — (ҚХР) өзі әрең жүргенде, қырсыққанда … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тышқан жұтқан жыландай — (ҚХР) буылтық буылтық болу, бөлек салақ болу, қалыптан тыс семіздік … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі